[Zawgyi/Unicode]
ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နယ်မှာ အရပ်သား သေကြေထိခိုက်မှုအတွက် တပ်မတော်က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့ ဒေသခံတွေ တိုက်တွန်းနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ကျောက်မဲမြို့နယ်မှာ တပ်မတော်နဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကောင်စီ RCSS အဖွဲ့အကြား ပြီးခဲ့တဲ့လကုန်ပိုင်းက တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားစဉ် ပန်ကျင်ကျေးရွာမှာ အရပ်သားတစ်ဦးသေဆုံးပြီး ၂ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့တာဟာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ လက်ချက်လို့ ဒေသခံတွေ စွပ်စွဲထားတာကို တပ်မတော်က စုံစမ်းနေတာပါ။
တိုက်ပွဲအတွင်း အရပ်သား ထိခိုက်သေကြေမှု ရှိခဲ့ကြောင်း တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေး အဖွဲ့က အတည်ပြုခဲ့ပေမဲ့ ဖြစ်စဉ်အတိအကျ သိရအောင် တပ်မတော်အရာရှိကြီးတစ်ဦး ဦးဆောင်တဲ့ အဖွဲ့က စုံစမ်းမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့လည်း ဒီသီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ ကျောက်မဲမြို့အခြေစိုက် တပ်တွင်းမှာ စတင်ခဲ့တဲ့ စုံစမ်းမှုတွေ အပေါ်မှာတော့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိမှာကို ကျောက်မဲမြို့နယ် ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိုင်းထွန်းဉာဏ် အပါအဝင် ဒေသခံတွေက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
“လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တစ်ယောက်ပြောတယ်။ စစ်ဆေးမေးမြန်းတာ သူလည်း ပါဝင် ပူးပေါင်းတယ်လေ။ သူတို့ကတော့ ဘယ်သူမှ ပေးမတွေ့ဘူး။ မောင်နီစစ်မယ်ဆို မောင်နီပဲလာ။ ဘယ်မီဒီယာမှ မလာနဲ့၊ ဘာမှ မလုပ်နဲ့၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ကတော့ သာမန်လောက်ပဲပေါ့။ ကျနော်ကြားတာက ဆရာဝန်တွေ၊ လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ စစ်တာ ဖိစစ်တာပေါ့။ ဖိပြီးတော့ စစ်တယ်၊ သူတို့ လိုချင်တဲ့ ပုံစံထွက်လာအောင် စစ်တယ်ပေါ့။ အဲလိုပုံစံမျိုး သက်ရောက်နေတော့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့ လိုတယ်။ ဒါပေမဲ့ မနေ့ကလား တပ်မတော် ပြန်ကြားရေးကလည်း ပြောတယ်လေ ဒါ ကျနော်တို့ရဲ့ တပ်ရဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနဲ့ ကျနော်တို့ လုပ်ပါတယ်ဆိုပြီးတော့။ အမှန်ကတော့ ကိုယ်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းဆိုတာထက် ပွင့်လင်းမြင်သာစွာနဲ့ အမှုမှန်ပေါ် ပေါက်ဖို့က သဘာဝကျတာပေါ့နော်။”
အရပ်သားတွေ သေကြေထိခိုက်ခဲ့တဲ့ ပစ်ခတ်မှု အဖြစ်မှန်ပေါ်ပေါက်ရေး အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ကိုလည်း လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ တိုင်ကြားထားသလို၊ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း မကြာသေးခင်ကပဲ တရားမျှတမှုရရှိရေး တောင်းဆိုဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ဟာ အခင်းဖြစ်ပွားရာ ပန်ကျင်ကျေးရွာကို သွားရောက်ခဲ့ရာမှာ RCSS အဖွဲ့က ၁၄ ရက်နေ့မှာ ၂ ကြိမ်၊ ၁၅ ရက်နေ့မှာ ၃ ကြိမ် ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
