(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာတဝှမ်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေနဲ့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ကာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာလည်း စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေ အများအပြား ပိတ်ပစ်လိုက်ရပြီး အလုပ်သမားတွေ ထောင်သောင်းချီ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ကြရပါတယ်။ လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်လာတယ် ဆိုပေမဲ့လည်း အရင်ကလို ပုံမှန်အခြေအနေကိုတော့ ပြန်မရောက်သေးပါဘူး။ အလုပ်ပြန်ဆင်းခွင့် မရကြသေးတဲ့ အလုပ်သမားတွေ အများအပြား ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ပြန်ဆင်းခွင့်ရတဲ့ သူတွေအတွက်မှာလည်း ရောဂါကူးစက်မှုအန္တရာယ် စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့ အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းတွေကတော့ ကြုံနေကြရဆဲပါ။ ဒီလို စက်ရုံဝန်ထမ်းတွေထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေအများစု ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာလအတွင်း မိသားစု စားဝတ်နေရေးအတွက် ရုန်းကန် လှုပ်ရှားရှင်သန်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီး စက်ရုံအလုပ်သမားတချို့ ပြောပြတဲ့ သူတို့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေးက စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
“အခု ဒီကာလမှာတော့ အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့ တော်တော် အကျပ်အတည်း အခက်အခဲ ဆိုက်ရောက်တဲ့ ကာလမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ သာမန်ခြေအနေနဲ့ မတူတဲ့ အခြေအနေတခုကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ ညီမ မှမဟုတ်ဘူး တခြားအလုပ်သမားတွေ အကုန်လုံး ဘယ်နေ့ ငါရော အလုပ်ပြုတ်မလဲ။ ဒီ ကိုဗစ် ကရော ဘယ်နေ့ပြီးမလဲ။ ကိုဗစ် မပြီးသမ ျှ ကာလပတ်လုံး ညီမတို့ အလုပ်သမားတွေက အလုပ်လက်မဲ့ဘဝကို ဒီနေ့ သို့မဟုတ် မနက်ဖြန် အလုပ်လက်မဲ့ဘဝကို ရောက်ရတော့မယ့် အခြေအနေမျိုးကို ရင်ဆိုင်နေရတာပေါ့။”
ဒါကတော့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဒဂုံဆိပ်ကမ်း စက်မှုဇုံမှာရှိတဲ့ ရီချွန် ဖုန်းအားသွင်းကြိုး စက်ရုံမှာ အလုပ် လုပ်နေတဲ့ မသက်ထားဆွေ ပြောပြသွားတာပါ။ မသက်ထားဆွေဟာ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုတွေ မဖြစ်ခင်တုန်းကတော့ အလုပ်ရှင်-အလုပ်သမား ပြဿနာတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်နေတဲ့ ဖုယွင် အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာ အလုပ် လုပ်ခဲ့တဲ့သူပါ။ လက်ရှိမှာ ဖုယွင် အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ယူထားဆဲဖြစ်သလို၊ ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လထဲ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေ အပါအဝင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပိတ်ပစ်ခဲ့ရတာမှာ အလုပ်သမားတွေ အများအပြား နေ့ချင်းညချင်း အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ နောက်ပိုင်း ကူးစက်မှုတွေ ကျဆင်းလာတဲ့အတွက် လုပ်ငန်းတွေ ပြန်စ လာနေကြပေမဲ့လို့ ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေဆဲကာလ ဖြစ်တာမို့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်တွေကို အသေချအချာ လိုက်နာဖို့ကတော့ အရေးကြီးနေသေးတဲ့ အချိန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စက်ရုံတွေဟာ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်ပါဆောင်ရွက်တာ အားနည်းသလို၊ ဒီအပေါ်မှာ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာနတွေကလည်း အရေးတယူ ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်တာ မရှိလို့ အလုပ်သမားတွေအတွက်ကတော့ စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့ အလုပ် လုပ်နေကြရတယ်လို့ မသက်ထားဆွေက ပြောပါတယ်။
