[Zawgyi/Unicode]
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကို လွတ်လပ်မျှတအောင် ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဒီကနေ့ လူထုအခြေပြုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ ထပ်မံဂတိပြုလိုက်တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအိမ့်သန္တာထွန်းက တင်ပြပေးပါမယ်။
ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဝေဖန်ခံနေရတဲ့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က နိုဝင်ဘာလထဲ ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ လွတ်လပ်မျှတမှုရှိအောင် ကြိုးပမ်းသွားမယ့်အကြောင်း ဂတိပြုလိုက်သလို၊ လူထုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်းတွေ ပူးပေါင်း ကူညီကြဖိ့ုလည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ COVID-19 ကပ်ရောဂါကာလ ကန့်သတ်မှုတွေကြား ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ကြန့်ကြာနေချိန်မှာ ဝေဖန်သံတွေ ထွက်ပေါ်နေပေမဲ့ အများလက်ခံနိုင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်အောင် ကြိုးစားမယ့်အကြောင်း ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှသိန်းက နေပြည်တော်မှာ ဒီကနေ့ လူထုအခြေပြုအဖွဲ့အစည်းတွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ ပြောဆိုလိုက်တာပါ။
“ကျနော်တို့က ရွေးကောက်ပွဲကို စံ ၅ ချက်နဲ့ ဆောင်ရွက်မယ်။ စံ ၅ ချက်နဲ့ ပြည့်စုံအောင်လည်း CSOက မိသားစုလုပ်ငန်းသဖွယ် ဝင်လုပ်ဖို့လိုတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီလိုမှ မဟုတ်ဘဲ လမ်းကြောင်းလွဲပြီးတော့ ဒီ UEC ကိုပဲ မသင်္ကာတဲ့ ပုံစံနဲ့ စောင့်ကြည့်ပြီးတော့ အချက်အလက် လိုက်ရှာနေမယ်ဆိုရင်တော့ ဆရာတို့ ကျနော်တို့ လုပ်ငန်းတွေက ထပ်တူကျမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ ကျနော်တို့က ပြည်သူကို အာမခံပါတယ်။”
ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အရေးကြီးတဲ့ အခမ်းကဏ္ဍမှာရှိနေတဲ့ ကော်မရှင်အနေနဲ့ မျှတအောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ ပျက်ကွက်နေတယ်ဆိုပြီး ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်ပေါ်နေတာတွေကိုလည်း ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌက တုန့်ပြန်ပြောဆိုသွားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အာဏာရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီရဲ့ စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ရုပ်ပုံတွေကို သုံးနေတဲ့အပေါ် နိုင်ငံရေးပါတီတချို့က ကန့်ကွက်နေတာကိုလည်း ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌက မှတ်ချက်ပေး ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက နိုင်ငံခေါင်းဆောင် မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသားခေါင်းဆောင် National Leader မြန်မာနိုင်ငံကြီးတည်ရှိနေသ၍ အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ရှိမယ်။ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်က အုပ်ချုပ်တဲ့ကာလ အကြီးအကဲဖြစ်နေတဲ့ကာလသာ သူက နိုင်ငံခေါင်းဆောင်၊ ဘာမှ ခွဲခွဲခြားခြားမသိဘဲနဲ့ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်ပုံ မသုံးစွဲရေးဆိုတော့ ဘာကို ဆိုလိုတာလဲ။"
ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌက ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ လွတ်လပ်မျှတအောင် ဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ကြောင်း ဂတိပြု ထားပေမဲ့ စိုးရိမ်တဲ့ သဘောထားတွေလည်း ရှိနေဆဲပါ။ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ပြည့်သူ့ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ (PACE) ရဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ စိုင်းရဲကျော်စွာမြင့်ကတော့ လက်ရှိအချိန်အထိ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုတွေ အားနည်းနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ အဓိက ဆွေးနွေးဖြစ်တာက စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများကျင့်ဝတ်နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ တချို့လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကြည့်ခွင့်မရတာ၊ အသစ်ထုတ်လိုက်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေထဲမှာ တချို့လုပ်ငန်းစဉ်တွေက ပြန်ပါမလာတော့ဘူး။ ပြန်ပါမလာတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့က ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ရှိရင် ဒါက စိုးရိမ်စရာကောင်းတယ်လို့၊ ကျနော်တို့က အဲ့ဒါကို ပြောတာပေါ့။ ကော်မရှင်ရဲ့ တုန့်ပြန်ချက်ကကျတော့ ဥပဒေမူဘောင်ကိစ္စတွေ၊ ပြီးတော့ မဲဆန္ဒရှင် စာရင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ၊ ရွေးကောက်ပွဲအငြင်းပွားမှု ခုံရုံးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စတွေဟာ စောင့်ကြည့်လေ့လာသူတွေရဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းထဲမှာ မပါပေမယ့်လည်း စောင့်ကြည့်လေလာခွင့် ရပါတယ်။ ဒါဘယ်သူမဆို စောင့်ကြည့်လေ့လာခွင့်ရပါတယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ကျနော်တို့က အာမခံချက်ပေးတယ်။ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်တာကတော့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ အာမခံချက်အတိုင်းပဲ လုပ်ဆောင်နိုင် လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ ထင်ပါတယ်။”
ကပ်ရောဂါကြောင့် အသွားအလာကန့်သတ်မှုတွေ ရှိနေပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပသွားမယ်လို့ ကော်မရှင်က ကြေညာထားပါတယ်။ မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေကိုလည်း မကြာသေးခင်ကပဲ ကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ဒီလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းကိုထုတ်ပြန် သွားမယ်လို့လည်း ကြေညာထားပါတယ်။
သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ကတော့ မဲဆန္ဒရှင် ၃၇ သန်းကျော် မဲပေးခွင့်ရမယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်မျှတမှုရှိဖို့နဲ့ မဲဆန္ဒရှင်တွေအားလုံး မဲပေးခွင့်ရအောင် ကြိုးပမ်းကြဖို့ မကြာသေးခင်တုန်းကပဲ နေပြည်တော်မှာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေ၊ အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးတွေနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ ပြောဆိုထားပါတယ်ရှင်။
[Unicode Version]
ရှေးကောကျပှဲ လှတျလပျမ ြှတဖို့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ အာမခံ
၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲကို လှတျလပျမြှတအောငျ ဆောငျရှကျမယျလို့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ဒီကနေ့ လူထုအခွပွေုအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ တှေ့ဆုံရာမှာ ထပျမံဂတိပွုလိုကျတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအိမ့ျသန်တာထှနျးက တငျပွပေးပါမယျ။
ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ ဝဖေနျခံနရေတဲ့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက နိုဝငျဘာလထဲ ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲမှာ လှတျလပျမြှတမှုရှိအောငျ ကွိုးပမျးသှားမယ့ျအကွောငျး ဂတိပွုလိုကျသလို၊ လူထုအခွပွေု အဖှဲ့အစညျးတှေ ပူးပေါငျး ကူညီကွဖိ့ုလညျး တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။ COVID-19 ကပျရောဂါကာလ ကန့ျသတျမှုတှကွေား ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျတှေ ကွန့ျကွာနခြေိနျမှာ ဝဖေနျသံတှေ ထှကျပေါျနပေမေဲ့ အမြားလကျခံနိုငျတဲ့ ရှေးကောကျပှဲဖွဈအောငျ ကွိုးစားမယ့ျအကွောငျး ကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌ ဦးလှသိနျးက နပွေညျတောျမှာ ဒီကနေ့ လူထုအခွပွေုအဖှဲ့အစညျးတှကေ ကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ တှေ့ဆုံရာမှာ ပွောဆိုလိုကျတာပါ။
“ကနြောျတို့က ရှေးကောကျပှဲကို စံ ၅ ခကြျနဲ့ ဆောငျရှကျမယျ။ စံ ၅ ခကြျနဲ့ ပွည့ျစုံအောငျလညျး CSOက မိသားစုလုပျငနျးသဖှယျ ဝငျလုပျဖို့လိုတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ဒီလိုမှ မဟုတျဘဲ လမျးကွောငျးလှဲပွီးတော့ ဒီ UEC ကိုပဲ မသငျ်ကာတဲ့ ပုံစံနဲ့ စောင့ျကွည့ျပွီးတော့ အခကြျအလကျ လိုကျရှာနမေယျဆိုရငျတော့ ဆရာတို့ ကနြောျတို့ လုပျငနျးတှကေ ထပျတူကမြှာ မဟုတျတော့ဘူး။ ကနြောျတို့က ပွညျသူကို အာမခံပါတယျ။”
ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ အရေးကွီးတဲ့ အခမျးကဏ်ဍမှာရှိနတေဲ့ ကောျမရှငျအနနေဲ့ မြှတအောငျ ဆောငျရှကျဖို့ ပကြျကှကျနတေယျဆိုပွီး ဝဖေနျမှုတှေ ထှကျပေါျနတောတှကေိုလညျး ကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌက တုန့ျပွနျပွောဆိုသှားပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ အာဏာရ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီ အဖှဲ့ခြုပျ (NLD) ပါတီရဲ့ စညျးရုံးရေးလုပျငနျးတှမှော လှတျလပျရေးခေါငျးဆောငျ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျး ရုပျပုံတှကေို သုံးနတေဲ့အပေါျ နိုငျငံရေးပါတီတခြို့က ကန့ျကှကျနတောကိုလညျး ကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌက မှတျခကြျပေး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
“ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက နိုငျငံခေါငျးဆောငျ မဟုတျဘူး။ အမြိုးသားခေါငျးဆောငျ National Leader မွနျမာနိုငျငံကွီးတညျရှိနသေ၍ အမြိုးသားခေါငျးဆောငျရှိမယျ။ နိုငျငံခေါငျးဆောငျက အုပျခြုပျတဲ့ကာလ အကွီးအကဲဖွဈနတေဲ့ကာလသာ သူက နိုငျငံခေါငျးဆောငျ၊ ဘာမှ ခှဲခှဲခွားခွားမသိဘဲနဲ့ နိုငျငံခေါငျးဆောငျပုံ မသုံးစှဲရေးဆိုတော့ ဘာကို ဆိုလိုတာလဲ။“
ကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌက ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုနဲ့ လှတျလပျမြှတအောငျ ဆောငျရှကျမှာဖွဈကွောငျး ဂတိပွု ထားပမေဲ့ စိုးရိမျတဲ့ သဘောထားတှလေညျး ရှိနဆေဲပါ။ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ ပွည့ျသူ့ လှုပျရှားမှုအဖှဲ့ (PACE) ရဲ့ အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ စိုငျးရဲကြောျစှာမွင့ျကတော့ လကျရှိအခြိနျအထိ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုတှေ အားနညျးနဆေဲဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ အဓိက ဆှေးနှေးဖွဈတာက စောင့ျကွည့ျလေ့လာသူမြားကငြ့ျဝတျနဲ့ လုပျငနျးစဉျတှမှော တခြို့လုပျငနျးစဉျတှကေို ကွည့ျခှင့ျမရတာ၊ အသဈထုတျလိုကျတဲ့ လုပျငနျးစဉျတှထေဲမှာ တခြို့လုပျငနျးစဉျတှကေ ပွနျပါမလာတော့ဘူး။ ပွနျပါမလာတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့က ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ရှိရငျ ဒါက စိုးရိမျစရာကောငျးတယျလို့၊ ကနြောျတို့က အဲ့ဒါကို ပွောတာပေါ့။ ကောျမရှငျရဲ့ တုန့ျပွနျခကြျကကတြော့ ဥပဒမေူဘောငျကိစ်စတှေ၊ ပွီးတော့ မဲဆန်ဒရှငျ စာရငျးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ကိစ်စ၊ ရှေးကောကျပှဲအငွငျးပှားမှု ခုံရုံးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ ကိစ်စတှဟော စောင့ျကွည့ျလေ့လာသူတှရေဲ့ လုပျထုံးလုပျနညျးထဲမှာ မပါပမေယ့ျလညျး စောင့ျကွည့ျလလောခှင့ျ ရပါတယျ။ ဒါဘယျသူမဆို စောင့ျကွည့ျလေ့လာခှင့ျရပါတယျဆိုတဲ့ဟာကို ကနြောျတို့က အာမခံခကြျပေးတယျ။ ကနြောျတို့ မြှောျလင့ျတာကတော့ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရဲ့ အာမခံခကြျအတိုငျးပဲ လုပျဆောငျနိုငျ လိမ့ျမယျလို့ ကနြောျတို့ ထငျပါတယျ။”
ကပျရောဂါကွောင့ျ အသှားအလာကန့ျသတျမှုတှေ ရှိနပေမေဲ့ ရှေးကောကျပှဲကို နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပသှားမယျလို့ ကောျမရှငျက ကွညောထားပါတယျ။ မဲဆန်ဒနယျမွတှေကေိုလညျး မကွာသေးခငျကပဲ ကောျမရှငျက ထုတျပွနျခဲ့ပွီး ဒီလ ၂၅ ရကျနေ့မှာ မဲဆန်ဒရှငျစာရငျးကိုထုတျပွနျ သှားမယျလို့လညျး ကွညောထားပါတယျ။
သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျကတော့ မဲဆန်ဒရှငျ ၃၇ သနျးကြောျ မဲပေးခှင့ျရမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲဟာ လှတျလပျမြှတမှုရှိဖို့နဲ့ မဲဆန်ဒရှငျတှအေားလုံး မဲပေးခှင့ျရအောငျ ကွိုးပမျးကွဖို့ မကွာသေးခငျတုနျးကပဲ နပွေညျတောျမှာ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ တာဝနျရှိသူတှေ၊ အစိုးရအဖှဲ့ ဝနျကွီးတှနေဲ့ တှေ့ဆုံရာမှာ ပွောဆိုထားပါတယျရှငျ။
