NCA အပစ်ရပ်သဘောတူညီချက် ရယူထားတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို စစ်ကောင်စီနဲ့ ဆွေးနွေးမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကြေငြာထားပေမယ့် လက်ရှိအကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ သက်ဆိုင်သူတွေကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ အပစ်ရပ်အဖွဲ့တွေ စုဖွဲ့ထားတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ PPST ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ပြောခွင့်ရ ခွန်မြင့်ထွန်း,ကို ကိုသားညွန့်ဦးက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
မေး ။ ။ အခုဆိုရင် NCA တနိုင်ငံလုံး အပစ်ရပ်စဲရေး စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့တာ (၆) နှစ်ပြည့်အချိန် ရောက်သွားပါပြီ။ ခြောက်နှစ်ပြည့်အခမ်းအနားလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျင်းပခဲ့ကြတယ်။ PPST အနေနဲ့ အခုလို ခြောက်နှစ်ပြည့်တဲ့အချိန်၊ အခြေအနေအခါမှာ NCA က ဘယ်အတိုင်းအတာထိ၊ ဘယ်ကာလအထိ ခရီးပေါက်နေပြီလို့ ယူဆပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ စစ်ကောင်စီက အာဏာမသိမ်းခင်အထိ ကျနော်တို့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်ပိုင်း (၃) ကို ချုပ်ဆိုနိုင်သည့်အထိ ခရီးပေါက်ခဲ့ပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့်ပြောရင် ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်ပိုင်း (၃) မှာ ကျနော်တို့ ပြည်ထောင်စုကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်မယ်ဆိုတဲ့ နည်းနာလုပ်ငန်းစဉ်တွေ အဲဒါတွေကို သဘောတူခဲ့တဲ့အဆင့်။ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ လမ်းကြောင်း။ ကျနော်တို့တိုင်းပြည်က နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုရှိရှိနဲ့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကို ထူထောင်နိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းတခုပေါ် ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ သို့သော်လဲ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်က ဒီအခက်အခဲ၊ အကျပ်အတည်းပေါင်း များစွာနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ အကျပ်အတည်းကာလမျိုးတွေ ကြုံရပေမယ်လို့ အဲဒီ ကိုဗစ်-၁၉ အကျပ်အတည်းကာလထဲမှာပဲ ကျနော်တို့ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို ကျင်းပခဲ့ပြီးတော့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်အပိုင်း (၃) ကို ရယူနိုင်ခဲ့တယ်။ တိုင်းပြည်ကို နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုရှိရှိနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်ပြီးတော့ တိုင်းပြည်တိုးတက်ရေး လမ်းကြောင်းတခုပေါ်ကို ရောက်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီကာလမျိုးမှာ စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် ဒီကနေ့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ အပါအဝင်၊ ကျန်းမာရေးအပါအဝင်၊ အထွေထွေအကျပ်အတည်းတွေကတော့ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့တယ်လို့ ဒီလိုပဲသုံးသပ်ပါတယ်။
မေး ။ ။ အခု စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းအခြေအနေကို မေးချင်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ NCA က မရှိတော့ဘူးလို့ ပြောနေဆိုနေ ဆွေးနွေးသံတွေလည်း ကျနော်တို့ ကြားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လဲ NCA သဘောထားကတော့ ရှိနေမှာပဲ။ အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူ စာချုပ်ပါ သဘောတူညီချက်အတိုင်း ဆက်ရှိနေမယ်ဆိုတဲ့ ယူဆတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ရှိပါတယ်။ PPST အနေနဲ့ ဘယ်လိုယူဆပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်အတွက် နိုင်ငံရေးအရ အမြင့်ဆုံးစာချုပ်က နှစ်ရပ် ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ လွတ်လပ်ရေးအကြိုကာလမှာ ရရှိခဲ့တာ အားလုံးသဘောတူညီပြီသား၊ တယောက်ကိုတယောက် တကယ်လည်းတွေ့ပြီးတော့ သဘောတူညီချက်ယူတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ အကြေအလည်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီးတော့ သဘောတူစာချုပ် ချုပ်နိုင်ခဲ့တာက ပင်လုံစာချုပ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနောက် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း