(Zawgyi/ Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အင်အားကြီးပါတီဖြစ်တဲ့ ANP ရခိုင်အမျိုးသားပါတီက လွှတ်တော်အမတ်အချို့ ပါတီသစ်ခွဲထောင်တာတွေ ပါတီနုတ်ထွက်စာတင်ထားတာတွေ ရှိနေပေမယ့်လို့ ANP ပါတီကတော့ သူတို့ကို နုတ်ထွက်ခွင့်မပေးသေးပါဘူး။ ဒါကြောင့် ရှေ့နှစ် ၂၀၂၀ ထဲမှာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ်ဆိုရင် ရခိုင်လွှတ်တော်အမတ်တွေအနေနဲ့ ဘယ်ပါတီကိုယ်စားပြုမလဲဆိုတာ ရှုပ်ထွေးမှုတွေကြုံနေရပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အဓိက အင်အားကြီးပါတီ ANP ရဲ့ အခြေအနေနဲ့ပတ်သက်လို့ ကိုသက်နိုင် သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ANP ပါတီကို ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက အဓိက ပါတီကြီးနှစ်ခုနဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်မှာ အများစုအနိုင်ရထားတဲ့ ပါတီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပါတီတွင်းမှာ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွေအတွင်း မညီညွတ်တာ၊ အယူအဆ ကွဲပြားမှုတွေရှိတာကြောင့် ပါတီစည်းလုံးရေးက အတော်လေး လျောရဲနေတယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ ပါတီကိုယ်စားပြု လွှတ်တော်အမတ်အချို့နဲ့ ပါတီဝင်အချို့ဟာ ပါတီသစ်ခွဲထောင်သူ ရှိသလို ပါတီကနေ နုတ်ထွက်ခွင့်တွေ တောင်းခံ ထားတာလည်းရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နုတ်ထွတ်စာတင်ထားတဲ့ လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ ANP ပါတီကနေ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ထားကြတဲ့ လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဖြစ်တာကြောင့် ကိုယ်စားလှယ်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးမှသာ နုတ်ထွက်ပြုမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) ပြောခွင့်ရ ဦးခိုင်ပြည်စိုးရ ပြောပါတယ်။
“ဆွေးနွေးကြတဲ့အခါမှာ ပါတီညီလာခံတက်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ် အကုန်လုံးက ရခိုင်အမျိုးသား ပါတီကို ကိုယ်စားပြု ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပါတီကို ကိုယ်စားပြုလို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ အနေနဲ့ ပါတီက တစ်စုံတစ်ရာ နုတ်ထွက်ခွင့် မပေးပဲနဲ့ နုတ်ထွက်စာ တင်လို့မရဘူး။ နောက်တစ်ချက်က လွတ်တော်သက်တမ်းကုန်တဲ့ အထိပါတီမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမယ့်ဆိုပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ လွတ်တော်သက်တမ်း ကုန်ရင်တော့ သူတို့ဟာ အလိုအလျောက် ပါတီကိုယ်စားပြု ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တာဟာ အလိုအလျောက် ပျက်ပျယ် သွားမှာဖြစ်တယ်။”
