နှစ်ဖက် စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ ကယားပြည်နယ် ဒေသအခေါ် ကရင်နီပြည် လွိုင်ကော်မြို့နယ်တွင်းမှာ စစ်ကောင်စီဘက်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် မနေ့က အရပ်သားထိခိုက်မှုတွေရှိနေပါတယ်။ ခုတလော ကြီးကြီးမားမား တိုက်ပွဲမရှိပေမယ့် စစ်ကောင်စီဖက်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ အရပ်သားနေရာတွေကို ပစ်ခတ်သလို၊ အခုရက်ပိုင်း လွိုင်ကော်-ဘောလခဲဘက်ကို စစ်ရဟက်ယာဉ်တွေနဲ့ နေ့စဉ်လိုလို လက်နက်ခဲယမ်းတွေ ရိက္ခာတွေ ပို့ဆောင်နေတဲ့အကြောင်း KNDF က ပြောဆိုပါတယ်။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးပါမယ်။
ကယား(ကရင်နီ)ပြည် တခွင်မှာ နှစ်ဖက်အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှု တိုက်ပွဲကြီးကြီးမားမား မရှိပေမယ့် စစ်ကောင်စီဘက်က လက်နက်ကြီးတွေ အသုံးပြု အမြဲတမ်း ပစ်ခတ်နေတာလို့ ကရင်နီအမျိုးသားများကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် တိုက်ပွဲတည်ငြိမ်နေတဲ့ ခုရက်ပိုင်းတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ လွိုင်ကော်-ဘောလခဲဖက်ကို စစ်ရဟတ်ယာဉ်တွေ အသုံးပြုပြီး လက်နက်ခဲယမ်းတွေနဲ့ ရိက္ခာတွေ ပို့ဆောင်နေတယ်လို့ ယူဆရကြောင်း၊ တစ်ရက်ကို ၃ကြိမ်ထက်မနည်း စစ်ရဟက်ယာဉ်နဲ့ သွားလာလှုပ်ရှားနေတာလို့ KNDF ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“စစ်ရေးအခြေအနေကတော့ ကျနော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်တာတော့ ရှိတယ်ဗျ၊ ဒါမယ့် ထိတွေ့မှုက နည်းနည်းပဲပေါ့ အဲ့ထိတွေ့ဖြစ်တာရှိတယ်၊ ပြီးရင် စစ်ကောင်စီကတော့ ပုံမှန်ပေါ့ဗျာ ပုံမှန်ပဲ သူတို့ လက်နက်ကြီးတွေ ပစ်ခတ်တာရှိတယ်ပေါ့၊ ဒီရက်ပိုင်းမှာတော့ ဒီစစ်ကောင်စီက ရဟက်ယာဉ်တွေ သုံးပြီးမှ လက်နက် ခဲယမ်းတွေ ရိက္ခာတွေ ပို့ဆောင်တာပဲ ယူဆတယ်ပေါ့လေ ဒီလွိုင်ကော်တို့ လွိုင်ကော်နဲ့ ဘောလခဲပေါ့ အသွားအပြန် နေ့စဉ်နီးပါးလုပ်နေတယ်ပေါ့နော် နှစ်ရက် သုံးရက်ရှိပြီ။ မနေ့ကတော့ ကျနော်တို့ တိုက်ပွဲတော့ မရှိဘူး၊ သို့သော်လည်းပဲ ဒီစစ်ကောင်စီက လက်နက်ကြီးပစ်တာမျိုးရှိတယ်။ အဓိကတော့ လွိုင်ကော်မှာပေါ့နော်။”
စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက် မနေ့က လွိုင်ကော်မြို့နယ် ကျောက်ကြီးရွာဖက်မှာ အရပ်သားတစ်ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတယ်လို့ KNDF က ပြောပါတယ်။ အဲ့ရွာတဝိုက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်တာ မရှိဘူးလို့ အတည်ပြု KNDF က ပြောဆိုပါတယ်။
မနေ့က ညနေ ၃နာရီလောက်မှာ အသက် ၅၀ အရွယ် ဦးအောင်ဖေ ဟာ တောင်ယာကနေပြန်လာရင်း
