[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်လာရာက ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေမှာ အခက်အခဲတွေ ကြုံနေရတဲ့ အခြေအနေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က ပြောပြပါမယ်။
ကုန်တင်ယာဉ်တွေနဲ့ ခရီးသည်တင်ယာဉ်တွေကို ကိုဗစ်ရောဂါပိုး ကင်းရှင်းကြောင်း ထောက်ခံချက်ပါမှသာ သွားလာခွင့်ပြုဖို့ ညွှန်ကြားချက်တွေ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် အသွားအလာတွေ လျော့ကျသွားခဲ့တာပါ။ စားသောက်ကုန်တွေ အပါအဝင် ကုန်တင်ယာဉ်တွေ အသွားအလာ နည်းသွားတဲ့အတွက် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေလည်း နှေးကွေးသွားတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်မိုးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“အကိုတို့က ဒီနေ့က ဘာမှအလုပ် မဖြစ်ဘူးလေ၊ အဲ့လိုမျိုးတွေဖြစ်နေတာ စာရွက်စာတမ်းတွေ လိုနေတော့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုက လောလော ဒီနေ့အတိုင်းတာက အလုပ်မဖြစ်သေးဘူး၊ လောလောဆယ်ရပ်ပြီး စောင့်ကြည့်နေကြတယ်။”
ရန်ကုန်ကနေ မန္တလေးကို သွားတဲ့ ကုန်တင်ယာဉ် အစီးရေ ၃၀၀ လောက်ဟာလည်း မနေ့ကအထိ ရမည်းသင်းမြို့အဝင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ ပိတ်မိနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ မန္တလေးတိုင်း အစိုးရကလည်း ဒေသတွင်းကို ဖြတ်သန်းသွားလာမယ့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်တဲ့ ကားတွေက ယာဉ်မောင်းတွေနဲ့ ယာဉ်နောက်လိုက်တွေ ဒီလဆန်းကစပြီး ကပ်ရောဂါကင်းရှင်းကြောင်း ထောက်ခံစာပါမှသာ ခွင့်ပြုမယ့်အကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
အလားတူ ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ကျန်ဒေသတွေထဲက ရှမ်းပြည်နယ်မှာလည်း ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှုတွေမှာ ထိခုကိနေတယ်လို့ ရှမ်းပြည်နယ် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်မောင်သိန်းက ပြောပါတယ်။
“ဥပမာ ကျနော်တို့ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းဆိုလို့ရှိရင် သွားလာလို့ရတာပေါ့လေးနော်၊ ခုဏ လူကြီးတွေကတော့ တစ်ခုတော့ ဟိုဥစ္စာလုပ်ထားတာပေါ့။ ပြည်နယ်အတွင်းမှာ သွားလာလို့ရပေမယ့်လို့ ဟို positive ဖြစ်တဲ့ လူနာ သုံးယောက်တွေ့တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲ့မြို့နယ်ဘက် ဘယ်မြို့နယ်ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့လေ။ အဲ့မြို့နယ်ရဲ့ ခရီးစဉ်ကို ခေတ္တရပ်မယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လပိုင်းအတွင်း သေဆုံးသူ ၃၀၀ လောက်နဲ့ ကူးစက်မှု ၁၀,၀၀၀ ကျော် ရုတ်တရက် တိုးလာတဲ့အထိ ကပ်ရောဂါ ပျံ့နှံ့ခဲ့ရာက သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေကို ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်လာတာပါ။ မန္တလေးတိုင်း COVID-19 ဆိုင်ရာ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းပန်ဆိုင်ကတော့ ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ လိုအပ်ချက်အရ စီစဉ်ရတာလို့ ပြောပါတယ်။
