အာရှမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူတသန်းကျော်ရှိ

[[Zawgyi/Unicode]]

အာရှမှာ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကိုဗစ်ကြောင့် အသက်သေဆုံးရသူပေါင်း တသန်းကျော်လွန်သွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကနေ့ သောကြာနေ့အထိ စစ်တမ်းတွေအရ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံနဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံတို့ကနေ စတင်ပြီး ပျံ့နှံ့မှုတွေကြောင့် သေဆုံးမှုပေါင်း တသန်းကျော် သမိုင်းစံချိန်တင်သွားပြီဖြစ်တယ်လို့ ရိုက်တာစ်က ကောက်ယူတဲ့စစ်တမ်းမှာဖော်ပြပါတယ်။

ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်ကျော်နေထိုင်တဲ့ အာရှမှာ သေဆုံးမှုနှှုန်းက တသန်းနဲ့ လေးဆယ့်ငါးယောက်ရှိသွားပြီဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတဝန်း ကိုဗစ်ကြောင့် အသက်ဆုံးပါးရသူတွေရဲ့ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မလေးရှား၊ စင်ကာပူ၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဗီယက်နမ်တွေမှာ ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားမှုက စံချိန်တင်ရှိနေသေးပေမဲ့လည်း အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွေမှာတော့ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်းက သိသိသာသာကျဆင်းလာနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်သူတဦးတယောက်မှ မရှိစေရဆိုတဲ့ စီမံကိန်းနည်းဗျူဟာနဲ့ ရောဂါကူးစက်မှုမဖြစ်ပွားအောင် တင်းတင်းကျပ်ကျပ်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ တရုတ်ပြည်မကြီးမှာတောင် ကူးစက်မြန်မျိုးဗီဇကွဲ အိုမီခရွမ်ပိုးသစ် ကူးစက်မှုဒဏ်ကို လူတော်တော်များများ ခံနေရပါတယ်။

အရှေ့အာရှရဲ့ စီးပွားရေးဗဟိုချက်နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနဲ့ ဟောင်ကောင်မှာလည်း သေဆုံးမှုနှုန်းမြင့်တက်လာနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးမထိုးနံှနိုင်သေးတဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ဘိုးဘွားစောင့်ရှောက်ရေးဂေဟာတွေမှာ ကူးစက်မှုအများဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဟောင်ကောင်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်တွေက တရက်ကို အနည်းဆုံးသေဆုံးသူ ၂၀၀ အထိမြင့်တက်လာနေတာပါ။

တောင်ကိုရီးယားမှာလည်း နေ့စဉ်သေဆုံးနှုန်းက ၁၈၆ ဦးအထိရှိနေတဲ့အတွက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တုန်းက သေဆုံးမှုထက် သုံးဆ ပြင်းထန်နေပါတာဖြစ်ပါတယ်။ အာရှတဝန်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုကြောင့် သေဆုံးမှုရဲ့ ၅၂%အထိဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ဒုတိယအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယမှာတော့ ကူးစက်မှုက သိသိသာသာကျဆင်းလာနေပြန်ပါတယ်။ အိန္ဒိယမှာ လွန်ခဲ့တဲ့လေးရက်အတွင်း တရက်ကို လူ ငါးထောင် ထက်မနည်းကူးစက်ပြီး ၂၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရတာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလတုန်းက တရက်ကို လူသုံးသိန်း ကူးစက်ပြီး လူတထောင်နေ့စဉ် အသက်ဆုံးရတဲ့ ကူးစက်မှုပျံ့ပွားမှု အဆိုးဝါးဆုံး အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့တာပါ။

လက်ရှိမှာတော့ တရုတ်၊ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွေမှာတော့ နိုင်ငံလူဦးရေနဲ့ ၈၅% ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံထားပြီဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၊ ဥဇဘက်ကစ္စတန်နဲ့ ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံတွေမှာတော့ လူဦးရေရဲ့ ၄၀%ပဲ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံထားပြီးဖြစ်တယ်လို့ ရိုက်တာစစ်တမ်းက ဖော်ပြပါတယ်။ အာရှတဝန်းမှာတော့ ခန့်မှန်းခြေ လူဦးရေရဲ့ ၆၅% ကာကွယ်ဆေးနှစ်မျိုး ထိုးနှံပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ကူးစက်မြန်မျိုးကွဲဗီဇသစ်အိုမီခရွမ် ကူးစက်မှုကြောင့် လူသေဆုံးမှုတွေမြင့်တက်လာနေဆဲဖြစ်တာကြောင့် ကမ္ဘာ့လူဦးရေထူထပ်တဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ကိုဗစ် ၁၉ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကန့်သတ်ချက်တွေကို ဖြေလျော့ပေးဖို့ သိပ်စောနေသေးတယ်လို့လည်း ပညာရှင်တွေက အကြံပြုပါတယ်။

