မြစ်ဆုံစီမံကိန်း ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း တရုတ်နဲ့ မြန်မာ ခေါင်းဆောင်တွေ ဆုံကြရင် ဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဝေကြာင်း ပြောကြပါတယ်။ မကြာမီက သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် တရုတ်ပြည် သွားတော့လဲ တရုတ်သမ္မတနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ဆုံပြီး၊ ဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး သဘောတူချက်တွေ ရယူတယ်လို့ ပူးတွဲကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။ အစိုးရအချင်းချင်း ဆက်ဆံရုံတင်မကဘဲ အဆင့်မျိုးစုံမှာ အပြန်အလှန် လည်ပတ်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ တိုးမြှင့်ပြီး၊ တန်းတူညီမျှ အပြန်အလှန် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမယ့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
တရုတ်အစိုးရကြိုက်တဲ့ တခုတည်းသောရပ်ဝန်း၊ တခုတည်းသောလမ်းကြောင်း one belt one road အစီအစဉ်နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ (၄) နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး မူဘောင်အရ ဆိပ်ကမ်း၊ ကားလမ်း၊ ရထားလမ်း စတဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံ၊ လယ်ယာ၊ လျှပ်စစ်စွမ်းအား၊ ငွေကြေး၊ ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအား စတဲ့ကဏ္ဍတွေမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်မယ်လို့ သဘောတူကြပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရ ရွေးချယ်ထားတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လမ်းကြောင်းကို တရုတ်က ထောက်ခံတယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ မြန်မာပြည်ကို ဘက်ပေါင်းစုံက ဝင်ရောက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့် မဟာဗျူဟာ ဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်အရင်းအနှီးဟာ ၂၀၀၈ မှာ ဒေါ်လာ သန်း တစ်ထောင် ရှိရာက ဆက်တိုက်တိုးပွားလာတဲ့အတွက် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ တက်ချိန်မှာ ဒေါ်လာ သန်း တစ်သောင်းကျော် ရှိလာပါတယ်။ ၁၉၈၈ က ၂၀၁၄ ခုနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း (၂၅) နှစ်အတွင်း မြန်မာပြည်မှာ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုုပ် ပမာဏ ဒေါ်လာ သန်း (၅) သောင်း ရှိတဲ့အနက် တရုတ် အရင်းအနှီးက ဒေါ်လာ သန်း (၁) သောင်း (၄) ထောင်ကျော် ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံခြားအရင်းအနှီး စုစုပေါင်းရဲ့ (၃၀) ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးဟာ တရုတ်ပြည်က လာတာပါ။ အမေရိကန်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုဟာ ဒေါ်လာသန်း (၁၀၀) ကျော်သာ ရှိတာမို့ တရုတ်ရဲ့ (၁) ရာခိုင်နှုန်းကျော်သာ ရှိပါတယ်။ တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုဟာ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ဒေါ်လာသန်း (၂) သောင်းကျော် သွားနိုင်ပါတယ်။ ၂၀၁၄ မှာ ဝန်ကြီးချုပ် Li Keqiang နေပြည်တော် လာစဉ်က ဒေါ်လာသန်း (၈) ထောင်ကျော်သုံးမယ့် စာချွန်လွှာတွေ လက်မှတ်ထိုးသွားပါတယ်။
