(Zawgyi/Unicode)
ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးဥပဒေကြမ်းတွေ မဲခွဲတာဒီနေ့ပြီးဆုံးခဲ့ပါပြီ။၁၀ရက်ကျော်ကြာ အချိန်ယူ မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှုရလဒ်အရ NLD က တင်သွင်းတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေးမူကြမ်းတွေ မအောင်မမြင်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ ဘာကြောင့် မအောင်မြင်ခဲ့သလဲ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေရဲ့အမြင်ကို ကြည့်ကြရအောင်ပါ။ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက်မေခက စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ဒီနေ့ ပြည်ထောက်စုလွှတ်တော်မှာ ၁၀ ရက်ကြာ အချိန်ယူပြင်ဆင်တဲ့ ပြင်ဆင်ရေး ဥပဒေကြမ်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်တာ နောက်ဆုံးနေ့ဖြစ်ပါတယ်။ NLD ရဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေးမှာ အချက်ပေါင်း ၁၀၀ကျော်၊ ပုဒ်မပေါင်းများစွာ ပါဝင်ပြီး တပ်မတော်ရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်မှု အခန်းကဏ္ဍ လျော့ချဖို့၊ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေ လျော့ချဖို့ ဆိုတာတွေက အဓိက ပါဝင်ထားခဲ့တာပါ။ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ရေး အကောင် အထည် ဖော်တာမှာ တပ်မတော်မပါရင် ပြင်မရဘူးဆိုတာ သိပေမယ့် အာဏာရပါတီဘက်က တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ လွှတ်တော် ပြင်ပမှာ သီးခြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းတာမျိုး မလုပ်ခဲ့တာက ထင်သလောက် အောင်မြင်ဖို့ မလုပ်နိုင်တဲ့ အပြင် အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေး က ပိုဝေးလာစေတယ်လို့ ထောက်ပြလာသူက နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းပါ။
"အဓိက အစုအဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီနဲ့ တပ်မတော် တို့ဆုံမှတ်ပျောက်နေတယ်မြင်တယ်။ ၂ ဘက်ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးပြီးတော့ သဘောတူညီချက် ရအောင်ကြိုတင်ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့လိုတယ်လို့ မြင်တယ်။ တပ်မတော် တခုထဲတင်မကဘူး အရပ်ဘက် အဖွဲ့တွေ၊ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ သေချာတွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေးဖို့လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။"
လက်ရှိ NLD ရဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ရေးဟာ အောင်မြင်မှု မရရုံမက လွှတ်တော်တွင်း အချိန်ကုန် ငွေကုန်ခဲ့သလို ရှိရင်းစွဲ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးကိုပါ တင်းမာလာစေခဲ့တာက အင်န်အယ်လ်ဒီ ပြင်ဆင်ချက်မှာ တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေးအတွက် ဖော်ပြတောင်းဆိုတာ မပါခဲ့တာပါဘဲ။ ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးက အနှုတ်လက္ခဏာ ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသား လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် မထုမေက ပြောပါတယ်။
"အနိုင်ရပါတီအနေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေး လုပ်တာမှာ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေး ကျရှုံးတယ်လို့ မြင်တယ်။ တပ်မတော်နဲ့လည်း အမျိုးသားရင်ကြားစေ့တာ မတွေ့ရဘူး။ ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ရေးကို တစိုက်မတ်မတ် ဦးဆောင်ပါတီကပြောလာပေမဲ့ လက်တွေ့ကျတဲ့ တည်ဆောက်တာမျိုး မတွေ့ရဘူး။ တိုင်းရင်းသားအနိုင်ရပါတီတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ထဲက တသားထဲ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဒီမိုကရက်တစ် အင်အားစုတွေနဲ့ တသားထဲ မရှိခဲ့ဘူး။ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းတာ မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး၊ မလုပ်ခဲ့ဘူး။ ဒါကြောင့် အနိုင်ရပါတီအနေနဲ့ းအမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေး ဆောက်ရွက်ချက် ကျရှုံးခဲ့တယ်လို့ မြင်တယ်။"
