(Zawgyi/Unicode)
ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့က ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ကုတ်မြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲမဲဆွယ် စည်းရုံးနေချိန် ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ (AA) ရဲ့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင် ခံခဲ့ရတဲ့ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ တောင်ကုတ်မြို့နယ် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၃ ဦး ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က ပြန်လွတ်လာခဲ့ပါတယ်။ ၂ လကျော် AA အဖွဲ့ရဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတာကို ခံခဲ့ရပြီးပြန်လွတ်လာတဲ့တိုင်အောင် ခုချိန်ထိ သူတို့ကို ဘာကြောင့် ဖမ်းဆီးတယ်ဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရဘူးလို့ ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာတဲ့ တောင်ကုတ်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်အမတ် မနီနီမေမြင့်က ပြောပါတယ်။ မနီနီမေမြင့် ရဲ့ အတွေ့အကြုံတချို့ကို ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေးက တင်ဆက်ထားပါတယ်။
“ပထမတော့ ကျမတို့လည်း တွေးတာပေါ့နော်။ NLD ကိုယ်စားလှယ်တွေကို မနိုင်စေချင်လို့ လုပ်တာလားပေါ့။ မျိုးစုံတွေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဟိုကိုရောက်တဲ့အချိန်မှာ၊ နောက်ဆုံး ကျမတို့နေရမယ့် နေရာကို ရောက်တဲ့အချိန်မှာ အဲ့ဒီမှာ တာဝန်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တယောက်က ပြောတယ်။ နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်အရ ကျမတို့ကို ခေါ်လိုက်ရတာပါဆိုပြီး ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့ကို ပြန်လွှတ်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ ကျပြန်တော့လည်း ကျမတို့ကို အမှန်တကယ်ဆိုလို့ရှိရင် လွှဲခြင်းလွှဲရင် အစိုးရကို လွှဲရမှာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ တပ်မတော်ကို လွှဲတယ်ဆိုတဲ့ဟာမှာ ကျမတို့လည်း နည်းနည်းတော့ စဉ်းစားရခက်တယ်။ ဘာကြောင့် ဖမ်းလဲဆိုတာ စဉ်းစားလို့မရဘူး။ အဲ့လို အပြင်ကို ရောက်လည်းရောက်လာရော ပိုတောင် စဉ်းစားလို့မရဘူး။ သူတို့ ဖမ်းတုန်းက ရည်ရွယ်ချက်တမျိုး၊ ပြီးတော့မှ မစ်ရှင်တွေ ပြောင်းသွားတာလား။ ဘယ်လိုလဲ ဆိုတာ ကျမတော့ အခုထက်ထိ တော်တော်စဉ်းစားရခက်သွားတယ်။”
ဆိုတော့ အခု ပြန်လွတ်လာတဲ့တိုင်အောင် ကိုယ့်ကို ဘာကြောင့်ဖမ်းလဲ မသိရသေးတဲ့သဘော ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ အဲ့ဒီအချိန်တုန်းကရော ဒီရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်နေတဲ့ချိန်မှာ ခုလို ကြုံရလိမ့်မယ်လို့ တွေးခဲ့မိဖူးလား။
“ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ကာလတုန်းက တခုခုတော့ ဖြစ်နိုင်မယ်လို့တော့ မှန်းဆပြီးတော့ ကျမတို့ အကောင်းဆုံးကိုလည်း တွေးထားတယ်။ အဆိုးဆုံးကိုလည်း တွေးထားတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကျမတို့ ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့ မငြိမ်းချမ်းမှုတွေကြောင့် မျိုးစုံတော့ တွေးထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလောက်အထိ ဒီလို ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့တော့ မထင်ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကျမတို့က မိန်းခလေးတွေလည်း ဖြစ်တယ်။ ငါတို့ကိုတော့ ဒီလိုမျိုးတော့ မလုပ်လောက်ပါဘူး ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ကျမတို့ ယုံယုံကြည်ကြည်နဲ့ကို တွေးထားတာရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ခုလို ဖြစ်လာတဲ့အခါကျတော့လဲ ကျမတို့က ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အစပိုင်းမှာတော့ အဆုံးထိတွေးတယ်။ တွေးပေမဲ့လည်း ဟိုရောက်တဲ့အချိန်မှာ ကျမ ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်းပဲ နိုင်ငံရေး လိုအပ်ချက်အရ ခေါ်တယ်ဆိုတော့၊ တချိန်ချိန် ပြန်ရမယ်လို့ပြောတဲ့အခါကျတော့ စိတ်ကို ဒုံးဒုံးချပြီးတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကျန်းမာရေး ကောင်းအောင်ပဲ အဲ့ဒီလိုပဲ နေခဲ့ရတာပေါ့။”
