ဒီမိုကရေစီ နဲ့ လူ့အခွင့်အရေး အတွက် တိုက်ပွဲ က ပိုပြီး ပြင်းထန်လာလေ၊ စိတ်ဒဏ်သင့်ကြတဲ့သူတွေ က ပိုပြီး များလာလေပါ။ တိုက်ပွဲ ဝင်သူတွေ နဲ့ အဖိနှိပ်ခံ ပြည်သူတွေ မှာ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ ရရှိကြပါတယ်။ ညှင်းပန်း နှိပ်စက် သတ်ဖြတ်ကြသူတွေ မှာလည်း အခု သိချင်မှ သိကြမှာ ဖြစ်ပေမဲ့ နောင်အခါမှာ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ သင့်ကြရပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ နဲ့ လူ့အခွင့်အရေး တိုက်ပွဲ မှာ ရှောင်လွဲလို့ မရနိုင်တဲ့ ဒီ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ အကြောင်း ကို ကုထုံးဆိုင်ရာ စိတ်ပညာ ပါရဂူဘွဲ့ ယူဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ မဖြူပန်းနုခင် နဲ့ ဦးတင်မောင်သန်း က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
အကျဉ်းချုပ်
အိမ်မက်ဆိုးတွေ မက်နေတယ်။ နေ့ခင်းတွေမှာလည်း ရက်စက်စွာ ဖြတ်သန်းခဲ့ရတဲ့ မြင်ကွင်းတွေ အသံတွေ ကို သတိရနေမယ်။ မြင်ယောင် ကြားယောင်နေမယ်။ စိတ်ပင်ပန်း ဆင်းရဲနေမယ် ဆိုရင် ဒါ ဟာ စိတ်ဒဏ်သင့်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်နိုင်တာမို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေနဲ့ တိုင်ပင်ဖို့ အကြံပေးပါတယ်။
နိုင်ငံရေး အယူအဆတွေ မတူကွဲပြားလာပြီး ပဋိပက္ခ အသွင် ဆောင်လာပြီဆိုရင် လင် နဲ့ မယား၊ မိဘ နဲ့ သားသမီး၊ မိသားစုဝင်တွေကြားမှာ အခန့်မသင့် မခေါ်နိုင် မပြောနိုင် ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ ဒီ အခါ မေတ္တာစိတ် ရှေ့ထားပြီး မိသားစုကြား အချင်းချင်း ပြန်လည် သုံးသပ် ညှိုနှိုင်းကြဖို့ အကြံပေးပါတယ်။
ညှဉ်ပန်းနှိပ်စက်မှုတွေ မှာ အနှိပ်စက်ခံသာမက နှိပ်စက်သူမှာလည်း စိတ်ဒဏ်ရာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
တနိုင်ငံလုံးမှာ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ များလာပြီဆိုတဲ့အခါ မူဝါဒ ချမှတ် အကောင်အထည် ဖော်သူတွေ အနေနဲ့ အချက် ၃ ချက် ကို စဉ်းစားသင့်တယ်လို့ မဖြူပန်းနုခင် က ဆိုပါတယ်။ ပထမ စိတ်ချ လုံခြုံတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကြိုးစားဖို့ပါ။ ဒုတိယ လူတိုင်း အခွင့်အရေး ရှိတဲ့ အခြေအနေ ကို ဖန်တီးရပါမယ်။ တတိယ အဲဒါတွေ ရှိမှသာ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ ကို ရင်ဆိုင်နိုင်အောင် ကုသမှုရရှိရေး၊ ကျွမ်းကျင်သူတွေ မွေးထုတ်ရေး၊ စိတ်ဒဏ်သင့်သူများ ပံ့ပိုးကူညီရေး အစရှိတဲ့ မူဝါဒတွေ ချမှတ် အကောင်အထည် ဖော်ရပါမယ်လို့ မဖြူပန်းနုခင် က ဆွေးနွေး တင်ပြသွားပါတယ်။
