[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကာလ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ် နေထိုင်စားသောက်ရေး အခက်တွေ့နေကြတဲ့ တောင်ကိုရီးယားရောက်မြန်မာတွေအတွက် အမြန်ဆုံးအိမ်ပြန်နိုင်အောင် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်း စီစဉ်ပေးနေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မဆုမွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID 19 ဖြစ်နေချိန် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ လုပ်ငန်းခွင်အများစုရပ်နားထားပြီး အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သွားရသူတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသွားသူတွေစတဲ့ တောင်ကိုရီးယားရောက်မြန်မာတွေကြား မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ့်နေရပ်ပြန်လိုသူတွေ များပြားနေပါတယ်။ နေရပ်ပြန်လိုတဲ့ တောင်ကိုရီးယားရောက်မြန်မာအလုပ်သမားတွေအတွက် နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး သံရုံးဘက်က စီစဉ်ပေးနေတဲ့ အခြေအနေကို တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးက အလုပ်သမားသံအရာရှိဦးစိုးညီညီက ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းကိုရှင်းပြပါတယ်။
"သူတို့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ဖို့အတွက်မှာ ပုံမှန်လေကြောင်းလိုင်းတွေကို မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ယာယီရပ်ဆိုင်းထားတဲ့အတွက် သူတို့တွေက ပြန်လို့ရမယ့်အချိန်မှာ ပြန်လို့မရသေးတဲ့အတွက် ကိုရီးယားလဝကကနေ ယာယီနေထိုင်ခွင့် သက်တမ်းတိုးပေးထားရတဲ့အနေအထားရှိပါတယ်။ အဲ့လိုအနေအထားမှာ သူတို့က နီးစပ်ရာ အဆောင်တွေမှာ ဌားနေကြတာရှိတယ်။ မြန်မာဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာနေကြရတာ အသိမိတ်ဆွေတွေဆီမှာ နေကြပြီး ပြန်ဖို့အတွက်ကို စောင့်နေကြတဲ့အနေအထားမှာ ကြာလာတော့ သူတို့အတွက် အဆင်မပြေမှုလေးတွေဖြစ်လာတယ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးပိုင်ရာ အဆင်မပြေမှုတွေ ရှိတော့ ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်နဲ့ လိုက်ပါခွင့်ရဖို့ အမြဲတမ်းတောင်းဆိုကြတယ်။ သံရုံးအနေနဲ့ကတော့ ပြန်ဖို့အတွက် ၄ လပိုင်းတခါ ၆ လပိုင်းတခါ စာရင်းပြုစုပါတယ်။ ကျနော့်အနေနဲ့လည်း ပြန်မယ့်အလုပ်သမား ဘယ်လောက်ကျန်လဲ သိဖို့ ဇူလိုင် ၂၅ ရက်နေ့က Google Form မှာ စာရင်းလာပို့ပေးကြဖို့ပြောထားပါတယ် အဲ့ဒီ့အတွက် သူတို့ လူဦးရေ ၂၈၀ လောက် စာရင်းလာပို့ပေးကြပါတယ်။"
ဒါပေမဲ့ လတ်တလော မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ် Relief Flight တွေပဲ ပြေးဆွဲနေပြီး နိုင်ငံတကာလေကြောင်းလိုင်းတွေ ခေတ္တ ပျံသန်းမှု ရပ်နားထားချိန်ဖြစ်တာမို့ ပြန်လိုသူနဲ့ လိုက်ပါခွင့်ရှိသူ ဦးရေအကန့်အသတ်တွေ ရှိနေတယ်လို့ တောင်ကိုရီးယားဆိုင်ရာမြန်မာသံရုံး သံအရာရှိက ပြောပါတယ်။