ဖမ်းဆီးခံရတဲ့အချိန်မှာရော ကိုယ့်အပေါ်မှာ ရိုင်းရိုင်းပျပျ ဆက်ဆံတာပဲဖြစ်ဖြစ် နှိပ်စက်ညှင်းပမ်းတာပဲဖြစ်ဖြစ်ရော ကြုံခဲ့ရတာရှိလား။
“အစပိုင်း ခေါ်တဲ့အခါတုန်းက သူတို့က ကျမတို့လက်ကို လာဆွဲပြီးတော့ ကြိုးနဲ့တုတ်တယ်။ ကျမတို့ကလည်း အဲ့ဒီလိုမျိုး ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းတွေ မလုပ်နဲ့။ လိုက်ခဲ့ဆိုရင် လိုက်ခဲ့မယ်လို့။ လိုက်မယ်လို့ ဆိုတော့ မဟုတ်ဘူးတဲ့ ကျနော်တို့က အချိန်ကမရဘူး။ ဘာဖြစ်တယ် ညာဖြစ်တယ်ပြောပြီး ကြိုးနဲ့ ဒရွတ်တိုက် ဆွဲသွားတယ်။ အဲ့လိုဆွဲသွားတော့ ပထမ ရောက်တဲ့နေရာမှာတော့ အောက်က ကလေးတွေက အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျမတို့တွေကို ထိကပါး ရိကပါး ပြောတာတွေတော့ နည်းနည်းပါးပါး ရှိတယ်။ ကျမတို့ကိုကလည်း မျက်စိတွေ ပိတ်ထားတော့ မမြင်ရဘူး။ နောက်ကျတော့ သူတို့ကို အဲ့အထဲက တယောက်က ဟန့်လိုက်တယ်။ ဟန့်လိုက်တဲ့အခါကျတော့ သူတို့ပြန်ပိတ်သွားတယ်ပေါ့ ကောင်လေးတွေက။”
ဟုတ်ကဲ့။ ၂ လကျော်ကာလမှာရော နေ့စဉ် ဘယ်ရောက်လို့ ရောက်နေမှန်းမသိတဲ့ အခြေအနေတခုမှာ မိသားစုနဲ့လည်း အဆက်အသွယ် မရှိတဲ့အချိန် ဘယ်လို စိတ်ထားပြီး နေ့စဉ် ဖြတ်သန်းခဲ့လဲ။
“တနေ့ တနေ့ကတော့ ကျမနဲ့အတူ ပါသွားတာ့ အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကလည်း ကျမနဲ့ အတူတူ နေရတဲ့အခါကျတော့၊ အမျိုးသမီးချင်းလည်း ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ကျမတို့ တယောက်ကိုတယောက် အားပေးကြတယ်ပေါ့။ အဲ့မှာနေခဲ့ရတဲ့နေရာကလည်း သူတို့ AA တပ်တော်က စစ်မေ အမျိုးသမီးတွေဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ သူတို့တောင် နေနိုင်သေးတာပဲ။ သူတို့လည်း ရှိတာပဲဆိုတဲ့ အတွေးမျိုးပေါ့နော်။ နောက်တခုက ကျမတို့ရောက်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့ စာအုပ်တွေ မှာပေးတယ်ရှင့်။ ဘယ်လိုမှာလဲတော့ မသိဘူးပေါ့နော်။ စာအုပ်တွေ ဝယ်ပေးတယ်။ ဝယ်ပေးတဲ့အခါကျတော့ ကျမတို့ အဲ့ဒီစာအုပ်တွေ ဖတ်တာပေါ့။ တနေကုန်ပဲ နေ့တိုင်း စာအုပ်ဖတ်တယ်။ လမ်းလေ ျှာက်တယ်။ အဲ့လိုမျိုးပေါ့နော်။ တခါတခါကျတော့လည်း အဲ့ဒီလိုမျိုး အတွေးတွေက ရောက်တာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အပြင်မှာက မိသာစုနဲ့ ကိုယ်ကလည်း ကလေး ငယ်ငယ်လေး ရှိတဲ့အခါကျတော့၊ ကိုဗစ်ရောဂါတွေကလည်း ဆိုးနေတယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးတွေ သူတို့တွေ အချင်းချင်းပြောနေတာမှာ ကြားရတာပေါ့နော်။ အဲ့ဒီဟာကိုတော့ စိတ်ပူမိတယ်။ ကလေးကို သတိရတဲ့အခါကျတော့ တခါတခါ မိခင်စိတ်နဲ့တော့ စိတ်မကောင်းတွေ ဖြစ်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ပြန်ဖျောက်ပစ်လိုက်ရတယ်။ မဖျောက်ရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုပဲ ဒုက္ခပေးရာ ရောက်မှာလေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တချိန်ချိန်တော့ ပြန်ရမယ်ဆိုတာ သူတို့ကလည်း ပြောထားတော့ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ပြန်ရောက်ရင်တော့ မိသားစု စုံစုံလင်လင် တွေ့ရမယ်။ ဒါကြောင့်မိုလို့ အတတ်နိုင်ဆုံး ကျန်းမာအောင်နေမယ်။ တယောက်နဲ့တယောက် ဖေးမပြီး ကျန်းမာရေးသာ ဂရုစိုက်ပြီးတော့ နေသွားကြမယ်။ အချိန်တန်ရင်တော့ ပြန်ရမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးနဲ့ပဲ အားတင်းပြီးတော့ စာအုပ်ဖတ် အချိန်ကုန်ပေါ့။ အဲ့ဒီလိုနေခဲ့တာ။”
အဲ့တော့ ဒီကာလအတွင်းမှာတော့ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဆက်ဆံတယ်လို့တော့ ပြောလို့ရလား။ သူတို့ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ကာလမှာ။
“ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဆက်ဆံတယ်ဆိုတာက ကျမတို့ကို ပထမကတော့ ရောက်တဲ့ ၁၀ ရက်ကို တောင်အောက်မှာ ထားတယ်။ တောင်အောက် ဆိုတာကတော့ စစ်မေတွေ နေတဲ့ အဆောင်ပေါ့။ အမျိုးသမီးတွေ နေတဲ့နေရာမှာ ထားတယ်။ ဒီ ၁၀ ရက်လောက် နေပြီးတော့မှ ပြန်ပြီးတော့ တောင်ပေါ် တနေရာပေါ့။ အဲ့ဒီနဲ့ မနီးမဝေးပေါ့။ အလွန်ဆုံး ၃ ဖာလုံလောက် ရှိမယ်ပေါ့ တောင်တက်တဲ့ဟာရောဆိုရင်။ အဲ့ဒီတောင်ပေါ်မှာ သူတို့ရဲ့ အကျဉ်းဌာနလို ပုံစံမျိုးပေါ့နော်။ အဲ့ဒီနေရာမှာ နေရတယ်။ သစ်သားလုံးတွေ ကာထားတယ်။ အောက်က ဝါးကြမ်းခင်း။ ညဘက်ကျလို့ရှိရင် သော့ခတ်တယ်။ အဲ့အထဲမှာတော့ ရက် ၂၀ ကျော်လောက် နေခဲ့ရတယ်။”
