ကလေးမြို့နယ်က ဒုက္ခသည်တွေ စားနပ်ရိက္ခာ အခက်ကြုံ
{{Zawgyi/Unicode}}
စစ်ကိုင်းတိုင်း ၊ ကလေးမြို့နယ် မှာ ရွာလုံးကျွတ်မီးရှို့ခံထားရတဲ့ ရေရှင်ရွာသားတွေဟာ တောထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာ တနှစ်ခွဲလာက်ရှိနေပါပြီ။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေအပြင် ပတ်ဝန်းကျင် အနီးအနားက ပျူစောထီး အမာခံကျေးရွာတွေကြောင့် လုံခြုံရေးအရ စိုးရိမ်ပြီး သူတို့ရပ်ရွာကို မပြန်နိုင်ကြသေးတာပါ။ တနှစ်ကျော်လာတာနဲ့အတူ စားဝတ်နေရေးအပြင် သောက်သုံးဖို့ရေရှားပါးမှုပါ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ချက် ကိုရဲမွန် က ပြောပြမှာပါ။
ကလေးမြို့နယ်ထဲက အိမ်ခြေ ၄၀၀ ဝန်းကျင်ရှိတဲ့ ရေရှင်ရွာ ဟာ ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီလမှာ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့ခံရပြီးနောက်ပိုင်း တောတောင်ထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာ တနှစ်လောက် ရှိနေကြပါပြီ။ စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ လက်ရှိမှာ သောက်သုံးရေ မလုံလောက်ဖြစ်နေပြီး တောင်ပေါ်က ရေကို ပိုက်တွေနဲ့ ခက်ခက်ခဲခဲ သွယ်ယူနေရတယ်လို့ စစ်ရှောင်တွေရဲ့ ရေအခက်အခဲကို ကူညီပေးနေတဲ့ ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး PDF အဖွဲ့ဝင် ဦးမောင်စိုးက ခုလိုပြောပါတယ်။
"ရေအခက်အခဲကတော့ မိုးဦးကျတွေကျတော့ ကျွန်တော်တို့ မြောင်းတွေကနေမှ ကျွန်တော်တို့ အမှီပြုပြီးတော့မှ ကျွန်တော်တို့ သုံးစွဲရတယ်ဗျ။ အခုကျတော့ အဲ့ဒီမြောင်းရေကလဲ မိုးတွင်းမဟုတ်တဲ့ခါကျတော့ ရေကမစီးတဲ့ခါကျတော့ အဲ့ဒီမှာ ကျွဲနွားတွေအတွက်ရော လူတွေအတွက်ရော တော်တော်ကို ခက်သွားတာဗျ။ ခုက ကျွန်တော်တို့ရေသုံးစွဲတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ ဒီရေရှင်နဲ့ ၂ မိုင်လောက် ကွာတဲ့နေရာကနေမှ ဒီစစ်ဘေးရှောင်တွေဆီကို ကျွန်တော်တို့က ပိုက်အလှုရှင်တွေနဲ့ ပိုက်အလှုခံပြီးတော့မှ ကျွနတော်တို့က ပိုက်နဲ့သွယ်ပေးရတယ်ဗျ။ အဲ့ဒီမှာ ပိုက်လိုအပ်ချက်ရှိတာဗျ။ အခုလို ကျွန်တော်တို့ ပိုက်တွေ အလှုခံရတဲ့အခါမှာ မလောက်မငှ ဖြစ်တယ်၊ တချို့နေရာလေးတွေမှာ တော်တော်လေး ရေပြတ်နေတာ၊ ၄ ၊ ၅ နေရာလောက်ကျန်နေသေးတယ်ဗျ။"
သောက်သုံးရေ ရှားပါးပြတ်လပ်တာကြောင့် ကလေးငယ်တွေမှာ ဝမ်းလျောဝမ်းပျက် ဖြစ်တာတွေရှိပြီး ဆောင်းရာသီ အအေးဒဏ်ကြောင့် ဖျားနာတာတွေလည်း ရှိကြတယ်လို့ ဦးမောင်စိုးက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိမှာ စစ်ရှောင်တွေအတွက် ဆေးဝါးတွေလည်း လုံးဝ ပြတ်လပ်နေပြီ ဖြစ်တယ်လို့ ဦးမောင်စိုးက ပြောပြပါတယ်။
