နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရခိုင်အရေးမှာ အကြမ်းဖက်သမား အစုအဖွဲ့တွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းက အလေးပေး စဉ်းစားခြင်း မရှိလို့ စိတ်ပျက်မိကြောင်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတာကိုလည်း သူ့အနေနဲ့ နားလည်ကြောင်း ပြောပါတယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၊ တိုကျိုမြို့မှာ ဂျပန် ဧကရာဇ် Naruhito ရဲ့ ဘိသိတ်ခံပွဲကို တက်ရောက်ပြီး တစ်ရက်အကြာမှာ The Nikkei Asian Review သတင်းဌာနနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းမှာ သူက ရခိုင်အရေးနဲ့အတူ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေးကိစ္စတွေကိုလည်း ဖြေကြား ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ကိုရဲမင်းထွန်းက တင်ပြထားပါတယ်။
ဂျပန်ဧကရာဇ် Naruhito ရဲ့ဘိသိတ်ခံပွဲအပြီး နောက်တစ်ရက် အောက်တိုဘာလ၂၃ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်း စုကြည်ဟာ The Nikkei Asian Review အယ်ဒီတာချုပ် Tetsuya Iguchi ရဲ့ ရခိုင်အရေးကိစ္စ မေးမြန်းချက်ကို အခုလို ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။
" ကျမ အစိုးရ တက်လာကတည်းက ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရေရှည် ဖြေရှင်းရမယ့် ပြဿနာတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတာ သိနေပါတယ်။ ကျွန်မတို့ အစိုးရ က ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လမှာ အာဏာရယူခဲ့ပြီးတဲ့နောက် မေလထဲမှာပဲ ရခိုင်မှာ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဗဟိုကော်မရှင်ကို ဖွဲ့ခဲ့တယ်။ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု မရှိတာနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နောက်ကျတာကြောင့် ဒီပြဿနာတွေကို ရေရှည်ဖြေရှင်းရမယ်လို့ ကျွန်မတို့ နားလည်ထားခဲ့ပါတယ်။ ဒီ ပြဿနာဟာ တစ်ချို့လူတွေထင်နေသလို ဘာသာရေးပြဿနာ မဟုတ်ပါဘူး။ စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုရေးပြဿနာပါ။ စီးပွားရေး ကျပ်တည်းမှုနဲ့ အတူ လူမှုရေး စီးပွားရေး ပြဿနာတွေ ပိုဖြစ်လာပါတယ်။ ရခိုင်ဟာ အဆင်းရဲဆုံး ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်ပေမဲ့ စီးပွားရေး အလားအလာတွေ အများကြီး ရှိနေပါတယ်။ နည်းလမ်းမှန်မှန်နဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မရှိခဲ့တာလေးပါ။ ဒါကြောင့် လူမှုရေးပြဿာနာတွေ ဖြေရှင်း ပေးဖို့ ကိုဖီအာနန်ကို ချဉ်းကပ်ပြီး ကော်မရှင်တစ်ရပ် ထူထောင်ခဲ့တာပါ။
ကျွမတို့ ဒီလို လုပ်ပြီးပြီးချင်းပဲ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု ပထမဆုံး စဖြစ်တော့တာပါပဲ။ ဒီလိုဆိုတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး မလိုလားတဲ့ လူစုတွေ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲ ရှိနေတယ်လို့ ကျွန်မတို့ မြင်မိပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အကြမ်းဖက်သမား အများစုဟာ ပြဿနာတွေထဲကနေ ရှင်သန်ကြီးထွားလာတာပါ။"