“ဒီရောဂါ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေကို ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ထားတာတွေကို ညီမတို့ သိတယ်။ ညွှန်ကြားချက်ထဲမှာ တယောက်ကို ၆ ပေအကွာတို့။ ၃ ပေ အကွာတို့ ထားပြီး အလုပ် လုပ်ရမယ်။ ပြီးရင် mask တပ်ရမယ်။ လက်ဆေး ဆပ်ပြာတွေ ထားရမယ်။ လက်ဆေးကန်တွေ ထားရမယ်။ အိမ်သာမှာကအစ ဒါတွေကို စနစ်တကျကိုပဲ နာရီပိုင်းခြားပြီး သန့်ရှင်းရေးတွေ လုပ်ရမယ်ဆိုတာတွေ ညွှန်ကြားချက်တွေထဲမှာ ပါပြီးသား။ ဒါပေမဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေက ထုတ်ထားတာပဲရှိတယ်။ အဲ့ဒီကျန်းမာရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုက တကယ်တမ်း အပြည့်အ၀ ရလားဆိုတော့ မရဘူး။ ညီမတို့ အလုပ်သမားတွေကိုယ်တိုင်က နေ့တိုင်း mask တွေ ဝယ်တပ်ဖို့ ဆိုတာကလည်း အလုပ်သမားတွေက တနေ့လုပ်မှ တနေ့စားရတာဖြစ်တယ်။ ဒီ mask ကို ဝယ်ပြီး တပ်ဖို့ဆိုတာ လုံး၀ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ တချို့ စက်ရုံတွေကတော့ mask တို့ ဘာတို့ကို အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေမှာဆိုရင် ပိတ်စကိုချုပ်ပြီး ပေးတဲ့ဟာမျိုးတွေ။ ဒါကို လေ ျှာ်သုံးရတာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေက ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ စက်ရုံတွေက မလိုက်နာဘူး။ အဲ့ဒီလို မလိုက်နာလို့ အလုပ်သမားတွေက တိုင်ကြားတာတွေ ရှိတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနအထိ တိုင်တာတောင်မှ ဝန်ကြီးဌာနက ဘာမှဖြေရှင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာ မရှိတော့ ညီမတို့ အနေနဲ့ကတော့ ဒီရောဂါပိုးကိုလည်း ကြောက်တယ်။ ကူးမလား ဆိုပြီးတော့လည်း စိုးရိမ်တယ်။ စိုးရိမ် ကြောင့်ကြသော်ငြားလည်း မိသားစု စားဝတ်နေေရေး ဘဝရပ်တည်ရေးက လက်လှုပ်မှ ပါးစပ်လှုပ်ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် မလုပ်မလုပ်ဘဲ၊ အလုပ်မဆင်းဘဲ ငါတော့ ရောဂါကူးခံရမှာကြောက်လို့ ဆိုပြီး အလုပ်သွားမဆင်းရင်လည်း ဒီမှာက အငတ်ဘေးဆိုက်ရောက်မယ့် အခြေအနေမျိုး ဆိုတော့ ရောဂါကို ကြောက်နေပေမဲ့လည်း ညီမတို့ အနေနဲ့ကတော့ အလုပ်တွေ သွားဆင်းနေရတဲ့ အခြေအနေ ရှိတာပေါ့။”
ဒီလို ကိုဗစ်-၁၉ ကာလ အခက်အခဲတွေကြားမှာ အလုပ်ဆင်းနေရတဲ့ စက်ရုံ အလုပ်ရုံဝန်ထမ်းတွေ အများအပြား ရှိနေသလို၊ အလုပ်ကနေ ရပ်နားခံရပြီး ခုချိန်ထိ ပြန်ဆင်းခွင့်မရသေးတဲ့ သူတွေကလည်း ရှိနေတာပါ။ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုတွေ မဖြစ်ခင်က KGG အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာ အလုပ်လုပ်နေခဲ့တဲ့ မအိသန္တာအေး ကတော့ အလုပ်သမားတွေကို ကြိုတင် အကြောင်းကြားအသိပေးတာမျိုးတွေ မရှိဘဲ စက်ရုံ ရုတ်တရက် ပိတ်လိုက်တာနဲ့ ကြုံရပြီး ခုဆိုရင် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်နေတာ လတွေနဲ့ချီနေပြီလို့ ပြောပါတယ်။