ကျောက်ကြီးရွာ တံတားအနားမှာ လက်နက်ကြီးကျရောက်ပေါက်ကွဲလို့ ညာဘက် တင်ပါး ကျည်စထိမှန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်းနဲ့ ဒဏ်ရာရ လူနာကို လွိုင်ကော်ဆေးရုံကြီးသို့ ကူညီပို့ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့ ရွှေလွိုင်ကော် ပရဟိအသင်းက လူမှုကွန်ရက် ဖေ့ဘုတ် စာမျက်နှာမှာ ဓာတ်ပုံနဲ့အတူ ဖောပြထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ စစ်မြေပြင်သာမက အရပ်သားပြည်သူနေထိုင်တဲ့နေရာမှာလည်း လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ တောက်လျှောက် ပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ပစ်မှတ်မခွဲဘဲ အရပ်သားတွေကိုပါ တိုက်ခိုက်တာလို့ KNDF ပြောခွင့်ရသူက ပြောပါတယ်။
“လက်နက်ကြီးလှမ်းပစ်တဲ့ ရွာတွေဖက်တော့ တိုက်ပွဲဖြစ်တာမျိုးမရှိဘူးဗျ၊ တိုက်ပွဲဖြစ်တာမရှိဘဲ စစ်ကောင်စီက တစ်ဖက်သက် ပစ်နေတာမျိုးပေါ့နော်။ ထိတွေ့မှုရှိတဲ့ ဖက်တွေကတော့ လက်နက်ကြီးတာတော့ ရှိတယ်၊ အဲ့ဖက်မှာ ရှေ့တန်းနယ်မြေလို့ပြောမှာပေါ့နော်၊ တိုက်ပွဲနယ်မြေတွေထဲမှာပဲ ကျနော်တို့ အဖက်ခြမ်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်စွဲမှာစိုးလို့ ကျနော်တို့အဖွဲ့တွေ လှုပ်ရှားနေတာပေါ့နော် လှုပ်ရှားရင်နဲ့ နည်းနည်းလေ ထိတွေ့မှုဖြစ်တာ အဲ့လောက်ပါပဲဟုတ် အဲ့ပုံစံမျိုးပဲ ဒါမယ့် လက်နက်ကြီးပစ်တဲ့ဟာတော့ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာကို ပစ်တာမျိုးတော့ မဟုတ်ဘူး၊ တိုက်ပွဲမဖြစ်ဘူးပေါ့လေ အဲ့ရွာတွေက။”
လတ်တလော လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှု၊ စစ်ရဟက်ယာဉ်ထောက်ပို့မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ တစုံတရာထုတ်ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။
တိုက်ပွဲတည်ငြိမ်နေတဲ့ဖက်မှာ ရွာသူရွာသားတချို့က နေရပ်ပြန်နေကြပေမယ့် လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်သံတွေ ကြားနေရဆဲပဲလို့ လွိုင်ကော်နယ် ကုန်းသာရွာခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“အခုလောလောတော့ တပ်စွဲထားတာတော့ ရှိသေးတယ်ပေါ့နော် ဒါမယ့် အခြေအနေ နည်းနည်းငြိမ်နေသေးခါကျတော့ ရွာထဲမှာတော့ ပြန်လာနေလို့ရပါပြီး၊ ရွာထိက တောင်မှာလေ(စစ်ကောင်စီတပ်)ရှိတယ်ပေါ့နော် ရွာအောက်မှာဆိုလည်း ဆောင်းကန်ဘက်မှာ သူတို့ တပ်စွဲနေတုန်းပဲပေါ့နော် ကျမတို့ အဲ့ကြာမှာပေါ့ နေနေရတာပေါ့။ ကျနော်တို့က နားစွပ်နေရတာပေါ့နော် တကယ်လို့ အသံရွာအပေါ်ဖက် ကြားမယ်ဆိုတော့ ကျမတို့က ပြေးဖို့ အဆင်သင့်ပြင်ထားတာပေ့ါနော်။ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်သံတော့ ကြားနေရတာပေါ့နော် ဒါမယ့် ကျမတို့ နားယဉ်သွားခါကျတော့ ရွာထဲတော့ မကျဘူးဆိုတော့ ကျမတို့က လောလောဆယ် ရွာထဲမှာတော့ နေနိုင်သေးတာပေါ့။”
ကယား(ကရင်နီ)တခွင်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ နှိပ်ကွပ်မှုတွေကြောင့် စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာတာ
နှစ်နှစ်ကျော် ရှိသွားပါပြီ။ တိုက်ပွဲကြောင့် သိန်းနဲ့ချီတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေလည်း ခုချိန်ထိ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ဘေးလွတ်ရာမှာ တိမ်းရှောင်နေကြပြီး စားရေသောက်ရေး ဆေးဝါး စတဲ့ အကူအညီတွေ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
{Unicode}
လှိုငျကောျမွို့နယျတှငျး လကျနကျကွီးပဈခတျမှု အရပျသားထိခိုကျ
ဖဖေောျဝါရီ ၂၂၊ ၂၀၂၃ (ဗှီအိုအေ၊မွနျမာ)
နှဈဖကျ စဈရေးတငျးမာနတေဲ့ ကယားပွညျနယျ ဒသေအခေါျ ကရငျနီပွညျ လှိုငျကောျမွို့နယျတှငျးမှာ စဈကောငျစီဘကျက လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျမှုကွောင့ျ မနေ့က အရပျသားထိခိုကျမှုတှရှေိနပေါတယျ။ ခုတလော ကွီးကွီးမားမား တိုကျပှဲမရှိပမေယ့ျ စဈကောငျစီဖကျက လကျနကျကွီးတှနေဲ့ အရပျသားနရောတှကေို ပဈခတျသလို၊ အခုရကျပိုငျး လှိုငျကောျ-ဘောလခဲဘကျကို စဈရဟကျယာဉျတှနေဲ့ နေ့စဉျလိုလို လကျနကျခဲယမျးတှေ ရိက်ခာတှေ ပို့ဆောငျနတေဲ့အကွောငျး KNDF က ပွောဆိုပါတယျ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ထားတာကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးပါမယျ။
ကယား(ကရငျနီ)ပွညျ တခှငျမှာ နှဈဖကျအပွနျအလှနျပဈခတျမှု တိုကျပှဲကွီးကွီးမားမား မရှိပမေယ့ျ စဈကောငျစီဘကျက လကျနကျကွီးတှေ အသုံးပွု အမွဲတမျး ပဈခတျနတောလို့ ကရငျနီအမြိုးသားမြားကာကှယျရေးတပျ (KNDF) ပွနျကွားရေးတာဝနျခံတဈဦးက ပွောပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ တိုကျပှဲတညျငွိမျနတေဲ့ ခုရကျပိုငျးတှမှော စဈကောငျစီတပျတှဟော လှိုငျကောျ-ဘောလခဲဖကျကို စဈရဟတျယာဉျတှေ အသုံးပွုပွီး လကျနကျခဲယမျးတှနေဲ့ ရိက်ခာတှေ ပို့ဆောငျနတေယျလို့ ယူဆရကွောငျး၊ တဈရကျကို ၃ကွိမျထကျမနညျး စဈရဟကျယာဉျနဲ့ သှားလာလှုပျရှားနတောလို့ KNDF ပွနျကွားရေးတာဝနျခံတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“စဈရေးအခွအေနကေတော့ ကနြောျတို့ တိုကျပှဲဖွဈတာတော့ ရှိတယျဗြ၊ ဒါမယ့ျ ထိတှေ့မှုက နညျးနညျးပဲပေါ့ အဲ့ထိတှေ့ဖွဈတာရှိတယျ၊ ပွီးရငျ စဈကောငျစီကတော့ ပုံမှနျပေါ့ဗြာ ပုံမှနျပဲ သူတို့ လကျနကျကွီးတှေ ပဈခတျတာရှိတယျပေါ့၊ ဒီရကျပိုငျးမှာတော့ ဒီစဈကောငျစီက ရဟကျယာဉျတှေ သုံးပွီးမှ လကျနကျ ခဲယမျးတှေ ရိက်ခာတှေ ပို့ဆောငျတာပဲ ယူဆတယျပေါ့လေ ဒီလှိုငျကောျတို့ လှိုငျကောျနဲ့ ဘောလခဲပေါ့ အသှားအပွနျ နေ့စဉျနီးပါးလုပျနတေယျပေါ့နောျ နှဈရကျ သုံးရကျရှိပွီ။ မနေ့ကတော့ ကနြောျတို့ တိုကျပှဲတော့ မရှိဘူး၊ သို့သောျလညျးပဲ ဒီစဈကောငျစီက လကျနကျကွီးပဈတာမြိုးရှိတယျ။ အဓိကတော့ လှိုငျကောျမှာပေါ့နောျ။”
စဈကောငျစီတပျရဲ့ လကျနကျကွီးပဈခတျမှုကွောင့ျ ဖဖေောျဝါရီ ၂၁ ရကျ မနေ့က လှိုငျကောျမွို့နယျ ကြောကျကွီးရှာဖကျမှာ အရပျသားတဈဦး ထိခိုကျဒဏျရာရရှိတယျလို့ KNDF က ပွောပါတယျ။ အဲ့ရှာတဝိုကျမှာ တိုကျပှဲဖွဈတာ မရှိဘူးလို့ အတညျပွု KNDF က ပွောဆိုပါတယျ။