ဒီမိုကရေစီ အခြေခံ စံနှုန်းတွေနဲ့ ကိုက်ညီပြဌာန်းခဲ့တာ မရှိဘူးဆိုပြီး ဝေဖန်မှုတွေ ရှိတဲ့တည်ဆဲ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေကို NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ ပုဒ်မ ၄ ခုသာ ပြင်ဆင်နိုင်ပြီး အဓိကကျတဲ့ ပြင်ဆင်လိုတဲ့ ဥပဒေပုဒ်မတွေ မပြင်နိုင်ခဲ့တဲ့အပြင် တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ကော တပ်မတော်နဲ့ ကြားမှာပါ အနှုတ်လက္ခဏာ ဆောင်စေခဲ့တာမို့ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲက ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်လာစေတာကြောင့် NLD ပါတီအတွက် ပိုခက်ခဲစေမယ်ဆိုတဲ့ သုံးသပ်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒီအပေါ် ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့ IPACE က စိုင်းရဲကျော်စွာမြင့်က အခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။
"လက်ရှိ အနေအထားက သက်ရောက်၊ မရောက်မှု ရှိ၊ မရှိက ပြောဖို့စောတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြည်နယ်တွေမှာက တိုင်းဒေသထက်စာရင် ပါတီပေါ်ရော အထူးသဖြင့် နိုင်ငံတော်တိုင်ပင်ခံပေါ်ကော ယုံကြည်မှု နည်းတာ စစ်တမ်းတွေ အရတွေ့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးလုပ်ပြီဆို ညှိကြ၊ နှိုင်းကြ လုပ်ကြမယ်ထင်ပါတယ်။ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲက ပြိုင်ဆိုင်မှု ပွတ်တိုက်မှု ပိုပြင်းထန်စေတာတော့ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အနေအထားက သက်ရောက်မရောက်မှုရှိမရှိ ရွေးကောက်ပွဲ တကယ့်ကာလ မရောက်သေးတော့ မှန်းဖို့ခက်ပါတယ်။"
လက်ရှိမှာ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်မှာ ပြင်ဆင်ဖို့အဆိုပြု ပုဒ်မပေါင်း ၁၃၅ ခုလုံး ကို ဆုံး ဖြတ် ပြီးစီးခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထောက်ခံမဲရတာအပြင် လူထုဆန္ဒခံယူပွဲလုပ် အတည်ပြုမှ ပြင်နိုင်တဲ့ ပုဒ်မနှစ်ခု၊ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထောက်ခံမဲရပြီး ပြင်ဆင်နိုင်တဲ့ ပုဒ်မ နှစ်ခု၊ ပေါင်း လေးခုပဲ သဘောတူညီချက် ရခဲ့ပါတယ်။ ဒီပြင်ဆင်ချက်တွေက စကားလုံး အသုံးအနှုန်း ပြင်ဆင်ချက်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်ရှင်။
[Unicode Version]
အခွခေံဥပဒပွေငျဆငျရေး အောငျမွငျမှုမရဘဲ အဆုံးသတျ
ပွညျထောငျစုလှှတျတောျမှာ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျဆငျရေးဥပဒကွေမျးတှေ မဲခှဲတာဒီနေ့ပွီးဆုံးခဲ့ပါပွီ။၁၀ရကျကြောျကွာ အခြိနျယူ မဲခှဲဆုံးဖွတျမှုရလဒျအရ NLD က တငျသှငျးတဲ့ ဖှဲ့စညျးပုံ ပွငျဆငျရေးမူကွမျးတှေ မအောငျမမွငျဖွဈခဲ့တယျလို့ ဆိုရမှာပါ။ ဘာကွောင့ျ မအောငျမွငျခဲ့သလဲ နိုငျငံရေးလေ့လာသူတှရေဲ့အမွငျကို ကွည့ျကွရအောငျပါ။ ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျမခေက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ဒီနေ့ ပွညျထောကျစုလှှတျတောျမှာ ၁၀ ရကျကွာ အခြိနျယူပွငျဆငျတဲ့ ပွငျဆငျရေး ဥပဒကွေမျး မဲခှဲဆုံးဖွတျတာ နောကျဆုံးနေ့ဖွဈပါတယျ။ NLD ရဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ ပွငျဆငျရေးမှာ အခကြျပေါငျး ၁၀၀ကြောျ၊ ပုဒျမပေါငျးမြားစှာ ပါဝငျပွီး တပျမတောျရဲ့ နိုငျငံရေးမှာ ပါဝငျမှု အခနျးကဏ်ဍ လြော့ခဖြို့၊ တပျမတောျ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျရဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျတှေ လြော့ခဖြို့ ဆိုတာတှကေ အဓိက ပါဝငျထားခဲ့တာပါ။ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျရေး အကောငျ အထညျ ဖောျတာမှာ တပျမတောျမပါရငျ ပွငျမရဘူးဆိုတာ သိပမေယ့ျ အာဏာရပါတီဘကျက တပျမတောျ ခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ လှှတျတောျ ပွငျပမှာ သီးခွား တှေ့ဆုံဆှေးနှေး ညှိနှိုငျးတာမြိုး မလုပျခဲ့တာက ထငျသလောကျ အောငျမွငျဖို့ မလုပျနိုငျတဲ့ အပွငျ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေး က ပိုဝေးလာစတေယျလို့ ထောကျပွလာသူက နိုငျငံရေး လေ့လာသုံးသပျသူဒေါကျတာရနျမြိုးသိမျးပါ။
