(Zawgyi/Unicode)
နိုင်ငံတကာတရားရုံး ICJ မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လျှောက်လဲခဲ့တာတွေဟာ နိုင်ငံအတွက် ထိရောက်တဲ့ တုံပြန်ချက်တွေ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ မြင်ကြောင်း တပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောဆိုပါတယ်။ ဒီလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တပ်မတော်အကြားနားလည်မှုရတယ်ဆိုရင် ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးအတွက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းတာတွေ လုပ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူတွေက ရှုမြင်ပါတယ်။ ဒီသတင်းကိုတော့ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းရဲ့ သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြထားပါတယ်။
နိုင်ငံတကာတရားရုံး ICJ မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ကြောင်း တရားစွဲဆိုလျှောက်ထားချက်ကို ဂမ်ဘီယာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ကိုယ်စားလှယ်တွေ ၂ ဘက်လျှောက်လဲကြတာဟာ ကြာသပတေးနေ့က ပြီးဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
ဂမ်ဘီယာရဲ့ စွဲဆိုချက်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လျှောက်လဲခဲ့တဲ့အပေါ် တပ်မတော်ရဲ့ အမြင်သဘောထားနဲ့ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက အခုလို ပြောပါတယ်။
“မနေ့ကတော့ ကျနော်တို့ ဥပဒေပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ ကျနော်တို့ ကျွမ်းကျင်တဲ့သူ မဟုတ်တော့ မဝေဖန်နိုင်ပါဘူး။ ဒီ အကြောင်းအရာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောကြားထားတဲ့အထဲမှာတော့ ဒီလို ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေ၊ သဟဇာတဖြစ်စေရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဥပမာအနေနဲ့ ရှင်းလင်းပြောပြနိုင်တာ တွေ့ပါတယ်။ ပုံတွေဘာတွေ တင်ပြီးတော့ ရှင်းလင်း ပြောပြနိုင်တဲ့အတွက်။ အမှန်တကယ်လည်း ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောဒေသမှာ တကယ်လိုအပ်နေတာက အဓိကအချက်က အဲဒီအချက်လို့ပဲ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်။ အဲဒီအချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့လည်း ဘက်ပေါင်းစုံကနေ ကြိုးစားဆောင်ရွက်နေတာရှိပါတယ်။ တပ်မတော် အနေနဲ့လည်း နိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ ညွှန်ကြားမှုအောင်မှာ လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာကိုလည်း သိအောင် ဥပမာပေးပြီး ပြောဆိုဆောင်ရွက်သွားတယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ကျ ကျနော်တို့ တပ်မတော်အနေနဲ့ နိုင်ငံအတွက်၊ နိုင်ငံတော်ကို တရားစွဲဆိုထားတဲ့ နိုင်ငံတော်ကို တရားစွဲဆိုထားတဲ့ဟာမှာ ထိရောက်နိုင်တဲ့ တုံပြန်မှုတွေ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ပဲ မြင်ပါတယ်ဗျ။”
ICJ မှာ တရားရင်ဆိုင်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေ တပ်မတော်ဘက်က ပံ့ပိုး ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်းနဲ့ ဒီလို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အဆိုးမြင်နေတာတွေကို ပြောင်းလဲနိုင်မယ်လို့ မြင်ကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
