(Zawgyi/Unicode)
ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ အစိုးရရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကချင်သတင်းဌာနတခုက ကောက်ယူခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းမှာ လက်ရှိအာဏာရ NLD အစိုးရဟာ ကချင်ပြည်နယ်ကို ပိုပြီးတိုးတက်အောင် လုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကချင်ပါတီတွေကတော့ ဒါကို လက်မခံကြပါဘူး။ လာမယ့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD ပါတီနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကချင်ပါတီတွေရဲ့ သဘောထားကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကချင်လူထုက လက်ရှိ NLD အစိုးရကို အရင်အစိုးရထက် ပိုနှစ်သက်ကြောင်းနဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ကို ပိုတိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်လို့ မကြာသေးခင် ကောက်ယူခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒီနှစ် ဇူလိုင်လကနေ နိုဝင်ဘာလ အတွင်း ကောက်ယူခဲ့တဲ့ ဒီစစ်တမ်းဟာ ကချင်ပြည်နယ်တခုလုံးရဲ့ သဘောဆန္ဒကို မလွှမ်းခြုံနိုင်ပေမဲ့ ပါတီနိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားမှု မရှိတဲ့ သာမန်ပြည်သူတွေကို ကောက်ယူထားတဲ့ စစ်တမ်းဖြစ်လို့ လက်ရှိအစိုးရကို ပြည်သူလူထုတွေ မျှော်လင့်ချက် ရှိနေသေးတယ်ဆိုတာ ဖော်ပြနိုင်ကြောင်း စစ်တမ်းကို ဦးဆောင်ကောက်ယူခဲ့တဲ့ Kachinwave ရဲ့အယ်ဒီတာ ကိုဂျာနော်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“လက်ရှိ အစိုးရနဲ့ ကျနော်တို့ အရင် သမ္မတဦးသိန်းစိန်အစိုးရ ပြန်ပြီးနှိုင်းယှဉ်ခိုင်းတဲ့အခါမှာ သူတို့က ဒီလက်ရှိ NLD ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရကိုပဲ ပိုပြီး ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ သဘောပေါ့။ အဲံဒီအထဲမှာ အရင်အစိုးရနဲ့ လက်ရှိအစိုးရ ယှဉ်ရင်တော့ အများကြီး ကွာဟပြီးမှ လက်ရှိအစိုးရကိုတော့ အမှတ်ပေးထားတဲ့ အနေအထားတော့ ကျနော်တို့ တွေ့မြင်ရတယ်ပေါ့။"
NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ လမ်းတံတား၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေး ပိုတိုးတက်လာပြီး အဂတိလိုက်စားမှု ရှိနေသေးပေမဲ့ အရင်ကထက် ပိုပြီး ပွင့်လင်းလာတယ်လို့ စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကချင် ၃ ပါတီ ပေါင်းစည်းထားတဲ့ ကချင်ပြည်နယ် ပြည်သူ့ပါတီ KSPP ရဲ့ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒူဝါ ကွမ်ဂေါင်အောင်ခမ်းကတော့ ကချင်ပြည်နယ်မှာ အခြေခံအဆောက်အအုံ ပိုတိုးတက်လာပေမဲ့ NLD ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကတိအတိုင်းတော့ ဖြစ်မလာသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“ဒီအစိုးရ ပေါ်လစီအပိုင်းမှာ ဘာတခုမှ ပြောင်းလဲခြင်း မရှိဘူး။ ဖက်ဒရယ်ရေးရာ တိုင်းရင်းသားရေးရာ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး ဆိုတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ချမှတ်ထားတဲ့ မူဝါဒကို တခုမှ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း မရှိဘူး။ အစိုးရတရပ်အနေနဲ့ သူပေးအပ်တဲ့ ကတိအတိုင်းလုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။”
