မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ပွဲတွေစချိန်၊ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့နှုန်း အလွန်မြင့်တက်နေတာမို့၊ မဲဆွယ်ပွဲကာလမှာ လူစုလူဝေး မဖြစ်အောင်အပြင် အခြားကာကွယ်ရေးတွေ ပိုတိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုနေပါတယ်။
အထူးသဖြင့် လူနေထူထပ်တဲ့ ရန်ကုန်မှာ ကူးစက်မူ ရုတ်တရက်မြင့်မားလာပြီး ပိုးတွေ့သူ အများဆုံးပြန်ဖြစ်ကာ၊ သေဆုံးမူပါ စလိုက်လာတဲ့သဘောဖြစ်ပြီး၊ ဆေးဝန်ထမ်းတချို့လည်း ပိုးကူးခံလာရတာကြောင့်၊ ကာကွယ်ရေးတွေ ပိုတိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ဖို့ အရေးကြီးနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တနိုင်ငံလုံးမှာလည်း မဲဆွဲပွဲတွေထဲ၊ လူ (၅၀) ထက် ပိုမစုရအမိန့်နဲ့အတူ၊ Mask (ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း) တပ်ကာ၊ ခပ်ခွာခွာနေဖို့ (Social Distancing) တွေကို အားလုံးလိုက်နာဖို့ အထူးလိုနေပါတယ်။ အကြောင်းက လူစုတဲ့သဘာဝအရ ထိန်းရခက်လေ့ရှိပြီး၊ သတ်မှတ်ထားတာထက် ပိုသွားတတ်လို့ပါ။ ဒါ့အပြင် ပိုးတွေ့မူမြင့်မားလာနေချိန် ရောဂါလက္ခဏာမရှိဘဲ ပိုးရှိတာတွေ့ခဲ့သူနဲ့၊ လူအုပ်ထဲက တစ်ဦးဦးနဲ့ ထိစပ်မူရှိခဲ့လျှင်၊ ဒီလူအုပ်ထဲ ထိတွေ့သူတွေဆက်ဖြစ်သွားပြီး၊ နောက် အရင်ထိတွေ့ခဲ့သူ အများအပြားကိုပါ ခြေရာခံပြန်လိုက် (Contact Tracing) ကာ၊ Quarantine (အသွားအလာကန့်သတ်တာ) လုပ်ရမယ့် လူအုပ်စုကြီးတွေ ပေါ်ထွက်လာနိုင်တာကြောင့်၊ နောက်ဆုံးရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပတဲ့အချိန်ရောက်လျှင်၊ မဲပေးရခက်တဲ့အထိ၊ အခြေအနေတွေ အများကြီးပိုဆိုးသွားမှာ၊ စိုးရိမ်ရလို့ပါ။ ဒါကြောင့် ဒီမဲဆွယ်ပွဲထဲ ပါဝင်သူတွေအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ မဲဆွယ်ပွဲဆိုင်ရာ စည်းကမ်းတွေကို အတိအကျ ပိုတိုးမြှင့်လိုက်နာဖို့ အလွန်အရေးကြီးနေပါတယ်။
အခုလိုအချိန်မှာ ကူးစက်မူမြင့်မားစေနိုင်တဲ့ စားသောက်ဆိုင်ထိုင်စားတာကိုလည်း လူနေထူထပ်တဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးမှာ ပိတ်ပင်လိုက်ပြီး၊ ပါဆယ်စနစ်နဲ့ ပြန်ကန့်သတ်လိုက်တာက၊ ကူးစက်မူကို လျော့ပါးစေနိုင်ပါတယ်။ အကြောင်းက ဆိုင်ခန်းထဲ ထိုင်စားသောက်လျှင်၊ Mask ကို ချွတ်ထားရတာမို့ ဆိုင်ဝန်ထမ်း၊ မိမိနဲ့အတူထိုင်စားသူတွေထံမှ (ပလပ်စတစ်ကာထားသော်လည်း)၊ အရင်ထက် ပိုကူးစက်မူ အားကောင်းနေတဲ့ပိုး၊ ကူးစက်ဖို့ ပိုလွယ်ကူလာနေလို့ပါ။ ဒါပေမဲ့ ဆိုင်တွေအနေနဲ့ ဒါကို လက်တွေ့လိုက်နာဖို့ အရေးကြီးတာမို့၊ နောက်ကနေ ကြပ်မတ် ကွပ်ကဲပေးဖို့ပါ လိုအပ်လာနေပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ လူထုကိုယ်တိုင် တကယ်လိုက်နာလျှင်တော့၊ အရင်စစချင်း မတ်၊ ဧပြီလတွေမှာ ပိုးမြင့်တက်ခဲ့ပြီးတုံးကလိုပဲ၊ အခုလည်း ထိရောက်နိုင်ကာ၊ ရောဂါကူးစက်နှုန်း ပြန်ကျသွားနိုင်ပါတယ်။
လက်ရှိမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့နှုန်း အလွန်တိုးပွားလာတာကြောင့်၊ ကျန်းမာရေးနဲ့အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မူ စနစ်အေပါ် ထိခိုက်မူ စရှိလာနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ပိုးတွေ့လူနာများလာတာကို လက်ခံကုသပေးဖို့၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း အင်အားတွေ ခွဲထုတ်ပေးရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ယခင် ပုံမှန်ကုသမူပေးနေရတာတချို.၊ ဥပမာ အရေးပေါ်မဟုတ်တဲ့ ခွဲစိတ်မူတွေ ရပ်ထားရတာ၊ ကင်ဆာလူနာကုသမူ ရပ်ထားရတာနဲ့ ပြင်ပလူနာကြည့်တာကို လျော့ချထားရတာမျိုးတွေကို၊ ကိုဗစ်အတွက် ဆေးရုံနေရာဦးစားပေးဖို့ လုပ်ထားရပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ လက်ရှိဆေးရုံရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးနိုင်မူ ပမာဏထက်၊ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ရှိမူ ကျော်တက်ပြီး ထိန်းသိမ်းရခက်ခဲ့တဲ့ အနေအထားမရောက်အောင်၊ ပိုးတွေ့မူဂရပ်မျဉ်း မတ်မတ်ထောင်တက်နေတာကို ပြန်လျော့ချ ဂရပ်မျဉ်းလဲသွားအောင် (Flattening the Curve) လုပ်ဖို့ လိုလာပါတယ်။ သို့မဟုတ်ပါက၊ ရတ်တရက် ပိုးတွေ့နှုန်း ထောင်တက်ခဲ့တဲ့ အီတလီနဲ့ အမေရိကန်က ဒေသတချို့မှာလို၊ ဆေးရုံတွေ မနိုင်မနင်းဖြစ်ပြီး သေဆုံးမူ များသွားနိုင်ပါတယ်။ အခုလို ပိုးတွေ့မူ ရုတ်တရက် ထောင်မတက်အောင်၊ ပြည်သူတွေရဲ့ ကာကွယ်အားနဲ့သာ လုပ်ဆောင်နိုင်မှာမို့၊ ပုံမှန်ကာကွယ်ရေးတွေဖြစ်တဲ့ အိမ်မှာပဲနေတာ (Stay Home)၊ Mask (ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း) တပ်တာ၊ လက်ဆေးတာ၊ ၆ ပေ ခွာနေတာ (Social Distancing) တွေ ပိုတိုးမြှင့်ဆက်လုပ်သွားဖို့ အထူးအရေးကြီးနေပါတယ်။ အခုလို ပြည်သူက ကာကွယ်ရေး ဝိုင်းလုပ်ပေးနိုင်လျှင် လက်ရှိထောင်တက်နေတဲ့ ပိုးတွေ့လူနာအရေအတွက်က တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြန်ကျသွားမှာပါ။
ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ ပိုလိုလာချိန်မှာ၊ ဒီဝန်ထမ်းတချို.လည်း ပိုးကူးစက်တာ စခံလာရတာမို့၊ နောက်ထပ် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအများအပြား ပိုးကူးစက်မခံရဖို့ အထူးအရေးကြီးလာပြန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆေးရုံဝန်ထမ်းတွေအားလုံး၊ ဆေးရုံထဲမှာ PPE (တကိုယ်ရည်အကာအကွယ်ပစ္စည်း) အဆင့် ၂ (Level 2) ကို မြှင့်တင်ပြီး အမြဲဝတ်ဖို့ လိုလာပါပြီ။ ဒီအဆင့်မှာ N-95 နှာခေါင်းစည်း၊ ခွဲစိတ်ဝတ်စုံ (Surgical Gown)၊ လက်အိပ် (Glove) နဲ့ မျက်နှာအကာ (Face Shield) တွေပါဝင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အရေးပေါ်နဲ့ မေ့ဆေးဌာနမှာကဲ့သို့၊ လူနာမျက်နှာနဲ့ အနီးကပ်ထိတွေ့လုပ်ပေးရတဲ့ အနေအထား (ဥပမာ အသက်ရူပိုက်ထည့်ပေးခြင်း) မျိုးမှာတော့၊ နောက်တစ်ဆင့်အဖြစ် PPE အဆင့် ၃ ကို မြှင့်တင်ဝတ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီ PPE ဝတ်တာတွေကို အသေအချာဖြစ်အောင်၊ ဘေးကနေ ကြပ်မတ်ပြင်ဆင်ပေးဖို့ လုပ်ငန်းစဉ်ကိုလည်း စလုပ်နေပါပြီ။
ဒါ့အပြင် ကိုယ်ပိုင်ဆေးခန်း (GP) တွေမှာလည်း၊ အခြားရောဂါတွေနဲ့ လာပြသူတွေ ကူးစက်မူမဖြစ်ရအောင်၊ စနစ်တကျစီမံဖို့လည်း အရေးကြီးနေပါတယ်။ လူတွေစုမိပြီး ကူးစက်တာမဖြစ်ရအောင် လူနာတွေကို တစ်ဦးချင်းသာ ဆေးခန်း အချိန်ခြားလာဖို့၊ Appointment စနစ် (ဆေးခန်းပြချိန်ကြိုယူတာ) လုပ်ဖို့ လိုလာပြီး၊ လာတဲ့လူနာ အရေအတွက်ကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး လျော့ချသင့်ပါတယ်။ လူနာကြည့်ချိန်ကိုလည်း အတိုဆုံးဖြစ်အောင် လိုအပ်တာတွေကို မြန်မြန်နဲ့မှန်မှန် အချိန်မဆွဲဘဲ လုပ်သင့်ပါတယ်။ အကြောင်းက အခြားသူနဲ့ထိတွေ့တာကြာလေလေ၊ ကူးစက်ဖို့ များလေလေမို့ပါ။ လူနာရာဇဝင် မေးတာမှာ ခပ်ခွာခွာကနေ မေးပြီး၊ လူနာစမ်းသပ်ချိန်မှာတော့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတွ အပြည့်အဝ ဝတ်သင့်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ လက်အိပ်ကိုတော့ လူနာတစ်ဦးအတွက် တစ်ခုသပ်သပ်ပြောင်းသုံးသင့်ပါတယ်။ အကြောင်းက လူနာတစ်ဦးမှာ ပိုးရှိနေလျှင် နောက်တစ်ဦးကို လက်အိပ်က တစ်ဆင့်ဆက်ကူးတာ (Cross-Infection) မဖြစ်စေဖို့ပါ။ အကယ်၍ လက်အိပ်လဲသုံးဖို့ မဖြစ်နိုင်လျှင်လည်း၊ လူနာတစ်ဦးပြီးတိုင်း လက်အိပ်ကို လက်ဆေးဆေးရည် (Hand Sanitizer/ Hand Gel) နဲ့ ပြန်ဆေးပေးသင့်ပါတယ်။
