ရသစာပေအခန်းကဏ္ဍ နှင့် စာရေးဆရာညီပုလေး မေးမြန်းခန်း

ရသစာပေအခန်းကဏ္ဍ နှင့် စာရေးဆရာညီပုလေး

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရသစာပေတော်တော်အားကောင်းခဲ့ပေမယ့် နှစ်ပေါင်းများစွာ နိုင်ငံရေး စီးပွားရေးနဲ့လူမှုရေးဖိနှိပ်မှုတွေကြောင့် ဘက်ပေါင်းစုံက ဆုတ်ယုတ်သွားခဲ့ပြီး၊ အခုနိုင်ငံ ပြန်ဦးမော့လာတဲ့အချိန်မှာ စာပေအဆင့်အတန်း ပြန်မြင့်လာဖို့ မျှော်လင့်တယ်လို့ ဆရာညီပုလေးက ဆိုပါတယ်။ မခင်ဖြူထွေးမေးမြန်းထားတာပါ။

မေး ။ ။ ဆရာက ရသစာပေလောကမှာ အခိုင်အမာနေရာရထားသူ ဖြစ်တယ်။ ၂၀၁၇ တုန်းကလည်း အမျိုးသားစာပေဆုကို ရရှိခဲ့တယ်။ ရသစာပေမှာ အခိုင်အမာနေရာ ရထားသူဖြစ်တဲ့ ဆရာကို ကျမ အဓိက ရသစာပေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာလေးတွေကို ဦးစွာမေးချင်ပါတယ်။ ရသစာပေကနေ စာဖတ်သူတွေကို အဓိက ဘာကိုပေးစွမ်းနိုင်တာလဲ။

ဖြေ ။ ။ လူတွေက ပင်ပန်းကြတယ်။ ပင်ပန်းမှုအမျိုးမျိုး ရှိတယ်။ ရသစာပေက တချို့က ပင်ပန်းမှုကို လျော့ကျစေတယ်။ အမောပြေစေတယ်။ တချို့စာပေတွေကြတော့ အသိတရားတွေပေးတယ်။ ရသနဲ့အတူ ခံစားမှု၊ အသစ်တွေ၊ အသိတွေပေးတယ်။ တခါ ရသစာပေက မှားနေတာကို တည့်ပေးတာတွေ ရှိတယ်။ အဓမ္မရောက်နေတာကို ဓမ္မလမ်းကြောင်းပေါ် တင်ပေးတာရှိတယ်။ ပြောမယ်ဆိုရင် ကိုယ်ချင်းစာစိတ်၊ စာနာစိတ်တို့၊ ကိုယ့်ရဲ့နှလုံးသားတွေ၊ ခက်ထန်နေတဲ့ နှလုံးသားတွေကို ပြုပြင်ပေးနိုင်စွမ်း ရှိတယ်။ ရသစာပေက သိပ်ထက်မြက်တယ်။ သိပ်ထက်မြက်တဲ့ စာပေတွေကို ရေးနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကလည်း လေးစားဖို့ကောင်းတယ်။ သူတို့မှာ စိတ်ကောင်း စေတနာကောင်း ရှိတယ်။
အဲဒါကို စာဖတ်ပရိသတ်ကပဲ ဆုံးဖြတ်တာ။ စိတ်ကောင်း၊ စေတနာကောင်းရှိတဲ့ စာရေးဆရာတွေ လောကမှာ တင်ကျန်ခဲ့ပြီး၊ ရေးတဲ့သူတွေ အများကြီးထဲက တချို့တော့ ကျန်ရစ်ခဲ့တယ်။ သမိုင်းဆိုတဲ့ ဆန်ကာကြီးက ပြည်သူဆိုတဲ့လူတွေက ဆန်လုပ်တတ်လိုက်တာ၊ စာဖတ်ပရိသတ်က ဆန်လုပ်တတ်လိုက်တာ ဗမာပြည်မှာ ရသစာပေက ထွန်းကားခဲ့တယ်။

မေး ။ ။ ဒါပေမဲ့ အခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ ကျမတို့ကြားလာရတာက လူငယ်တွေ စာဖတ်သိပ်နည်းလာတယ်။ ခေတ်ကလည်း ခေတ်ပြောင်းလာတဲ့အပေါ်မှာ စာဖတ်တဲ့ ပုံစံလေးတွေလည်း ပြောင်းလာတယ်လို့ ရှိလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဥပမာ အင်တာနက်တွေပေါ်မှာ, Facebook ပေါ်မှာ ပိုသုံးလာမယ်။ Game တွေ ပိုကစားလာမယ်။ အင်တာနက်မှာလည်း စာဖတ်တာ ရှိကောင်းရှိမှာပါ။

ဖြေ ။ ။ အဲဒါမှန်ပါတယ်။ နှစ်ပိုင်းရှိပါတယ်။ Social Media အပါအဝင် အဲဒီကိစ္စတွေမှာ စီးမျောနေတဲ့လူ - ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒို့နိုင်ငံမှာ တယ်လီဖုန်းက သိန်းသုံးလေးဆယ်တန်နဲ့ အခု လေးငါးသောင်းနဲ့ လူတိုင်းတယ်လီဖုန်း ကိုင်နိုင်တဲ့အခြေအနေ။ အဲဒါအပြင် စိတ်ဝင်စားစရာ အသစ်အဆန်းတွေကလည်း အများကြီး။ အဲဒါတွေက စာပေစီစစ်ရေးလည်း မရှိဘူး။ တည်ဖြတ်မှုလည်း မရှိဘဲနဲ့ ရောက်လာတော့ လူတွေက အဆန်းအသစ်တစ်ခုအနေနဲ့ အသားငန်ငန် ဖက်တွယ်ကြတာ၊ ပျော်မွှေ့ကြတာ၊ အဲဒီအထဲမှာ Game တွေလည်း ပါတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ တဘက်က ဘာဖြစ်ပြန်သလဲဆိုတော့ ဒါတွေက အဆစ်တွေလား၊ တာဝန်ခံမှု ရှိကြလား။ တာဝန်ယူမှု ရှိရဲ့လား။ ဘယ်လောက်ယုံရမလဲ။ အဲဒီလောက်အထိ စဉ်းစားတွေးမခေါ်နိုင်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ တချို့ လူငယ်တွေကြတော့ စာအုပ်မှ စာအုပ်ပဲ စာအုပ်ဖတ်ကြတုန်းပါ။ စာအုပ်တောင်မှ အမျိုးမျိုး တချို့က ဆောင်းပါးကို သဲသဲမဲမဲ ဖတ်ကြတယ်။ တချို့က ကဗျာဖတ်တယ်။ တချို့က အက်ဆေးတွေ ဖတ်တယ်။ တချို့က ကာတွန်းတွေ ဖတ်ကြတယ်။ အမျိုးမျိုး လေ့လာအားကောင်းတဲ့လူ၊ ဖတ်ရှုအားကောင်းတဲ့လူငယ်တွေ ရှိတယ်။ သူတို့ကို မေးလိုက်ရင် အံ့သြစရာကြီး။