လက်ရှိအချိန်မှာလည်း ရပ်ကျေးကော်မတီဝင်တွေကို လောက်သာနုတ်ထွက်ခွင့် ပေးထားပြီး လွတ်တော်ကိုယ်စားတွေကိုတော့ နုတ်ခွင့်မပေး သေးဘူးလို့ ဦးခိုင်ပြည်စိုးကပြောပါတယ်။ တဖက်မှာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကလည်း ပါတီက နုတ်ထွက်စာတင်ထားတဲ့ ရခိုင်လွှတ်တော်အမတ်အချို့ကို နုတ်ထွက်တဲ့ မူရင်းပါတီရဲ့စာမပါတာကြောင့်ဆိုပြီး သူတို့ကို မူရင်းပါတီအနေနဲ့ပဲ ဆက်အသိအမှတ်ပြုနေပါတယ်။
ANP ပါတီဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အားကောင်းတဲ့ပါတီတရပ်အဖြစ် ပါတီကြီးနှစ်ရပ်စုဖွဲ့ခဲ့တယ်ဆိုပေမယ့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်းမှာတော့ ပါတီခွဲထွက်မှုတွေ ပြန်ကြုံခဲ့ပါတယ်။ ပါတီပေါင်းစပ်ရေး သဘောတူညီချက် အတိုင်း မလုပ်ခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ စွဲချက်နဲ့ ရခိုင်ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချု့ပ်ကို ပါတီပြန်မှတ်ပုံတင်ထားပါတယ်။ ANP ဥက္ကဌဟောင်းဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာအေးမောင်ကလည်း ရခိုင်ဦးဆောင်ပါတီအဖြစ် ခွဲထောင်ထားတာကိုလည်း ပြည်ထောင်စုကော်မရှင်က အသိအမှတ်ပြု လက်ခံထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီခွဲထွက်ပါတီတွေမှာ ပါဝင်တဲ့ လွှတ်တော်အမတ်တွေကို ANP က နုတ်ထွက်ခွင့်ပေးမထားတာကြောင့် ပါတီကိုယ်စားပြုမှု ရှုပ်ထွေးနေသလို၊ ဒါဟာ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက်ပါ ရှုပ်ထွေးမှုတွေရှိလာနိုင်ပါတယ်။
အခုလိုနုတ်ထွက်စာတင်ထားတဲ့ ထဲမှာ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်က ပြည်နယ်လွတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးကျော်လွင်တစ်ယောက် လည်းပါဝင်ပါတယ်။
ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP မှာ ပါတီမှုဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာတွေနဲ့မကိုက်ညီတာကြောင့် နုတ်ထွက်စာတင်ထားသူတွေ ဆယ်ယောက်ရှိတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“၁၀ယောက်ရှိမယ်ထင်တယ် အကုန်လုံးကတော့ကျနော်သိသလောက်ဆိုရင် ဒေါ်ထုမေတို့ အမ်းမြို့နယ်က လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ရမ်းဗြဲက လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ အဲဒီကိုယ်စားလှယ်တွေလည်း နုတ်ထွက်ခွင့်တင်ထားတာထဲမှာပါတယ်။နောက်ပြီးတော့ စစ်တွေက ဦးကျော်စောဦး၊ နောက် ဦးဝေစိန်အောင်၊ နောက်ဦးအောင်သောင်းရွေ၊ ဦးခင်မောင်လတ် ကျနော် ဦးကျော်လွင် ဒေါက်တာအေးမောင်၊ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေ အကုန်လုံးက နုတ်ထွက်ခွင့် တင်ထားကြတယ်။”
ဦးကျော်လွင်ကတော့ ဒေါက်တာအေးမောင် ထူထောင်တဲ့ ရခိုင်ဦးဆောင်ပါတီမှာ ဒုဥက္ကဌအဖြစ် တာဝန်ယူထားတာပါ။ အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဒေါ်ထုမေကတော့ ရခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်အနေနဲ့ ရပ်တည်ပေမယ့်၊ ကော်မရှင်ကတော့ ANP ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်ပဲ အသိအမှတ်ပြုထားတုန်းပါ။ ပြည်ထောင်စုကော်မရှင်အနေနဲ့ ဒါဟာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကိုကျော်လွန်ပြီး ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်နေတာလို့ ရခိုင်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အချို့က မြင်ပါတယ်။
လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်မှာစစ်ရေးပဍိပက္ခတွေ အရှိန်မြင့်ပြီး တော်လှန်ရေး အားကောင်းလာတာကြောင့်ပါတီနိုင်ငံရေးကို ပြည်သူတွေ ယုံကြည်မှုအားနည်းလာတယ်လို့လည်းကျောက်ဖြူမြို့နယ် ပြည်နယ်လွတ်တော်အမတ် ဦးကျော်လွင် ကပြောပါတယ်။
“တော်လှန်ရေး အင်အားကြီးလာရင် ပါတီနိုင်ငံရေး ဆိုတာက ဘယ်အချိန်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် တော်လှန်ရေးရဲ့ အောက်ကို ရောက်သွားမှာပဲ။ ဆိုးတာက ဒေါက်တာအေးမောင်လို ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းပြီးထောင် ချထားလိုက်တော့ နောက်ထပ် ဒေါက်တာအေးမောင်လို လူတွေ မပေါ်လာတော့ဘူး မပေါ်လာတဲ့ အခါကျတော့ ရခိုင်လူမျိုးတွေ အားလုံးကလည်း အားကိုးရာမေ့နေပြီ။ လက်ရှိမှာတော့ ပါတီနိုင်ငံရေးက ပြည်သူက မယုံကြည်ရတဲ့ အဆင့်မျိုးကို ရောက်သွားပြီလို့ မြင်တယ်ဗျာ။”
လာမယ့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အာဏာရှ NLD ပါတီအနေနဲ့ အနိုင်ရဖို့ ခက်တယ်လို့ မှန်းဆထားတဲ့ ပြည်နယ်တွေထဲမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်ဟာ ANP ပါတီကိုယ်စားပြုအမတ်တွေ အများစုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အခုလို ANP ပါတီတွင်း အခြေအနေတွေနဲ့ ရခိုင်ပါတီခွဲတွေ ထွက်ပေါ်လာတာ ရွေးကောက်ပွဲ အပေါ်သက်ရောက်မှုတွေ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ တွက်ဆမှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ANP နုတ်ထွက်ခွင့်မပေးလို့ ရခိုင်အမတ်တွေကိုယ်စားပြုမှု ရှုပ်ထွေး
............................
ANP နုတျထှကျခှင့ျမပေးလို့ ရခိုငျအမတျတှကေိုယျစားပွုမှု ရှုပျထှေး
( Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျတှငျး အငျအားကွီးပါတီဖွဈတဲ့ ANP ရခိုငျအမြိုးသားပါတီက လှှတျတောျအမတျအခြို့ ပါတီသဈခှဲထောငျတာတှေ ပါတီနုတျထှကျစာတငျထားတာတှေ ရှိနပေမေယ့ျလို့ ANP ပါတီကတော့ သူတို့ကို နုတျထှကျခှင့ျမပေးသေးပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ရှေ့နှဈ ၂၀၂၀ ထဲမှာ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲကငြျးပမယျဆိုရငျ ရခိုငျလှှတျတောျအမတျတှအေနနေဲ့ ဘယျပါတီကိုယျစားပွုမလဲဆိုတာ ရှုပျထှေးမှုတှကွေုံနရေပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျတှငျး အဓိက အငျအားကွီးပါတီ ANP ရဲ့ အခွအေနနေဲ့ပတျသကျလို့ ကိုသကျနိုငျ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ANP ပါတီကို ရခိုငျပွညျနယျတှငျးက အဓိက ပါတီကွီးနှဈခုနဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှဈမှာ ဖှဲ့စညျးခဲ့ပွီး၊ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲရလဒျအရ ရခိုငျပွညျနယျလှှတျတောျမှာ အမြားစုအနိုငျရထားတဲ့ ပါတီဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ပါတီတှငျးမှာ ခေါငျးဆောငျပိုငျးတှအေတှငျး မညီညှတျတာ၊ အယူအဆ ကှဲပွားမှုတှရှေိတာကွောင့ျ ပါတီစညျးလုံးရေးက အတောျလေး လြောရဲနတေယျလို့ ပွောရမှာပါ။ ပါတီကိုယျစားပွု လှှတျတောျအမတျအခြို့နဲ့ ပါတီဝငျအခြို့ဟာ ပါတီသဈခှဲထောငျသူ ရှိသလို ပါတီကနေ နုတျထှကျခှင့ျတှေ တောငျးခံ ထားတာလညျးရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နုတျထှတျစာတငျထားတဲ့ လှတျတောျကိုယျစားလှယျတှဟော ANP ပါတီကနေ ဝငျရောကျ ယှဉျပွိုငျထားကွတဲ့ လှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ ဖွဈတာကွောင့ျ ကိုယျစားလှယျသကျတမျး ကုနျဆုံးမှသာ နုတျထှကျပွုမှာ ဖွဈတယျလို့ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ (ANP)ပွောခှင့ျရ ဦးခိုငျပွညျစိုးရ ပွောပါတယျ။
“ဆှေးနှေးကွတဲ့အခါမှာ ပါတီညီလာခံတကျတဲ့ ကိုယျစားလှယျအကုနျလုံးက ရခိုငျအမြိုးသားပါတီကို ကိုယျစားပွု ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျခဲ့တဲ့ လှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ ပါတီကို ကိုယျစားပွုလို့ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျတဲ့ လှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ အနနေဲ့ ပါတီက တဈစုံတဈရာ နုတျထှကျခှင့ျ မပေးပဲနဲ့ နုတျထှကျစာ တငျလို့မရဘူး။ နောကျတဈခကြျက လှတျတောျသကျတမျးကုနျတဲ့ အထိပါတီမှာ တာဝနျထမျးဆောငျရမယ့ျဆိုပွီးတော့ ဆုံးဖွတျခဲ့တယျ။ လှတျတောျသကျတမျး ကုနျရငျတော့ သူတို့ဟာ အလိုအလြောကျ ပါတီကိုယျစားပွု ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျခဲ့တာဟာ အလိုအလြောကျ ပကြျပယြျ သှားမှာဖွဈတယျ။”
လကျရှိအခြိနျမှာလညျး ရပျကြေးကောျမတီဝငျတှကေို လောကျသာနုတျထှကျခှင့ျ ပေးထားပွီး လှတျတောျကိုယျစားတှကေိုတော့ နုတျခှင့ျမပေး သေးဘူးလို့ ဦးခိုငျပွညျစိုးကပွောပါတယျ။ တဖကျမှာ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကလညျး ပါတီက နုတျထှကျစာတငျထားတဲ့ ရခိုငျလှှတျတောျအမတျအခြို့ကို နုတျထှကျတဲ့ မူရငျးပါတီရဲ့စာမပါတာကွောင့ျဆိုပွီး သူတို့ကို မူရငျးပါတီအနနေဲ့ပဲ ဆကျအသိအမှတျပွုနပေါတယျ။
ANP ပါတီဟာ ရခိုငျပွညျနယျမှာ အားကောငျးတဲ့ပါတီတရပျအဖွဈ ပါတီကွီးနှဈရပျစုဖှဲ့ခဲ့တယျဆိုပမေယ့ျ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲနောကျပိုငျးမှာတော့ ပါတီခှဲထှကျမှုတှေ ပွနျကွုံခဲ့ပါတယျ။ ပါတီပေါငျးစပျရေး သဘောတူညီခကြျ အတိုငျး မလုပျခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ စှဲခကြျနဲ့ ရခိုငျဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြု့ပျကို ပါတီပွနျမှတျပုံတငျထားပါတယျ။ ANP ဥက်ကဌဟောငျးဖွဈတဲ့ ဒေါကျတာအေးမောငျကလညျး ရခိုငျဦးဆောငျပါတီအဖွဈ ခှဲထောငျထားတာကိုလညျး ပွညျထောငျစုကောျမရှငျက အသိအမှတျပွု လကျခံထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီခှဲထှကျပါတီတှမှော ပါဝငျတဲ့ လှှတျတောျအမတျတှကေို ANP က နုတျထှကျခှင့ျပေးမထားတာကွောင့ျ ပါတီကိုယျစားပွုမှု ရှုပျထှေးနသေလို၊ ဒါဟာ လာမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲအတှကျပါ ရှုပျထှေးမှုတှရှေိလာနိုငျပါတယျ။
