[Zawgyi/Unicode]
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကွတ်ခိုင်မြို့နယ်မှာ ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့ ရက်ဆက်တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေပြီး တိုက်ပွဲကြောင့် ဒေသခံ ဒုက္ခသည်တွေ လုံခြုံရေးစိုးရိမ်နေရတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်းက တင်ဆက်ပေးပါမယ်။
ကွတ်ခိုင်မြို့နယ် နောင်ဖန်းကျေးရွာ အနီးမှာ KIO တပ်ဖွဲ့နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့အကြား ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့ကနေ ဒီမနက်အထိ ၃ ရက်ဆက်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတယ်လို့ ကာလိုင် ဇွတ်အောင် စစ်ရှောင်စခန်းကော်မီတီအကြံပေးဆရာ နောင်လတ်ကပြောပါတယ်။
“ကွတ်ခိုင်မြို့နယ် နမ့်ဟိုးကျေးရွာအနားမှာပေါ့နော်။ တောအထဲမှာ ဖြစ်တာပါ။ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ကချင် KIA နဲ့။ ၁၆ ရက်နေ့ညနေဖြစ်တယ်။ ပြီးရင်မနေ့က ၁၇ ရက်နေ့ မနက်ကပြန်ဖြစ်တယ်။ ပြီးရင်ဒီမနက်အစောကပဲ ပြန်ဖြစ်တယ်ပေါ့။"
ကွတ်ခိုင်မြို့နယ်မှာ ဒေသအတွင်အခြေပြုနေတဲ့ KIO အဖွဲ့နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားကြောင်း KIO ပြောခွင့်ရ ဒုဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူကပြောပါတယ်။
“ကွတ်ခိုင်မြို့ဘက်မှာဆိုရင် ကျနော်တို့ KIO ဒီမြန်မာ့တပ်မတော်တွေ တိုက်ပွဲဖြစ်တာဖြစ်စဉ်တွေရှိပါတယ်။ တပ်မတော်ဘက်ကနဲ့ စစ်လှုပ်ရှားလာလို့ ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲဖြစ်ပါတယ်။ ၁၆ ရက်နေ့မှာ ဖြစ်တာ။ မနေ့က ဖြစ်တာတော့ မိနစ် ၃၀ လောက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိတွေ့ရင်ဆိုင်တာပေါ့။ တပ်မတော်ဘက်ကလည်း စစ်ကြောင်းလို့ ပြောရမှာပေါ့။ တော်တော်များများစုထားတယ်လို့ ကျနော်တို့ စုံစမ်းသိရှိရပါတယ်။ ဆိုတော့ဆက်ပြီးတော့မှလည်း တိုက်ပွဲတော့ဖြစ်နိုင်ချေရှိတယ်လို့ ကျနော်ပြောလိုခြင်းဖြစ်ပါတယ်။”
ဒီမနက်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးတဲ့နောက်မှာ ကာလိုင် ဇွတ်အောင်ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်အဖြစ်နေထိုင်နေသူ ကျေးရွာသား ၅ ဦးကို တပ်မတော်ဘက်က ဖမ်းဆီးသွားခဲ့သလို တောင်ယာစပါးသွားရောက် စိုက်ပျိုးသူရှိသလို ဟင်းသီးဟင်းရွက်ရှာဖွေသူ ရှိနေတာကြောင့် သူတို့တတွေရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက်စိုးရိမ်နေရတယ်လို့ စစ်ရှောင်စခန်း ကော်မီတီအကြံပေးဆရာ နောင်လတ်က ပြောပါတယ်။
