(Zawgyi/Unicode)
ချင်းပြည်နယ် မင်းတပ်မြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ မင်းတပ်ဒေသခံ CDF အဖွဲ့တွေ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့အချိန်ကစပြီး စစ်ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးနေကြသူတွေအတွက် ကျေးရွာတချို့နဲ့ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတချို့က ယာယီစခန်းသဘောမျိုးဖွင့်ပြီး ကူညီပေးနေပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာပဲ မင်းတပ်မြို့မှာ ပစ်ခတ်မှုတချို့ပြန်ဖြစ်နေသလို၊ ဆက်သွယ်ရေးလိုင်းတွေ ပြတ်တောက်နေပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအပြည့်အစုံ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းကို ကိုအောင်မြတ်သူက ပြောပြပေးပါမယ်။
ချင်းပြည်နယ်၊ မင်းတပ်မြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ မင်းတပ်ဒေသခံကာကွယ်ရေး CDF အဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးတဲ့နောက် မြို့မှာနေထိုင်သူ အများအပြားဟာ စစ်ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေကြရပါတယ်။ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေ များလာတဲ့ အတွက် မင်းတပ် မြို့နဲ့အလှမ်းဝေးတဲ့ ရွာတချို့နဲ့ ခရစ်ယာန် ဘုရားကျောင်း တခုမှာ ယာယီ ပြည်တွင်းဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရပါတယ်။ အဲဒီစခန်းတွေမှာ စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၅ ထောင်ကျော် ခိုလှုံနေရ ပြီး တပိုင်တနိုင် ဖွင့်ထားတဲ့ ယာယီဒုက္ခသည် စခန်းတွေရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ အနေနဲ့ အစိုးရနဲ့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ဒုက္ခသည်တွေက လိုလားနေပါတယ်။ ယာယီစခန်းတခုရဲ့ တာဝန်ခံက ဗွီအိုအေကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျွန်မတို့ကို နည်းနည်းလှမ်းပြီးတော့မှပေါ့နော် ပြောတာဆိုတာတွေက UN လည်းရှိတယ် ပြောတာကတော့ အကုန်လုံးကတော့ ပြောတယ် WFP လည်းပြောတယ်။ မေးတာက အကုန်လုံးက မေးကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုထိ ပေးတာကမ်းတာတော့ ဘာမှမရှိသေးဘူး။ ကျွန်မတို့ အဓိက လိုချင်တာကတော့ ဘာာရိက္ခာထောက်ပံ့ မှလည်း မဟုတ်ဘူး သူတို့ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောတယ် ကျွန်မတို့ ဆန်မလိုဘူး ဆီမလိုဘူး။ ထမင်း ၂ နပ် ၃ နပ်မစားလို့ ကျွန်မတို့ ဘာမှမဖြစ်ဘူး။ ကျွန်မတို့ စစ်ဘေးကြောင့် ဒီလိုခိုလှုံ နေရတဲ့ ဥစ္စာလိုမျိုးကို တကယ့် ၂ ဖက် အစိုးရကနေပြီးတော့ တရားဝင် ၂ ဖက်သိရှိနားလည်ထားတာကို UN ကနေပြီးတော့ သိရှိနားလည်ပြီး ညှိနှိုင်းပေးတာမျိုးကို လိုချင်တယ်လို့ပေါ့။”
