{{Zawgyi/Unicode}}
ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့မှာ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းတာကို စစ်တပ်က ပိတ်ပင်ထားတာကြောင့် စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းတွေ ၂ ဆလောက်ထိ မြင့်တက်သွားပါတယ်။ ဒီလို ရေရှည်ပိတ်ပင်မယ်ဆိုရင် ခရီးသွားလာတာနဲ့ ကုန်သွယ်စရိတ်မြင့်တက်ပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းတက်မှာနဲ့ တခြားလူမှုရေးအခက်အခဲတွေပါ တွေ့ကြုံရမှာကို ဒေသခံတွေက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းကို ကိုကျော်ကျော်သိန်းက ပြောပြထားပါတယ်။
ဖားကန့်မြို့မှာ စက်သုံးဆီတင်သွင်းတာကို စစ်တပ်က မကြာခင်ရက်ပိုင်းကပဲ ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီးနောက် ဆိုင်တွေမှာ အကန့်အသတ်နဲ့သာ ရောင်းချနေကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဖားကန့်မြို့က ဆီဆိုင်တွေမှာ ဒီဇယ်နဲ့ဓါတ်ဆီဝယ်ယူသူတွေ တန်းစီနေသလို ဈေးကလည်း နှစ်ဆအထိ မြင့်တက်သွားတယ်လို့ ဒေသခံတစ်ဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“တစ်ဂါလံ ၈,၀၀၀ အထိ တက်သွားတယ်။ အရင်က ၄,၅၀၀။ ၄,၀၀၀ ပဲ ရှိတာ။ မြောက်ပိုင်းတိုင်းက ပိတ်လိုက်တယ်လို့ ပြောတယ်။ မနေ့ကတော့ အဲဒါပိတ်လိုက်တယ်ဆိုတော့ ပြည်သူတွေက ဈေးဝယ်တော့ ရုတ်ရုတ်ရုတ်ရုတ်ဖြစ်သွားတာလေ။”
နောက်ဒေသခံတစ်ဦးကလည်း သူတို့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့အခြေအနေကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“အရင်တုံးက ဆိုရင် ကျနော်တု့ိ ဆီတိုင်ကီအပြည့်ထည့်လို့ရှိရင် ၂ သောင်း ၇ ထောင်၊ ၈ ထောင်။ အခုကတော့ ၅ သောင်း၊ ၄ သောင်း အဲလိုမျိုးတွေ ကျတာကိုနော်။ အဲတော့ ဆီဈေးက နှစ်ဆတက်သွားတာတော့ သေချာတယ်။ ဆီကို လိုချင်တဲ့အတိုင်းကြီးတော့ ရောင်းမပေးတော့ဘူး။ Limit နဲ့ ရောင်းတာပေါ့နော်။ ဆိုလိုတာက ဆိုင်ကယ်လာတယ်။ လူတစ်ယောက်ဆိုရင် တစ်ဂါလံလား၊ နှစ်ဂါလံလား အဲလိုပုံစံမျိုးရောင်းတာပေါ့နော်။”
ဆိုင်ကြီးတွေကို မေးမြန်းရာမှာ ဓါတ်ဆီ 92 တစ်လီတာကို ၁,၅၀၀ ကျပ်၊ 95 ဆိုရင် ၂,၀၀၀ ကျပ်နဲ့ရောင်းတဲ့ဆိုင်တွေရှိကြောင်း ပြောပါတယ်။ လောလောဆယ် အခြားဒေသတွေမှာ ရောင်းနေတဲ့ ဈေးက 92 တစ်လီတာကို ၉၂၀ ကျပ်နဲ့ 95 တစ်လီတာကို ကျပ် ၁,၀၀၀ လောက်သာရှိတာဖြစ်ပါတယ်။ ဆီ ၁ ဂါလံဆိုရင် ၄ လီတာနီးပါးနဲ့ ညီမ ျှပါတယ်။
ဒေသခံတချို့ကတော့ အဓိက ဓါတ်ဆီပြတ်လပ်တာဖြစ်ပြီး ဒီဇယ်ဆီပြတ်လပ်တာမရှိကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။ ဖားကန့်မှာ စက်သုံးဆီဈေးတွေ မြင့်တက်လာတာကြောင့် သွားလာရေးခက်ခဲမှာနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေမြင့်တက်လာမှာကို စိုးရိမ်နေကြတယ်လို့ ဖားကန့်မြို့ခံတစ်ဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“အဓိကတော့ အသွားအလာ ခက်ခဲလာမယ်။ ကျနော်တို့ဘက်မှာ ဆိုရင် ရေကို ဆိုင်ကယ်နဲ့ ကားနဲ့ မောင်းပြီးမှ ဟိုးအဝေးက ချောင်းကနေ သွားသယ်ရတယ်။ နိမ့်တဲ့နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရေတွေ စုတ်တင်ရတယ်။ အဲဒါတွေ ရေအခက်အခဲတွေလည်း ဖြစ်လာမှာ။ ကုန်ဈေးနှုန်းတက်လာမယ် အများကြီးပဲ။ ဆီဈေးတက်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဆက်နွယ်မှုက အများကြီးပဲ ဒါကြောင့် လူတွေက တအားကြောက်လန့်နေကြတာ။”