နှစ် (၇၀) အတွင်းမှာတော့ ကျနော်တို့ အကြေအလည်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီးတော့ နိုင်ငံရေးနဲ့ အမြင့်ဆုံးရရှိတဲ့ သဘောတူစာချုပ်က NCA ဖြစ်ပါတယ်။ NCA မှာ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ထူထောင်မယ့်ဟာကို ‘ဖယ်ဒရယ်’ ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို တပ်မတော်ဘက်နဲ့ အင်အားစုတွေအကုန်လုံးက လက်ခံပြီးတော့ သဘောတူညီနိုင်ခဲ့တာ ဒီစာချုပ်မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ NCA စာချုပ်အနေနဲ့ကတော့ စာချုပ်အနေနဲ့ ရှိမယ်။ ကျနော်တို့ PPST အနေနဲ့ကတော့ အခုလက်ရှိ အကောင်အထည်ဖော်တဲ့အခါမှာ NCA ရဲ့ အနစ်သာရတွေကို ရယူပြီးတော့ ဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုတဲ့ သဘောထား ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုနည်းတူပဲ အခု စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက်မှာ ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းတယ်။ (၂) ရက်နေ့မှာ ကျနော်တို့ ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုရင် စစ်ကောင်စီနဲ့ နိုင်ငံရေးမဆွေးနွေးဘူးလို့ ထုတ်ပြည်ကြေညာခဲ့တယ်။ အဲဒါ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ NCA မှာပါတဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းမယ်ဆိုတာမျိုးကို စစ်ကောင်စီက မလုပ်ဘဲနဲ့ ဒီနိုင်ငံရေးပြဿနာကို အင်အားသုံးပြီးဖြေရှင်းတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ ဆန့်ကျင်ခဲ့တယ်၊ ကန့်ကွက်ခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့က နိုင်ငံရေးမဆွေးနွေးဘူးလို့လည်း တရားဝင်ပြောခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီနိုင်ငံရေးမဆွေးနွေးဘူးဆိုတာ ဘာကို မဆွေးနွေးတာလဲဆိုရင် NCA အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်လုပ်ငန်းစဉ်တွေထဲက နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို ကျနော်တို့ မဆွေးနွေးဘူးလို့ပြောတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၁ ရာစု ပင်လုံညီလာခံကို ကျင်းပတာမျိုး၊ NCA အကောင်အထည်ဖော်တဲ့ စာချုပ် JMC လို ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ အစည်းအဝေးတွေအပါအဝင် အဲဒီလို နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို ကျနော်တို့ တက်ရောက်မဆွေးနွေးဘူးလို့ ကျနော်တို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလဲ အောက်တိုဘာလ (၁၅) ရက်နေ့မှာ PPST က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာကတော့ သက်ဆိုင်သူများနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ဆိုတဲ့ဟာကို အဖြေရှာဖို့ဆိုတာကို ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ စောစောက ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၂) ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ သဘောထားနဲ့ ကွဲလွဲမှု မရှိပါဘူး။ တချို့ကတော့ ကွဲလွဲတယ်လို့ ပြောပေမယ့် မကွဲလွဲပါဘူး။ ကွဲပြားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကွဲပြားချက်က ဘာလဲဆိုရင် ကျနော်တို့ ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၂) ရက်နေ့ ပြောခဲ့တာက စစ်ကောင်စီနဲ့ နိုင်ငံရေးမဆွေးနွေးဘူးဆိုတာ NCA ရဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုဆိုင်ရာ မူဘောင်ထဲက နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို မဆွေးနွေးဘူးလို့ပြောတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ (၁၅) ရက်နေ့မှာ သက်ဆိုင်ရာသူအားလုံးနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ပြောတာကတော့ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းအပါအဝင် အကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါတွေကိုတော့ NCA ရဲ့ အနစ်သာရကို အခြေခံပြီးတော့ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး ။ ။ ကျနော် နည်းနည်းလေး ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မေးချင်ပါတယ်။ အဲဒီနေရာမှာ စစ်ကောင်စီကို part of the stakeholder နိုင်ငံရဲ့အစိတ်အပိုင်းတရပ်၊ ဦးဆောင်မှုအစိတ်အပိုင်းတရပ်အနေနဲ့ ဆွေးနွေးဘက်အဖြစ် လက်ခံတယ်ဆိုတဲ့ သဘောလား။
ဖြေ ။ ။ အဲဒါကတော့ ကျနော်တို့အတွင်းမှာ အားလုံးက ဒီအခြေအနေအတွင်းမှာတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ အခြေအနေ၊ အနေအထားပေါ်လည်း မူတည်မယ်လို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ တိုင်းပြည်ကို လက်ရှိအကျပ်အတည်းတွေကို ဆွေးနွေးပြီးတော့ သက်ဆိုင်သူတွေကြားမှာ ဆွေးနွေးဖြေရှင်းကြ၊ ဒါကတော့ အကောင်ဆုံးဖြစ်မယ် ဒီနည်းလမ်းကဆိုတဲ့ အမြင်နဲ့ ဒါကိုထုတ်ပြန်တယ်။ ဆိုတော့ ဒီလိုတွေ့ဆုံဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာ စစ်ကောင်စီကတော့ ဆွေးနွေးဘက်အဖြစ် ရှိခြင်း၊မရှိခြင်းကလဲ စစ်ကောင်စီနဲ့လည်း သက်ဆိုင်ပါလိမ့်မယ်။
မေး ။ ။ စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ သူတို့ရဲ့ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်မှာ NCA ကို ဆက်သွားဖို့၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်ဖို့။ ပြောမယ်ဆိုရင် အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးကိုလည်း ဆက်တိုးထားတွေ ရှိပါတယ်။ သူတို့ဘက်ကတော့ ဆက်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတဲ့ NCA ဆက်လက်အကောင်အထည် ဖော်သွားမယ်။ တိုးချဲ့သွားမယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆ ပြောဆိုမှုတွေကို ကျနော်တို့ သတိထားမိပါတယ်။ အဲဒီတော့ စစ်ကောင်စီကလုပ်မယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ PPST က ဘယ်လိုသဘောထားပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ စစ်ကောင်စီကပြောတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ကျနော်တို့ ပြောနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ထဲမှာ ကွာခြားချက်ကတော့ NCA ထဲက နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုဆိုင်ရာ မူဘောင်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကျနော်တို့ မဆွေးနွေးဘူး။ အဓိကအချက်က ဘာလဲဆိုရင် ကျနော်တို့ NCA မှာက နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးခဲ့တာက အဓိကအားဖြင့် လူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့တဲ့ အစိုးရက နိုင်ငံရေးအစိုးရ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအစိုးရလက်ထက်မှာမှ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးလို့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထို့နည်းတူစွာပဲ လူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်တဲ့ လွှတ်တော် ရှိမယ်။ ရှိရမယ်။ လူထုက ရွေးကောက်တဲ့ အစိုးရ၊ နိုင်ငံရေးအစိုးရ ရှိရမယ်။ အဲဒီကာလမျိုးမှာမှ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေက ဖြစ်ပါမယ်။ စစ်ကောင်စီကတော့ လူထုက တင်မြှောက်ထားတဲ့ နိုင်ငံရေးအစိုးရလည်း မဟုတ်ဘူး။ လူထုက တင်မြှောက်ထားတဲ့ လွှတ်တော်လည်း မရှိဘူး။ ဒီကာလမျိုးမှာ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးလို့ မရဘူး။ တနည်းအားဖြင့် NCA နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်လို့ မရဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ စစ်ကောင်စီက ဖော်ဆောင်တဲ့ နည်းနာကို ကျနော်တို့က ဘယ်လိုနည်းနဲ့ ဖော်ဆောင်မယ်ဆိုတာကို မသိပေမယ့် ကျနော်တို့က အဲဒီအချက်အလက်တွေ မပြည့်စုံဘဲနဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှု၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုတွေကိုတော့ PPST အနေနဲ့ ဆောင်ရွက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
မေး ။ ။ ပြီးခဲ့တဲ့ NCA (၆) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနား စစ်ကောင်စီက ပြုလုပ်ခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ သိရသလောက် PPST ကို ဖိတ်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တဖွဲ့ချင်း ဖိတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အရင်တုန်းကတော့ အစိုးရအနေနဲ့ PPST နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံပြီးတော့ PPST ကိုလည်း ဖိတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲဒီတော့ စစ်ကောင်စီဘက်ကရော သဘောထားများ ပြောင်းလာတာ ရှိပါသလား။