"ကယ်ဆယ်ရေး လေယာဉ်ကလည်း လေယာဉ်ခုံ အကန့်အသတ်ရှိတယ်။ နောက် ကျနော်တို့ဆီမှာလည်း ပြန်လာတဲ့သူတွေအတွက် ကွာရမ်တင်း ဝင်ဖို့ နေရာကလည်း အကန့်အသတ်ရှိတော့ ခွဲတမ်းနဲ့ လူဦးရေ အရေအတွက်က ဒီကနေပြန်ရမယ့်အရေအတွက်က မမျှတဲ့အတွက် အကုန်လုံးကတော့ ပြန်ချင်လို့ သံရုံးကို ဆက်သွယ်နေကြတဲ့ အနေအထားရှိပါတယ်။ သံရုံးဘက်ကတော့ ပြန်လို့ရအောင် စနစ်တကျစီစဉ်ပေးတယ် နောက်တခုက သက်ဆိုင်ရာတွေကို ပုံမှန်လေကြောင်းလိုင်းတွေ ရပ်ဆိုင်းထားတဲ့ကာလမှာ ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်တွေ ပုံမှန်ပြေးဆွဲပေးဖို့ နိုင်ငံဘက်က သက်ဆိုင်တဲ့ဝန်ကြီးဌာနတွေကိုလည်း တင်ပြထားပါတယ်။ ကျနော့်ဘက်ကတော့ အလုပ်သမားတွေ ဘယ်လောက်ကျန်လဲ ကျန်နေတဲ့အလုပ်သမားတွေ ဘယ်လိုအနေအထားရှိလဲဆိုတာ သူတို့ကိုပြန်ပြီးအတည်ပြုပေးပါတယ်။ကျနော်ကတော့ သီးခံပြီးစောင့်ဖို့ပြောချင်ပါတယ်။ တယောက်ချင်းစီမှာ တဦးချင်းစီရဲ့အခက်အခဲ အဆင်မပြေမှုတွေ ပြန်ချင်တာပေါ့ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိမှာက လူဦးရေက တအားများတဲ့အတွက် အခက်အခဲလေးတွေရှိနေတာပေါ့နော်။"
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID 19 ကာလလည်းဖြစ်နေတာမို့ ကိုရီးယားရောက်အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရခြင်း မရှိအောင် အထူးသတိထား ဂရုစိုက်နေထိုင်ကြဖို့နဲ့ အရေးပေါ် အကူအညီ လိုအပ်လာရင် သံရုံးကို ချက်ခြင်းဆက်သွယ်ကြဖို့ကိုလည်း အလုပ်သမားသံအရာရှိက တိုက်တွန်းပါတယ်။
"ပြန်ဖို့စောင့်နေကြတဲ့ အနေအထား တခု အကုန်လုံးကတော့ပြန်ဖို့ကိုပဲ စိတ်ထဲက ရှိနေကြတဲ့အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနည်းနဲ့အများ ထိခိုက်မှုတွေရှိကြမယ်ပေါ့နော်။ အလုပ်လုပ်နေဆဲကာလမှာတော့ ကျန်းမာရေးအာမခံတွေ ဝင်ထားကြတဲ့အတွက် ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ဆေးကုရင် သက်သာခွင့်ရကြတယ်။ လက်ရှိအနေအထားကကျတော့ အလုပ်လုပ်နေတာမဟုတ်တော့ ကျန်းမာရေး အာမခံအကာအကွယ်အောက်မှာ ရှိမနေကြဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ ဒီလိုအနေအထားမျိုးမှာ မိမိကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ဖို့နဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကလည်း တယောက်ချင်းစီ ကြုံနေရတာ မဟုတ်ဘဲ အများစုကြုံနေရတာဖြစ်တဲ့အတွက် တချိန်ကျရင် ပြေလည်သွားနိုင်တဲ့အကောင်းဘက်ကိုတွေးပြီး အချိန်တန်ရင် အကုန်လုံး အမိနိုင်ငံကိုပြန်သွားကြရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ကြားကာလလေးမှာ အကုန်လုံးရုန်းကန်နေကြရမှာပဲဆိုတာ သူတို့ကိုသတင်းစကားလေး ပါးချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။"
