[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာပဲ နာတာရှည်ဝေဒနာသည်တွေ အပါအဝင် တခြားကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုတွေပါ ပေးနိုင်ဖို့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်စုစုက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေကြောင့် လပိုင်းအတွင်း သေဆုံးသူ ၄၀၀ ကျော်နဲ့ ကူးစက်သူ သောင်းဂဏန်းအထိ တိုးလာတာကြောင့် အခြေအနေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေရသလို၊ တခြားကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုတွေမှာပါ မထိခိုက်အောင်လည်း စီစဉ်နေရတယ်လို့ ကျန်းမာရေး တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လူနာ အများဆုံးရှိနေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ဆိုရင်လည်း လူနာတွေရဲ့ရောဂါလက္ခဏာပေါ် မူတည်ပြီး အုပ်စုခွဲအဆင့်သတ်မှတ် ကုသမှုပေးဖို့ ဆေးရုံကြီးတွေမှာ ပြင်ဆင်နေပြီး၊ ကိုဗစ်နဲ့မသက်ဆိုင်တဲ့ ရောဂါအခံရှိထားသူလူနာတွေ လိုအပ်လာလို့ ဆေးရုံတက်ရမယ်ဆိုရင်လည်း ဆေးရုံကြီးတွေမှာ ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊ ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက VOA ကိုပြောပါတယ်။
“လက်ရှိကျမတို့က ကိုဗစ်ကို အာရုံစိုက်နေလို့ ကျန်တဲ့ရောဂါတွေက မဖြစ်သေးနဲ့ဦး၊ ကျန်တဲ့ရောဂါတွေနဲ့ ဆေးရုံမတက်နဲ့ဦးဆိုပြီး လုပ်လို့မရပါဘူး။ ကိုဗစ်ဖြစ်နေလို့ ကျန်တဲ့ရောဂါတွေကလည်း မဖြစ်ပဲနေမှာမဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့လည်း ဆက်ရှိနေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ကျမတို့အနေနဲ့ ဒီရာသီမှာ မိမိတို့မှာနဂိုကတည်းက နောက်ခံရောဂါရှိတဲ့သူဆိုရင် ထိထိရောက်ရောက် မိမိတို့ရောဂါကို သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ညှိနှိုင်းပြီး သေသေချာချာကုသမှုခံယူဖို့၊ ဆေးတွေကို ဂရုတစိုက်သောက်ဖို့၊ တနည်းအားဖြင့်ပြောရရင် ဒီလိုသာထိန်းချုပ်နိုင်လို့ရှိရင် သူများထက်စာလို့ရှိရင် ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်ဖို့၊ ရောဂါဖြစ်ရင်လည်း ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ကိုလည်း လျော့နည်းစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ အရေးကြီးဆုံးအချက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကြားထဲမှာပဲ ပိုဆိုးလာတယ်၊ မဖြစ်မနေပြန်ပြရမယ်၊ ထားပါတော့ ကျောက်ကပ်မကောင်းလို့ သွေးသန့်စင်နေရတဲ့သူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အရေးပေါ်ခွဲစိတ်ကုသဖို့ လိုတဲ့သူပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါမျိုးတွေဖြစ်ပြီဆိုရင်လည်း သူတို့ကုသမှုခံယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။”
