ကမ္ဘာ့ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှု ကမ်းရိုးတန်းနေသူတွေ ဘယ်လိုရင်ဆိုင်လဲ

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ပင်လယ်ရေပြင် ပုံမှန်မြင့်တက်လေ့ရှိတဲ့ အီဂျစ်နိုင်ငံက ကမ်းခြေတခုမြင်ကွင်း။ (ဇူလိုင် ၂၅၊ ၂၀၂၁)

(Zawgyi / Unicode)

"Coast vs Climate" ကမ်းရိုးတန်းများနဲ့ ဥတုရာသီပြောင်းလဲမှု တတိယအပိုင်းမှာတော့ ဥတုရာသီပြောင်းလဲမှု အကျိုးဆက်အဖြစ် ကမ္ဘာ့ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာတာကို ကမ်းရိုးတန်းနေပြည်သူတွေ ဘယ်လိုရင်ဆိုင် အံတုနေကြသလဲဆိုတာ တင်ပြသွားပါမယ်။ အဲဒီနည်းလမ်းတွေထဲမှာ ရေမဝင်နိုင်အောင် အိမ်တွေကို မြှင့်လိုက်တာ၊ ရေတက်လာတာကို စောင့်ကြည့် သတိပေးမယ့် ဆင်ဆာတွေ အသုံးပြုတာနဲ့ ရေကာတံတိုင်းတွေဆောက်ပြီး ကာကွယ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြတာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှု အဆိုးဆုံး အနီရောင်အဆင့်အဖြစ် ကုလသမဂ္ဂက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဒေသတွေမှာတော့ နောက်ထပ် နည်းလမ်းသစ်တွေပါ အသုံးပြုနေကြတာပါ။ Veronica Balderas Iglesias ရဲ့ သတင်းလွှာကို နန်းလောင်ဝ်က တင်ပြထားပါတယ်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ အရှေ့ဘက်ပိုင်း ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်၊ Norfolk မြို့ဟာ နိုင်ငံတွင်း ရေမြင့်တက်လာတဲ့ဒဏ်ကို ဒုတိယအဆိုးဆုံး ကြုံနေရတဲ့ ကမ်းခြေမြို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရေတွေ မြင့်တက်လာတာကို ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် အထင်အရှား တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်အားလုံးဟာ လူသားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာရတာပါ။ ခုတွေ့မြင်နေရတဲ့ ရေငန်တွေမှာ ပေါက်လေ့ရှိတဲ့ မြက်တွေဟာ ဒီရေတွေနဲ့အတူ ရောက်လာပုံရပါတယ်။ မြက်ခင်းတွေနေရာမှာ ရေငန်မြက်ပင်တွေ အစားထိုး နေရာယူနေကြပါပြီ။ မကြာခဏ မိုးရွာသွန်းပြီး မိုးသည်းထန်တဲ့အတွက် ရေကြီးရေလျှံမှုတွေလည်း အဖြစ်များလာပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း Nina Olander တို့လို ဒေသခံတွေက ရေမဝင်နိုင်အောင် အိမ်တွေကို မြှင့်ဖို့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရဆီက အကူအညီတွေ လိုလားနေပါတယ်။

“အိမ်ကို မြှင့်ဖို့အတွက် ဒေါ်လာ ၄ သိန်းခွဲလောက်ကျမယ်လို့ ကန်ထရိုက်တာတွေက ပြောပါတယ်။ နောက်ပြီး အဲဒီလို လုပ်နေတဲ့အချိန် တခြားမှာ ၈ လလောက် သွားနေရမှာလေ။ အဲဒီအချိန်မှာ အိမ်ကြွေးလည်း ဆက်ပြီးဆပ်ရမယ်၊ နောက်ပြီး အိမ်ငှားခကလည်း ရှိသေးတယ်ရှင့်။”