"ကျွန်တော်တို့ အခက်အခဲ ဖြစ်တာကတော့ ကလေးတွေ ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျောဖြစ်တာလေးတွေ၊ လူကြီးတွေ သွက်ချာပါဒ လိုက်တာတို့၊ ဖျားတာတို့ အဲ့ဒါမျိုးလေးတွေရှိတယ်။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ ရေပိုက်နဲ့ ဆေးဝါးပစ္စည်းပဲ အဓိက လိုပါတယ်ဗျ။ လောလောဆယ်ကတော့ ကျွန်တော့ရင်း(တပ်ရင်း)မှာ medical လေးတွေမှာ ဆေးကိုလုံးလုံး မရှိတော့တာ။ သွေးတိုးရောဂါ၊ သွေးကျဆေးလးတွေကိုက တောင်းမရဘဲဖြစ်နေတယ်။ ကျွန်တော် ဒီမနက်ကမှ ဆေးခန်းကိုသွားခဲ့တာဗျ။"
ရေရှင်ရွာဟာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လလောက်ကတစ်ကြိမ်၊ ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီလမှာ တစ်ကြိမ် မီးရှို့ခံခဲ့ရပြီး တရွာလုံး မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့တာကြောင့် တောထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာ ခုဆိုရင် ၁ နှစ်ခွဲ တိတိ ရှိနေပြီဖြစ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပြပါတယ်။ ရေရှင်ကျေးရွာရဲ့ပတ်ပတ်လည်မှာ စစ်ကောင်စီ တပ်စခန်းနဲ့ ပျူစောထီးတပ်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ကျေးရွာတွေရှိနေပြီး၊ ရွာထဲ ပြန်ဝင်သူတွေကို ဖမ်းဆီး စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်တာကြောင့် ဒေသခံတွေ ရွာထဲကို ပြန်မဝင်နိုင်ကြတာဖြစ်တယ်လို့ စစ်ရှောင်တွေကိုကူညီပေးနေသူက ပြောပါတယ်။
"စစ်ကောင်စီဖက် ကျွန်တော်တို့ ရေရှင်ကိုဆိုရင် နောက်ဖက်မှာ ဆိုရင် ပျူရွာတွေပေါ့၊ ဟံသာဝတီတို့ ကုက္ကားတို့ စသည်ဖြင့် ရွာတွေအားလုံးက ပျူစောထီးရွာတွေ ဖြစ်နေတယ်။ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပေါင်းသင်းပြီးတော့ သူတို့က အဲ့လိုနေကျတဲ့ ရွာတွေ ဆိုတဲ့ခါကျတော့ ကျွန်တော်တို့ရွာက ကြားထဲကခံနေရတယ်ဗျ။ ဝင်လို့မရဘူး သူတို့က အချိန်မရွေးဖမ်းဆီးတာ၊ ရွာကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ထုတာတွေ၊ရှိတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ၂၀၂၁ ၊၉ လပိုင်းကတည်းက စစ်ဘေးရှောင်နေရပါတယ်ဗျ။ တစ်ရွာလုံး ရှောင်နေကြရတာဆိုတော့ ခုအချိန်ကတော့ ရွာတော၊ တောက ရွာဖြစ်နေရတာပေါ့။"
ရေရှင်ရွာဟာ အိမ်ခြေ ၄၀၀ ဝန်းကျင်နဲ့ လူဦးရေ ၁၅၀၀ နီးပါးရှိပါတယ်။ ရေရှင်ရွာနည်းတူပဲ ကလေးမြို့နယ်ထဲက အောင်သာရွာကလည်း ရွာထဲကို ပြန်မဝင်နိုင်ဘဲ တောထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာ တစ်နှစ် ရှိနေပါပြီ။
ရေရှင်ရွာကနေ စစ်ရှောင်ပြီး လက်ရှိ တောထဲမှာ နေထိုင်နေရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်အမျိုးသမီး တစ်ဦးက လက်ရှိရေသုံးစွဲနေရတဲ့ အခြေအနေကို ခုလိုပြောပြပါတယ်။
