အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံတွေ က လူငယ်တွေ ဟာ “စစ်အာဏာရှင်အဖွဲ့ ကို ဖိအားပေးဖို့ သူတို့ ရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေ ကို ပြတ်ပြတ်သားသား တောင်းဆိုတာတွေ ဆက်လုပ်သွားနိုင်ပါတယ်” လို့ အမေရိကန် အာဆီယန် ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ နဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်း မှာ အမေရိကန် သံအမတ်ကြီး က ပြောဆိုသွားပါတယ်။ ဒါ ကို လက်တွေ့ အကောင်အထည် ဖော်မယ်ဆိုရင် မြန်မာ့ အရေးဆိုင်ရာ အရှေ့တောင်အာရှ လူငယ်များ ကွန်ယက် တစ်ရပ် လိုအပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ ကွန်ယက် ကို ထူထောင်ဖို့ စိန်ခေါ်ချက်တွေ ဘာတွေရှိပါသလဲ။ ဒီအပတ် ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေး နဲ့ ခေတ်ပြိုင် ကမ္ဘာ အစီအစဉ် မှာ ၂၀၂၁ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး လူငယ် ခေါင်းဆောင် ဒေါက်တာ တေဇာစန်း နဲ့ ဦးတင်မောင်သန်း က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
အကျဉ်းချုပ်
ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံအသီးသီးမှာ လူငယ်တွေ ဟာ ဒီမိုကရေစီ နဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ တော်လှန်ရေးတွေ ရဲ့ ကျောရိုးတွေ ဖြစ်ကြပြီး၊ ဒေသတွင်း နဲ့ နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး က အရေးကြီးတယ်လို့ ဒေါက်တာ တေဇာစန်း က ယူဆပါတယ်။ ဒီအတွက် နိုင်ငံတကာ လူငယ် ကွန်ယက် တစ်ရပ် ထူထောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ပြည်တွင်း မှာ ရှိနေကြတဲ့ လူငယ်တွေအတွက် စစ်ကောင်စီ ရဲ့ ဖိနှိပ်မှု ကို ရှောင်တိမ်းနေရတာ က အစ၊ လွတ်လပ်ခွင့် မရှိတာအလည်၊ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ထားတာ နဲ့ စားရိတ်စားခ ကြီးမားလာတာ အဆုံး အခက်အခဲတွေ ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီလို ချိတ်ဆက်ရာမှာ အရှေ့တောင်အာရှ မှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုး နဲ့ ရောက်နေကြတဲ့ မြန်မာ လူငယ်တွေ ဟာ ပေါင်းကူးပေးနိုင်တယ် လို့ ကို တေဇာစန်း က မြင်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေ ဟာ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး အပေါ်မှာ ပိုင်းဖြတ်ချက် ပြင်းပြင်းပြပြ နဲ့ ဆောင်ရွက်နေကြတာမို့ နိုင်ငံတကာ က အပြောမဟုတ် လက်တွေ့ ကူညီဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ဒေါက်တာ တေဇာစန်း က ဆိုပါတယ်။ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ ကလည်း မြန်မာ့ အရေးဆိုင်ရာ အရှေ့တောင်အာရှ လူငယ် ကွန်ယက် တစ်ရပ် ထူထောင်ပြီး ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေ ကို ဖိအားပေးရေး လုပ်ငန်း ကို ထိပ်တန်း ဦးစားပေး လုပ်ငန်းတစ်ရပ် အဖြစ် သတ်မှတ် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ဆွေးနွေးသွားပါတယ်။
