(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲမှာရော ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားမှုမှာပါ ရှေ့တန်းက ပါဝင်ခဲ့တဲ့ တို့ဗမာအစည်းအရုံးဝင် နောက်ဆုံးလက်ကျန် သခင်ဟောင်းကြီး တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကွယ်လွန်သွားတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြပါမယ်။
သူကတော့ အသက် ၉၉ နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ သခင်ချန်ထွန်းပါ။ သခင်ချန်ထွန်းဟာ ဒီကနေ့မနက် ၉ နာရီမှာ ရန်ကုန်မြို့ တာမွေမြို့နယ်က နေအိမ်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
သခင်ချန်ထွန်းဟာ အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီစနစ်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့တဲ့ ၁၉၃၉ ခုနှစ် ကျောင်းသားသပိတ်မှာ ပါဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်သလို ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွေမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
လွတ်လပ်ရေးရပြီးကာလမှာတော့ တိုင်းပြုပြည်ပြု လွှတ်တော်အမတ် ပါလီမန်အတွင်းဝန်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားဆိုင်ရာ မြန်မာ သံအမတ်တာဝန်တွေကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သလို နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည်ပထမဆင့် လွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းဝင် ဒုတိယဆင့် စတဲ့ ဘွဲ့တွေကိုလည်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။
၁၉၉၀ အလွန် ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို စစ်အစိုးရက တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ဖိနှိပ်ခဲ့ချိန်မှာတော့ သခင်ချန်ထွန်းဟာ ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီးများအစုအဖွဲ့မှာ ပါဝင်ပြီး တိုင်းပြည်အရေးကို ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။
၂၀၀၉ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာတုန်း သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးအမြင်သဘောထားတွေကို သခင်ချန်ထွန်းက ဗွီအိုအေကို အခုလို ပြောဆိုခဲ့ဖူးပါတယ်။
“ဘဘတို့အနေနဲ့ကတော့ တောင်းတာပဲလေ။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားအားလုံးကို လွှတ်ပါ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း လွှတ်ပါ။ အားလုံးကို လွှတ်ပြီးတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပါလို့ ပြောတာ။ ဒီလိုပြောတာကတော့ စောစောတည်းကလည်း ပြောတယ်။ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂကလည်း ပြောတယ်။ နိုင်ငံအသီးသီးကလည်း အတော်များများ ပြောတယ်။ ဒီလို ပြောပေမဲ့ ဒီအစိုးရက နည်းနည်းမှ ပြန်လှန်ပြောဆိုခြင်း မရှိဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ရာ အခုဟာကတော့ ဘဘမြင်သမျှကတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးချင်တဲ့ စိတ် ရှိကို မရှိဘူးလို့ အဲလိုပဲ မြင်တယ်လေ။ ဒါကြောင့် ဒါ အဲဒီတွေ့ဆုံဆွေးနွေးချင်တဲ့စိတ်ကို မွေးပြီးတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပါဆိုပြီးတော့ ထပ်ပြီးပြောနေရတာ။ ထပ်ပြီး မေတ္တာရပ်ခံနေရတာ။ အမှန်ကတော့ ဒီလို လွတ်လပ်ရေးအခါသမယမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးတော့ နိုင်ငံရေးပြဿနာအရပ်ရပ်ကို ဖြေရှင်းဖို့ နိုင်ငံတော်ကြီး တိုးတက်စည်ပင်အောင် ဆောက်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။”