ကိုယ့်မိတ်ဆွေတယောက်ရှိတယ်။ သူကလေးက ဒီနှစ်မှ အခြေခံပညာ အထက်တန်းအောင်ထားတယ်။ သူက ဘာဝါသနာပါသလဲဆိုတော့ ဂျပန်စာပေကို ဝါသနာပါတယ်တဲ့။ ဗမာလို ဘာသာပြန်ထားတဲ့ ဂျပန်စာအုပ်တွေကို တက္ကသိုလ် မရောက်ခင်မှာ အကုန်လုံးနီးပါးလောက် ဖတ်ပြီးပြီ။ အံ့သြစရာပါ။ အဲဒီလို အသဲအသန်ဖတ်ထားတဲ့ ကလေးတွေလည်း ရှိသလို။ ညီပုလေးလည်း မကြားဖူးဘူး။ မောင်စိန်ဝင်း (ပုတီးကုန်း) လည်း မကြားဖူးဘူး။ ဆရာချစ်ဦးညိုလည်း မကြားဘူးတဲ့ ကလေးတွေလည်း ရှိတယ်။ အစွန်းနှစ်ဘက်တော့ ရောက်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ထင်ပါတယ် .. တနေ့နေ့ တချိန်ချိန်ကြရင် အခုနပြောခဲ့တဲ့ သမိုင်း၊ စာဖတ်ပရိသတ်တို့ရဲ့ မှတ်ကျောုက်တင်ခံရမယ့် စာပေတွေက ကျန်ခဲ့ပါသေးတယ်။
စာဖတ်အား ကောင်းလာကြမှာ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဟောပြောပွဲ သွားတဲ့အခါ စာဖတ်ချင်အောင် ပြောကြတယ်။ စာအုပ်ဖတ်ချင်ရုံတင်မကဘူး၊ စာရေးချင်အောင် ပြောပါတယ်။ ယုံကြည်တယ် Social Media, Electronic Media တွေနဲ့ စီးခြင်းထိုးတဲ့အခါ အဲဒီဘက် အနိုင်ရလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။

မေး ။ ။ ဒီမှာဆို ပိုတောင်မှ Advance ဖြစ်နေသေးတယ်။ eBook နဲ့ Tablet မှာပဲ လမ်းသွားရင်တောင်မှ လူတွေက ရထားပေါ်မှာဖြစ်ဖြစ်၊ ကားပေါ်မှာဖြစ်စြဖ် အရင်တုန်းကလို စာအုပ်ကို မသယ်ကြပေမယ့် ဖတ်ကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ စာကြည်တိုက်၊ စာအုပ်ဆိုင်တွေက ဒီမှာတော့ အားကောင်နေပါသေးတယ်။ တဘက်က ကြည့်တော့လဲ ကျမတို့ နိုင်ငံက လူငယ်တွေတောင် မဟုတ်ဘူး။ လူကြီးတွေပါ စာဖတ်အား ကျလာသလား။ ခေတ်ကလဲ အမှောင်ခေတ် တခေတ်ကလည်း ရှိခဲ့တယ်။ ဆိုတဲ့အခါကြတော့ အခုတောက်ပိုင်းကြတော့ အဲဒီလို ခေတ်ပြောင်းလာတဲ့အပြင်ကို Entertainment Industry ကလည်း ကြီးလာတယ်ဆိုတော့ TV မှာ Series တွေ ကြည့်လာမယ်။ စာဖတ်မယ့်အစား ပိုပြီးတော့ Entertainment ဖြစ်တဲ့အရာတွေ ကြည့်လာတဲ့အခါကြတော့ ရသစာပေရဲ့ ထဲထဲဝင်ဝင် လူထုကြားထဲမှ ပါလာသလားလို့ပါ။

ဖြေ ။ ။ အဲဒါလဲ အခုနလိုပဲ နှစ်ပိုင်းပါပဲ - တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်တယ်။ စီးပွားရေးကောင်းရင် သက်တောင့်သက်သာ ရှိတဲ့အခါ စာဖတ်ချိန်ရတယ်။ စာဖတ်ချိန်မရတဲ့အခါမှာ တယ်လီဖုန်းအပါအဝင် Social Media တွေ၊ Games တွေဘက် လှည့်သွားသင့်တယ်။ နောက်တခါ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်တယ်။ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်တဲ့အခါ စီးပွားရေးလည်းကောင်းတယ်။ လျှပ်စစ်မီးကလည်း မှန်တယ်။ ကျေးလက်တွေကိုလည်း စာအုပ်စာပေတွေ၊ စာကြည်တိုက်တွေလည်း ရောက်နေတယ်။ ဖတ်ရှုရတဲ့စာတွေကလည်း စာကောင်းပေမွန်တွေဆိုရင် လူတွေက စာအုပ်ဘက်ပဲ လှည့်မှာပါ။

ဒို့က အရိုးနည်းနည်းစွဲတယ်။ အခုထိ စာအုပ်ကိုင်ဖတ်ရတဲ့ အရသာကို ကြိုက်တုန်းပဲ။ တချို့အိမ်တွေမှာ ရေချိုးခန်းအိမ်သာထဲမှာတောင် စာအုပ်စင်ထားကြတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု တွေ့ခဲ့တယ်။ ဒါဟာ အပြစ်မဟုတ်ပါဘူး။ ကျန်းမာရေးရှုထောင့်က ဘယ်လိုပင်ဆိုစေကာမူ၊ သူတို့ရတဲ့အချိန် စာဖတ်မယ်။ အခုလဲ စာအုပ်ကိုင်ပြီး ဘတ်စ်ကားပေါ်မှာ၊ ရထားပေါ်မှာ ဖတ်တဲ့လူတွေ ရှိပါသေးတယ်။ စီးချင်းထိုးရင်တော့ စာအုပ်ကိုင်ဖတ်တဲ့ဘက်က နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။

မေး ။ ။ ကျမတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူတွေ စာပိုဖတ်လာဖို့ဆိုလို့ရှိရင် မိဘတွေက ငယ်ငယ်ကတည်းက ပြောခဲ့ရမလား။ ဆရာ၊ ဆရာမတွေလား။ စာရေးဆရာတွေလား။ ဘယ်သူတွေပေါ်မှာ တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရပိုင်၊ ပညာရေးကလူတွေလား။ လူတွေ စာပိုဖတ်လာဖို့အတွက် ဘယ်လိုအလေ့အကျင့်ကောင်းတွေ လုပ်သင့်သလဲ။

ဖြေ ။ ။ မန္တလေးမှာ ကျနော့်မိတ်ဆွေတယောက်က Mobile Library လေး လုပ်ထားတယ်။ သူက စာအုပ်စာပေ ဖတ်စေချင်တာ။ သံလွင်-မြန်မာ ကုမ္ပဏီက သူ့စာကြည့်တိုက်ကလေးက ကျေးလက်ဆန်တဲ့မြို့တွေ၊ ရပ်ကွက်စွန်ရပ်ကွက်ဖျားက ကျောင်းတွေကိုသွားပြီး ပေးတယ်။ ပြီးတော့ စာရေးဆရာတွေခေါ်ပြီး ကလေးတွေကို စာဖတ်ရအောင်၊ စာပေဝါသနာပါအောင် ပြောတယ်။ ပြီးတော့ စာအုပ်ငှားပေးတယ်။ တချို့ကျောင်းတွေကို သံလွင်-မြန်မာ ကုမ္ပဏီက စာကြည့်တိုက် တည်ထောင်ပေးတယ်။ ဒီယဉ်ကျေးမှုလေး ထွန်းကားစေချင်တာ။ တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ရောက်ဖူးသမျှတော့ အိမ်စာအဖြစ်နဲ့ သင်္ချာတွေ၊ ကျက်စာတွေ မပေးလိုက်ဘူး။ စာအုပ်တွေ အိမ်စာပေးလိုက်တာလို့ ပြောဖူးတယ်။ မူလတန်းအရွယ်ကတည်းက ဘယ်စာအုပ်တွေ ဖတ်ပြီးပြီဆိုတဲ့ သတ်မှတ်ချက်တွေ ရှိတယ်။

ကျနော် ယုံပါတယ်။ အရပ်သားအစိုးရသာ ဆက်အုပ်ချုပ်သွားရင် တနေ့နေ့မှာ ကျနော်တို့တိုင်းပြည်ရဲ့ ပညာရေးကလည်း အလွတ်ကျက်တဲ့ ပညာရေးကနေ စဉ်းစားတွေးခေါ်တဲ့ ပညာရေးဘက်ကို ပြောင်းနေတဲ့အခါ ကျောင်းစာကြည့်တိုက်တွေလည်း ဖွံ့ဖြိုးလာမှာ။ ဆရာ၊ ဆရာမတွေလည်း ကျောင်းသားတွေ ပြောင်းတာနဲ့ညီတူ၊ လိုက်ပြီးပြောင်းလာမယ်လို့ ကျနော် ယုံကြည်တယ်။

မေး ။ ။ ဆရာက လူထုဦးလှနဲ့ လူထုဒေါ်အမာတို့ရဲ့ သားတစ်ယောက် ဖြစ်တယ်။ ဆိုတော့ လူထုဦးလှ၊ လူထုဒေါ်အမာတို့၊ လူထုစာပေတိုက်တို့ဆိုတာက မန္တလေးကဆိုပေမယ့်၊ မန္တလေးတင်မက မြန်မာတနိုင်ငံလုံးက လေးစားရတဲ့ နိုင်ငံရေးလောက၊ စာပေလောကမှာ အထင်ကရမိသားစုပါ။ ကျမတို့နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဆရာတို့ မိသားစုဘဝတွေ ကျိုးကြေခဲ့ရတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဆရာကိုယ်တိုင်လည်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားဘဝနဲ့ နှစ်ရှည်ထောင်ထဲမှာ နေခဲ့ရတဲ့သူတလည်း ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ကျမနားလည်ထားတာကတော့ လက်ရှိလူထုတိုက်ကိုတော့ ဆရာကပဲ အဓိကဦးဆောင်ရပ်တည်နေတယ်လို့ သိရတယ်။ လူထုတိုက်ရဲ့ အခြေအနေက ဘယ်လိုရှိပါလဲ။ ဆရာ ဘယ်လိုများ ရပ်တည်နေပါလဲ။