"လုံးဝ ဒုက္ခရောက်တာ၊ ရေကတောင်ပေါ်ကလေ ဒီက အများစုဆိုတော့ တစ်ဆင့် တစိဆင်ဆိုတော့ လာတဲ့နေ့မှ လာတာလေ၊ မလုံလောက်တော့ဘူးလေ သုံးတဲ့ခါကျတော့။ ခုက ကျမတို့ဆီက နည်းနည်းလာသေးတယ်။ လူတွေသ သိပ်ပြီးတော့ များတယ်ဆိုတော့ ကန်တွေက ၄၊ ၅ တဲကို တစ်ကန်၊ တစ်ကန် အဲ့လိုလေးတွေ ထားတာကိုး။"
ဆောင်းရာသီအတွင်းမှာ တောတောင်တွေထဲ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတဲ့အတွက် အဝတ်အထည်နဲ့ စောင်တွေ မလုံလောက်ကြတာကြောင့် ဖျားနာတာတွေလည်း ရှိနေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် သောက်သုံးရေ၊ စောင်၊ အဝတ်အထည်တွေနဲ့ ဆေးဝါးအကူအညီတွေ လိုအပ်နေပါတယ်။
စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ထိုးစစ်နဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ကိုင်းအတွင်းမှာ အိုးအိမ် စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ရှောင် အရေ အတွက်တွေက တနေ့ထက်တနေ့ ပိုပြီးတိုးလာနေပါတယ်။ ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ် PDF တွေဟာ ဒီဒေသ ကျေးရွာတွေကို အခြေစိုက်ပြီး အကြမ်းဖက် လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတယ်ဆိုပြီးတော့လည်း မြန်မာစစ်တပ်က စွပ်စွဲပါတယ်။ KIA နဲ့ PDF တွေဟာ ကျေးရွာနေအိမ်တွေကို မီးရှို့တယ်လို့လည်း မြန်မာစစ်ကောင်စီက တန်ပြန်စွပ်စွဲတာရှိပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်တဲ့ကျေးရွာတွေရှိသလို၊ စစ်ကောင်စီကိုလိုလားတဲ့ ကျေးရွာတချို့လည်းရှိနေပြီး အဲဒီကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီက ပြည်သူ့စစ်အဖြစ် လက်နက်တပ်ဆင်ပေးတာတွေလည်းရှိခဲ့ပါတယ်။
ကလေးမွို့နယျက ဒုက်ခသညျတှေ စားနပျရိက်ခာ အခကျကွုံ
{{Zawgyi/Unicode}}
စဈကိုငျးတိုငျး ၊ ကလေးမွို့နယျ မှာ ရှာလုံးကြှတျမီးရှို့ခံထားရတဲ့ ရရှေငျရှာသားတှဟော တောထဲမှာ စဈဘေးရှောငျနကွေရတာ တနှဈခှဲလာကျရှိနပေါပွီ။ စဈကောငျစီတပျတှအေပွငျ ပတျဝနျးကငြျ အနီးအနားက ပြူစောထီး အမာခံကြေးရှာတှကွေောင့ျ လုံခွုံရေးအရ စိုးရိမျပွီး သူတို့ရပျရှာကို မပွနျနိုငျကွသေးတာပါ။ တနှဈကြောျလာတာနဲ့အတူ စားဝတျနရေေးအပွငျ သောကျသုံးဖို့ရရှေားပါးမှုပါ ရငျဆိုငျနကွေရပါတယျ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ခကြျ ကိုရဲမှနျ က ပွောပွမှာပါ။