“ဒီမနက် ဖမ်းသွားတာတော့ လမ်းပြခေါ်ဆောင်သွားတာလို့ပဲ သိရသလောက်ဆိုရင်တော့ ၅ ယောက်လို့တော့ သတင်းကြားနေရတယ်။ တပ်မတော်ကနေခေါ်သွားတာ။ ကျနော်အခုလိုက်လို့ စုံစမ်းနေဆဲပဲ။ တောင်ပေါ်ဘက်မှာ ဒီဟင်းသီးဟင်းရွက်သွားခူးစားဖို့အတွက်ပေါ့နော်။ တချို့က ချောင်းတွေမှာ ငါးတွေသွားဖမ်းကြတဲ့သူ ရှိတယ်။ တချို့ကျတော့ သူတို့တောင်ယာဘာတွေ နည်းနည်းပါးပါးလုပ်တဲ့သူ ရှိတယ်။ အဲတိုက်ပွဲ ရှိနေပြီဆိုရင် အဲဒီသူတို့သွားလာနေတဲ့ အချိန်မှာ ၁၇/၁ ဒီမသင်္ကာမှုနဲ့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားမှာတို့ နှိပ်စက်မှာတို့ အဲဒီလိုမျိုးစိုးရိမ်နေရတာပေါ့။”
ကွတ်ခိုင်မြို့နယ် ကာလိုင် ဇွတ်အောင် စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာ လူဦးရေ ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ်တုန်းက KIO နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲဖြစ်တုန်းက နောင်ဖန်းရွာ နမ့်ဖူးကျေးရွာ နန့်ပါမုန်းရွာ မန်လီရွာ မန်နား တုန်းခမ်းစတဲ့ရွာ ၂၀ ကျော်က ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာတဲ့ သူတွေဖြစ်ကြပါတယ်။
ဒီစစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် WFP ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ် မေတ္တာဖေါင်ဒေးရှင်း လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့ကနေ ရိက္ခာကူညီထောက်ပံ့ပေးထားပါတယ်။
ကွတ်ခိုင်မြို့နယ်အတွင်း KIO နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးမှုအခြေအနေကို တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို ဆက်သွယ်ရာမှာ အခုလိုပြောပါတယ်။
“ကွတ်ခိုင်ဘက်က ကျနော်လည်း မသိဘူး။ မနေ့ကတော့ မိုးကုတ်ဒေသမိုင်းလုံဘက်မှာတော့ ဒီ TNLA နဲ့ ညနေပိုင်း ၅ နာရီ လောက်မှာ ၁၀ မိနစ်လောက်ထိတွေ့မှု ဖြစ်ခဲ့တာရှိတယ်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုတော့ မရှိပါဘူး။"
လက်ရှိရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသမှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ တအာင်းပလောင် အဖွဲ့ TNLA ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA တို့က တဘက်သပ်အပစ်ရပ်ကြောင်း အသီးသီးကြေညာထားပေမဲ့ တိုက်ပွဲတွေကတော့ ရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
