(Zawgyi/Unicode)
စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးပြီး ပုဒ်မ ၅၀၅(က) နဲ့ စွဲချက်တင်ခံထားရတဲ့ မုံရွာသပိတ်ခေါင်းဆောင် ကိုဝေမိုးနိုင်ကို ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့က မုံရွာအကျဉ်းထာင်အတွင်းက မြို့နယ်တရားရုံးမှာ ရုံးထုတ်စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။ မနက်ဖန်မှာလည်း စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတဲ့ေ ဖဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ကတည်းက ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်သူ ကိုမင်းသွေးသစ်ကို ရုံးထုတ်ဖို့ရှိနေတယ်လို့ မိသားစုဝင်တဦးက ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်းကို မခင်ဖြူထွေးက ပြောပြမှာပါ။
ပုဒ်မ (၁၀) ခုနဲ့ တရားစွဲဆိုထားတယ်လို့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ မီဒီယာတွေက ဖော်ပြထားတဲ့ မုံရွာသပိတ်ခေါင်းဆောင် ကိုဝေမိုးနိုင်ကို စစ်ကောင်စီဘက်က စွပ်စွဲထားတဲ့ အမှုတွေ ထဲကမှ ၅၀၅(က) အတွက် မုံရွာထောင်တွင်းက မြို့နယ်တရားရုံးမှာ ရုံးထုတ်စစ်ဆေးခဲ့တာပါ။
ကိုဝေမိုးနိုင်ဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်တယ်လို့သာ သိထားရပြီး မိခင်ဖြစ်သူနဲ့ ခုချိန်ထိမတွေ့ရသေးပါဘူး။ သူရဲ့ အမှုအခြေအနေနဲ့ပတ်သတ်လို့ မိခင်က ဗွီအိုအေကို အခုလို ပြောပြပါတယ်။
"အမှုတွေက ၅၀၅ (က) ကို တရားလို စစ်တယ်ပေါ့။ အဲ ၅၀၅ (က) အတွက်ကို ၁၅ရက်နေ့မှာ ရုံးချိန်း ပြန်ချိန်းထားပါတယ်။ နောက် ၃၀၂ နဲ့ ၃၉၅ အမှု အတွက်က ခရိုင်တရားရုံးမှာ ၁၆ရက်နေ့မှာ ရုံးချိန်းရှိပါမယ်။ ၅၀၅ ကိုစစ်တဲ့အခါမှာလည်း သူကတော့ သပိတ်ခေါင်းဆောင်တယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဆန္ဒပြတဲ့တလျှောက်မှာ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခဲ့တာမျိုး မရှိခဲ့ဘူးပေါ့။ အဲဒီအတွက်တော့ အားသာချက် ရှိတယ်လို့ ယူဆရတယ်။ နောက်ပြီး ၃၀၂ မှာဆိုရင်လဲ သူကိုယ်တိုင်သတ်တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်မတွေ့ရဘူး။ အားပေးကူညီမှုနဲ့ ထည့်ထားတဲ့သဘောပေါ့။ ဒလန်အမှုမှာလည်း အားပေးကူညီတယ်ဆိုပြီး ထည့်တဲ့သဘောတွေ့ရတယ်လို့ရှေ့နေတွေကပြောပါတယ်။"
