[[Zawgyi/Unicode]]
ICJ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာ ရိုဟင်ဂျာအမှုရင်ဆိုင်နေရာမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီက နိုင်ငံကိုယ်စားပြုပါဝင်နေမှုကို လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ NUG ကြားကာလ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရက ပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုပြီး ဒီပြဿနာကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းနိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း NUG နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်ဇင်မာအောင်က ဒီကနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှ ပြောခဲ့ပါတယ်။
“ကိုယ်စားပြုတယ်ဆိုတာက “တစ်” အချက်။ နောက်ပြီးတော့ နိုင်ငံတော်ကို တကယ် ကိုယ်စားမပြုနိုင်တဲ့သူက အကယ်၍သွားပြီးတော့ ရင်ဆိုင်လိုက်မယ်ဆိုရင်ကော တရားရုံးရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို သူလိုက်နာပါ့မလားဆိုတဲ့အချက်-ဒုတိယတချက်ရှိတယ်ပေါ့နော်။
အဲဒီတော့ ပထမတဆင့် ကျမတို့တိုင်းပြည်ထဲမှာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော့ တိုင်းပြည်ကို State ဆိုတဲ့၊ နိုင်ငံတော်ကို ဘယ်သူကိုယ်စားပြုသလဲဆိုတဲ့ပြဿနာ။ အဲဒီတော့ IC ကိုယ်နှိုက်ကိုက နိုင်ငံတော်ကို တရားစွဲထားတာဖြစ်တယ်။ စစ်တပ်ဆိုတဲ့ မင်းအောင်လှိုင်ကို တရားစွဲထားတာမဟုတ်ဘူး။ case ကိုယ်နှိုက်ကိုက မြန်မာနဲ့ဂမ်ဘီယာနဲ့ဖြစ်နေတာ State ဆိုတာဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ စစ်တပ်ဆိုတာ State ထဲက institution တခုဖြစ်တဲ့အတွက် ဘယ်စစ်တပ်ကမှ ကိုယ်စားပြုခွင့်မရှိဘူး။ တကယ့်တကယ်ကျတော့ - ဘယ် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်စစ်တပ်ကမှ နိုင်ငံတော်ကို ကိုယ်စားပြုလို့မရဘူး။ နိုင်ငံတော်မှာ Head of State တို့ဆိုတာ ရှိထားပြီးသားဖြစ်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် Head of State အနေနဲ့အသိအမှတ်ပြုလို့မရဘူး။ ကိုယ်စားပြုခွင့် မပေးနိုင်ဘူး။ ဒါက တချက်။
... ဒုတိယတချက်က ဘာလဲဆိုတဲ့အခါကျတော့ “ကိုယ်စားပြုခွင့်ရရင်ကော ဘာလုပ်မှာလဲ” ပေါ့။ ကျမတို့က အစောကြီးကတည်းက ပြောထားပြီးသားဖြစ်တယ်။ ကျမတို့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိရှိနဲ့ ကျမတို့နိုင်ငံအတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်သွားတဲ့ကျူးလွန်မှုတွေ၊ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စတွေကို နိုင်ငံတော်ရဲ့အစိုးရတရပ်အနေနဲ့ ကျမတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်။ ဒီတရားရုံးရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို လိုက်နာသွားမယ်။ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုတဲ့နေရာကနေ ကျမတို့ ရပ်တည်တာဖြစ်တယ်။