မင်းတပ်မြို့ခံ ၃ ပုံ ၂ ပုံလောက် နေရပ်စွန့် ထွက်ပြေးနေကြရတာမှာ တချို့က နီးစပ်ရာ ကျေးရွာတွေမှာ ခိုလှုံနေရသလို တောတောင်တွေထဲမှာ ပုန်းခိုနေကြသူတွေလည်း ရှိနေကြပါတယ်။ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေဟာ မင်းတပ်မြို့တင်မဟုတ်ဘဲ မင်းတပ်နဲ့နီးတဲ့ ယောနယ်ဘက်တွေ ကိုလည်း ထွက်ပြေးခိုနေကြသူတွေရှိကြပါတယ်။
မင်းတပ်မြို့အပေါ် စစ်တပ်က လေကြောင်းကနေပါ တိုက်ခိုက်ပြီး မြို့ထဲဝင်ရောက် တပ်စွဲခဲ့တာမို့ မင်းတပ် CDF အဖွဲ့တွေက တပ်ဆုတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ မေ ၁၉ ရက်ညပိုင်းကတော့ မင်းတပ်နဲ့ မတူပီကားလမ်း မိုင် ၃၀ နဲ့ ၄၀ ကြားမှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က ၃ ဦးကျဆုံးခဲ့တယ်လို့ CDF က တာဝန်ရှိသူ တဦးကပြောပါတယ်။
“မင်းတပ်နဲ့မတူပီကြားမှာ မိုင် ၃၀ နဲ့ ၄၀ ကြားမှာ သူတို့ဘက်က စစ်တပ်ဘက်က ၃ ယောက်ပေါ့နော် မင်းတပ်နဲ့မတူပီဆက်သွယ်တဲ့ကြားမှာ သူတို့ဘက်က ၃ ယောက်ကျတယ်။ အဓိက က ကျွန်တော်တို့က နေရာတိုင်းမှာ ချုံခိုတိုက်ခိုက်ဖို့အတွက်ပေါ့နော် နေရာယူထားတယ်ဆိုတော့ လာတဲ့သူတို့ရဲ့သတင်းတိုင်းကို ကျွန်တော်တို့က စောင့်နေတာ။ ဘာကြောင့်ရယ်တော့မဟုတ်ဘူး ဒါပုံမှန်လှုပ်ရှားမှု ဥစ္စာပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ ဘက်ကတော့ စစ်အင်အားဖြည့်တာတွေ ပြည်သူတွေ အနှောက်ယှက်ပေးတာတွေ ပုံမှန်သူတို့ရဲ့ စစ်အာဏာရှင် အမြစ်ပြတ်ရေးကို ပုံမှန်ဦးတည်နေတဲ့အတွက် ဆက်ပြီးတော့ တိုက်နေအုံးမှာပဲ။ တိုက်ပွဲကတော့ ရပ်မှာမဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ အခြေအနေနဲ့ပြည်သူလူထုရဲ့ အသက်အန္တရာယ်နဲ့ သူတို့ရဲ့လုံခြုံရေးကို အမြဲတမ်း ဦးစားပေးရတယ်ဆိုတော့ မြို့တွင်းမှာ တိုက်ပွဲရင်ဆိုင်တာထက် မြို့ပြင်မှာ တိုက်ပွဲရင်ဆိုင်ဖြစ်တာတွေ ပစ်ခတ်တာတွေက ပုံမှန်အတိုင်း ဆက်လုပ်သွားဖို့ရှိပါတယ်။”