ဖြေ ။ ။ ဒါကတော့ စီးပွားရေးနဲ့ ဆိုင်လာပြီ။ စီးပွားရေးဆိုတာလဲ နိုင်ငံရေးနဲ့ တည်မှီတာပဲ။ ကင်းလွှတ်လို့ မရဘူး။ လျှပ်စစ်မီတာခတွေ တက်တယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့လည်း ပုံနှိပ်ခတွေ ပိုယူရတယ်။ စာအုပ်ထုတ်ဝေတာက နံပတ်နှစ်ပါ။ နံပတ်တစ်က ပုံနှိပ်စက်က ကျနော်တို့မိသားစုကို ထမင်းရှာကျွေးပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာ စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးကို လုပ်ကြတာ။ ကျနော်တို့ရဲ့ ဖောက်သည်တွေ စီးပွားရေးကောင်းမှာ ကျနော်တို့လည်း စက်တွေလည်နိုင်တာ။ အလုပ်သမားတွေကို ထမင်းကျွေးနိုင်တာ။ ဒါ့အပြင် အဖေနဲ့အမေက စာကြည့်တိုက်တခု ထားခဲ့တယ်။ အဲဒီစာကြည့်တိုက်က အများသုံးလို့ရတဲ့ စာကြည့်တိုက်။ ကျနော်တို့ မှတ်ပုံတင်တာတော့ မလုပ်ရသေးဘူး။ ရည်ညွှန်းစာကြည်တိုက်အနေနဲ့ စိတ်ဝင်စားရင် လာဖတ်လို့ရတဲ့ စာကြည့်တိုက်ပါ။ အဲဒီစာကြည့်တိုက်မှာရှိတဲ့ စာအုပ်တွေ၊ စာကြည့်တိုက်ထိန်းသိမ်းတဲ့ စာကြည့်တိုက်မှူး ဝန်ထမ်းတွေပေးဖို့အတွက် ဒီပုံနှိပ်တိုက်ကပဲ ကျနော်တို့စားမယ့် ထမင်းအိုထဲကပဲမျှပြီး သူတို့ကို ထမင်းအိုတည်ပေးကြရပါတယ်။ ကျနော်တို့ ပုံနှိပ်လုပ်ငန်းက နှစ် (၈၀) ကြာခဲ့ပြီ။ ဒီဘိုးမွေဘွားမွေတွေကို ကျနော့်သားတွေသမီးတွေ ဆက်ထိန်းသိမ်းကြတယ်။ ရေရှည်လည်းဆက်ထိန်းသိမ်းဖို့ ကြိုးစားနေကြတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းက ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့တာအပါအဝင် ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေး တည်ဆောက်မှုမှာပါ ပျက်သုန်းသွားခဲ့တဲ့ ဗမာပိုင်၊ အမျိုးသားပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ အများကြီး။ အဲဒီဒဏ်ကို ကျနော်တို့ ကြံ့ကြံ့ခံပြီး လှော်ခဲ့ခတ်ခဲ့ကြတာ ဒီနေ့အထိပါပဲ။

မေး ။ ။ ကျမ တစ်ခုမေးချင်တာကတော့ စာပေလောကသားတွေဆိုတာက ပြည်သူ့အစိုးရ NLD အစိုးရကို ထောက်ခံတဲ့လူတွေ အများစုပါ။ အခုလက်ရှိမှာဆိုရင်လဲ ပြန်ကြားရေးဌာနမှာ နေရာရလာတဲ့ လူတွေထဲမှာ စာပေလောကက ပုဂ္ဂိုလ်တွေပါပါတယ်။ အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်တွေအပါအဝင် ဆိုတဲ့အခါကြတော့ ဆရာတို့ အခု ဒီလိုမျိုးအရပ်သားအစိုးရလည်း ဖြစ်လာပြီ၊ ပြန်ကြားရေးထဲမှာလည်း စာပေလောကက အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်တွေပါလာပြီဆိုတော့ စာပေလောကသားတွေ မျှော်လင့်ထားတဲ့ စာပေလွတ်လပ်ခွင့်ဆိုတာတွေကော ရလာတယ်လို့ ဆရာ ယူဆပါသလား။

ဖြေ ။ ။ အရပ်သားအစိုးရလို့ ပြောတာလဲ (၇၅) ရာခိုင်နှုန်းတော့ မှန်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အစိတ်သားကလည်း ရှိနေသေးတယ်။ လွတ်လပ်ခွင့်ဆိုတာလဲ အတိုင်းအတာတခုအထိ (၇၅) ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ရသေးတယ်လို့ ပြောပါရစေ။ စာပေစီစစ်ရေး မရှိပေမယ့် ကျနော်တို့ကို ဖမ်းလို့ချုပ်လို့ ထိန်းသိမ်းလို့ရတဲ့ ပုဒ်မတွေက ကျန်သေးတယ်။ (၅၅)၊ (၅၀၅) နဲ့ (၆၆) တို့ ဒါမျိုးတွေ ရှိနေသေးတယ်။ ကျနော်တို့ တကယ့်လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရေးသားခွင့်တွေ ကျနော်တို့ ရာနှုန်းပြည့် မရသေးပါဘူး။ (၇၅) ရာခိုင်နှုန်းလောက်သာ ရပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ တနေ့နေ့မှာတော့ ရာနှုန်းပြည့်ရမယ်လို့ ကျနော်မျှော်လင့်ပါတယ်။

မေး ။ ။ အလားအလာကောင်းကော ဘယ်လောက်အထိ ဆရာမျှော်လင့်ထားပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ တနေ့နေ့ပေါ့ ကျနော်တို့ မှီချင်လဲ မှီမှာပေါ့။
မေး ။ ။ ဆိုလိုတာက အလားအလာကောင်းတယ်လို့ ဆရာ့စိတ်ထဲမှာ သုံးသပ်မိပါသလား။
မေး ။ ။ အဲဒါတော့ ၅၀-၅၀ ပဲ ပြောရမယ်။
ဖြေ ။ ။ အခုလို အချိန်ပေးပြီးတော့ ဖြေကြားပေးတာ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ရှင့်။

==Unicode==

မွနျမာနိုငျငံမှာ ရသစာပတေောျတောျအားကောငျးခဲ့ပမေယ့ျ နှဈပေါငျးမြားစှာ နိုငျငံရေး စီးပှားရေးနဲ့လူမှုရေးဖိနှိပျမှုတှကွေောင့ျ ဘကျပေါငျးစုံက ဆုတျယုတျသှားခဲ့ပွီး၊ အခုနိုငျငံ ပွနျဦးမော့လာတဲ့အခြိနျမှာ စာပအေဆင့ျအတနျး ပွနျမွင့ျလာဖို့ မြှောျလင့ျတယျလို့ ဆရာညီပုလေးက ဆိုပါတယျ။ မခငျဖွူထှေးမေးမွနျးထားတာပါ။

မေး ။ ။ ဆရာက ရသစာပလေောကမှာ အခိုငျအမာနရောရထားသူ ဖွဈတယျ။ ၂၀၁၇ တုနျးကလညျး အမြိုးသားစာပဆေုကို ရရှိခဲ့တယျ။ ရသစာပမှော အခိုငျအမာနရော ရထားသူဖွဈတဲ့ ဆရာကို ကမြ အဓိက ရသစာပနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ အကွောငျးအရာလေးတှကေို ဦးစှာမေးခငြျပါတယျ။ ရသစာပကေနေ စာဖတျသူတှကေို အဓိက ဘာကိုပေးစှမျးနိုငျတာလဲ။

ဖွေ ။ ။ လူတှကေ ပငျပနျးကွတယျ။ ပငျပနျးမှုအမြိုးမြိုး ရှိတယျ။ ရသစာပကေ တခြို့က ပငျပနျးမှုကို လြော့ကစြတေယျ။ အမောပွစေတေယျ။ တခြို့စာပတှေကွေတော့ အသိတရားတှပေေးတယျ။ ရသနဲ့အတူ ခံစားမှု၊ အသဈတှေ၊ အသိတှပေေးတယျ။ တခါ ရသစာပကေ မှားနတောကို တည့ျပေးတာတှေ ရှိတယျ။ အဓမ်မရောကျနတောကို ဓမ်မလမျးကွောငျးပေါျ တငျပေးတာရှိတယျ။ ပွောမယျဆိုရငျ ကိုယျခငြျးစာစိတျ၊ စာနာစိတျတို့၊ ကိုယ့ျရဲ့နှလုံးသားတှေ၊ ခကျထနျနတေဲ့ နှလုံးသားတှကေို ပွုပွငျပေးနိုငျစှမျး ရှိတယျ။ ရသစာပကေ သိပျထကျမွကျတယျ။ သိပျထကျမွကျတဲ့ စာပတှေကေို ရေးနတေဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှကေလညျး လေးစားဖို့ကောငျးတယျ။ သူတို့မှာ စိတျကောငျး စတေနာကောငျး ရှိတယျ။
အဲဒါကို စာဖတျပရိသတျကပဲ ဆုံးဖွတျတာ။ စိတျကောငျး၊ စတေနာကောငျးရှိတဲ့ စာရေးဆရာတှေ လောကမှာ တငျကနြျခဲ့ပွီး၊ ရေးတဲ့သူတှေ အမြားကွီးထဲက တခြို့တော့ ကနြျရဈခဲ့တယျ။ သမိုငျးဆိုတဲ့ ဆနျကာကွီးက ပွညျသူဆိုတဲ့လူတှကေ ဆနျလုပျတတျလိုကျတာ၊ စာဖတျပရိသတျက ဆနျလုပျတတျလိုကျတာ ဗမာပွညျမှာ ရသစာပကေ ထှနျးကားခဲ့တယျ။

မေး ။ ။ ဒါပမေဲ့ အခုနောကျပိုငျးမှာတော့ ကမြတို့ကွားလာရတာက လူငယျတှေ စာဖတျသိပျနညျးလာတယျ။ ခတျေကလညျး ခတျေပွောငျးလာတဲ့အပေါျမှာ စာဖတျတဲ့ ပုံစံလေးတှလေညျး ပွောငျးလာတယျလို့ ရှိလိမ့ျမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဥပမာ အငျတာနကျတှပေေါျမှာ, Facebook ပေါျမှာ ပိုသုံးလာမယျ။ Game တှေ ပိုကစားလာမယျ။ အငျတာနကျမှာလညျး စာဖတျတာ ရှိကောငျးရှိမှာပါ။

ဖွေ ။ ။ အဲဒါမှနျပါတယျ။ နှဈပိုငျးရှိပါတယျ။ Social Media အပါအဝငျ အဲဒီကိစ်စတှမှော စီးမြောနတေဲ့လူ - ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဒို့နိုငျငံမှာ တယျလီဖုနျးက သိနျးသုံးလေးဆယျတနျနဲ့ အခု လေးငါးသောငျးနဲ့ လူတိုငျးတယျလီဖုနျး ကိုငျနိုငျတဲ့အခွအေနေ။ အဲဒါအပွငျ စိတျဝငျစားစရာ အသဈအဆနျးတှကေလညျး အမြားကွီး။ အဲဒါတှကေ စာပစေီစဈရေးလညျး မရှိဘူး။ တညျဖွတျမှုလညျး မရှိဘဲနဲ့ ရောကျလာတော့ လူတှကေ အဆနျးအသဈတဈခုအနနေဲ့ အသားငနျငနျ ဖကျတှယျကွတာ၊ ပြောျမှှေ့ကွတာ၊ အဲဒီအထဲမှာ Game တှလေညျး ပါတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ တဘကျက ဘာဖွဈပွနျသလဲဆိုတော့ ဒါတှကေ အဆဈတှလေား၊ တာဝနျခံမှု ရှိကွလား။ တာဝနျယူမှု ရှိရဲ့လား။ ဘယျလောကျယုံရမလဲ။ အဲဒီလောကျအထိ စဉျးစားတှေးမခေါျနိုငျဘူး။ ဒါပမေဲ့ တခြို့ လူငယျတှကွေတော့ စာအုပျမှ စာအုပျပဲ စာအုပျဖတျကွတုနျးပါ။ စာအုပျတောငျမှ အမြိုးမြိုး တခြို့က ဆောငျးပါးကို သဲသဲမဲမဲ ဖတျကွတယျ။ တခြို့က ကဗြာဖတျတယျ။ တခြို့က အကျဆေးတှေ ဖတျတယျ။ တခြို့က ကာတှနျးတှေ ဖတျကွတယျ။ အမြိုးမြိုး လေ့လာအားကောငျးတဲ့လူ၊ ဖတျရှုအားကောငျးတဲ့လူငယျတှေ ရှိတယျ။ သူတို့ကို မေးလိုကျရငျ အံ့သွစရာကွီး။