ပဏမ အပစ်ရပ်လက်မှတ် (Bilateral) ရေးထိုးနိုင်ရေးအတွက် အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့နဲ့ နှစ်ဘက် ဆွေးနွေးပွဲတွေကို ပြန်လည်စတင်ဖို့ လိုလားတယ်လို့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့က ဒီလဆန်းမှာ ပြောဆိုမှုတွေရှိနေပေမဲ့ တပ်မတော်ဘက်ကတော့ တစုံတရာတုံ့ပြန်ပြောဆိုတာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။
[Unicode Version]
ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျးမှာ KIA နဲ့ တပျမတောျကွား တိုကျပှဲဖွဈ
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကှတျခိုငျမွို့နယျမှာ ကခငြျလှတျလပျရေးအဖှဲ့ KIO နဲ့ မွနျမာစဈတပျတို့ ရကျဆကျတိုကျပှဲ ဖွဈပှားနပွေီး တိုကျပှဲကွောင့ျ ဒသေခံ ဒုက်ခသညျတှေ လုံခွုံရေးစိုးရိမျနရေတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျးက တငျဆကျပေးပါမယျ။
ကှတျခိုငျမွို့နယျ နောငျဖနျးကြေးရှာ အနီးမှာ KIO တပျဖှဲ့နဲ့ မွနျမာစဈတပျတို့အကွား ဇှနျလ ၁၆ ရကျနေ့ကနေ ဒီမနကျအထိ ၃ ရကျဆကျတိုကျပှဲဖွဈပှားနတေယျလို့ ကာလိုငျ ဇှတျအောငျ စဈရှောငျစခနျးကောျမီတီအကွံပေးဆရာ နောငျလတျကပွောပါတယျ။
“ကှတျခိုငျမွို့နယျ နမ့ျဟိုးကြေးရှာအနားမှာပေါ့နောျ။ တောအထဲမှာ ဖွဈတာပါ။ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ကခငြျ KIA နဲ့။ ၁၆ ရကျနေ့ညနဖွေဈတယျ။ ပွီးရငျမနေ့က ၁၇ ရကျနေ့ မနကျကပွနျဖွဈတယျ။ ပွီးရငျဒီမနကျအစောကပဲ ပွနျဖွဈတယျပေါ့။"
ကှတျခိုငျမွို့နယျမှာ ဒသေအတှငျအခွပွေုနတေဲ့ KIO အဖှဲ့နဲ့ မွနျမာစဈတပျတို့အကွား တိုကျပှဲဖွဈပှားကွောငျး KIO ပွောခှင့ျရ ဒုဗိုလျမှူးကွီးနောျဘူကပွောပါတယျ။
“ကှတျခိုငျမွို့ဘကျမှာဆိုရငျ ကနြောျတို့ KIO ဒီမွနျမာ့တပျမတောျတှေ တိုကျပှဲဖွဈတာဖွဈစဉျတှရှေိပါတယျ။ တပျမတောျဘကျကနဲ့ စဈလှုပျရှားလာလို့ ကနြောျတို့ ရငျဆိုငျတိုကျပှဲဖွဈပါတယျ။ ၁၆ ရကျနေ့မှာ ဖွဈတာ။ မနေ့က ဖွဈတာတော့ မိနဈ ၃၀ လောကျပဲ ဖွဈပါတယျ။ ထိတှေ့ရငျဆိုငျတာပေါ့။ တပျမတောျဘကျကလညျး စဈကွောငျးလို့ ပွောရမှာပေါ့။ တောျတောျမြားမြားစုထားတယျလို့ ကနြောျတို့ စုံစမျးသိရှိရပါတယျ။ ဆိုတော့ဆကျပွီးတော့မှလညျး တိုကျပှဲတော့ဖွဈနိုငျခြရှေိတယျလို့ ကနြောျပွောလိုခွငျးဖွဈပါတယျ။”
ဒီမနကျတိုကျပှဲဖွဈပှားပွီးတဲ့နောကျမှာ ကာလိုငျ ဇှတျအောငျဒုက်ခသညျစခနျးမှာ စဈပွေးဒုက်ခသညျအဖွဈနထေိုငျနသေူ ကြေးရှာသား ၅ ဦးကို တပျမတောျဘကျက ဖမျးဆီးသှားခဲ့သလို တောငျယာစပါးသှားရောကျ စိုကျပြိုးသူရှိသလို ဟငျးသီးဟငျးရှကျရှာဖှသေူ ရှိနတောကွောင့ျ သူတို့တတှရေဲ့ လုံခွုံရေးအတှကျစိုးရိမျနရေတယျလို့ စဈရှောငျစခနျး ကောျမီတီအကွံပေးဆရာ နောငျလတျက ပွောပါတယျ။