"အဓိက အစုအဖှဲ့တှဖွေဈတဲ့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီနဲ့ တပျမတောျ တို့ဆုံမှတျပြောကျနတေယျမွငျတယျ။ ၂ ဘကျညှိနှိုငျး ဆှေးနှေးပွီးတော့ သဘောတူညီခကြျ ရအောငျကွိုတငျဆောငျရှကျနိုငျဖို့လိုတယျလို့ မွငျတယျ။ တပျမတောျ တခုထဲတငျမကဘူး အရပျဘကျ အဖှဲ့တှေ၊ တိုငျးရငျးသားခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ သခြောတှေ့ဆုံပွီး ဆှေးနှေးဖို့လိုတယျလို့ မွငျပါတယျ။"
လကျရှိ NLD ရဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျရေးဟာ အောငျမွငျမှု မရရုံမက လှှတျတောျတှငျး အခြိနျကုနျ ငှကေုနျခဲ့သလို ရှိရငျးစှဲ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ ဆကျဆံရေးကိုပါ တငျးမာလာစခေဲ့တာက အငျနျအယျလျဒီ ပွငျဆငျခကြျမှာ တိုငျးရငျးသားအခှင့ျအရေးအတှကျ ဖောျပွတောငျးဆိုတာ မပါခဲ့တာပါဘဲ။ ဒါကွောင့ျ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ ဆကျဆံရေးက အနှုတျလက်ခဏာ ဆောငျခဲ့တယျလို့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသား လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ မထုမကေ ပွောပါတယျ။
"အနိုငျရပါတီအနနေဲ့ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျဆငျရေး လုပျတာမှာ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေး ကရြှုံးတယျလို့ မွငျတယျ။ တပျမတောျနဲ့လညျး အမြိုးသားရငျကွားစေ့တာ မတှေ့ရဘူး။ ဖကျဒရယျတညျဆောကျရေးကို တစိုကျမတျမတျ ဦးဆောငျပါတီကပွောလာပမေဲ့ လကျတှေ့ကတြဲ့ တညျဆောကျတာမြိုး မတှေ့ရဘူး။ တိုငျးရငျးသားအနိုငျရပါတီတှနေဲ့ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျထဲက တသားထဲ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဒီမိုကရကျတဈ အငျအားစုတှနေဲ့ တသားထဲ မရှိခဲ့ဘူး။ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးတာ မလုပျနိုငျခဲ့ဘူး၊ မလုပျခဲ့ဘူး။ ဒါကွောင့ျ အနိုငျရပါတီအနနေဲ့ းအမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေး ဆောကျရှကျခကြျ ကရြှုံးခဲ့တယျလို့ မွငျတယျ။"
ဒီမိုကရစေီ အခွခေံ စံနှုနျးတှနေဲ့ ကိုကျညီပွဌာနျးခဲ့တာ မရှိဘူးဆိုပွီး ဝဖေနျမှုတှေ ရှိတဲ့တညျဆဲ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံ ဥပဒကေို NLD အစိုးရလကျထကျမှာ ပုဒျမ ၄ ခုသာ ပွငျဆငျနိုငျပွီး အဓိကကတြဲ့ ပွငျဆငျလိုတဲ့ ဥပဒပေုဒျမတှေ မပွငျနိုငျခဲ့တဲ့အပွငျ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ကော တပျမတောျနဲ့ ကွားမှာပါ အနှုတျလက်ခဏာ ဆောငျစခေဲ့တာမို့ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲက ပွိုငျဆိုငျမှု ပွငျးထနျလာစတောကွောင့ျ NLD ပါတီအတှကျ ပိုခကျခဲစမေယျဆိုတဲ့ သုံးသပျမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ ဒီအပေါျ ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျလေ့လာရေး အဖှဲ့ IPACE က စိုငျးရဲကြောျစှာမွင့ျက အခုလို သုံးသပျပါတယျ။
"လကျရှိ အနအေထားက သကျရောကျ၊ မရောကျမှု ရှိ၊ မရှိက ပွောဖို့စောတယျ။ ဒါပမေဲ့ ပွညျနယျတှမှောက တိုငျးဒသေထကျစာရငျ ပါတီပေါျရော အထူးသဖွင့ျ နိုငျငံတောျတိုငျပငျခံပေါျကော ယုံကွညျမှု နညျးတာ စဈတမျးတှေ အရတှေ့ရတယျ။ ဒါပမေဲ့ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးလုပျပွီဆို ညှိကွ၊ နှိုငျးကွ လုပျကွမယျထငျပါတယျ။ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲက ပွိုငျဆိုငျမှု ပှတျတိုကျမှု ပိုပွငျးထနျစတောတော့ မှနျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အနအေထားက သကျရောကျမရောကျမှုရှိမရှိ ရှေးကောကျပှဲ တကယ့ျကာလ မရောကျသေးတော့ မှနျးဖို့ခကျပါတယျ။"
လကျရှိမှာ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျမှာ ပွငျဆငျဖို့အဆိုပွု ပုဒျမပေါငျး ၁၃၅ ခုလုံး ကို ဆုံး ဖွတျ ပွီးစီးခဲ့ပွီဖွဈပါတယျ။ ၇၅ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ထောကျခံမဲရတာအပွငျ လူထုဆန်ဒခံယူပှဲလုပျ အတညျပွုမှ ပွငျနိုငျတဲ့ ပုဒျမနှဈခု၊ ၇၅ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ထောကျခံမဲရပွီး ပွငျဆငျနိုငျတဲ့ ပုဒျမ နှဈခု၊ ပေါငျး လေးခုပဲ သဘောတူညီခကြျ ရခဲ့ပါတယျ။ ဒီပွငျဆငျခကြျတှကေ စကားလုံး အသုံးအနှုနျး ပွငျဆငျခကြျတှပေဲ ဖွဈပါတယျရှငျ။