(unicode)
အရှေ့တောငျအာရှ နိုငျငံတှေ က လူငယျတှေ ဟာ “စဈအာဏာရှငျအဖှဲ့ ကို ဖိအားပေးဖို့ သူတို့ ရဲ့ သကျဆိုငျရာ အစိုးရတှေ ကို ပွတျပွတျသားသား တောငျးဆိုတာတှေ ဆကျလုပျသှားနိုငျပါတယျ” လို့ အမရေိကနျ အာဆီယနျ ပွောရေးဆိုခှင့ျ ရှိသူ နဲ့ တှေ့ဆုံမေးမွနျးခနျး မှာ အမရေိကနျ သံအမတျကွီး က ပွောဆိုသှားပါတယျ။ ဒါ ကို လကျတှေ့ အကောငျအထညျ ဖောျမယျဆိုရငျ မွနျမာ့ အရေးဆိုငျရာ အရှေ့တောငျအာရှ လူငယျမြား ကှနျယကျ တဈရပျ လိုအပျမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဒီ ကှနျယကျ ကို ထူထောငျဖို့ စိနျခေါျခကြျတှေ ဘာတှရှေိပါသလဲ။ ဒီအပတျ ဒီမိုကရစေီ၊ လူ့အခှင့ျအရေး နဲ့ ခတျေပွိုငျ ကမ်ဘာ အစီအစဥျ မှာ ၂၀၂၁ စဈအာဏာရှငျ ဆန့ျကငြျရေး လူငယျ ခေါငျးဆောငျ ဒေါကျတာ တဇောစနျး နဲ့ ဦးတငျမောငျသနျး က မေးမွနျးတငျပွထားပါတယျ။
အကြဥျးခြုပျ
ကမ်ဘာ့ နိုငျငံအသီးသီးမှာ လူငယျတှေ ဟာ ဒီမိုကရစေီ နဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ဆိုငျရာ တောျလှနျရေးတှေ ရဲ့ ကြောရိုးတှေ ဖွဈကွပွီး၊ ဒသေတှငျး နဲ့ နိုငျငံတကာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေး က အရေးကွီးတယျလို့ ဒေါကျတာ တဇောစနျး က ယူဆပါတယျ။ ဒီအတှကျ နိုငျငံတကာ လူငယျ ကှနျယကျ တဈရပျ ထူထောငျဖို့ လိုအပျပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ ပွညျတှငျး မှာ ရှိနကွေတဲ့ လူငယျတှအေတှကျ စဈကောငျစီ ရဲ့ ဖိနှိပျမှု ကို ရှောငျတိမျးနရေတာ က အစ၊ လှတျလပျခှင့ျ မရှိတာအလညျ၊ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျထားတာ နဲ့ စားရိတျစားခ ကွီးမားလာတာ အဆုံး အခကျအခဲတှေ ရှိနပေါတယျ။ အဲဒီလို ခြိတျဆကျရာမှာ အရှေ့တောငျအာရှ မှာ အကွောငျးအမြိုးမြိုး နဲ့ ရောကျနကွေတဲ့ မွနျမာ လူငယျတှေ ဟာ ပေါငျးကူးပေးနိုငျတယျ လို့ ကို တဇောစနျး က မွငျပါတယျ။ မွနျမာပွညျသူတှေ ဟာ စဈအာဏာရှငျ ဆန့ျကငြျရေး အပေါျမှာ ပိုငျးဖွတျခကြျ ပွငျးပွငျးပွပွ နဲ့ ဆောငျရှကျနကွေတာမို့ နိုငျငံတကာ က အပွောမဟုတျ လကျတှေ့ ကူညီဖို့ လိုအပျတယျလို့ ဒေါကျတာ တဇောစနျး က ဆိုပါတယျ။ အမြိုးသား ညီညှတျရေး အစိုးရ ကလညျး မွနျမာ့ အရေးဆိုငျရာ အရှေ့တောငျအာရှ လူငယျ ကှနျယကျ တဈရပျ ထူထောငျပွီး ဆိုငျရာ အစိုးရတှေ ကို ဖိအားပေးရေး လုပျငနျး ကို ထိပျတနျး ဦးစားပေး လုပျငနျးတဈရပျ အဖွဈ သတျမှတျ ဆောငျရှကျသင့ျကွောငျး ဆှေးနှေးသှားပါတယျ။