ဒါက အိမ်ထောင်စုတခုအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးရတာတွေကို ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ဒေါ်လာသန်း ၅၀၀ ထိ သုံးစွဲဖို့ သြဂုတ်လမှာ အတည်ပြုပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါကတော့ ဗဟိုအစိုးရ အရေးပေါ် စီမံခန့်ခွဲရေးဌာန FEMA မှာ အရင်တုန်းက မရှိခဲ့ဘူးတဲ့ ဘဏ္ဍာငွေပမာဏလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

“ဒါဟာ အမေရိကန် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် အခြေခံအဆောက်အအုံပြုပြင်ရေး FEMA နဲ့ Army Corps ကသုံးမယ့် အတော့်ကိုများတဲ့ ပမာဏပါ။ နောက်ပြီး Federal Highway အမေရိကန် အဝေးပြေးလမ်းများ စီမံခန့်ခွဲရေးဌာနလို အုပ်စုတွေကလည်း အနာဂတ်မှာ လမ်းတံတားတွေ သူ့အလိုလို ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲဆိုတာ ကြံဆလာစေပါတယ်။”

ကမ္ဘာ့ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာတာကို အမေရိကန်တနိုင်ငံတည်း မဟုတ်ဘဲ တကမ္ဘာလုံး ရင်ဆိုင်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

“ပင်လယ်ရေပြင် မြင့်တက်လာတဲ့ အခြေအနေနဲ့ အပြင်းအထန် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ နောက်ထပ်ဒေသကတော့ အရှေ့တောင်အာရှပါ။ ပင်လယ်ရေစီးကြောင်းတွေ ပြောင်းတာ၊ ရေခဲလွှာတွေ အရည်ပျော်လာတာနဲ့ လူ့လုပ်ရပ်တွေကြောင့် မြေပြိုမှုတွေကို တပေါင်းတည်း ရင်ဆိုင်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။”

ဒီနှစ် နွေရာသီကာလမှာ ဥရောပတိုက်နိုင်ငံတွေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့က သမိုင်းမှာ မကြုံဘူးခဲ့တဲ့ ရေကြီးရေလျှံမှုနဲ့လည်း အကြီးအကျယ် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ သိပ္ပံပညာရှင်တွေကတာ့ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ဖြစ်ရတာလို့ ပြောကြပါတယ်။ ဗာဂျီးနီးယား ရေကြောင်းသိပ္ပံနဲ့ Norfolk မြို့ တာဝန်ရှိသူတွေ ပူးပေါင်းပြီး ရေတက်လာရင် ပြည်သူတွေကို သတိပေးမယ့် ဆင်ဆာပေါင်း ၅၀ ကျော်ကို တပ်ဆင် အသုံးပြုနေပါတယ်။

"တံတားအောက်က ရေမျက်နှာပြင် အထက်လေးမှာ ဆင်ဆာတွေ တပ်ထားပါတယ်။ အဲဒီက ဒေတာအချက်အလက်တွေကို ပို့ပေးတဲ့နေရာမှာလည်း ကုန်ကျစရိတ်သက်သာအောင် ဆက်တလိုက်ဂြိုဟ်တုကို မသုံးဘဲ Broadband မိုဘိုင်းဖုန်းဒေတာကိုပဲ အသုံးပြုထားပါတယ်။"

မြို့တာဝန်ရှိသူတွေကလည်း ရေနုတ်မြောင်းစနစ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ထားပြီး ရေစုပ်ပိုက် အကြီးစားတွေ တပ်ဆင်ထားသလို မြို့ထဲက ရေကာတံတိုင်းတွေကိုလည်း သံတွေ ကွန်ကရစ်တွေသုံးပြီး ပြင်ဆင်ဆောက်လုပ်ထားတာပါ။ သမိုင်းဝင်နေရာတွေကိုတော့ ဒေါ်လာ ၁၁၂ သန်းသုံးစွဲပြီး သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ထားပါတယ်။ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းတွေကြောင့် ရေကြီးရေလျှံတတ်တဲ့နေရာက အိမ်ခြံမြေဈေးတွေလည်း ထိုးကျကုန်ပါတယ်။ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုတွေ တနေ့တခြား ပြင်းထန်ဆိုးရွားလွန်းလာတာကြောင့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာတွေ၊ ကွနကရစ် အကာအရံတွေ သုံးပြီး ကာကွယ်နေကြေပေမယ့် လုံလောက်မယ့်ပုံ မရှိပါဘူး။ ကမ်းရိုးတန်းတွေမှာ ရေတက်လာတဲ့အတွက် အဲဒီကလေူတွေ အမြင့်ပိုင်းကို ပြောင်းရမယ့်အချိန် နီးကပ်လာသလို မြေနိမ့်ပိုင်းနေ ပြည်သူတချို့တော့ ဒီဒဏ်က လွတ်နိုင်ကြမှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း သုံးသပ်တာတွေ ရှိပါတယ်။

ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့ IPCC က နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံံစာမှာလည်း အခြား ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုဒဏ်တွေနဲ့အတူ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ မှာ တခါဖြစ်တတ်တဲ့ ပင်လယ်ရေပြင်မြင့်တက်မှုမျိုး ခပ်စိပ်စိပ်တွေ့လာနေရပြီလို့ သတိပေးထားပါတယ်။ ဆင်းရဲနွမ်းပါးတဲ့ တိုင်းပြည်တွေက အဲဒီဒဏ်ကို ပိုပြီး ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတယ် ဆိုပေမယ့် ဒီအန္တရာယ်လက်က ဘယ်သူမှ မလွတ်ဘူးလို့လည်း ထောက်ပြထားပါတယ်။

"ချမ်းသာတဲ့တိုင်းပြည်တွေက ဒီဘေးနဲ့ မကြုံရဘူးဆိုတဲ့သဘော မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့မှာ တံတိုင်းတွေဆောက်ပြီး ကာကွယ်နိုင်တဲ့အင်အား ရှိတာကြောင့် ချက်ချင်းလက်ငင်း ရင်မဆိုင်ရသေးတဲ့ သဘောပါ။ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုကြောင့် လက်ရှိ သေဆုံးနေရတဲ့သူတွေကို အကာအကွယ်ပေးနိုင်မယ့် အစီအမံမျိုးလုပ်ဖို့ လိုပါတယ်။ တဖက်မှာလည်း ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု အတတ်နိုင်ဆုံး လျှော့ချရေး တပြိုင်တည်း လုပ်ရပါလိမ့်မယ်။”

ကုလသမဂ္ဂကလည်း လာမယ့် ၂၀၃၀ ခုနှစ်အရောက်မှာ လက်ရှိပမာဏထက် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု တဝက်လောက်လျှော့ချဖို့ လတ်တလော ကတိပြုထားပါတယ်။ နိုဝင်ဘာလကျရင်တော့ ဗြိတိန်နိုင်ငံ စကော့တလန်နယ်က Glasgow မြို့မှာ ဥတုရာသီဆိုင်ရာ ညီလာခံ ကျင်းပမှာဖြစ်ပြီး ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲဖောက်ပြန်မှုအရေး ထပ်ပြီး အဖြေရှာကြဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ကမ္ဘာတဝန်းက ကမ်းရိုးတန်းနေ ပြည်သူတွေမှာတော့ ရေမြင့်တက်မှုဒဏ်ကို လက်ရှိ ရင်ဆိုင်နေကြရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

Your browser doesn’t support HTML5

ကမ္ဘာ့ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်မှု ကမ်းရိုးတန်းနေသူတွေ ဘယ်လိုရင်ဆိုင်လဲ

----------------------

(Unicode)