" NVC (national verification cards) နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ရခိုင်ကလူတွေကို ပစ်မှတ်ထား လုပ်နေတယ်လို့ ပြောနေတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ မမှန်ပါဘူး။ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ဒီလို လုပ်နေတာပါ။ အားလုံး ဒီ ဖြစ်စဉ်ကိုပဲ ဖြတ်ကျော်ရတာပါ။ ကျမတို့ တိုင်းရင်းသား မိဘနှစ်ပါးက မွေးဖွားသူတွေလည်း ဒီ ဖြစ်စဉ်အတိုင်း လုပ်ရတာပါပဲ။ ကျမတို့တစ်တွေ အသက် ၁၂ နှစ်မှာ တစ်ကြိမ်၊ ၁၈ နှစ်မှာ တစ်ကြိမ်နဲ့ အသက် ၃၀ တွေမှာ ဒီလို စိစစ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖြတ်သန်းရတာပါပဲ။ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ လုပ်တာပါ။ ဒါကို နားမလည်တဲ့လူတွေ သူတို့ စိတ်ဝင်စားရာ နေရာလေးကိုပဲ ကွက်ပြီး အလေးထားပြောနေတာပါ။ ကျမတို့အတွက်ကတော့ တစ်နိုင်ငံလုံး အတွက် စဉ်းစားရပါတယ်။ ရခိုင်ကိစ္စက ကျွန်မတို့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေထဲက တခုသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ တိုင်းပြည် ကြုံတွေ့နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေအားလုံးကို ကိုယ်စား မပြုပါဘူး။"
မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးမှာ အရေးပါတဲ့ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးကိစ္စနဲ့ ရှေ့ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် အခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး ဖြစ်နိုင် မဖြစ်နိုင် မေးမြန်းချက်ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က အခုလို ဖြေကြားပါတယ်။
" အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ကျမတို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်က မပြည့်စုံ သေးပါဘူး။ ရွေးကောက်မခံရဘဲ ရှိနေတဲ့ လွှတ်တော်ထဲက ကိုယ်စားလှယ်၂၅ ရာခိုင်နှုန်းက သိပ် ထင်ရှားတဲ့ ဥပမာတစ်ခုပါ။ ပြည့်စုံတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ရှိဖို့ ကိုယ်စားလှယ်တွေအားလုံး ရွေးကောက်ခံ တွေ ဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါက အခြေခံပါပဲ။ ပြည်သူလူတွေရဲ့ လက်ထဲ အချုပ်အခြာအာဏာ ရှိစေဖို့အတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ လိုနေသေးတဲ့ အခြေခံ ဥပဒေထဲက တခြား အချက်တွေလည်း ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလို ပြင်ဆင်တဲ့အခါမှာ ညီညွတ်ရေးနဲ့ တည်ငြိမ်မှုကို မထိခိုက်စေဖို့လည်း သတိထား ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ "
ဒါ့အပြင် နောက်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် အခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး ပြောဖို့ ခက်ကြောင်း၊ နောက်လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် တနှစ်အတွင်း အခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ဆင်နိုင်လိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက် မပေးချင်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