RCSS ဘက်ကတော့ ၁၄ ရက်နေ့မှာ ကြိုတင်ညှိနှိုင်းတာ မရှိဘဲ တပ်မတော်စစ်ကြောင်း ဝင်ရောက်လာတာကြောင့် ပစ်ခတ်တာရှိခဲ့ကြောင်းနဲ့ ၁၅ ရက်နေ့မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာ မရှိဘူးလို့ သတင်းမီဒီယာတွေကို ဖြေဆိုထားပါတယ်။
လောလောဆယ်မှာတော့ ပန်ကျင်ကျေးရွာသားတွေဟာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှာကို စိုးရိမ်ပြီး တိမ်းရှောင်နေကြပါတယ်။
ပန်ကျင်ရွာသားတွေကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ နန်းခုံးပရဟိတအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းကူးက စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရင် ရွာသားတွေက ပူးပေါင်းပါဝင်လာမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"တကယ်လို့သူ သူတို့သာ အစစ်အမှန် ပြည်သူလူထုကို ချပြမယ်ဆိုရင် ပြဿနာဖြစ်တဲ့ ရွာ ဦးဆောင်သူ ၃ ယောက်ရယ်၊ ဒဏ်ရာရတဲ့သူ ၃ယောက်ရယ် အားလုံးသူတို့ဟာ သူတို့ ထွက်လာခဲ့မှာပါ။ သူတို့က ဒီဟာက မတရားဘူးထင်လို့ အခု ခဏလေး ရှောင်သွားတဲ့ သဘောပါ။ တကယ်လို့သာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရင် သူတို့ လုံး၀ ပြန်ထွက်လာမှာပါ။ ဒါတွေက။”
ကျောက်မဲမြို့နယ် ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိုင်းထွန်းဉာဏ်ကလည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုမှာ လိုအပ်ရင် သက်သေတွေကို ထွက်ဆိုဖို့ တိုက်တွန်းထားပေမဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေဖြစ်ဖို့ လိုကြောင်း ပြောပါတယ်။
“စုံစမ်းမေးမြန်းချင်တယ်ဆိုရင် အဲဒီ စာထွက်တဲ့ သက်သေအားလုံးကို ကျနော်တို့ ခေါ်လို့ ရတယ်။ သူတို့တွေ့ချင်တဲ့နေရာ ခေါ်လို့ ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ရှေ့ကို စစ်ဆေးမယ်ဆို သူတို့က လာမယ်။ ဒီလိုပြောတယ်။ ကျနော်တို့ကို တစ်ယောက်ထဲ ဒီတိုင်းခေါ်ရင် သူတို့က မလာဘူး။ ဒါ သူတို့ တောင်းဆိုချက်။ ကိုယ်စားလှယ်ကလည် ဒါပဲ။ ခင်ဗျား စစ်ဆေးမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ကို နားထောင်ခွင့်ပြုပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့က No ဆိုတော့ ဆိုလိုရင်းက ဒီလိုဗျာ၊ အဲလိုကျတော့ စစ်စရာကို မလိုတော့ဘူး။ သူတို့ စစ်ချင်သလိုစစ် ထွက်ချင်သလို အဖြေထွက်လာမှာပဲလေ။”
ဒေသတွင်းမှာ တပ်မတော် စစ်ကြောင်းတွေ ရောက်ရှိနေပြီး RCSS တပ်ဖွဲ့နဲ့ စစ်ရေးတင်းမာမှု ရှိနေတာကြောင့် ကျေးရွာ ခြောက် ရွာလောက်က ဒေသခံ ၃၀၀ လောက်ဟာ ဘေးလွတ်ရာ ရွာက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ ခိုလှုံနေကြကြောင်း စိုင်းကူးက အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။
“ဘုန်းကြီးကျောင်းက လေး ရွာရှိတယ်ဗျ။ ပန်လော့ရယ်၊ နန့်ကျင်ရယ်၊ နန့်ပန်ဆင့်ရယ် နမ့်ဖတ်ရယ်။ အားလုံးပေါင်းက လိုက်ရင် ၃၀၀ ဝန်းကျင်လောက်တော့ ရှိတယ်။ ”