ကမ်ဘာ့ရမေကြျနှာပွငျမွင့ျတကျမှု ကမျးရိုးတနျးနသေူတှေ ဘယျလိုရငျဆိုငျလဲ

"Coast vs Climate" ကမျးရိုးတနျးမြားနဲ့ ဥတုရာသီပွောငျးလဲမှု တတိယအပိုငျးမှာတော့ ဥတုရာသီပွောငျးလဲမှု အကြိုးဆကျအဖွဈ ကမ်ဘာ့ရမေကြျနှာပွငျ မွင့ျတကျလာတာကို ကမျးရိုးတနျးနပွေညျသူတှေ ဘယျလိုရငျဆိုငျ အံတုနကွေသလဲဆိုတာ တငျပွသှားပါမယျ။ အဲဒီနညျးလမျးတှထေဲမှာ ရမေဝငျနိုငျအောငျ အိမျတှကေို မွှင့ျလိုကျတာ၊ ရတေကျလာတာကို စောင့ျကွည့ျ သတိပေးမယ့ျ ဆငျဆာတှေ အသုံးပွုတာနဲ့ ရကောတံတိုငျးတှဆေောကျပွီး ကာကှယျဖို့ ကွိုးပမျးနကွေတာတှေ ပါဝငျပါတယျ။ ရမေကြျနှာပွငျမွင့ျတကျမှု အဆိုးဆုံး အနီရောငျအဆင့ျအဖွဈ ကုလသမဂ်ဂက သတျမှတျထားတဲ့ ဒသေတှမှောတော့ နောကျထပျ နညျးလမျးသဈတှပေါ အသုံးပွုနကွေတာပါ။ Veronica Balderas Iglesias ရဲ့ သတငျးလှှာကို နနျးလောငျဝျက တငျပွထားပါတယျ။

အမရေိကနျပွညျထောငျစု၊ အရှေ့ဘကျပိုငျး ဗာဂြီးနီးယားပွညျနယျ၊ Norfolk မွို့ဟာ နိုငျငံတှငျး ရမွေင့ျတကျလာတဲ့ဒဏျကို ဒုတိယအဆိုးဆုံး ကွုံနရေတဲ့ ကမျးခွမွေို့ ဖွဈပါတယျ။ ဒီရတှေေ မွင့ျတကျလာတာကို ကမျးရိုးတနျးတလြှောကျ အထငျအရှား တှေ့မွငျနိုငျပါတယျ။ ဒီဖွဈရပျအားလုံးဟာ လူသားတှရေဲ့ လုပျရပျကွောင့ျ ပေါျပေါကျလာရတာပါ။ ခုတှေ့မွငျနရေတဲ့ ရငေနျတှမှော ပေါကျလေ့ရှိတဲ့ မွကျတှဟော ဒီရတှေနေဲ့အတူ ရောကျလာပုံရပါတယျ။ မွကျခငျးတှနေရောမှာ ရငေနျမွကျပငျတှေ အစားထိုး နရောယူနကွေပါပွီ။ မကွာခဏ မိုးရှာသှနျးပွီး မိုးသညျးထနျတဲ့အတှကျ ရကွေီးရလြှေံမှုတှလေညျး အဖွဈမြားလာပါတယျ။

ဒါကွောင့ျလညျး Nina Olander တို့လို ဒသေခံတှကေ ရမေဝငျနိုငျအောငျ အိမျတှကေို မွှင့ျဖို့ ပွညျထောငျစုအစိုးရဆီက အကူအညီတှေ လိုလားနပေါတယျ။

“အိမျကို မွှင့ျဖို့အတှကျ ဒေါျလာ ၄ သိနျးခှဲလောကျကမြယျလို့ ကနျထရိုကျတာတှကေ ပွောပါတယျ။ နောကျပွီး အဲဒီလို လုပျနတေဲ့အခြိနျ တခွားမှာ ၈ လလောကျ သှားနရေမှာလေ။ အဲဒီအခြိနျမှာ အိမျကွှေးလညျး ဆကျပွီးဆပျရမယျ၊ နောကျပွီး အိမျငှားခကလညျး ရှိသေးတယျရှင့ျ။”

ဒါက အိမျထောငျစုတခုအတှကျ ကုနျကစြရိတျပဲ ရှိပါသေးတယျ။ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ ထိခိုကျပကြျစီးရတာတှကေို ပွငျဆငျနိုငျဖို့ သမ်မတ ဂြိုးဘိုငျဒနျက ဒေါျလာသနျး ၅၀၀ ထိ သုံးစှဲဖို့ သွဂုတျလမှာ အတညျပွုပေးခဲ့ပါတယျ။ ဒါကတော့ ဗဟိုအစိုးရ အရေးပေါျ စီမံခန့ျခှဲရေးဌာန FEMA မှာ အရငျတုနျးက မရှိခဲ့ဘူးတဲ့ ဘဏ်ဍာငှပေမာဏလညျး ဖွဈပါတယျ။

“ဒါဟာ အမရေိကနျ ကမျးရိုးတနျးတလြှောကျ အခွခေံအဆောကျအအုံပွုပွငျရေး FEMA နဲ့ Army Corps ကသုံးမယ့ျ အတော့ျကိုမြားတဲ့ ပမာဏပါ။ နောကျပွီး Federal Highway အမရေိကနျ အဝေးပွေးလမျးမြား စီမံခန့ျခှဲရေးဌာနလို အုပျစုတှကေလညျး အနာဂတျမှာ လမျးတံတားတှေ သူ့အလိုလို ဘယျလိုကာကှယျမလဲဆိုတာ ကွံဆလာစပေါတယျ။”

ကမ်ဘာ့ရမေကြျနှာပွငျ မွင့ျတကျလာတာကို အမရေိကနျတနိုငျငံတညျး မဟုတျဘဲ တကမ်ဘာလုံး ရငျဆိုငျနရေတာ ဖွဈပါတယျ။

"ပငျလယျရပွေငျ မွင့ျတကျလာတဲ့ အခွအေနနေဲ့ အပွငျးအထနျ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ နောကျထပျဒသေကတော့ အရှေ့တောငျအာရှပါ။ ပငျလယျရစေီးကွောငျးတှေ ပွောငျးတာ၊ ရခေဲလှှာတှေ အရညျပြောျလာတာနဲ့ လူ့လုပျရပျတှကွေောင့ျ မွပွေိုမှုတှကေို တပေါငျးတညျး ရငျဆိုငျနရေတာ ဖွဈပါတယျ။"

ဒီနှဈ နှရောသီကာလမှာ ဥရောပတိုကျနိုငျငံတှနေဲ့ တရုတျနိုငျငံတို့က သမိုငျးမှာ မကွုံဘူးခဲ့တဲ့ ရကွေီးရလြှေံမှုနဲ့လညျး အကွီးအကယြျ ရငျဆိုငျခဲ့ရပါတယျ။ သိပ်ပံပညာရှငျတှကေတာ့ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲဖောကျပွနျမှုကွောင့ျ ဖွဈရတာလို့ ပွောကွပါတယျ။ ဗာဂြီးနီးယား ရကွေောငျးသိပ်ပံနဲ့ Norfolk မွို့ တာဝနျရှိသူတှေ ပူးပေါငျးပွီး ရတေကျလာရငျ ပွညျသူတှကေို သတိပေးမယ့ျ ဆငျဆာပေါငျး ၅၀ ကြောျကို တပျဆငျ အသုံးပွုနပေါတယျ။

"တံတားအောကျက ရမေကြျနှာပွငျ အထကျလေးမှာ ဆငျဆာတှေ တပျထားပါတယျ။ အဲဒီက ဒတောအခကြျအလကျတှကေို ပို့ပေးတဲ့နရောမှာလညျး ကုနျကစြရိတျသကျသာအောငျ ဆကျတလိုကျဂွိုဟျတုကို မသုံးဘဲ Broadband မိုဘိုငျးဖုနျးဒတောကိုပဲ အသုံးပွုထားပါတယျ။"