အန်အယ်လ်ဒီ အစိုးရလက်အောက်မှာ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု နှေးကွေးတယ်လို့ ဝေဖန်နေကြတဲ့ကိစ္စနဲ့ တစ်ချို့ အာရှနိုင်ငံတွေမှာ စီးပွားရေးတိုးတက်အောင် လုပ်ရာမှာ ဒီမိုကရေစီ အစိုးရ လက်အောက်မှာထက် အာဏာနဲ့ အုပ်ချုပ်တဲ့အစိုးရတွေ လက်အောက်မှာ ပိုပြီး ကောင်းအောင်လုပ်နေတယ်လို့ လေ့လာသုံးသပ်မှုတွေ ရှိနေတဲ့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းချက် အပေါ်မှာလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သူ့ရဲ့အမြင်ကို ပြောပါတယ်။
" ကျမတို့က ရေရှည်တည်တံ့ရေးကို ဦးစားပေးပါတယ်။ မြန်တာနဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တာ နှစ်ခုမှာ ရေရှည်တည်တံ့တာကို ပို သဘောကျ ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ အပြောင်းအလဲတွေ လုပ်ချင်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ ညီညွတ်ရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို မထိခိုက်စေတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ လုပ်ဆောင်ချင်ပါတယ်။ ဒါဘာကို ဆိုလိုသလဲဆိုတော့ နှေးနှေးနဲ့ သွားဖို့လိုရင် နှေးနှေးသွားပါတယ်။"
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်ဖို့ အခြေခံ အဆောက်အအုံ တည်ဆောက်ရေးကဏ္ဍမှာ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ အကူအညီပေးနိုင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ဘယ်လို မျှော်လင့်ထား သလဲဆိုတဲ့ မေးမြန်းချက်အပေါ်မှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဆက်သွံယ်ရေးနဲ့ စွမ်းအင်ကဏ္ဍတိုတက်ရေးဟာ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ ဂျပန်နိုင်ငံက စွမ်းအင် ကဏ္ဍမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့ စိတ်ဝင်စားရင် နှစ်ဘက် အကျိုး ရှိစေမယ့် သဘောတူညီချက်မျိုး ရရှိဖို့ အတူ လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်းလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ကြီးထွားလာတဲ့ တရုတ်ရဲ့ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအပေါ် ဘယ်လို မြင်ပါသလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းကိုလည်း အခုလို ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။
" ဂျပန်ကို မိတ်ဆွေအဖြစ် မြင်သလို တရုတ်ကိုလည်း မိတ်ဆွေလို့ သဘောထားပါတယ်။ ဘယ်မိတ်ဆွေကို ရွေးမလဲဆိုပြီး ရွေးချယ်ခိုင်းတာ မှန်ကန်တဲ့ လုပ်ရပ် မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ ကျမတို့နိုင်ငံက ဘက်မလိုက်တဲ့ အနေအထားမှာ ရပ်တည်နေလာခဲ့တာပါ။ ကျမအထင် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက ဘက်မလိုက်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနဲ့ ရပ်တည်လာတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ သေးငယ်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံလည်း ဖြစ်တာကြောင့် ဖြစ်စေချင်သလို လုပ်ခိုင်းလို့ရတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ မရှိပါဘူး။"
နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ နေရာမှာ ဆက်ခံမယ့်သူ ဘယ်သူဖြစ်မလဲဆိုတဲ့ မေးမြန်းချက် အပေါ်မှာတော့ လူ အများ သိထားတဲ့အတိုင်း NLD ပါတီမှာ တိကျတဲ့ ရာထူးအဆင့်တွေရှိကြောင်း၊ ဒီလို ဆက်ရှိနေမယ်လို့ မျှော်လင့်မိကြောင်း၊ ပါတီတွင်း ရာထူးအဆင့်တွေ ပုံမှန်နဲ့ တည်ငြိမ်တဲ့ အဆင့်ဆင့် တိုးတက်မှု ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောကြောင်းပါ။
(unicode)
ရခိုငျအရေး အကွမျးဖကျလုပျရပျကိုပါ အလေးထားဖို့ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂို လျ ထောကျပွ
နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ရခိုငျအရေးမှာ အကွမျးဖကျသမားအစုအဖှဲ့တှကွေောင့ျ ဖွဈပေါျနတေဲ့ ပွူနာတှကေို နိုငျငံတကာ အသိုကျအဝနျးက အလေးပေး စဉျးစားခွငျး မရှိလို့ စိတျပကြျမိကွောငျးနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး လူ့အခှင့ျအရေး ဆိုငျရာ စိုးရိမျပူပနျမှုတှေ ရှိနတေယျဆိုတာကိုလညျး သူ့အနနေဲ့ နားလညျကွောငျး ပွောပါတယျ။ ဂပြနျနိုငျငံ၊ တိုကြိုမွို့မှာ ဂပြနျ ဧကရာဇျ Naruhito ရဲ့ ဘိသိတျခံပှဲကို တကျရောကျပွီး တဈရကျအကွာမှာ The Nikkei Asian Review သတငျးဌာနနဲ့ တှေ့ဆုံမေးမွနျးခနျးမှာ သူက ရခိုငျအရေးနဲ့အတူ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေးနဲ့ နိုငျငံခွား ဆကျဆံရေးကိစ်စတှကေိုလညျး ဖွကွေား ဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို ကိုရဲမငျးထှနျးက တငျပွထားပါတယျ။
ဂပြနျဧကရာဇျ Naruhito ရဲ့ဘိသိတျခံပှဲအပွီး နောကျတဈရကျ အောကျတိုဘာလ၂၃ ရကျနေ့မှာ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျး စုကွညျဟာ The Nikkei Asian Review အယျဒီတာခြုပျ Tetsuya Iguchi ရဲ့ ရခိုငျအရေးကိစ်စ မေးမွနျးခကြျကို အခုလို ဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။
" ကမြ အစိုးရ တကျလာကတညျးက ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရရှေညျ ဖွရှေငျးရမယ့ျ ပွူနာတှေ ရှိနတေယျဆိုတာ သိနပေါတယျ။ ကြှနျမတို့ အစိုးရ က ၂၀၁၆ ခုနှဈ မတျလမှာ အာဏာရယူခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ မလေထဲမှာပဲ ရခိုငျမှာ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေး ဗဟိုကောျမရှငျကို ဖှဲ့ခဲ့တယျ။ တရားဥပဒစေိုးမိုးမှု မရှိတာနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှု နောကျကတြာကွောင့ျ ဒီပွူနာတှကေို ရရှေညျဖွရှေငျးရမယျလို့ ကြှနျမတို့ နားလညျထားခဲ့ပါတယျ။ ဒီ ပွူနာဟာ တဈခြို့လူတှထေငျနသေလို ဘာသာရေးပွူနာ မဟုတျပါဘူး။ စီးပှားရေးနဲ့ လူမှုရေးပွူနာပါ။ စီးပှားရေး ကပြျတညျးမှုနဲ့ အတူ လူမှုရေး စီးပှားရေး ပွူနာတှေ ပိုဖွဈလာပါတယျ။ ရခိုငျဟာ အဆငျးရဲဆုံး ပွညျနယျတဈခုဖွဈပမေဲ့ စီးပှားရေး အလားအလာတှေ အမြားကွီး ရှိနပေါတယျ။ နညျးလမျးမှနျမှနျနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှု မရှိခဲ့တာလေးပါ။ ဒါကွောင့ျ လူမှုရေးပွူာနာတှေ ဖွရှေငျး ပေးဖို့ ကိုဖီအာနနျကို ခဉြျးကပျပွီး ကောျမရှငျတဈရပျ ထူထောငျခဲ့တာပါ။
