စီးပွားရေးဒေါက်တိုင် ပျက်စီးပြိုကွဲရေး

Stimson Center ဆွေးနွေးပွဲ ( Webinar Screenshot )

=== ZAWGYI ===

ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်

စစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေးဒေါက်တိုင်တွေ ပျက်စီးပြိုကွဲသွားအောင် စစ်ဆင်တာဟာ NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအတွက် အကောင်းဆုံး သေနင်္ဂဗျူဟာဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်ပါမောက္ခ အဘူဇာ သုံးသပ်ထားတာကို ဦးအောင်ခင်ကရေးပြီး ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်နဲ့အတူ တင်ပြထားပါတယ်။

စီးပွားရေးဒေါက်တိုင် ပျက်စီးပြိုကွဲရေး

နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေကို သက်တမ်း(၆)လ ထပ်တိုးပြီး စီးပွားရေးတည်ငြိမ်းအောင် လုပ်ရမယ်လို့ လွန်ခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ(၃၁)ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီဥက္ကဌ ပြောတာဟာ စီးပွားရေးဒေါက်တိုင် ယိမ်းယိုင်နေတာကို ဝန်ခံတာဖြစ်တယ်လို့ ပါမောက္ခ Dr. Zachary Abuza ဇာခါရီ အဘူဇာက ဆိုပါတယ်။ စက်တင်ဘာ(၂၇)ရက်နေ့ထုတ် Stimson Center စာတမ်းမှာ ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် အမျိုးသား စစ်တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခက သုံးသပ်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေးဒေါက်တိုင် ယိုယွင်းပျက်စီးအောင် တိုက်ခိုက်ရင်း နွေဦးတော်လှန်ရေး ရန်ပုံငွေ ရရှိရေးနဲ့ အနာဂတ် စီးပွားရေးအတွက် လုပ်ဆောင်မယ့်ကိစ္စတွေကို တင်ပြထားပါတယ်။

စစ်မြေပြင်မှာလည်း စစ်ကောင်စီဟာ အကြပ်အတည်းနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ မြို့နယ် (၃၃၀)ရှိတဲ့အနက် (၇၁)ရာခိုင်နှုန်းမှာ ခုခံရေးစစ်ပွဲနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီမှာ စီးပွားရေးအင်အား၊ လက်နက်အင်အား၊ စက်မှုအင်အားနဲ့ လူအင်အားတွေ ရှိနေသေးတာမို့ အလျှင်အမြန် ကျဆုံးသွားလိမ့်မယ်လို့ မမျှော်လင့်နိုင်ပါဘူး။ NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တချို့ ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ဖို့ ခက်ခဲနေတုန်းမှာ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံး ပြုန်းတီးလာရင် NUG ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေး အရင်းအမြစ်လည်း လုံးပါး ပါးနိုင်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီက မျှော်မှန်းနေပုံရပါတယ်။

ဒီလိုအခြေအနေမှာ အကြံအဖန် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်နိုင်ရင် စစ်ကောင်စီကို အသိအမှတ်ပြုရမယ့် အခြေအနေမျိုး ရောက်လာနိုင်တယ်လို့လည်း မျှော်လင့်ပုံရပါတယ်။ တိုင်းပြည်စီးပွားရေး (၁၈)ရာခိုင်နှုန်း မနှစ်က ကျုံ့ဝင်သွားတယ်ဆိုပေမယ့် ဓါတ်ငွေ့ကနေ ဒေါ်လာသန်း(၈၀၀)ဝင်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်စားရိတ် ကြီးမားလာတဲ့အတွက် စစ်ကောင်စီရဲ့ ဒေါ်လာလက်ကျန် လုံးပါးပါးနေပါတယ်။ ဒိလိုအခြေအနေမှာ နောက်တက်လာတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်လူတန်းစားဟာ သူတို့ရထားတဲ့ ဓနဥစ္စာကို စင်္ကာပူတင် မကတော့ပဲ ဒူဘိုင်းနဲ့ British Virgin Islands အထိ ပို့ထားကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ယိမ်းယိုင်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီ စီးပွားရေးဒေါက်တိုင် ပြိုကွဲအောင် NUG အစိုးရ လုပ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရန်ပုံငွေ ရှာတဲ့နေရာမှာ တီထွင်ကြံဆမှုနဲ့ နည်းပညာပိုင်းကို NUG က သုံးပါတယ်။ Czech ချက်နိုင်ငံထုတ် ငွေတိုက်စာချုပ်၊ Crypto bonds ဒေါ်လာသန်း(၄၀) ရန်ပုံငွေ ရှာတာမျိုးကို ထောက်ပြထားပါတယ်။