သခင်ချန်ထွန်းကွယ်လွန်သွားတဲ့အပေါ် အသက် ၈၆ နှစ်ရှိပြီးဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးသမား၊ သတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာ ဦးလှကွန့်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဒီဘက်မှာ ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီးအဖြစ်နဲ့ အသက်၉၀ကျော်အထိ နိုင်ငံရေးကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဝင်ပါပြီး လုပ်ခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နောက် သမိုင်းမှာလည်း ဟိုးဘက်တည်းကနေပြီး တို့ဗမာအစည်းအရုံးလောက်တည်းကနေ စပြီး ဒီဘက်အထိ စွမ်းစွမ်းတမံ လုပ်ခဲ့တာရှိပါတယ်။ တိုင်းပြည်အတွက် လွတ်လပ်ရေးကိစ္စတွေမှာလည်း လွတ်လပ်ရေးမရခင်တည်းက ပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့အတွက် အခုလို ဆုံးပါးသွားတာကတော့ အင်မတန်ဝမ်းနည်းစရာကောင်းပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။”
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ရဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ဝင် ဦးဉာဏ်ဝင်းကလည်း အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဆရာက သခင်ချန်းထွန်းက တစ်သက်လုံး နိုင်ငံရေးသမားအစစ်၊ နိုင်ငံရေးကလွဲပြီး တစ်ခြား ဘာမှ မလုပ်ဘူး။ တိုင်းပြည်အတွက်၊ နိုင်ငံရေးအတွက် လုပ်သွားတဲ့ ထူးခြားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ”
သခင်ချန်ထွန်းရဲ့ ဈာပနကိုတော့ ဒီကနေ့မှာပဲ ရေဝေးသုသာန်မှာ နေ့ချင်းပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားကွီး သခငျခနြျထှနျး ကှယျလှနျ
မွနျမာနိုငျငံ လှတျလပျရေးတိုကျပှဲမှာရော ဒီမိုကရစေီရေးလှုပျရှားမှုမှာပါ ရှေ့တနျးက ပါဝငျခဲ့တဲ့ တို့ဗမာအစညျးအရုံးဝငျ နောကျဆုံးလကျကနြျ သခငျဟောငျးကွီး တဈဦးဖွဈတဲ့ ကှယျလှနျသှားတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွပါမယျ။
သူကတော့ အသကျ ၉၉ နှဈအရှယျရှိပွီဖွဈတဲ့ သခငျခနြျထှနျးပါ။ သခငျခနြျထှနျးဟာ ဒီကနေ့မနကျ ၉ နာရီမှာ ရနျကုနျမွို့ တာမှမွေို့နယျက နအေိမျမှာ ကှယျလှနျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
သခငျခနြျထှနျးဟာ အငျ်ဂလိပျကိုလိုနီစနဈကို ဆန့ျကငြျခဲ့တဲ့ ၁၉၃၉ ခုနှဈ ကြောငျးသားသပိတျမှာ ပါဝငျခဲ့သူ ဖွဈသလို ဂပြနျတောျလှနျရေးတှမှော ပါဝငျဆောငျရှကျခဲ့သူ တဈဦးလညျး ဖွဈပါတယျ။
လှတျလပျရေးရပွီးကာလမှာတော့ တိုငျးပွုပွညျပွု လှှတျတောျအမတျ ပါလီမနျအတှငျးဝနျနဲ့ တရုတျနိုငျငံနဲ့ မွောကျကိုရီးယားဆိုငျရာ မွနျမာ သံအမတျတာဝနျတှကေို ထမျးဆောငျခဲ့သူဖွဈသလို နိုငျငံ့ဂုဏျရညျပထမဆင့ျ လှတျလပျရေးမောျကှနျးဝငျ ဒုတိယဆင့ျ စတဲ့ ဘှဲ့တှကေိုလညျး ရရှိခဲ့ပါတယျ။