အဲ့တော့ ခုလို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခံရတဲ့အတွက် မနီနီမေမြင့် အနေနဲ့ ဒါ လက်ရှိ ပြည်သူ့လွှတ်တော်အမတ် တယောက် အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပြန် အရွေးခံဖို့ ဝင်မပြိုင်လိုက်ရဘူး။ ခု ရွေးကောက်ပွဲ ကလည်း ပြီးသွားပြီ။ မိသားစုတွေလည်း ဘာမှမသိရ ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုး လနဲ့ချီ နေခဲ့ရတယ်ဆိုတော့ ကိုယ့်အတွက် မိသားစုအတွက် ထိခိုက်နစ်နာမှု အဓိက ဘာတွေ ဖြစ်သွားလဲ။
“အဓိက ကတော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပေါ့။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုတွေ ရှိတာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကလေးလေးက ငယ်လည်း ငယ်သေးတယ်။ စကားတောင် သေချာ လည်လည်ဝယ်ငယ် မပြောတတ်သေးဘူး။ အဲ့တော့ မိသားစု ကလေးမှာလည်း နည်းနည်းတော့ စိတ်ဒဏ်ရာ ရသွားတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပြန်ရောက်လာတော့ ကျမကို လုံး၀ အပျောက်မခံဖြစ်နေတယ်။ ဘယ်သွားမှာလဲ။ အဝေးကြီးကို ထွက်မသွားရတော့ဘူး။ ဒါမျိုးတွေပေါ့နော်။ ဆိုတော့ သူကတော့ ရေရေလည်လည် မပြောတတ်ပေမဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာ ရသွားတယ်ဆိုတာတော့ ခန့်မှန်းမိတယ်။ နောက် မိသားစုကလည်း စိတ်ပူတာပေါ့။ ဗြုန်းစားကြီး အဲ့ဒီလို ဖြစ်သွားတဲ့အခါ။ ထောင်ထဲမှာဆိုရင်တောင် ဘယ်ထောင်မှာရောက်နေတယ်။ ဘယ်လောက်ကြာရင်တော့ လွတ်မယ်ဆိုတာ အပြင်ကလူတွေက သိနိုင်တယ်လေ။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုမျိုး ခေါ်သွားတဲ့အခါ ကျတော့ လွှတ်မှလွှတ်ပါ့မလား။ သတ်ပစ်လိုက်ပြီလား။ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးလဲ ဆိုတာမျိုး သူတို့ရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဆုံးရှုံးတာပေါ့ ကျမရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်အနေနဲ့လည်း ကိုယ်စားလှယ်မရှိတဲ့ ၂ လကျော်ကာလ ဆိုတာ ပြည်သူတွေ အတွက် ဆုံးရှုံးတယ်။ ကိုယ်စားလှယ်မရှိတော့ ထိခိုက်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ မဲဆန္ဒနယ်က ပြည်သူတွေရဲ့ ကြောက်စိတ်တွေ၊ ကြောက်လန့်မှုတွေရော အဲ့ဒါတွေကတော့ ထိခိုက်တယ်။ အကြောက်တရားတွေ ပိုပြီးတော့ များသွားတာပေါ့။”
ဆိုတော့ အဓိက ကတော့ စောစောက ပြောသလို လူတွေကို နိုင်ငံရေးအရ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ကြောက်စိတ်ဖန်တီးလိုက်သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့လေ။ ဆိုတော့ ကိုယ် ကိုယ်တိုင်ရော အဲ့ဒီလိုဖြစ်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့်မိုလို့ နိုင်ငံရေး ဆက်လုပ်ဖို့ ကြောက်သွားတာမျိုး၊ ဆက်ပြီးတော့ မလုပ်ချင်တော့ဘူး ဆိုတာမျိုးရော ဖြစ်မိလား။ ရှေ့ဆက် ဘာလုပ်သွားမလဲ။
“ကျမတို့က မလုပ်လို့တော့ မဖြစ်တော့ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပိုပြီးတော့တောင်မှ တာဝန်တွေ ကြီးသွားသလို ခံစားရတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ လုပ်ရမယ်ဆိုတာက ကျမတို့ ရခိုင်က ပိုပြီးတော့ ကုစားရမယ်။ သူများတကာ နယ်တွေထက်ကို ပိုပြီးတော့ ကုစားရမယ့်အနေအထားမှာရှိတယ်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော အများကြီး။ နောက်ပြီးတော့ ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရေး အပိုင်းမှာရော ကျမတို့ အချိန် အတော်ကြာယူပြီးတော့ကို ကုစားရမယ်။ အဲ့ဒီတော့ ကျမတို့က မလုပ်ဘဲနဲ့ နေပြီး တော့ ကျမတို့က ဒီလိုဒီလိုဖြစ်လို့ မလုပ်တော့ဘူး ဆိုလို့ရှိရင် ပိုပြီးတော့ဆိုးသွားမယ် အနေအထားတွေက။ ပိုပြီးဆိုးသွားမယ်ဆိုတာက ကျမတို့ကိုကြည့်ပြီးတော့ တချို့လူတွေက - သူတို့တောင်မှ ကြည့်စမ်း ဒီလို ဒီလိုတွေ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ မလုပ်တော့ဘူးပေါ့နော် ဆိုတာမျိုး။ အဲ့ဒီလိုဖြစ်မှာကို စိုးရိမ်တာ။ အမှန်တကယ်ပြောရရင် ကျမတို့က လွှတ်တော်နိုင်ငံရေး