အွန်လိုင်းထီ၊ ပြည်တွင်းပြည်ပ အလှူငွေ၊ မြေကွက် လေလံတင် ရောင်းချမှု စတာတွေဟာ တရားဝင် ရန်ပုံငွေရှာတဲ့ နည်းလမ်းတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်မှာ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ ဒေါ်လာ သန်း(၁၁၀၀)ကို အသုံးပြုနိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်တပ်ပိုင် ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ သူတို့ကုန်ပစ္စည်းတွေကို သပိတ်မှောက်ရုံနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး။ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ဝင်မလာအောင် လုပ်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်တဲ့။ အခွန်မဆောင်တာနဲ့ မီတာခ မပေးတာတွေဟာလည်း စစ်ကောင်စီကို ဝင်ငွေလျော့နည်းစေပါတယ်။ စစ်ကိုင်းမှာဆိုရင် NUG လက်အောက်ခံ မဟုတ်တဲ့ ဒေသခံ PDF က ကြေးနီတင် ကားတွေကို တိုက်ခိုက်တာမျိုး လုပ်လာပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေးဒေါက်တိုင်ဟာ ပစ်မှတ် ဖြစ်လာပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း NUG ကို ထောက်ပံ့တယ်လို့ ယူဆတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေကို ပြန်လည် တိုက်ခိုက်လေ့ရှိပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဒေါက်တိုင်ကို တိုက်ခိုက်ဖို့ လိုအပ်နေသေးတာကိုလည်း ပါမောက္ခ "အဘူဇာ"က ထောက်ပြထားပါတယ်။ မြဝတီနဲ့ အင်းဝဘဏ် (၂)ခုကိုသာ အရေးယူနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်၊ စစ်တပ်ပိုင်ဘဏ်၊ ခရိုနီဘဏ်နဲ့ တသီးပုဂ္ဂလဘဏ်တွေ ရှိတာမို့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူရင် အများပြည်သူကိုပါ ထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ကမ္ဘောဇဘဏ်၊ ဦးတေဇရဲ့ AGD အာရှစိမ်းလန်းမှုဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်၊ ဦးအောင်သောင်း မိသားစုပိုင် UAB ယူနိုက်တက်အမရာဘဏ် ၊ GTB ကမ္ဘာ့ရတနာဘဏ်၊ CB ဘဏ်နဲ့ နေပြည်တော်စည်ပင်ဘဏ်တွေကို အရေးယူလို့ ပြည်သူဒုက္ခ ပိုမလာဘူးဆိုတာ အနောက်တိုင်း ဒီမိုကရေစီအစိုးရတွေကို NUG က ရှင်းလင်းတင်ပြရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ထိုင်းနဲ့ တရုတ်ကို တင်ပို့နေတဲ့ ရေနံဓါတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းကိုလည်း ဒဏ်ခတ်အရေးယူဖို့ လိုပါတယ်တဲ့။ PDF အနေနဲ့ 'ကပစ' ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းစက်ရုံ အားလုံးကို မဖျက်ဆီးသေးပေမယ့် ထောက်ပို့လမ်းကြောင်းကို တိုက်ခိုက်တာဟာ စစ်ကောင်စီကို ဘဏ္ဍာငွေ ဆုံးရှုံးစေပါတယ်။ ခရိုနီဟောင်းတွေ အဖမ်းခံနေရတာကိုကြည့်ရင် စစ်တပ်ကြောင့် ချမ်းသာလာသူတွေရဲ့ ရှေ့ရေး မရေမရာ ဖြစ်လာတာ ထင်ရှားပါတယ်။ NUG ဟာ စစ်ပွဲကို အပြတ်အသတ်နိုင်ဖို့ မလွယ်တာကြောင့် စစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေးဒေါက်တိုင်တွေ ပျက်စီးပြိုကွဲ ရေးကိုသာ ဦးစားပေး အကောင်အထည်ဖေါ် ရလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ ရှေ့နှစ်မှာ အကြံအဖန် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး နိုင်ငံခြားက အသိအမှတ်ပြုလာအောင် ကြိုးပမ်းပါလိမ့်မယ်။ ဒီအတောအတွင်း NUG အစိုးရမှာ အင်အားအရင်းအမြစ်တွေ ကုန်ခမ်းလာပြီး ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ အစေးမကပ် ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ စစ်ကောင်စီက မျှော်လင့်နေပုံရပါတယ်။ စစ်အင်အား အရင်ဆုံး ကုန်ခမ်းတဲ့ဖက်က ရည်မှန်းသလိုဖြစ်ဖို့ ခက်တယ်ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားရှိတာကြောင့် NUG အစိုးရဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေးအခြေခံအရင်းမြစ်ကို ဦးစားပေး တိုက်ဖျက်ရလိမ့်မယ်လို့ ဝါရှင်တန် အမျိုးသားစစ်တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ Dr. Zachary Abuza ဇာခါရီ အဘူဇာက သုံးသပ်ထားပါတယ်။