နောက်ဆုံးအရေးကြီးတာကတော့ လူစုလူဝေးရှောင်ပေးဖို့ပါ။ အခုလို ပိုးကူးစက်နှုန်း ရုတ်တရက် အများကြီးများလာချိန်မှာ၊ မိမိအိမ်အပြင်ဖက်ရောက်လျှင် မိမိအနားက လူတိုင်းမှာ ပိုးရှိကောင်းရှိနေနိုင်ကာ၊ လူစုလူဝေးထဲဆို ပိုကူးစက်နိုင်ခြေ များလွန်းသွားလို့ပါ။ ပိုအရေးကြီးလာတာက လက်ရှိကူးစက်နှုန်းက ယခင်ကူးစက်မူအစပိုင်း မတ်လ၊ ဧပြီလတုံးကထက် မြန်လွန်းအားကြီးနေတာမို့၊ ပိုလူစုလူဝေးရှောင်ဖို့ လိုလာပါတယ်။ ဒါကြောင့် အရင်လုပ်ခဲ့ဖူးပြီး အထိရောက်ဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့၊ အိမ်မှာပဲနေတာ (Home Stay) ကို ပိုအရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်ဖို့ အထူးအရေးကြီးနေပါပြီ။ ပြီးခဲ့တဲ့ သင်္ကြန်ကာလတလျှောက် အားလပ်ရက်လည်း ဖြစ်တာမို့၊ အများစု အိမ်ထဲမှာပဲအဓိကနေ၊ လမ်းတွေမှာခြောက်ကပ်သွားခဲ့တဲ့ အရင်လိုအချိန်မျိုး ပြန်ယူပေးနိုင်လျှင်၊ အရင်လိုပဲ ပိုးတွေ့တာလည်း မကြာခင် ပြန်ကျသွားနိုင်ပါတယ်။
ဒီအကြောင်းပိုမိုသိရှိနိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီးအရေးပေါ်ဌာနရဲ့ ပါမောက္ခ ဌာနမှုး ဒေါက်တာမော်မော်ဦးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
==Unicode==
မွနျမာနိုငျငံမှာ ရှေးကောကျပှဲ မဲဆှယျပှဲတှစေခြိနျ၊ ကိုဗဈပိုးတှေ့နှုနျး အလှနျမွင့ျတကျနတောမို့၊ မဲဆှယျပှဲကာလမှာ လူစုလူဝေး မဖွဈအောငျအပွငျ အခွားကာကှယျရေးတှေ ပိုတိုးမွှင့ျလုပျဆောငျဖို့ လိုနပေါတယျ။
အထူးသဖွင့ျ လူနထေူထပျတဲ့ ရနျကုနျမှာ ကူးစကျမူ ရုတျတရကျမွင့ျမားလာပွီး ပိုးတှေ့သူ အမြားဆုံးပွနျဖွဈကာ၊ သဆေုံးမူပါ စလိုကျလာတဲ့သဘောဖွဈပွီး၊ ဆေးဝနျထမျးတခြို့လညျး ပိုးကူးခံလာရတာကွောင့ျ၊ ကာကှယျရေးတှေ ပိုတိုးမွှင့ျလုပျဆောငျဖို့ အရေးကွီးနပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ တနိုငျငံလုံးမှာလညျး မဲဆှဲပှဲတှထေဲ၊ လူ (၅၀) ထကျ ပိုမစုရအမိန့ျနဲ့အတူ၊ Mask (ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး) တပျကာ၊ ခပျခှာခှာနဖေို့ (Social Distancing) တှကေို အားလုံးလိုကျနာဖို့ အထူးလိုနပေါတယျ။ အကွောငျးက လူစုတဲ့သဘာဝအရ ထိနျးရခကျလေ့ရှိပွီး၊ သတျမှတျထားတာထကျ ပိုသှားတတျလို့ပါ။ ဒါ့အပွငျ ပိုးတှေ့မူမွင့ျမားလာနခြေိနျ ရောဂါလက်ခဏာမရှိဘဲ ပိုးရှိတာတှေ့ခဲ့သူနဲ့၊ လူအုပျထဲက တဈဦးဦးနဲ့ ထိစပျမူရှိခဲ့လြှငျ၊ ဒီလူအုပျထဲ ထိတှေ့သူတှဆေကျဖွဈသှားပွီး၊ နောကျ အရငျထိတှေ့ခဲ့သူ အမြားအပွားကိုပါ ခွရောခံပွနျလိုကျ (Contact Tracing) ကာ၊ Quarantine (အသှားအလာကန့ျသတျတာ) လုပျရမယ့ျ လူအုပျစုကွီးတှေ ပေါျထှကျလာနိုငျတာကွောင့ျ၊ နောကျဆုံးရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပတဲ့အခြိနျရောကျလြှငျ၊ မဲပေးရခကျတဲ့အထိ၊ အခွအေနတှေေ အမြားကွီးပိုဆိုးသှားမှာ၊ စိုးရိမျရလို့ပါ။ ဒါကွောင့ျ ဒီမဲဆှယျပှဲထဲ ပါဝငျသူတှအေနနေဲ့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျထားတဲ့ မဲဆှယျပှဲဆိုငျရာ စညျးကမျးတှကေို အတိအကြ ပိုတိုးမွှင့ျလိုကျနာဖို့ အလှနျအရေးကွီးနပေါတယျ။
အခုလိုအခြိနျမှာ ကူးစကျမူမွင့ျမားစနေိုငျတဲ့ စားသောကျဆိုငျထိုငျစားတာကိုလညျး လူနထေူထပျတဲ့ ရနျကုနျနဲ့ မန်တလေးမှာ ပိတျပငျလိုကျပွီး၊ ပါဆယျစနဈနဲ့ ပွနျကန့ျသတျလိုကျတာက၊ ကူးစကျမူကို လြော့ပါးစနေိုငျပါတယျ။ အကွောငျးက ဆိုငျခနျးထဲ ထိုငျစားသောကျလြှငျ၊ Mask ကို ခြှတျထားရတာမို့ ဆိုငျဝနျထမျး၊ မိမိနဲ့အတူထိုငျစားသူတှထေံမှ (ပလပျစတဈကာထားသောျလညျး)၊ အရငျထကျ ပိုကူးစကျမူ အားကောငျးနတေဲ့ပိုး၊ ကူးစကျဖို့ ပိုလှယျကူလာနလေို့ပါ။ ဒါပမေဲ့ ဆိုငျတှအေနနေဲ့ ဒါကို လကျတှေ့လိုကျနာဖို့ အရေးကွီးတာမို့၊ နောကျကနေ ကွပျမတျ ကှပျကဲပေးဖို့ပါ လိုအပျလာနပေါတယျ။ ဒီနရောမှာ လူထုကိုယျတိုငျ တကယျလိုကျနာလြှငျတော့၊ အရငျစစခငြျး မတျ၊ ဧပွီလတှမှော ပိုးမွင့ျတကျခဲ့ပွီးတုံးကလိုပဲ၊ အခုလညျး ထိရောကျနိုငျကာ၊ ရောဂါကူးစကျနှုနျး ပွနျကသြှားနိုငျပါတယျ။
လကျရှိမှာ ကိုဗဈပိုးတှေ့နှုနျး အလှနျတိုးပှားလာတာကွောင့ျ၊ ကနြျးမာရေးနဲ့အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဆေးရုံ၊ ဆေးခနျး ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမူ စနဈအပေါျ ထိခိုကျမူ စရှိလာနပေါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ပိုးတှေ့လူနာမြားလာတာကို လကျခံကုသပေးဖို့၊ ကနြျးမာရေးဝနျထမျး အငျအားတှေ ခှဲထုတျပေးရပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ယခငျ ပုံမှနျကုသမူပေးနရေတာတခြို.