မြန်မာ-တရုတ်-ရုရှား (၃) ပွင့်ဆိုင် မဟာမိတ် ဖြစ်လာနိုင်မလား

အခုအခါ မြန်မာနဲ့ ရုရှား နီးစပ်လာနေတာဟာ အခြေအနေအရ အခိုက်အတန့် ကိုယ်ကျိုးအတွက် အပြန်အလှန် တွယ်ကပ်နေကြခြင်းသာ ဖြစ်တယ်။ တကယ်နက်ရှိုင်းစွဲမြဲမယ့် မဟာမိတ်စစ်စစ်တွေ ဖြစ်ဖို့ခက်မယ်လို့ အာရှပစိဖိတ်ဒေသရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ပါမောက္ခ Rouben Azizian (ရူဘန် အာဇီဇီယန်) က သုံးသပ်ပါတယ်။ မြန်မာ-တရုတ်-ရုရှား (၃) ပွင့်ဆိုင် ညီညွတ်ရေးဆိုတာကကော ဖြစ်ထွန်းလာနိုင်စရာရှိပါသလား။ New Zealand နိုင်ငံ Massey တက္ကသိုလ်က ပါမောက္ခ Azizian နဲ့ ဦးကျော်ဇံသာ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။

မေး ။ ။ မကြာသေးခင်က ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin နဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီအကြီးအကဲ ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ Vladivostok မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။ တဘက်ကိုတဘက် ချီးကျူးဂုဏ်တင်ပြီးတော့ ပြောကြပါတယ်လို့ အဲဒီလို တချို့ကို သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ပါမောက္ခ Azizian ဘယ်လိုသုံးသပ်လိုပါသလဲ။ ဘယ်လောက်အရေးကြီးပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ ဒီတွေ့ဆုံမှုက မြန်မာစစ်ကောင်စီနဲ့ ရုရှားပူတင် အစိုးရခေါင်းဆောင်တွေ နှစ်ဘက်စလုံးအတွက် အရေးကြီးတဲ့ တွေ့ဆုံမှုပါ။ နှစ်နိုင်ငံစလုံးဟာ အထီးကျန်မှု၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစွာတို့ရဲ့ ဝေဖန်မှု၊ ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ဟာ သဘောသဘာဝအရဖြစ်စေ၊ သဘောပေါက်နားလည်မှုနဲ့ဖြစ်စေ တယောက်ကိုတယောက် တွယ်ဖက်ပြီး၊ အပြန်အလှန် ထောက်ခံအားပေးမှု ရရှိဖို့ မျှော်လင့်နေကြတာပါ။ ဆိုတော့ ရုရှားအနေနဲ့ သူတို့ဟာ အထီးကျန်မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ပြသဖို့အတွက် နိုင်ငံအများအပြားက လူတွေလာရောက်ပြီး ပူတင်နဲ့ ယှဉ်တွဲထိုင်နေတာကို လိုချင်နေကြတာပါ။ မြန်မာစစ်ကောင်စီကလဲ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ ပိုပြီးသူတို့အပေါ် စိတ်ဝင်တစရာနဲ့ ထောက်ခံပြဖို့ လိုချင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လဲ အခုတွေ့ဆုံမှုဟာ နိုင်ငံရေးနဲ့ လူထုအမြင်အတွက် နှစ်ဘက်စလုံးက လုပ်ပြတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ကိစ္စတခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ရေရှည် ဘယ်လောက်ထိရောက်မှု ရှိမလဲဆိုတာကိုတော့ ကျနော် သံသယ ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ကာ ဒီတွေ့ဆုံမှုဟာ တကယ်နှစ်နှစ်ကာကာ ရင်းနှီးမှုမဟုတ်ဘဲ၊ လက်တလော အဆင်ပြေဖို့အတွက် ကိုယ့်အကျိုးအတွက် လုပ်တဲ့သဘော၊ တနည်းအားဖြင့် marriage of convenience ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးလို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့။