=== UNICODE ===

ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ

စဈကောငျစီရဲ့ စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျတှေ ပကြျစီးပွိုကှဲသှားအောငျ စဈဆငျတာဟာ NUG အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရအတှကျ အကောငျးဆုံး သနေငျ်ဂဗြူဟာဖွဈကွောငျး အမရေိကနျပါမောက်ခ အဘူဇာ သုံးသပျထားတာကို ဦးအောငျခငျကရေးပွီး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျနဲ့အတူ တငျပွထားပါတယျ။

စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျ ပကြျစီးပွိုကှဲရေး

နိုငျငံတောျ အရေးပေါျအခွအေနကေို သကျတမျး(၆)လ ထပျတိုးပွီး စီးပှားရေးတညျငွိမျးအောငျ လုပျရမယျလို့ လှနျခဲ့တဲ့ ဇူလိုငျလ(၃၁)ရကျနေ့က စဈကောငျစီဥက်ကဌ ပွောတာဟာ စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျ ယိမျးယိုငျနတောကို ဝနျခံတာဖွဈတယျလို့ ပါမောက်ခ Dr. Zachary Abuza ဇာခါရီ အဘူဇာက ဆိုပါတယျ။ စကျတငျဘာ(၂၇)ရကျနေ့ထုတျ Stimson Center စာတမျးမှာ ဝါရှငျတနျအခွစေိုကျ အမြိုးသား စဈတက်ကသိုလျပါမောက်ခက သုံးသပျလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ စဈကောငျစီရဲ့ စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျ ယိုယှငျးပကြျစီးအောငျ တိုကျခိုကျရငျး နှေဦးတောျလှနျရေး ရနျပုံငှေ ရရှိရေးနဲ့ အနာဂတျ စီးပှားရေးအတှကျ လုပျဆောငျမယ့ျကိစ်စတှကေို တငျပွထားပါတယျ။

စဈမွပွေငျမှာလညျး စဈကောငျစီဟာ အကွပျအတညျးနဲ့ ရငျဆိုငျနရေပါတယျ။ မွို့နယျ (၃၃၀)ရှိတဲ့အနကျ (၇၁)ရာခိုငျနှုနျးမှာ ခုခံရေးစဈပှဲနဲ့ ရငျဆိုငျနရေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စဈကောငျစီမှာ စီးပှားရေးအငျအား၊ လကျနကျအငျအား၊ စကျမှုအငျအားနဲ့ လူအငျအားတှေ ရှိနသေေးတာမို့ အလြှငျအမွနျ ကဆြုံးသှားလိမ့ျမယျလို့ မမြှောျလင့ျနိုငျပါဘူး။ NUG အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရနဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျတခြို့ ယုံကွညျမှုတညျဆောကျဖို့ ခကျခဲနတေုနျးမှာ စဈဆငျရေးကွောင့ျ နှဈဖကျစလုံး ပွုနျးတီးလာရငျ NUG ရဲ့ ဘဏ်ဍာရေး အရငျးအမွဈလညျး လုံးပါး ပါးနိုငျတယျလို့ စဈကောငျစီက မြှောျမှနျးနပေုံရပါတယျ။