လက်ရှိ ကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းးကို တပိုင်တနိုင် လုပ်ကိုင်နေသူတွေမှာလည်း အခက်အခဲတွေ ကြုံရနိုင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
အခြားတဘက်မှာတော့ စက်သုံးဆီတင်သွင်းမှုကို ရေရှည်ပိတ်ပင်ထားမယ်ဆိုရင် မှောင်ခိုတင်သွင်းတာ၊ ဝယ်ယူသိုလှောင်ထားတာ စတာတွေကြောင့် မီးဘေးအန္တရာယ်ရှိလာမှာကို စိုးရိမ်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။
လတ်တလောအခြေအနေမှာ ဘာကြောင့် စက်သုံးဆီတင်သွင်းမှု ပိတ်ပင်တာလည်းဆိုတာကို ဒေသခံတွေကြားမှာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိကြသေးပါဘူး။ အဓိကကတော့ ဒီရက်ပိုင်းတွေအတွင်း တပ်မတော်နဲ့ KIA အကြား တိုက်ပဲွဲဖြစ်ပွားတာနဲ့ ဆက်စပ်နိုင်ကြောင်း သုံးသပ်တာတွေ ရှိနေပါတယ်။
ဖားကန့်မြို့က ဌာနဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးကို မေးမြန်းရာမှာတော့ စက်သုံးဆီ ပုံမှန်တင်သွင်းနိုင်ရေးအတွက် စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ မြို့နယ်တာဝန်ရှိသူတွေက ပြည်နယ်ကောင်စီကို တင်ပြထားကြောင်းနဲ့ လာမယ့် ၂ ရက်၊ ၃ ရက်အတွင်းမှာ အကန့်အသတ်နဲ့ ပြန်လည်တင်သွင်းခွင့်ရလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
.............................................
Your browser doesn’t support HTML5
ဖားကန့်မှာ လောင်စာဆီအဝင်ပိတ်လို့ အခက်ကြုံနေ
{{unicode}}
ကခငြျပွညျနယျ ဖားကန့ျမွို့မှာ စကျသုံးဆီ တငျသှငျးတာကို စဈတပျက ပိတျပငျထားတာကွောင့ျ စကျသုံးဆီ ဈေးနှုနျးတှေ ၂ ဆလောကျထိ မွင့ျတကျသှားပါတယျ။ ဒီလို ရရှေညျပိတျပငျမယျဆိုရငျ ခရီးသှားလာတာနဲ့ ကုနျသှယျစရိတျမွင့ျတကျပွီး ကုနျဈေးနှုနျးတကျမှာနဲ့ တခွားလူမှုရေးအခကျအခဲတှပေါ တှေ့ကွုံရမှာကို ဒသေခံတှကေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးကို ကိုကြောျကြောျသိနျးက ပွောပွထားပါတယျ။
ဖားကန့ျမွို့မှာ စကျသုံးဆီတငျသှငျးတာကို စဈတပျက မကွာခငျရကျပိုငျးကပဲ ပိတျပငျခဲ့ပွီးနောကျ ဆိုငျတှမှော အကန့ျအသတျနဲ့သာ ရောငျးခနြကွေပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဖားကန့ျမွို့က ဆီဆိုငျတှမှော ဒီဇယျနဲ့ဓါတျဆီဝယျယူသူတှေ တနျးစီနသေလို ဈေးကလညျး နှဈဆအထိ မွင့ျတကျသှားတယျလို့ ဒသေခံတဈဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“တဈဂါလံ ၈,၀၀၀ အထိ တကျသှားတယျ။ အရငျက ၄,၅၀၀။ ၄,၀၀၀ ပဲ ရှိတာ။ မွောကျပိုငျးတိုငျးက ပိတျလိုကျတယျလို့ ပွောတယျ။ မနေ့ကတော့ အဲဒါပိတျလိုကျတယျဆိုတော့ ပွညျသူတှကေ ဈေးဝယျတော့ ရုတျရုတျရုတျရုတျဖွဈသှားတာလေ။”