၊ ဥပမာ အရေးပေါျမဟုတျတဲ့ ခှဲစိတျမူတှေ ရပျထားရတာ၊ ကငျဆာလူနာကုသမူ ရပျထားရတာနဲ့ ပွငျပလူနာကွည့ျတာကို လြော့ခထြားရတာမြိုးတှကေို၊ ကိုဗဈအတှကျ ဆေးရုံနရောဦးစားပေးဖို့ လုပျထားရပါတယျ။ ဒီနရောမှာ လကျရှိဆေးရုံရဲ့ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျပေးနိုငျမူ ပမာဏထကျ၊ ကိုဗဈပိုးတှေ့ရှိမူ ကြောျတကျပွီး ထိနျးသိမျးရခကျခဲ့တဲ့ အနအေထားမရောကျအောငျ၊ ပိုးတှေ့မူဂရပျမဉြျး မတျမတျထောငျတကျနတောကို ပွနျလြော့ခြ ဂရပျမဉြျးလဲသှားအောငျ (Flattening the Curve) လုပျဖို့ လိုလာပါတယျ။ သို့မဟုတျပါက၊ ရတျတရကျ ပိုးတှေ့နှုနျး ထောငျတကျခဲ့တဲ့ အီတလီနဲ့ အမရေိကနျက ဒသေတခြို့မှာလို၊ ဆေးရုံတှေ မနိုငျမနငျးဖွဈပွီး သဆေုံးမူ မြားသှားနိုငျပါတယျ။ အခုလို ပိုးတှေ့မူ ရုတျတရကျ ထောငျမတကျအောငျ၊ ပွညျသူတှရေဲ့ ကာကှယျအားနဲ့သာ လုပျဆောငျနိုငျမှာမို့၊ ပုံမှနျကာကှယျရေးတှဖွေဈတဲ့ အိမျမှာပဲနတော (Stay Home)၊ Mask (ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး) တပျတာ၊ လကျဆေးတာ၊ ၆ ပေ ခှာနတော (Social Distancing) တှေ ပိုတိုးမွှင့ျဆကျလုပျသှားဖို့ အထူးအရေးကွီးနပေါတယျ။ အခုလို ပွညျသူက ကာကှယျရေး ဝိုငျးလုပျပေးနိုငျလြှငျ လကျရှိထောငျတကျနတေဲ့ ပိုးတှေ့လူနာအရအေတှကျက တဖွညျးဖွညျးခငြျး ပွနျကသြှားမှာပါ။
ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ ပိုလိုလာခြိနျမှာ၊ ဒီဝနျထမျးတခြို.လညျး ပိုးကူးစကျတာ စခံလာရတာမို့၊ နောကျထပျ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးအမြားအပွား ပိုးကူးစကျမခံရဖို့ အထူးအရေးကွီးလာပွနျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဆေးရုံဝနျထမျးတှအေားလုံး၊ ဆေးရုံထဲမှာ PPE (တကိုယျရညျအကာအကှယျပစ်စညျး) အဆင့ျ ၂ (Level 2) ကို မွှင့ျတငျပွီး အမွဲဝတျဖို့ လိုလာပါပွီ။ ဒီအဆင့ျမှာ N-95 နှာခေါငျးစညျး၊ ခှဲစိတျဝတျစုံ (Surgical Gown)၊ လကျအိပျ (Glove) နဲ့ မကြျနှာအကာ (Face Shield) တှပေါဝငျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ အရေးပေါျနဲ့ မေ့ဆေးဌာနမှာကဲ့သို့၊ လူနာမကြျနှာနဲ့ အနီးကပျထိတှေ့လုပျပေးရတဲ့ အနအေထား (ဥပမာ အသကျရူပိုကျထည့ျပေးခွငျး) မြိုးမှာတော့၊ နောကျတဈဆင့ျအဖွဈ PPE အဆင့ျ ၃ ကို မွှင့ျတငျဝတျဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။ ဒီ PPE ဝတျတာတှကေို အသအေခြာဖွဈအောငျ၊ ဘေးကနေ ကွပျမတျပွငျဆငျပေးဖို့ လုပျငနျးစဉျကိုလညျး စလုပျနပေါပွီ။