ဒီလိုအခွအေနမှော အကွံအဖနျ ရှေးကောကျပှဲ လုပျနိုငျရငျ စဈကောငျစီကို အသိအမှတျပွုရမယ့ျ အခွအေနမြေိုး ရောကျလာနိုငျတယျလို့လညျး မြှောျလင့ျပုံရပါတယျ။ တိုငျးပွညျစီးပှားရေး (၁၈)ရာခိုငျနှုနျး မနှဈက ကြုံ့ဝငျသှားတယျဆိုပမေယ့ျ ဓါတျငှေ့ကနေ ဒေါျလာသနျး(၈၀၀)ဝငျတယျလို့ စဈကောငျစီက ဆိုပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စဈစားရိတျ ကွီးမားလာတဲ့အတှကျ စဈကောငျစီရဲ့ ဒေါျလာလကျကနြျ လုံးပါးပါးနပေါတယျ။ ဒိလိုအခွအေနမှော နောကျတကျလာတဲ့ ဗိုလျခြုပျလူတနျးစားဟာ သူတို့ရထားတဲ့ ဓနဥစ်စာကို စငျ်ကာပူတငျ မကတော့ပဲ ဒူဘိုငျးနဲ့ British Virgin Islands အထိ ပို့ထားကွတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ယိမျးယိုငျလာတဲ့ စဈကောငျစီ စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျ ပွိုကှဲအောငျ NUG အစိုးရ လုပျနိုငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ရနျပုံငှေ ရှာတဲ့နရောမှာ တီထှငျကွံဆမှုနဲ့ နညျးပညာပိုငျးကို NUG က သုံးပါတယျ။ Czech ခကြျနိုငျငံထုတျ ငှတေိုကျစာခြုပျ၊ Crypto bonds ဒေါျလာသနျး(၄၀) ရနျပုံငှေ ရှာတာမြိုးကို ထောကျပွထားပါတယျ။

အှနျလိုငျးထီ၊ ပွညျတှငျးပွညျပ အလှူငှေ၊ မွကှေကျ လလေံတငျ ရောငျးခမြှု စတာတှဟော တရားဝငျ ရနျပုံငှရှောတဲ့ နညျးလမျးတှဖွေဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အမရေိကနျမှာ ထိနျးသိမျးထားတဲ့ ဒေါျလာ သနျး(၁၁၀၀)ကို အသုံးပွုနိုငျအောငျ ကွိုးပမျးနရေဆဲ ဖွဈပါတယျ။ စဈတပျပိုငျ ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ သူတို့ကုနျပစ်စညျးတှကေို သပိတျမှောကျရုံနဲ့ မလုံလောကျပါဘူး။ နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ ဝငျမလာအောငျ လုပျဖို့လညျး လိုအပျပါတယျတဲ့။ အခှနျမဆောငျတာနဲ့ မီတာခ မပေးတာတှဟောလညျး စဈကောငျစီကို ဝငျငှလြေော့နညျးစပေါတယျ။ စဈကိုငျးမှာဆိုရငျ NUG လကျအောကျခံ မဟုတျတဲ့ ဒသေခံ PDF က ကွေးနီတငျ ကားတှကေို တိုကျခိုကျတာမြိုး လုပျလာပါတယျ။ စဈကောငျစီရဲ့ စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျဟာ ပဈမှတျ ဖွဈလာပါတယျ။