လမ်းကြောင်းကနေ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ လွှတ်တော်ကနေ၊ တဘက်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေ။ ဒီဟာတွေအပေါ်မှာ ကျမတို့က ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ သွားနေတယ်။ ဒီလမ်းကြောင်းက လူတွေကို ဒီလိုမျိုးလုပ်တယ်ဆိုတာ ကတော့ အမှန်တကယ်ကတော့ ဘယ်လိုမှ မလုပ်သင့်တဲ့ကိစ္စပေါ့နော်။ ပြောရရင် နိုင်ငံရေးကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းတာပဲ အကောင်းဆုံး ဖြစ်တယ်။ နောက်ထပ်လည်း ဘယ်သူ့ကိုမှ အဲ့ဒီလိုပုံစံမျိုးတွေ မလုပ်ဖို့ ကျမတို့ကတော့ ဒါကို ပန်ကြားချင်ပါတယ်။ ခုနက မဲဆန္ဒနယ်မှာလည်း ကျမတို့ကို ခေါ်သွားပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင်က ကြောက်လန့်သွားတာ ရှိတယ်။ တကယ်လို့ နိုင်ငံရေး လုပ်ချင်တဲ့သူတွေ ရှိခဲ့ရင်တောင်မှ ရှေ့ကနေ ဒီ ကိုယ်စားလှယ် ၃ ယောက်ကိုတောင် ဒီလိုမျိုး လုပ်တယ်ဆိုတာတွေ အပေါ်မှာ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်ပြီးတော့ သူတို့တွေ မလုပ်တော့မှာကို စိုးရိမ်တယ်။ အမှန်တကယ်ကတော့ ဘာပဲပြောပြော လုပ်စေချင်တယ်။ နောက်တခုက အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ကိုယ်စားလှယ်တွေကိုပဲ ဒီလိုမျိုး လုပ်တယ်ပေါ့နော်။ ကျန်တဲ့အဖွဲ့က လူတွေကို လုပ်သံမကြားဘူးပေါ့။ ဒီအပေါ်မှာလည်း လုံး၀ စိတ်မကောင်းဘူး။ အဲ့ဒီလိုမျိုး မလုပ်စေချင်ဘူးပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျမတို့က လက်နက်နဲ့သွားနေတဲ့အဖွဲ့လည်း မဟုတ်ဘူး။ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ တကယ့်ကို နိုင်ငံရေးယုံကြည်ချက်ကြောင့် ကိုယ့်ရဲ့ ယုံကြည်ခြင်းအပေါ်မှာ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့အရာတွေကို တောင်းဆိုပြီး သွားနေတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတခု ဖြစ်တယ်ပေါ့။ အဲ့ဒါကြောင့် မလုပ်စေချင်ပါဘူးလို့ အဲ့ဒါမျိုးတွေကို။”
အဲ့ဒီတော့ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖော်ဆောင်နေတဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ခုလို လုပ်ရပ်မျိုးက ဘယ်လောက်အထိ အနှောက်အယှက် ဖြစ်စေပါလဲ။ ပဋိပက္ခတွေ အဆုံးသတ်ဖို့ ငြိမ်းချမ်းဖို့က ခုချိန်မှာ ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးနေပါလဲရှင့်။
“အခုလိုမျိုး လုပ်ရပ်မျိုးက ဘယ်လောက်အထိ ထိခိုက်လဲဆိုရင် ယုံကြည်မှုတွေ အများကြီး ထိခိုက်သွားတာပေါ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အကြောက်တရားတွေ ပိုပြီးတော့ ကြီးမားလာစေတယ်။ ပိုပြီးတော့ မငြိမ်းချမ်းမှုတွေကို ဦးတည်စေတယ်။ အခုလိုမျိုး လုပ်ရပ်တွေကလေ။ ဒါကြောင့် ဒီလိုလုပ်ရပ်မျိုးတွေကို နောက် ဘယ်သူ့ဘယ်သူကိုမှ မလုပ်ဖို့။ အဲ့ဒီလို မလုပ်စေချင်ပါဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။ နောက်တချက်က ငြိမ်းချမ်းရေးကလည်း အင်မတန်မှ အရေးကြီးပါတယ်လို့။ ကျမတို့နိုင်ငံမှာက ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကလည်း နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကျော်ပြီလို့ ပြောရမှာပေါ့နော်။ ကျမတို့တောင် မမီဘူး။ ပြောရရင် ကျမတို့ လုပ်ခဲ့တဲ့အရာတွေလဲ မဟုတ်ဘူး။ ကျမတို့ အခုသက်တမ်းပေါ့ အခုဆိုရင် ကျမအသက် ၃၀ ကျော်ပြီ။ ၃၁ နှစ်ထဲ ရောက်ပြီ။ အခုထက်ထိ ဒီကိစ္စတွေက မငြိမ်းချမ်းနိုင်သေးဘူး။ မငြိမ်းချမ်းနိုင်တော့ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ကျမတို့ ပြည်သူတွေပဲ မြေဇာပင်ဖြစ်တယ်။ ကျမတို့ပြည်သူတွေပဲ ထိခိုက်နစ်နာ ဆုံးရှုံးရတယ်။ ဒါကြောင့်မိုလို့ ကျမတို့ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မြန်မြန် အကောင်အထည်ဖော်ပြီး တဘက်နဲ့တဘက် ယုံကြည်မှုတွေ မြန်မြန် တည်ဆောက်ကြပြီးတော့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ကျမတို့ရဲ့ နိုင်ငံကို တည်ဆောက်သွားတာကိုပဲ ကျမတို့ မြင်ချင်ပါတယ်လို့။”
အခုရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်မပြိုင်လိုက်ရဘူးဆိုတော့ ဘာ ဆက်လုပ်သွားဖို့ စဉ်းစားထားပါလဲရှင့်။