ဒါ့အပွငျ ကိုယျပိုငျဆေးခနျး (GP) တှမှောလညျး၊ အခွားရောဂါတှနေဲ့ လာပွသူတှေ ကူးစကျမူမဖွဈရအောငျ၊ စနဈတကစြီမံဖို့လညျး အရေးကွီးနပေါတယျ။ လူတှစေုမိပွီး ကူးစကျတာမဖွဈရအောငျ လူနာတှကေို တဈဦးခငြျးသာ ဆေးခနျး အခြိနျခွားလာဖို့၊ Appointment စနဈ (ဆေးခနျးပွခြိနျကွိုယူတာ) လုပျဖို့ လိုလာပွီး၊ လာတဲ့လူနာ အရအေတှကျကိုလညျး အတတျနိုငျဆုံး လြော့ခသြင့ျပါတယျ။ လူနာကွည့ျခြိနျကိုလညျး အတိုဆုံးဖွဈအောငျ လိုအပျတာတှကေို မွနျမွနျနဲ့မှနျမှနျ အခြိနျမဆှဲဘဲ လုပျသင့ျပါတယျ။ အကွောငျးက အခွားသူနဲ့ထိတှေ့တာကွာလလေေ၊ ကူးစကျဖို့ မြားလလေမေို့ပါ။ လူနာရာဇဝငျ မေးတာမှာ ခပျခှာခှာကနေ မေးပွီး၊ လူနာစမျးသပျခြိနျမှာတော့ ကာကှယျရေးပစ်စညျးတှ အပွည့ျအဝ ဝတျသင့ျပါတယျ။ ဒီနရောမှာ လကျအိပျကိုတော့ လူနာတဈဦးအတှကျ တဈခုသပျသပျပွောငျးသုံးသင့ျပါတယျ။ အကွောငျးက လူနာတဈဦးမှာ ပိုးရှိနလြှေငျ နောကျတဈဦးကို လကျအိပျက တဈဆင့ျဆကျကူးတာ (Cross-Infection) မဖွဈစဖေို့ပါ။ အကယျ၍ လကျအိပျလဲသုံးဖို့ မဖွဈနိုငျလြှငျလညျး၊ လူနာတဈဦးပွီးတိုငျး လကျအိပျကို လကျဆေးဆေးရညျ (Hand Sanitizer/ Hand Gel) နဲ့ ပွနျဆေးပေးသင့ျပါတယျ။
နောကျဆုံးအရေးကွီးတာကတော့ လူစုလူဝေးရှောငျပေးဖို့ပါ။ အခုလို ပိုးကူးစကျနှုနျး ရုတျတရကျ အမြားကွီးမြားလာခြိနျမှာ၊ မိမိအိမျအပွငျဖကျရောကျလြှငျ မိမိအနားက လူတိုငျးမှာ ပိုးရှိကောငျးရှိနနေိုငျကာ၊ လူစုလူဝေးထဲဆို ပိုကူးစကျနိုငျခွေ မြားလှနျးသှားလို့ပါ။ ပိုအရေးကွီးလာတာက လကျရှိကူးစကျနှုနျးက ယခငျကူးစကျမူအစပိုငျး မတျလ၊ ဧပွီလတုံးကထကျ မွနျလှနျးအားကွီးနတောမို့၊ ပိုလူစုလူဝေးရှောငျဖို့ လိုလာပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အရငျလုပျခဲ့ဖူးပွီး အထိရောကျဆုံးဖွဈခဲ့တဲ့၊ အိမျမှာပဲနတော (Home Stay) ကို ပိုအရှိနျမွှင့ျလုပျဆောငျဖို့ အထူးအရေးကွီးနပေါပွီ။ ပွီးခဲ့တဲ့ သငျ်ကွနျကာလတလြှောကျ အားလပျရကျလညျး ဖွဈတာမို့၊ အမြားစု အိမျထဲမှာပဲအဓိကနေ၊ လမျးတှမှောခွောကျကပျသှားခဲ့တဲ့ အရငျလိုအခြိနျမြိုး ပွနျယူပေးနိုငျလြှငျ၊ အရငျလိုပဲ ပိုးတှေ့တာလညျး မကွာခငျ ပွနျကသြှားနိုငျပါတယျ။
ဒီအကွောငျးပိုမိုသိရှိနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက ရနျကုနျ ဆေးရုံကွီးအရေးပေါျဌာနရဲ့ ပါမောက်ခ ဌာနမှုး ဒေါကျတာမောျမောျဦးကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