ကိုဝေမိုးနိုင်ကို မုံရွာမြို့နယ် ရဲစခန်းကနေ သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၅၊ ပြစ်မှုကျူး လွန်ရာတွင် အားပေးကူညီမှု ပုဒ်မ ၁၁၄၊ လူသတ်မှု ပုဒ်မ ၃၀၂၊ တုံးသော လက်နက်ဖြင့် အပြင်းအထန် နာကျင် စေမှု ပုဒ်မ ၃၂၅၊ လူကို မတရားချုပ်နှောင်ထားရှိမှု ပုဒ်မ ၃၄၂၊ ဓါးပြမှု ၃၉၅ နဲ့ တပ်မတော်ကို အကြည်ညို ပျက် အောင် လှုံဆော်မှု ၅၀၅ (က) တို့နဲ့ တရားစွဲထားပြီး ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက်မှာ မတရား အသင်းဖြင့် ဆက်သွယ်မှု ပုဒ်မ ၁၇(၁)၊ နိုင်ငံတော် ပုန်ကန်မှု ပုဒ်မ ၁၂၄ နဲ့ပြစ်မှုကြီးများ ကျူးလွန်အောင် အားပေးကူညီမှု ပုဒ်မ ၅၁၁ တို့ နဲ့ပါ ထပ်တိုးအရေးယူမယ်လို့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီရဲ့ မီဒီယာတွေက နေထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာတော့ တပ်မတော်ကို အကြည်ညိုပျက် အောင် လှုံဆော်မှု ၅၀၅ (က)၊ လူသတ်မှု ပုဒ်မ ၃၀၂နဲ့ ဓါးပြမှု ၃၉၅ တို့အတွက် တရားရင်ဆိုင်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဝေမိုးနိုင်အမှုအတွက် ရှေ့နေလိုက်ပါဆောင်ရွက်တာ မရှိအောင် ဖိအားပေးမှုတွေရှိတယ်လို့ မုံရွာ သပိတ်ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောပါတယ်။ ရှေ့နေလိုက်ပေးမယ့်သူ အခက်အခဲတော်တော်လေးကြုံရတယ်လို့ မိခင်ဖြစ်သူကလည်း ပြောပါတယ်။
"မုံရွာရှေ့နေတွေကတော့ အများသိတဲ့ အတိုင်းဘဲလေ၊ လိုက်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ မုံရွာကွန်ယက်ရှေ့နေတွေကော၊ တခြား ၃၀၂ ကို လိုက်ပေးမယ့်ရှေ့နေတွေကိုကော ဖိအားပေးလိုက်တယ်။ အဲဒီလိုကြောင့် ရှေ့နေက ပြောင်းလိုက်ရတယ်။ မုံရွာရှေ့နေတွေ ဌားလို့မရတဲ့အတွက် မန္တလေးကရှေ့နေ ခေါ်ရတယ်။ ရှေ့နေတွေအနေနဲ့ လာရသွားရ ခက်တော့ခက်သွားတာပေါ့။ ကျမတို့လည်း ခက်ခဲတာပေါ့။ မုံရွာရှေ့နေဆိုရင် ဒီဒေသ အခက်အခဲပိုနားလည်တဲ့အတွက် သူတို့အနေနဲ့လည်း အမှုမှာ ပိုအဆင်ပြေနိုင်တာပေါ့။ ဒါမယ့် အခြေအနေအရ မန္တလေးကဘဲ ငှားလိုက်ရတယ်။"
ကိုဝေမိုးနိုင်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၁၅ ရက်နေ့က မုံရွာမြို့ မှာ ဆိုင်ကယ်သပိတ် စစ်ကြောင်းနဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေချိန် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကားနဲ့ဝင်တိုက်ပြီး အကြမ်း ဖက်ရိုက်နှက် ဖမ်းဆီးခဲ့တာပါ။ ဖမ်းဆီးပြီး ရက်အတော်ကြာတဲ့အထိ ကိုဝေမိုးနိုင်ကို အနောက်မြောက်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် (နမခ) မှာ ထိန်းသိမ်းထားပြီး စစ်မေးတာတွေလုပ်ခဲ့တယ်လို့ နီးစပ်သူ တွေကပြောပါတယ်။ အခုချိန်ထိ မိသားစု အပါအဝင် ဘယ်သူနဲ့မှ တွေ့ ခွင့်မရသေးပါဘူး။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ရက်နေ့ မှာ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေထဲ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းတဦးဖြစ်သူ ကိုမင်းသွေးသစ်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးအားနည်းနေတဲ့ ကိုမင်းသွေးသစ်ကို မနက်ဖန် ဇွန် ၁၀ရက်နေ့မှာ အင်းစိန်ထောင်မှာ ရုံးထုတ်ဖို့ရှိတယ်လို့ ဇနီးဖြစ်သူက ပြောပါတယ်။ သူ့ကို မှတ်ပုံတင်ထားတာမရှိတဲ့ မော်တော်ယာဉ်ကို မောင်းနှင်အသုံးပြုသူတွေကို အရေးယူတဲ့ ပုဒ်မ ၉၅နဲ့ အမှုဖွင့်ထားပါတယ်။
"လောလောဆယ် သူရုံးထွက်နေရတယ်။ ခုလက်ရှိအမှုအခြေအနေကတော့ တရားလိုကို စစ်ပြီးသွားပြီ။ သက်သေတွေ ပြီးသွားပြီ။ လက်ရှိ သူ့ကျန်းမာရေးကတော့ ဗိုက်အခြေအနေကောင်းတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်း အေးလာတော့ ခါးနာတယ်။ ဓါတ်မှန်ရိုက်ရမယ်လို့ ရှေ့နေကနေတဆင့်သိရတယ်။ လောလောဆယ် သူ့ကို ပုဒ်မ ၉၅ပေါ့၊ မော်တော်ယာဉ်အက်ဥပဒေနဲ့ ဆွဲထားတယ်ပေါ့။ ပုဒ်မ ၉၅တခုထဲနဲ့ဘဲ ပါရှင့်။"
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ကနေ့အထိ သေဆုံးသူ ၈၅၇ ဦး၊ ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခံထားရသူ ၄၇၀၄ ဦးနဲ့ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ခံထားရသူ ၁၉၆၃ ဦးရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP-B က ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စာရင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
..............................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
မုံရွာဆန္ဒပြခေါင်းဆောင် အကျဉ်းထောင်တွင်းရုံးထုတ်စစ်ဆေး
မုံရှာဆန်ဒပွခေါငျးဆောငျ အကဉြျးထောငျတှငျးရုံးထုတျစဈဆေး
စဈကောငျစီက ဖမျးဆီးပွီး ပုဒျမ ၅၀၅(က) နဲ့ စှဲခကြျတငျခံထားရတဲ့ မုံရှာသပိတျခေါငျးဆောငျ ကိုဝမေိုးနိုငျကို ဇှနျလ ၈ ရကျနေ့က မုံရှာအကဉြျးထာငျအတှငျးက မွို့နယျတရားရုံးမှာ ရုံးထုတျစဈဆေးခဲ့ပါတယျ။ မနကျဖနျမှာလညျး စဈတပျက အာဏာသိမျးတဲ့ေ ဖဖောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ကတညျးက ဖမျးဆီး ထိနျးသိမျးခံထားရတဲ့ ကြောငျးသားခေါငျးဆောငျတဦးဖွဈသူ ကိုမငျးသှေးသဈကို ရုံးထုတျဖို့ရှိနတေယျလို့ မိသားစုဝငျတဦးက ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျးကို မခငျဖွူထှေးက ပွောပွမှာပါ။
ပုဒျမ (၁၀) ခုနဲ့ တရားစှဲဆိုထားတယျလို့ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီ မီဒီယာတှကေ ဖောျပွထားတဲ့ မုံရှာသပိတျခေါငျးဆောငျ ကိုဝမေိုးနိုငျကို စဈကောငျစီဘကျက စှပျစှဲထားတဲ့ အမှုတှေ ထဲကမှ ၅၀၅(က) အတှကျ မုံရှာထောငျတှငျးက မွို့နယျတရားရုံးမှာ ရုံးထုတျစဈဆေးခဲ့တာပါ။