ဖြေ ။ ။ ဟုတ်ပါတယ်။ ဒါက marriage of convenience ပါပဲ။ သူတို့နှစ်ယောက် တွေ့ဆုံရာမှာ ဘာတွေပြောကြတယ်ဆိုတာ အသေးစိတ်ကို ကျနော် မသိပေမဲ့၊ သူတို့ပြောကြတဲ့အထဲ ပါဝင်နိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာတခုကတော့ သူတို့တိုင်းပြည်က ထွက်ပြေးဖို့ ကြုံလာရင် တယောက်ဆီတယောက်လာပြီး ခိုလှုံမယ့်ကိစ္စတွေလည်း ပါကောင်းပါမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါကို ကျနော် အလေးအနက်ထားပြီး ပြောနေတာ မဟုတ်ပေမဲ့ သူတို့အနေနဲ့ ဒီလိုအခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာခဲ့ရင်ဆိုတာကိုတော့ စဉ်းစားရမယ့်အချိန်လဲ ရောက်လာနိုင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ နောက်မေးချင်တာတခုကတော့ ရုရှားနဲ့ တရုတ်ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနှစ်နိုင်ငံတို့ဟာ အခုလောလောဆယ်မှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီ နောက်ကွယ်မှာ အတူတူရပ်တည်နေကြတယ်လို့ လူတွေက သတ်မှတ်ကြပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ သူတို့နှစ်နိုင်ငံရဲ့ မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လက်တွဲမှုဟာ ဘယ်လောက် ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိနိုင်ပါသလဲ။ တကယ်တော့ စစ်ရေးခေတ်တုန်းက ဆိုဗီယက်ရုရှားက တရုတ်ကို ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံပေါ်မှာ သူတို့နဲ့ တန်းတူမဆက်ဆံချင်လို့ Co-starring Role မပေးချင်လို့၊ လမ်းခွဲခဲ့ကြတာ ရှိပါတယ်။ နောက် အာရှအလယ်ပိုင်းမှာလည်း နယ်မြေပြဿနာတွေ ရှိနေခဲ့တယ်ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ လက်တွဲမှုက ဘယ်လောက်ခိုင်မာနိုင်မယ် ထင်ပါသလဲ။ မြန်မာရဲ့ နောက်ကွယ်လက်တွဲမှု။

ဖြေ ။ ။ ရုရှားနဲ့ တရုတ် နှစ်နိုင်ငံတို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သူတို့ရဲ့ အကျိုးအမြတ်တွေ အတူတကွ ရှိနေတာတော့ သေချာပါတယ်။ တခုသော တူညီတဲ့ မျှော်မှန်းချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဒီမိုကရေစီ လွှမ်းမိုးမှုတွေ မရောက်လာစေရေးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကိစ္စမှာ ရုရှားနဲ့ တရုတ်တို့ မြန်မာနောက်က အတူတကွ ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုလက်တွဲရပ်တည်မှုဟာ ရှေ့ဆက်ပြီး အကန့်အသတ်နဲ့သာ သွားနေပါလိမ့်မယ်။ ဒီအတွက် အကြောင်းရင်း အများအပြားလည်း ရှိပါတယ်။ တရုတ်ဟာ ကမ္ဘာရဲ့ ဒီဘက်ခြမ်းမှာ အထင်ကရ အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် သူ့ကိုယ်သူ မှတ်ယူထားတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံပေါ်လည်း ရုရှားထက် များစွာသာလွန်ပြီး လွှမ်းမိုးထားတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ ရုရှားဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘာပဲလုပ်လုပ် တရုတ်မျက်နှာကို အရင်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သူလုပ်ချင်တာလုပ်ဖို့ ရုရှားမျက်နှာကိုကြည့်နေစရာ မလိုပါဘူး။ ဆိုတော့ မြန်မာ့အရေးအတွက် သူတို့နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ အကန့်အသတ်ရှိမှာဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံတကာအရေး လက်တွဲရာမှာလဲ အကန့်အသတ်တွေ ရှိနေမှာပါ။ သူတို့နှစ်နိုင်ငံဟာ စစ်ရေးကာလတုန်းက နိုင်ငံတကာမှာ ရန်သူတွေ၊ ပြိုင်ဘက်တွေ ဖြစ်ခဲ့ကြတာ မှန်ပါတယ်။ အခုတော့ သူတို့ဟာသူတို့ မဟာဗျူဟာ မဟာမိတ်တွေ Strategic Alliance လို့ ပြောနေကြပါတယ်။ ဒါဟာ မှန်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ တယောက်ကိုတယောက် သိသိသာသာ မှီခိုအားထားနေကြပါတယ်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ တရုတ်က ရုရှားကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ထောက်ခံပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်က သတိကြီးစွာထားပါတယ်။ လိုအပ်တာထက်တော့ မပိုပါဘူး။ ယူကရိန်းမှာ ရုရှားရဲ့ စစ်တိုက်နေပုံကို အပြည့်အဝ သဘောမတူပါဘူး။ ရုရှားရဲ့ နျူကလီးယားအင်အားပြ အနိုင်ကျင့်နေတာကို တရုတ်က သဘောမကျပါဘူး။ ဆိုတော့ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမှာ အကန့်အသတ်နဲ့ ရှိနေတာပါ။

မေး ။ ။ မြန်မာ့အရေးမှာကော ရုရှားနဲ့ တရုတ် နှစ်နိုင်ငံ ညီညွှတ်မှုမှာ ဘယ်လို အဖုအထစ်တွေ ရှိနေနိုင်တယ်ဆိုတာလဲ နည်းနည်းရှင်းပြပါအုံး။