ပြီးခဲ့တဲ့ လကုန်ပိုင်းက တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားစဉ်ကတော့ ဒေသခံရွာသူ ရွာသား ၅၀၀ လောက် တိမ်းရှောင်ခဲ့ရပါတယ်။
[Unicode Version]
ကြောကျမဲ အရပျသား ထိခိုကျသဆေုံးတဲ့ဖွဈရပျ စုံစမျးစဈဆေးမှု ပှင့ျလငျးမွငျသာဖို့ ဒသေခံတှလေိုလား
ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲမွို့နယျမှာ အရပျသား သကွေထေိခိုကျမှုအတှကျ တပျမတောျက စုံစမျးစဈဆေးမှုတှေ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိဖို့ ဒသေခံတှေ တိုကျတှနျးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ကြောကျမဲမွို့နယျမှာ တပျမတောျနဲ့ ရှမျးပွညျပွနျလညျ ထူထောငျရေးကောငျစီ RCSS အဖှဲ့အကွား ပွီးခဲ့တဲ့လကုနျပိုငျးက တိုကျပှဲဖွဈပှားစဉျ ပနျကငြျကြေးရှာမှာ အရပျသားတဈဦးသဆေုံးပွီး ၂ ဦး ဒဏျရာရခဲ့တာဟာ မွနျမာစဈတပျရဲ့ လကျခကြျလို့ ဒသေခံတှေ စှပျစှဲထားတာကို တပျမတောျက စုံစမျးနတောပါ။
တိုကျပှဲအတှငျး အရပျသား ထိခိုကျသကွေမှေု ရှိခဲ့ကွောငျး တပျမတောျ သတငျးမှနျပွနျကွားရေး အဖှဲ့က အတညျပွုခဲ့ပမေဲ့ ဖွဈစဉျအတိအကြ သိရအောငျ တပျမတောျအရာရှိကွီးတဈဦး ဦးဆောငျတဲ့ အဖှဲ့က စုံစမျးမှာ ဖွဈကွောငျးလညျး သတငျးထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
ဒါပမေဲ့လညျး ဒီသီတငျးပတျထဲမှာပဲ ကြောကျမဲမွို့အခွစေိုကျ တပျတှငျးမှာ စတငျခဲ့တဲ့ စုံစမျးမှုတှေ အပေါျမှာတော့ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှု မရှိမှာကို ကြောကျမဲမွို့နယျ ပွညျနယျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးစိုငျးထှနျးဉာဏျ အပါအဝငျ ဒသေခံတှကေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
“လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ တဈယောကျပွောတယျ။ စဈဆေးမေးမွနျးတာ သူလညျး ပါဝငျ ပူးပေါငျးတယျလေ။ သူတို့ကတော့ ဘယျသူမှ ပေးမတှေ့ဘူး။ မောငျနီစဈမယျဆို မောငျနီပဲလာ။ ဘယျမီဒီယာမှ မလာနဲ့၊ ဘာမှ မလုပျနဲ့၊ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျကတော့ သာမနျလောကျပဲပေါ့။ ကနြောျကွားတာက ဆရာဝနျတှေ၊ လူမှုရေးအဖှဲ့အစညျးတှေ စဈတာ ဖိစဈတာပေါ့။ ဖိပွီးတော့ စဈတယျ၊ သူတို့ လိုခငြျတဲ့ ပုံစံထှကျလာအောငျ စဈတယျပေါ့။ အဲလိုပုံစံမြိုး သကျရောကျနတေော့ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိဖို့ လိုတယျ။ ဒါပမေဲ့ မနေ့ကလား တပျမတောျ ပွနျကွားရေးကလညျး ပွောတယျလေ ဒါ ကနြောျတို့ရဲ့ တပျရဲ့ လုပျထုံးလုပျနညျးနဲ့ ကနြောျတို့ လုပျပါတယျဆိုပွီးတော့။ အမှနျကတော့ ကိုယျလုပျထုံးလုပျနညျးဆိုတာထကျ ပှင့ျလငျးမွငျသာစှာနဲ့ အမှုမှနျပေါျ ပေါကျဖို့က သဘာဝကတြာပေါ့နောျ။”
အရပျသားတှေ သကွေထေိခိုကျခဲ့တဲ့ ပဈခတျမှု အဖွဈမှနျပေါျပေါကျရေး အမြိုးသား လူ့အခှင့ျအရေး ကောျမရှငျကိုလညျး လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ တိုငျကွားထားသလို၊ ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှလေညျး မကွာသေးခငျကပဲ တရားမြှတမှုရရှိရေး တောငျးဆိုဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။