ကလေးမွို့နယျထဲက အိမျခွေ ၄၀၀ ဝနျးကငြျရှိတဲ့ ရရှေငျရှာ ဟာ ၂၀၂၂ ဇနျနဝါရီလမှာ ရှာလုံးကြှတျ မီးရှို့ခံရပွီးနောကျပိုငျး တောတောငျထဲမှာ စဈဘေးရှောငျနကွေရတာ တနှဈလောကျ ရှိနကွေပါပွီ။ စဈဘေးရှောငျတှဟော လကျရှိမှာ သောကျသုံးရေ မလုံလောကျဖွဈနပွေီး တောငျပေါျက ရကေို ပိုကျတှနေဲ့ ခကျခကျခဲခဲ သှယျယူနရေတယျလို့ စဈရှောငျတှရေဲ့ ရအေခကျအခဲကို ကူညီပေးနတေဲ့ ဒသေခံ ပွညျသူ့ကာကှယျရေး PDF အဖှဲ့ဝငျ ဦးမောငျစိုးက ခုလိုပွောပါတယျ။
"ရအေခကျအခဲကတော့ မိုးဦးကတြှကေတြော့ ကြှနျတောျတို့ မွောငျးတှကေနမှေ ကြှနျတောျတို့ အမှီပွုပွီးတော့မှ ကြှနျတောျတို့ သုံးစှဲရတယျဗြ။ အခုကတြော့ အဲ့ဒီမွောငျးရကေလဲ မိုးတှငျးမဟုတျတဲ့ခါကတြော့ ရကေမစီးတဲ့ခါကတြော့ အဲ့ဒီမှာ ကြှဲနှားတှအေတှကျရော လူတှအေတှကျရော တောျတောျကို ခကျသှားတာဗြ။ ခုက ကြှနျတောျတို့ရသေုံးစှဲတာကတော့ ကြှနျတောျတို့ ဒီရရှေငျနဲ့ ၂ မိုငျလောကျ ကှာတဲ့နရောကနမှေ ဒီစဈဘေးရှောငျတှဆေီကို ကြှနျတောျတို့က ပိုကျအလှုရှငျတှနေဲ့ ပိုကျအလှုခံပွီးတော့မှ ကြှနတောျတို့က ပိုကျနဲ့သှယျပေးရတယျဗြ။ အဲ့ဒီမှာ ပိုကျလိုအပျခကြျရှိတာဗြ။ အခုလို ကြှနျတောျတို့ ပိုကျတှေ အလှုခံရတဲ့အခါမှာ မလောကျမငှ ဖွဈတယျ၊ တခြို့နရောလေးတှမှော တောျတောျလေး ရပွေတျနတော၊ ၄ ၊ ၅ နရောလောကျကနြျနသေေးတယျဗြ။"
သောကျသုံးရေ ရှားပါးပွတျလပျတာကွောင့ျ ကလေးငယျတှမှော ဝမျးလြောဝမျးပကြျ ဖွဈတာတှရှေိပွီး ဆောငျးရာသီ အအေးဒဏျကွောင့ျ ဖြားနာတာတှလေညျး ရှိကွတယျလို့ ဦးမောငျစိုးက ပွောပါတယျ။ လကျရှိမှာ စဈရှောငျတှအေတှကျ ဆေးဝါးတှလေညျး လုံးဝ ပွတျလပျနပွေီ ဖွဈတယျလို့ ဦးမောငျစိုးက ပွောပွပါတယျ။
"ကြှနျတောျတို့ အခကျအခဲ ဖွဈတာကတော့ ကလေးတှေ ဝမျးပကြျ ဝမျးလြောဖွဈတာလေးတှေ၊ လူကွီးတှေ သှကျခြာပါဒ လိုကျတာတို့၊ ဖြားတာတို့ အဲ့ဒါမြိုးလေးတှရှေိတယျ။ ကြှနျတောျတို့ကတော့ ရပေိုကျနဲ့ ဆေးဝါးပစ်စညျးပဲ အဓိက လိုပါတယျဗြ။ လောလောဆယျကတော့ ကြှနျတော့ရငျး(တပျရငျး)မှာ medical လေးတှမှော ဆေးကိုလုံးလုံး မရှိတော့တာ။ သှေးတိုးရောဂါ၊ သှေးကဆြေးလးတှကေိုက တောငျးမရဘဲဖွဈနတေယျ။ ကြှနျတောျ ဒီမနကျကမှ ဆေးခနျးကိုသှားခဲ့တာဗြ။"
ရရှေငျရှာဟာ စဈကောငျစီတပျတှကေ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ဇှနျလလောကျကတဈကွိမျ၊ ၂၀၂၂ ဇနျနဝါရီလမှာ တဈကွိမျ မီးရှို့ခံခဲ့ရပွီး တရှာလုံး မီးလောငျကြှမျးခဲ့တာကွောင့ျ တောထဲမှာ စဈဘေးရှောငျနကွေရတာ ခုဆိုရငျ ၁ နှဈခှဲ တိတိ ရှိနပွေီဖွဈတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပွပါတယျ။ ရရှေငျကြေးရှာရဲ့ပတျပတျလညျမှာ စဈကောငျစီ တပျစခနျးနဲ့ ပြူစောထီးတပျဖှဲ့စညျးထားတဲ့ကြေးရှာတှရှေိနပွေီး၊ ရှာထဲ ပွနျဝငျသူတှကေို ဖမျးဆီး စဈဆေးတာတှေ လုပျတာကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ရှာထဲကို ပွနျမဝငျနိုငျကွတာဖွဈတယျလို့ စဈရှောငျတှကေိုကူညီပေးနသေူက ပွောပါတယျ။