ကိုယ့ျမိတျဆှတေယောကျရှိတယျ။ သူကလေးက ဒီနှဈမှ အခွခေံပညာ အထကျတနျးအောငျထားတယျ။ သူက ဘာဝါသနာပါသလဲဆိုတော့ ဂပြနျစာပကေို ဝါသနာပါတယျတဲ့။ ဗမာလို ဘာသာပွနျထားတဲ့ ဂပြနျစာအုပျတှကေို တက်ကသိုလျ မရောကျခငျမှာ အကုနျလုံးနီးပါးလောကျ ဖတျပွီးပွီ။ အံ့သွစရာပါ။ အဲဒီလို အသဲအသနျဖတျထားတဲ့ ကလေးတှလေညျး ရှိသလို။ ညီပုလေးလညျး မကွားဖူးဘူး။ မောငျစိနျဝငျး (ပုတီးကုနျး) လညျး မကွားဖူးဘူး။ ဆရာခစြျဦးညိုလညျး မကွားဘူးတဲ့ ကလေးတှလေညျး ရှိတယျ။ အစှနျးနှဈဘကျတော့ ရောကျနပေါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကိုယျထငျပါတယျ .. တနေ့နေ့ တခြိနျခြိနျကွရငျ အခုနပွောခဲ့တဲ့ သမိုငျး၊ စာဖတျပရိသတျတို့ရဲ့ မှတျကြောုကျတငျခံရမယ့ျ စာပတှေကေ ကနြျခဲ့ပါသေးတယျ။
စာဖတျအား ကောငျးလာကွမှာ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဟောပွောပှဲ သှားတဲ့အခါ စာဖတျခငြျအောငျ ပွောကွတယျ။ စာအုပျဖတျခငြျရုံတငျမကဘူး၊ စာရေးခငြျအောငျ ပွောပါတယျ။ ယုံကွညျတယျ Social Media, Electronic Media တှနေဲ့ စီးခွငျးထိုးတဲ့အခါ အဲဒီဘကျ အနိုငျရလိမ့ျမယျလို့ ယုံကွညျတယျ။

မေး ။ ။ ဒီမှာဆို ပိုတောငျမှ Advance ဖွဈနသေေးတယျ။ eBook နဲ့ Tablet မှာပဲ လမျးသှားရငျတောငျမှ လူတှကေ ရထားပေါျမှာဖွဈဖွဈ၊ ကားပေါျမှာဖွဈစွဖျ အရငျတုနျးကလို စာအုပျကို မသယျကွပမေယ့ျ ဖတျကွတာတှေ ရှိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တခြိနျတညျးမှာပဲ စာကွညျတိုကျ၊ စာအုပျဆိုငျတှကေ ဒီမှာတော့ အားကောငျနပေါသေးတယျ။ တဘကျက ကွည့ျတော့လဲ ကမြတို့ နိုငျငံက လူငယျတှတေောငျ မဟုတျဘူး။ လူကွီးတှပေါ စာဖတျအား ကလြာသလား။ ခတျေကလဲ အမှောငျခတျေ တခတျေကလညျး ရှိခဲ့တယျ။ ဆိုတဲ့အခါကွတော့ အခုတောကျပိုငျးကွတော့ အဲဒီလို ခတျေပွောငျးလာတဲ့အပွငျကို Entertainment Industry ကလညျး ကွီးလာတယျဆိုတော့ TV မှာ Series တှေ ကွည့ျလာမယျ။ စာဖတျမယ့ျအစား ပိုပွီးတော့ Entertainment ဖွဈတဲ့အရာတှေ ကွည့ျလာတဲ့အခါကွတော့ ရသစာပရေဲ့ ထဲထဲဝငျဝငျ လူထုကွားထဲမှ ပါလာသလားလို့ပါ။

ဖွေ ။ ။ အဲဒါလဲ အခုနလိုပဲ နှဈပိုငျးပါပဲ - တိုငျးပွညျရဲ့ စီးပှားရေး၊ နိုငျငံရေးပေါျမှာ အမြားကွီးမူတညျတယျ။ စီးပှားရေးကောငျးရငျ သကျတောင့ျသကျသာ ရှိတဲ့အခါ စာဖတျခြိနျရတယျ။ စာဖတျခြိနျမရတဲ့အခါမှာ တယျလီဖုနျးအပါအဝငျ Social Media တှေ၊ Games တှဘေကျ လှည့ျသှားသင့ျတယျ။ နောကျတခါ နိုငျငံရေးတညျငွိမျတယျ။ နိုငျငံရေးတညျငွိမျတဲ့အခါ စီးပှားရေးလညျးကောငျးတယျ။ လြှပျစဈမီးကလညျး မှနျတယျ။ ကြေးလကျတှကေိုလညျး စာအုပျစာပတှေေ၊ စာကွညျတိုကျတှလေညျး ရောကျနတေယျ။ ဖတျရှုရတဲ့စာတှကေလညျး စာကောငျးပမှေနျတှဆေိုရငျ လူတှကေ စာအုပျဘကျပဲ လှည့ျမှာပါ။