ကြှမတို့ ဒီလို လုပျပွီးပွီးခငြျးပဲ အကွမျးဖကျ တိုကျခိုကျမှု ပထမဆုံး စဖွဈတော့တာပါပဲ။ ဒီလိုဆိုတော့ ငွိမျးခမြျးရေး မလိုလားတဲ့ လူစုတှေ ရခိုငျပွညျနယျထဲ ရှိနတေယျလို့ ကြှနျမတို့ မွငျမိပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အကွမျးဖကျသမား အမြားစုဟာ ပွူနာတှထေဲကနေ ရှငျသနျကွီးထှားလာတာပါ။"
" NVC (national verification cards) နဲ့ ပတျသကျပွီးတော့လညျး ရခိုငျကလူတှကေို ပဈမှတျထား လုပျနတေယျလို့ ပွောနတောတှေ ရှိပါတယျ။ ဒါဟာ မမှနျပါဘူး။ တဈနိုငျငံလုံးမှာ ဒီလို လုပျနတောပါ။ အားလုံး ဒီ ဖွဈစဉျကိုပဲ ဖွတျကြောျရတာပါ။ ကမြတို့ တိုငျးရငျးသား မိဘနှဈပါးက မှေးဖှားသူတှလေညျး ဒီ ဖွဈစဉျအတိုငျး လုပျရတာပါပဲ။ ကမြတို့တဈတှေ အသကျ ၁၂ နှဈမှာ တဈကွိမျ၊ ၁၈ နှဈမှာ တဈကွိမျနဲ့ အသကျ ၃၀ တှမှော ဒီလို စိစဈရေး လုပျငနျးစဉျကို ဖွတျသနျးရတာပါပဲ။ တဈနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ လုပျတာပါ။ ဒါကို နားမလညျတဲ့လူတှေ သူတို့ စိတျဝငျစားရာ နရောလေးကိုပဲ ကှကျပွီး အလေးထားပွောနတောပါ။ ကမြတို့အတှကျကတော့ တဈနိုငျငံလုံး အတှကျ စဉျးစားရပါတယျ။ ရခိုငျကိစ်စက ကြှနျမတို့ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ စိနျခေါျမှုတှထေဲက တခုသာ ဖွဈပါတယျ။ ကြှနျမတို့ တိုငျးပွညျ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ စိနျခေါျမှုတှအေားလုံးကို ကိုယျစား မပွုပါဘူး။"
မွနျမာ့ နိုငျငံရေးမှာ အရေးပါတဲ့ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးကိစ်စနဲ့ ရှေ့ရှေးကောကျပှဲမတိုငျခငျ အခွခေံ ဥပဒေ ပွငျဆငျရေး ဖွဈနိုငျ မဖွဈနိုငျ မေးမွနျးခကြျကို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက အခုလို ဖွကွေားပါတယျ။
" အခုလောလောဆယျမှာတော့ ကမြတို့ရဲ့ ဒီမိုကရစေီစနဈက မပွည့ျစုံ သေးပါဘူး။ ရှေးကောကျမခံရဘဲ ရှိနတေဲ့ လှှတျတောျထဲက ကိုယျစားလှယျ၂၅ ရာခိုငျနှုနျးက သိပျ ထငျရှားတဲ့ ဥပမာတဈခုပါ။ ပွည့ျစုံတဲ့ ဒီမိုကရစေီစနဈရှိဖို့ ကိုယျစားလှယျတှအေားလုံး ရှေးကောကျခံ တှေ ဖွဈဖို့ လိုပါတယျ။ ဒါက အခွခေံပါပဲ။ ပွညျသူလူတှရေဲ့ လကျထဲ အခြုပျအခွာအာဏာ ရှိစဖေို့အတှကျ ပွငျဆငျဖို့ လိုနသေေးတဲ့ အခွခေံ ဥပဒထေဲက တခွား အခကြျတှလေညျး ရှိနပေါသေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒီလို ပွငျဆငျတဲ့အခါမှာ ညီညှတျရေးနဲ့ တညျငွိမျမှုကို မထိခိုကျစဖေို့လညျး သတိထား ရမှာဖွဈပါတယျ။ "
ဒါ့အပွငျ နောကျနှဈ ရှေးကောကျပှဲမတိုငျခငျ အခွခေံ ဥပဒေ ပွငျဆငျရေး ပွောဖို့ ခကျကွောငျး၊ နောကျလာမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲ မတိုငျခငျ တနှဈအတှငျး အခွခေံ ဥပဒေ ပွငျဆငျနိုငျလိမ့ျမယျဆိုတဲ့ မြှောျလင့ျခကြျ မပေးခငြျကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