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မွန်းလွဲပိုင်း ထုတ်ပြန်ပြီးချိန်အထိ ပြည်တွင်းမှာပိုးတွေ့အတည်ပြုလူနာပေါင်း ၁၉,၀၀၀ နီးပါးရှိနေပြီး၊ သေဆုံးသူကတော့ ၄၄၄ ဦးရှိပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာ တခြားရောဂါတွေကြောင့် သေဆုံးနှုန်းကိုလည်း လျှော့ချနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးကပြောပါတယ်။
“ဆေးရုံတိုင်းအကုန်လုံး ကိုဗစ်တခုတည်း ကုသပေးနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုဗစ်အပြင် တခြားရောဂါတွေကိုလည်း သက်ဆိုင်ရာဆေးရုံအသီးသီးကနေပြီးတော့ လိုအပ်တဲ့စစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်ပေးပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိအနေအထားမှတော့ ဒီကိုဗစ်ကိုကုနေသလိုပဲ၊ တဘက်ကလည်း တခြားရောဂါတွေကြောင့် ဖြစ်ပွားသေဆုံးမှုနည်းနိုင်သမျှ နည်းအောင်လို့ သက်ဆိုင်ရာဆေးရုံကြီးတွေမှာ အစီအမံတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။”
ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လူနာတွေကိုတော့ ဝေဘာဂီ၊ ဖောင်ကြီးနဲ့ တောင်ဥက္ကလာပဆေးရုံတွေမှာ အဓိကထားပြီး ကုသပေးနေရာက ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး၊ မြောက်ဥက္ကလာ၊ အင်းစိန်နဲ့ သင်္ဃန်းကျွန်း စံပြဆေးရုံကြီးတွေမှာလည်း ထပ်တိုးကုသပေးနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့် ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကလည်း ကျန်းမာရေးအခြေခံမကောင်းတဲ့သူတွေအတွက် ပိုပြီးတော့ အန္တရာယ်ရှိတာကြောင့် ကိုဗစ်ရောဂါသံသယရှိတာနဲ့ ဆေးရုံတွေဆီ အမြန်ဆုံးသွားရောက်ပြီး ကုသမှုခံယူဖို့ကို အွန်လိုင်းကနေတဆင့် မိန့်ခွန်းပြောရာမှာ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
“အရေးကြီးတာကတော့ ရောဂါလက္ခဏာပြတာနဲ့ သက်ဆိုင်ရာကျန်းမာရေးဌာနကို သွားဖို့ပါပဲ။ တချို့က သွားပါတယ်ပေါ့နော်။ ဆေးရုံတွေမှာ သွားတဲ့အခါကျတော့လည်း ကုတင်တွေတောင်မှ နေရာမရှိဘူးလို့ ဆိုကြပါတယ်။ ဒါလည်း တချို့နေရာတွေမှာဖြစ်တယ်ဆိုတာလည်း မှန်ပါတယ်။ အဲဒါအတွက်လည်း ကျမတောင်းပန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုဆိုလို့ရှိရင် ဆေးရုံတွေလည်း လုံလုံလောက်လောက်ရှိအောင်၊ နောက် တခြား ကိုဗစ်ရောဂါကိုကုသဖို့ ဌာနတွေကို ကျမတို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေပြီးတော့ ထူထောင်ထားတဲ့ဌာနတွေမှာလည်း နေရာလုံလုံလောက်လောက်ရှိအောင်ဆိုပြီးတော့ ကျမတို့စီစဉ်နေပါတယ်။ စီစဉ်တာလည်း တော်တော်ထိရောက်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။”
ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လူနာ ပိုများလာနေပြီး၊ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ဖြစ်နိုင်ပေမဲ့လည်း လက္ခဏာတစုံတရာ ပြဿနာမရှိဘဲ ပုံမှန်သွားလာနေရာက ရောဂါပြန့်ပွားနှုန်း ပိုမြင့်သွားနိုင်တယ်လို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက သတိပေးထားပါတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းနေထိုင်သူတွေကို မလိုအပ်ဘဲ အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့ အသွားအလာကန့်သတ်ထားသလို၊ ကိုယ်နေထိုင်ရာမြို့နယ်ကို ကျော်လွန်ပြီး မသွားဖို့ကိုလည်း သတိပေးထားပြီး မလိုက်နာသူတွေကို အရေးယူသွားမယ်လို့လည်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ကပျရောဂါအပွငျ တခွားကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှု မထိခိုကျရေးစီစဉျနရေ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ နာတာရှညျဝဒေနာသညျတှေ အပါအဝငျ တခွားကနြျးမာရေး ဝနျဆောငျမှုတှပေါ ပေးနိုငျဖို့ စိနျခေါျမှုတှေ ရှိနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျစုစုက တငျဆကျပေးမှာပါ။
ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ လပိုငျးအတှငျး သဆေုံးသူ ၄၀၀ ကြောျနဲ့ ကူးစကျသူ သောငျးဂဏနျးအထိ တိုးလာတာကွောင့ျ အခွအေနကေို ထိနျးခြုပျဖို့ ကွိုးစားနရေသလို၊ တခွားကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှုတှမှောပါ မထိခိုကျအောငျလညျး စီစဉျနရေတယျလို့ ကနြျးမာရေး တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။ ကိုဗဈပိုးတှေ့လူနာ အမြားဆုံးရှိနတေဲ့ ရနျကုနျတိုငျးမှာ ဆိုရငျလညျး လူနာတှရေဲ့ရောဂါလက်ခဏာပေါျ မူတညျပွီး အုပျစုခှဲအဆင့ျသတျမှတျ ကုသမှုပေးဖို့ ဆေးရုံကွီးတှမှော ပွငျဆငျနပွေီး၊ ကိုဗဈနဲ့မသကျဆိုငျတဲ့ ရောဂါအခံရှိထားသူလူနာတှေ လိုအပျလာလို့ ဆေးရုံတကျရမယျဆိုရငျလညျး ဆေးရုံကွီးတှမှော ပွငျဆငျထားတယျလို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာန၊ ဗဟိုကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေးဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက VOA ကိုပွောပါတယျ။
“လကျရှိကမြတို့က ကိုဗဈကို အာရုံစိုကျနလေို့ ကနြျတဲ့ရောဂါတှကေ မဖွဈသေးနဲ့ဦး၊ ကနြျတဲ့ရောဂါတှနေဲ့ ဆေးရုံမတကျနဲ့ဦးဆိုပွီး လုပျလို့မရပါဘူး။ ကိုဗဈဖွဈနလေို့ ကနြျတဲ့ရောဂါတှကေလညျး မဖွဈပဲနမှောမဟုတျပါဘူး။ သူတို့လညျး ဆကျရှိနေဦးမှာဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ကမြတို့အနနေဲ့ ဒီရာသီမှာ မိမိတို့မှာနဂိုကတညျးက နောကျခံရောဂါရှိတဲ့သူဆိုရငျ ထိထိရောကျရောကျ မိမိတို့ရောဂါကို သကျဆိုငျရာဆရာဝနျနဲ့ တိုငျပငျညှိနှိုငျးပွီး သသေခြောခြာကုသမှုခံယူဖို့၊ ဆေးတှကေို ဂရုတစိုကျသောကျဖို့၊ တနညျးအားဖွင့ျပွောရရငျ ဒီလိုသာထိနျးခြုပျနိုငျလို့ရှိရငျ သူမြားထကျစာလို့ရှိရငျ ရောဂါပိုးကူးစကျနိုငျဖို့၊ ရောဂါဖွဈရငျလညျး ဆိုးဆိုးရှားရှားဖွဈနိုငျတဲ့ အန်တရာယျကိုလညျး လြော့နညျးစမှောဖွဈပါတယျ။ ဒါဟာ အရေးကွီးဆုံးအခကြျ ဖွဈပါတယျ။ ဒီကွားထဲမှာပဲ ပိုဆိုးလာတယျ၊ မဖွဈမနပွေနျပွရမယျ၊ ထားပါတော့ ကြောကျကပျမကောငျးလို့ သှေးသန့ျစငျနရေတဲ့သူပဲဖွဈဖွဈ၊ အရေးပေါျခှဲစိတျကုသဖို့ လိုတဲ့သူပဲဖွဈဖွဈ ဒါမြိုးတှဖွေဈပွီဆိုရငျလညျး သူတို့ကုသမှုခံယူရမှာဖွဈပါတယျ။”