လတ်တလောမှာတော့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေမှာ ပိတ်မိပြီး ပြန်ဖို့အခက်ကြုံနေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အင်ချွန်းလေဆိပ်ကနေ မြန်မာနိုင်ငံကို ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်တွေ ပျံသန်းပြေးဆွဲပေးနေပြီး နေရပ်ပြန်ဖို့စောင့်ဆိုင်းနေသူတွေအတွက် ခေတ္တနေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းတွေတိုးပေးနိုင်ရေး တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့အခြေစိုက် မြန်မာသံရုံးကနေ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
တောငျကိုရီးယားမှာ ပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာတှနေရေပျပွနျရေး သံရုံးစီစဉျ
ကိုဗဈကာလ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈ နထေိုငျစားသောကျရေး အခကျတှေ့နကွေတဲ့ တောငျကိုရီးယားရောကျမွနျမာတှအေတှကျ အမွနျဆုံးအိမျပွနျနိုငျအောငျ နှဈနိုငျငံ ပူးပေါငျး စီစဉျပေးနတေဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မဆုမှနျက တငျပွပေးပါမယျ။
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID 19 ဖွဈနခြေိနျ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံမှာ လုပျငနျးခှငျအမြားစုရပျနားထားပွီး အလုပျလကျမဲ့ဖွဈသှားရသူတှနေဲ့ အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျသကျတမျး ကုနျဆုံးသှားသူတှစေတဲ့ တောငျကိုရီးယားရောကျမွနျမာတှကွေား မွနျမာနိုငျငံ ကိုယ့ျနရေပျပွနျလိုသူတှေ မြားပွားနပေါတယျ။ နရေပျပွနျလိုတဲ့ တောငျကိုရီးယားရောကျမွနျမာအလုပျသမားတှအေတှကျ နရေပျပွနျနိုငျရေး သံရုံးဘကျက စီစဉျပေးနတေဲ့ အခွအေနကေို တောငျကိုရီးယားနိုငျငံဆိုငျရာ မွနျမာသံရုံးက အလုပျသမားသံအရာရှိဦးစိုးညီညီက ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးကိုရှငျးပွပါတယျ။
"သူတို့ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျဖို့အတှကျမှာ ပုံမှနျလကွေောငျးလိုငျးတှကေို မွနျမာနိုငျငံဘကျက ယာယီရပျဆိုငျးထားတဲ့အတှကျ သူတို့တှကေ ပွနျလို့ရမယ့ျအခြိနျမှာ ပွနျလို့မရသေးတဲ့အတှကျ ကိုရီးယားလဝကကနေ ယာယီနထေိုငျခှင့ျ သကျတမျးတိုးပေးထားရတဲ့အနအေထားရှိပါတယျ။ အဲ့လိုအနအေထားမှာ သူတို့က နီးစပျရာ အဆောငျတှမှော ဌားနကွေတာရှိတယျ။ မွနျမာဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှောနကွေရတာ အသိမိတျဆှတှေဆေီမှာ နကွေပွီး ပွနျဖို့အတှကျကို စောင့ျနကွေတဲ့အနအေထားမှာ ကွာလာတော့ သူတို့အတှကျ အဆငျမပွမှေုလေးတှဖွေဈလာတယျ။ စိတျပိုငျးဆိုငျရာ ကနြျးမာရေးပိုငျရာ အဆငျမပွမှေုတှေ ရှိတော့ ကယျဆယျရေးလယောဉျနဲ့ လိုကျပါခှင့ျရဖို့ အမွဲတမျးတောငျးဆိုကွတယျ။ သံရုံးအနနေဲ့ကတော့ ပွနျဖို့အတှကျ ၄ လပိုငျးတခါ ၆ လပိုငျးတခါ စာရငျးပွုစုပါတယျ။ ကနြော့ျအနနေဲ့လညျး ပွနျမယ့ျအလုပျသမား ဘယျလောကျကနြျလဲ သိဖို့ ဇူလိုငျ ၂၅ ရကျနေ့က Google Form မှာ စာရငျးလာပို့ပေးကွဖို့ပွောထားပါတယျ အဲ့ဒီ့အတှကျ သူတို့ လူဦးရေ ၂၈၀ လောကျ စာရငျးလာပို့ပေးကွပါတယျ။"