“ဒီမနကျ ဖမျးသှားတာတော့ လမျးပွခေါျဆောငျသှားတာလို့ပဲ သိရသလောကျဆိုရငျတော့ ၅ ယောကျလို့တော့ သတငျးကွားနရေတယျ။ တပျမတောျကနခေေါျသှားတာ။ ကနြောျအခုလိုကျလို့ စုံစမျးနဆေဲပဲ။ တောငျပေါျဘကျမှာ ဒီဟငျးသီးဟငျးရှကျသှားခူးစားဖို့အတှကျပေါ့နောျ။ တခြို့က ခြောငျးတှမှော ငါးတှသှေားဖမျးကွတဲ့သူ ရှိတယျ။ တခြို့ကတြော့ သူတို့တောငျယာဘာတှေ နညျးနညျးပါးပါးလုပျတဲ့သူ ရှိတယျ။ အဲတိုကျပှဲ ရှိနပွေီဆိုရငျ အဲဒီသူတို့သှားလာနတေဲ့ အခြိနျမှာ ၁၇/၁ ဒီမသငျ်ကာမှုနဲ့ ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားမှာတို့ နှိပျစကျမှာတို့ အဲဒီလိုမြိုးစိုးရိမျနရေတာပေါ့။”
ကှတျခိုငျမွို့နယျ ကာလိုငျ ဇှတျအောငျ စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာ လူဦးရေ ၁,၀၀၀ ကြောျရှိနပွေီး ၂၀၁၂ ခုနှဈတုနျးက KIO နဲ့ မွနျမာစဈတပျတို့ တကြော့ပွနျတိုကျပှဲဖွဈတုနျးက နောငျဖနျးရှာ နမ့ျဖူးကြေးရှာ နန့ျပါမုနျးရှာ မနျလီရှာ မနျနား တုနျးခမျးစတဲ့ရှာ ၂၀ ကြောျက ထှကျပွေးတိမျးရှောငျလာတဲ့ သူတှဖွေဈကွပါတယျ။
ဒီစဈပွေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျ WFP ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာအစီအစဉျ မတေ်တာဖေါငျဒေးရှငျး လူမှုဝနျထမျး ကယျဆယျရေးနဲ့ ပွနျလညျနရောခထြားရေး ဝနျကွီးဌာနတို့ကနေ ရိက်ခာကူညီထောကျပံ့ပေးထားပါတယျ။
ကှတျခိုငျမွို့နယျအတှငျး KIO နဲ့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးမှုအခွအေနကေို တပျမတောျသတငျးမှနျပွနျကွားရေးအတှငျးရေးမှူး ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးကို ဆကျသှယျရာမှာ အခုလိုပွောပါတယျ။
“ကှတျခိုငျဘကျက ကနြောျလညျး မသိဘူး။ မနေ့ကတော့ မိုးကုတျဒသေမိုငျးလုံဘကျမှာတော့ ဒီ TNLA နဲ့ ညနပေိုငျး ၅ နာရီ လောကျမှာ ၁၀ မိနဈလောကျထိတှေ့မှု ဖွဈခဲ့တာရှိတယျ။ ထိခိုကျဒဏျရာရရှိမှုတော့ မရှိပါဘူး။"
လကျရှိရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးဒသေမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ညီနောငျမဟာမိတျ ၃ ဖှဲ့ဖွဈတဲ့ တအာငျးပလောငျ အဖှဲ့ TNLA ကိုးကန့ျတပျဖှဲ့ MNDAA တို့က တဘကျသပျအပဈရပျကွောငျး အသီးသီးကွညောထားပမေဲ့ တိုကျပှဲတှကေတော့ ရှိနဆေဲဖွဈပါတယျ။
ပဏမ အပဈရပျလကျမှတျ (Bilateral) ရေးထိုးနိုငျရေးအတှကျ အစိုးရ၊ တပျမတောျတို့နဲ့ နှဈဘကျ ဆှေးနှေးပှဲတှကေို ပွနျလညျစတငျဖို့ လိုလားတယျလို့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့က ဒီလဆနျးမှာ ပွောဆိုမှုတှရှေိနပေမေဲ့ တပျမတောျဘကျကတော့ တစုံတရာတုံ့ပွနျပွောဆိုတာမြိုး မရှိသေးပါဘူး။
