မြန်မာနိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာမူစလင်တွေအပေါ် လူမျိုးစုအလိုက် ရှင်းလင်းဖယ်ရှားမှုတွေ ရှိနေတဲ့အကြောင်း ဝေဖန်ရှုတ်ချတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် တရပ်ကို အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်မှာ ဒီသီတင်းပတ်ထဲ မဲခွဲဆုံးဖြတ်ဖို့ရှိနေပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ပြင်းထန်တဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု ချမှတ်တာအပါအဝင် လက်ရှိပြဿနာကို ရပ်တန့်ဖို့ အမေရိကန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော် က ဘာတွေ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသလဲ ဆိုတာ ဗွီအိုအေ လွှတ်တော်ဆိုင်ရာ သတင်းထောက် Katherine Gypson ရဲ့ ဆောင်းပါးကို မခင်ဖြူထွေးက တင်ပြထားပါတယ်။
မတရားပြုကျင့်တာ၊ သတ်ဖြတ်ခံရတာတွေနဲ့အတူ လူထောင်ပေါင်းများစွာ အိုးအိမ်မဲ့ခဲ့ရတဲ့ အခြေအနေကို အမေရိကန် လွှတ်တော်အမတ်တဦးက ခုလို သုံးနှုန်းပြောဆိုပါတယ်။
" လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ပါပဲ"လို့ တက္ကဆက်ပြည်နယ် ရီပတ်ဘလစ်ကန် အောက်လွှတ်တော်အမတ် Will Hurd ပြောသွားတာပါ။
အောက်လွှတ်တော်နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ Ed Royce ကလည်း ခုလို ပြောပါတယ်။
“မကြာခင်လပိုင်းတွေအတွင်း ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၆ သိန်းကျော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံထဲကို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပါတယ်။ ရာနဲ့ချီ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး ကျေးရွာပေါင်း ၂၀၀ ထက်မနည်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရပါတယ်။ ဘေးလွှတ်ရာထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားကြတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ ထိခိုက် သေကြေအောင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့နယ်စပ် မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းမှာ မြေမြှုပ်မိုင်းတွေကိုလည်း ချထားပါသေးတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် မတရားပြုကျင့်တဲ့အကြောင်းတွေ၊ တခြား နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ အကြမ်းဖက်တဲ့သတင်းတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။”
ဒီဖြစ်ရပ်က ကမ္ဘာတဝှမ်း သက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်စေတယ်လို့လည်း အောက်လွှတ်တော်နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ Ed Royce က ပြောပါတယ်။
“ဒါက ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာကိစ္စ၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စပါ။ ကမ္ဘာကြီးပေါ်က ဒီနေရာမှာ အစွန်းရောက်မှုနဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေ ကြီးထွားလာတဲ့အခါ ဘယ်သူ့အတွက်မှ လုံခြုံမှု မရှိစေပါဘူး။”
ဒီပြဿနာကို ဖိအားပေး ကိုင်တွယ်ဖို့ လွှတ်တော်မှာ ပါတီကြီး နှစ်ရပ်စလုံးက အခိုင်အမာ ထောက်ခံကြပေမဲ့၊ သမ္မတ Trump အစိုးရရဲ့ မူဝါဒတွေက ဒုက္ခသည် ၆ သိန်းလောက်ကို ကူညီဖို့အတွက် ကြိုးပမ်းမှုတွေကို အားမပေးဘူးလို့ ဒီမိုကရက်လွှတ်တော်အမတ် Eliot Engel က ပြောပါတယ်။
“ဒီအရေအတွက်က ဒီနှစ်ထဲ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို အခြေခံနေထိုင်ခွင့်ပြုမယ့် ဒုက္ခသည်အရေအတွက်ထက် ၁၀ ဆ ကျော် ပို များပါတယ်။ သမိုင်းမှာ အဆိုးရွားဆုံး ကမ္ဘာ့ ဒုက္ခသည်အကျပ်အတည်း ကြုံနေရတဲ့အချိန်၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုတွေနဲ့ဆိုင်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ပါဝင်မှုကို ဒီအစိုးရလက်ထက်မှာပဲ အဆုံးသတ်ခဲ့တာပါ။ ကျနော်တို့အတွက် ဒါ သိပ်ရှက်စရာ ကောင်းပါတယ်။ ဒီ့ထက်ပိုပြီး အများကြီး လုပ်ဆောင်သင့်တာပါ။”
မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် စီးပွားရေးအရ ပစ်မှတ်ထားအရေးယူမှုတွေ ချမှတ်ဖို့ အထက်နဲ့ အောက်လွှတ်တော် နှစ်ရပ်စလုံးမှာ ဥပဒေကြမ်းတွေ ရှိနေတဲ့အကြောင်း ဒီမိုကရက် လွှတ်တော်အမတ် Joe Crowley က ပြောပါတယ်။
“အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အနေနဲ့ ကမ္ဘာပေါ်က ပြဿနာတိုင်းကို လိုက်ရှင်းနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကတော့ သေချာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ တတ်နိုင်တဲ့၊ လုပ်ကိုလုပ်ရမယ့် ကိစ္စတချို့ ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေကြတဲ့ သူတွေအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ကျနော်တို့ လုပ်ကိုလုပ်ရပါမယ်။”
ရီပတ်ဘလစ်ကန် လွှတ်တော်အမတ် Steve Chabot ကတော့ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် အကူအညီတွေ ပေးသွားဖို့ အလေးထား ပြောဆိုပါတယ်။
“အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရသူတွေကို ကူညီပေးနိုင်ဖို့က အဓိက ရည်ရွယ်ချက်ပါ။ စစ်တပ်က အိမ်တွေအများအပြားကို မီးရှို့ဖျက်စီးပစ် လိုက်ပေမဲ့လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက် ထွက်ပြေးခဲ့ရသူတွေ မြန်မာနိုင်ငံက သူတို့နေရပ်ဆီ ပြန်နိုင်အောင် လုပ်ပေးရပါမယ်။ အဲဒီအခါ စီးပွားရေးအရ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ရမယ့် အခြေအနေတွေ အများကြီး လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။”
အကူအညီတွေ အရေးတကြီး လိုအပ်နေတယ်ဆိုတာကို ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က နားလည်ထားပါတယ်။
“အကူအညီတွေ အများကြီး ချက်ချင်း လိုအပ်နေတာပါ။ ဒါက အချိန်ဆွဲနေလို့မရပါဘူး။”
ဒါပေမဲ့လည်း ၂၀၁၇ ခုနှစ် ကုန်ဆုံးခါနီးအချိန် - အစိုးရ ဘတ်ဂျက်အသုံးစရိတ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ သဘောတူညီချက်ရဖို့ လွှတ်တော် ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွေ လုံးပမ်းနေရတာနဲ့ အမျှ မြန်မာ့အရေး မူကြမ်းကတော့ ရှေ့နှစ်လောက်မှပဲ ချမှတ်နိုင်ဖွယ် ရှိပါတယ်။