ဖြေ ။ ။ ဆက်ဆံရေးနဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ NCA စာချုပ်အရ ဆောင်ရွက်တဲ့အခါမှာတော့ PPST နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံတာမျိုးပေါ့။ အခုကတော့ NCA ကို လက်မှတ်ရေးထိုးကြတဲ့အခါမှာ တဖွဲ့ချင်းအနေနဲ့ ရေးထိုးခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်။ နောက်တခု NCA မတိုင်ခင်မှာ ပြည်နယ်အဆင့်၊ ပြည်ထောင်စုအဆင့် စာချုပ်တွေ သီးခြားချုပ်ခဲ့တော့ အဲဒီစာချုပ်တွေက ကွဲပြားတဲ့အပေါ်မှာ ကျနော်တို့ PPST အနေနဲ့ ဒါကိုပြောစရာ မရှိပါဘူး။ သို့သော်လဲပဲ NCA စာချုပ် ပေါ်ထွန်းခဲ့တာကတော့ သမ္မတကြီးဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေကို စုပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်တဲ့ကိစ္စတွေကို အလေးထားပြီးတော့၊ အလေးပေးခဲ့လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ တဖွဲ့ချင်း ဆက်ဆံရေးတွေ ထူထောင်ပြီးတော့ PPST နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ တဖွဲ့ချင်းဆက်ဆံရေး ထူထောင်ပြီးတော့ အခုလိုမျိုး ရေရှည်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ PPST အတွင်းမှာ ညီညွှတ်ရေးအတွက်နဲ့ နိုင်ငံရေးအဓိပ္ပါယ်ရှိရှိ ရှေ့ဆက်ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက်ကော ကျနော်တို့ PPST အတွင်းမှာ ပြန်လည်သုံးသပ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နောက်တခုကတော့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ဆန္ဒပြမှုတွေ အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းခံရပြီးနောက်မှာ လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုတွေ၊ ဒေသအလိုက် ပေါ်လာတာ ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်လိုတဲ့ လူငယ်တွေလည်း တော်တော်များများလည်း ရောက်နေတယ်လို့ တပ်ဖွဲ့တွေ ဖွဲ့တယ်လို့လည်း ကျနော်တို့ သိထားပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ကော PPST က ဘယ်လိုလက်ခံထားပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ကတော့ CDM လှုပ်ရှားမှုအပါအဝင် နွေဦးတော်လှန်ရေး ပေါ်ပေါက်လာတာဟာ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေး တောင်းဆိုချက်အရ ဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့ ပြည်သူလူထုရဲ့ နိုင်ငံရေးတောင်းဆိုချက်အရ တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်အရ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ကျနော်တို့ အသိအမှတ်ပြုပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လဲ CDM အပါအဝင် လူထုတော်လှန်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စရပ်တွေကို ကျနော်တို့ PPST အနေနဲ့ ပံ့ပိုးသွားမယ်။ ကူညီဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ ဒီမှာတော့ တဖွဲ့ချင်းအလိုက် PPST အစုအပေါင်းအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်တဲ့ကိစ္စတွေ ရှိသလို၊ တချို့ကိစ္စရပ်တွေကတော့ အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ ဒီပေါ်မှာ ဆောင်ရွက်ကြတာ ရှိပါတယ်။
မေး ။ ။ တချိန်တည်းမှာပဲ အခု ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေဆိုပြီးတော့ ဒေသအလိုက် ပေါ်လာတာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေရဲ့ လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုတွေကို တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ အခြေစိုက်ပြီးတော့ သင်တန်းပေးနေတာ ရှိတယ်။ အကူအညီပေးနေတာ ရှိတယ်ဆိုပြီးတော့ စစ်ကောင်စီ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွေမှာ မကြာခဏဆိုသလိုပဲ တုံ့ပြန်တာကို သတိထားမိပါတယ်။ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေကို သင်တန်းပေးတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ကော ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ဒီကိစ္စရပ်တွေကတော့ တဖွဲ့ချင်း ဆောင်ရွက်ကြတဲ့၊ သဘောထားတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်ကြတဲ့အပေါ်မှာတော့ ကျနော်တို့ PPST အနေနဲ့ သဘောထား ပေးခွင့်မရှိပါဘူး။ ဒါက တဖွဲ့ချင်းအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့် ပြောရရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ဘုံရည်မှန်းချက်ကြီးကတော့ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်ရေးနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကလည်း ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ထူထောင်နိုင်ဖို့၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းဖို့ လုပ်ကြတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် နည်းနာတွေ၊ ဖော်ဆောင်တဲ့နည်းနာတွေ၊ ရပ်တည်မှုတွေက အတွင်သဏ္ဍာန်တွေ မတူပေမယ့် ဘုံရည်မှန်းချက်၊ ဦးတည်ချက်တူတဲ့အတွက် ကိုယ့်အတိုင်းအတာနဲ့ကိုယ် ဆောင်ရွက်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အတိုင်းအတာ ဒီဂရီကတော့ ကွာခြားမှု ရှိပေမယ့်လို့ ဦးတည်ချက်ချင်းကတော့ အတူတူပါပဲ။