“ညီမ နောက်ဆုံး အလုပ် လုပ်ခဲ့တဲ့ စက်ရုံ ကတော့ KGG ပေါ့နော်။ ဒဂုံဆိပ်ကမ်းထဲမှာပဲ ရှိတယ်။ အဲ့ဒီ KGG ကနေပြီးတော့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါတွေ စပြီးဖြစ်တော့ ညီမတို့အတွက် တခြား စက်ရုံတွေက ပိတ်မယ် ဘာမယ်ဆိုပြီးတော့ ကောလာဟလ သတင်းတွေ ကြားတာပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ တရုံမှတော့ မပိတ်သေးဘူးပေါ့။ ညီမတို့စက်ရုံကတော့ ဘယ်တော့မှ မပိတ်နိုင်ဘူးလို့ လက်ခံထားခဲ့တယ်။ ဘာလို့လဲ ဆိုရင် ညီမတို့စက်ရုံက အော်ဒါတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့လို့ ညီမတို့ စက်ရုံကပဲ စပြီးတော့ ပိတ်လိုက်တယ်။ ပိတ်လိုက်တယ်ဆိုတာက တပ်မတော်နေ့ အလုပ်ပိတ်တဲ့နေ့နဲ့ ခံပြီးတော့ အဲ့ဒီရက်မှာ တပ်မတော်နေ့ရယ်၊ တနင်္ဂနွေနေ့ရယ်၊ ကြားထဲက စနေပေါ့နော်။ အဲ့ဒီလိုမျိုး သုံးရက် ပိတ်လိုက်တယ်။ ညီမတို့ နောက်ဆုံး ဆင်းခဲ့တဲ့ရက်မှာလည်း ဘယ်လိုမျိုးအသံမှ မကြားခဲ့ဖူးပေါ့နော်။ စက်ရုံပိတ်မယ်ဆိုတာမျိုးကို သတင်းသဲ့သဲ့လေးမှ မကြားဘူး။ တနင်္ဂနွေနေ့ကျတော့မှ ညီမတို့ သမဂ္ဂထဲကနေ ကောင်မလေးတယောက်က ဖုန်းဆက်တယ်ပေါ့နော်။ စက်ရုံက ပိတ်တော့မယ်ဆိုတာ။ ဟယ်.. ဟုတ်ကော ဟုတ်ရဲ့လားဆိုတော့ ဟုတ်တယ် သေချာတယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ ညီမတို့ ဥက္ကဋ္ဌက နေပြီးတော့လည်း ညီမကို ဖုန်းဆက်တယ်။ အရေးပေါ်အစည်းအဝေး ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဖွဲ့ချုပ်ကိုလာခဲ့ ဆိုပြီးတော့။ ဟိုလည်းရောက်ရော သူ့ကို ရဲစခန်းကနေပြီးတော့ ပြောတယ်ပေါ့။ ဒီ ကိုဗစ် ကာလနဲ့ အော်ဒါတွေလည်း မရှာနိုင်တဲ့အတွက် ဒီစက်ရုံကို မလည်ပတ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ပြောတယ်ပေါ့နော်။"
ဒီလိုအခြေအနေတွေကြောင့်ပဲ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေတဲ့ကာလမှာ အလုပ်ရှင်-အလုပ်သမား ပြဿနာတွေလည်း အတော်လေး ပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။ အလုပ်ရှင်တွေဟာ ဝန်ထမ်းတွေကို ဂရုမစိုက်ဘဲ အလွယ်တကူ အလုပ်ဖြုတ်ပစ်တယ်ဆိုပြီး အလုပ်သမားတွေဘက်က မကျေမနပ် ဖြစ်နေကြတာပါ။ နောက်ပိုင်း ရောဂါကူးစက်မှုတွေ ကျဆင်းလာတဲ့အတွက် စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေ ပြန်လည် လည်ပတ်ခွင့်ရတဲ့ အခါမှာလည်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်တဲ့ အဖွဲ့တွေမှာ ဦးဆောင် ပါဝင်သူ အများအပြားကတော့ နာမည်ဆိုး စာရင်းသွင်ခံရပြီး စက်ရုံတွေက အလုပ်ခန့်ဖို့ ငြင်းဆန်တာနဲ့ ကြုံရတယ်လို့ သူ့ရဲ့ ကိုယ်တွေ့ အတွေ့အကြုံကို မအိသန္တာအေးက ပြောပြပါတယ်။
''အခုဆိုရင် ကိုဗစ်ကာလမှာ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးတယ်။ တချို့စက်ရုံတွေဆိုလို့ရှိရင် လူတွေမခေါ်ဘူး။ အဲ့ဒီလူတွေ မခေါ်ဘူးဆိုတာတောင်မှကို ခေါ်တဲ့စက်ရုံတွေကို၊ စက်ရုံတိုင်း စက်ရုံတိုင်းမှာ ညီမတို့ အီးစီ (ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင်) တွေရဲ့ ပုံတွေ မှတ်ပုံတင်တွေနဲ့ကို လိုက်ပြီးတော့ ပေးထားတယ်။ black list သွင်းထားတယ်ပေါ့လေ။ ဒါက အလုပ်သမား ခေါင်းဆောင်တွေ ဆိုတဲ့ဟာမျိုးတွေနဲ့ ဒီလိုလူမျိုးတွေ လာရင် အလုပ်မခန့်ဖို့ ဆိုပြီး လိုက်ပေးထားတဲ့အတွက် ညီမဆိုလို့ရှိရင် အခုချိန်ထိ အလုပ် လိုက်လေ ျှာက်လို့ မရဘူးပေါ့နော်။ နေ့တိုင်းလည်း အလုပ် လိုက်လေ ျှာက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ တချို့ ညီမတို့ကို မမှတ်မိဘူး။ မမှတ်မိလို့ သွင်းလိုက်တယ်။ တရက် အဲ့လိုမျိုးပေါ့နော်။ နေ့စားနဲ့ သွားဆင်းတယ်။ ဒီနားက စက်ရုံမှာပဲ။ အဲ့ဒီလိုဆင်းပြီးတော့ ညီမကို မှတ်မိသွားတာနဲ့ ပြန်ပြီးတော့ အလုပ်ဆင်းစရာ မလိုတော့ဘူးလို့ ပြောပြီးတော့ ထုတ်လိုက်တာမျိုးပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲ မေးတော့ ညီမတို့ကို အဲ့ဒီလိုမျိုး ဘေးပေါက်ကနေ ဓာတ်ပုံပြတယ်။ ညီမက KGG မှာလုပ်ခဲ့တာမလား ဆိုတဲ့ဟာမျိုးနဲ့ အဲ့ဒီလိုလုပ်တယ်။ ညီမတို့ကလည်း အဲ့မှာကျတော့ နေ့စားဆိုတော့ သူတို့ကို သွားပြောလို့လည်း မရဘူးလေ။ အခုဆိုလို့ရှိရင် ညီမတို့တွေ စားဝတ်နေရေးအတွက် အရမ်း အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် ညီမ မိသားစုကို နယ်ကနေ လှမ်းခေါ်ထားတာပေါ့နော်။ ဒီမှာပဲ အခြေချမယ် ဆိုပြီး လှမ်းခေါ်ခဲ့တာ။ ဒါပေမဲ့ မိသားစုတွေရောက်တာဖြင့် လေး-ငါး-ခြောက်လ လောက်ပဲ ကြာဦးမှာပေါ့။ အခုကျတော့ ညီမ အလုပ် ပြုတ်သွားတယ်။ ညီမရဲ့စက်ရုံမှာ ညီမရဲ့ ညီမလေးလည်း ပြုတ်သွားတယ်။”
ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ ဖြစ်နေသူတွေကို အစိုးရက အကူအညီ တချို့ ပေးတာတွေရှိပေမဲ့၊ မိသားစုတိုင်းမရကြသလို ဒီအထဲမှာ သူတို့မိသားစုလည်း မပါဘူးလို့ မအိသန္တာအေးက ပြောပြပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ ဥရောပသမဂ္ဂ အီးယူက ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အလုပ်သမားတွေအတွက် အကူအညီတချို့ ပေးမယ်ဆိုတာ သိရလို့ စာရင်းပေးခဲ့ပေမဲ့ ခုထိတော့ ဘာထောက်ပံ့မှုမှ မရသေးဘူးလို့လည်း မအိသန္တာအေးက ပြောပါတယ်။
“စပြီးတော့ ကိုဗစ် ဖြစ်ခါစက တအိမ်ထောင်ကို ဆန် ၈ ပြည်ဆိုတာမျိုး ပေးတုန်းကတောင်မှ ညီမတို့တွေက အလုပ်ပြုတ်ခါစမိုလို့ အလုပ်ကနေ လျော်ကြေးငွေ ရထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် မပေးဘူးဆိုပြီး ညီမတို့ရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက အဲ့ဒီလို မပေးခဲ့ဘူး။ အခုဆိုလို့ရှိရင် အီးယူကနေပြီးတော့ ပေးမယ်ပေါ့နော်။ အလုပ် ပြုတ်သွားတဲ့သူတွေကို စာရင်းတင်ဆိုလို့ ညီမတို့တွေ စာရင်းတင်တာ သူတို့တွေပြောပြီးတာနဲ့ စာရင်းတင်တာ။ ဒါပေမဲ့ အချိန်ထိ ညီမတို့နာမည် မပါလာသေးဘူး။ ညီမတို့ကို ဖုန်းမဆက်သေးဘူးပေါ့နော်။ ရတဲ့သူတွေ ရှိတယ်လို့တော့ ကြားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ညီမလည်း မရဘူး။ ညီမရဲ့ ညီမလေးလည်း မရဘူး။ အဲ့လိုမျိုး။”
ဒီလိုအချိန်မှာ အစိုးရက လူမှုဖူလုံရေး ထောက်ပံ့မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းသာကြားရပြီး ခုထိတော့ ဘာခံစားခွင့်မှ မရရှိသေးဘူးလို့ မသက်ထားဆွေကလည်း ပြောပါတယ်။
“လူမှုဖူလုံရေးက ၄၀ % ပေးမယ်ဆိုတဲ့ ကြေညာချက် ထွက်လာတယ်ဆိုတဲ့ဥစ္စာကို သိတယ်။ အလုပ်သမားတွေ အကုန်လုံးကလည်း သိတယ်။ ဧပြီလထဲကနေပြီးတော့ လူမှုဖူလုံရေးကနေ ၄၀ % ပေး ထောက်ပံ့မယ်ပြောတယ်။ အဲ့ဒီအလုပ်သမားတွေကို ထောက်ပံ့မယ့် ၄၀ % က တကယ်တမ်း အလုပ်သမားတွေလက်ထဲကိုလည်း မရောက်သေးဘူး။ ပြီးရင် အလုပ်ရှင်ကနေပြီးတော့ - အစိုးရကတော့ ၄၀ % ပေးထားမယ်။ သူတို့ကတော့ lock down ကာလမှာ စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေ ပိတ်ထားရတာဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ဘက်က ၆၀ % ကိုလည်း မပေးဘူး။ သာမန် ကျမတို့ ၄၈၀၀ ရနေတဲ့ အခြေအနေမှာတောင် လောက်ငှမှုမရှိတဲ့ဥစ္စာ။ ဒီအစိုးရက ပေးမယ့် ၄၀ % နဲ့၊ ၄၀ % ဆိုတာလည်း လက်ရှိမှာလည်း မရသေးဘူး။ ဒီ ၄၀ % နဲ့ ဘယ်လိုရပ်တည်မလဲ။ အိမ်လခဖိုးတောင်မှပဲ အဆင်မပြေတဲ့ အခြေအနေမျိုးပေါ့နော်။''
တကယ်တော့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောကူးစက်မှုတွေဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ ခုလို အလုပ်သမားတွေ အကျပ်အတည်းကြုံရသလို၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်မှာလည်း အနည်းနဲ့အများ ထိခိုက် နစ်နာ ဆုံးရှုံးမှုတွေ ကြုံတွေ့နေကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ အပါအဝင် တကမ္ဘာလုံးကို ရိုက်ခတ်နေတဲ့ ဒီကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေနဲ့ စီးပွားရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုတွေကို သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေ၊ ခေါင်းဆောင်တွေက မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ် မဖြေရှင်းနိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ အကျပ်အတည်းတွေက ပိုပြီး ဆိုးလာနိုင်ဖွယ် ရှိနေပြီး နောက်ပိုင်း စီးပွားရေး ပြန်လည် နာလန်ထူဖို့ ကြိုးစားတဲ့အခါ မှာလည်း ပိုပြီး ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ လက်ရှိ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခက်အခဲတွေမှာဆိုရင်လည်း အစိုးရ၊ အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား၊ အရပ်ဘက် လူမှုကူညီပေးရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း တခုလုံး ပါဝင် ပူးပေါင်းပြီး အပြန်အလှန် နားလည် စာနာစိတ်နဲ့ ဖြေရှင်းကိုင်တွယ်ကြမယ် ဆိုရင်တော့ အကျပ်အတည်းတွေ သက်သာရာ ရစေနိုင်တယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်းနဲ့ပဲ ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍကို ဒီမှာပဲ ရပ်နားခွင့်ပြုပါရှင်။ ကျမ ခင်ဖြူထွေးပါရှင်။
===================================
[Unicode Version]
ကိုဗဈ-၁၉ ကပျဘေးကွားက အမြိုးသမီး စကျရုံအလုပျသမားတှရေဲ့ဘဝ
ကမ်ဘာတဝှမျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှနေဲ့ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ကာလမှာ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးမှာလညျး စကျရုံ အလုပျရုံတှေ အမြားအပွား ပိတျပဈလိုကျရပွီး အလုပျသမားတှေ ထောငျသောငျးခြီ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈခဲ့ကွရပါတယျ။ လုပျငနျးတှေ ပွနျလညျ ဖှင့ျလှဈလာတယျဆိုပမေဲ့လညျး အရငျကလို ပုံမှနျအခွအေနကေိုတော့ ပွနျမရောကျသေးပါဘူး။ အလုပျပွနျဆငျးခှင့ျ မရကွသေးတဲ့ အလုပျသမားတှေ အမြားအပွား ရှိနဆေဲဖွဈပွီး ပွနျဆငျးခှင့ျရတဲ့ သူတှအေတှကျမှာလညျး ရောဂါကူးစကျမှုအန်တရာယျ စိုးရိမျမှုတှနေဲ့ အခကျအခဲ အကပြျအတညျးတှကေတော့ ကွုံနကွေရဆဲပါ။ ဒီလို စကျရုံဝနျထမျးတှထေဲမှာ အမြိုးသမီးတှအေမြားစု ပါဝငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကိုဗဈ-၁၉ ကာလအတှငျး မိသားစု စားဝတျနရေေးအတှကျ ရုနျးကနျ လှုပျရှားရှငျသနျနကွေတဲ့ အမြိုးသမီး စကျရုံအလုပျသမားတခြို့ ပွောပွတဲ့ သူတို့ရဲ့အတှေ့အကွုံတှကေို ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေးက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
“အခု ဒီကာလမှာတော့ အလုပျသမားတှေ အနနေဲ့ တောျတောျ အကပြျအတညျး အခကျအခဲ ဆိုကျရောကျတဲ့ ကာလမြိုး ဖွဈနတောပေါ့နောျ။ သာမနျခွအေနနေဲ့ မတူတဲ့ အခွအေနတေခုကို ရငျဆိုငျနရေတယျ။ ညီမ မှမဟုတျဘူး တခွားအလုပျသမားတှေ အကုနျလုံး ဘယျနေ့ ငါရော အလုပျပွုတျမလဲ။ ဒီ ကိုဗဈ ကရော ဘယျနေ့ပွီးမလဲ။ ကိုဗဈ မပွီးသမ ြှ ကာလပတျလုံး ညီမတို့ အလုပျသမားတှကေ အလုပျလကျမဲ့ဘဝကို ဒီနေ့ သို့မဟုတျ မနကျဖွနျ အလုပျလကျမဲ့ဘဝကို ရောကျရတော့မယ့ျ အခွအေနမြေိုးကို ရငျဆိုငျနရေတာပေါ့။”
ဒါကတော့ ရနျကုနျတိုငျးဒသေကွီး ဒဂုံဆိပျကမျး စကျမှုဇုံမှာရှိတဲ့ ရီခြှနျ ဖုနျးအားသှငျးကွိုး စကျရုံမှာ အလုပျ လုပျနတေဲ့ မသကျထားဆှေ ပွောပွသှားတာပါ။ မသကျထားဆှဟော ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျမှုတှေ မဖွဈခငျတုနျးကတော့ အလုပျရှငျ-အလုပျသမား ပွူနာတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈနတေဲ့ ဖုယှငျ အထညျခြုပျစကျရုံမှာ အလုပျ လုပျခဲ့တဲ့သူပါ။ လကျရှိမှာ ဖုယှငျ အလုပျသမားသမဂ်ဂ ဥက်ကဋ်ဌ အဖွဈ တာဝနျယူထားဆဲဖွဈသလို၊ ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားအဖှဲ့ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျတယောကျလညျး ဖွဈပါတယျ။