“အခုလက်ရှိ အနေအထားတော့ ကျနော်တို့ ရန်ကုန်မှာ ပိုးအများဆုံးတွေ့တယ်လေးနော်။အခုက တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ခပ်များများမှာကတော့ ရန်ကုန်မှာနေတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေ ဒီဘက်က တက်လာပြီးမှာ ဒီမှာရှိတဲ့ ပြည်သူတစ်ဦးဦးနဲ့ ထိတွေ့တဲ့အချိန်မှာ ပိုးတွေ့ရတဲ့ဟာများတော့ ဒါကျနော်တု့ိက ကျန်းမာရေး ရှူထောင့်ကနေ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ပိုးရှိတဲ့ဘက်က ဒေသက လာတဲ့ဟာဆိုရင် ကျနော်တို့ ပိုးတွေ့နည်းတဲ့ ဒေသဖြစ်ဖြစ် မရှိတဲ့နေရာကို ဒါလာရင် သူ့က စစ်ကိုစစ်ရမှာပေါ့၊ ဒီအတိုင်းပဲ သူတို့ ဝင်လာမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပိုးက ပြန့်ပွားမှုနှုန်းက ပိုပြီးတော့ ကြီးမားတာပေါ့။”
ဒါပေမဲ့လည်း ကိုဗစ်ရောဂါကင်းရှင်းကြောင်း ထောက်ခံချက်ရယူဖို့ အခက်အခဲတချို့ ရှိတယ်လို့လည်း လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ သီတင်း ၂ ပတ်အတွင်း ရောဂါပိုးကင်းရှင်းကြောင်း ကျန်းမာရေးဌာနရဲ့ ထောက်ခံစာ ပြသဖို့ ညွှန်ကြားချက်ရဖို့ အကန့်အသတ်တွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံအဝေးပြေးကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်မိုးက ပြောပါတယ်။
“ဒီစစ်တဲ့ သက်တမ်းက နှစ်ပတ်ပဲ ခံမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ယာဉ်မောင်းယာဉ်လိုက်တွေက အလုပ်လုပ်နေမယ်ဆိုရင် နှစ်ပတ် တစ်ခါ စစ်နေရတာပေါ့၊ နှစ်ပတ် တစ်ခါဆိုတော့ တစ်လ နှစ်ကြိမ်ပေါ့၊ တစ်လ နှစ်ကြိမ်စစ်ပြီးတော့ သွားနေရတယ်၊ သွားနေရမယ်ဆိုတော့ ဒီစစ်တဲ့ test က အများကြီးလိုလာမယ်၊ စစ်တဲ့ နေရာ ဒေသတွေကလည်း အများကြီးလိုလာမယ်၊ ဆေးရုံး ဆေးခန်းတွေလည်း စစ်ပေးဖို့ အများကြီး ဒီဥစ္စာကို သက်သက်ခွဲခြားပြီးတော့ ကျနော်တို့ကို လုပ်ပေးမယ်လိုတယ်ပေ့ါနော်၊ အဲ့ဒါကြောင့် မို့လို့ လက်ရှိတော့ အခက်အခဲတော့ ဒီတစ်ရက် နှစ်ရက်အတွင်းတော့ တွေ့နေအုံးမှာပဲ တစ်ရက် နှစ်ရက်ပြီးရင် စစ်ဆေးတဲ့ ဥစ္စာက မြန်မြန်နဲ့ စစ်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒီအခက်အခဲတွေကတော့ သိပ်ပြဿနာ မရှိဘူး။”