နောကျဒသေခံတဈဦးကလညျး သူတို့ ကွုံတှေ့နရေတဲ့အခွအေနကေို အခုလို ပွောပါတယျ။
“အရငျတုံးက ဆိုရငျ ကနြောျတု့ိ ဆီတိုငျကီအပွည့ျထည့ျလို့ရှိရငျ ၂ သောငျး ၇ ထောငျ၊ ၈ ထောငျ။ အခုကတော့ ၅ သောငျး၊ ၄ သောငျး အဲလိုမြိုးတှေ ကတြာကိုနောျ။ အဲတော့ ဆီဈေးက နှဈဆတကျသှားတာတော့ သခြောတယျ။ ဆီကို လိုခငြျတဲ့အတိုငျးကွီးတော့ ရောငျးမပေးတော့ဘူး။ Limit နဲ့ ရောငျးတာပေါ့နောျ။ ဆိုလိုတာက ဆိုငျကယျလာတယျ။ လူတဈယောကျဆိုရငျ တဈဂါလံလား၊ နှဈဂါလံလား အဲလိုပုံစံမြိုးရောငျးတာပေါ့နောျ။”
ဆိုငျကွီးတှကေို မေးမွနျးရာမှာ ဓါတျဆီ 92 တဈလီတာကို ၁,၅၀၀ ကပြျ၊ 95 ဆိုရငျ ၂,၀၀၀ ကပြျနဲ့ရောငျးတဲ့ဆိုငျတှရှေိကွောငျး ပွောပါတယျ။ လောလောဆယျ အခွားဒသေတှမှော ရောငျးနတေဲ့ ဈေးက 92 တဈလီတာကို ၉၂၀ ကပြျနဲ့ 95 တဈလီတာကို ကပြျ ၁,၀၀၀ လောကျသာရှိတာဖွဈပါတယျ။ ဆီ ၁ ဂါလံဆိုရငျ ၄ လီတာနီးပါးနဲ့ ညီမ ြှပါတယျ။
ဒသေခံတခြို့ကတော့ အဓိက ဓါတျဆီပွတျလပျတာဖွဈပွီး ဒီဇယျဆီပွတျလပျတာမရှိကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။ ဖားကန့ျမှာ စကျသုံးဆီဈေးတှေ မွင့ျတကျလာတာကွောင့ျ သှားလာရေးခကျခဲမှာနဲ့ ကုနျဈေးနှုနျးတှမွေင့ျတကျလာမှာကို စိုးရိမျနကွေတယျလို့ ဖားကန့ျမွို့ခံတဈဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“အဓိကတော့ အသှားအလာ ခကျခဲလာမယျ။ ကနြောျတို့ဘကျမှာ ဆိုရငျ ရကေို ဆိုငျကယျနဲ့ ကားနဲ့ မောငျးပွီးမှ ဟိုးအဝေးက ခြောငျးကနေ သှားသယျရတယျ။ နိမ့ျတဲ့နရောကနေ မွင့ျတဲ့နရောကို ရတှေေ စုတျတငျရတယျ။ အဲဒါတှေ ရအေခကျအခဲတှလေညျး ဖွဈလာမှာ။ ကုနျဈေးနှုနျးတကျလာမယျ အမြားကွီးပဲ။ ဆီဈေးတကျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဆကျနှယျမှုက အမြားကွီးပဲ ဒါကွောင့ျ လူတှကေ တအားကွောကျလန့ျနကွေတာ။”
လကျရှိ ကြောကျစိမျးလုပျငနျးးကို တပိုငျတနိုငျ လုပျကိုငျနသေူတှမှောလညျး အခကျအခဲတှေ ကွုံရနိုငျကွောငျး ပွောပါတယျ။
အခွားတဘကျမှာတော့ စကျသုံးဆီတငျသှငျးမှုကို ရရှေညျပိတျပငျထားမယျဆိုရငျ မှောငျခိုတငျသှငျးတာ၊ ဝယျယူသိုလှောငျထားတာ စတာတှကွေောင့ျ မီးဘေးအန်တရာယျရှိလာမှာကို စိုးရိမျသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။
လတျတလောအခွအေနမှော ဘာကွောင့ျ စကျသုံးဆီတငျသှငျးမှု ပိတျပငျတာလညျးဆိုတာကို ဒသေခံတှကွေားမှာ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိကွသေးပါဘူး။ အဓိကကတော့ ဒီရကျပိုငျးတှအေတှငျး တပျမတောျနဲ့ KIA အကွား တိုကျပဲှဲဖွဈပှားတာနဲ့ ဆကျစပျနိုငျကွောငျး သုံးသပျတာတှေ ရှိနပေါတယျ။
ဖားကန့ျမွို့က ဌာနဆိုငျရာ တာဝနျရှိသူတဈဦးကို မေးမွနျးရာမှာတော့ စကျသုံးဆီ ပုံမှနျတငျသှငျးနိုငျရေးအတှကျ စကျသုံးဆီလုပျငနျးရှငျတှနေဲ့ မွို့နယျတာဝနျရှိသူတှကေ ပွညျနယျကောငျစီကို တငျပွထားကွောငျးနဲ့ လာမယ့ျ ၂ ရကျ၊ ၃ ရကျအတှငျးမှာ အကန့ျအသတျနဲ့ ပွနျလညျတငျသှငျးခှင့ျရလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ပွောပါတယျ။