အခုလိုနုတျထှကျစာတငျထားတဲ့ ထဲမှာ ကြောကျဖွူမွို့နယျက ပွညျနယျလှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဦးကြောျလှငျတဈယောကျ လညျးပါဝငျပါတယျ။
ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ ANPမှာ ပါတီမှုဝါဒပိုငျးဆိုငျရာတှနေဲ့မကိုကျညီတာကွောင့ျ နုတျထှကျစာတငျထားသူတှေ ဆယျယောကျရှိတယျလို့ သူက ပွောပါတယျ။
“၁၀ယောကျရှိမယျထငျတယျ အကုနျလုံးကတော့ကနြောျသိသလောကျဆိုရငျ ဒေါျထုမတေို့ အမျးမွို့နယျက လှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ ရမျးဗွဲက လှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ အဲဒီကိုယျစားလှယျတှလေညျး နုတျထှကျခှင့ျတငျထားတာထဲမှာပါတယျ။နောကျပွီးတော့ စဈတှကေ ဦးကြောျစောဦး၊ နောကျ ဦးဝစေိနျအောငျ၊ နောကျဦးအောငျသောငျးရှေ၊ ဦးခငျမောငျလတျ ကနြောျ ဦးကြောျလှငျ ဒေါကျတာအေးမောငျ၊ အဲဒီပုဂ်ဂိုလျတှေ အကုနျလုံးက နုတျထှကျခှင့ျ တငျထားကွတယျ။”
ဦးကြောျလှငျကတော့ ဒေါကျတာအေးမောငျ ထူထောငျတဲ့ ရခိုငျဦးဆောငျပါတီမှာ ဒုဥက်ကဌအဖွဈ တာဝနျယူထားတာပါ။ အမြိုးသားလှှတျတောျကိုယျစားလှယျဒေါျထုမကေတော့ ရခိုငျအမြိုးသားအဖှဲ့ခြုပျအနနေဲ့ ရပျတညျပမေယ့ျ၊ ကောျမရှငျကတော့ ANP ကိုယျစားလှယျအဖွဈပဲ အသိအမှတျပွုထားတုနျးပါ။ ပွညျထောငျစုကောျမရှငျအနနေဲ့ ဒါဟာ လုပျပိုငျခှင့ျကိုကြောျလှနျပွီး ကိုယျစားလှယျတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးကို ခြိုးဖောကျနတောလို့ ရခိုငျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျအခြို့က မွငျပါတယျ။
လကျရှိရခိုငျပွညျနယျမှာစဈရေးပဍိပက်ခတှေ အရှိနျမွင့ျပွီး တောျလှနျရေး အားကောငျးလာတာကွောင့ျပါတီနိုငျငံရေးကို ပွညျသူတှေ ယုံကွညျမှုအားနညျးလာတယျလို့လညျးကြောကျဖွူမွို့နယျ ပွညျနယျလှတျတောျအမတျ ဦးကြောျလှငျ ကပွောပါတယျ။
“တောျလှနျရေး အငျအားကွီးလာရငျ ပါတီနိုငျငံရေး ဆိုတာက ဘယျအခြိနျမှာပဲ ဖွဈဖွဈ တောျလှနျရေးရဲ့ အောကျကို ရောကျသှားမှာပဲ။ ဆိုးတာက ဒေါကျတာအေးမောငျလို ခေါငျးဆောငျကို ဖမျးပွီးထောငျ ခထြားလိုကျတော့ နောကျထပျ ဒေါကျတာအေးမောငျလို လူတှေ မပေါျလာတော့ဘူး မပေါျလာတဲ့ အခါကတြော့ ရခိုငျလူမြိုးတှေ အားလုံးကလညျး အားကိုးရာမေ့နပွေီ။ လကျရှိမှာတော့ ပါတီနိုငျငံရေးက ပွညျသူက မယုံကွညျရတဲ့ အဆင့ျမြိုးကို ရောကျသှားပွီလို့ မွငျတယျဗြာ။”
လာမယ့ျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ အာဏာရှ NLD ပါတီအနနေဲ့ အနိုငျရဖို့ ခကျတယျလို့ မှနျးဆထားတဲ့ ပွညျနယျတှထေဲမှာ ရခိုငျပွညျနယျလညျး ပါဝငျပါတယျ။ လကျရှိ ရခိုငျပွညျနယျလှှတျတောျဟာ ANP ပါတီကိုယျစားပွုအမတျတှေ အမြားစုဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အခုလို ANP ပါတီတှငျး အခွအေနတှေနေဲ့ ရခိုငျပါတီခှဲတှေ ထှကျပေါျလာတာ ရှေးကောကျပှဲ အပေါျသကျရောကျမှုတှေ ရှိလာနိုငျတယျလို့ တှကျဆမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။