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ ပွီးခဲ့တဲ့မတျလထဲ အထညျခြုပျလုပျငနျးတှေ အပါအဝငျ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ပိတျပဈခဲ့ရတာမှာ အလုပျသမားတှေ အမြားအပွား နေ့ခငြျးညခငြျး အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈခဲ့ရတာပါ။ နောကျပိုငျး ကူးစကျမှုတှေ ကဆြငျးလာတဲ့အတှကျ လုပျငနျးတှေ ပွနျစ လာနကွေပမေဲ့လို့ ကူးစကျမှုတှေ ရှိနဆေဲကာလ ဖွဈတာမို့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ညှှနျကွားခကြျတှကေို အသခေအြခြာ လိုကျနာဖို့ကတော့ အရေးကွီးနသေေးတဲ့ အခြိနျပဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စကျရုံတှဟော ညှှနျကွားခကြျတှကေို လိုကျပါဆောငျရှကျတာ အားနညျးသလို၊ ဒီအပေါျမှာ သကျဆိုငျရာအစိုးရဌာနတှကေလညျး အရေးတယူ ကိုငျတှယျ ဆောငျရှကျတာ မရှိလို့ အလုပျသမားတှအေတှကျကတော့ စိုးရိမျမှုတှနေဲ့ အလုပျ လုပျနကွေရတယျလို့ မသကျထားဆှကေ ပွောပါတယျ။
“ဒီရောဂါ အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ စကျရုံ အလုပျရုံတှကေို ညှှနျကွားခကြျ ထုတျထားတာတှကေို ညီမတို့ သိတယျ။ ညှှနျကွားခကြျထဲမှာ တယောကျကို ၆ ပအေကှာတို့။ ၃ ပေ အကှာတို့ ထားပွီး အလုပျ လုပျရမယျ။ ပွီးရငျ mask တပျရမယျ။ လကျဆေး ဆပျပွာတှေ ထားရမယျ။ လကျဆေးကနျတှေ ထားရမယျ။ အိမျသာမှာကအစ ဒါတှကေို စနဈတကကြိုပဲ နာရီပိုငျးခွားပွီး သန့ျရှငျးရေးတှေ လုပျရမယျဆိုတာတှေ ညှှနျကွားခကြျတှထေဲမှာ ပါပွီးသား။ ဒါပမေဲ့ သကျဆိုငျရာ ဌာနတှကေ ထုတျထားတာပဲရှိတယျ။ အဲ့ဒီကနြျးမာရေး ကာကှယျစောင့ျရှောကျမှုက တကယျတမျး အပွည့ျအ၀ ရလားဆိုတော့ မရဘူး။ ညီမတို့ အလုပျသမားတှကေိုယျတိုငျက နေ့တိုငျး mask တှေ ဝယျတပျဖို့ ဆိုတာကလညျး အလုပျသမားတှကေ တနေ့လုပျမှ တနေ့စားရတာဖွဈတယျ။ ဒီ mask ကို ဝယျပွီး တပျဖို့ဆိုတာ လုံး၀ မဖွဈနိုငျဘူး။ တခြို့ စကျရုံတှကေတော့ mask တို့ ဘာတို့ကို အထညျခြုပျစကျရုံတှမှောဆိုရငျ ပိတျစကိုခြုပျပွီး ပေးတဲ့ဟာမြိုးတှေ။ ဒါကို လေ ြှာျသုံးရတာမြိုးတှေ ရှိတယျ။ သကျဆိုငျရာဌာနတှကေ ညှှနျကွားခကြျ ထုတျထားတယျ။ ဒါပမေဲ့ စကျရုံတှကေ မလိုကျနာဘူး။ အဲ့ဒီလို မလိုကျနာလို့ အလုပျသမားတှကေ တိုငျကွားတာတှေ ရှိတယျ။ သကျဆိုငျရာ အလုပျသမား ဝနျကွီးဌာနအထိ တိုငျတာတောငျမှ ဝနျကွီးဌာနက ဘာမှဖွရှေငျး ဆောငျရှကျပေးတာ မရှိတော့ ညီမတို့ အနနေဲ့ကတော့ ဒီရောဂါပိုးကိုလညျး ကွောကျတယျ။ ကူးမလား ဆိုပွီးတော့လညျး စိုးရိမျတယျ။ စိုးရိမျ ကွောင့ျကွသောျငွားလညျး မိသားစု စားဝတျနေရေေး ဘဝရပျတညျရေးက လကျလှုပျမှ ပါးစပျလှုပျရတာ ဖွဈတဲ့အတှကျ မလုပျမလုပျဘဲ၊ အလုပျမဆငျးဘဲ ငါတော့ ရောဂါကူးခံရမှာကွောကျလို့ ဆိုပွီး အလုပျသှားမဆငျးရငျလညျး ဒီမှာက အငတျဘေးဆိုကျရောကျမယ့ျ အခွအေနမြေိုး ဆိုတော့ ရောဂါကို ကွောကျနပေမေဲ့လညျး ညီမတို့ အနနေဲ့ကတော့ အလုပျတှေ သှားဆငျးနရေတဲ့ အခွအေနေ ရှိတာပေါ့။”
ဒီလို ကိုဗဈ-၁၉ ကာလ အခကျအခဲတှကွေားမှာ အလုပျဆငျးနရေတဲ့ စကျရုံ အလုပျရုံဝနျထမျးတှေ အမြားအပွား ရှိနသေလို၊ အလုပျကနေ ရပျနားခံရပွီး ခုခြိနျထိ ပွနျဆငျးခှင့ျမရသေးတဲ့ သူတှကေလညျး ရှိနတောပါ။ ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျမှုတှေ မဖွဈခငျက KGG အထညျခြုပျစကျရုံမှာ အလုပျလုပျနခေဲ့တဲ့ မအိသန်တာအေး ကတော့ အလုပျသမားတှကေို ကွိုတငျ အကွောငျးကွားအသိပေးတာမြိုးတှေ မရှိဘဲ စကျရုံ ရုတျတရကျ ပိတျလိုကျတာနဲ့ ကွုံရပွီး ခုဆိုရငျ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈနတော လတှနေဲ့ခြီနပွေီလို့ ပွောပါတယျ။