ဖြေ ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံဟာလဲ တရုတ်-ရုရှား ဆက်ဆံရေး အကန့်အသတ် ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ နောက်ထပ်နမူနာပြယုဂ်ပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ မဖြစ်ထွန်းဖို့ သူတို့လိုလားနေသမျှတော့ သူတို့ လက်တွဲနေကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့အချင်းချင်းမှာလဲ ထူးခြားတဲ့ မတူညီတဲ့ ဦးစားပေးမှုတွေ သီးခြားရှိနေကြပါတယ်။ ဒီလိုဦးစားပေးမှုတွေကို မြန်မာနဲ့ရုရှား သီးသန့်၊ မြန်မာနဲ့တရုတ် သီးသန့်ဆီ လုပ်ကိုင်ချင်ကြပါတယ်။ သုံးနိုင်ငံ လက်တွဲပြီး triliteral မလုပ်ချင်ကြပါဘူး။ ရုရှား၊ တရုတ်နဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီ သုံးပွင့်ဆိုင် တွဲလုပ်ချင်ကြတဲ့ အရေးကြီးလုပ်ရပ် ဘာမှရှိလိမ့်မယ်လို့ မထင်ပါဘူး။

မေး ။ ။ သမ္မတပူတင်နဲ့ တရုတ်တို့ဟာ မဟာဗျူဟာ မဟာမိတ်တွေ Strategic Alliance တွေဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်က သူတို့အတွက် မဟာဗျူဟာအရ အချက်အချာကျတဲ့ နေရာ ဖြစ်တယ်။ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကိုထွက်မယ့် ထွက်ပေါက်ဖြစ်တယ်လို့ သတ်မှတ်ထားကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီနေရာမှာ ရုရှားက ဝင်လာတော့ ရုရှားနဲ့ တရုတ်ဟာ မဟာဗျူဟာအရ အကျိုးစီးပွားချင်း ထိပ်တိုက်တွေ့တယ်လို့ မဆိုနိုင်ဘူးလား။

ဖြေ ။ ။ သူတို့ဟာ မဟာဗျူဟာဆိုင်ရာ မဟာမိတ်တွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာတော့ အသေအချာပဲလို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ကို စစ်ရေးမဟာမိတ် Military Alliance လို့ မခေါ်ချင်ပါဘူး။ သူတို့နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ စစ်ရေးသဘောတူစာချုပ် တစုံတရာ မရှိပါဘူး။ မဟာဗျူဟာအရတော့ အပြန်အလှန်ကူညီပြီး သြဇာအရှိန်အဝါ ကြီးမားအောင် လုပ်မယ်။ အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ဖိအားကို လက်တွဲရင်ဆိုင်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ တနိုင်ငံနဲ့ တနိုင်ငံ ယှဉ်ပြိုင်မှုလည်း ရှိနေပါတယ်။ အာရှအလယ်ပိုင်းမှာ ပြိုင်ဆိုင်နေကြပါတယ်။ တကယ်လို့ အနောက်ဘက် နိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေး ပြဿနာတက်လို့ အရှေ့ဘက်မှာ ပိုပြီးလှုပ်ရှားဖို့ ရုရှားက လုပ်လာမယ်ဆိုရင် တရုတ်နဲ့ ပြိုင်ဆိုင်မှုက ပိုပြီးပြင်းထန်လာနိုင်ပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ တရုတ် ငြိုငြင်စရာ မဖြစ်အောင် ရုရှားက သတိထားလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ အချုပ်ပြောရရင် မြန်မာ့အရေးမှာ အကျိုးစီးပွားချင်း တူညီမှု ရှိပါတယ်။ သူတို့ တတ်နိုင်ရင် မြန်မာမှာ နျူကလီးယားစက်ရုံ တည်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်နဲ့ ရုရှား နှစ်နိုင်ငံကြား သူတို့လုပ်သမျှမှာ အပြည့်အဝ သဘောတူညီမှု ရကြလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် မထင်ပါဘူး။ တရုတ်က သူ့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားကို ဦးစားပေး ကာကွယ်သွားမှာပါ။ ရုရှားနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ တရာရာခိုင်နှုန်းတော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

မေး ။ ။ ဒီတော့ အရှေ့တောင်အာရှမှာလဲ ရုရှားဟာ တချိန်က သူ့ရဲ့ ခြေကုပ်စခန်း ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဗိယက်နမ်ကို အခုအခါမှာ လက်တွဲဖြုတ်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို အရှေ့တောင်အာရှမှာ သူတို့ရဲ့ ခြေကုပ်စခန်းအဖြစ် တည်ဆောက်လာနိုင်မယ့် အလားအလာကော မရှိဘူးလား။