စုံစမျးစဈဆေးရေးအဖှဲ့ဟာ အခငျးဖွဈပှားရာ ပနျကငြျကြေးရှာကို သှားရောကျခဲ့ရာမှာ RCSS အဖှဲ့က ၁၄ ရကျနေ့မှာ ၂ ကွိမျ၊ ၁၅ ရကျနေ့မှာ ၃ ကွိမျ ခွုံခိုတိုကျခိုကျခဲ့တယျလို့ တပျမတောျ သတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့က သတငျးထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
RCSS ဘကျကတော့ ၁၄ ရကျနေ့မှာ ကွိုတငျညှိနှိုငျးတာ မရှိဘဲ တပျမတောျစဈကွောငျး ဝငျရောကျလာတာကွောင့ျ ပဈခတျတာရှိခဲ့ကွောငျးနဲ့ ၁၅ ရကျနေ့မှာ တိုကျပှဲဖွဈပှားတာ မရှိဘူးလို့ သတငျးမီဒီယာတှကေို ဖွဆေိုထားပါတယျ။
လောလောဆယျမှာတော့ ပနျကငြျကြေးရှာသားတှဟော တိုကျပှဲဖွဈပှားမှာကို စိုးရိမျပွီး တိမျးရှောငျနကွေပါတယျ။
ပနျကငြျရှာသားတှကေို ကူညီဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ နနျးခုံးပရဟိတအဖှဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ စိုငျးကူးက စုံစမျးစဈဆေးရေးအဖှဲ့က ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိရငျ ရှာသားတှကေ ပူးပေါငျးပါဝငျလာမှာ ဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"တကယျလို့သူ သူတို့သာ အစဈအမှနျ ပွညျသူလူထုကို ခပြွမယျဆိုရငျ ပွူနာဖွဈတဲ့ ရှာ ဦးဆောငျသူ ၃ ယောကျရယျ၊ ဒဏျရာရတဲ့သူ ၃ယောကျရယျ အားလုံးသူတို့ဟာ သူတို့ ထှကျလာခဲ့မှာပါ။ သူတို့က ဒီဟာက မတရားဘူးထငျလို့ အခု ခဏလေး ရှောငျသှားတဲ့ သဘောပါ။ တကယျလို့သာ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိရငျ သူတို့ လုံး၀ ပွနျထှကျလာမှာပါ။ ဒါတှကေ။”
ကြောကျမဲမွို့နယျ ပွညျနယျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးစိုငျးထှနျးဉာဏျကလညျး စုံစမျးစဈဆေးမှုမှာ လိုအပျရငျ သကျသတှေကေို ထှကျဆိုဖို့ တိုကျတှနျးထားပမေဲ့ လှတျလပျတဲ့ စဈဆေးမှုတှဖွေဈဖို့ လိုကွောငျး ပွောပါတယျ။
“စုံစမျးမေးမွနျးခငြျတယျဆိုရငျ အဲဒီ စာထှကျတဲ့ သကျသအေားလုံးကို ကနြောျတို့ ခေါျလို့ ရတယျ။ သူတို့တှေ့ခငြျတဲ့နရော ခေါျလို့ ရတယျ။ ဒါပမေဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျရှေ့ကို စဈဆေးမယျဆို သူတို့က လာမယျ။ ဒီလိုပွောတယျ။ ကနြောျတို့ကို တဈယောကျထဲ ဒီတိုငျးခေါျရငျ သူတို့က မလာဘူး။ ဒါ သူတို့ တောငျးဆိုခကြျ။ ကိုယျစားလှယျကလညျ ဒါပဲ။ ခငျဗြား စဈဆေးမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ကို နားထောငျခှင့ျပွုပါ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့က No ဆိုတော့ ဆိုလိုရငျးက ဒီလိုဗြာ၊ အဲလိုကတြော့ စဈစရာကို မလိုတော့ဘူး။ သူတို့ စဈခငြျသလိုစဈ ထှကျခငြျသလို အဖွထှေကျလာမှာပဲလေ။”
ဒသေတှငျးမှာ တပျမတောျ စဈကွောငျးတှေ ရောကျရှိနပွေီး RCSS တပျဖှဲ့နဲ့ စဈရေးတငျးမာမှု ရှိနတောကွောင့ျ ကြေးရှာ ခွောကျ ရှာလောကျက ဒသေခံ ၃၀၀ လောကျဟာ ဘေးလှတျရာ ရှာက ဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှော ခိုလှုံနကွေကွောငျး စိုငျးကူးက အခုလို ဆကျပွောပါတယျ။
“ဘုနျးကွီးကြောငျးက လေး ရှာရှိတယျဗြ။ ပနျလော့ရယျ၊ နန့ျကငြျရယျ၊ နန့ျပနျဆင့ျရယျ နမ့ျဖတျရယျ။ အားလုံးပေါငျးက လိုကျရငျ ၃၀၀ ဝနျးကငြျလောကျတော့ ရှိတယျ။ ”
ပွီးခဲ့တဲ့ လကုနျပိုငျးက တိုကျပှဲဖွဈပှားစဉျကတော့ ဒသေခံရှာသူ ရှာသား ၅၀၀ လောကျ တိမျးရှောငျခဲ့ရပါတယျ။