မေး ။ ။ ကျနော်နောက်ဆုံးတခု မေးချင်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေ ခွန်မြင့်ထွန်းတို့အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စေ့စပ်ဆွေးနွေးရမယ်။ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရမယ်ဆိုပြီးတော့ လုပ်ခဲ့ပြီးတော့ အခုဆိုရင် NCA တနိုင်ငံလုံး အပစ်ရပ်စဲရေးစာချုပ် သဘောတူညီချက်တွေ ထွက်လာခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဒါပေမဲ့လဲ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ အခြေအနေအရ ဒေသအလိုက် လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုတွေ ပိုပြီးတော့ အားကောင်းလာတယ်။ ပိုပြီးတော့ အဲဒီဘက်ကို ဦးတည်လာနေတာကို သတိထားမိပါတယ်။ အဲဒီတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်က နောက်ပြန်ဆုတ်သွားပြီလား။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ကတော့ အဲဒီဟာကို PPST က ပြီးခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးတွေမှာ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုရင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ကြေငြာလိုက်တာဟာ ကျနော်တို့တိုင်းရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ကူးပြောင်းမှုကို နောက်ဆုတ်သွားစေတယ်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့အတွက်ကို ကြီးစွာသော အဟန့်အတား ဖြစ်စေတယ်လို့ ကျနော်တို့ တရားဝင်ထုတ်ပြန် ပြောထားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ ဖြစ်စဉ်က ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ရပ်တန့်သွားတဲ့အပြင်၊ ကျနော်တို့တိုင်းပြည်မှာ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်း၊ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး အထွေထွေအကျပ်အတည်းတွေကို ဖန်တီးလိုက်တာလို့ပဲ တင်ပြချင်ပါတယ်။
ကိုသားညွှန့်ဦး ။ ။ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။ အခုလို ဖြေကြားပေးတာ။
==Unicode==
NCA အပဈရပျသဘောတူညီခကြျ ရယူထားတဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတှအေနနေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးဆိုငျရာ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးပှဲတှကေို စဈကောငျစီနဲ့ ဆှေးနှေးမှာ မဟုတျဘူးလို့ ကွငွောထားပမေယ့ျ လကျရှိအကပြျအတညျးတှကေို ဖွရှေငျးနိုငျဖို့ သကျဆိုငျသူတှကွေား ဆှေးနှေးညှိနှိုငျးသှားမှာ ဖွဈတယျလို့ အပဈရပျအဖှဲ့တှေ စုဖှဲ့ထားတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျ ဦးဆောငျအဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ PPST ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျ ပွောခှင့ျရ ခှနျမွင့ျထှနျး,ကို ကိုသားညှန့ျဦးက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
မေး ။ ။ အခုဆိုရငျ NCA တနိုငျငံလုံး အပဈရပျစဲရေး စာခြုပျခြုပျဆိုခဲ့တာ (၆) နှဈပွည့ျအခြိနျ ရောကျသှားပါပွီ။ ခွောကျနှဈပွည့ျအခမျးအနားလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ကငြျးပခဲ့ကွတယျ။ PPST အနနေဲ့ အခုလို ခွောကျနှဈပွည့ျတဲ့အခြိနျ၊ အခွအေနအေခါမှာ NCA က ဘယျအတိုငျးအတာထိ၊ ဘယျကာလအထိ ခရီးပေါကျနပွေီလို့ ယူဆပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ စဈကောငျစီက အာဏာမသိမျးခငျအထိ ကနြောျတို့ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျပိုငျး (၃) ကို ခြုပျဆိုနိုငျသည့ျအထိ ခရီးပေါကျခဲ့ပါတယျ။ တနညျးအားဖွင့ျပွောရငျ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျပိုငျး (၃) မှာ ကနြောျတို့ ပွညျထောငျစုကို ဘယျလိုတညျဆောကျမယျဆိုတဲ့ နညျးနာလုပျငနျးစဉျတှေ အဲဒါတှကေို သဘောတူခဲ့တဲ့အဆင့ျ။ ပွောရမယျဆိုရငျတော့ လမျးကွောငျး။ ကနြောျတို့တိုငျးပွညျက နိုငျငံရေး တညျငွိမျမှုရှိရှိနဲ့ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစုကို ထူထောငျနိုငျမယ့ျ လမျးကွောငျးတခုပေါျ ရောကျရှိခဲ့ပါတယျ။ သို့သောျလဲ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျက ဒီအခကျအခဲ၊ အကပြျအတညျးပေါငျး မြားစှာနဲ့ ကိုဗဈ-၁၉ အကပြျအတညျးကာလမြိုးတှေ ကွုံရပမေယျလို့ အဲဒီ ကိုဗဈ-၁၉ အကပြျအတညျးကာလထဲမှာပဲ ကနြောျတို့ ပွညျထောငျစုငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံကို ကငြျးပခဲ့ပွီးတော့ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျအပိုငျး (၃) ကို ရယူနိုငျခဲ့တယျ။ တိုငျးပွညျကို နိုငျငံရေးတညျငွိမျမှုရှိရှိနဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျတှကေို အကောငျအထညျဖောျပွီးတော့ တိုငျးပွညျတိုးတကျရေး လမျးကွောငျးတခုပေါျကို ရောကျသှားခဲ့ပွီ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီကာလမြိုးမှာ စဈကောငျစီက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အတှကျ ဒီကနေ့ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးတှနေဲ့ ကိုဗဈ-၁၉ အပါအဝငျ၊ ကနြျးမာရေးအပါအဝငျ၊ အထှထှေအေကပြျအတညျးတှကေတော့ ဖွဈပေါျစခေဲ့တယျလို့ ဒီလိုပဲသုံးသပျပါတယျ။
မေး ။ ။ အခု စဈကောငျစီ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးအခွအေနကေို မေးခငြျပါတယျ။ စဈကောငျစီ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးမှာ NCA က မရှိတော့ဘူးလို့ ပွောနဆေိုနေ ဆှေးနှေးသံတှလေညျး ကနြောျတို့ ကွားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လဲ NCA သဘောထားကတော့ ရှိနမှောပဲ။ အပဈခတျရပျစဲရေးသဘောတူ စာခြုပျပါ သဘောတူညီခကြျအတိုငျး ဆကျရှိနမေယျဆိုတဲ့ ယူဆတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှလေညျး ရှိပါတယျ။ PPST အနနေဲ့ ဘယျလိုယူဆပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျအတှကျ နိုငျငံရေးအရ အမွင့ျဆုံးစာခြုပျက နှဈရပျ ရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ လှတျလပျရေးအကွိုကာလမှာ ရရှိခဲ့တာ အားလုံးသဘောတူညီပွီသား၊ တယောကျကိုတယောကျ တကယျလညျးတှေ့ပွီးတော့ သဘောတူညီခကြျယူတာ မဟုတျဘဲနဲ့ အကွအေလညျညှိနှိုငျးဆှေးနှေးပွီးတော့ သဘောတူစာခြုပျ ခြုပျနိုငျခဲ့တာက ပငျလုံစာခြုပျ ဖွဈပါတယျ။ ဒီနောကျ လှတျလပျရေးရပွီးနောကျပိုငျး နှဈ (၇၀) အတှငျးမှာတော့ ကနြောျတို့ အကွအေလညျညှိနှိုငျးဆှေးနှေးပွီးတော့ နိုငျငံရေးနဲ့ အမွင့ျဆုံးရရှိတဲ့ သဘောတူစာခြုပျက NCA ဖွဈပါတယျ။ NCA မှာ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစု ထူထောငျမယ့ျဟာကို ‘ဖယျဒရယျ’ ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို တပျမတောျဘကျနဲ့ အငျအားစုတှအေကုနျလုံးက လကျခံပွီးတော့ သဘောတူညီနိုငျခဲ့တာ ဒီစာခြုပျမှာပဲ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတော့ NCA စာခြုပျအနနေဲ့ကတော့ စာခြုပျအနနေဲ့ ရှိမယျ။ ကနြောျတို့ PPST အနနေဲ့ကတော့ အခုလကျရှိ အကောငျအထညျဖောျတဲ့အခါမှာ NCA ရဲ့ အနဈသာရတှကေို ရယူပွီးတော့ ဆောငျရှကျသှားမယျဆိုတဲ့ သဘောထား ဖွဈပါတယျ။ ထိုနညျးတူပဲ အခု စဈကောငျစီက အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျမှာ ဖဖေေါျဝါရီလ (၁) ရကျနေ့မှာ အာဏာသိမျးတယျ။ (၂) ရကျနေ့မှာ ကနြောျတို့ ထုတျပွနျကွငွောခဲ့တာ ရှိပါတယျ။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုရငျ စဈကောငျစီနဲ့ နိုငျငံရေးမဆှေးနှေးဘူးလို့ ထုတျပွညျကွညောခဲ့တယျ။ အဲဒါ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ NCA မှာပါတဲ့ နိုငျငံရေးပွူနာကို နိုငျငံရေးနညျးနဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာဖွရှေငျးမယျဆိုတာမြိုးကို စဈကောငျစီက မလုပျဘဲနဲ့ ဒီနိုငျငံရေးပွူနာကို အငျအားသုံးပွီးဖွရှေငျးတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့ ဆန့ျကငြျခဲ့တယျ၊ ကန့ျကှကျခဲ့တယျ။ ကနြောျတို့က နိုငျငံရေးမဆှေးနှေးဘူးလို့လညျး တရားဝငျပွောခဲ့ပါတယျ။
အဲဒီနိုငျငံရေးမဆှေးနှေးဘူးဆိုတာ ဘာကို မဆှေးနှေးတာလဲဆိုရငျ NCA အကောငျအထညျဖောျမှုဆိုငျရာ မူဘောငျလုပျငနျးစဉျတှထေဲက နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုတှကေို ကနြောျတို့ မဆှေးနှေးဘူးလို့ပွောတာ ဖွဈပါတယျ။ ၂၁ ရာစု ပငျလုံညီလာခံကို ကငြျးပတာမြိုး၊ NCA အကောငျအထညျဖောျတဲ့ စာခြုပျ JMC လို ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးမှု ပူးတှဲကောျမတီ အစညျးအဝေးတှအေပါအဝငျ အဲဒီလို နိုငျငံရေးဆှေးနှေးပှဲတှကေို ကနြောျတို့ တကျရောကျမဆှေးနှေးဘူးလို့ ကနြောျတို့ ထုတျပွနျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ အခုလဲ အောကျတိုဘာလ (၁၅) ရကျနေ့မှာ PPST က ထုတျပွနျခဲ့တာကတော့ သကျဆိုငျသူမြားနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ဆိုတဲ့ဟာကို အဖွရှောဖို့ဆိုတာကို ထုတျပွနျကွငွောခဲ့ပါတယျ။ အဲဒါကတော့ စောစောက ဖဖေေါျဝါရီလ (၂) ရကျနေ့က ထုတျပွနျခဲ့တဲ့ သဘောထားနဲ့ ကှဲလှဲမှု မရှိပါဘူး။ တခြို့ကတော့ ကှဲလှဲတယျလို့ ပွောပမေယ့ျ မကှဲလှဲပါဘူး။ ကှဲပွားတာ ဖွဈပါတယျ။ ကှဲပွားခကြျက ဘာလဲဆိုရငျ ကနြောျတို့ ဖဖေေါျဝါရီလ (၂) ရကျနေ့ ပွောခဲ့တာက စဈကောငျစီနဲ့ နိုငျငံရေးမဆှေးနှေးဘူးဆိုတာ NCA ရဲ့ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုဆိုငျရာ မူဘောငျထဲက နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုတှကေို မဆှေးနှေးဘူးလို့ပွောတာ ဖွဈပါတယျ။ အောကျတိုဘာလ (၁၅) ရကျနေ့မှာ သကျဆိုငျရာသူအားလုံးနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ ပွောတာကတော့ လကျရှိဖွဈပေါျနတေဲ့ စဈကောငျစီအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖွဈပေါျလာတဲ့ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးအပါအဝငျ အကပြျအတညျးတှကေို ဖွရှေငျးနိုငျဖို့အတှကျ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒါတှကေိုတော့ NCA ရဲ့ အနဈသာရကို အခွခေံပွီးတော့ ဆကျလကျဆောငျရှကျသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။
မေး ။ ။ ကနြောျ နညျးနညျးလေး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မေးခငြျပါတယျ။ အဲဒီနရောမှာ စဈကောငျစီကို part of the stakeholder နိုငျငံရဲ့အစိတျအပိုငျးတရပျ၊ ဦးဆောငျမှုအစိတျအပိုငျးတရပျအနနေဲ့ ဆှေးနှေးဘကျအဖွဈ လကျခံတယျဆိုတဲ့ သဘောလား။
ဖွေ ။ ။ အဲဒါကတော့ ကနြောျတို့အတှငျးမှာ အားလုံးက ဒီအခွအေနအေတှငျးမှာတော့ စဈကောငျစီရဲ့ အခွအေနေ၊ အနအေထားပေါျလညျး မူတညျမယျလို့ ပွောရမှာ ဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့ကတော့ တိုငျးပွညျကို လကျရှိအကပြျအတညျးတှကေို ဆှေးနှေးပွီးတော့ သကျဆိုငျသူတှကွေားမှာ ဆှေးနှေးဖွရှေငျးကွ၊ ဒါကတော့ အကောငျဆုံးဖွဈမယျ ဒီနညျးလမျးကဆိုတဲ့ အမွငျနဲ့ ဒါကိုထုတျပွနျတယျ။ ဆိုတော့ ဒီလိုတှေ့ဆုံဆှေးနှေးတဲ့အခါမှာ စဈကောငျစီကတော့ ဆှေးနှေးဘကျအဖွဈ ရှိခွငျး၊မရှိခွငျးကလဲ စဈကောငျစီနဲ့လညျး သကျဆိုငျပါလိမ့ျမယျ။
မေး ။ ။ စဈကောငျစီဘကျကတော့ သူတို့ရဲ့ ရှေ့လုပျငနျးစဉျမှာ NCA ကို ဆကျသှားဖို့၊ ပွညျတှငျးငွိမျးခမြျးရေးကို တညျဆောကျဖို့။ ပွောမယျဆိုရငျ အပဈခတျရပျစဲရေးကိုလညျး ဆကျတိုးထားတှေ ရှိပါတယျ။ သူတို့ဘကျကတော့ ဆကျပွီးတော့ ဆှေးနှေးမယျဆိုတဲ့ NCA ဆကျလကျအကောငျအထညျ ဖောျသှားမယျ။ တိုးခြဲ့သှားမယျဆိုတဲ့ အယူအဆ ပွောဆိုမှုတှကေို ကနြောျတို့ သတိထားမိပါတယျ။ အဲဒီတော့ စဈကောငျစီကလုပျမယ့ျ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ PPST က ဘယျလိုသဘောထားပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျလို့ ပွောတဲ့အခါမှာ စဈကောငျစီကပွောတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျနဲ့ ကနြောျတို့ ပွောနတေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျထဲမှာ ကှာခွားခကြျကတော့ NCA ထဲက နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုဆိုငျရာ မူဘောငျလုပျငနျးစဉျတှကေို ကနြောျတို့ မဆှေးနှေးဘူး။ အဓိကအခကြျက ဘာလဲဆိုရငျ ကနြောျတို့ NCA မှာက နိုငျငံရေးဆှေးနှေးခဲ့တာက အဓိကအားဖွင့ျ လူထုက ရှေးကောကျတငျမွှောကျခဲ့တဲ့ အစိုးရက နိုငျငံရေးအစိုးရ ဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံရေးအစိုးရလကျထကျမှာမှ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးလို့ရတာ ဖွဈပါတယျ။ ထို့နညျးတူစှာပဲ လူထုက ရှေးကောကျတငျမွှောကျတဲ့ လှှတျတောျ ရှိမယျ။ ရှိရမယျ။ လူထုက ရှေးကောကျတဲ့ အစိုးရ၊ နိုငျငံရေးအစိုးရ ရှိရမယျ။ အဲဒီကာလမြိုးမှာမှ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုတှကေ ဖွဈပါမယျ။ စဈကောငျစီကတော့ လူထုက တငျမွှောကျထားတဲ့ နိုငျငံရေးအစိုးရလညျး မဟုတျဘူး။ လူထုက တငျမွှောကျထားတဲ့ လှှတျတောျလညျး မရှိဘူး။ ဒီကာလမြိုးမှာ ကနြောျတို့ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးလို့ မရဘူး။ တနညျးအားဖွင့ျ NCA နဲ့ ပတျသကျတဲ့ ဆှေးနှေးမှုတှလေုပျလို့ မရဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ စဈကောငျစီက ဖောျဆောငျတဲ့ နညျးနာကို ကနြောျတို့က ဘယျလိုနညျးနဲ့ ဖောျဆောငျမယျဆိုတာကို မသိပမေယ့ျ ကနြောျတို့က အဲဒီအခကြျအလကျတှေ မပွည့ျစုံဘဲနဲ့ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှု၊ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးမှုတှကေိုတော့ PPST အနနေဲ့ ဆောငျရှကျမှာ မဟုတျပါဘူး။