ဖြေ ။ ။ ဟုတ်ပါတယ် - ရုရှားက နှစ်အတော်ကြာမှာပဲ ဗိယက်နမ်မှာရှိတဲ့ စစ်စခန်း Cam Ranh Bay ကမ်ရန်ပင်လယ်ကွေ့ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါက ပူတင်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ လုပ်တာပါ။ တချိန်တည်းမှာပဲ အဲဒီစစ်စခန်းဟာ သူတို့အတွက် အကျိုးမရှိတော့လို့၊ ဒါမှမဟုတ်လဲ ငွေကြေးမတတ်နိုင်တော့လို့ စွန့်လွှတ်ခဲ့တာလဲ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ရုရှားဟာ သူ့ရဲ့ အနီးကပ် အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံ အချို့ကလွဲလို့ သူ့ရဲ့ စစ်စခန်း တိုးချဲ့ထားရှိနိုင်မယ့် အခြေအနေမျိုး မရှိပါဘူး။ သူ့ရဲ့ တိုက်ရိုက်သြဇာ လွှမ်းမိုးခံရတဲ့နယ်မြေ Direct sphere of influence နယ်မြေတွေဖြစ်တဲ့ ယခင်ဆိုဗီယက်နိုင်ငံတွေ၊ ကော့ကေးစပ်၊ ယူကရိန်း၊ မော်ဒိုဗာ စတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ လက်မလည်အောင် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့်လဲ သူဟာ အရှေ့တောင်အာရှမှာ စစ်စခန်းတည်ဆောက်နိုင်တဲ့ အင်အား၊ ဒါမှမဟုတ် ရည်မှန်းချက် တစုံတရာ ရှိမယ်လို့ ကျနော် မထင်ပါဘူး။ ဒုတိယအချက်ကလဲ အရှေ့တောင်အာရှဆိုတာ တရုတ်က သူ့ရဲ့ သြဇာလွှမ်းမိုးခံ နယ်မြေလို့ သတ်မှတ်ထားရာ ဖြစ်နေတော့ ရုရှားစစ်စခန်းတွေ ထားရှိရေးကိစ္စကို သည်းညည်းခံလိမ့်မယ် မဟုတ်ပါဘူး။

မေး ။ ။ အခု မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာကို သုံးသပ်သူတချို့ ပြောကြပါတယ်။ ဒါဟာ Proxy War ကိုယ်စားလှယ်ကတဆင့် တိုက်တဲ့စစ်ပွဲရဲ့ စစ်မျက်နှာပြင်၊ စစ်မြေပြင် ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ အနောက်အုပ်စုက ဒီမိုကရေစီအင်အားစု နောက်ကွယ်မှာ ရှိနေပြီး၊ တရုတ်နဲ့ ရုရှားတို့က စစ်ကောင်စီ နောက်ကွယ်မှာ ရှိနေကြတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သုံးသပ်သူ နောက်ပညာရှင်တဦးကတော့ အခုမြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ လက်နက်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် တကယ်တမ်း Proxy War ဖြစ်နေတာက တရုတ်နဲ့ ရုရှားကြားမှာသာ ဖြစ်တယ်။ တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေက တရုတ်လက်နက်ကိုင်ပြီး တိုက်နေကြတယ်။ စစ်ကောင်စီက ရုရှားလက်နက်ကိုင်ပြီး တိုက်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီကိစ္စမှာကော ပါမောက္ခအနေနဲ့ ဘယ်လိုသုံးသပ်လိုပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ သူတို့လက်နက်ထောက်ပံ့မှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုပေမဲ့ ရုရှားနဲ့ တရုတ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ Proxy War ဆင်နွှဲနေတယ်လို့ ကျနော် မထင်ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံအရေးမှာ တရုတ်ဝင်စွက်နေသလို၊ ရုရှားက မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်တွင်းရေးမှာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေတယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ မြန်မာအပေါ် ရုရှားလွှမ်းမိုးမှုဟာ အဓိကအားဖြင့် ကူးသန်ရောင်းဝယ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး၊ သံခင်းတမန်ခင်း ကိစ္စတွေမှာသာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံပေါ် ရုရှားက တရုတ်ကို မယှဉ်ပါဘူး။ ယှဉ်နိုင်စရာ အခြေအနေလဲ လုံးဝမရှိပါဘူး။

=== Unicode ====

အခုအခါ မွနျမာနဲ့ ရုရှား နီးစပျလာနတောဟာ အခွအေနအေရ အခိုကျအတန့ျ ကိုယျကြိုးအတှကျ အပွနျအလှနျ တှယျကပျနကွေခွငျးသာ ဖွဈတယျ။ တကယျနကျရှိုငျးစှဲမွဲမယ့ျ မဟာမိတျစဈစဈတှေ ဖွဈဖို့ခကျမယျလို့ အာရှပစိဖိတျဒသေရေးရာကြှမျးကငြျသူ ပါမောက်ခ Rouben Azizian (ရူဘနျ အာဇီဇီယနျ) က သုံးသပျပါတယျ။ မွနျမာ-တရုတျ-ရုရှား (၃) ပှင့ျဆိုငျ ညီညှတျရေးဆိုတာကကော ဖွဈထှနျးလာနိုငျစရာရှိပါသလား။ New Zealand နိုငျငံ Massey တက်ကသိုလျက ပါမောက်ခ Azizian နဲ့ ဦးကြောျဇံသာ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။