ပြန်လည်တိုက်ခိုက်မှုတွေရှိတဲ့ မေ ၁၉ ညပိုင်းကစပြီး မင်းတပ်မြို့မှာ ဆက်သွယ်ရေး တယ်လီဖုန်းလိုင်းတွေ ပြတ်တောက်သွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်လို့ မင်းတပ်မြို့ကနေ စစ်ဘေးရှောင်လာသူ တဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“အခုမင်းတပ်မြို့မှာက ဆက်သွယ်ရေး လုံးဝဖြတ်တောက်ထားပါတယ်။ အင်တာနက်က လုံးဝသုံးလို့မရပါဘူး။ ဖုန်းကတော့ မရတချက်ရတချက်ဖြစ်နေတယ်။ မနေ့က တောင်ပေါ်ကနေ ယောမြို့ထဲဆင်းလာတာဖြစ်တယ်။ ဆင်းလာတော့ ဒီမှာလည်း လူတော်တော်များတယ်ပေါ့နော်။ ၁၅၀ လောက်ရှိတယ်။ မနက်ကျတော့ တောင်ပေါ်မှာရှိတဲ့ ကျွန်တော်တို့ညီအကိုတွေနဲ့ ဖုန်းအဆက်အသွယ် လုပ်တော့ အဆက်အသွယ်မရပါဘူးခင်ဗျ။ MPTလိုင်းကို လုံး၀ ဖြတ်တောက်ာထားတယ်။ ညနေပိုင်းတော့ ယောနယ်ကနေ ဖုန်းလှမ်းဆက်လို့ရှိရင် ညနေပိုင်းလေး တချက်ပြန်ပွင့်လာတဲ့ သဘောရှိတယ်။ မင်းတပ်က အသိတွေဆီဖုန်းလှမ်း ဆက်တော့ တလုံးမှ ဆက်လို့မရပါဘူးခင်ဗျ။ အခုထက်ထိပိတ်ထားတယ်။ Mytel တော့ရတယ်ပေါ့နော်။ Mytel တလိုင်းပဲရတယ်ပြောပါတယ်။ အော်ရီဒူး တယ်လီနောတော့မရပါဘူးခင်ဗျ။”
မင်းတပ်မြို့မှာ ဆက်သွယ်ရေးဖုန်းလိုင်းတွေအပြင် မြို့ကို ရေပေးဝေတဲ့ နေရာတွေမှာ စစ်တပ်တွေ တပ်စွဲ ထားပြီး မြို့တွင်းသွားလာသူတွေကို ပစ်ခတ်နေတဲ့အတွက် အချိန်လိုက် ရေပိုက်လိုင်းတွေ ဖွင့်ပေးနေရသူတွေမှာလဲ ရေမပေးနိုင်ဘဲ မြို့ရေပေးဝေရေးစနစ်က ပြတ်တောက်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် မင်းတပ်မြို့ထဲမှာ ကျန်နေသေးသူတွေကလည်း မြို့ထဲကနေ ထွက်သွားနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။
........
မငွိမျးသေးတဲ့ မငျးတပျဒသေခံတို့ရဲ့ ဒုက်ခ
(Unicode)
ခငြျးပွညျနယျ မငျးတပျမွို့မှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ မငျးတပျဒသေခံ CDF အဖှဲ့တှေ တိုကျပှဲဖွဈပှားတဲ့အခြိနျကစပွီး စဈဘေးလှတျရာကို ထှကျပွေးနကွေသူတှအေတှကျ ကြေးရှာတခြို့နဲ့ ခရဈယာနျဘုရားကြောငျးတခြို့က ယာယီစခနျးသဘောမြိုးဖှင့ျပွီး ကူညီပေးနပေါတယျ။ တခြိနျထဲမှာပဲ မငျးတပျမွို့မှာ ပဈခတျမှုတခြို့ပွနျဖွဈနသေလို၊ ဆကျသှယျရေးလိုငျးတှေ ပွတျတောကျနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျးအပွည့ျအစုံ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးကို ကိုအောငျမွတျသူက ပွောပွပေးပါမယျ။
ခငြျးပွညျနယျ၊ မငျးတပျမွို့မှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ မငျးတပျဒသေခံကာကှယျရေး CDF အဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှဖွေဈပှားခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ မွို့မှာနထေိုငျသူ အမြားအပွားဟာ စဈဘေးလှတျရာကို ထှကျပွေး တိမျးရှောငျနကွေရပါတယျ။ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှေ မြားလာတဲ့ အတှကျ မငျးတပျ မွို့နဲ့အလှမျးဝေးတဲ့ ရှာတခြို့နဲ့ ခရဈယာနျ ဘုရားကြောငျး တခုမှာ ယာယီ ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျစခနျး ၅ ခု ဖှင့ျလှဈထားရပါတယျ။ အဲဒီစခနျးတှမှော စုစုပေါငျး လူဦးရေ ၅ ထောငျကြောျ ခိုလှုံနရေ ပွီး တပိုငျတနိုငျ ဖှင့ျထားတဲ့ ယာယီဒုက်ခသညျ စခနျးတှရေဲ့ လုံခွုံရေးအတှကျ နိုငျငံတကာ အဖှဲ့အစညျးတှေ အနနေဲ့ အစိုးရနဲ့ ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျဖို့ ဒုက်ခသညျတှကေ လိုလားနပေါတယျ။ ယာယီစခနျးတခုရဲ့ တာဝနျခံက ဗှီအိုအကေို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကြှနျမတို့ကို နညျးနညျးလှမျးပွီးတော့မှပေါ့နောျ ပွောတာဆိုတာတှကေ UN လညျးရှိတယျ ပွောတာကတော့ အကုနျလုံးကတော့ ပွောတယျ WFP လညျးပွောတယျ။ မေးတာက အကုနျလုံးက မေးကွတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုထိ ပေးတာကမျးတာတော့ ဘာမှမရှိသေးဘူး။ ကြှနျမတို့ အဓိက လိုခငြျတာကတော့ ဘာာရိက်ခာထောကျပံ့ မှလညျး မဟုတျဘူး သူတို့ကို ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောတယျ ကြှနျမတို့ ဆနျမလိုဘူး ဆီမလိုဘူး။ ထမငျး ၂ နပျ ၃ နပျမစားလို့ ကြှနျမတို့ ဘာမှမဖွဈဘူး။ ကြှနျမတို့ စဈဘေးကွောင့ျ ဒီလိုခိုလှုံ နရေတဲ့ ဥစ်စာလိုမြိုးကို တကယ့ျ ၂ ဖကျ အစိုးရကနပွေီးတော့ တရားဝငျ ၂ ဖကျသိရှိနားလညျထားတာကို UN ကနပွေီးတော့ သိရှိနားလညျပွီး ညှိနှိုငျးပေးတာမြိုးကို လိုခငြျတယျလို့ပေါ့။”
မငျးတပျမွို့ခံ ၃ ပုံ ၂ ပုံလောကျ နရေပျစှန့ျ ထှကျပွေးနကွေရတာမှာ တခြို့က နီးစပျရာ ကြေးရှာတှမှော ခိုလှုံနရေသလို တောတောငျတှထေဲမှာ ပုနျးခိုနကွေသူတှလေညျး ရှိနကွေပါတယျ။ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှဟော မငျးတပျမွို့တငျမဟုတျဘဲ မငျးတပျနဲ့နီးတဲ့ ယောနယျဘကျတှေ ကိုလညျး ထှကျပွေးခိုနကွေသူတှရှေိကွပါတယျ။
မငျးတပျမွို့အပေါျ စဈတပျက လကွေောငျးကနပေါ တိုကျခိုကျပွီး မွို့ထဲဝငျရောကျ တပျစှဲခဲ့တာမို့ မငျးတပျ CDF အဖှဲ့တှကေ တပျဆုတျပေးခဲ့ပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ မေ ၁၉ ရကျညပိုငျးကတော့ မငျးတပျနဲ့ မတူပီကားလမျး မိုငျ ၃၀ နဲ့ ၄၀ ကွားမှာ တိုကျပှဲဖွဈပှားပွီး စဈကောငျစီဘကျက ၃ ဦးကဆြုံးခဲ့တယျလို့ CDF က တာဝနျရှိသူ တဦးကပွောပါတယျ။
