ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်
အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် အခြေခံပညာရေးမှာ ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ သမိုင်းဖတ်စာကို ဘယ်လိုသင်ကြားသင့်သလဲဆိုတာကို စက်တင်ဘာလ (၅) ရက်နေ့ထုတ် Oxford လက်ဖက်ရည်ဝိုင်းမှာ ဆွေးနွေးထားပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို အနှစ် (၂၀) လောက် လေ့လာထားတဲ့ အမေရိကန်အမျိုးသမီးပညာရှင် ပါမောက္ခ ဒေါက်တာရိုစဲလီမက်ထရို Rosalie Metro တင်ပြထားပါတယ်။ သမိုင်းသင်ကြားရေးဟာ ရည်ရွယ်ချက်၊ ဦးတည်ချက်တွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ကြားနေတဲ့ သမိုင်းသင်ရိုးဆိုတာ မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ သမိုင်းအချက်အလက်တွေဟာ အလွန်များပြားလှပါတယ်။
သမိုင်းဖတ်စာထဲမှာ ဘယ်အချက်ကိုထည့်ပြီး ဘယ်အချိန်ကို ချန်လှပ်မယ်ဆိုတာကို စာအုပ်ရေးသူက ဆုံးဖြတ်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် သမိုင်းသင်ကြားတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို အသေအချာ မဆန်းစစ်ဘူးဆိုရင်၊ သမိုင်းဖတ်စာရေးသူရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အတိုင်း (သို့မဟုတ်) လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ လွှမ်းမိုးနေတဲ့ အယူအဆအတိုင်း လိုက်လုပ်သလို ဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။ မိမိနေထိုင်ရာ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြောင်းလဲရည်ရွယ်ရင် ဘယ်လိုပြောင်းလဲမလဲဆိုတာကို စဉ်းစားရပါလိမ့်မယ်။ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း Donald Trump လို ပုဂ္ဂိုလ်ကတော့ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ကို ဝေဖန်နိုင်အောင် သမိုင်းပညာ သင်ပေးတာကို မလိုလားပါဘူး။
ပြည်ချစ်စိတ်ဓါတ်မြှင့်တင်ဖို့အတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကြီးကျယ်ခမ်းနားပုံတွေကိုသာ သင်ကြားပြီး၊ ကျွန်စနစ်ကျင့်သုံးတာနဲ့ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားတွေကို မျိုးပြုတ်အောင် သတ်ဖြတ်တာတွေကိုတော့ Donald Trump မသင်ကြားစေလိုပါဘူး။ ဒါကြောင့် မြန်မာအစိုးရ ပြဋ္ဌာန်းတဲ့ သမိုင်းစာအုပ်ကို သင်ကြားတဲ့အခါမှာ အမြီးပြန်ခေါင်းပြန် ဆန်းစစ်လေ့လာပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အဓိပ္ပါယ်ဖော်နိုင်ဖို့လိုတယ်လို့ ဒေါက်တာရိုစလီမက်ထရိုက ဆိုပါတယ်။ စစ်တိုက်တွေကို ဘယ်အရွယ်ကစပြီး သိသင့်သလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းဟာလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ဘုရင့်နောင်အကြောင်း ပထမတန်းဖတ်စာမှာ ပါဝင်နေပါတယ်။ ၂၀၁၀ မတိုင်မီ ပညာရေးဌာနထုတ် သမိုင်းဖတ်စာတွေရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ဟာ ပြည်ချစ်စိတ်နဲ့ ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓါတ် မြှင့်တင်ရေးဖြစ်တယ်လို့ နိဒါန်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဘုရင့်နောင်ဟာ စစ်အောင်နိုင်တဲ့ဒေသကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် အုပ်ချုပ်နိုင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့နန်းသက်တလျှောက် မြန်မာတပြည်လုံးမှာ ပုန်ကန်ထကြွမှုတွေ အမြဲတမ်း ရှိနေပါတယ်။ မဆုံးနိုင်တဲ့ သူပုန်နှိမ်နင်းရေးလုပ်ငန်းကြောင့် လူအင်အားရော ငွေအင်အား၊ ငွေအင်အားရော အများအပြား သုံးစွဲရပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ဘုရား၊ ကျောင်း၊ ကန်တွေလည်း တည်ဆောက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘုရင့်နောင် ကွယ်လွန်တာနဲ့ တပြိုင်နက် မြန်မာနိုင်ငံ ပြိုကွဲပျက်စီးရတဲ့အတွက်၊ အသက်ထင်ရှားရှိစဉ်က ဘုန်းသမ္ဘာထက်မြက် ကျော်ကြာခဲ့ပုံတွေဟာ ဟုတ်မှဟုတ်ရဲ့လားလို့ သံသယ ဖြစ်လာရကြောင်း သမိုင်းပါမောက္ခဟောင်း ဒေါက်တာကျော်သက်က ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံသမိုင်း ကျောင်းသုံးစာအုပ်မှာ ရေးထားပါတယ်။
ဘုရင့်နောင်ကို ခေါင်းဆောင်ကောင်းဟုတ်မဟုတ် ဆန်းစစ်တတ်သူတွေဟာ လက်ရှိခေါင်းဆောင်ကိုလည်း အကဲဖြတ်တတ်လာလိမ့်မယ်လို့ ဒေါက်တာရိုစဲလီက ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အစိုးရထုတ်ထားတဲ့ စာအုပ်သာ ရှိတဲ့အတွက် ဒီစာအုပ်ကိုသုံးပြီး ဝေဖန်ဆန်းစစ်တတ်တဲ့ဉာဏ် ထွက်ပေါ်လာအောင် လုပ်ရလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကျောင်းသူကျောင်းသားအများစုဟာ သမိုင်းအချက်အလက်တွေကို အလွတ်ကျက်မှတ်နိုင်ရင် စာမေးပွဲမှာ အမှတ်များများ ရမယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ ဆရာ၊ ဆရာမတွေကို မေးကြည့်တော့ အဖြစ်မှန်ကို ကျောင်းသားတွေကိုသိဖို့ သင်ကြားတာလို့ ဖြေသူကများပါတယ်။ အတိတ်ကဖြစ်ရပ်တွေကို သင်ခန်းစာယူနိုင်အောင် သင်ကြားတာလို့ ဖြေသူလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စာအုပ်ထဲမှာမပါတဲ့ သမိုင်းအချက်အလက်တွေ အများကြီး ရှိနေသေးတာကိုလည်း သတိထားသင့်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မြန်မာ့သမိုင်း သင်ကြားရေးဟာ ထင်သလောက် မလွယ်တာ သိသာပါတယ်။
သမိုင်းသင်ကြားတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေဟာ ပြဿနာမျိုးစုံ ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်ပြီး CDM လုပ်နေသူတွေ ရှိသလို၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အစိုးရကျောင်းတွေမှာဆက်ပြီး အလုပ်လုပ်နေသူရတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေလည်း ရှိပါတယ်။ တိုင်းရင်းသား အခြေခံပညာရေးကျောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဖွင့်ထားတဲ့ကျောင်း၊ ပုဂ္ဂလိက အလွတ်ပညာသင်ကျောင်း စသဖြင့် အမျိုးမျိုးရှိတာမို့ ကျောင်းရဲ့ သဘာဝကိုလိုက်ပြီး သမိုင်းကို ဆန်းစစ်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ အမြဲတမ်းစစ်ဖြစ်နေတဲ့ ဘုရင့်နောင်ခေတ်က မိခင်နဲ့ ကလေးများအခြေအနေကို စဉ်းစားတတ်အောင် သင်ကြားပေးနိုင်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အခုအချိန်ဟာ နယ်စပ်မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမများအတွက် အန္တရာယ်များတဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်နိုင်တော့မှ သမိုင်းသင်ကြားရေးနည်းသစ်ကို ကျင့်သုံးသင့်တယ်လို့ မြင်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ပြဿနာအခက်အခဲ ရှိပေမယ့် သမိုင်းသင်ကြားရင်း ဝေဖန်ဆန်းစစ်တဲ့ အတွေးအခေါ် ရှိလာအောင်လုပ်နိုင်ရင် ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေရဲ့ ဘဝဟာ ပြောင်းလဲသွားနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်ဝါဒနဲ့ ကျဉ်းမြောင်းတဲ့ အမျိုးသားရေးဝါဒကြောင့် ဒုက္ခသုက္ခအမျိုးမျိုး ကြုံနေရတဲ့ မျိုးဆက်သစ်တွေဟာ သမိုင်းအမြင်သစ်ကို သင်ယူဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီလို့ ဒေါက်တာရိုစဲလီ မက်ထရိုက ယုံကြည်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