မေး ။ ။ မကွာသေးခငျက ရုရှားသမ်မတ Vladimir Putin နဲ့ မွနျမာစဈကောငျစီအကွီးအကဲ ဗိုလျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျတို့ Vladivostok မှာ တှေ့ဆုံခဲ့ကွပါတယျ။ တဘကျကိုတဘကျ ခြီးကြူးဂုဏျတငျပွီးတော့ ပွောကွပါတယျလို့ အဲဒီလို တခြို့ကို သုံးသပျကွပါတယျ။ ပါမောက်ခ Azizian ဘယျလိုသုံးသပျလိုပါသလဲ။ ဘယျလောကျအရေးကွီးပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ ဒီတှေ့ဆုံမှုက မွနျမာစဈကောငျစီနဲ့ ရုရှားပူတငျ အစိုးရခေါငျးဆောငျတှေ နှဈဘကျစလုံးအတှကျ အရေးကွီးတဲ့ တှေ့ဆုံမှုပါ။ နှဈနိုငျငံစလုံးဟာ အထီးကနြျမှု၊ ကမ်ဘာ့နိုငျငံမြားစှာတို့ရဲ့ ဝဖေနျမှု၊ ကဲ့ရဲ့ရှုတျခမြှုတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတာ ဖွဈတဲ့အတှကျ သူတို့ဟာ သဘောသဘာဝအရဖွဈစေ၊ သဘောပေါကျနားလညျမှုနဲ့ဖွဈစေ တယောကျကိုတယောကျ တှယျဖကျပွီး၊ အပွနျအလှနျ ထောကျခံအားပေးမှု ရရှိဖို့ မြှောျလင့ျနကွေတာပါ။ ဆိုတော့ ရုရှားအနနေဲ့ သူတို့ဟာ အထီးကနြျမဟုတျဘူးဆိုတာကို ပွသဖို့အတှကျ နိုငျငံအမြားအပွားက လူတှလောရောကျပွီး ပူတငျနဲ့ ယှဉျတှဲထိုငျနတောကို လိုခငြျနကွေတာပါ။ မွနျမာစဈကောငျစီကလဲ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှေ ပိုပွီးသူတို့အပေါျ စိတျဝငျတစရာနဲ့ ထောကျခံပွဖို့ လိုခငြျနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလဲ အခုတှေ့ဆုံမှုဟာ နိုငျငံရေးနဲ့ လူထုအမွငျအတှကျ နှဈဘကျစလုံးက လုပျပွတဲ့ အရေးကွီးတဲ့ကိစ်စတခု ဖွဈပါတယျ။ ဒါက ရရှေညျ ဘယျလောကျထိရောကျမှု ရှိမလဲဆိုတာကိုတော့ ကနြောျ သံသယ ဖွဈပါတယျ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ကာ ဒီတှေ့ဆုံမှုဟာ တကယျနှဈနှဈကာကာ ရငျးနှီးမှုမဟုတျဘဲ၊ လကျတလော အဆငျပွဖေို့အတှကျ ကိုယ့ျအကြိုးအတှကျ လုပျတဲ့သဘော၊ တနညျးအားဖွင့ျ marriage of convenience ဆိုတဲ့ သဘောမြိုးလို့ပဲ ပွောရမှာပေါ့။

ဖွေ ။ ။ ဟုတျပါတယျ။ ဒါက marriage of convenience ပါပဲ။ သူတို့နှဈယောကျ တှေ့ဆုံရာမှာ ဘာတှပွေောကွတယျဆိုတာ အသေးစိတျကို ကနြောျ မသိပမေဲ့၊ သူတို့ပွောကွတဲ့အထဲ ပါဝငျနိုငျတဲ့ အကွောငျးအရာတခုကတော့ သူတို့တိုငျးပွညျက ထှကျပွေးဖို့ ကွုံလာရငျ တယောကျဆီတယောကျလာပွီး ခိုလှုံမယ့ျကိစ်စတှလေညျး ပါကောငျးပါမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဒါကို ကနြောျ အလေးအနကျထားပွီး ပွောနတော မဟုတျပမေဲ့ သူတို့အနနေဲ့ ဒီလိုအခွအေနမြေိုး ဖွဈလာခဲ့ရငျဆိုတာကိုတော့ စဉျးစားရမယ့ျအခြိနျလဲ ရောကျလာနိုငျပါတယျ။

မေး ။ ။ နောကျမေးခငြျတာတခုကတော့ ရုရှားနဲ့ တရုတျကိစ်စ ဖွဈပါတယျ။ ဒီနှဈနိုငျငံတို့ဟာ အခုလောလောဆယျမှာ မွနျမာစဈကောငျစီ နောကျကှယျမှာ အတူတူရပျတညျနကွေတယျလို့ လူတှကေ သတျမှတျကွပါတယျ။ သို့ပမေဲ့ သူတို့နှဈနိုငျငံရဲ့ မွနျမာ့အရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ လကျတှဲမှုဟာ ဘယျလောကျ ခိုငျခိုငျမာမာ ရှိနိုငျပါသလဲ။ တကယျတော့ စဈရေးခတျေတုနျးက ဆိုဗီယကျရုရှားက တရုတျကို ကမ်ဘာ့ဇာတျခုံပေါျမှာ သူတို့နဲ့ တနျးတူမဆကျဆံခငြျလို့ Co-starring Role မပေးခငြျလို့၊ လမျးခှဲခဲ့ကွတာ ရှိပါတယျ။ နောကျ အာရှအလယျပိုငျးမှာလညျး နယျမွပွေူနာတှေ ရှိနခေဲ့တယျဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ လကျတှဲမှုက ဘယျလောကျခိုငျမာနိုငျမယျ ထငျပါသလဲ။ မွနျမာရဲ့ နောကျကှယျလကျတှဲမှု။