တပ်မတော်က အခုလို အမြင်သဘောထားရှိတဲ့အတွက် ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးမှာ အဆင်ပြေချောမွေ့လာဖွယ်ရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသူ ဦးမောင်မောင်စိုးက သုံးသပ်ပါတယ်။
“လွှတ်တော်ထဲမှာ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တစ်ဘက်နဲ့ တစ်ဘက် အပြန်အလှန်ကန့်ကွက်နေကြတဲ့အချိန်မှာ အစိုးရခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တပ်မတော်ကြားထဲမှာ နားလည်မှုရတယ်ဆိုတာတော့ ကောင်းတဲ့ကိစ္စလို့ ပြောရမှာပဲ။ ကောင်းတဲ့ကိစ္စဆိုတာ တစ်ခြားအတွက် ဆိုလိုတာ မဟုတ်ဘူး။ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးမှာ နှစ်ဘက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းနိုင်မလား။ အပြန်အလှန် လိုက်လျောမှုတွေ လုပ်နိုင်မလား ဆိုတဲ့ဘက်ကနေ ကျနော်တို့ စဉ်းစားပြီး ပြောတာပါ။ နို့မိုဆိုရင်တော့ လွှတ်တော်ထဲမှာ အပြန်အလှန် ကန့်ကွက်ပြီးတော့ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးဟာ ထိရောက်မှာ မဟုတ်ဘူး။ တကယ်လို့သာ တဘက်နဲ့ တဘက် အကောင်းမြင်ကြတယ်ဆိုရင် အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးကို ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”
ဒါအပြင် ICJ ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အဆိုးဖြစ်စေ၊ အကောင်းဖြစ်စေ နှစ်ဘက်နားလည်မှုရှိရှိနဲ့ လက်တွဲရင်ဆိုင်မယ်ဆိုရင် ပိုမိုကောင်းမွန်မယ်လို့ ယူဆကြောင်းလည်း ဆက်ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကို ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တရားစွဲဆိုထားတဲ့အမှုကို နိုင်ငံတကာတရားရုံး ICJ က နှစ်ဘက် လျှောက်လဲချက်တွေကိုကြားနာပြီးတဲ့နောက် နောက်ထပ် ရက်သတ္တပတ် အနည်းဆုံး ၂ပတ်အကြာမှာ ဆုံးဖြတ်ဖွယ်ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
နိုငျငံတကာတရားရုံး ICJ မှာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ လြှောကျလဲခဲ့တာတှဟော နိုငျငံအတှကျ ထိရောကျတဲ့ တုံပွနျခကြျတှေ ဆောငျရှကျနိုငျခဲ့တယျလို့ မွငျကွောငျး တပျမတောျ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူက ပွောဆိုပါတယျ။ ဒီလို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တပျမတောျအကွားနားလညျမှုရတယျဆိုရငျ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျဆငျရေးအတှကျ စေ့စပျညှိနှိုငျးတာတှေ လုပျလာနိုငျဖှယျရှိကွောငျး နိုငျငံရေးသုံးသပျသူတှကေ ရှုမွငျပါတယျ။ ဒီသတငျးကိုတော့ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးရဲ့ သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွထားပါတယျ။
နိုငျငံတကာတရားရုံး ICJ မှာ မွနျမာနိုငျငံ၊ ရခိုငျပွညျနယျမှာ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျကွောငျး တရားစှဲဆိုလြှောကျထားခကြျကို ဂမျဘီယာနဲ့ မွနျမာနိုငျငံက ကိုယျစားလှယျတှေ ၂ ဘကျလြှောကျလဲကွတာဟာ ကွာသပတေးနေ့က ပွီးဆုံးသှားပွီ ဖွဈပါတယျ။
ဂမျဘီယာရဲ့ စှဲဆိုခကြျတှနေဲ့ပတျသကျပွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ လြှောကျလဲခဲ့တဲ့အပေါျ တပျမတောျရဲ့ အမွငျသဘောထားနဲ့ပတျသကျပွီး တပျမတောျသတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့ အတှငျးရေးမှုး ဗိုလျမှုးခြုပျဇောျမငျးထှနျးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“မနေ့ကတော့ ကနြောျတို့ ဥပဒပေိုငျးနဲ့ ပတျသကျလို့တော့ ကနြောျတို့ ကြှမျးကငြျတဲ့သူ မဟုတျတော့ မဝဖေနျနိုငျပါဘူး။ ဒီ အကွောငျးအရာနဲ့ပတျသကျပွီး ပွောကွားထားတဲ့အထဲမှာတော့ ဒီလို ရခိုငျပွညျနယျမှာ ပွနျလညျထူထောငျရေး လုပျငနျးတှေ၊ သဟဇာတဖွဈစရေေးလုပျငနျးတှကေို ဥပမာအနနေဲ့ ရှငျးလငျးပွောပွနိုငျတာ တှေ့ပါတယျ။ ပုံတှဘောတှေ တငျပွီးတော့ ရှငျးလငျး ပွောပွနိုငျတဲ့အတှကျ။ အမှနျတကယျလညျး ဘူးသီးတောငျ၊ မောငျတောဒသေမှာ တကယျလိုအပျနတောက အဓိကအခကြျက အဲဒီအခကြျလို့ပဲ ကနြောျတို့ မွငျပါတယျ။ အဲဒီအခကြျနဲ့ပတျသကျပွီး မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့လညျး ဘကျပေါငျးစုံကနေ ကွိုးစားဆောငျရှကျနတောရှိပါတယျ။ တပျမတောျ အနနေဲ့လညျး နိုငျငံတောျအစိုးရရဲ့ ညှှနျကွားမှုအောငျမှာ လိုကျပါဆောငျရှကျနတောဖွဈပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီး နိုငျငံတကာကိုလညျး သိအောငျ ဥပမာပေးပွီး ပွောဆိုဆောငျရှကျသှားတယျလို့ ကနြောျမွငျပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ကြ ကနြောျတို့ တပျမတောျအနနေဲ့ နိုငျငံအတှကျ၊ နိုငျငံတောျကို တရားစှဲဆိုထားတဲ့ နိုငျငံတောျကို တရားစှဲဆိုထားတဲ့ဟာမှာ ထိရောကျနိုငျတဲ့ တုံပွနျမှုတှေ ဆောငျရှကျနိုငျခဲ့တယျလို့ပဲ မွငျပါတယျဗြ။”
ICJ မှာ တရားရငျဆိုငျဖို့အတှကျ လိုအပျတဲ့ သတငျးအခကြျအလကျတှေ တပျမတောျဘကျက ပံ့ပိုး ဆောငျရှကျပေးနကွေောငျးနဲ့ ဒီလို ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ အဆိုးမွငျနတောတှကေို ပွောငျးလဲနိုငျမယျလို့ မွငျကွောငျးလညျး ပွောဆိုထားပါတယျ။
တပျမတောျက အခုလို အမွငျသဘောထားရှိတဲ့အတှကျ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျဆငျရေးမှာ အဆငျပွခြေောမှေ့လာဖှယျရှိကွောငျး နိုငျငံရေးလေ့လာသူ ဦးမောငျမောငျစိုးက သုံးသပျပါတယျ။
“လှှတျတောျထဲမှာ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးနဲ့ပတျသကျပွီး တဈဘကျနဲ့ တဈဘကျ အပွနျအလှနျကန့ျကှကျနကွေတဲ့အခြိနျမှာ အစိုးရခေါငျးဆောငျဖွဈတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တပျမတောျကွားထဲမှာ နားလညျမှုရတယျဆိုတာတော့ ကောငျးတဲ့ကိစ်စလို့ ပွောရမှာပဲ။ ကောငျးတဲ့ကိစ်စဆိုတာ တဈခွားအတှကျ ဆိုလိုတာ မဟုတျဘူး။ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးမှာ နှဈဘကျ စေ့စပျညှိနှိုငျးနိုငျမလား။ အပွနျအလှနျ လိုကျလြောမှုတှေ လုပျနိုငျမလား ဆိုတဲ့ဘကျကနေ ကနြောျတို့ စဉျးစားပွီး ပွောတာပါ။ နို့မိုဆိုရငျတော့ လှှတျတောျထဲမှာ အပွနျအလှနျ ကန့ျကှကျပွီးတော့ အခွခေံဥပဒပွေငျဆငျရေးဟာ ထိရောကျမှာ မဟုတျဘူး။ တကယျလို့သာ တဘကျနဲ့ တဘကျ အကောငျးမွငျကွတယျဆိုရငျ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးကို ဆောငျရှကျနိုငျမယျလို့ ထငျပါတယျ။”
ဒါအပွငျ ICJ ရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ အဆိုးဖွဈစေ၊ အကောငျးဖွဈစေ နှဈဘကျနားလညျမှုရှိရှိနဲ့ လကျတှဲရငျဆိုငျမယျဆိုရငျ ပိုမိုကောငျးမှနျမယျလို့ ယူဆကွောငျးလညျး ဆကျပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံကို ဂမျဘီယာနိုငျငံက တရားစှဲဆိုထားတဲ့အမှုကို နိုငျငံတကာတရားရုံး ICJ က နှဈဘကျ လြှောကျလဲခကြျတှကေိုကွားနာပွီးတဲ့နောကျ နောကျထပျ ရကျသတ်တပတျ အနညျးဆုံး ၂ပတျအကွာမှာ ဆုံးဖွတျဖှယျရှိနပေါတယျ။