ဒို့က အရိုးနညျးနညျးစှဲတယျ။ အခုထိ စာအုပျကိုငျဖတျရတဲ့ အရသာကို ကွိုကျတုနျးပဲ။ တခြို့အိမျတှမှော ရခြေိုးခနျးအိမျသာထဲမှာတောငျ စာအုပျစငျထားကွတဲ့ ယဉျကြေးမှု တှေ့ခဲ့တယျ။ ဒါဟာ အပွဈမဟုတျပါဘူး။ ကနြျးမာရေးရှုထောင့ျက ဘယျလိုပငျဆိုစကောမူ၊ သူတို့ရတဲ့အခြိနျ စာဖတျမယျ။ အခုလဲ စာအုပျကိုငျပွီး ဘတျဈကားပေါျမှာ၊ ရထားပေါျမှာ ဖတျတဲ့လူတှေ ရှိပါသေးတယျ။ စီးခငြျးထိုးရငျတော့ စာအုပျကိုငျဖတျတဲ့ဘကျက နိုငျလိမ့ျမယျလို့ ထငျတယျ။

မေး ။ ။ ကမြတို့ မွနျမာနိုငျငံမှာ လူတှေ စာပိုဖတျလာဖို့ဆိုလို့ရှိရငျ မိဘတှကေ ငယျငယျကတညျးက ပွောခဲ့ရမလား။ ဆရာ၊ ဆရာမတှလေား။ စာရေးဆရာတှလေား။ ဘယျသူတှပေေါျမှာ တာဝနျရှိတဲ့ အစိုးရပိုငျ၊ ပညာရေးကလူတှလေား။ လူတှေ စာပိုဖတျလာဖို့အတှကျ ဘယျလိုအလေ့အကငြ့ျကောငျးတှေ လုပျသင့ျသလဲ။

ဖွေ ။ ။ မန်တလေးမှာ ကနြော့ျမိတျဆှတေယောကျက Mobile Library လေး လုပျထားတယျ။ သူက စာအုပျစာပေ ဖတျစခေငြျတာ။ သံလှငျ-မွနျမာ ကုမ်ပဏီက သူ့စာကွည့ျတိုကျကလေးက ကြေးလကျဆနျတဲ့မွို့တှေ၊ ရပျကှကျစှနျရပျကှကျဖြားက ကြောငျးတှကေိုသှားပွီး ပေးတယျ။ ပွီးတော့ စာရေးဆရာတှခေေါျပွီး ကလေးတှကေို စာဖတျရအောငျ၊ စာပဝေါသနာပါအောငျ ပွောတယျ။ ပွီးတော့ စာအုပျငှားပေးတယျ။ တခြို့ကြောငျးတှကေို သံလှငျ-မွနျမာ ကုမ်ပဏီက စာကွည့ျတိုကျ တညျထောငျပေးတယျ။ ဒီယဉျကြေးမှုလေး ထှနျးကားစခေငြျတာ။ တခြို့နိုငျငံတှမှော ရောကျဖူးသမြှတော့ အိမျစာအဖွဈနဲ့ သငျ်ခြာတှေ၊ ကကြျစာတှေ မပေးလိုကျဘူး။ စာအုပျတှေ အိမျစာပေးလိုကျတာလို့ ပွောဖူးတယျ။ မူလတနျးအရှယျကတညျးက ဘယျစာအုပျတှေ ဖတျပွီးပွီဆိုတဲ့ သတျမှတျခကြျတှေ ရှိတယျ။

ကနြောျ ယုံပါတယျ။ အရပျသားအစိုးရသာ ဆကျအုပျခြုပျသှားရငျ တနေ့နေ့မှာ ကနြောျတို့တိုငျးပွညျရဲ့ ပညာရေးကလညျး အလှတျကကြျတဲ့ ပညာရေးကနေ စဉျးစားတှေးခေါျတဲ့ ပညာရေးဘကျကို ပွောငျးနတေဲ့အခါ ကြောငျးစာကွည့ျတိုကျတှလေညျး ဖှံ့ဖွိုးလာမှာ။ ဆရာ၊ ဆရာမတှလေညျး ကြောငျးသားတှေ ပွောငျးတာနဲ့ညီတူ၊ လိုကျပွီးပွောငျးလာမယျလို့ ကနြောျ ယုံကွညျတယျ။

မေး ။ ။ ဆရာက လူထုဦးလှနဲ့ လူထုဒေါျအမာတို့ရဲ့ သားတဈယောကျ ဖွဈတယျ။ ဆိုတော့ လူထုဦးလှ၊ လူထုဒေါျအမာတို့၊ လူထုစာပတေိုကျတို့ဆိုတာက မန်တလေးကဆိုပမေယ့ျ၊ မန်တလေးတငျမက မွနျမာတနိုငျငံလုံးက လေးစားရတဲ့ နိုငျငံရေးလောက၊ စာပလေောကမှာ အထငျကရမိသားစုပါ။ ကမြတို့နိုငျငံရဲ့ အခွအေနပေေါျ မူတညျပွီးတော့ ဆရာတို့ မိသားစုဘဝတှေ ကြိုးကွခေဲ့ရတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ ဆရာကိုယျတိုငျလညျး နိုငျငံရေးအကဉြျးသားဘဝနဲ့ နှဈရှညျထောငျထဲမှာ နခေဲ့ရတဲ့သူတလညျး ဖွဈတယျဆိုတော့ ကမြနားလညျထားတာကတော့ လကျရှိလူထုတိုကျကိုတော့ ဆရာကပဲ အဓိကဦးဆောငျရပျတညျနတေယျလို့ သိရတယျ။ လူထုတိုကျရဲ့ အခွအေနကေ ဘယျလိုရှိပါလဲ။ ဆရာ ဘယျလိုမြား ရပျတညျနပေါလဲ။