ကချင်ပြည်နယ်ဘက်မှာလည်း ပြင်ပကလာတဲ့ ယာဉ်တွေကို ဒီနေ့ကစပြီး မြစ်ကြီးနားမြို့အတွင်း ဝင်ခွင့်မပြုတော့ဘဲ ယာဉ်မောင်း အလဲလှယ်လုပ်ပြီးမှ ဝင်ခွင့်ပြုထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းကတော့ ရန်ကုန် နေပြည်တော် အမြန်လမ်းဘက်မှာ မော်တော်ယာဉ်တွေ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ရရှိစေဖို့ တင်ပြထားတယ်လို့လည်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈဆိုငျရာကန့ျသတျခကြျတှကွေောင့ျ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုထိခိုကျနေ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ ကန့ျသတျလာရာက ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှမှော အခကျအခဲတှေ ကွုံနရေတဲ့ အခွအေနကေို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက ပွောပွပါမယျ။
ကုနျတငျယာဉျတှနေဲ့ ခရီးသညျတငျယာဉျတှကေို ကိုဗဈရောဂါပိုး ကငျးရှငျးကွောငျး ထောကျခံခကြျပါမှသာ သှားလာခှင့ျပွုဖို့ ညှှနျကွားခကြျတှေ ထှကျပေါျလာပွီးနောကျ အသှားအလာတှေ လြော့ကသြှားခဲ့တာပါ။ စားသောကျကုနျတှေ အပါအဝငျ ကုနျတငျယာဉျတှေ အသှားအလာ နညျးသှားတဲ့အတှကျ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှလေညျး နှေးကှေးသှားတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ အဝေးပွေးကုနျစညျ ပို့ဆောငျရေး ဝနျဆောငျမှု လုပျငနျးရှငျမြားအသငျး အတှငျးရေးမှူး ဦးအောငျမိုးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“အကိုတို့က ဒီနေ့က ဘာမှအလုပျ မဖွဈဘူးလေ၊ အဲ့လိုမြိုးတှဖွေဈနတော စာရှကျစာတမျးတှေ လိုနတေော့ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုက လောလော ဒီနေ့အတိုငျးတာက အလုပျမဖွဈသေးဘူး၊ လောလောဆယျရပျပွီး စောင့ျကွည့ျနကွေတယျ။”
ရနျကုနျကနေ မန်တလေးကို သှားတဲ့ ကုနျတငျယာဉျ အစီးရေ ၃၀၀ လောကျဟာလညျး မနေ့ကအထိ ရမညျးသငျးမွို့အဝငျ စဈဆေးရေးဂိတျမှာ ပိတျမိနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ မန်တလေးတိုငျး အစိုးရကလညျး ဒသေတှငျးကို ဖွတျသနျးသှားလာမယ့ျ ကုနျစညျပို့ဆောငျတဲ့ ကားတှကေ ယာဉျမောငျးတှနေဲ့ ယာဉျနောကျလိုကျတှေ ဒီလဆနျးကစပွီး ကပျရောဂါကငျးရှငျးကွောငျး ထောကျခံစာပါမှသာ ခှင့ျပွုမယ့ျအကွောငျး သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
အလားတူ ညှှနျကွားခကြျ ထုတျပွနျထားတဲ့ ကနြျဒသေတှထေဲက ရှမျးပွညျနယျမှာလညျး ကုနျစညျပို့ဆောငျမှုတှမှော ထိခုကိနတေယျလို့ ရှမျးပွညျနယျ ကုနျစညျပို့ဆောငျရေးအသငျး ဥက်ကဋ်ဌ ဦးခငျမောငျသိနျးက ပွောပါတယျ။
“ဥပမာ ကနြောျတို့ ရှမျးပွညျနယျအတှငျးဆိုလို့ရှိရငျ သှားလာလို့ရတာပေါ့လေးနောျ၊ ခုဏ လူကွီးတှကေတော့ တဈခုတော့ ဟိုဥစ်စာလုပျထားတာပေါ့။ ပွညျနယျအတှငျးမှာ သှားလာလို့ရပမေယ့ျလို့ ဟို positive ဖွဈတဲ့ လူနာ သုံးယောကျတှေ့တယျဆိုလို့ရှိရငျ အဲ့မွို့နယျဘကျ ဘယျမွို့နယျဖွဈဖွဈပေါ့လေ။ အဲ့မွို့နယျရဲ့ ခရီးစဉျကို ခတေ်တရပျမယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ လပိုငျးအတှငျး သဆေုံးသူ ၃၀၀ လောကျနဲ့ ကူးစကျမှု ၁၀,၀၀၀ ကြောျ ရုတျတရကျ တိုးလာတဲ့အထိ ကပျရောဂါ ပြံ့နှံ့ခဲ့ရာက သှားလာလှုပျရှားမှုတှကေို ကန့ျသတျထိနျးခြုပျလာတာပါ။ မန်တလေးတိုငျး COVID-19 ဆိုငျရာ သတငျးထုတျပွနျရေးအဖှဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးစိုငျးပနျဆိုငျကတော့ ရောဂါပိုး ကူးစကျမှုတှကေို ထိနျးခြုပျဖို့ လိုအပျခကြျအရ စီစဉျရတာလို့ ပွောပါတယျ။