ကမ္ဘာနဲ့အဝန်းမှာတော့ ကိုဗစ် ကူးစက်မှုတွေက တိုးလာနေဆဲ ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ Covid 19 ကူးစက်မှုတွေကို စောင့်ကြည့်မှတ်တမ်းယူနေတဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက် John Hopkins ဆေးတက္ကသိုလ်ရဲ့ ဒီကနေ့ မတ်လ ၁၁ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကူးစက်သူပေါင်း ၄၅၃ သန်းကျော်သွားပါပြီ။ ကမ္ဘာတဝန်း ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးသူကတော့ ၆ သန်းကျော် သွားပြီဖြစ်ပါတယ်။

အာရှမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူတသန်းကျော်ရှိ

==================

[[Unicode]]

အာရှမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူတသနျးကြောျရှိ

အာရှမှာ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါကိုဗဈကွောင့ျ အသကျသဆေုံးရသူပေါငျး တသနျးကြောျလှနျသှားပွီဖွဈပါတယျ။ ဒီကနေ့ သောကွာနေ့အထိ စဈတမျးတှအေရ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံနဲ့ ဂပြနျနိုငျငံတို့ကနေ စတငျပွီး ပြံ့နှံ့မှုတှကွေောင့ျ သဆေုံးမှုပေါငျး တသနျးကြောျ သမိုငျးစံခြိနျတငျသှားပွီဖွဈတယျလို့ ရိုကျတာဈက ကောကျယူတဲ့စဈတမျးမှာဖောျပွပါတယျ။

ကမ်ဘာ့လူဦးရရေဲ့ ထကျဝကျကြောျနထေိုငျတဲ့ အာရှမှာ သဆေုံးမှုနှှုနျးက တသနျးနဲ့ လေးဆယ့ျငါးယောကျရှိသှားပွီဖွဈပွီး ကမ်ဘာတဝနျး ကိုဗဈကွောင့ျ အသကျဆုံးပါးရသူတှရေဲ့ ၁၆ ရာခိုငျနှုနျးရှိတယျလို့ စဈတမျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။

မလေးရှား၊ စငျကာပူ၊ တောငျကိုရီးယား၊ ဗီယကျနမျတှမှော ကိုဗဈဖွဈပှားမှုက စံခြိနျတငျရှိနသေေးပမေဲ့လညျး အိန်ဒိယ၊ အငျဒိုနီးရှားနဲ့ ဖိလဈပိုငျနိုငျငံတှမှောတော့ ကိုဗဈကူးစကျမှုနှုနျးက သိသိသာသာကဆြငျးလာနပွေီဖွဈပါတယျ။ ရောဂါကူးစကျသူတဦးတယောကျမှ မရှိစရေဆိုတဲ့ စီမံကိနျးနညျးဗြူဟာနဲ့ ရောဂါကူးစကျမှုမဖွဈပှားအောငျ တငျးတငျးကပြျကပြျထိနျးခြုပျထားတဲ့ တရုတျပွညျမကွီးမှာတောငျ ကူးစကျမွနျမြိုးဗီဇကှဲ အိုမီခရှမျပိုးသဈ ကူးစကျမှုဒဏျကို လူတောျတောျမြားမြား ခံနရေပါတယျ။

အရှေ့အာရှရဲ့ စီးပှားရေးဗဟိုခကြျနိုငျငံတှဖွေဈတဲ့ဂပြနျ၊ တောငျကိုရီးယားနဲ့ ဟောငျကောငျမှာလညျး သဆေုံးမှုနှုနျးမွင့ျတကျလာနတောဖွဈပါတယျ။ ကိုဗဈကာကှယျဆေးမထိုးနံှနိုငျသေးတဲ့ သကျကွီးရှယျအိုတှနေဲ့ ဘိုးဘှားစောင့ျရှောကျရေးဂဟောတှမှော ကူးစကျမှုအမြားဆုံးဖွဈခဲ့တဲ့ ဟောငျကောငျမှာ ပွီးခဲ့တဲ့သီတငျးပတျတှကေ တရကျကို အနညျးဆုံးသဆေုံးသူ ၂၀၀ အထိမွင့ျတကျလာနတောပါ။