ဖွေ ။ ။ ဒါကတော့ စီးပှားရေးနဲ့ ဆိုငျလာပွီ။ စီးပှားရေးဆိုတာလဲ နိုငျငံရေးနဲ့ တညျမှီတာပဲ။ ကငျးလှှတျလို့ မရဘူး။ လြှပျစဈမီတာခတှေ တကျတယျ။ အဲဒီတော့ ကနြောျတို့လညျး ပုံနှိပျခတှေ ပိုယူရတယျ။ စာအုပျထုတျဝတောက နံပတျနှဈပါ။ နံပတျတဈက ပုံနှိပျစကျက ကနြောျတို့မိသားစုကို ထမငျးရှာကြှေးပါတယျ။ အဲဒီအခါမှာ စာအုပျထုတျဝရေေးကို လုပျကွတာ။ ကနြောျတို့ရဲ့ ဖောကျသညျတှေ စီးပှားရေးကောငျးမှာ ကနြောျတို့လညျး စကျတှလေညျနိုငျတာ။ အလုပျသမားတှကေို ထမငျးကြှေးနိုငျတာ။ ဒါ့အပွငျ အဖနေဲ့အမကေ စာကွည့ျတိုကျတခု ထားခဲ့တယျ။ အဲဒီစာကွည့ျတိုကျက အမြားသုံးလို့ရတဲ့ စာကွည့ျတိုကျ။ ကနြောျတို့ မှတျပုံတငျတာတော့ မလုပျရသေးဘူး။ ရညျညှှနျးစာကွညျတိုကျအနနေဲ့ စိတျဝငျစားရငျ လာဖတျလို့ရတဲ့ စာကွည့ျတိုကျပါ။ အဲဒီစာကွည့ျတိုကျမှာရှိတဲ့ စာအုပျတှေ၊ စာကွည့ျတိုကျထိနျးသိမျးတဲ့ စာကွည့ျတိုကျမှူး ဝနျထမျးတှပေေးဖို့အတှကျ ဒီပုံနှိပျတိုကျကပဲ ကနြောျတို့စားမယ့ျ ထမငျးအိုထဲကပဲမြှပွီး သူတို့ကို ထမငျးအိုတညျပေးကွရပါတယျ။ ကနြောျတို့ ပုံနှိပျလုပျငနျးက နှဈ (၈၀) ကွာခဲ့ပွီ။ ဒီဘိုးမှဘှေားမှတှေကေို ကနြော့ျသားတှသေမီးတှေ ဆကျထိနျးသိမျးကွတယျ။ ရရှေညျလညျးဆကျထိနျးသိမျးဖို့ ကွိုးစားနကွေတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဗိုလျခြုပျနဝေငျးက ပွညျသူပိုငျသိမျးခဲ့တာအပါအဝငျ ဆိုရှယျလဈစီးပှားရေး တညျဆောကျမှုမှာပါ ပကြျသုနျးသှားခဲ့တဲ့ ဗမာပိုငျ၊ အမြိုးသားပိုငျ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ အမြားကွီး။ အဲဒီဒဏျကို ကနြောျတို့ ကွံ့ကွံ့ခံပွီး လှောျခဲ့ခတျခဲ့ကွတာ ဒီနေ့အထိပါပဲ။

မေး ။ ။ ကမြ တဈခုမေးခငြျတာကတော့ စာပလေောကသားတှဆေိုတာက ပွညျသူ့အစိုးရ NLD အစိုးရကို ထောကျခံတဲ့လူတှေ အမြားစုပါ။ အခုလကျရှိမှာဆိုရငျလဲ ပွနျကွားရေးဌာနမှာ နရောရလာတဲ့ လူတှထေဲမှာ စာပလေောကက ပုဂ်ဂိုလျတှပေါပါတယျ။ အထငျကရ ပုဂ်ဂိုလျတှအေပါအဝငျ ဆိုတဲ့အခါကွတော့ ဆရာတို့ အခု ဒီလိုမြိုးအရပျသားအစိုးရလညျး ဖွဈလာပွီ၊ ပွနျကွားရေးထဲမှာလညျး စာပလေောကက အထငျကရ ပုဂ်ဂိုလျတှပေါလာပွီဆိုတော့ စာပလေောကသားတှေ မြှောျလင့ျထားတဲ့ စာပလှေတျလပျခှင့ျဆိုတာတှကေော ရလာတယျလို့ ဆရာ ယူဆပါသလား။

ဖွေ ။ ။ အရပျသားအစိုးရလို့ ပွောတာလဲ (၇၅) ရာခိုငျနှုနျးတော့ မှနျပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အစိတျသားကလညျး ရှိနသေေးတယျ။ လှတျလပျခှင့ျဆိုတာလဲ အတိုငျးအတာတခုအထိ (၇၅) ရာခိုငျနှုနျးလောကျပဲ ရသေးတယျလို့ ပွောပါရစေ။ စာပစေီစဈရေး မရှိပမေယ့ျ ကနြောျတို့ကို ဖမျးလို့ခြုပျလို့ ထိနျးသိမျးလို့ရတဲ့ ပုဒျမတှကေ ကနြျသေးတယျ။ (၅၅)၊ (၅၀၅) နဲ့ (၆၆) တို့ ဒါမြိုးတှေ ရှိနသေေးတယျ။ ကနြောျတို့ တကယ့ျလှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုရေးသားခှင့ျတှေ ကနြောျတို့ ရာနှုနျးပွည့ျ မရသေးပါဘူး။ (၇၅) ရာခိုငျနှုနျးလောကျသာ ရပါသေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ တနေ့နေ့မှာတော့ ရာနှုနျးပွည့ျရမယျလို့ ကနြောျမြှောျလင့ျပါတယျ။

မေး ။ ။ အလားအလာကောငျးကော ဘယျလောကျအထိ ဆရာမြှောျလင့ျထားပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ တနေ့နေ့ပေါ့ ကနြောျတို့ မှီခငြျလဲ မှီမှာပေါ့။
မေး ။ ။ ဆိုလိုတာက အလားအလာကောငျးတယျလို့ ဆရာ့စိတျထဲမှာ သုံးသပျမိပါသလား။
မေး ။ ။ အဲဒါတော့ ၅၀-၅၀ ပဲ ပွောရမယျ။
ဖွေ ။ ။ အခုလို အခြိနျပေးပွီးတော့ ဖွကွေားပေးတာ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျရှင့ျ။