ကချင်အမျိုးသား ကွန်ဂရက်ပါတီ KNC ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ အမ်ကောန်လကတော့ မြေလွတ်မြေရိုင်း ဥပဒေကြောင့် မြေယာမဲ့ ပိုများ လာသလို၊ ကျောက်မျက်တူးဖော်ရေးနဲ့ တစ်ရှုးငှက်ပျော ပြဿနာတွေက ကချင်ပြည်နယ်ရဲ့ အဓိက စိန်ခေါ်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“NLD က နိုင်နိုင်နင်းနင်း မလုပ်နိုင်သေးဘူး၊ ကျနော်မြင်တာက။ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်နဲ့စာရင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဘာမှ ပိုပြီး ထူးမလာဘူးပေါ့နော်။ ကချင်ပြည်နယ် စီးပွားရေးမှာ ပိုဆိုးသွားတယ်။ ဘာလို့ဆို ကချင်ပြည်နယ်ရဲ့ စီးပွားရေဟာ ကျောက်စိမ်းနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးအပေါ် မူတည်တယ်။ တတိုင်းပြည်လုံး အနေအထားဆိုရင်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေး NCA ထိုးထားတဲ့ ပြည်နယ်တွေကို ကူညီဖို့ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား ဝင်လာတာကလွဲပြီး ကျန်တာက ဘာမှမရှိဘူး။”
ဒါ့အပြင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ကချင်ပါတီတွေသာ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း အနိုင်ရဖို့များတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။
“ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ကျနော်တို့ ကချင်ပါတီတွေ နိုင်လိမ့်မယ်။ KNC လည်းနိုင်လိမ့်မယ်၊ KSPP လည်းနိုင်လိမ့်မယ်။ အဲဒီတော့ NLD ကတော့ ၂၀၂၀ ဆိုရင် နိုင်မှာမဟုတ်ဘူး၊ USDP လည်း ၂၀၂၀ ဆိုနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ ကချင်ပြည်နယ်မှာပေါ့နော်။”
လူမျိုးရေးထက် ဒီမိုကရေစီ စနစ်အပေါ် တည်ဆောက်ထားတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်ကို လိုလားတယ်လို့ ကချင်ပါတီတွေက ပြောပါတယ်။ Kachinwave သတင်းဋ္ဌာနဟာ ဗန်းမော်၊ ချီဖွေ၊ တနိုင်း၊ ဖားကန့်၊ မချမ်းဘော့၊ မိုးကောင်း၊ မိုးညှင်း၊ မြစ်ကြီးနား၊ ပူတာအို၊ ဆွမ်ပရာဘွန် စတဲ့မြို့နယ် ဆယ် ခုက ဒေသခံ ၅၀၀ လောက်ကို နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ မေးခွန်း ခုနှစ် ခု မေးမြန်းပြီး စစ်တမ်း လုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
လကျရှိအစိုးရအပေါျ ကခငြျလူထုစဈတမျး
ကခငြျပွညျနယျအတှငျးမှာ အစိုးရရဲ့ လုပျဆောငျခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ကခငြျသတငျးဌာနတခုက ကောကျယူခဲ့တဲ့ စဈတမျးမှာ လကျရှိအာဏာရ NLD အစိုးရဟာ ကခငြျပွညျနယျကို ပိုပွီးတိုးတကျအောငျ လုပျပေးနိုငျကွောငျး တှေ့ရှိရတယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။ ကခငြျပါတီတှကေတော့ ဒါကိုလကျမခံကွပါဘူး။ လာမယ့ျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ NLD ပါတီနဲ့ပတျသကျပွီး ကခငြျပါတီတှရေဲ့ သဘောထားကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက မေးမွနျးထားပါတယျ။
ကခငြျလူထုက လကျရှိ NLD အစိုးရကို အရငျအစိုးရထကျ ပိုနှဈသကျကွောငျးနဲ့ ကခငြျပွညျနယျကို ပိုတိုးတကျအောငျ လုပျဆောငျနိုငျတယျလို့ မကွာသေးခငျ ကောကျယူခဲ့တဲ့ စဈတမျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒီနှဈ ဇူလိုငျလကနေ နိုဝငျဘာလ အတှငျး ကောကျယူခဲ့တဲ့ ဒီစဈတမျးဟာ ကခငြျပွညျနယျတခုလုံးရဲ့ သဘောဆန်ဒကို မလှှမျးခွုံနိုငျပမေဲ့ ပါတီနိုငျငံရေးမှာ ပါဝငျလှုပျရှားမှု မရှိတဲ့ သာမနျပွညျသူတှကေို ကောကျယူထားတဲ့ စဈတမျးဖွဈလို့ လကျရှိအစိုးရကို ပွညျသူလူထုတှေ မြှောျလင့ျခကြျ ရှိနသေေးတယျဆိုတာ ဖောျပွနိုငျကွောငျး စဈတမျးကို ဦးဆောငျကောကျယူခဲ့တဲ့ Kachinwave ရဲ့အယျဒီတာ ကိုဂြာနောျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“လကျရှိ အစိုးရနဲ့ ကနြောျတို့ အရငျ သမ်မတဦးသိနျးစိနျအစိုးရ ပွနျပွီးနှိုငျးယှဉျခိုငျးတဲ့အခါမှာ သူတို့ကဒီလကျရှိ NLD ဦးဆောငျတဲ့ အစိုးရကိုပဲ ပိုပွီး ကွိုကျနှဈသကျတဲ့သဘောပေါ့။ အဲံဒီအထဲမှာ အရငျအစိုးရနဲ့ လကျရှိအစိုးရ ယှဉျရငျတော့ အမြားကွီး ကှာဟပွီးမှ လကျရှိအစိုးရကိုတော့ အမှတျပေးထားတဲ့ အနအေထားတော့ ကနြောျတို့ တှေ့မွငျရတယျပေါ့။"