ကိုဝမေိုးနိုငျဟာ လကျရှိအခြိနျမှာ ကနြျးမာရေးကောငျးမှနျတယျလို့သာ သိထားရပွီး မိခငျဖွဈသူနဲ့ ခုခြိနျထိမတှေ့ရသေးပါဘူး။ သူရဲ့ အမှုအခွအေနနေဲ့ပတျသတျလို့ မိခငျက ဗှီအိုအကေို အခုလို ပွောပွပါတယျ။
"အမှုတှကေ ၅၀၅ (က) ကို တရားလို စဈတယျပေါ့။ အဲ ၅၀၅ (က) အတှကျကို ၁၅ရကျနေ့မှာ ရုံးခြိနျး ပွနျခြိနျးထားပါတယျ။ နောကျ ၃၀၂ နဲ့ ၃၉၅ အမှု အတှကျက ခရိုငျတရားရုံးမှာ ၁၆ရကျနေ့မှာ ရုံးခြိနျးရှိပါမယျ။ ၅၀၅ ကိုစဈတဲ့အခါမှာလညျး သူကတော့ သပိတျခေါငျးဆောငျတယျပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ ဆန်ဒပွတဲ့တလြှောကျမှာ လကျနကျကိုငျဆောငျခဲ့တာမြိုး မရှိခဲ့ဘူးပေါ့။ အဲဒီအတှကျတော့ အားသာခကြျ ရှိတယျလို့ ယူဆရတယျ။ နောကျပွီး ၃၀၂ မှာဆိုရငျလဲ သူကိုယျတိုငျသတျတယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျမတှေ့ရဘူး။ အားပေးကူညီမှုနဲ့ ထည့ျထားတဲ့သဘောပေါ့။ ဒလနျအမှုမှာလညျး အားပေးကူညီတယျဆိုပွီး ထည့ျတဲ့သဘောတှေ့ရတယျလို့ရှေ့နတှေကေပွောပါတယျ။"
ကိုဝမေိုးနိုငျကို မုံရှာမွို့နယျ ရဲစခနျးကနေ သဘာဝ ဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ ဥပဒေ ပုဒျမ ၂၅၊ ပွဈမှုကြူး လှနျရာတှငျ အားပေးကူညီမှု ပုဒျမ ၁၁၄၊ လူသတျမှု ပုဒျမ ၃၀၂၊ တုံးသော လကျနကျဖွင့ျ အပွငျးအထနျ နာကငြျ စမှေု ပုဒျမ ၃၂၅၊ လူကို မတရားခြုပျနှောငျထားရှိမှု ပုဒျမ ၃၄၂၊ ဓါးပွမှု ၃၉၅ နဲ့ တပျမတောျကို အကွညျညို ပကြျ အောငျ လှုံဆောျမှု ၅၀၅ (က) တို့နဲ့ တရားစှဲထားပွီး ဖမျးဆီးခံရပွီးနောကျမှာ မတရား အသငျးဖွင့ျ ဆကျသှယျမှု ပုဒျမ ၁၇(၁)၊ နိုငျငံတောျ ပုနျကနျမှု ပုဒျမ ၁၂၄ နဲ့ပွဈမှုကွီးမြား ကြူးလှနျအောငျ အားပေးကူညီမှု ပုဒျမ ၅၁၁ တို့ နဲ့ပါ ထပျတိုးအရေးယူမယျလို့ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီရဲ့ မီဒီယာတှကေ နထေုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျ လကျရှိမှာတော့ တပျမတောျကို အကွညျညိုပကြျ အောငျ လှုံဆောျမှု ၅၀၅ (က)၊ လူသတျမှု ပုဒျမ ၃၀၂နဲ့ ဓါးပွမှု ၃၉၅ တို့အတှကျ တရားရငျဆိုငျနရေတာ ဖွဈပါတယျ။ ကိုဝမေိုးနိုငျအမှုအတှကျ ရှေ့နလေိုကျပါဆောငျရှကျတာ မရှိအောငျ ဖိအားပေးမှုတှရှေိတယျလို့ မုံရှာ သပိတျခေါငျးဆောငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ရှေ့နလေိုကျပေးမယ့ျသူ အခကျအခဲတောျတောျလေးကွုံရတယျလို့ မိခငျဖွဈသူကလညျး ပွောပါတယျ။