စဈကောငျစီဘကျကလညျး NUG ကို ထောကျပံ့တယျလို့ ယူဆတဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတှကေို ပွနျလညျ တိုကျခိုကျလေ့ရှိပါတယျ။ စဈကောငျစီရဲ့ ဘဏ်ဍာရေးဒေါကျတိုငျကို တိုကျခိုကျဖို့ လိုအပျနသေေးတာကိုလညျး ပါမောက်ခ "အဘူဇာ"က ထောကျပွထားပါတယျ။ မွဝတီနဲ့ အငျးဝဘဏျ (၂)ခုကိုသာ အရေးယူနိုငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ နိုငျငံပိုငျဘဏျ၊ စဈတပျပိုငျဘဏျ၊ ခရိုနီဘဏျနဲ့ တသီးပုဂ်ဂလဘဏျတှေ ရှိတာမို့ ဒဏျခတျအရေးယူရငျ အမြားပွညျသူကိုပါ ထိခိုကျမှာ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ကမ်ဘောဇဘဏျ၊ ဦးတဇေရဲ့ AGD အာရှစိမျးလနျးမှုဖှံ့ဖွိုးရေးဘဏျ၊ ဦးအောငျသောငျး မိသားစုပိုငျ UAB ယူနိုကျတကျအမရာဘဏျ ၊ GTB ကမ်ဘာ့ရတနာဘဏျ၊ CB ဘဏျနဲ့ နပွေညျတောျစညျပငျဘဏျတှကေို အရေးယူလို့ ပွညျသူဒုက်ခ ပိုမလာဘူးဆိုတာ အနောကျတိုငျး ဒီမိုကရစေီအစိုးရတှကေို NUG က ရှငျးလငျးတငျပွရမယျလို့ ဆိုပါတယျ။

ထိုငျးနဲ့ တရုတျကို တငျပို့နတေဲ့ ရနေံဓါတျငှေ့ပိုကျလိုငျးကိုလညျး ဒဏျခတျအရေးယူဖို့ လိုပါတယျတဲ့။ PDF အနနေဲ့ 'ကပစ' ကာကှယျရေးပစ်စညျးစကျရုံ အားလုံးကို မဖကြျဆီးသေးပမေယ့ျ ထောကျပို့လမျးကွောငျးကို တိုကျခိုကျတာဟာ စဈကောငျစီကို ဘဏ်ဍာငှေ ဆုံးရှုံးစပေါတယျ။ ခရိုနီဟောငျးတှေ အဖမျးခံနရေတာကိုကွည့ျရငျ စဈတပျကွောင့ျ ခမြျးသာလာသူတှရေဲ့ ရှေ့ရေး မရမေရာ ဖွဈလာတာ ထငျရှားပါတယျ။ NUG ဟာ စဈပှဲကို အပွတျအသတျနိုငျဖို့ မလှယျတာကွောင့ျ စဈကောငျစီရဲ့ စီးပှားရေးဒေါကျတိုငျတှေ ပကြျစီးပွိုကှဲ ရေးကိုသာ ဦးစားပေး အကောငျအထညျဖေါျ ရလိမ့ျမယျလို့ ဆိုပါတယျ။

စဈကောငျစီဟာ ရှေ့နှဈမှာ အကွံအဖနျ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပပွီး နိုငျငံခွားက အသိအမှတျပွုလာအောငျ ကွိုးပမျးပါလိမ့ျမယျ။ ဒီအတောအတှငျး NUG အစိုးရမှာ အငျအားအရငျးအမွဈတှေ ကုနျခမျးလာပွီး ၊ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျတှနေဲ့ အစေးမကပျ ဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ စဈကောငျစီက မြှောျလင့ျနပေုံရပါတယျ။ စဈအငျအား အရငျဆုံး ကုနျခမျးတဲ့ဖကျက ရညျမှနျးသလိုဖွဈဖို့ ခကျတယျဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားရှိတာကွောင့ျ NUG အစိုးရဟာ စဈကောငျစီရဲ့ စီးပှားရေးအခွခေံအရငျးမွဈကို ဦးစားပေး တိုကျဖကြျရလိမ့ျမယျလို့ ဝါရှငျတနျ အမြိုးသားစဈတက်ကသိုလျ ပါမောက်ခ Dr. Zachary Abuza ဇာခါရီ အဘူဇာက သုံးသပျထားပါတယျ။