=== Unicode ===
ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ
အမြိုးသားပွနျလညျသင့ျမွတျရေး လုပျနိုငျဖို့အတှကျ အခွခေံပညာရေးမှာ ပွဋ်ဌာနျးထားတဲ့ သမိုငျးဖတျစာကို ဘယျလိုသငျကွားသင့ျသလဲဆိုတာကို စကျတငျဘာလ (၅) ရကျနေ့ထုတျ Oxford လကျဖကျရညျဝိုငျးမှာ ဆှေးနှေးထားပါတယျ။ ဒီအကွောငျးကို အနှဈ (၂၀) လောကျ လေ့လာထားတဲ့ အမရေိကနျအမြိုးသမီးပညာရှငျ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာရိုစဲလီမကျထရို Rosalie Metro တငျပွထားပါတယျ။ သမိုငျးသငျကွားရေးဟာ ရညျရှယျခကြျ၊ ဦးတညျခကြျတှနေဲ့ ဆကျစပျနပေါတယျ။ နိုငျငံရေးမှာ ကွားနတေဲ့ သမိုငျးသငျရိုးဆိုတာ မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယျ။ သမိုငျးအခကြျအလကျတှဟော အလှနျမြားပွားလှပါတယျ။
သမိုငျးဖတျစာထဲမှာ ဘယျအခကြျကိုထည့ျပွီး ဘယျအခြိနျကို ခနြျလှပျမယျဆိုတာကို စာအုပျရေးသူက ဆုံးဖွတျရပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သမိုငျးသငျကွားတဲ့ ရညျရှယျခကြျကို အသအေခြာ မဆနျးစဈဘူးဆိုရငျ၊ သမိုငျးဖတျစာရေးသူရဲ့ ရညျရှယျခကြျအတိုငျး (သို့မဟုတျ) လူ့အဖှဲ့အစညျးမှာ လှှမျးမိုးနတေဲ့ အယူအဆအတိုငျး လိုကျလုပျသလို ဖွဈနပေါလိမ့ျမယျ။ မိမိနထေိုငျရာ လူ့အဖှဲ့အစညျးကို ပွောငျးလဲရညျရှယျရငျ ဘယျလိုပွောငျးလဲမလဲဆိုတာကို စဉျးစားရပါလိမ့ျမယျ။ အမရေိကနျသမ်မတဟောငျး Donald Trump လို ပုဂ်ဂိုလျကတော့ နိုငျငံ့ခေါငျးဆောငျကို ဝဖေနျနိုငျအောငျ သမိုငျးပညာ သငျပေးတာကို မလိုလားပါဘူး။
ပွညျခစြျစိတျဓါတျမွှင့ျတငျဖို့အတှကျ အမရေိကနျပွညျထောငျစု ကွီးကယြျခမျးနားပုံတှကေိုသာ သငျကွားပွီး၊ ကြှနျစနဈကငြ့ျသုံးတာနဲ့ ဒသေခံတိုငျးရငျးသားတှကေို မြိုးပွုတျအောငျ သတျဖွတျတာတှကေိုတော့ Donald Trump မသငျကွားစလေိုပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ မွနျမာအစိုးရ ပွဋ်ဌာနျးတဲ့ သမိုငျးစာအုပျကို သငျကွားတဲ့အခါမှာ အမွီးပွနျခေါငျးပွနျ ဆနျးစဈလေ့လာပွီး ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ အဓိပ်ပါယျဖောျနိုငျဖို့လိုတယျလို့ ဒေါကျတာရိုစလီမကျထရိုက ဆိုပါတယျ။ စဈတိုကျတှကေို ဘယျအရှယျကစပွီး သိသင့ျသလဲဆိုတဲ့ မေးခှနျးဟာလညျး အရေးကွီးပါတယျ။ ဘုရင့ျနောငျအကွောငျး ပထမတနျးဖတျစာမှာ ပါဝငျနပေါတယျ။ ၂၀၁၀ မတိုငျမီ ပညာရေးဌာနထုတျ သမိုငျးဖတျစာတှရေဲ့ ရညျရှယျခကြျဟာ ပွညျခစြျစိတျနဲ့ ပွညျထောငျစုစိတျဓါတျ မွှင့ျတငျရေးဖွဈတယျလို့ နိဒါနျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ဘုရင့ျနောငျဟာ စဈအောငျနိုငျတဲ့ဒသေကို ပိုငျပိုငျနိုငျနိုငျ အုပျခြုပျနိုငျတာ မဟုတျပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ သူ့နနျးသကျတလြှောကျ မွနျမာတပွညျလုံးမှာ ပုနျကနျထကွှမှုတှေ အမွဲတမျး ရှိနပေါတယျ။ မဆုံးနိုငျတဲ့ သူပုနျနှိမျနငျးရေးလုပျငနျးကွောင့ျ လူအငျအားရော ငှအေငျအား၊ ငှအေငျအားရော အမြားအပွား သုံးစှဲရပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ ဘုရား၊ ကြောငျး၊ ကနျတှလေညျး တညျဆောကျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဘုရင့ျနောငျ ကှယျလှနျတာနဲ့ တပွိုငျနကျ မွနျမာနိုငျငံ ပွိုကှဲပကြျစီးရတဲ့အတှကျ၊ အသကျထငျရှားရှိစဉျက ဘုနျးသမ်ဘာထကျမွကျ ကြောျကွာခဲ့ပုံတှဟော ဟုတျမှဟုတျရဲ့လားလို့ သံသယ ဖွဈလာရကွောငျး သမိုငျးပါမောက်ခဟောငျး ဒေါကျတာကြောျသကျက ပွညျထောငျစုမွနျမာနိုငျငံသမိုငျး ကြောငျးသုံးစာအုပျမှာ ရေးထားပါတယျ။