.....ဒီ case ၂ ခုဟာ ရင်ဆိုင်လိုက်တိုင်း ကျမတို့က တယောက်ကိုတယောက် ဆန့်ကျင်ဖို့၊ မဆန့်ကျင်ဖို့ဆိုတာ ကျမတို့ရဲ့ position က တရားမျှတမှုအတွက်ပဲ။ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့အခြေအနေတွေကို ကျမတို့ တိုင်းပြည်ထဲမှာဖြစ်ပျက်နေတဲ့အတိုင်း တင်ပြသွားဖို့ပဲဖြစ်တယ်။ နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်က တရားရုံးက တရားသူကြီးတွေက ချမှတ်ရမှာဖြစ်တယ်။ အဲဒီတော့ အဲဒီလို တရားသူကြီးတွေက ချမှတ်လိုက်တဲ့ တရားရုံးကဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကျမတို့က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။
...ဆိုတော့ ဒါကတော့ ကျမတို့အတွက် အင်မတန်ရှင်းလင်းတဲ့အနေအထားမှာရှိနေတယ်လို့ပဲ ကျမအနေနဲ့မြင်တယ်။ ရှုပ်ထွေးနေတဲ့အနေအထားက ဘာလဲဆိုတော့ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ နိုင်ငံတော်ကို ကိုယ်စားပြုခွင့်မရှိတဲ့လူတွေက နိုင်ငံတော်ကို ကိုယ်စားပြုရမယ့်နေရာမှာ လာပြီးတော့ ကိုယ်စားပြုနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဖြစ်နေတဲ့ပြဿနာလို့ ဒီလိုပဲ ကျမတို့က ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်ပါတယ်။”
မြန်မာ ပြည်သူအားလုံး အတွက် တရားမျှတမှု ရရှိရေးဟာ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ ရဲ့ အန္တိမ ပန်းတိုင် ဖြစ်ပြီး ဒီနေ့ ICJ အမှုကိစ္စကတော့ ရိုဟင်ဂျာ အသိုက်အဝန်းအတွက်တရားမျှတမှုရရှိရေး ဖြစ်ပါတယ်လို့ အင်န်ယူဂျီ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒေါ် ဇင်မာအောင် က ပြောပါတယ်။
အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ က ဒီမိုကရေစီ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု ကို တည်ထောင်ရာမှာ တရားမျှတမှု၊ ငြိမ်းချမ်းရေး နဲ့ တန်းတူညီမျှမှု အပေါ် မှာ တည်ဆောက်သွားမှာ ဖြစ်တဲ့အတိုင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ မှာ ရှိတဲ့ လူတိုင်းအတွက် တရားမျှတမှု ရရှိဖို့ အရေးယူ ဆောင်ရွက်သွားဖို့ သူ့အနေနဲ့ ပိုင်းဖြတ်ထားကြောင်း အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဦး အောင်မျိုးမင်း ကလည်း ပြောကြားသွားပါတယ်။
ဒီ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ မှာ ဥရောပ ရိုဟင်ဂျာ ကောင်စီ ရဲ့ ဥက္ကဌ Dr. Ambia Perveen, မြန်မာ့ အရေး ကျွမ်းကျင်သူ Dr. Martin Smith နဲ့ ယခင် နယ်သာလန် နိုင်ငံ ရဲ့ သံအမတ်ကြီး Laetitia van dem Assum တို့ က ရိုဟင်ဂျာ အရေး နဲ့ ဆက်စပ်ပြီး၊ မြန်မာ နိုင်ငံ အခြေအနေတွေ ကို ရှင်းလင်း ပြောကြားသွားကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၁၂ နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွေအတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတွေ အစုအပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွေဟာ Genocide လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာဥပဒေကိုချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး မြန်မာကို ဂန်ဘီယာနိုင်ငံက ICJ မှာ တရားစွဲခဲ့တာပါ။ အခုအဆင့်ကတော့ ဒီအမှုကို ICJ မှာ ကြားနာသင့်မသင့် စစ်ဆေးနေတာပါ။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တုန်းကတော့ NLD အစိုးရ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဦးဆောင်တတ်ရောက်ခုခံဖြေရှင်းခဲ့ပေမယ့်၊ ဒီ လျှောက်လွှဲခုခံမှုကို ပြန်ရုပ်သိမ်းတယ်လို့ NUG က ပြောဆိုထားပါတယ်။