တောငျကိုရီးယားမှာလညျး နေ့စဉျသဆေုံးနှုနျးက ၁၈၆ ဦးအထိရှိနတေဲ့အတှကျ ၂၀၂၁ ခုနှဈတုနျးက သဆေုံးမှုထကျ သုံးဆ ပွငျးထနျနပေါတာဖွဈပါတယျ။ အာရှတဝနျး ကိုဗဈကူးစကျမှုကွောင့ျ သဆေုံးမှုရဲ့ ၅၂%အထိဖွဈခဲ့တဲ့ ကမ်ဘာ့လူဦးရေ ဒုတိယအမြားဆုံးနိုငျငံဖွဈတဲ့ အိန်ဒိယမှာတော့ ကူးစကျမှုက သိသိသာသာကဆြငျးလာနပွေနျပါတယျ။ အိန်ဒိယမှာ လှနျခဲ့တဲ့လေးရကျအတှငျး တရကျကို လူ ငါးထောငျ ထကျမနညျးကူးစကျပွီး ၂၀၀ ကြောျ သဆေုံးခဲ့ရတာပါ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဇနျနဝါရီလတုနျးက တရကျကို လူသုံးသိနျး ကူးစကျပွီး လူတထောငျနေ့စဉျ အသကျဆုံးရတဲ့ ကူးစကျမှုပြံ့ပှားမှု အဆိုးဝါးဆုံး အမွင့ျဆုံးဖွဈခဲ့တာပါ။

လကျရှိမှာတော့ တရုတျ၊ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံတှမှောတော့ နိုငျငံလူဦးရနေဲ့ ၈၅% ကာကှယျဆေးထိုးနှံထားပွီဖွဈပွီး မွနျမာနိုငျငံ၊ ဥဇဘကျကစ်စတနျနဲ့ ကာဂြစ်စတနျနိုငျငံတှမှောတော့ လူဦးရရေဲ့ ၄၀%ပဲ ကာကှယျဆေးထိုးနှံထားပွီးဖွဈတယျလို့ ရိုကျတာစဈတမျးက ဖောျပွပါတယျ။ အာရှတဝနျးမှာတော့ ခန့ျမှနျးခွေ လူဦးရရေဲ့ ၆၅% ကာကှယျဆေးနှဈမြိုး ထိုးနှံပွီးဖွဈပါတယျ။ ကူးစကျမွနျမြိုးကှဲဗီဇသဈအိုမီခရှမျ ကူးစကျမှုကွောင့ျ လူသဆေုံးမှုတှမွေင့ျတကျလာနဆေဲဖွဈတာကွောင့ျ ကမ်ဘာ့လူဦးရထေူထပျတဲ့နိုငျငံတှမှော ကိုဗဈ ၁၉ စညျးမဉြျးစညျးကမျးကန့ျသတျခကြျတှကေို ဖွလြေော့ပေးဖို့ သိပျစောနသေေးတယျလို့လညျး ပညာရှငျတှကေ အကွံပွုပါတယျ။

ကမ်ဘာနဲ့အဝနျးမှာတော့ ကိုဗဈ ကူးစကျမှုတှကေ တိုးလာနဆေဲ ဖွဈပွီး ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ Covid 19 ကူးစကျမှုတှကေို စောင့ျကွည့ျမှတျတမျးယူနတေဲ့ အမရေိကနျအခွစေိုကျ John Hopkins ဆေးတက်ကသိုလျရဲ့ ဒီကနေ့ မတျလ ၁၁ရကျနေ့ ထုတျပွနျခကြျအရ ကူးစကျသူပေါငျး ၄၅၃ သနျးကြောျသှားပါပွီ။ ကမ်ဘာတဝနျး ကိုဗဈကွောင့ျ သဆေုံးသူကတော့ ၆ သနျးကြောျ သှားပွီဖွဈပါတယျ။

==================