၁၉၉၀ အလှနျ ဒီမိုကရစေီရေးလှုပျရှားသူတှကေို စဈအစိုးရက တငျးတငျးကွပျကွပျ ဖိနှိပျခဲ့ခြိနျမှာတော့ သခငျခနြျထှနျးဟာ ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားကွီးမြားအစုအဖှဲ့မှာ ပါဝငျပွီး တိုငျးပွညျအရေးကို ပါဝငျဆောငျရှကျခဲ့ပါတယျ။
၂၀၀၉ ခုနှဈ လှတျလပျရေးနေ့မှာတုနျး သူ့ရဲ့ နိုငျငံရေးအမွငျသဘောထားတှကေို သခငျခနြျထှနျးက ဗှီအိုအကေို အခုလို ပွောဆိုခဲ့ဖူးပါတယျ။
“ဘဘတို့အနနေဲ့ကတော့ တောငျးတာပဲလေ။ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားအားလုံးကို လှှတျပါ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျလညျး လှှတျပါ။ အားလုံးကို လှှတျပွီးတော့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးပါလို့ ပွောတာ။ ဒီလိုပွောတာကတော့ စောစောတညျးကလညျး ပွောတယျ။ ကမ်ဘာ့ကုလသမဂ်ဂကလညျး ပွောတယျ။ နိုငျငံအသီးသီးကလညျး အတောျမြားမြား ပွောတယျ။ ဒီလို ပွောပမေဲ့ ဒီအစိုးရက နညျးနညျးမှ ပွနျလှနျပွောဆိုခွငျး မရှိဘူး။ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ရာ အခုဟာကတော့ ဘဘမွငျသမြှကတော့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခငြျတဲ့ စိတျ ရှိကို မရှိဘူးလို့ အဲလိုပဲ မွငျတယျလေ။ ဒါကွောင့ျ ဒါ အဲဒီတှေ့ဆုံဆှေးနှေးခငြျတဲ့စိတျကို မှေးပွီးတော့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးပါဆိုပွီးတော့ ထပျပွီးပွောနရေတာ။ ထပျပွီး မတေ်တာရပျခံနရေတာ။ အမှနျကတော့ ဒီလို လှတျလပျရေးအခါသမယမှာ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးပွီးတော့ နိုငျငံရေးပွူနာအရပျရပျကို ဖွရှေငျးဖို့ နိုငျငံတောျကွီး တိုးတကျစညျပငျအောငျ ဆောကျရှကျဖို့ တိုကျတှနျးလိုပါတယျ။”
သခငျခနြျထှနျးကှယျလှနျသှားတဲ့အပေါျ အသကျ ၈၆ နှဈရှိပွီးဖွဈတဲ့ နိုငျငံရေးသမား၊ သတငျးစာဆရာ၊ စာရေးဆရာ ဦးလှကှန့ျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဒီဘကျမှာ ဒီမိုကရစေီရေးလှုပျရှားမှုမှာ ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားကွီးအဖွဈနဲ့ အသကျ၉၀ကြောျအထိ နိုငျငံရေးကို ကောငျးကောငျးမှနျမှနျ ဝငျပါပွီး လုပျခဲ့တဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတဈယောကျလညျး ဖွဈပါတယျ။ နောကျ သမိုငျးမှာလညျး ဟိုးဘကျတညျးကနပွေီး တို့ဗမာအစညျးအရုံးလောကျတညျးကနေ စပွီး ဒီဘကျအထိ စှမျးစှမျးတမံ လုပျခဲ့တာရှိပါတယျ။ တိုငျးပွညျအတှကျ လှတျလပျရေးကိစ်စတှမှောလညျး လှတျလပျရေးမရခငျတညျးက ပါဝငျလှုပျရှားခဲ့တဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတဈယောကျဖွဈတဲ့အတှကျ အခုလို ဆုံးပါးသှားတာကတော့ အငျမတနျဝမျးနညျးစရာကောငျးပါတယျလို့ ပွောခငြျပါတယျ။”
အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ရဲ့ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျအဖှဲ့ အတှငျးရေးမှူးအဖှဲ့ဝငျ ဦးဉာဏျဝငျးကလညျး အခုလို ပွောပါတယျ။
“ဆရာက သခငျခနြျးထှနျးက တဈသကျလုံး နိုငျငံရေးသမားအစဈ၊ နိုငျငံရေးကလှဲပွီး တဈခွား ဘာမှ မလုပျဘူး။ တိုငျးပွညျအတှကျ၊ နိုငျငံရေးအတှကျ လုပျသှားတဲ့ ထူးခွားတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတဈဦးလို့ ပွောခငြျပါတယျ။ ”
သခငျခနြျထှနျးရဲ့ ဈာပနကိုတော့ ဒီကနေ့မှာပဲ ရဝေေးသုသာနျမှာ နေ့ခငြျးပွီး ဆောငျရှကျခဲ့ပါတယျ။