“အခုလကျရှိ အနအေထားတော့ ကနြောျတို့ ရနျကုနျမှာ ပိုးအမြားဆုံးတှေ့တယျလေးနောျ။အခုက တိုငျးနဲ့ပွညျနယျ ခပျမြားမြားမှာကတော့ ရနျကုနျမှာနတေဲ့ ပွညျသူလူထုတှေ ဒီဘကျက တကျလာပွီးမှာ ဒီမှာရှိတဲ့ ပွညျသူတဈဦးဦးနဲ့ ထိတှေ့တဲ့အခြိနျမှာ ပိုးတှေ့ရတဲ့ဟာမြားတော့ ဒါကနြောျတု့ိက ကနြျးမာရေး ရှူထောင့ျကနေ ကွည့ျမယျဆိုရငျ ပိုးရှိတဲ့ဘကျက ဒသေက လာတဲ့ဟာဆိုရငျ ကနြောျတို့ ပိုးတှေ့နညျးတဲ့ ဒသေဖွဈဖွဈ မရှိတဲ့နရောကို ဒါလာရငျ သူ့က စဈကိုစဈရမှာပေါ့၊ ဒီအတိုငျးပဲ သူတို့ ဝငျလာမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ ပိုးက ပွန့ျပှားမှုနှုနျးက ပိုပွီးတော့ ကွီးမားတာပေါ့။”
ဒါပမေဲ့လညျး ကိုဗဈရောဂါကငျးရှငျးကွောငျး ထောကျခံခကြျရယူဖို့ အခကျအခဲတခြို့ ရှိတယျလို့လညျး လုပျငနျးရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ သီတငျး ၂ ပတျအတှငျး ရောဂါပိုးကငျးရှငျးကွောငျး ကနြျးမာရေးဌာနရဲ့ ထောကျခံစာ ပွသဖို့ ညှှနျကွားခကြျရဖို့ အကန့ျအသတျတှေ ရှိနတေယျလို့လညျး မွနျမာနိုငျငံအဝေးပွေးကုနျစညျ ပို့ဆောငျရေး ဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးရှငျမြားအသငျး အတှငျးရေးမှူး ဦးအောငျမိုးက ပွောပါတယျ။
“ဒီစဈတဲ့ သကျတမျးက နှဈပတျပဲ ခံမယျဆိုတော့ ကနြောျတို့က ယာဉျမောငျးယာဉျလိုကျတှကေ အလုပျလုပျနမေယျဆိုရငျ နှဈပတျ တဈခါ စဈနရေတာပေါ့၊ နှဈပတျ တဈခါဆိုတော့ တဈလ နှဈကွိမျပေါ့၊ တဈလ နှဈကွိမျစဈပွီးတော့ သှားနရေတယျ၊ သှားနရေမယျဆိုတော့ ဒီစဈတဲ့ test က အမြားကွီးလိုလာမယျ၊ စဈတဲ့ နရော ဒသေတှကေလညျး အမြားကွီးလိုလာမယျ၊ ဆေးရုံး ဆေးခနျးတှလေညျး စဈပေးဖို့ အမြားကွီး ဒီဥစ်စာကို သကျသကျခှဲခွားပွီးတော့ ကနြောျတို့ကို လုပျပေးမယျလိုတယျပေ့ါနောျ၊ အဲ့ဒါကွောင့ျ မို့လို့ လကျရှိတော့ အခကျအခဲတော့ ဒီတဈရကျ နှဈရကျအတှငျးတော့ တှေ့နအေုံးမှာပဲ တဈရကျ နှဈရကျပွီးရငျ စဈဆေးတဲ့ ဥစ်စာက မွနျမွနျနဲ့ စဈပေးနိုငျမယျဆိုရငျတော့ ဒီအခကျအခဲတှကေတော့ သိပျပွူနာ မရှိဘူး။”
ကခငြျပွညျနယျဘကျမှာလညျး ပွငျပကလာတဲ့ ယာဉျတှကေို ဒီနေ့ကစပွီး မွဈကွီးနားမွို့အတှငျး ဝငျခှင့ျမပွုတော့ဘဲ ယာဉျမောငျး အလဲလှယျလုပျပွီးမှ ဝငျခှင့ျပွုထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ အဝေးပွေးကုနျစညျ ပို့ဆောငျရေး ဝနျဆောငျမှု လုပျငနျးရှငျမြားအသငျးကတော့ ရနျကုနျ နပွေညျတောျ အမွနျလမျးဘကျမှာ မောျတောျယာဉျတှေ ဖွတျသနျးသှားလာခှင့ျရရှိစဖေို့ တငျပွထားတယျလို့လညျး ပွောဆိုထားပါတယျ။