“ကိုယ့်ဟာကိုယ်ဆုံးဖြတ်ထားတာကတော့ ကျမ အတတ်နိုင်ဆုံး မိသားစုလည်းရှိတယ်။ ကလေးလည်း ရှိသေးတဲ့အခါကျတော့ မိသားစုကိုလည်း အချိန်ပေးရင်းနဲ့ ကျမတို့မြို့နယ်အတွက် အလုပ်လုပ်မယ်။ ကျမရဲ့ ဒီလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် သက်တမ်းက ဇန်နဝါရီလ ကုန်လို့ရှိရင် ပြီးပြီပေါ့နော်။ ၅ နှစ်ပြည့်ပြီပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သည် ဖြစ်စေ၊ မဖြစ်သည်ဖြစ်စေ ကျမတို့ နိုင်ငံရေးက လွှတ်တော်အမတ်ဖြစ်မှ လုပ်လို့ရတာတော့ မဟုတ်ပါဘူးပေါ့နော်။ ကျမတို့ အများကြီး လုပ်စရာတွေ ရှိတယ်။ နည်းပေါင်းစုံကနေ ကျမတို့ လုပ်လို့ရတာ ရှိတယ်။ နောက်ပြီး ကျမရဲ့ မိခင်ပါတီရဲ့ တာဝန်တွေလည်း ရှိတယ်။ အဲ့တော့ ကိုယ့်ရဲ့ ပါတီ တာဝန်တွေကိုလည်း တတ်နိုင်သလောက်လုပ်မယ်။ လိုအပ်တာလေးတွေကို ဆက်ပြီး လုပ်ပေးမယ်။ မိသားစုကိုလည်း အချိန်ပေးရမှာတွေ ရှိတယ်။ အဲ့ဒါကတော့ ကျမ အနေနဲ့ အချိန်မ ျှ ပြီးတော့ လုပ်သွားရမှာပေါ့။”
===============================================
[Unicode Version]
AA အဖှဲ့ ဖမျးဆီးခေါျဆောငျခံခဲ့ရတဲ့ တောငျကုတျလှှတျတောျအမတျ မနီနီမမွေင့ျ (အမြိုးသမီးကဏ်ဍ)
ပွီးခဲ့တဲ့ အောကျတိုဘာလ ၁၄ ရကျနေ့က ရခိုငျပွညျနယျ တောငျကုတျမွို့နယျမှာ ရှေးကောကျပှဲမဲဆှယျ စညျးရုံးနခြေိနျ ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ (AA) ရဲ့ ဖမျးဆီးခေါျဆောငျ ခံခဲ့ရတဲ့ အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျရဲ့ တောငျကုတျမွို့နယျ လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလောငျး ၃ ဦး ဇနျနဝါရီလ ၁ ရကျနေ့က ပွနျလှတျလာခဲ့ပါတယျ။ ၂ လကြောျ AA အဖှဲ့ရဲ့ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးတာကို ခံခဲ့ရပွီးပွနျလှတျလာတဲ့တိုငျအောငျ ခုခြိနျထိ သူတို့ကို ဘာကွောင့ျ ဖမျးဆီးတယျဆိုတာ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိရဘူးလို့ ပွနျလညျ လှတျမွောကျလာတဲ့ တောငျကုတျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျအမတျ မနီနီမမွေင့ျက ပွောပါတယျ။ မနီနီမမွေင့ျ ရဲ့ အတှေ့အကွုံတခြို့ကို ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေးက တငျဆကျထားပါတယျ။
“ပထမတော့ ကမြတို့လညျး တှေးတာပေါ့နောျ။ NLD ကိုယျစားလှယျတှကေို မနိုငျစခေငြျလို့ လုပျတာလားပေါ့။ မြိုးစုံတှေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဟိုကိုရောကျတဲ့အခြိနျမှာ၊ နောကျဆုံး ကမြတို့နရေမယ့ျ နရောကို ရောကျတဲ့အခြိနျမှာ အဲ့ဒီမှာ တာဝနျရှိတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတယောကျက ပွောတယျ။ နိုငျငံရေးလိုအပျခကြျအရ ကမြတို့ကို ခေါျလိုကျရတာပါဆိုပွီး ပွောတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကမြတို့ကို ပွနျလှှတျလိုကျတဲ့အခြိနျမှာ ကပြွနျတော့လညျး ကမြတို့ကို အမှနျတကယျဆိုလို့ရှိရငျ လှှဲခွငျးလှှဲရငျ အစိုးရကို လှှဲရမှာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ တပျမတောျကို လှှဲတယျဆိုတဲ့ဟာမှာ ကမြတို့လညျး နညျးနညျးတော့ စဉျးစားရခကျတယျ။ ဘာကွောင့ျ ဖမျးလဲဆိုတာ စဉျးစားလို့မရဘူး။ အဲ့လို အပွငျကို ရောကျလညျးရောကျလာရော ပိုတောငျ စဉျးစားလို့မရဘူး။ သူတို့ ဖမျးတုနျးက ရညျရှယျခကြျတမြိုး၊ ပွီးတော့မှ မဈရှငျတှေ ပွောငျးသှားတာလား။ ဘယျလိုလဲ ဆိုတာ ကမြတော့ အခုထကျထိ တောျတောျစဉျးစားရခကျသှားတယျ။”
ဆိုတော့ အခု ပွနျလှတျလာတဲ့တိုငျအောငျ ကိုယ့ျကို ဘာကွောင့ျဖမျးလဲ မသိရသေးတဲ့သဘော ဖွဈနတောပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီအခြိနျတုနျးကရော ဒီရှေးကောကျပှဲအတှကျ မဲဆှယျနတေဲ့ခြိနျမှာ ခုလို ကွုံရလိမ့ျမယျလို့ တှေးခဲ့မိဖူးလား။
“ရှေးကောကျပှဲ မတိုငျခငျ ကာလတုနျးက တခုခုတော့ ဖွဈနိုငျမယျလို့တော့ မှနျးဆပွီးတော့ ကမြတို့ အကောငျးဆုံးကိုလညျး တှေးထားတယျ။ အဆိုးဆုံးကိုလညျး တှေးထားတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲ ဆိုတော့ ကမြတို့ ရခိုငျပွညျနယျရဲ့ မငွိမျးခမြျးမှုတှကွေောင့ျ မြိုးစုံတော့ တှေးထားတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒီလောကျအထိ ဒီလို ဖွဈလိမ့ျမယျလို့တော့ မထငျဘူး။ ဘာကွောင့ျလဲ ဆိုတော့ ကမြတို့က မိနျးခလေးတှလေညျး ဖွဈတယျ။ ငါတို့ကိုတော့ ဒီလိုမြိုးတော့ မလုပျလောကျပါဘူး ဆိုတဲ့ဟာမြိုး ကမြတို့ ယုံယုံကွညျကွညျနဲ့ကို တှေးထားတာရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့ ခုလို ဖွဈလာတဲ့အခါကတြော့လဲ ကမြတို့က ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ အစပိုငျးမှာတော့ အဆုံးထိတှေးတယျ။ တှေးပမေဲ့လညျး ဟိုရောကျတဲ့အခြိနျမှာ ကမြ ပွောခဲ့တဲ့အတိုငျးပဲ နိုငျငံရေး လိုအပျခကြျအရ ခေါျတယျဆိုတော့၊ တခြိနျခြိနျ ပွနျရမယျလို့ပွောတဲ့အခါကတြော့ စိတျကို ဒုံးဒုံးခပြွီးတော့ ကိုယ့ျကိုယျကို ကနြျးမာရေး ကောငျးအောငျပဲ အဲ့ဒီလိုပဲ နခေဲ့ရတာပေါ့။”