ုမြန်မာနိုင်ငံက တရုတ်အရင်းအနှီးကို တရုတ်ပြည် ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်က ထုတ်ပေးပါတယ်။ တရုတ်ပြည်ကို သယံဇာတနဲ့ စွမ်းအင် တင်သွင်းရာမှာ လိုအပ်တဲ့ အခြေခံတည်ဆောက်ဖို့အတွက် ငွေထုတ်ချေးပါတယ်။ တရုတ်ပြည် ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ရဲ့ ငွေချေတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က လိုအပ်တဲ့ သယံဇာတတွေကို တင်သွင်းနိုင်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ပိုးလမ်းမ (Silk Road) စီးပွားရေးစင်္ကြန်လို နိုင်ငံခြားအချို့ ပါဝင်လာတဲ့ စီမံကိန်းမျိုးမှာတော့ အတော်လေး စွန့်စားရမယ့်သဘော ရှိပါတယ်။ ကားလမ်း၊ ရထားလမ်းအတွက် သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရကို ငွေထုတ်ချေးဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ ဒီလို အရင်းအနှီးမျိုးမှာ တခြားနိုင်ငံတွေ ပါဝင်လာရေး တရုတ် သက်သာသွားနိုင်တာမို့ အာရှအခြေခံ အဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမှုဘဏ် (AIIB - Asian Infrastructure Investment Bank) နဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်သစ် (NDB - New Development Bank) ကို တရုတ်က တည်ထောင်ပါတယ်။
အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) ဟာ လူမှုစီးပွားရေး မြှင့်တင့်ဖို့သာ ဦးစားပေးတာကြောင့် ကြီးမားတဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံ စီမံကိန်းတွေကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်စွမ်း မရှိဘူးလို့ မြင်ကြပါတယ်။ ဒီလိုအပ်ချက်ကို တရုတ် ဦးဆောင်တဲ့ AIIB အာရှအခြေခံ အဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမှုဘဏ် ဖြည့်ဆည်းနိုင်တဲ့သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျပန်နဲ့ အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့ ADB မှာ အဖွဲ့ဝင် (၆၇) နိုင်ငံရှိပြီး၊ မနှစ်က တည်ထောင်တဲ့ AIIB မှာ အဖွဲ့ဝင် (၅၀) ကျော် ရှိပါတယ်။ အခြေခံ အဆောင်အအုံ တည်ဆောက်ဖို့အတွက် အာရှမှာ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာသန်းပေါင်း (၈) သိန်းလောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှု လိုတယ်လို့ ADB က ခန့်မှန်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ADB ဟာ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာသန်းပေါင်း (၁) သောင်းကျော်သာ ထုတ်ချေးနိုင်ပါတယ်။ ဒီဟာကွက်ကို ဖြည့်ဆည်းဖို့အတွက် AIIB အာရှအခြေခံ အဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမှုဘဏ် တရုတ်က တည်ထောင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာကိုပေးတဲ့ ADB ရဲ့ ချေးငွေစုစုပေါင်းဟာ ဒေါ်လာသန်း (၁၄၀၀) ကျော် နေပါပြီ။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ကလည်း ဦးသိန်းစိန်ရဲ့ ပြုပြင်ရေးကို အားပေးတဲ့အနေနဲ့ ဒေါ်လာသန်း (၁၅၀၀) ထုတ်ချေးပါတယ်။ တရုတ် ရင်းနှီးထားတဲ့ငွေက ဒေါ်လာသန်းပေါင်း (၁) သောင်းခွဲနဲ့ (၂) သောင်းကြားမှာ ရှိနိုင်ပါတယ်။ လာမယ့် (၁၅) နှစ်အတွင်း မြန်မာ့စီးပွားရေး (၄) ဆတိုးလာဖို့အတွက် အရင်းအနှီး ဒေါ်လာသန်းပေါင်း (၆) သိန်းကျော် လိုတယ်လို့ McKinsey သုတေသနဌာနက ခန့်မှန်းပါတယ်။
ADB နဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ် ချေးငွေဟာ နိုင်ငံရေးအခြေအနေပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ မကောင်းရင် ဆက်ရဖို့ အလားအလာ နည်းသွားနိုင်ပါတယ်။ တရုတ် ဦးဆောင်တဲ့ ဘဏ်တွေကတော့ ငွေချေးသူကို စည်းကမ်းနည်းလမ်း တင်းကြပ်တာ သိပ်မလုပ်ဘူးဆိုတာကြောင့် ငွေချေးရ လွယ်သလို၊ အဂတိလိုက်စားဖို့လည်း လွယ်ကူသလို ဖြစ်နေပါတယ်။
ဘေဂျင်းအခြေစိုက် အာရှအခြေခံ အဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမှုဘဏ်မှာ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်သူ မြန်မာအစိုးရဟာ သူရရှိမယ့် ခွဲတမ်းအတွက် ဒေါ်လာသန်း (၂၅၀) ကျော် ထည့်ဝင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီငွေကို လာမယ့် စနေအတွင်း အရစ်ကျ ထည့်သွင်းမယ်လို့ သိရပါတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ တည်ဆောက်ရမယ့် အခြေခံအဆောက်အအုံအတွက် ငွေအများဆုံး ထုတ်ချေးနိုင်တာ AIIB တရုတ် ဦးဆောင်တဲ့ ဘဏ်ကြီး ဖြစ်တဲ့အတွက် တရုတ် အရင်းအနှီးဟာ ဆက်လက်တိုးပွားဖို့သာ အလားအလာ ရှိပါတယ်။