===========
[[Unicode]]
ICJ ရိုဟငျဂြာအမှု နိုငျငံကိုယျစားပွုဖို့ စဈကောငျစီမဖွရှေငျးနိုငျဟု NUG ရှငျးလငျး
ICJ အပွညျပွညျဆိုငျရာတရားရုံးမှာ ရိုဟငျဂြာအမှုရငျဆိုငျနရောမှာ မွနျမာစဈကောငျစီက နိုငျငံကိုယျစားပွုပါဝငျနမှေုကို လကျမခံနိုငျဘူးလို့ NUG ကွားကာလ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရက ပွောပါတယျ။ စဈကောငျစီက မွနျမာနိုငျငံကို ကိုယျစားပွုပွီး ဒီပွူနာကို ရငျဆိုငျဖွရှေငျးနိုငျမှာမဟုတျဘူးလို့လညျး NUG နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဒေါျဇငျမာအောငျက ဒီကနေ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှ ပွောခဲ့ပါတယျ။
“ကိုယျစားပွုတယျဆိုတာက “တဈ” အခကြျ။ နောကျပွီးတော့ နိုငျငံတောျကို တကယျ ကိုယျစားမပွုနိုငျတဲ့သူက အကယျ၍သှားပွီးတော့ ရငျဆိုငျလိုကျမယျဆိုရငျကော တရားရုံးရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျတှကေို သူလိုကျနာပါ့မလားဆိုတဲ့အခကြျ-ဒုတိယတခကြျရှိတယျပေါ့နောျ။
အဲဒီတော့ ပထမတဆင့ျ ကမြတို့တိုငျးပွညျထဲမှာ အာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဖွဈနတေဲ့ ပွူနာက ဘာလဲဆိုတော့ တိုငျးပွညျကို State ဆိုတဲ့၊ နိုငျငံတောျကို ဘယျသူကိုယျစားပွုသလဲဆိုတဲ့ပွူနာ။ အဲဒီတော့ IC ကိုယျနှိုကျကိုက နိုငျငံတောျကို တရားစှဲထားတာဖွဈတယျ။ စဈတပျဆိုတဲ့ မငျးအောငျလှိုငျကို တရားစှဲထားတာမဟုတျဘူး။ case ကိုယျနှိုကျကိုက မွနျမာနဲ့ဂမျဘီယာနဲ့ဖွဈနတော State ဆိုတာဖွဈတယျပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ စဈတပျဆိုတာ State ထဲက institution တခုဖွဈတဲ့အတှကျ ဘယျစဈတပျကမှ ကိုယျစားပွုခှင့ျမရှိဘူး။ တကယ့ျတကယျကတြော့ - ဘယျ ပရောျဖကျရှငျနယျစဈတပျကမှ နိုငျငံတောျကို ကိုယျစားပွုလို့မရဘူး။ နိုငျငံတောျမှာ Head of State တို့ဆိုတာ ရှိထားပွီးသားဖွဈတယျ။ ဒါ့ကွောင့ျ Head of State အနနေဲ့အသိအမှတျပွုလို့မရဘူး။ ကိုယျစားပွုခှင့ျ မပေးနိုငျဘူး။ ဒါက တခကြျ။
... ဒုတိယတခကြျက ဘာလဲဆိုတဲ့အခါကတြော့ “ကိုယျစားပွုခှင့ျရရငျကော ဘာလုပျမှာလဲ” ပေါ့။ ကမြတို့က အစောကွီးကတညျးက ပွောထားပွီးသားဖွဈတယျ။ ကမြတို့ တာဝနျယူမှု၊ တာဝနျခံမှုရှိရှိနဲ့ ကမြတို့နိုငျငံအတှငျးမှာ ဖွဈပေါျသှားတဲ့ကြူးလှနျမှုတှေ၊ ဖွဈပေါျခဲ့တဲ့ကိစ်စတှကေို နိုငျငံတောျရဲ့အစိုးရတရပျအနနေဲ့ ကမြတို့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားမယျ။ ဒီတရားရုံးရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျတှကေို လိုကျနာသှားမယျ။ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားမယျဆိုတဲ့နရောကနေ ကမြတို့ ရပျတညျတာဖွဈတယျ။