အနျအယျလျဒီ အစိုးရလကျအောကျမှာ နိုငျငံရေးနဲ့ စီးပှားရေး ပွုပွငျပွောငျးလဲမှု နှေးကှေးတယျလို့ ဝဖေနျနကွေတဲ့ကိစ်စနဲ့ တဈခြို့ အာရှနိုငျငံတှမှော စီးပှားရေးတိုးတကျအောငျ လုပျရာမှာ ဒီမိုကရစေီ အစိုးရ လကျအောကျမှာထကျ အာဏာနဲ့ အုပျခြုပျတဲ့အစိုးရတှေ လကျအောကျမှာ ပိုပွီး ကောငျးအောငျလုပျနတေယျလို့ လေ့လာသုံးသပျမှုတှေ ရှိနတေဲ့ကိစ်စနဲ့ပတျသကျပွီး မေးမွနျးခကြျ အပေါျမှာလညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက သူ့ရဲ့အမွငျကို ပွောပါတယျ။
" ကမြတို့က ရရှေညျတညျတံ့ရေးကို ဦးစားပေးပါတယျ။ မွနျတာနဲ့ ရရှေညျတညျတံ့တာ နှဈခုမှာ ရရှေညျတညျတံ့တာကို ပို သဘောကြ ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရရှေညျတညျတံ့တဲ့ အပွောငျးအလဲတှေ လုပျခငြျပါတယျ။ တိုငျးပွညျရဲ့ ညီညှတျရေးနဲ့ တညျငွိမျရေးကို မထိခိုကျစတေဲ့ နညျးလမျးတှနေဲ့ လုပျဆောငျခငြျပါတယျ။ ဒါဘာကို ဆိုလိုသလဲဆိုတော့ နှေးနှေးနဲ့ သှားဖို့လိုရငျ နှေးနှေးသှားပါတယျ။"
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ စီးပှားရေးတိုးတကျဖို့ အခွခေံ အဆောကျအအုံ တညျဆောကျရေးကဏ်ဍမှာ ဂပြနျနိုငျငံရဲ့ အကူအညီပေးနိုငျတဲ့ အခနျးကဏ်ဍကို ဘယျလို မြှောျလင့ျထား သလဲဆိုတဲ့ မေးမွနျးခကြျအပေါျမှာလညျး မွနျမာနိုငျငံအတှငျး ဆကျသှံယျရေးနဲ့ စှမျးအငျကဏ်ဍတိုတကျရေးဟာ အရေးအကွီးဆုံးဖွဈကွောငျး၊ ဂပြနျနိုငျငံက စှမျးအငျ ကဏ်ဍမှာ ရငျးနှီးမွှုပျနှံဖို့ စိတျဝငျစားရငျ နှဈဘကျ အကြိုး ရှိစမေယ့ျ သဘောတူညီခကြျမြိုး ရရှိဖို့ အတူ လုပျဆောငျနိုငျကွောငျးလညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံတှငျး ကွီးထှားလာတဲ့ တရုတျရဲ့ သွဇာလှှမျးမိုးမှုအပေါျ ဘယျလို မွငျပါသလဲဆိုတဲ့ မေးခှနျးကိုလညျး အခုလို ဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။
" ဂပြနျကို မိတျဆှအေဖွဈ မွငျသလို တရုတျကိုလညျး မိတျဆှလေို့ သဘောထားပါတယျ။ ဘယျမိတျဆှကေို ရှေးမလဲဆိုပွီး ရှေးခယြျခိုငျးတာ မှနျကနျတဲ့ လုပျရပျ မဟုတျဘူးလို့ ထငျပါတယျ။ ကမြတို့နိုငျငံက ဘကျမလိုကျတဲ့ အနအေထားမှာ ရပျတညျနလောခဲ့တာပါ။ ကမြအထငျ လှတျလပျရေး ရပွီးကတညျးက ဘကျမလိုကျတဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒနဲ့ ရပျတညျလာတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံဟာ သေးငယျပွီး ဖှံ့ဖွိုးဆဲ နိုငျငံလညျး ဖွဈတာကွောင့ျ ဖွဈစခေငြျသလို လုပျခိုငျးလို့ရတဲ့ အနအေထားမြိုးမှာ မရှိပါဘူး။"
နောကျဆုံးအနနေဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျရဲ့ နရောမှာ ဆကျခံမယ့ျသူ ဘယျသူဖွဈမလဲဆိုတဲ့ မေးမွနျးခကြျ အပေါျမှာတော့ လူ အမြား သိထားတဲ့အတိုငျး NLD ပါတီမှာ တိကတြဲ့ ရာထူးအဆင့ျတှရှေိကွောငျး၊ ဒီလို ဆကျရှိနမေယျလို့ မြှောျလင့ျမိကွောငျး၊ ပါတီတှငျး ရာထူးအဆင့ျတှေ ပုံမှနျနဲ့ တညျငွိမျတဲ့ အဆင့ျဆင့ျ တိုးတကျမှု ဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျထားကွောငျး ပွောကွောငျးပါ။