“ညီမ နောကျဆုံး အလုပျ လုပျခဲ့တဲ့ စကျရုံ ကတော့ KGG ပေါ့နောျ။ ဒဂုံဆိပျကမျးထဲမှာပဲ ရှိတယျ။ အဲ့ဒီ KGG ကနပွေီးတော့ ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါတှေ စပွီးဖွဈတော့ ညီမတို့အတှကျ တခွား စကျရုံတှကေ ပိတျမယျ ဘာမယျဆိုပွီးတော့ ကောလာဟလ သတငျးတှေ ကွားတာပေါ့နောျ။ ဒါပမေဲ့ တရုံမှတော့ မပိတျသေးဘူးပေါ့။ ညီမတို့စကျရုံကတော့ ဘယျတော့မှ မပိတျနိုငျဘူးလို့ လကျခံထားခဲ့တယျ။ ဘာလို့လဲ ဆိုရငျ ညီမတို့စကျရုံက အောျဒါတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့လို့ ညီမတို့ စကျရုံကပဲ စပွီးတော့ ပိတျလိုကျတယျ။ ပိတျလိုကျတယျဆိုတာက တပျမတောျနေ့ အလုပျပိတျတဲ့နေ့နဲ့ ခံပွီးတော့ အဲ့ဒီရကျမှာ တပျမတောျနေ့ရယျ၊ တနငျ်ဂနှနေေ့ရယျ၊ ကွားထဲက စနပေေါ့နောျ။ အဲ့ဒီလိုမြိုး သုံးရကျ ပိတျလိုကျတယျ။ ညီမတို့ နောကျဆုံး ဆငျးခဲ့တဲ့ရကျမှာလညျး ဘယျလိုမြိုးအသံမှ မကွားခဲ့ဖူးပေါ့နောျ။ စကျရုံပိတျမယျဆိုတာမြိုးကို သတငျးသဲ့သဲ့လေးမှ မကွားဘူး။ တနငျ်ဂနှနေေ့ကတြော့မှ ညီမတို့ သမဂ်ဂထဲကနေ ကောငျမလေးတယောကျက ဖုနျးဆကျတယျပေါ့နောျ။ စကျရုံက ပိတျတော့မယျဆိုတာ။ ဟယျ.. ဟုတျကော ဟုတျရဲ့လားဆိုတော့ ဟုတျတယျ သခြောတယျဆိုပွီးတော့ ပွောတယျ။ အဲ့ဒါနဲ့ ညီမတို့ ဥက်ကဋ်ဌက နပွေီးတော့လညျး ညီမကို ဖုနျးဆကျတယျ။ အရေးပေါျအစညျးအဝေး ရှိတယျပေါ့နောျ။ အဖှဲ့ခြုပျကိုလာခဲ့ ဆိုပွီးတော့။ ဟိုလညျးရောကျရော သူ့ကို ရဲစခနျးကနပွေီးတော့ ပွောတယျပေါ့။ ဒီ ကိုဗဈ ကာလနဲ့ အောျဒါတှလေညျး မရှာနိုငျတဲ့အတှကျ ဒီစကျရုံကို မလညျပတျနိုငျတော့ဘူးလို့ ပွောတယျပေါ့နောျ။"
ဒီလိုအခွအေနတှေကွေောင့ျပဲ ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျမှုတှေ ရှိနတေဲ့ကာလမှာ အလုပျရှငျ-အလုပျသမား ပွူနာတှလေညျး အတောျလေး ပွငျးထနျခဲ့ပါတယျ။ အလုပျရှငျတှဟော ဝနျထမျးတှကေို ဂရုမစိုကျဘဲ အလှယျတကူ အလုပျဖွုတျပဈတယျဆိုပွီး အလုပျသမားတှဘေကျက မကြမေနပျ ဖွဈနကွေတာပါ။ နောကျပိုငျး ရောဂါကူးစကျမှုတှေ ကဆြငျးလာတဲ့အတှကျ စကျရုံ အလုပျရုံတှေ ပွနျလညျ လညျပတျခှင့ျရတဲ့ အခါမှာလညျး အလုပျသမားအရေးဆောငျရှကျတဲ့ အဖှဲ့တှမှော ဦးဆောငျ ပါဝငျသူ အမြားအပွားကတော့ နာမညျဆိုး စာရငျးသှငျခံရပွီး စကျရုံတှကေ အလုပျခန့ျဖို့ ငွငျးဆနျတာနဲ့ ကွုံရတယျလို့ သူ့ရဲ့ ကိုယျတှေ့ အတှေ့အကွုံကို မအိသန်တာအေးက ပွောပွပါတယျ။
''အခုဆိုရငျ ကိုဗဈကာလမှာ အလုပျအကိုငျ ရှားပါးတယျ။ တခြို့စကျရုံတှဆေိုလို့ရှိရငျ လူတှမေခေါျဘူး။ အဲ့ဒီလူတှေ မခေါျဘူးဆိုတာတောငျမှကို ခေါျတဲ့စကျရုံတှကေို၊ စကျရုံတိုငျး စကျရုံတိုငျးမှာ ညီမတို့ အီးစီ (ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားအဖှဲ့ ဗဟိုအလုပျမှုဆောငျ) တှရေဲ့ ပုံတှေ မှတျပုံတငျတှနေဲ့ကို လိုကျပွီးတော့ ပေးထားတယျ။ black list သှငျးထားတယျပေါ့လေ။ ဒါက အလုပျသမား ခေါငျးဆောငျတှေ ဆိုတဲ့ဟာမြိုးတှနေဲ့ ဒီလိုလူမြိုးတှေ လာရငျ အလုပျမခန့ျဖို့ ဆိုပွီး လိုကျပေးထားတဲ့အတှကျ ညီမဆိုလို့ရှိရငျ အခုခြိနျထိ အလုပျ လိုကျလေ ြှာကျလို့ မရဘူးပေါ့နောျ။ နေ့တိုငျးလညျး အလုပျ လိုကျလေ ြှာကျတယျ။ ဒါပမေဲ့ တခြို့ ညီမတို့ကို မမှတျမိဘူး။ မမှတျမိလို့ သှငျးလိုကျတယျ။ တရကျ အဲ့လိုမြိုးပေါ့နောျ။ နေ့စားနဲ့ သှားဆငျးတယျ။ ဒီနားက စကျရုံမှာပဲ။ အဲ့ဒီလိုဆငျးပွီးတော့ ညီမကို မှတျမိသှားတာနဲ့ ပွနျပွီးတော့ အလုပျဆငျးစရာ မလိုတော့ဘူးလို့ ပွောပွီးတော့ ထုတျလိုကျတာမြိုးပေါ့။ ဘာဖွဈလို့လဲ မေးတော့ ညီမတို့ကို အဲ့ဒီလိုမြိုး ဘေးပေါကျကနေ ဓာတျပုံပွတယျ။ ညီမက KGG မှာလုပျခဲ့တာမလား ဆိုတဲ့ဟာမြိုးနဲ့ အဲ့ဒီလိုလုပျတယျ။ ညီမတို့ကလညျး အဲ့မှာကတြော့ နေ့စားဆိုတော့ သူတို့ကို သှားပွောလို့လညျး မရဘူးလေ။ အခုဆိုလို့ရှိရငျ ညီမတို့တှေ စားဝတျနရေေးအတှကျ အရမျး အခကျအခဲဖွဈတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုရငျ ညီမ မိသားစုကို နယျကနေ လှမျးခေါျထားတာပေါ့နောျ။ ဒီမှာပဲ အခွခေမြယျ ဆိုပွီး လှမျးခေါျခဲ့တာ။ ဒါပမေဲ့ မိသားစုတှရေောကျတာဖွင့ျ လေး-ငါး-ခွောကျလ လောကျပဲ ကွာဦးမှာပေါ့။ အခုကတြော့ ညီမ အလုပျ ပွုတျသှားတယျ။ ညီမရဲ့စကျရုံမှာ ညီမရဲ့ ညီမလေးလညျး ပွုတျသှားတယျ။”
ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ စားဝတျနရေေး အခကျအခဲ ဖွဈနသေူတှကေို အစိုးရက အကူအညီ တခြို့ ပေးတာတှရှေိပမေဲ့၊ မိသားစုတိုငျးမရကွသလို ဒီအထဲမှာ သူတို့မိသားစုလညျး မပါဘူးလို့ မအိသန်တာအေးက ပွောပွပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနမှော ဥရောပသမဂ်ဂ အီးယူက ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ ထိခိုကျနဈနာမှုတှေ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ အလုပျသမားတှအေတှကျ အကူအညီတခြို့ ပေးမယျဆိုတာ သိရလို့ စာရငျးပေးခဲ့ပမေဲ့ ခုထိတော့ ဘာထောကျပံ့မှုမှ မရသေးဘူးလို့လညျး မအိသန်တာအေးက ပွောပါတယျ။
“စပွီးတော့ ကိုဗဈ ဖွဈခါစက တအိမျထောငျကို ဆနျ ၈ ပွညျဆိုတာမြိုး ပေးတုနျးကတောငျမှ ညီမတို့တှကေ အလုပျပွုတျခါစမိုလို့ အလုပျကနေ လြောျကွေးငှေ ရထားတာဖွဈတဲ့အတှကျ မပေးဘူးဆိုပွီး ညီမတို့ရဲ့ အုပျခြုပျရေးမှူးက အဲ့ဒီလို မပေးခဲ့ဘူး။ အခုဆိုလို့ရှိရငျ အီးယူကနပွေီးတော့ ပေးမယျပေါ့နောျ။ အလုပျ ပွုတျသှားတဲ့သူတှကေို စာရငျးတငျဆိုလို့ ညီမတို့တှေ စာရငျးတငျတာ သူတို့တှပွေောပွီးတာနဲ့ စာရငျးတငျတာ။ ဒါပမေဲ့ အခြိနျထိ ညီမတို့နာမညျ မပါလာသေးဘူး။ ညီမတို့ကို ဖုနျးမဆကျသေးဘူးပေါ့နောျ။ ရတဲ့သူတှေ ရှိတယျလို့တော့ ကွားတယျ။ ဒါပမေဲ့ ညီမလညျး မရဘူး။ ညီမရဲ့ ညီမလေးလညျး မရဘူး။ အဲ့လိုမြိုး။”
ဒီလိုအခြိနျမှာ အစိုးရက လူမှုဖူလုံရေး ထောကျပံ့မယျဆိုတဲ့ သတငျးသာကွားရပွီး ခုထိတော့ ဘာခံစားခှင့ျမှ မရရှိသေးဘူးလို့ မသကျထားဆှကေလညျး ပွောပါတယျ။
“လူမှုဖူလုံရေးက ၄၀ % ပေးမယျဆိုတဲ့ ကွညောခကြျ ထှကျလာတယျဆိုတဲ့ဥစ်စာကို သိတယျ။ အလုပျသမားတှေ အကုနျလုံးကလညျး သိတယျ။ ဧပွီလထဲကနပွေီးတော့ လူမှုဖူလုံရေးကနေ ၄၀ % ပေး ထောကျပံ့မယျပွောတယျ။ အဲ့ဒီအလုပျသမားတှကေို ထောကျပံ့မယ့ျ ၄၀ % က တကယျတမျး အလုပျသမားတှလေကျထဲကိုလညျး မရောကျသေးဘူး။ ပွီးရငျ အလုပျရှငျကနပွေီးတော့ - အစိုးရကတော့ ၄၀ % ပေးထားမယျ။ သူတို့ကတော့ lock down ကာလမှာ စကျရုံ အလုပျရုံတှေ ပိတျထားရတာဖွဈတဲ့အတှကျ သူတို့ဘကျက ၆၀ % ကိုလညျး မပေးဘူး။ သာမနျ ကမြတို့ ၄၈၀၀ ရနတေဲ့ အခွအေနမှောတောငျ လောကျငှမှုမရှိတဲ့ဥစ်စာ။ ဒီအစိုးရက ပေးမယ့ျ ၄၀ % နဲ့၊ ၄၀ % ဆိုတာလညျး လကျရှိမှာလညျး မရသေးဘူး။ ဒီ ၄၀ % နဲ့ ဘယျလိုရပျတညျမလဲ။ အိမျလခဖိုးတောငျမှပဲ အဆငျမပွတေဲ့ အခွအေနမြေိုးပေါ့နောျ။''
တကယျတော့ ကိုဗဈ-၁၉ ရောကူးစကျမှုတှဖွေဈလာတဲ့အခြိနျမှာ ခုလို အလုပျသမားတှေ အကပြျအတညျးကွုံရသလို၊ လုပျငနျးရှငျတှဘေကျမှာလညျး အနညျးနဲ့အမြား ထိခိုကျ နဈနာ ဆုံးရှုံးမှုတှေ ကွုံတှေ့နကွေရတာဖွဈပါတယျ။ မွနျမာ အပါအဝငျ တကမ်ဘာလုံးကို ရိုကျခတျနတေဲ့ ဒီကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှနေဲ့ စီးပှားရေးအပေါျ ရိုကျခတျမှုတှကေို သကျဆိုငျရာ အစိုးရတှေ၊ ခေါငျးဆောငျတှကေ မွနျမွနျဆနျဆနျနဲ့ ထိထိရောကျရောကျ ကိုငျတှယျ မဖွရှေငျးနိုငျဘူးဆိုရငျတော့ အကပြျအတညျးတှကေ ပိုပွီး ဆိုးလာနိုငျဖှယျ ရှိနပွေီး နောကျပိုငျး စီးပှားရေး ပွနျလညျ နာလနျထူဖို့ ကွိုးစားတဲ့အခါ မှာလညျး ပိုပွီး ခကျခဲနိုငျပါတယျ။ လကျရှိ အလုပျသမားတှရေဲ့ အခကျအခဲတှမှောဆိုရငျလညျး အစိုးရ၊ အလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား၊ အရပျဘကျ လူမှုကူညီပေးရေးအဖှဲ့တှနေဲ့ လူမှုအသိုငျးအဝိုငျး တခုလုံး ပါဝငျ ပူးပေါငျးပွီး အပွနျအလှနျ နားလညျ စာနာစိတျနဲ့ ဖွရှေငျးကိုငျတှယျကွမယျ ဆိုရငျတော့ အကပြျအတညျးတှေ သကျသာရာ ရစနေိုငျတယျဆိုတာ တငျပွရငျးနဲ့ပဲ ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍကို ဒီမှာပဲ ရပျနားခှင့ျပွုပါရှငျ။ ကမြ ခငျဖွူထှေးပါရှငျ။