ဖွေ ။ ။ ရုရှားနဲ့ တရုတျ နှဈနိုငျငံတို့မှာ မွနျမာနိုငျငံမှာ သူတို့ရဲ့ အကြိုးအမွတျတှေ အတူတကှ ရှိနတောတော့ သခြောပါတယျ။ တခုသော တူညီတဲ့ မြှောျမှနျးခကြျကတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အနောကျနိုငျငံတှနေဲ့ ဒီမိုကရစေီ လှှမျးမိုးမှုတှေ မရောကျလာစရေေးပဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒီကိစ်စမှာ ရုရှားနဲ့ တရုတျတို့ မွနျမာနောကျက အတူတကှ ရှိကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒီလိုလကျတှဲရပျတညျမှုဟာ ရှေ့ဆကျပွီး အကန့ျအသတျနဲ့သာ သှားနပေါလိမ့ျမယျ။ ဒီအတှကျ အကွောငျးရငျး အမြားအပွားလညျး ရှိပါတယျ။ တရုတျဟာ ကမ်ဘာရဲ့ ဒီဘကျခွမျးမှာ အထငျကရ အငျအားကွီးနိုငျငံအဖွဈ သူ့ကိုယျသူ မှတျယူထားတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံပေါျလညျး ရုရှားထကျ မြားစှာသာလှနျပွီး လှှမျးမိုးထားတဲ့ နိုငျငံ ဖွဈပါတယျ။ ရုရှားဟာ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဘာပဲလုပျလုပျ တရုတျမကြျနှာကို အရငျကွည့ျရမှာ ဖွဈပါတယျ။ တရုတျအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ သူလုပျခငြျတာလုပျဖို့ ရုရှားမကြျနှာကိုကွည့ျနစေရာ မလိုပါဘူး။ ဆိုတော့ မွနျမာ့အရေးအတှကျ သူတို့နှဈနိုငျငံ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုမှာ အကန့ျအသတျရှိမှာဖွဈပွီး၊ နိုငျငံတကာအရေး လကျတှဲရာမှာလဲ အကန့ျအသတျတှေ ရှိနမှောပါ။ သူတို့နှဈနိုငျငံဟာ စဈရေးကာလတုနျးက နိုငျငံတကာမှာ ရနျသူတှေ၊ ပွိုငျဘကျတှေ ဖွဈခဲ့ကွတာ မှနျပါတယျ။ အခုတော့ သူတို့ဟာသူတို့ မဟာဗြူဟာ မဟာမိတျတှေ Strategic Alliance လို့ ပွောနကွေပါတယျ။ ဒါဟာ မှနျပါတယျ။ သူတို့ဟာ တယောကျကိုတယောကျ သိသိသာသာ မှီခိုအားထားနကွေပါတယျ။

ယူကရိနျးစဈပှဲမှာ တရုတျက ရုရှားကို ပေါျပေါျထငျထငျ ထောကျခံပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တရုတျက သတိကွီးစှာထားပါတယျ။ လိုအပျတာထကျတော့ မပိုပါဘူး။ ယူကရိနျးမှာ ရုရှားရဲ့ စဈတိုကျနပေုံကို အပွည့ျအဝ သဘောမတူပါဘူး။ ရုရှားရဲ့ နြူကလီးယားအငျအားပွ အနိုငျကငြ့ျနတောကို တရုတျက သဘောမကပြါဘူး။ ဆိုတော့ နှဈနိုငျငံဆကျဆံရေးမှာ အကန့ျအသတျနဲ့ ရှိနတောပါ။

မေး ။ ။ မွနျမာ့အရေးမှာကော ရုရှားနဲ့ တရုတျ နှဈနိုငျငံ ညီညှှတျမှုမှာ ဘယျလို အဖုအထဈတှေ ရှိနနေိုငျတယျဆိုတာလဲ နညျးနညျးရှငျးပွပါအုံး။