NLD အစိုးရလကျထကျမှာ လမျးတံတား၊ ကနြျးမာရေးနဲ့ ပညာရေး ပိုတိုးတကျလာပွီးအဂတိလိုကျစားမှု ရှိနသေေးပမေဲ့ အရငျကထကျပိုပွီး ပှင့ျလငျးလာတယျလို့ စဈတမျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကခငြျ ၃ပါတီပေါငျးစညျးထားတဲ့ ကခငြျပွညျနယျ ပွညျသူ့ပါတီ KSPP ရဲ့ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဒူဝါ ကှမျဂေါငျအောငျခမျးကတော့ ကခငြျပွညျနယျမှာ အခွခေံအဆောကျအအုံ ပိုတိုးတကျလာပမေဲ့ NLD ရဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကတိအတိုငျးတော့ ဖွဈမလာသေးဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“ဒီအစိုးရ ပေါျလစီအပိုငျးမှာ ဘာတခုမှ ပွောငျးလဲခွငျးမရှိဘူး။ ဖကျဒရယျရေးရာ တိုငျးရငျးသားရေးရာ ပွနျလညျသင့ျမွတျရေး ဆိုတဲ့ ရှေးကောကျပှဲတုနျးက ခမြှတျထားတဲ့ မူဝါဒကို တခုမှ အကောငျအထညျဖောျခွငျး မရှိဘူး။ အစိုးရတရပျအနနေဲ့ သူပေးအပျတဲ့ ကတိအတိုငျးလုပျဖို့ လိုအပျပါတယျ။”
ကခငြျအမြိုးသား ကှနျဂရကျပါတီ KNC ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာ အမျကောနျလကတော့ မွလှေတျမွရေိုငျး ဥပဒကွေောင့ျ မွယောမဲ့ ပိုမြားလာသလို၊ ကြောကျမကြျတူးဖောျရေးနဲ့ တဈရှုးငှကျပြော ပွူနာတှကေ ကခငြျပွညျနယျရဲ့ အဓိက စိနျခေါျမှုဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။
“NLD က နိုငျနိုငျနငျးနငျး မလုပျနိုငျသေးဘူး၊ ကနြောျမွငျတာက။ ဦးသိနျးစိနျအစိုးရ လကျထကျနဲ့စာရငျ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှု ဘာမှပိုပွီးထူးမလာဘူးပေါ့နောျ။ ကခငြျပွညျနယျ စီးပှားရေးမှာ ပိုဆိုးသှားတယျ။ ဘာလို့ဆို ကခငြျပွညျနယျရဲ့ စီးပှားရဟော ကြောကျစိမျးနဲ့ စိုကျပြိုးရေးအပေါျ မူတညျတယျ။ တတိုငျးပွညျလုံး အနအေထားဆိုရငျလညျး ငွိမျးခမြျးရေး NCA ထိုးထားတဲ့ ပွညျနယျတှကေို ကူညီဖို့ ဂပြနျ၊ တောငျကိုရီးယား ဝငျလာတာကလှဲပွီး ကနြျတာက ဘာမှမရှိဘူး။”
ဒါ့အပွငျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ ကခငြျပါတီတှသော ကခငြျပွညျနယျအတှငျး အနိုငျရဖို့မြားတယျလို့ သူကပွောပါတယျ။
“ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျ ကနြောျတို့ ကခငြျပါတီတှေ နိုငျလိမ့ျမယျ။ KNC လညျးနိုငျလိမ့ျမယျ၊ KSPP လညျးနိုငျလိမ့ျမယျ။ အဲဒီတော့ NLD ကတော့ ၂၀၂၀ ဆိုရငျ နိုငျမှာမဟုတျဘူး၊ USDP လညျး ၂၀၂၀ ဆိုနိုငျမှာမဟုတျဘူး။ ဒါကတော့ ကနြောျတို့ ကခငြျပွညျနယျမှာပေါ့နောျ။”
လူမြိုးရေးထကျ ဒီမိုကရစေီ စနဈအပေါျ တညျဆောကျထားတဲ့ နိုငျငံရေးစနဈကို လိုလားတယျလို့ ကခငြျပါတီတှကေ ပွောပါတယျ။ Kachinwave သတငျးဋ်ဌာနဟာ ဗနျးမောျ၊ ခြီဖှေ၊ တနိုငျး၊ ဖားကန့ျ၊ မခမြျးဘော့၊ မိုးကောငျး၊ မိုးညှငျး၊ မွဈကွီးနား၊ ပူတာအို၊ ဆှမျပရာဘှနျ စတဲ့မွို့နယျ ၁၀ ခုက ဒသေခံ ၅၀၀ လောကျကို နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေး၊ ပညာရေး နဲ့သကျဆိုငျတဲ့ မေးခှနျး ၇ ခု မေးမွနျးပွီး စဈတမျးလုပျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