ဖမျးဆီးခံရတဲ့အခြိနျမှာရော ကိုယ့ျအပေါျမှာ ရိုငျးရိုငျးပပြြ ဆကျဆံတာပဲဖွဈဖွဈ နှိပျစကျညှငျးပမျးတာပဲဖွဈဖွဈရော ကွုံခဲ့ရတာရှိလား။
“အစပိုငျး ခေါျတဲ့အခါတုနျးက သူတို့က ကမြတို့လကျကို လာဆှဲပွီးတော့ ကွိုးနဲ့တုတျတယျ။ ကမြတို့ကလညျး အဲ့ဒီလိုမြိုး ကွမျးကွမျးတမျးတမျးတှေ မလုပျနဲ့။ လိုကျခဲ့ဆိုရငျ လိုကျခဲ့မယျလို့။ လိုကျမယျလို့ ဆိုတော့ မဟုတျဘူးတဲ့ ကနြောျတို့က အခြိနျကမရဘူး။ ဘာဖွဈတယျ ညာဖွဈတယျပွောပွီး ကွိုးနဲ့ ဒရှတျတိုကျ ဆှဲသှားတယျ။ အဲ့လိုဆှဲသှားတော့ ပထမ ရောကျတဲ့နရောမှာတော့ အောကျက ကလေးတှကေ အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD နဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ကမြတို့တှကေို ထိကပါး ရိကပါး ပွောတာတှတေော့ နညျးနညျးပါးပါး ရှိတယျ။ ကမြတို့ကိုကလညျး မကြျစိတှေ ပိတျထားတော့ မမွငျရဘူး။ နောကျကတြော့ သူတို့ကို အဲ့အထဲက တယောကျက ဟန့ျလိုကျတယျ။ ဟန့ျလိုကျတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ပွနျပိတျသှားတယျပေါ့ ကောငျလေးတှကေ။”
ဟုတျကဲ့။ ၂ လကြောျကာလမှာရော နေ့စဉျ ဘယျရောကျလို့ ရောကျနမှေနျးမသိတဲ့ အခွအေနတေခုမှာ မိသားစုနဲ့လညျး အဆကျအသှယျ မရှိတဲ့အခြိနျ ဘယျလို စိတျထားပွီး နေ့စဉျ ဖွတျသနျးခဲ့လဲ။
“တနေ့ တနေ့ကတော့ ကမြနဲ့အတူ ပါသှားတာ့ အမြိုးသားလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလောငျးကလညျး ကမြနဲ့ အတူတူ နရေတဲ့အခါကတြော့၊ အမြိုးသမီးခငြျးလညျး ဖွဈတယျဆိုတဲ့အခါကတြော့ ကမြတို့ တယောကျကိုတယောကျ အားပေးကွတယျပေါ့။ အဲ့မှာနခေဲ့ရတဲ့နရောကလညျး သူတို့ AA တပျတောျက စဈမေ အမြိုးသမီးတှဖွေဈတဲ့အခါကတြော့ သူတို့တောငျ နနေိုငျသေးတာပဲ။ သူတို့လညျး ရှိတာပဲဆိုတဲ့ အတှေးမြိုးပေါ့နောျ။ နောကျတခုက ကမြတို့ရောကျတဲ့အခြိနျမှာ သူတို့ စာအုပျတှေ မှာပေးတယျရှင့ျ။ ဘယျလိုမှာလဲတော့ မသိဘူးပေါ့နောျ။ စာအုပျတှေ ဝယျပေးတယျ။ ဝယျပေးတဲ့အခါကတြော့ ကမြတို့ အဲ့ဒီစာအုပျတှေ ဖတျတာပေါ့။ တနကေုနျပဲ နေ့တိုငျး စာအုပျဖတျတယျ။ လမျးလေ ြှာကျတယျ။ အဲ့လိုမြိုးပေါ့နောျ။ တခါတခါကတြော့လညျး အဲ့ဒီလိုမြိုး အတှေးတှကေ ရောကျတာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အပွငျမှာက မိသာစုနဲ့ ကိုယျကလညျး ကလေး ငယျငယျလေး ရှိတဲ့အခါကတြော့၊ ကိုဗဈရောဂါတှကေလညျး ဆိုးနတေယျဆိုတဲ့ဟာမြိုးတှေ သူတို့တှေ အခငြျးခငြျးပွောနတောမှာ ကွားရတာပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီဟာကိုတော့ စိတျပူမိတယျ။ ကလေးကို သတိရတဲ့အခါကတြော့ တခါတခါ မိခငျစိတျနဲ့တော့ စိတျမကောငျးတှေ ဖွဈတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ပွနျဖြောကျပဈလိုကျရတယျ။ မဖြောကျရငျ ကိုယ့ျကိုယျကိုပဲ ဒုက်ခပေးရာ ရောကျမှာလေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တခြိနျခြိနျတော့ ပွနျရမယျဆိုတာ သူတို့ကလညျး ပွောထားတော့ ဘာပဲဖွဈဖွဈ ပွနျရောကျရငျတော့ မိသားစု စုံစုံလငျလငျ တှေ့ရမယျ။ ဒါကွောင့ျမိုလို့ အတတျနိုငျဆုံး ကနြျးမာအောငျနမေယျ။ တယောကျနဲ့တယောကျ ဖေးမပွီး ကနြျးမာရေးသာ ဂရုစိုကျပွီးတော့ နသှေားကွမယျ။ အခြိနျတနျရငျတော့ ပွနျရမယျဆိုတဲ့ဟာမြိုးနဲ့ပဲ အားတငျးပွီးတော့ စာအုပျဖတျ အခြိနျကုနျပေါ့။ အဲ့ဒီလိုနခေဲ့တာ။”
အဲ့တော့ ဒီကာလအတှငျးမှာတော့ ကောငျးကောငျးမှနျမှနျ ဆကျဆံတယျလို့တော့ ပွောလို့ရလား။ သူတို့ ထိနျးသိမျးထားတဲ့ကာလမှာ။
“ကောငျးကောငျးမှနျမှနျ ဆကျဆံတယျဆိုတာက ကမြတို့ကို ပထမကတော့ ရောကျတဲ့ ၁၀ ရကျကို တောငျအောကျမှာ ထားတယျ။ တောငျအောကျ ဆိုတာကတော့ စဈမတှေေ နတေဲ့ အဆောငျပေါ့။ အမြိုးသမီးတှေ နတေဲ့နရောမှာ ထားတယျ။ ဒီ ၁၀ ရကျလောကျ နပွေီးတော့မှ ပွနျပွီးတော့ တောငျပေါျ တနရောပေါ့။ အဲ့ဒီနဲ့ မနီးမဝေးပေါ့။ အလှနျဆုံး ၃ ဖာလုံလောကျ ရှိမယျပေါ့ တောငျတကျတဲ့ဟာရောဆိုရငျ။ အဲ့ဒီတောငျပေါျမှာ သူတို့ရဲ့ အကဉြျးဌာနလို ပုံစံမြိုးပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီနရောမှာ နရေတယျ။ သဈသားလုံးတှေ ကာထားတယျ။ အောကျက ဝါးကွမျးခငျး။ ညဘကျကလြို့ရှိရငျ သော့ခတျတယျ။ အဲ့အထဲမှာတော့ ရကျ ၂၀ ကြောျလောကျ နခေဲ့ရတယျ။”