"မုံရှာရှေ့နတှေကေတော့ အမြားသိတဲ့ အတိုငျးဘဲလေ၊ လိုကျပေးမယျဆိုတဲ့ မုံရှာကှနျယကျရှေ့နတှေကေော၊ တခွား ၃၀၂ ကို လိုကျပေးမယ့ျရှေ့နတှေကေိုကော ဖိအားပေးလိုကျတယျ။ အဲဒီလိုကွောင့ျ ရှေ့နကေ ပွောငျးလိုကျရတယျ။ မုံရှာရှေ့နတှေေ ဌားလို့မရတဲ့အတှကျ မန်တလေးကရှေ့နေ ခေါျရတယျ။ ရှေ့နတှေအေနနေဲ့ လာရသှားရ ခကျတော့ခကျသှားတာပေါ့။ ကမြတို့လညျး ခကျခဲတာပေါ့။ မုံရှာရှေ့နဆေိုရငျ ဒီဒသေ အခကျအခဲပိုနားလညျတဲ့အတှကျ သူတို့အနနေဲ့လညျး အမှုမှာ ပိုအဆငျပွနေိုငျတာပေါ့။ ဒါမယ့ျ အခွအေနအေရ မန်တလေးကဘဲ ငှားလိုကျရတယျ။"
ကိုဝမေိုးနိုငျကို ပွီးခဲ့တဲ့ ဧပွီ ၁၅ ရကျနေ့က မုံရှာမွို့ မှာ ဆိုငျကယျသပိတျ စဈကွောငျးနဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွနခြေိနျ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ဝငျမြားက ကားနဲ့ဝငျတိုကျပွီး အကွမျး ဖကျရိုကျနှကျ ဖမျးဆီးခဲ့တာပါ။ ဖမျးဆီးပွီး ရကျအတောျကွာတဲ့အထိ ကိုဝမေိုးနိုငျကို အနောကျမွောကျတိုငျး စဈဌာနခြုပျ (နမခ) မှာ ထိနျးသိမျးထားပွီး စဈမေးတာတှလေုပျခဲ့တယျလို့ နီးစပျသူ တှကေပွောပါတယျ။ အခုခြိနျထိ မိသားစု အပါအဝငျ ဘယျသူနဲ့မှ တှေ့ ခှင့ျမရသေးပါဘူး။
စဈတပျက အာဏာသိမျးတဲ့ ဖဖေောျဝါရီ ၁ရကျနေ့ မှာ ဖမျးဆီးခံရသူတှထေဲ ကြောငျးသားသမဂ်ဂ ခေါငျးဆောငျဟောငျးတဦးဖွဈသူ ကိုမငျးသှေးသဈလညျး ပါဝငျပါတယျ။ ကနြျးမာရေးအားနညျးနတေဲ့ ကိုမငျးသှေးသဈကို မနကျဖနျ ဇှနျ ၁၀ရကျနေ့မှာ အငျးစိနျထောငျမှာ ရုံးထုတျဖို့ရှိတယျလို့ ဇနီးဖွဈသူက ပွောပါတယျ။ သူ့ကို မှတျပုံတငျထားတာမရှိတဲ့ မောျတောျယာဉျကို မောငျးနှငျအသုံးပွုသူတှကေို အရေးယူတဲ့ ပုဒျမ ၉၅နဲ့ အမှုဖှင့ျထားပါတယျ။
"လောလောဆယျ သူရုံးထှကျနရေတယျ။ ခုလကျရှိအမှုအခွအေနကေတော့ တရားလိုကို စဈပွီးသှားပွီ။ သကျသတှေေ ပွီးသှားပွီ။ လကျရှိ သူ့ကနြျးမာရေးကတော့ ဗိုကျအခွအေနကေောငျးတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျး အေးလာတော့ ခါးနာတယျ။ ဓါတျမှနျရိုကျရမယျလို့ ရှေ့နကေနတေဆင့ျသိရတယျ။ လောလောဆယျ သူ့ကို ပုဒျမ ၉၅ပေါ့၊ မောျတောျယာဉျအကျဥပဒနေဲ့ ဆှဲထားတယျပေါ့။ ပုဒျမ ၉၅တခုထဲနဲ့ဘဲ ပါရှင့ျ။"
မွနျမာနိုငျငံမှာ အာဏာသိမျးစဈကောငျစီရဲ့ အကွမျးဖကျ သတျဖွတျမှုကွောင့ျ ကနေ့အထိ သဆေုံးသူ ၈၅၇ ဦး၊ ဖမျးဆီး ထိနျးသိမျးခံထားရသူ ၄၇၀၄ ဦးနဲ့ ဖမျးဝရမျး ထုတျခံထားရသူ ၁၉၆၃ ဦးရှိကွောငျး နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP-B က ဇှနျလ ၈ ရကျနေ့ ရကျစှဲနဲ့ နောကျဆုံးထုတျပွနျထားတဲ့ စာရငျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။