အစောပိုင်း အာဖရိကမှာပဲ တွေ့ရလေ့ရှိတဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ၊ အခု အရင်က မဖြစ်ခဲ့ဘူးတဲ့ နိုင်ငံတချို့ကို စတင်ပျံ့လာနေပြီး၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ့သူတွေ တဖြည်းဖြည်း ဆက်တွေ့လာနေတယ်လို့ ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေက သတိပေးပြောဆိုပါတယ်။
အဓိက တိရစ္ဆာန်ကနေတဆင့် ကူးစက်တဲ့ ဒီရောဂါ (Zoonotic Disease) ကို အခု စတင်ကူးစက်ခံလာရတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ လူလူချင်း ကူးစက်တာကို အဓိက မတွေ့ရသေးဘဲ၊ လက်ရှိ ဖြစ်ထားသူတွေမှာလည်း သေဆုံးမူ မတွေ့ရသေးပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ကူးစက်လွယ်ပြင်းထန်တဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်လို လေထဲကတဆင့် အသက်ရှုရာကနေ မကူးစက်နိုင်တာကိုလည်း တွေ့ထားတာကြောင့် စိုးရိမ်စရာအများကြီး မရှိသေးဘူးလို့ ကူးစက်ရောဂါ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ဆိုပါတယ်။ မျောက်တွေမှာဖြစ်တဲ့ ဒီကျောက်ရောဂါကို ဘယ်အချိန်ထဲက အာဖရိကမှာ စတွေ့တာကို အတိအကျ မပြောနိုင်ပေမဲ့၊ ဆယ်စုနှစ်တွေ တချို့ရှိလာပြီလို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အရင်မဖြစ်ခဲ့ဘူးတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတချို့အပါအဝင် အမေရိကန်နိုင်ငံမှာပါ အခု စတင်ကူးစက်လာတာကို ရုတ်တရက် တွေ့လာတာကြောင့် အများပြည်သူ စိတ်ဝင်တစား ရှိလာနေပါတယ်။
အာဖရိကမှာ လူကို ကူးစက်ခံရပုံကတော့ မျောက်ကျောက်ရောဂါရှိတဲ့ တိရစ္ဆာန်ကိုက်ခံရတာ၊ ကုတ်ခံရတာ၊ ဒီရောဂါရှိတဲ့ မျောက်ကို ထိတွေ့ခဲ့တာတွေနဲ့ လူက ထိတွေ့မိတာ (ဥပမာ - ခေါင်းအုံးစွပ်နဲ့ အိပ်ယာလို လူ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ) ကြောင့်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူလူချင်း ကူးစက်တာကတော့ အလွန်ရှားပါးနိုင်ပါတယ်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါကြောင့် လူမှာ အရည်ကြည်ဖုတွေ ပေါက်ထွက်ပြီး၊ အနီးက နောက်တယောက်နဲ့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မိလျှင်တော့ ကူးခံရနိုင်ပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးအသစ် စတွေ့တုန်းကတော့ လူလူချင်းမကူးဘဲ၊ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် စားသုံးမိသူတွေသာ ကူးစက်တယ်လို့ မှားယွင်းယူဆခဲ့တာဖြစ်ပေမဲ့၊ အခု မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဗိုင်းရပ်စ်ကတော့ အသစ်မဟုတ်ဘဲ ကူးစက်ပုံကို ယျေဘူယျ သိထားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလဲ အသစ်စတွေ့လာတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ ကူးစက်ခံရသူတွေက၊ အာဖရိကကနေ ပြန်လာသူ တချို့သာဖြစ်နေတာကို တွေ့ထားပြီး၊ ဆက်လေ့လာမူတွေ လုပ်နေပါတယ်။
အာဖရိကမှာတုန်းက မျောက်ကျောက်ရောဂါဆိုင်ရာ တွေ့ရှိထားခဲ့မူအရ သေဆုံးနှုန်းက (၄%) အောက်မှာသာ ရှိခဲ့တာမို့၊ အရင် လူအသေအကျေ ပိုများခဲ့တဲ့၊ ကျောက်ရောဂါ (Small Pox) နဲ့ ရေကျောက် (Chickenpox) တို့နဲ့ နှုင်းယှဉ်လျှင် အများကြီး နည်းနေပါသေးတယ်။ ဒါ့အပြင် အမေရိကန် CDC ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဌာနကလည်း မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ မပြင်းထန်တာအပြင်၊ ထွေထွေထူးထူး ကုသဆေးမလိုဘဲ ယျေဘူယျအားဖြင့် သူ့အလိုလိုပြန်ပျောက်သွားနိုင်တဲ့ ရောဂါ (Self-Limiting Disease) ဖြစ်တယ်လို့ အသေအချာ ထုတ်ပြန်ထားမို့ လက်ရှိမှာ စိုးရိမ်ကြီးစရာ မရှိသေးပါဘူး။
ဒီရောဂါအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက နယူးယောက်မြို့ Wyckoff Heights ဆေးရုံက ညွန်ကြားရေးမှူးနဲ့ ကူးစက်ရောဂါအထူးကု ဒေါက်တာဇေယျာသက် ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
==Unicode ===
အစောပိုငျး အာဖရိကမှာပဲ တှေ့ရလေ့ရှိတဲ့ မြောကျကြောကျရောဂါဟာ၊ အခု အရငျက မဖွဈခဲ့ဘူးတဲ့ နိုငျငံတခြို့ကို စတငျပြံ့လာနပွေီး၊ ဗိုငျးရပျဈပိုးတှေ့သူတှေ တဖွညျးဖွညျး ဆကျတှေ့လာနတေယျလို့ ကနြျးမာရေး ပညာရှငျတှကေ သတိပေးပွောဆိုပါတယျ။
အဓိက တိရစ်ဆာနျကနတေဆင့ျ ကူးစကျတဲ့ ဒီရောဂါ (Zoonotic Disease) ကို အခု စတငျကူးစကျခံလာရတဲ့ နိုငျငံတှမှော လူလူခငြျး ကူးစကျတာကို အဓိက မတှေ့ရသေးဘဲ၊ လကျရှိ ဖွဈထားသူတှမှောလညျး သဆေုံးမူ မတှေ့ရသေးပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ ကူးစကျလှယျပွငျးထနျတဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈလို လထေဲကတဆင့ျ အသကျရှုရာကနေ မကူးစကျနိုငျတာကိုလညျး တှေ့ထားတာကွောင့ျ စိုးရိမျစရာအမြားကွီး မရှိသေးဘူးလို့ ကူးစကျရောဂါ ကြှမျးကငြျသူတှကေ ဆိုပါတယျ။ မြောကျတှမှောဖွဈတဲ့ ဒီကြောကျရောဂါကို ဘယျအခြိနျထဲက အာဖရိကမှာ စတှေ့တာကို အတိအကြ မပွောနိုငျပမေဲ့၊ ဆယျစုနှဈတှေ တခြို့ရှိလာပွီလို့ ကြှမျးကငြျသူတှကေ ဆိုပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အရငျမဖွဈခဲ့ဘူးတဲ့ ဥရောပနိုငျငံတခြို့အပါအဝငျ အမရေိကနျနိုငျငံမှာပါ အခု စတငျကူးစကျလာတာကို ရုတျတရကျ တှေ့လာတာကွောင့ျ အမြားပွညျသူ စိတျဝငျတစား ရှိလာနပေါတယျ။
အာဖရိကမှာ လူကို ကူးစကျခံရပုံကတော့ မြောကျကြောကျရောဂါရှိတဲ့ တိရစ်ဆာနျကိုကျခံရတာ၊ ကုတျခံရတာ၊ ဒီရောဂါရှိတဲ့ မြောကျကို ထိတှေ့ခဲ့တာတှနေဲ့ လူက ထိတှေ့မိတာ (ဥပမာ - ခေါငျးအုံးစှပျနဲ့ အိပျယာလို လူ့အသုံးအဆောငျပစ်စညျးတှေ) ကွောင့ျလို့ တှေ့ရှိထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လူလူခငြျး ကူးစကျတာကတော့ အလှနျရှားပါးနိုငျပါတယျ။ မြောကျကြောကျရောဂါကွောင့ျ လူမှာ အရညျကွညျဖုတှေ ပေါကျထှကျပွီး၊ အနီးက နောကျတယောကျနဲ့ တိုကျရိုကျထိတှေ့မိလြှငျတော့ ကူးခံရနိုငျပါတယျ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုးအသဈ စတှေ့တုနျးကတော့ လူလူခငြျးမကူးဘဲ၊ တောရိုငျးတိရစ်ဆာနျ စားသုံးမိသူတှသော ကူးစကျတယျလို့ မှားယှငျးယူဆခဲ့တာဖွဈပမေဲ့၊ အခု မြောကျကြောကျရောဂါ ဗိုငျးရပျဈကတော့ အသဈမဟုတျဘဲ ကူးစကျပုံကို ယြဘေူယြ သိထားပွီးသား ဖွဈပါတယျ။ အခုလဲ အသဈစတှေ့လာတဲ့ နိုငျငံတှမှော ကူးစကျခံရသူတှကေ၊ အာဖရိကကနေ ပွနျလာသူ တခြို့သာဖွဈနတောကို တှေ့ထားပွီး၊ ဆကျလေ့လာမူတှေ လုပျနပေါတယျ။
အာဖရိကမှာတုနျးက မြောကျကြောကျရောဂါဆိုငျရာ တှေ့ရှိထားခဲ့မူအရ သဆေုံးနှုနျးက (၄%) အောကျမှာသာ ရှိခဲ့တာမို့၊ အရငျ လူအသအေကြေ ပိုမြားခဲ့တဲ့၊ ကြောကျရောဂါ (Small Pox) နဲ့ ရကြေောကျ (Chickenpox) တို့နဲ့ နှုငျးယှဉျလြှငျ အမြားကွီး နညျးနပေါသေးတယျ။ ဒါ့အပွငျ အမရေိကနျ CDC ကူးစကျရောဂါ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေးဌာနကလညျး မြောကျကြောကျရောဂါဟာ မပွငျးထနျတာအပွငျ၊ ထှထှေထေူးထူး ကုသဆေးမလိုဘဲ ယြဘေူယအြားဖွင့ျ သူ့အလိုလိုပွနျပြောကျသှားနိုငျတဲ့ ရောဂါ (Self-Limiting Disease) ဖွဈတယျလို့ အသအေခြာ ထုတျပွနျထားမို့ လကျရှိမှာ စိုးရိမျကွီးစရာ မရှိသေးပါဘူး။
ဒီရောဂါအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက နယူးယောကျမွို့ Wyckoff Heights ဆေးရုံက ညှနျကွားရေးမှူးနဲ့ ကူးစကျရောဂါအထူးကု ဒေါကျတာဇယြောသကျ ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