အဲ့တော့ ခုလို ဖမျးဆီးခေါျဆောငျခံရတဲ့အတှကျ မနီနီမမွေင့ျ အနနေဲ့ ဒါ လကျရှိ ပွညျသူ့လှှတျတောျအမတျ တယောကျ အနနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲမှာ ပွနျ အရှေးခံဖို့ ဝငျမပွိုငျလိုကျရဘူး။ ခု ရှေးကောကျပှဲ ကလညျး ပွီးသှားပွီ။ မိသားစုတှလေညျး ဘာမှမသိရ ဆိုတဲ့ အခွအေနမြေိုး လနဲ့ခြီ နခေဲ့ရတယျဆိုတော့ ကိုယ့ျအတှကျ မိသားစုအတှကျ ထိခိုကျနဈနာမှု အဓိက ဘာတှေ ဖွဈသှားလဲ။
“အဓိက ကတော့ စိတျပိုငျးဆိုငျရာပေါ့။ စိတျပိုငျးဆိုငျရာ ထိခိုကျမှုတှေ ရှိတာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကလေးလေးက ငယျလညျး ငယျသေးတယျ။ စကားတောငျ သခြော လညျလညျဝယျငယျ မပွောတတျသေးဘူး။ အဲ့တော့ မိသားစု ကလေးမှာလညျး နညျးနညျးတော့ စိတျဒဏျရာ ရသှားတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ပွနျရောကျလာတော့ ကမြကို လုံး၀ အပြောကျမခံဖွဈနတေယျ။ ဘယျသှားမှာလဲ။ အဝေးကွီးကို ထှကျမသှားရတော့ဘူး။ ဒါမြိုးတှပေေါ့နောျ။ ဆိုတော့ သူကတော့ ရရေလေညျလညျ မပွောတတျပမေဲ့ စိတျဒဏျရာ ရသှားတယျဆိုတာတော့ ခန့ျမှနျးမိတယျ။ နောကျ မိသားစုကလညျး စိတျပူတာပေါ့။ ဗွုနျးစားကွီး အဲ့ဒီလို ဖွဈသှားတဲ့အခါ။ ထောငျထဲမှာဆိုရငျတောငျ ဘယျထောငျမှာရောကျနတေယျ။ ဘယျလောကျကွာရငျတော့ လှတျမယျဆိုတာ အပွငျကလူတှကေ သိနိုငျတယျလေ။ ဒါပမေဲ့ ဒီလိုမြိုး ခေါျသှားတဲ့အခါ ကတြော့ လှှတျမှလှှတျပါ့မလား။ သတျပဈလိုကျပွီလား။ ဘယျလိုပုံစံမြိုးလဲ ဆိုတာမြိုး သူတို့ရဲ့ စိုးရိမျပူပနျမှုတှေ ရှိတယျ။ နောကျပွီးတော့ ဆုံးရှုံးတာပေါ့ ကမြရဲ့ မဲဆန်ဒနယျအနနေဲ့လညျး ကိုယျစားလှယျမရှိတဲ့ ၂ လကြောျကာလ ဆိုတာ ပွညျသူတှေ အတှကျ ဆုံးရှုံးတယျ။ ကိုယျစားလှယျမရှိတော့ ထိခိုကျတယျ။ နောကျပွီးတော့ မဲဆန်ဒနယျက ပွညျသူတှရေဲ့ ကွောကျစိတျတှေ၊ ကွောကျလန့ျမှုတှရေော အဲ့ဒါတှကေတော့ ထိခိုကျတယျ။ အကွောကျတရားတှေ ပိုပွီးတော့ မြားသှားတာပေါ့။”
ဆိုတော့ အဓိက ကတော့ စောစောက ပွောသလို လူတှကေို နိုငျငံရေးအရ စိတျပိုငျးဆိုငျရာအရ ကွောကျစိတျဖနျတီးလိုကျသလို ဖွဈသှားတာပေါ့လေ။ ဆိုတော့ ကိုယျ ကိုယျတိုငျရော အဲ့ဒီလိုဖွဈသှားတဲ့အတှကျကွောင့ျမိုလို့ နိုငျငံရေး ဆကျလုပျဖို့ ကွောကျသှားတာမြိုး၊ ဆကျပွီးတော့ မလုပျခငြျတော့ဘူး ဆိုတာမြိုးရော ဖွဈမိလား။ ရှေ့ဆကျ ဘာလုပျသှားမလဲ။
“ကမြတို့က မလုပျလို့တော့ မဖွဈတော့ဘူး။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ပိုပွီးတော့တောငျမှ တာဝနျတှေ ကွီးသှားသလို ခံစားရတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ လုပျရမယျဆိုတာက ကမြတို့ ရခိုငျက ပိုပွီးတော့ ကုစားရမယျ။ သူမြားတကာ နယျတှထေကျကို ပိုပွီးတော့ ကုစားရမယ့ျအနအေထားမှာရှိတယျ။ ရုပျပိုငျးဆိုငျရာရော စိတျပိုငျးဆိုငျရာရော အမြားကွီး။ နောကျပွီးတော့ ယုံကွညျမှု တညျဆောကျရေး အပိုငျးမှာရော ကမြတို့ အခြိနျ အတောျကွာယူပွီးတော့ကို ကုစားရမယျ။ အဲ့ဒီတော့ ကမြတို့က မလုပျဘဲနဲ့ နပွေီး တော့ ကမြတို့က ဒီလိုဒီလိုဖွဈလို့ မလုပျတော့ဘူး ဆိုလို့ရှိရငျ ပိုပွီးတော့ဆိုးသှားမယျ အနအေထားတှကေ။ ပိုပွီးဆိုးသှားမယျဆိုတာက ကမြတို့ကိုကွည့ျပွီးတော့ တခြို့လူတှကေ - သူတို့တောငျမှ ကွည့ျစမျး ဒီလို ဒီလိုတှေ ဖွဈကုနျပွီ။ မလုပျတော့ဘူးပေါ့နောျ ဆိုတာမြိုး။ အဲ့ဒီလိုဖွဈမှာကို စိုးရိမျတာ။ အမှနျတကယျပွောရရငျ ကမြတို့က လှှတျတောျနိုငျငံရေး လမျးကွောငျးကနေ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ လှှတျတောျကနေ၊ တဘကျမှာ ကိုယ့ျရဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့ လိုအပျခကြျတှေ။ ဒီဟာတှအေပေါျမှာ ကမြတို့က ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ သှားနတေယျ။ ဒီလမျးကွောငျးက လူတှကေို ဒီလိုမြိုးလုပျတယျဆိုတာ ကတော့ အမှနျတကယျကတော့ ဘယျလိုမှ မလုပျသင့ျတဲ့ကိစ်စပေါ့နောျ။ ပွောရရငျ နိုငျငံရေးကို နိုငျငံရေးနညျးနဲ့ ဖွရှေငျးတာပဲ အကောငျးဆုံး ဖွဈတယျ။ နောကျထပျလညျး ဘယျသူ့ကိုမှ အဲ့ဒီလိုပုံစံမြိုးတှေ မလုပျဖို့ ကမြတို့ကတော့ ဒါကို ပနျကွားခငြျပါတယျ။ ခုနက မဲဆန်ဒနယျမှာလညျး ကမြတို့ကို ခေါျသှားပွီးတဲ့နောကျပိုငျးမှာ ပွညျသူတှကေိုယျတိုငျက ကွောကျလန့ျသှားတာ ရှိတယျ။ တကယျလို့ နိုငျငံရေး လုပျခငြျတဲ့သူတှေ ရှိခဲ့ရငျတောငျမှ ရှေ့ကနေ ဒီ ကိုယျစားလှယျ ၃ ယောကျကိုတောငျ ဒီလိုမြိုး လုပျတယျဆိုတာတှေ အပေါျမှာ စိုးရိမျထိတျလန့ျပွီးတော့ သူတို့တှေ မလုပျတော့မှာကို စိုးရိမျတယျ။ အမှနျတကယျကတော့ ဘာပဲပွောပွော လုပျစခေငြျတယျ။ နောကျတခုက အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျက ကိုယျစားလှယျတှကေိုပဲ ဒီလိုမြိုး လုပျတယျပေါ့နောျ။ ကနြျတဲ့အဖှဲ့က လူတှကေို လုပျသံမကွားဘူးပေါ့။ ဒီအပေါျမှာလညျး လုံး၀ စိတျမကောငျးဘူး။ အဲ့ဒီလိုမြိုး မလုပျစခေငြျဘူးပေါ့နောျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကမြတို့က လကျနကျနဲ့သှားနတေဲ့အဖှဲ့လညျး မဟုတျဘူး။ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ တကယ့ျကို နိုငျငံရေးယုံကွညျခကြျကွောင့ျ ကိုယ့ျရဲ့ ယုံကွညျခွငျးအပေါျမှာ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ကိုယျလိုခငြျတဲ့အရာတှကေို တောငျးဆိုပွီး သှားနတေဲ့ နိုငျငံရေးပါတီတခု ဖွဈတယျပေါ့။ အဲ့ဒါကွောင့ျ မလုပျစခေငြျပါဘူးလို့ အဲ့ဒါမြိုးတှကေို။”
အဲ့ဒီတော့ လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖောျဆောငျနတေဲ့ ဒီမိုကရစေီ ပွုပွငျပွောငျးလဲရေးနဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ ခုလို လုပျရပျမြိုးက ဘယျလောကျအထိ အနှောကျအယှကျ ဖွဈစပေါလဲ။ ပဋိပက်ခတှေ အဆုံးသတျဖို့ ငွိမျးခမြျးဖို့က ခုခြိနျမှာ ဘယျလောကျအထိ အရေးကွီးနပေါလဲရှင့ျ။
“အခုလိုမြိုး လုပျရပျမြိုးက ဘယျလောကျအထိ ထိခိုကျလဲဆိုရငျ ယုံကွညျမှုတှေ အမြားကွီး ထိခိုကျသှားတာပေါ့။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုရငျ အကွောကျတရားတှေ ပိုပွီးတော့ ကွီးမားလာစတေယျ။ ပိုပွီးတော့ မငွိမျးခမြျးမှုတှကေို ဦးတညျစတေယျ။ အခုလိုမြိုး လုပျရပျတှကေလေ။ ဒါကွောင့ျ ဒီလိုလုပျရပျမြိုးတှကေို နောကျ ဘယျသူ့ဘယျသူကိုမှ မလုပျဖို့။ အဲ့ဒီလို မလုပျစခေငြျပါဘူးလို့ ပွောခငြျပါတယျ။ နောကျတခကြျက ငွိမျးခမြျးရေးကလညျး အငျမတနျမှ အရေးကွီးပါတယျလို့။ ကမြတို့နိုငျငံမှာက ပွညျတှငျး ငွိမျးခမြျးရေးကလညျး နှဈပေါငျး ၆၀ ကြောျပွီလို့ ပွောရမှာပေါ့နောျ။ ကမြတို့တောငျ မမီဘူး။ ပွောရရငျ ကမြတို့ လုပျခဲ့တဲ့အရာတှလေဲ မဟုတျဘူး။ ကမြတို့ အခုသကျတမျးပေါ့ အခုဆိုရငျ ကမြအသကျ ၃၀ ကြောျပွီ။ ၃၁ နှဈထဲ ရောကျပွီ။ အခုထကျထိ ဒီကိစ်စတှကေ မငွိမျးခမြျးနိုငျသေးဘူး။ မငွိမျးခမြျးနိုငျတော့ ဘာဖွဈလဲဆိုတော့ ကမြတို့ ပွညျသူတှပေဲ မွဇောပငျဖွဈတယျ။ ကမြတို့ပွညျသူတှပေဲ ထိခိုကျနဈနာ ဆုံးရှုံးရတယျ။ ဒါကွောင့ျမိုလို့ ကမြတို့ကတော့ ငွိမျးခမြျးရေးကို မွနျမွနျ အကောငျအထညျဖောျပွီး တဘကျနဲ့တဘကျ ယုံကွညျမှုတှေ မွနျမွနျ တညျဆောကျကွပွီးတော့ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ကမြတို့ရဲ့ နိုငျငံကို တညျဆောကျသှားတာကိုပဲ ကမြတို့ မွငျခငြျပါတယျလို့။”
အခုရှေးကောကျပှဲမှာ ဝငျမပွိုငျလိုကျရဘူးဆိုတော့ ဘာ ဆကျလုပျသှားဖို့ စဉျးစားထားပါလဲရှင့ျ။
“ကိုယ့ျဟာကိုယျဆုံးဖွတျထားတာကတော့ ကမြ အတတျနိုငျဆုံး မိသားစုလညျးရှိတယျ။ ကလေးလညျး ရှိသေးတဲ့အခါကတြော့ မိသားစုကိုလညျး အခြိနျပေးရငျးနဲ့ ကမြတို့မွို့နယျအတှကျ အလုပျလုပျမယျ။ ကမြရဲ့ ဒီလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ သကျတမျးက ဇနျနဝါရီလ ကုနျလို့ရှိရငျ ပွီးပွီပေါ့နောျ။ ၅ နှဈပွည့ျပွီပေါ့။ ဘာပဲဖွဈဖွဈ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဖွဈသညျ ဖွဈစေ၊ မဖွဈသညျဖွဈစေ ကမြတို့ နိုငျငံရေးက လှှတျတောျအမတျဖွဈမှ လုပျလို့ရတာတော့ မဟုတျပါဘူးပေါ့နောျ။ ကမြတို့ အမြားကွီး လုပျစရာတှေ ရှိတယျ။ နညျးပေါငျးစုံကနေ ကမြတို့ လုပျလို့ရတာ ရှိတယျ။ နောကျပွီး ကမြရဲ့ မိခငျပါတီရဲ့ တာဝနျတှလေညျး ရှိတယျ။ အဲ့တော့ ကိုယ့ျရဲ့ ပါတီ တာဝနျတှကေိုလညျး တတျနိုငျသလောကျလုပျမယျ။ လိုအပျတာလေးတှကေို ဆကျပွီး လုပျပေးမယျ။ မိသားစုကိုလညျး အခြိနျပေးရမှာတှေ ရှိတယျ။ အဲ့ဒါကတော့ ကမြ အနနေဲ့ အခြိနျမ ြှ ပွီးတော့ လုပျသှားရမှာပေါ့။”
