(Zawgyi/Unicode)
ဒီကနေ့ကျရောက်တဲ့ ကရင်အမျိုးသား နှစ်သစ်ကူးနေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံအရပ်ရပ်က ဒေသအသီးသီးမှာ နေထိုင်တဲ့ ကရင်တိုင်းရင်းသားတွေ ပွဲတော်ကျင်းပ ဆင်နွှဲနေကြပါတယ်။ တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ် NCA ရေးထိုးပြီးတဲ့နောက်မှာ အခုလို ကရင်အမျိုးသား နှစ်သစ်ကူးနေ့ကို တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကျင်းပလာနိုင်တယ်လို့ KNU အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေသတင်းထောက် စုစုကမေးမြန်း ပေးပို့ထားပါတယ်။
ကရင်နှစ် ၂၇၅၉ ခုနှစ်၊ ပြာသိုလဆန်း ၁ရက် ဒီကနေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ ကရင်အမျိုးသား နှစ်သစ်ကူးနေ့မှာ ဒေသအသီးသီးမှာရှိတဲ့ ကရင်တိုင်းရင်းသားတွေ နှစ်သစ်ကူး ပွဲတော် ဆင်နွှဲနေကြတာပါ။
ဒီနှစ်မှာ နှစ်သစ်ကူးနေ့ကို ကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ KNU အနေနဲ့ သီးခြား ကျင်းပနေသလို ကရင်ပြည်သူတွေနဲ့လည်း ပူးပေါင်းပြီး ဆင်နွှဲနေတယ်လို့ KNU ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက ပြောပါတယ်။ အရင်က နိုင်ငံရေး အခြေအနေကြောင့် ကရင်နှစ်သစ်ကူးပွဲတော် ကျင်းပတဲ့နေရာမှာ အခက်အခဲရှိခဲ့ပေမဲ့ NCA ရေးထိုးပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ နှစ်သစ်ကူးပွဲ ဆင်နွှဲလာနိုင်တယ်လို့ လည်း ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေး မလုပ်မီကာလက ကရင်ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ ကျနော်တို့ ကရင်အမျိုးသားတွေရဲ့ နှစ်သစ်ကူးကျင်းပတဲ့နေရာမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကျင်းပပိုင်ခွင့်တော့ မရှိဘူးလို့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ ဒါကတဘက်က ပြန်ကြည့်လို့ရှိရင်လည်း နိုင်ငံရေးအရ အစိုးရဘက်ကလည်း စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိတာပေါ့နော်။
ကရင်တွေ ပြန်စုစည်းပြီးတော့ တခုခုများ ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်မလားဆိုတဲ့ အပိုင်းက ရှိတာပေါ့။ အခုကတော့ ကျနော်တို့ အပစ်ခတ်ရပ်စဲဆောင်ရွက်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ်နဲ့ တနိုင်ငံလုံးမှာ နေရာဒေသအနှံ့အပြားမှာ ကျနော်တို့ ကျင်းပနိုင်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ကျနော်တို့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခဖြစ်တဲ့ဒေသမှာလည်း အခုကကျင်းပတဲ့အချိန်မှာ ပြည်ထောင်စုက သို့မဟုတ်ရင်လည်း အစိုးရဘက်က တာဝန်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ တက်ရောက်ချီးမြှင့်တာလည်း ရှိတာပေါ့။”
ကရင်နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်မှာ ကရင်တိုင်းရင်းသားတို့ရဲ့ ရိုးရာဓလေ့တွေကို ဖော်ကျူးထားတဲ့ ပြပွဲတွေပြသပြီး ဒါဟာ ကရင်တမျိုးသားလုံးရဲ့ နေ့ထူးနေ့မြတ် ဖြစ်တယ်လို့ ကရင်တိုင်းရင်းသူ နော်စဲစဲက ပြောပါတယ်။
ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီကို ရရှိဖို့ဟာ ကရင်တမျိုးသားလုံးရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်တာကြောင့် လူငယ်တွေအနေနဲ့ ဒီပြောင်းလဲမှုမှာ ပါဝင်ဖို့ မျှော်မှန်းထားကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“အနာဂတ်မှာ ကျမတို့ လိုလားတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုကို ကျမတို့အခုချိန်မှာ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ရှေ့ဆက်ပြီးတော့ ဒီဟာကိုရရှိနိုင်ဖို့ အတွက်ပေါ့နော်။ ဒါ ကရင်တမျိုးသားလုံး ရည်ရွယ်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သလို ကျမတို့ လူငယ်တွေပေါ့နော် လေ့လာသင်ယူပြီးတော့ ဒီပြောင်းလဲမှုကို ပါဝင်ပြီးတော့ တိုက်ပွဲဝင်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီဟာကိုတော့ အဓိကမျှော်မှန်းတာ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။”
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပေးပို့တဲ့ ကရင်အမျိုးသား နှစ်သစ်ကူးနေ့ သဝဏ်လွှာမှာ အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ပန်းတိုင်ဖြစ်တဲ့ ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုဆီကို ပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ဖက်တွေအဖြစ် အတူတကွ လျှောက်လှမ်းလျက်ရှိပြီး ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအလွန်ဆီ မျှော်မှန်းပြီး ခိုင်မာတဲ့ လမ်းကြောင်း တခု ပေါ်ပေါက်လာရေးအတွက် လက်တွေ့ကျကျ ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးကို နိုင်ငံတော် အစိုးရနဲ့အတူ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေတာမှာ အားတက် ဝမ်းမြောက်ဖွယ် ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိပါတယ်။
[Unicode Version]
ကရငျအမြိုးသား နှဈသဈကူးပှဲတောျ ကငြျးပ
ဒီကနေ့ကရြောကျတဲ့ ကရငျအမြိုးသား နှဈသဈကူးနေ့မှာ မွနျမာနိုငျငံအရပျရပျက ဒသေအသီးသီးမှာ နထေိုငျတဲ့ ကရငျတိုငျးရငျးသားတှေ ပှဲတောျကငြျးပ ဆငျနှှဲနကွေပါတယျ။ တနိုငျငံလုံး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးသဘောတူစာခြုပျ NCA ရေးထိုးပွီးတဲ့နောကျမှာ အခုလို ကရငျအမြိုးသား နှဈသဈကူးနေ့ကို တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ လှတျလှတျလပျလပျ ကငြျးပလာနိုငျတယျလို့ KNU အဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ စုစုကမေးမွနျး ပေးပို့ထားပါတယျ။
ကရငျနှဈ ၂၇၅၉ ခုနှဈ၊ ပွာသိုလဆနျး ၁ရကျ ဒီကနေ့မှာ ကရြောကျတဲ့ ကရငျအမြိုးသား နှဈသဈကူးနေ့မှာ ဒသေအသီးသီးမှာရှိတဲ့ ကရငျတိုငျးရငျးသားတှေ နှဈသဈကူး ပှဲတောျ ဆငျနှှဲနကွေတာပါ။
ဒီနှဈမှာ နှဈသဈကူးနေ့ကို ကရငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ KNU အနနေဲ့ သီးခွား ကငြျးပနသေလို ကရငျပွညျသူတှနေဲ့လညျး ပူးပေါငျးပွီး ဆငျနှှဲနတေယျလို့ KNU ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ ပဒိုစောကှယျထူးဝငျးက ပွောပါတယျ။ အရငျက နိုငျငံရေး အခွအေနကွေောင့ျ ကရငျနှဈသဈကူးပှဲတောျ ကငြျးပတဲ့နရောမှာ အခကျအခဲရှိခဲ့ပမေဲ့ NCA ရေးထိုးပွီးတဲ့နောကျမှာတော့ တနိုျငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ နှဈသဈကူးပှဲ ဆငျနှှဲလာနိုငျတယျလို့ လညျး ပဒိုစောကှယျထူးဝငျးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့အပဈခတျရပျစဲရေး မလုပျမီကာလက ကရငျပွညျတှငျးမှာရှိတဲ့ ကနြောျတို့ ကရငျအမြိုးသားတှရေဲ့ နှဈသဈကူးကငြျးပတဲ့နရောမှာ လှတျလှတျလပျလပျ ကငြျးပပိုငျခှင့ျတော့ မရှိဘူးလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့နောျ။ ဘာဖွဈလို့လညျးဆိုတော့ ဒါကတဘကျက ပွနျကွည့ျလို့ရှိရငျလညျး နိုငျငံရေးအရ အစိုးရဘကျကလညျး စိုးရိမျမှုတှလေညျး ရှိတာပေါ့နောျ။
ကရငျတှေ ပွနျစုစညျးပွီးတော့ တခုခုမြား ဒါမှမဟုတျရငျလညျး အစိုးရကို ဆန့ျကငြျတဲ့ ဆောငျရှကျမှုမြား လုပျမလားဆိုတဲ့ အပိုငျးက ရှိတာပေါ့။ အခုကတော့ ကနြောျတို့ အပဈခတျရပျစဲဆောငျရှကျပွီးတဲ့ နောကျပိုငျးမှာ လှတျလှတျလပျလပျနဲ့ တနိုငျငံလုံးမှာ နရောဒသေအနှံ့အပွားမှာ ကနြောျတို့ ကငြျးပနိုငျတယျလို့ ပွောလို့ရတယျ။ ကနြောျတို့ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခဖွဈတဲ့ဒသေမှာလညျး အခုကကငြျးပတဲ့အခြိနျမှာ ပွညျထောငျစုက သို့မဟုတျရငျလညျး အစိုးရဘကျက တာဝနျရှိတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှေ တကျရောကျခြီးမွှင့ျတာလညျး ရှိတာပေါ့။”
ကရငျနှဈသဈကူးပှဲတောျမှာ ကရငျတိုငျးရငျးသားတို့ရဲ့ ရိုးရာဓလေ့တှကေို ဖောျကြူးထားတဲ့ ပွပှဲတှပွေသပွီး ဒါဟာ ကရငျတမြိုးသားလုံးရဲ့ နေ့ထူးနေ့မွတျ ဖွဈတယျလို့ ကရငျတိုငျးရငျးသူ နောျစဲစဲက ပွောပါတယျ။
ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီကို ရရှိဖို့ဟာ ကရငျတမြိုးသားလုံးရဲ့ ရညျရှယျခကြျဖွဈတာကွောင့ျ လူငယျတှအေနနေဲ့ ဒီပွောငျးလဲမှုမှာ ပါဝငျဖို့ မြှောျမှနျးထားကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“အနာဂတျမှာ ကမြတို့ လိုလားတဲ့ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပွညျထောငျစုကို ကမြတို့အခုခြိနျမှာ ဆကျလကျလုပျဆောငျနတေဲ့ အတှကျကွောင့ျ ရှေ့ဆကျပွီးတော့ ဒီဟာကိုရရှိနိုငျဖို့ အတှကျပေါ့နောျ။ ဒါ ကရငျတမြိုးသားလုံး ရညျရှယျတဲ့ ရညျရှယျခကြျဖွဈသလို ကမြတို့ လူငယျတှပေေါ့နောျ လေ့လာသငျယူပွီးတော့ ဒီပွောငျးလဲမှုကို ပါဝငျပွီးတော့ တိုကျပှဲဝငျဖို့ ရညျရှယျခကြျဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီဟာကိုတော့ အဓိကမြှောျမှနျးတာ ဖွဈတယျပေါ့နောျ။”
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ပေးပို့တဲ့ ကရငျအမြိုးသား နှဈသဈကူးနေ့ သဝဏျလှှာမှာ အမြိုးသားပွနျလညျ သင့ျမွတျရေးနဲ့ ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေး ပနျးတိုငျဖွဈတဲ့ ဒီမိုကရစေီဖကျဒရယျ ပွညျထောငျစုဆီကို ပွညျထောငျစု တညျထောငျဖကျတှအေဖွဈ အတူတကှ လြှောကျလှမျးလကြျရှိပွီး ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအလှနျဆီ မြှောျမှနျးပွီး ခိုငျမာတဲ့ လမျးကွောငျး တခု ပေါျပေါကျလာရေးအတှကျ လကျတှေ့ကကြြ ဖောျဆောငျနိုငျရေးကို နိုငျငံတောျ အစိုးရနဲ့အတူ ကွိုးပမျးဆောငျရှကျနတောမှာ အားတကျ ဝမျးမွောကျဖှယျ ဖွဈကွောငျး ပါရှိပါတယျ။
