(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့မှာ ကပ်ရောဂါကြောင့်ပိတ်မိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို အစိုးရက နေရပ်ပြန်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးနေပေမယ့်၊ အသွားအလာအကန့်အသတ်တွေနဲ့အခြားအခြေအနေတွေကြောင့် နိုင်ငံသားတချို့ နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေဆဲပါ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး အခက်တွေ့နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့ သံရုံးကိုစာရင်းပေးသွင်းပြီး ပြန်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်စုစုက ပြောပြသွားမှာပါ။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် နိုင်ငံတကာမှာ ပြည်ပလေကြောင်းလိုင်းတွေ ပိတ်ထားချိန် နေရပ်ပြန်ဖို့အခက်အခဲရှိနေသူတွေကို သက်ဆိုင်ရာအစိုးရက ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်နဲ့ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်နေတာပါ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၂၉၈ဦးကိုလည်း မေလအတွင်းမှာ ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်စီစဉ်ပြီး အသုတ်လိုက်ခွဲ တတိယအကြိမ်ထိ ပို့ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် မြန်မာတချို့ကျန်နေဆဲဖြစ်လို့ အစိုးရကစီစဉ်ပေးတဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်နဲ့ အမြန်ပြန်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြတာပါ။
“အချိန်ကာလကလည်း မှန်းလာတာထက် ပိုသွားတယ်။ ငွေရေးကြေးရေးကလည်း မှန်းလာတာထက် ပိုကုန်သွားတယ်။ အခုမိသားစုတိုင်ပင်ထားတာတော့ တကယ်လို့ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်လာရင် ပြန်ပဲပြန်လိုက်တော့မယ်။ နောက်ထပ် ၆လအတွင်းကို ငွေရေးကြေးရေးကအစ ပြန်ကြိုးစားပြီးတော့ ကိုဗစ်လည်း ကမ္ဘာကနေပြီးတော့ တော်တော်လေးကင်းစင်သွားပြီ အဓိကတော့ ဒေလီပေါ့။ အခုက ဒေလီမှာတအားအဖြစ်များနေတော့ ဒေလီမှာ ရောဂါထိန်းနိုင်သွားတာမျိုး ပပျောက်သွားတာမျိုး အဲဒီအခါမှပဲ ပြန်လာတော့မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်။”
ဒါကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့မှာ ဆေးကုသခံယူဖို့ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းကရောက်နေတဲ့ ကိုကောင်းထက်ကျော် ပြောသွားတာပါ။ ပြန်ချင်သူအချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ပြီး သံရုံးကိုစာရင်းပို့ဖို့အတွက် စီစဉ်နေတာ ဒီကနေ့အထိဆို အယောက် ၃၀လောက်ရှိသွားပြီလို့ သူကဆိုပါတယ်။
ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ် ဆိုက်ကပ်တဲ့ နယူးဒေလီ၊ ချန်နိုင်းနဲ့ ဂယာအထိသွားဖို့အခက်အခဲရှိတာကြောင့် သံရုံးကိုပြန်လိုသူစာရင်းပို့ထားပေမယ့်လည်း အခုချိန်ထိ မွမ်ဘိုင်းမှာသာရှိနေသေးတဲ့ ကိုအောင်မျိုးထက်ကလည်း သူ့ရဲ့အခက်အခဲကို အခုလိုပြောလာပါတယ်။
“မွမ်ဘိုင်းကနေလည်း Relief Flight ကမရှိဘူး။ တခြားမြို့ကိုသွားစီးရမယ်ဆိုတော့ Agent က မစီစဉ်ပေးနိုင်ဘူး။ အဲဒါနဲ့ ကျနော်က မွမ်ဘိုင်းမှာ သောင်တင်နေတာ။ သံရုံးကအစ်မတွေကတော့ တော်တော်ကူညီပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းတော့ ဒီ Relief Flight ကိုပဲ ပြန်အားကိုးဖို့ လူလိုက်စုနေတဲ့သဘောပါပဲ။”
ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်နဲ့ အမြန်ပြန်နိုင်ဖို့ စောင့်မျှော်သူတွေရှိနေပေမယ့်လည်း အိန္ဒိယရောက်မြန်မာတချို့ကို စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်နိုင်ရေးကတော့ မသေချာသေးပါဘူး။ အခုဇွန်လကုန်ပိုင်းအထိ စီစဉ်ထားတာမရှိသေးတဲ့အကြောင်းကို ကောင်စစ်ရေးရာနဲ့ ဥပဒေရေးရာဦးစီးဌာနက VOA ကိုပြောပါတယ်။
“Relief Flight စီစဉ်ဖို့ဆိုပြီး အရေအတွက်ကန့်သတ်ထားတာတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သံရုံးမှာအကူအညီတောင်းခံလာတဲ့ စာရင်းကိုကြည့်ပြီးတော့ ဒီဘက်မှာလည်း လက်ခံဖို့ရာအတွက် Quarantine လက်ခံနိုင်တဲ့အနေအထားပေါ့နော်။ ပြီးရင် Airline ပျံသန်းနိုင်တဲ့အခြေအနေ၊ Airline သည်၎င်း ပို့ဆက်သည်၎င်း စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မယ့် အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး လုပ်ထားတာရှင့်။ ဆိုတော့ ကျမတို့အခုလက်ရှိတော့ ခေါ်ထားခဲ့ပြီးတာရှိတယ်။ အိန္ဒိယကနေပြီးမှ ဆက်ပြီးတော့ ဒီလကုန်အထိကတော့ လျာထားတဲ့ခရီးစဉ်မရှိသေးဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် လိုအပ်ချက်အရ ဆောင်ရွက်ဖို့ဆိုတာမျိုးကတော့ သံရုံးတွေ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးဆောင်ရွက်သွားဖို့ကတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ လုံးဝမခေါ်ဘူးဆိုပြီး သတ်မှတ်ထားတာမျိုး မဟုတ်ပါဘူးရှင်။”
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူအများဆုံးနဲ့ ထိပ်ဆုံးမှာရှိနေတဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေကတော့ အမေရိကန်၊ ဘရာဇီး၊ ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဓါတ်ခွဲစမ်းသပ်မှုအရ ပိုးတွေ့လူနာ သုံးသိန်းကျော်ရှိသွားပြီး၊ သေဆုံးသူကတော့ တသောင်းကျော် ရှိထားပါတယ်။
.............
(Unicode)
ကမ်ဘာ့နရောအနှံ့မှာ ကပျရောဂါကွောင့ျပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို အစိုးရက နရေပျပွနျနိုငျဖို့ စီစဉျဆောငျရှကျပေးနပေမေယ့ျ၊ အသှားအလာအကန့ျအသတျတှနေဲ့အခွားအခွအေနတှေကွေောင့ျ နိုငျငံသားတခြို့ နရေပျပွနျဖို့ ခကျခဲနဆေဲပါ။ အိန်ဒိယနိုငျငံမှာ နရေပျပွနျနိုငျရေး အခကျတှေ့နတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့ သံရုံးကိုစာရငျးပေးသှငျးပွီး ပွနျနိုငျဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့ နောကျဆုံးအခွအေနကေို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျစုစုက ပွောပွသှားမှာပါ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ နိုငျငံတကာမှာ ပွညျပလကွေောငျးလိုငျးတှေ ပိတျထားခြိနျ နရေပျပွနျဖို့အခကျအခဲရှိနသေူတှကေို သကျဆိုငျရာအစိုးရက ကယျဆယျရေးလယောဉျနဲ့ ပွနျလညျခေါျဆောငျနတောပါ။ အိန်ဒိယနိုငျငံကို အကွောငျးအမြိုးမြိုးနဲ့ ရောကျရှိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ၂၉၈ဦးကိုလညျး မလေအတှငျးမှာ ကယျဆယျရေးလယောဉျစီစဉျပွီး အသုတျလိုကျခှဲ တတိယအကွိမျထိ ပို့ဆောငျခဲ့ပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျ မွနျမာတခြို့ကနြျနဆေဲဖွဈလို့ အစိုးရကစီစဉျပေးတဲ့ ကယျဆယျရေးလယောဉျနဲ့ အမွနျပွနျနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျနကွေတာပါ။