"စဈကောငျစီဖကျ ကြှနျတောျတို့ ရရှေငျကိုဆိုရငျ နောကျဖကျမှာ ဆိုရငျ ပြူရှာတှပေေါ့၊ ဟံသာဝတီတို့ ကုက်ကားတို့ စသညျဖွင့ျ ရှာတှအေားလုံးက ပြူစောထီးရှာတှေ ဖွဈနတေယျ။ စဈကောငျစီနဲ့ ပေါငျးသငျးပွီးတော့ သူတို့က အဲ့လိုနကေတြဲ့ ရှာတှေ ဆိုတဲ့ခါကတြော့ ကြှနျတောျတို့ရှာက ကွားထဲကခံနရေတယျဗြ။ ဝငျလို့မရဘူး သူတို့က အခြိနျမရှေးဖမျးဆီးတာ၊ ရှာကို လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ထုတာတှေ၊ရှိတယျ။ အဲ့ဒါနဲ့ ကြှနျတောျတို့ ၂၀၂၁ ၊၉ လပိုငျးကတညျးက စဈဘေးရှောငျနရေပါတယျဗြ။ တဈရှာလုံး ရှောငျနကွေရတာဆိုတော့ ခုအခြိနျကတော့ ရှာတော၊ တောက ရှာဖွဈနရေတာပေါ့။"
ရရှေငျရှာဟာ အိမျခွေ ၄၀၀ ဝနျးကငြျနဲ့ လူဦးရေ ၁၅၀၀ နီးပါးရှိပါတယျ။ ရရှေငျရှာနညျးတူပဲ ကလေးမွို့နယျထဲက အောငျသာရှာကလညျး ရှာထဲကို ပွနျမဝငျနိုငျဘဲ တောထဲမှာ စဈဘေးရှောငျနကွေရတာ တဈနှဈ ရှိနပေါပွီ။
ရရှေငျရှာကနေ စဈရှောငျပွီး လကျရှိ တောထဲမှာ နထေိုငျနရေတဲ့ စဈဘေးရှောငျအမြိုးသမီး တဈဦးက လကျရှိရသေုံးစှဲနရေတဲ့ အခွအေနကေို ခုလိုပွောပွပါတယျ။
"လုံးဝ ဒုက်ခရောကျတာ၊ ရကေတောငျပေါျကလေ ဒီက အမြားစုဆိုတော့ တဈဆင့ျ တစိဆငျဆိုတော့ လာတဲ့နေ့မှ လာတာလေ၊ မလုံလောကျတော့ဘူးလေ သုံးတဲ့ခါကတြော့။ ခုက ကမြတို့ဆီက နညျးနညျးလာသေးတယျ။ လူတှသေ သိပျပွီးတော့ မြားတယျဆိုတော့ ကနျတှကေ ၄၊ ၅ တဲကို တဈကနျ၊ တဈကနျ အဲ့လိုလေးတှေ ထားတာကိုး။"
ဆောငျးရာသီအတှငျးမှာ တောတောငျတှထေဲ စဈဘေးရှောငျနကွေရတဲ့အတှကျ အဝတျအထညျနဲ့ စောငျတှေ မလုံလောကျကွတာကွောင့ျ ဖြားနာတာတှလေညျး ရှိနကွေတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ လကျရှိမှာ စဈဘေးရှောငျတှအေတှကျ သောကျသုံးရေ၊ စောငျ၊ အဝတျအထညျတှနေဲ့ ဆေးဝါးအကူအညီတှေ လိုအပျနပေါတယျ။
စဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးရေး ထိုးစဈနဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ စဈကိုငျးအတှငျးမှာ အိုးအိမျ စှန့ျခှာ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ စဈရှောငျ အရေ အတှကျတှကေ တနေ့ထကျတနေ့ ပိုပွီးတိုးလာနပေါတယျ။ ပွညျသူ့ ကာကှယျရေးတပျ PDF တှဟော ဒီဒသေ ကြေးရှာတှကေို အခွစေိုကျပွီး အကွမျးဖကျ လုပျငနျးတှေ လုပျနတေယျဆိုပွီးတော့လညျး မွနျမာစဈတပျက စှပျစှဲပါတယျ။ KIA နဲ့ PDF တှဟော ကြေးရှာနအေိမျတှကေို မီးရှို့တယျလို့လညျး မွနျမာစဈကောငျစီက တနျပွနျစှပျစှဲတာရှိပါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျး အာဏာသိမျးစဈကောငျစီကို ဆန့ျကငြျတဲ့ကြေးရှာတှရှေိသလို၊ စဈကောငျစီကိုလိုလားတဲ့ ကြေးရှာတခြို့လညျးရှိနပွေီး အဲဒီကြေးရှာတှကေို စဈကောငျစီက ပွညျသူ့စဈအဖွဈ လကျနကျတပျဆငျပေးတာတှလေညျးရှိခဲ့ပါတယျ။