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မှနျးလှဲပိုငျး ထုတျပွနျပွီးခြိနျအထိ ပွညျတှငျးမှာပိုးတှေ့အတညျပွုလူနာပေါငျး ၁၉,၀၀၀ နီးပါးရှိနပွေီး၊ သဆေုံးသူကတော့ ၄၄၄ ဦးရှိပါတယျ။ ကိုဗဈရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာ တခွားရောဂါတှကွေောင့ျ သဆေုံးနှုနျးကိုလညျး လြှော့ခနြိုငျအောငျ ဆောငျရှကျနတေယျလို့ ဒေါကျတာခငျခငျကွီးကပွောပါတယျ။
“ဆေးရုံတိုငျးအကုနျလုံး ကိုဗဈတခုတညျး ကုသပေးနတော မဟုတျပါဘူး။ ကိုဗဈအပွငျ တခွားရောဂါတှကေိုလညျး သကျဆိုငျရာဆေးရုံအသီးသီးကနပွေီးတော့ လိုအပျတဲ့စဈဆေးမှုတှေ ပွုလုပျပေးပွီးတော့ ဆောငျရှကျပေးနတောဖွဈပါတယျ။ အခုလကျရှိအနအေထားမှတော့ ဒီကိုဗဈကိုကုနသေလိုပဲ၊ တဘကျကလညျး တခွားရောဂါတှကွေောင့ျ ဖွဈပှားသဆေုံးမှုနညျးနိုငျသမြှ နညျးအောငျလို့ သကျဆိုငျရာဆေးရုံကွီးတှမှော အစီအမံတှနေဲ့ ဆောငျရှကျလကြျရှိပါတယျ။”
ကိုဗဈပိုးတှေ့လူနာတှကေိုတော့ ဝဘောဂီ၊ ဖောငျကွီးနဲ့ တောငျဥက်ကလာပဆေးရုံတှမှော အဓိကထားပွီး ကုသပေးနရောက ရနျကုနျဆေးရုံကွီး၊ မွောကျဥက်ကလာ၊ အငျးစိနျနဲ့ သငျ်ဃနျးကြှနျး စံပွဆေးရုံကွီးတှမှောလညျး ထပျတိုးကုသပေးနိုငျဖို့ ပွငျဆငျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ ကိုဗဈရောဂါ ကာကှယျ၊ ထိနျးခြုပျ၊ ကုသရေး အမြိုးသားအဆင့ျ ဗဟိုကောျမတီဥက်ကဋ်ဌဖွဈသူ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကလညျး ကနြျးမာရေးအခွခေံမကောငျးတဲ့သူတှအေတှကျ ပိုပွီးတော့ အန်တရာယျရှိတာကွောင့ျ ကိုဗဈရောဂါသံသယရှိတာနဲ့ ဆေးရုံတှဆေီ အမွနျဆုံးသှားရောကျပွီး ကုသမှုခံယူဖို့ကို အှနျလိုငျးကနတေဆင့ျ မိန့ျခှနျးပွောရာမှာ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“အရေးကွီးတာကတော့ ရောဂါလက်ခဏာပွတာနဲ့ သကျဆိုငျရာကနြျးမာရေးဌာနကို သှားဖို့ပါပဲ။ တခြို့က သှားပါတယျပေါ့နောျ။ ဆေးရုံတှမှော သှားတဲ့အခါကတြော့လညျး ကုတငျတှတေောငျမှ နရောမရှိဘူးလို့ ဆိုကွပါတယျ။ ဒါလညျး တခြို့နရောတှမှောဖွဈတယျဆိုတာလညျး မှနျပါတယျ။ အဲဒါအတှကျလညျး ကမြတောငျးပနျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုဆိုလို့ရှိရငျ ဆေးရုံတှလေညျး လုံလုံလောကျလောကျရှိအောငျ၊ နောကျ တခွား ကိုဗဈရောဂါကိုကုသဖို့ ဌာနတှကေို ကမြတို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကနပွေီးတော့ ထူထောငျထားတဲ့ဌာနတှမှောလညျး နရောလုံလုံလောကျလောကျရှိအောငျဆိုပွီးတော့ ကမြတို့စီစဉျနပေါတယျ။ စီစဉျတာလညျး တောျတောျထိရောကျနပွေီ ဖွဈပါတယျ။”
ရနျကုနျတိုငျးမှာ ကိုဗဈပိုးတှေ့လူနာ ပိုမြားလာနပွေီး၊ ရောဂါကူးစကျခံရသူ ဖွဈနိုငျပမေဲ့လညျး လက်ခဏာတစုံတရာ ပွူနာမရှိဘဲ ပုံမှနျသှားလာနရောက ရောဂါပွန့ျပှားနှုနျး ပိုမွင့ျသှားနိုငျတယျလို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက သတိပေးထားပါတယျ။ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျးနထေိုငျသူတှကေို မလိုအပျဘဲ အိမျပွငျမထှကျဖို့ အသှားအလာကန့ျသတျထားသလို၊ ကိုယျနထေိုငျရာမွို့နယျကို ကြောျလှနျပွီး မသှားဖို့ကိုလညျး သတိပေးထားပွီး မလိုကျနာသူတှကေို အရေးယူသှားမယျလို့လညျး ထုတျပွနျထားပါတယျ။