“အခြိနျကာလကလညျး မှနျးလာတာထကျ ပိုသှားတယျ။ ငှရေေးကွေးရေးကလညျး မှနျးလာတာထကျ ပိုကုနျသှားတယျ။ အခုမိသားစုတိုငျပငျထားတာတော့ တကယျလို့ကယျဆယျရေးလယောဉျလာရငျ ပွနျပဲပွနျလိုကျတော့မယျ။ နောကျထပျ ၆လအတှငျးကို ငှရေေးကွေးရေးကအစ ပွနျကွိုးစားပွီးတော့ ကိုဗဈလညျး ကမ်ဘာကနပွေီးတော့ တောျတောျလေးကငျးစငျသှားပွီ အဓိကတော့ ဒလေီပေါ့။ အခုက ဒလေီမှာတအားအဖွဈမြားနတေော့ ဒလေီမှာ ရောဂါထိနျးနိုငျသှားတာမြိုး ပပြောကျသှားတာမြိုး အဲဒီအခါမှပဲ ပွနျလာတော့မယျလို့ ဆုံးဖွတျထားတယျ။”
ဒါကတော့ အိန်ဒိယနိုငျငံ၊ နယူးဒလေီမွို့မှာ ဆေးကုသခံယူဖို့ ဖဖေောျဝါရီလကတညျးကရောကျနတေဲ့ ကိုကောငျးထကျကြောျ ပွောသှားတာပါ။ ပွနျခငြျသူအခငြျးခငြျး ခြိတျဆကျပွီး သံရုံးကိုစာရငျးပို့ဖို့အတှကျ စီစဉျနတော ဒီကနေ့အထိဆို အယောကျ ၃၀လောကျရှိသှားပွီလို့ သူကဆိုပါတယျ။
ကယျဆယျရေးလယောဉျ ဆိုကျကပျတဲ့ နယူးဒလေီ၊ ခနြျနိုငျးနဲ့ ဂယာအထိသှားဖို့အခကျအခဲရှိတာကွောင့ျ သံရုံးကိုပွနျလိုသူစာရငျးပို့ထားပမေယ့ျလညျး အခုခြိနျထိ မှမျဘိုငျးမှာသာရှိနသေေးတဲ့ ကိုအောငျမြိုးထကျကလညျး သူ့ရဲ့အခကျအခဲကို အခုလိုပွောလာပါတယျ။
“မှမျဘိုငျးကနလေညျး Relief Flight ကမရှိဘူး။ တခွားမွို့ကိုသှားစီးရမယျဆိုတော့ Agent က မစီစဉျပေးနိုငျဘူး။ အဲဒါနဲ့ ကနြောျက မှမျဘိုငျးမှာ သောငျတငျနတော။ သံရုံးကအဈမတှကေတော့ တောျတောျကူညီပါတယျ။ အခုနောကျပိုငျးတော့ ဒီ Relief Flight ကိုပဲ ပွနျအားကိုးဖို့ လူလိုကျစုနတေဲ့သဘောပါပဲ။”
ကယျဆယျရေးလယောဉျနဲ့ အမွနျပွနျနိုငျဖို့ စောင့ျမြှောျသူတှရှေိနပေမေယ့ျလညျး အိန်ဒိယရောကျမွနျမာတခြို့ကို စတုတ်ထအကွိမျမွောကျ ပွနျလညျခေါျဆောငျနိုငျရေးကတော့ မသခြောသေးပါဘူး။ အခုဇှနျလကုနျပိုငျးအထိ စီစဉျထားတာမရှိသေးတဲ့အကွောငျးကို ကောငျစဈရေးရာနဲ့ ဥပဒရေေးရာဦးစီးဌာနက VOA ကိုပွောပါတယျ။
“Relief Flight စီစဉျဖို့ဆိုပွီး အရအေတှကျကန့ျသတျထားတာတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ သံရုံးမှာအကူအညီတောငျးခံလာတဲ့ စာရငျးကိုကွည့ျပွီးတော့ ဒီဘကျမှာလညျး လကျခံဖို့ရာအတှကျ Quarantine လကျခံနိုငျတဲ့အနအေထားပေါ့နောျ။ ပွီးရငျ Airline ပြံသနျးနိုငျတဲ့အခွအေနေ၊ Airline သညျ၎င်းငျး ပို့ဆကျသညျ၎င်းငျး စီစဉျဆောငျရှကျပေးနိုငျမယ့ျ အခွအေနပေေါျမူတညျပွီး လုပျထားတာရှင့ျ။ ဆိုတော့ ကမြတို့အခုလကျရှိတော့ ခေါျထားခဲ့ပွီးတာရှိတယျ။ အိန်ဒိယကနပွေီးမှ ဆကျပွီးတော့ ဒီလကုနျအထိကတော့ လြာထားတဲ့ခရီးစဉျမရှိသေးဘူးပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ လိုအပျခကြျအရ ဆောငျရှကျဖို့ဆိုတာမြိုးကတော့ သံရုံးတှေ သကျဆိုငျရာဝနျကွီးဌာနတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးပွီးဆောငျရှကျသှားဖို့ကတော့ ရှိတာပေါ့နောျ။ လုံးဝမခေါျဘူးဆိုပွီး သတျမှတျထားတာမြိုး မဟုတျပါဘူးရှငျ။”
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူအမြားဆုံးနဲ့ ထိပျဆုံးမှာရှိနတေဲ့ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှကေတော့ အမရေိကနျ၊ ဘရာဇီး၊ ရုရှားနဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံ ဖွဈပါတယျ။ အိန်ဒိယနိုငျငံမှာ ဓါတျခှဲစမျးသပျမှုအရ ပိုးတှေ့လူနာ သုံးသိနျးကြောျရှိသှားပွီး၊ သဆေုံးသူကတော့ တသောငျးကြောျ ရှိထားပါတယျ။