ဖွေ ။ ။ မွနျမာနိုငျငံဟာလဲ တရုတျ-ရုရှား ဆကျဆံရေး အကန့ျအသတျ ရှိနတေယျဆိုတဲ့ နောကျထပျနမူနာပွယုဂျပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီမိုကရစေီ မဖွဈထှနျးဖို့ သူတို့လိုလားနသေမြှတော့ သူတို့ လကျတှဲနကွေပါလိမ့ျမယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့အခငြျးခငြျးမှာလဲ ထူးခွားတဲ့ မတူညီတဲ့ ဦးစားပေးမှုတှေ သီးခွားရှိနကွေပါတယျ။ ဒီလိုဦးစားပေးမှုတှကေို မွနျမာနဲ့ရုရှား သီးသန့ျ၊ မွနျမာနဲ့တရုတျ သီးသန့ျဆီ လုပျကိုငျခငြျကွပါတယျ။ သုံးနိုငျငံ လကျတှဲပွီး triliteral မလုပျခငြျကွပါဘူး။ ရုရှား၊ တရုတျနဲ့ မွနျမာစဈကောငျစီ သုံးပှင့ျဆိုငျ တှဲလုပျခငြျကွတဲ့ အရေးကွီးလုပျရပျ ဘာမှရှိလိမ့ျမယျလို့ မထငျပါဘူး။

မေး ။ ။ သမ်မတပူတငျနဲ့ တရုတျတို့ဟာ မဟာဗြူဟာ မဟာမိတျတှေ Strategic Alliance တှဆေိုတော့ မွနျမာနိုငျငံကို တရုတျက သူတို့အတှကျ မဟာဗြူဟာအရ အခကြျအခြာကတြဲ့ နရော ဖွဈတယျ။ အိန်ဒိယသမုဒ်ဒရာကိုထှကျမယ့ျ ထှကျပေါကျဖွဈတယျလို့ သတျမှတျထားကွတာ ဖွဈပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီနရောမှာ ရုရှားက ဝငျလာတော့ ရုရှားနဲ့ တရုတျဟာ မဟာဗြူဟာအရ အကြိုးစီးပှားခငြျး ထိပျတိုကျတှေ့တယျလို့ မဆိုနိုငျဘူးလား။

ဖွေ ။ ။ သူတို့ဟာ မဟာဗြူဟာဆိုငျရာ မဟာမိတျတှေ ဖွဈတယျဆိုတာတော့ အသအေခြာပဲလို့ ကနြောျထငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ကို စဈရေးမဟာမိတျ Military Alliance လို့ မခေါျခငြျပါဘူး။ သူတို့နှဈနိုငျငံကွားမှာ စဈရေးသဘောတူစာခြုပျ တစုံတရာ မရှိပါဘူး။ မဟာဗြူဟာအရတော့ အပွနျအလှနျကူညီပွီး သွဇာအရှိနျအဝါ ကွီးမားအောငျ လုပျမယျ။ အနောကျနိုငျငံတှရေဲ့ ဖိအားကို လကျတှဲရငျဆိုငျမယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုး ရှိနပေါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တခြိနျတညျးမှာပဲ တနိုငျငံနဲ့ တနိုငျငံ ယှဉျပွိုငျမှုလညျး ရှိနပေါတယျ။ အာရှအလယျပိုငျးမှာ ပွိုငျဆိုငျနကွေပါတယျ။ တကယျလို့ အနောကျဘကျ နိုငျငံတှနေဲ့ ဆကျဆံရေး ပွူနာတကျလို့ အရှေ့ဘကျမှာ ပိုပွီးလှုပျရှားဖို့ ရုရှားက လုပျလာမယျဆိုရငျ တရုတျနဲ့ ပွိုငျဆိုငျမှုက ပိုပွီးပွငျးထနျလာနိုငျပါတယျ။ လောလောဆယျမှာတော့ တရုတျ ငွိုငွငျစရာ မဖွဈအောငျ ရုရှားက သတိထားလုပျဆောငျနပေါတယျ။ အခြုပျပွောရရငျ မွနျမာ့အရေးမှာ အကြိုးစီးပှားခငြျး တူညီမှု ရှိပါတယျ။ သူတို့ တတျနိုငျရငျ မွနျမာမှာ နြူကလီးယားစကျရုံ တညျပေးနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တရုတျနဲ့ ရုရှား နှဈနိုငျငံကွား သူတို့လုပျသမြှမှာ အပွည့ျအဝ သဘောတူညီမှု ရကွလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျ မထငျပါဘူး။ တရုတျက သူ့ရဲ့ ကိုယျပိုငျအကြိုးစီးပှားကို ဦးစားပေး ကာကှယျသှားမှာပါ။ ရုရှားနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုဟာ တရာရာခိုငျနှုနျးတော့ မဖွဈနိုငျပါဘူး။

မေး ။ ။ ဒီတော့ အရှေ့တောငျအာရှမှာလဲ ရုရှားဟာ တခြိနျက သူ့ရဲ့ ခွကေုပျစခနျး ဖွဈခဲ့တဲ့ ဗိယကျနမျကို အခုအခါမှာ လကျတှဲဖွုတျခဲ့ပွီ ဖွဈပါတယျ။ ဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံကို အရှေ့တောငျအာရှမှာ သူတို့ရဲ့ ခွကေုပျစခနျးအဖွဈ တညျဆောကျလာနိုငျမယ့ျ အလားအလာကော မရှိဘူးလား။