(unicode)
ဒီမိုကရစေီ နဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး အတှကျ တိုကျပှဲ က ပိုပွီး ပွငျးထနျလာလေ၊ စိတျဒဏျသင့ျကွတဲ့သူတှေ က ပိုပွီး မြားလာလပေါ။ တိုကျပှဲ ဝငျသူတှေ နဲ့ အဖိနှိပျခံ ပွညျသူတှေ မှာ စိတျဒဏျရာတှေ ရရှိကွပါတယျ။ ညှငျးပနျး နှိပျစကျ သတျဖွတျကွသူတှေ မှာလညျး အခု သိခငြျမှ သိကွမှာ ဖွဈပမေဲ့ နောငျအခါမှာ စိတျဒဏျရာတှေ သင့ျကွရပါတယျ။ ဒီမိုကရစေီ နဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး တိုကျပှဲ မှာ ရှောငျလှဲလို့ မရနိုငျတဲ့ ဒီ စိတျဒဏျရာတှေ အကွောငျး ကို ကုထုံးဆိုငျရာ စိတျပညာ ပါရဂူဘှဲ့ ယူဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့ မဖွူပနျးနုခငျ နဲ့ ဦးတငျမောငျသနျး က မေးမွနျးတငျပွထားပါတယျ။
အကြဥျးခြုပျ
အိမျမကျဆိုးတှေ မကျနတေယျ။ နေ့ခငျးတှမှောလညျး ရကျစကျစှာ ဖွတျသနျးခဲ့ရတဲ့ မွငျကှငျးတှေ အသံတှေ ကို သတိရနမေယျ။ မွငျယောငျ ကွားယောငျနမေယျ။ စိတျပငျပနျး ဆငျးရဲနမေယျ ဆိုရငျ ဒါ ဟာ စိတျဒဏျသင့ျတဲ့ လက်ခဏာတှေ ဖွဈနိုငျတာမို့ ကြှမျးကငြျသူတှနေဲ့ တိုငျပငျဖို့ အကွံပေးပါတယျ။
နိုငျငံရေး အယူအဆတှေ မတူကှဲပွားလာပွီး ပဋိပက်ခ အသှငျ ဆောငျလာပွီဆိုရငျ လငျ နဲ့ မယား၊ မိဘ နဲ့ သားသမီး၊ မိသားစုဝငျတှကွေားမှာ အခန့ျမသင့ျ မခေါျနိုငျ မပွောနိုငျ ဖွဈလာတတျပါတယျ။ ဒီ အခါ မတေ်တာစိတျ ရှေ့ထားပွီး မိသားစုကွား အခငြျးခငြျး ပွနျလညျ သုံးသပျ ညှိုနှိုငျးကွဖို့ အကွံပေးပါတယျ။
ညှဥျပနျးနှိပျစကျမှုတှေ မှာ အနှိပျစကျခံသာမက နှိပျစကျသူမှာလညျး စိတျဒဏျရာ ဖွဈနိုငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
တနိုငျငံလုံးမှာ စိတျဒဏျရာတှေ မြားလာပွီဆိုတဲ့အခါ မူဝါဒ ခမြှတျ အကောငျအထညျ ဖောျသူတှေ အနနေဲ့ အခကြျ ၃ ခကြျ ကို စဥျးစားသင့ျတယျလို့ မဖွူပနျးနုခငျ က ဆိုပါတယျ။ ပထမ စိတျခြ လုံခွုံတဲ့ အခွအေနေ ဖွဈပေါျလာအောငျ ကွိုးစားဖို့ပါ။ ဒုတိယ လူတိုငျး အခှင့ျအရေး ရှိတဲ့ အခွအေနေ ကို ဖနျတီးရပါမယျ။ တတိယ အဲဒါတှေ ရှိမှသာ စိတျဒဏျရာတှေ ကို ရငျဆိုငျနိုငျအောငျ ကုသမှုရရှိရေး၊ ကြှမျးကငြျသူတှေ မှေးထုတျရေး၊ စိတျဒဏျသင့ျသူမြား ပံ့ပိုးကူညီရေး အစရှိတဲ့ မူဝါဒတှေ ခမြှတျ အကောငျအထညျ ဖောျရပါမယျလို့ မဖွူပနျးနုခငျ က ဆှေးနှေး တငျပွသှားပါတယျ။