.....ဒီ case ၂ ခုဟာ ရငျဆိုငျလိုကျတိုငျး ကမြတို့က တယောကျကိုတယောကျ ဆန့ျကငြျဖို့၊ မဆန့ျကငြျဖို့ဆိုတာ ကမြတို့ရဲ့ position က တရားမြှတမှုအတှကျပဲ။ ဖွဈပကြျနတေဲ့အခွအေနတှေကေို ကမြတို့ တိုငျးပွညျထဲမှာဖွဈပကြျနတေဲ့အတိုငျး တငျပွသှားဖို့ပဲဖွဈတယျ။ နောကျဆုံး ဆုံးဖွတျခကြျက တရားရုံးက တရားသူကွီးတှကေ ခမြှတျရမှာဖွဈတယျ။ အဲဒီတော့ အဲဒီလို တရားသူကွီးတှကေ ခမြှတျလိုကျတဲ့ တရားရုံးကဆုံးဖွတျခကြျကို ကမြတို့က ပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားမှာဖွဈတယျပေါ့နောျ။
...ဆိုတော့ ဒါကတော့ ကမြတို့အတှကျ အငျမတနျရှငျးလငျးတဲ့အနအေထားမှာရှိနတေယျလို့ပဲ ကမြအနနေဲ့မွငျတယျ။ ရှုပျထှေးနတေဲ့အနအေထားက ဘာလဲဆိုတော့ အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ နိုငျငံတောျကို ကိုယျစားပွုခှင့ျမရှိတဲ့လူတှကေ နိုငျငံတောျကို ကိုယျစားပွုရမယ့ျနရောမှာ လာပွီးတော့ ကိုယျစားပွုနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ ဖွဈနတေဲ့ပွူနာလို့ ဒီလိုပဲ ကမြတို့က ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မွငျပါတယျ။”
မွနျမာ ပွညျသူအားလုံး အတှကျ တရားမြှတမှု ရရှိရေးဟာ အမြိုးသား ညီညှတျရေး အစိုးရ ရဲ့ အန်တိမ ပနျးတိုငျ ဖွဈပွီး ဒီနေ့ ICJ အမှုကိစ်စကတော့ ရိုဟငျဂြာ အသိုကျအဝနျးအတှကျတရားမြှတမှုရရှိရေး ဖွဈပါတယျလို့ အငျနျယူဂြီ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး ဒေါျ ဇငျမာအောငျ က ပွောပါတယျ။
အမြိုးသား ညီညှတျရေး အစိုးရ က ဒီမိုကရစေီ ဖကျဒရယျ ပွညျထောငျစု ကို တညျထောငျရာမှာ တရားမြှတမှု၊ ငွိမျးခမြျးရေး နဲ့ တနျးတူညီမြှမှု အပေါျ မှာ တညျဆောကျသှားမှာ ဖွဈတဲ့အတိုငျး၊ မွနျမာနိုငျငံ မှာ ရှိတဲ့ လူတိုငျးအတှကျ တရားမြှတမှု ရရှိဖို့ အရေးယူ ဆောငျရှကျသှားဖို့ သူ့အနနေဲ့ ပိုငျးဖွတျထားကွောငျး အမြိုးသား ညီညှတျရေး အစိုးရ ရဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ဝနျကွီးဌာန ဝနျကွီး ဦး အောငျမြိုးမငျး ကလညျး ပွောကွားသှားပါတယျ။
ဒီ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲ မှာ ဥရောပ ရိုဟငျဂြာ ကောငျစီ ရဲ့ ဥက်ကဌ Dr. Ambia Perveen, မွနျမာ့ အရေး ကြှမျးကငြျသူ Dr. Martin Smith နဲ့ ယခငျ နယျသာလနျ နိုငျငံ ရဲ့ သံအမတျကွီး Laetitia van dem Assum တို့ က ရိုဟငျဂြာ အရေး နဲ့ ဆကျစပျပွီး၊ မွနျမာ နိုငျငံ အခွအေနတှေေ ကို ရှငျးလငျး ပွောကွားသှားကွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ၂၀၁၂ နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈတှအေတှငျးဖွဈခဲ့တဲ့ ရိုဟငျဂြာလူမြိုးတှေ အစုအပွုံလိုကျသတျဖွတျခံရမှုတှဟော Genocide လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှုဆိုငျရာ နိုငျငံတကာဥပဒကေိုခြိုးဖောကျတယျဆိုပွီး မွနျမာကို ဂနျဘီယာနိုငျငံက ICJ မှာ တရားစှဲခဲ့တာပါ။ အခုအဆင့ျကတော့ ဒီအမှုကို ICJ မှာ ကွားနာသင့ျမသင့ျ စဈဆေးနတောပါ။ ၂၀၁၉ ခုနှဈတုနျးကတော့ NLD အစိုးရ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ဦးဆောငျတတျရောကျခုခံဖွရှေငျးခဲ့ပမေယ့ျ၊ ဒီ လြှောကျလှှဲခုခံမှုကို ပွနျရုပျသိမျးတယျလို့ NUG က ပွောဆိုထားပါတယျ။
===========