ဖွေ ။ ။ ဟုတျပါတယျ - ရုရှားက နှဈအတောျကွာမှာပဲ ဗိယကျနမျမှာရှိတဲ့ စဈစခနျး Cam Ranh Bay ကမျရနျပငျလယျကှေ့ကို စှန့ျလှှတျခဲ့ပွီ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒါက ပူတငျရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျနဲ့ လုပျတာပါ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ အဲဒီစဈစခနျးဟာ သူတို့အတှကျ အကြိုးမရှိတော့လို့၊ ဒါမှမဟုတျလဲ ငှကွေေးမတတျနိုငျတော့လို့ စှန့ျလှှတျခဲ့တာလဲ ဖွဈနိုငျပါတယျ။ အခုလောလောဆယျမှာတော့ ရုရှားဟာ သူ့ရဲ့ အနီးကပျ အိမျနီးနားခငြျးနိုငျငံ အခြို့ကလှဲလို့ သူ့ရဲ့ စဈစခနျး တိုးခြဲ့ထားရှိနိုငျမယ့ျ အခွအေနမြေိုး မရှိပါဘူး။ သူ့ရဲ့ တိုကျရိုကျသွဇာ လှှမျးမိုးခံရတဲ့နယျမွေ Direct sphere of influence နယျမွတှေဖွေဈတဲ့ ယခငျဆိုဗီယကျနိုငျငံတှေ၊ ကော့ကေးစပျ၊ ယူကရိနျး၊ မောျဒိုဗာ စတဲ့နိုငျငံတှမှော လကျမလညျအောငျ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျလဲ သူဟာ အရှေ့တောငျအာရှမှာ စဈစခနျးတညျဆောကျနိုငျတဲ့ အငျအား၊ ဒါမှမဟုတျ ရညျမှနျးခကြျ တစုံတရာ ရှိမယျလို့ ကနြောျ မထငျပါဘူး။ ဒုတိယအခကြျကလဲ အရှေ့တောငျအာရှဆိုတာ တရုတျက သူ့ရဲ့ သွဇာလှှမျးမိုးခံ နယျမွလေို့ သတျမှတျထားရာ ဖွဈနတေော့ ရုရှားစဈစခနျးတှေ ထားရှိရေးကိစ်စကို သညျးညညျးခံလိမ့ျမယျ မဟုတျပါဘူး။

မေး ။ ။ အခု မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈပကြျနတောကို သုံးသပျသူတခြို့ ပွောကွပါတယျ။ ဒါဟာ Proxy War ကိုယျစားလှယျကတဆင့ျ တိုကျတဲ့စဈပှဲရဲ့ စဈမကြျနှာပွငျ၊ စဈမွပွေငျ ဖွဈလာနိုငျတယျလို့ ပွောကွပါတယျ။ အနောကျအုပျစုက ဒီမိုကရစေီအငျအားစု နောကျကှယျမှာ ရှိနပွေီး၊ တရုတျနဲ့ ရုရှားတို့က စဈကောငျစီ နောကျကှယျမှာ ရှိနကွေတယျလို့ ဆိုကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သုံးသပျသူ နောကျပညာရှငျတဦးကတော့ အခုမွနျမာပွညျမှာ ဖွဈနတေဲ့ တိုကျပှဲတှမှော လကျနကျကို ကွည့ျမယျဆိုရငျ တကယျတမျး Proxy War ဖွဈနတောက တရုတျနဲ့ ရုရှားကွားမှာသာ ဖွဈတယျ။ တိုငျးရငျးသားအငျအားစုတှကေ တရုတျလကျနကျကိုငျပွီး တိုကျနကွေတယျ။ စဈကောငျစီက ရုရှားလကျနကျကိုငျပွီး တိုကျနရေတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီကိစ်စမှာကော ပါမောက်ခအနနေဲ့ ဘယျလိုသုံးသပျလိုပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ သူတို့လကျနကျထောကျပံ့မှုတှေ ရှိနတေယျဆိုပမေဲ့ ရုရှားနဲ့ တရုတျတို့ မွနျမာနိုငျငံမှာ Proxy War ဆငျနှှဲနတေယျလို့ ကနြောျ မထငျပါဘူး။ မွနျမာနိုငျငံအရေးမှာ တရုတျဝငျစှကျနသေလို၊ ရုရှားက မွနျမာနိုငျငံ ပွညျတှငျးရေးမှာ ဝငျရောကျစှကျဖကျနတေယျလို့ မထငျပါဘူး။ မွနျမာအပေါျ ရုရှားလှှမျးမိုးမှုဟာ အဓိကအားဖွင့ျ ကူးသနျရောငျးဝယျရေးနဲ့ နိုငျငံရေး၊ သံခငျးတမနျခငျး ကိစ်စတှမှောသာ ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံပေါျ ရုရှားက တရုတျကို မယှဉျပါဘူး။ ယှဉျနိုငျစရာ အခွအေနလေဲ လုံးဝမရှိပါဘူး။