“မငျးတပျနဲ့မတူပီကွားမှာ မိုငျ ၃၀ နဲ့ ၄၀ ကွားမှာ သူတို့ဘကျက စဈတပျဘကျက ၃ ယောကျပေါ့နောျ မငျးတပျနဲ့မတူပီဆကျသှယျတဲ့ကွားမှာ သူတို့ဘကျက ၃ ယောကျကတြယျ။ အဓိက က ကြှနျတောျတို့က နရောတိုငျးမှာ ခြုံခိုတိုကျခိုကျဖို့အတှကျပေါ့နောျ နရောယူထားတယျဆိုတော့ လာတဲ့သူတို့ရဲ့သတငျးတိုငျးကို ကြှနျတောျတို့က စောင့ျနတော။ ဘာကွောင့ျရယျတော့မဟုတျဘူး ဒါပုံမှနျလှုပျရှားမှု ဥစ်စာပဲဖွဈပါတယျ။ သူတို့ ဘကျကတော့ စဈအငျအားဖွည့ျတာတှေ ပွညျသူတှေ အနှောကျယှကျပေးတာတှေ ပုံမှနျသူတို့ရဲ့ စဈအာဏာရှငျ အမွဈပွတျရေးကို ပုံမှနျဦးတညျနတေဲ့အတှကျ ဆကျပွီးတော့ တိုကျနအေုံးမှာပဲ။ တိုကျပှဲကတော့ ရပျမှာမဟုတျဘူးပေါ့နောျ။ အခွအေနနေဲ့ပွညျသူလူထုရဲ့ အသကျအန်တရာယျနဲ့ သူတို့ရဲ့လုံခွုံရေးကို အမွဲတမျး ဦးစားပေးရတယျဆိုတော့ မွို့တှငျးမှာ တိုကျပှဲရငျဆိုငျတာထကျ မွို့ပွငျမှာ တိုကျပှဲရငျဆိုငျဖွဈတာတှေ ပဈခတျတာတှကေ ပုံမှနျအတိုငျး ဆကျလုပျသှားဖို့ရှိပါတယျ။”
ပွနျလညျတိုကျခိုကျမှုတှရှေိတဲ့ မေ ၁၉ ညပိုငျးကစပွီး မငျးတပျမွို့မှာ ဆကျသှယျရေး တယျလီဖုနျးလိုငျးတှေ ပွတျတောကျသှားတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီအခွအေနနေဲ့ပတျသကျလို့ မငျးတပျမွို့ကနေ စဈဘေးရှောငျလာသူ တဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“အခုမငျးတပျမွို့မှာက ဆကျသှယျရေး လုံးဝဖွတျတောကျထားပါတယျ။ အငျတာနကျက လုံးဝသုံးလို့မရပါဘူး။ ဖုနျးကတော့ မရတခကြျရတခကြျဖွဈနတေယျ။ မနေ့က တောငျပေါျကနေ ယောမွို့ထဲဆငျးလာတာဖွဈတယျ။ ဆငျးလာတော့ ဒီမှာလညျး လူတောျတောျမြားတယျပေါ့နောျ။ ၁၅၀ လောကျရှိတယျ။ မနကျကတြော့ တောငျပေါျမှာရှိတဲ့ ကြှနျတောျတို့ညီအကိုတှနေဲ့ ဖုနျးအဆကျအသှယျ လုပျတော့ အဆကျအသှယျမရပါဘူးခငျဗြ။ MPTလိုငျးကို လုံး၀ ဖွတျတောကျာထားတယျ။ ညနပေိုငျးတော့ ယောနယျကနေ ဖုနျးလှမျးဆကျလို့ရှိရငျ ညနပေိုငျးလေး တခကြျပွနျပှင့ျလာတဲ့ သဘောရှိတယျ။ မငျးတပျက အသိတှဆေီဖုနျးလှမျး ဆကျတော့ တလုံးမှ ဆကျလို့မရပါဘူးခငျဗြ။ အခုထကျထိပိတျထားတယျ။ Mytel တော့ရတယျပေါ့နောျ။ Mytel တလိုငျးပဲရတယျပွောပါတယျ။ အောျရီဒူး တယျလီနောတော့မရပါဘူးခငျဗြ။”
မငျးတပျမွို့မှာ ဆကျသှယျရေးဖုနျးလိုငျးတှအေပွငျ မွို့ကို ရပေေးဝတေဲ့ နရောတှမှော စဈတပျတှေ တပျစှဲ ထားပွီး မွို့တှငျးသှားလာသူတှကေို ပဈခတျနတေဲ့အတှကျ အခြိနျလိုကျ ရပေိုကျလိုငျးတှေ ဖှင့ျပေးနရေသူတှမှောလဲ ရမေပေးနိုငျဘဲ မွို့ရပေေးဝရေေးစနဈက ပွတျတောကျနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မငျးတပျမွို့ထဲမှာ ကနြျနသေေးသူတှကေလညျး မွို့ထဲကနေ ထှကျသှားနိုငျဖို့ ကွိုးစားနကွေပါတယျ။