ဒါပမေဲ့ လတျတလော မွနျမာနိုငျငံမှာ ကူညီကယျဆယျရေးလယောဉျ Relief Flight တှပေဲ ပွေးဆှဲနပွေီး နိုငျငံတကာလကွေောငျးလိုငျးတှေ ခတေ်တ ပြံသနျးမှု ရပျနားထားခြိနျဖွဈတာမို့ ပွနျလိုသူနဲ့ လိုကျပါခှင့ျရှိသူ ဦးရအေကန့ျအသတျတှေ ရှိနတေယျလို့ တောငျကိုရီးယားဆိုငျရာမွနျမာသံရုံး သံအရာရှိက ပွောပါတယျ။
"ကယျဆယျရေး လယောဉျကလညျး လယောဉျခုံ အကန့ျအသတျရှိတယျ။ နောကျ ကနြောျတို့ဆီမှာလညျး ပွနျလာတဲ့သူတှအေတှကျ ကှာရမျတငျး ဝငျဖို့ နရောကလညျး အကန့ျအသတျရှိတော့ ခှဲတမျးနဲ့ လူဦးရေ အရအေတှကျက ဒီကနပွေနျရမယ့ျအရအေတှကျက မမြှတဲ့အတှကျ အကုနျလုံးကတော့ ပွနျခငြျလို့ သံရုံးကို ဆကျသှယျနကွေတဲ့ အနအေထားရှိပါတယျ။ သံရုံးဘကျကတော့ ပွနျလို့ရအောငျ စနဈတကစြီစဉျပေးတယျ နောကျတခုက သကျဆိုငျရာတှကေို ပုံမှနျလကွေောငျးလိုငျးတှေ ရပျဆိုငျးထားတဲ့ကာလမှာ ကယျဆယျရေးလယောဉျတှေ ပုံမှနျပွေးဆှဲပေးဖို့ နိုငျငံဘကျက သကျဆိုငျတဲ့ဝနျကွီးဌာနတှကေိုလညျး တငျပွထားပါတယျ။ ကနြော့ျဘကျကတော့ အလုပျသမားတှေ ဘယျလောကျကနြျလဲ ကနြျနတေဲ့အလုပျသမားတှေ ဘယျလိုအနအေထားရှိလဲဆိုတာ သူတို့ကိုပွနျပွီးအတညျပွုပေးပါတယျ။ကနြောျကတော့ သီးခံပွီးစောင့ျဖို့ပွောခငြျပါတယျ။ တယောကျခငြျးစီမှာ တဦးခငြျးစီရဲ့အခကျအခဲ အဆငျမပွမှေုတှေ ပွနျခငြျတာပေါ့ ဒါပမေဲ့ လကျရှိမှာက လူဦးရကေ တအားမြားတဲ့အတှကျ အခကျအခဲလေးတှရှေိနတောပေါ့နောျ။"
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID 19 ကာလလညျးဖွဈနတောမို့ ကိုရီးယားရောကျအလုပျသမားတှအေနနေဲ့ ရောဂါပိုးကူးစကျခံရခွငျး မရှိအောငျ အထူးသတိထား ဂရုစိုကျနထေိုငျကွဖို့နဲ့ အရေးပေါျ အကူအညီ လိုအပျလာရငျ သံရုံးကို ခကြျခွငျးဆကျသှယျကွဖို့ကိုလညျး အလုပျသမားသံအရာရှိက တိုကျတှနျးပါတယျ။
"ပွနျဖို့စောင့ျနကွေတဲ့ အနအေထား တခု အကုနျလုံးကတော့ပွနျဖို့ကိုပဲ စိတျထဲက ရှိနကွေတဲ့အတှကျ စိတျပိုငျးဆိုငျရာ အနညျးနဲ့အမြား ထိခိုကျမှုတှရှေိကွမယျပေါ့နောျ။ အလုပျလုပျနဆေဲကာလမှာတော့ ကနြျးမာရေးအာမခံတှေ ဝငျထားကွတဲ့အတှကျ ဆေးရုံဆေးခနျးတှမှော ဆေးကုရငျ သကျသာခှင့ျရကွတယျ။ လကျရှိအနအေထားကကတြော့ အလုပျလုပျနတောမဟုတျတော့ ကနြျးမာရေး အာမခံအကာအကှယျအောကျမှာ ရှိမနကွေဘူး။ ကနြောျတို့ကတော့ ဒီလိုအနအေထားမြိုးမှာ မိမိကနြျးမာရေးကို ဂရုစိုကျဖို့နဲ့ စိတျဖိစီးမှုတှကေလညျး တယောကျခငြျးစီ ကွုံနရေတာ မဟုတျဘဲ အမြားစုကွုံနရေတာဖွဈတဲ့အတှကျ တခြိနျကရြငျ ပွလေညျသှားနိုငျတဲ့အကောငျးဘကျကိုတှေးပွီး အခြိနျတနျရငျ အကုနျလုံး အမိနိုငျငံကိုပွနျသှားကွရမှာဖွဈတဲ့အတှကျ ကွားကာလလေးမှာ အကုနျလုံးရုနျးကနျနကွေရမှာပဲဆိုတာ သူတို့ကိုသတငျးစကားလေး ပါးခငြျပါတယျခငျဗြ။"
လတျတလောမှာတော့ ပွညျပနိုငျငံတှမှော ပိတျမိပွီး ပွနျဖို့အခကျကွုံနကွေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ နရေပျပွနျနိုငျရေး တောငျကိုရီးယားနိုငျငံ အငျခြှနျးလဆေိပျကနေ မွနျမာနိုငျငံကို ကူညီကယျဆယျရေးလယောဉျတှေ ပြံသနျးပွေးဆှဲပေးနပွေီး နရေပျပွနျဖို့စောင့ျဆိုငျးနသေူတှအေတှကျ ခတေ်တနထေိုငျခှင့ျသကျတမျးတှတေိုးပေးနိုငျရေး တောငျကိုရီးယားနိုငျငံ ဆိုးလျမွို့အခွစေိုကျ မွနျမာသံရုံးကနေ ကူညီဆောငျရှကျပေးနတောဖွဈပါတယျ။