မနေ့က ညနေ ၃နာရီလောကျမှာ အသကျ ၅၀ အရှယျ ဦးအောငျဖေ ဟာ တောငျယာကနပွေနျလာရငျး
ကြောကျကွီးရှာ တံတားအနားမှာ လကျနကျကွီးကရြောကျပေါကျကှဲလို့ ညာဘကျ တငျပါး ကညြျစထိမှနျ ဒဏျရာရရှိခဲ့ကွောငျးနဲ့ ဒဏျရာရ လူနာကို လှိုငျကောျဆေးရုံကွီးသို့ ကူညီပို့ဆောငျပေးခဲ့တယျလို့ ရှှလှေိုငျကောျ ပရဟိအသငျးက လူမှုကှနျရကျ ဖေ့ဘုတျ စာမကြျနှာမှာ ဓာတျပုံနဲ့အတူ ဖောပွထားပါတယျ။
စဈကောငျစီတပျတှဟော စဈမွပွေငျသာမက အရပျသားပွညျသူနထေိုငျတဲ့နရောမှာလညျး လကျနကျကွီးတှနေဲ့ တောကျလြှောကျ ပဈခတျနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ စဈကောငျစီတပျတှဟော ပဈမှတျမခှဲဘဲ အရပျသားတှကေိုပါ တိုကျခိုကျတာလို့ KNDF ပွောခှင့ျရသူက ပွောပါတယျ။
“လကျနကျကွီးလှမျးပဈတဲ့ ရှာတှဖေကျတော့ တိုကျပှဲဖွဈတာမြိုးမရှိဘူးဗြ၊ တိုကျပှဲဖွဈတာမရှိဘဲ စဈကောငျစီက တဈဖကျသကျ ပဈနတောမြိုးပေါ့နောျ။ ထိတှေ့မှုရှိတဲ့ ဖကျတှကေတော့ လကျနကျကွီးတာတော့ ရှိတယျ၊ အဲ့ဖကျမှာ ရှေ့တနျးနယျမွလေို့ပွောမှာပေါ့နောျ၊ တိုကျပှဲနယျမွတှေထေဲမှာပဲ ကနြောျတို့ အဖကျခွမျးမှာ စဈကောငျစီတပျစှဲမှာစိုးလို့ ကနြောျတို့အဖှဲ့တှေ လှုပျရှားနတောပေါ့နောျ လှုပျရှားရငျနဲ့ နညျးနညျးလေ ထိတှေ့မှုဖွဈတာ အဲ့လောကျပါပဲဟုတျ အဲ့ပုံစံမြိုးပဲ ဒါမယ့ျ လကျနကျကွီးပဈတဲ့ဟာတော့ တိုကျပှဲဖွဈတဲ့နရောကို ပဈတာမြိုးတော့ မဟုတျဘူး၊ တိုကျပှဲမဖွဈဘူးပေါ့လေ အဲ့ရှာတှကေ။”
လတျတလော လကျနကျကွီးပဈခတျမှု၊ စဈရဟကျယာဉျထောကျပို့မှုနဲ့ ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီဘကျကတော့ တစုံတရာထုတျပွနျတာ မရှိသေးပါဘူး။
တိုကျပှဲတညျငွိမျနတေဲ့ဖကျမှာ ရှာသူရှာသားတခြို့က နရေပျပွနျနကွေပမေယ့ျ လကျနကျကွီး ပဈခတျသံတှေ ကွားနရေဆဲပဲလို့ လှိုငျကောျနယျ ကုနျးသာရှာခံတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“အခုလောလောတော့ တပျစှဲထားတာတော့ ရှိသေးတယျပေါ့နောျ ဒါမယ့ျ အခွအေနေ နညျးနညျးငွိမျနသေေးခါကတြော့ ရှာထဲမှာတော့ ပွနျလာနလေို့ရပါပွီး၊ ရှာထိက တောငျမှာလေ(စဈကောငျစီတပျ)ရှိတယျပေါ့နောျ ရှာအောကျမှာဆိုလညျး ဆောငျးကနျဘကျမှာ သူတို့ တပျစှဲနတေုနျးပဲပေါ့နောျ ကမြတို့ အဲ့ကွာမှာပေါ့ နနေရေတာပေါ့။ ကနြောျတို့က နားစှပျနရေတာပေါ့နောျ တကယျလို့ အသံရှာအပေါျဖကျ ကွားမယျဆိုတော့ ကမြတို့က ပွေးဖို့ အဆငျသင့ျပွငျထားတာပေ့ါနောျ။ လကျနကျကွီးပဈခတျသံတော့ ကွားနရေတာပေါ့နောျ ဒါမယ့ျ ကမြတို့ နားယဉျသှားခါကတြော့ ရှာထဲတော့ မကဘြူးဆိုတော့ ကမြတို့က လောလောဆယျ ရှာထဲမှာတော့ နနေိုငျသေးတာပေါ့။”
ကယား(ကရငျနီ)တခှငျမှာ စဈကောငျစီတပျရဲ့ နှိပျကှပျမှုတှကွေောင့ျ စဈရေးပဋိပက်ခဖွဈပှားလာတာ
နှဈနှဈကြောျ ရှိသှားပါပွီ။ တိုကျပှဲကွောင့ျ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှလေညျး ခုခြိနျထိ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ဘေးလှတျရာမှာ တိမျးရှောငျနကွေပွီး စားရသေောကျရေး ဆေးဝါး စတဲ့ အကူအညီတှေ လိုအပျနဆေဲဖွဈပါတယျ။