မွို့တာဝနျရှိသူတှကေလညျး ရနေုတျမွောငျးစနဈကို အဆင့ျမွှင့ျတငျထားပွီး ရစေုပျပိုကျ အကွီးစားတှေ တပျဆငျထားသလို မွို့ထဲက ရကောတံတိုငျးတှကေိုလညျး သံတှေ ကှနျကရဈတှသေုံးပွီး ပွငျဆငျဆောကျလုပျထားတာပါ။ သမိုငျးဝငျနရောတှကေိုတော့ ဒေါျလာ ၁၁၂ သနျးသုံးစှဲပွီး သဘာဝဘေးအန်တရာယျကနေ ကာကှယျထားပါတယျ။ ဟာရီကိနျးမုနျတိုငျးတှကွေောင့ျ ရကွေီးရလြှေံတတျတဲ့နရောက အိမျခွံမွဈေေးတှလေညျး ထိုးကကြုနျပါတယျ။ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုတှေ တနေ့တခွား ပွငျးထနျဆိုးရှားလှနျးလာတာကွောင့ျ အဆင့ျမွင့ျနညျးပညာတှေ၊ ကှနကရဈ အကာအရံတှေ သုံးပွီး ကာကှယျနကွေပေမေယ့ျ လုံလောကျမယ့ျပုံ မရှိပါဘူး။ ကမျးရိုးတနျးတှမှော ရတေကျလာတဲ့အတှကျ အဲဒီကလေူတှေ အမွင့ျပိုငျးကို ပွောငျးရမယ့ျအခြိနျ နီးကပျလာသလို မွနေိမ့ျပိုငျးနေ ပွညျသူတခြို့တော့ ဒီဒဏျက လှတျနိုငျကွမှာ မဟုတျဘူးလို့လညျး သုံးသပျတာတှေ ရှိပါတယျ။

ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုဆိုငျရာ နိုငျငံတကာအဖှဲ့ IPCC က နောကျဆုံးထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံံစာမှာလညျး အခွား ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုဒဏျတှနေဲ့အတူ နှဈပေါငျး ၁၀၀ မှာ တခါဖွဈတတျတဲ့ ပငျလယျရပွေငျမွင့ျတကျမှုမြိုး ခပျစိပျစိပျတှေ့လာနရေပွီလို့ သတိပေးထားပါတယျ။ ဆငျးရဲနှမျးပါးတဲ့ တိုငျးပွညျတှကေ အဲဒီဒဏျကို ပိုပွီး ရငျဆိုငျကွုံတှေ့နရေတယျ ဆိုပမေယ့ျ ဒီအန်တရာယျလကျက ဘယျသူမှ မလှတျဘူးလို့လညျး ထောကျပွထားပါတယျ။

"ခမြျးသာတဲ့တိုငျးပွညျတှကေ ဒီဘေးနဲ့ မကွုံရဘူးဆိုတဲ့သဘော မဟုတျပါဘူး။ သူတို့မှာ တံတိုငျးတှဆေောကျပွီး ကာကှယျနိုငျတဲ့အငျအား ရှိတာကွောင့ျ ခကြျခငြျးလကျငငျး ရငျမဆိုငျရသေးတဲ့ သဘောပါ။ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ လကျရှိ သဆေုံးနရေတဲ့သူတှကေို အကာအကှယျပေးနိုငျမယ့ျ အစီအမံမြိုးလုပျဖို့ လိုပါတယျ။ တဖကျမှာလညျး ဖနျလုံအိမျဓာတျငှေ့ ထုတျလှှတျမှု အတတျနိုငျဆုံး လြှော့ခရြေး တပွိုငျတညျး လုပျရပါလိမ့ျမယျ။”

ကုလသမဂ်ဂကလညျး လာမယ့ျ ၂၀၃၀ ခုနှဈအရောကျမှာ လကျရှိပမာဏထကျ ဖနျလုံအိမျဓာတျငှေ့ ထုတျလှှတျမှု တဝကျလောကျလြှော့ခဖြို့ လတျတလော ကတိပွုထားပါတယျ။ နိုဝငျဘာလကရြငျတော့ ဗွိတိနျနိုငျငံ စကော့တလနျနယျက Glasgow မွို့မှာ ဥတုရာသီဆိုငျရာ ညီလာခံ ကငြျးပမှာဖွဈပွီး ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲဖောကျပွနျမှုအရေး ထပျပွီး အဖွရှောကွဦးမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ကမ်ဘာတဝနျးက ကမျးရိုးတနျးနေ ပွညျသူတှမှောတော့ ရမွေင့ျတကျမှုဒဏျကို လကျရှိ ရငျဆိုငျနကွေရပွီ ဖွဈပါတယျ။