ဘုရင့ျနောငျကို ခေါငျးဆောငျကောငျးဟုတျမဟုတျ ဆနျးစဈတတျသူတှဟော လကျရှိခေါငျးဆောငျကိုလညျး အကဲဖွတျတတျလာလိမ့ျမယျလို့ ဒေါကျတာရိုစဲလီက ဆိုပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အစိုးရထုတျထားတဲ့ စာအုပျသာ ရှိတဲ့အတှကျ ဒီစာအုပျကိုသုံးပွီး ဝဖေနျဆနျးစဈတတျတဲ့ဉာဏျ ထှကျပေါျလာအောငျ လုပျရလိမ့ျမယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ကြောငျးသူကြောငျးသားအမြားစုဟာ သမိုငျးအခကြျအလကျတှကေို အလှတျကကြျမှတျနိုငျရငျ စာမေးပှဲမှာ အမှတျမြားမြား ရမယျလို့ ယူဆကွပါတယျ။ ဆရာ၊ ဆရာမတှကေို မေးကွည့ျတော့ အဖွဈမှနျကို ကြောငျးသားတှကေိုသိဖို့ သငျကွားတာလို့ ဖွသေူကမြားပါတယျ။ အတိတျကဖွဈရပျတှကေို သငျခနျးစာယူနိုငျအောငျ သငျကွားတာလို့ ဖွသေူလညျး ရှိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စာအုပျထဲမှာမပါတဲ့ သမိုငျးအခကြျအလကျတှေ အမြားကွီး ရှိနသေေးတာကိုလညျး သတိထားသင့ျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ မွနျမာ့သမိုငျး သငျကွားရေးဟာ ထငျသလောကျ မလှယျတာ သိသာပါတယျ။
သမိုငျးသငျကွားတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမတှဟော ပွူနာမြိုးစုံ ကွုံတှေ့နရေပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျပွီး CDM လုပျနသေူတှေ ရှိသလို၊ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ အစိုးရကြောငျးတှမှောဆကျပွီး အလုပျလုပျနသေူရတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမတှလေညျး ရှိပါတယျ။ တိုငျးရငျးသား အခွခေံပညာရေးကြောငျး၊ ထိုငျးနိုငျငံမှာ ဖှင့ျထားတဲ့ကြောငျး၊ ပုဂ်ဂလိက အလှတျပညာသငျကြောငျး စသဖွင့ျ အမြိုးမြိုးရှိတာမို့ ကြောငျးရဲ့ သဘာဝကိုလိုကျပွီး သမိုငျးကို ဆနျးစဈနိုငျပါတယျ။ ဥပမာ အမွဲတမျးစဈဖွဈနတေဲ့ ဘုရင့ျနောငျခတျေက မိခငျနဲ့ ကလေးမြားအခွအေနကေို စဉျးစားတတျအောငျ သငျကွားပေးနိုငျပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အခုအခြိနျဟာ နယျစပျမှာ အလုပျလုပျနတေဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမမြားအတှကျ အန်တရာယျမြားတဲ့အတှကျ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ ဒီမိုကရစေီ တညျဆောကျနိုငျတော့မှ သမိုငျးသငျကွားရေးနညျးသဈကို ကငြ့ျသုံးသင့ျတယျလို့ မွငျသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ပွူနာအခကျအခဲ ရှိပမေယ့ျ သမိုငျးသငျကွားရငျး ဝဖေနျဆနျးစဈတဲ့ အတှေးအခေါျ ရှိလာအောငျလုပျနိုငျရငျ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှရေဲ့ ဘဝဟာ ပွောငျးလဲသှားနိုငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ စဈဝါဒနဲ့ ကဉြျးမွောငျးတဲ့ အမြိုးသားရေးဝါဒကွောင့ျ ဒုက်ခသုက်ခအမြိုးမြိုး ကွုံနရေတဲ့ မြိုးဆကျသဈတှဟော သမိုငျးအမွငျသဈကို သငျယူဖို့ အဆငျသင့ျဖွဈနပွေီလို့ ဒေါကျတာရိုစဲလီ မကျထရိုက ယုံကွညျကွောငျး တငျပွလိုကျရပါတယျ။