မေး ။ ။ ပွီးခဲ့တဲ့ NCA (၆) နှဈပွည့ျ အခမျးအနား စဈကောငျစီက ပွုလုပျခဲ့တာ ရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ သိရသလောကျ PPST ကို ဖိတျတာ မဟုတျဘဲနဲ့ တဖှဲ့ခငြျး ဖိတျတယျလို့ သိရပါတယျ။ အရငျတုနျးကတော့ အစိုးရအနနေဲ့ PPST နဲ့ တိုကျရိုကျဆကျဆံပွီးတော့ PPST ကိုလညျး ဖိတျတယျလို့ သိရပါတယျ။ အဲဒီတော့ စဈကောငျစီဘကျကရော သဘောထားမြား ပွောငျးလာတာ ရှိပါသလား။
ဖွေ ။ ။ ဆကျဆံရေးနဲ့ ပတျသကျရငျတော့ NCA စာခြုပျအရ ဆောငျရှကျတဲ့အခါမှာတော့ PPST နဲ့ တိုကျရိုကျဆကျဆံတာမြိုးပေါ့။ အခုကတော့ NCA ကို လကျမှတျရေးထိုးကွတဲ့အခါမှာ တဖှဲ့ခငြျးအနနေဲ့ ရေးထိုးခဲ့ကွတာ ဖွဈတယျ။ နောကျတခု NCA မတိုငျခငျမှာ ပွညျနယျအဆင့ျ၊ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ စာခြုပျတှေ သီးခွားခြုပျခဲ့တော့ အဲဒီစာခြုပျတှကေ ကှဲပွားတဲ့အပေါျမှာ ကနြောျတို့ PPST အနနေဲ့ ဒါကိုပွောစရာ မရှိပါဘူး။ သို့သောျလဲပဲ NCA စာခြုပျ ပေါျထှနျးခဲ့တာကတော့ သမ်မတကွီးဦးသိနျးစိနျလကျထကျမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှကေို စုပေါငျးပွီး ဆောငျရှကျတဲ့ကိစ်စတှကေို အလေးထားပွီးတော့၊ အလေးပေးခဲ့လို့ ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ နောကျပိုငျးမှာ စဈကောငျစီအနနေဲ့ တဖှဲ့ခငြျး ဆကျဆံရေးတှေ ထူထောငျပွီးတော့ PPST နဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ တဖှဲ့ခငြျးဆကျဆံရေး ထူထောငျပွီးတော့ အခုလိုမြိုး ရရှေညျသှားမယျဆိုရငျတော့ PPST အတှငျးမှာ ညီညှှတျရေးအတှကျနဲ့ နိုငျငံရေးအဓိပ်ပါယျရှိရှိ ရှေ့ဆကျဆောငျရှကျဖို့အတှကျကော ကနြောျတို့ PPST အတှငျးမှာ ပွနျလညျသုံးသပျသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။
မေး ။ ။ နောကျတခုကတော့ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးမှာ ဆန်ဒပွမှုတှေ အကွမျးဖကျနှိမျနငျးခံရပွီးနောကျမှာ လကျနကျကိုငျလှုပျရှားမှုတှေ၊ ဒသေအလိုကျ ပေါျလာတာ ရှိပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော လကျနကျကိုငျတောျလှနျလိုတဲ့ လူငယျတှလေညျး တောျတောျမြားမြားလညျး ရောကျနတေယျလို့ တပျဖှဲ့တှေ ဖှဲ့တယျလို့လညျး ကနြောျတို့ သိထားပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဒီလှုပျရှားမှုတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ကော PPST က ဘယျလိုလကျခံထားပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျတို့ကတော့ CDM လှုပျရှားမှုအပါအဝငျ နှေဦးတောျလှနျရေး ပေါျပေါကျလာတာဟာ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျရဲ့ နိုငျငံရေး တောငျးဆိုခကြျအရ ဖွဈတယျ။ ကနြောျတို့ ပွညျသူလူထုရဲ့ နိုငျငံရေးတောငျးဆိုခကြျအရ တိုငျးပွညျရဲ့ နိုငျငံရေးလိုအပျခကြျအရ ပေါျပေါကျလာတဲ့ လှုပျရှားမှုတှကေို ကနြောျတို့ အသိအမှတျပွုပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လဲ CDM အပါအဝငျ လူထုတောျလှနျရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ကိစ်စရပျတှကေို ကနြောျတို့ PPST အနနေဲ့ ပံ့ပိုးသှားမယျ။ ကူညီဆောငျရှကျသှားမယျလို့ တရားဝငျထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီတော့ ကနြောျတို့ ဒီမှာတော့ တဖှဲ့ခငြျးအလိုကျ PPST အစုအပေါငျးအနနေဲ့ ဆောငျရှကျတဲ့ကိစ်စတှေ ရှိသလို၊ တခြို့ကိစ်စရပျတှကေတော့ အဖှဲ့အစညျးအနနေဲ့ ဒီပေါျမှာ ဆောငျရှကျကွတာ ရှိပါတယျ။
မေး ။ ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ အခု ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှဆေိုပွီးတော့ ဒသေအလိုကျ ပေါျလာတာ ရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှရေဲ့ လကျနကျကိုငျလှုပျရှားမှုတှကေို တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော အခွစေိုကျပွီးတော့ သငျတနျးပေးနတော ရှိတယျ။ အကူအညီပေးနတော ရှိတယျဆိုပွီးတော့ စဈကောငျစီ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲတှမှော မကွာခဏဆိုသလိုပဲ တုံ့ပွနျတာကို သတိထားမိပါတယျ။ အဲဒါနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှကေို သငျတနျးပေးတာနဲ့ ပတျသကျလို့ကော ဘယျလိုရှိပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ဒီကိစ်စရပျတှကေတော့ တဖှဲ့ခငြျး ဆောငျရှကျကွတဲ့၊ သဘောထားတှနေဲ့ ဆောငျရှကျကွတဲ့အပေါျမှာတော့ ကနြောျတို့ PPST အနနေဲ့ သဘောထား ပေးခှင့ျမရှိပါဘူး။ ဒါက တဖှဲ့ခငြျးအနနေဲ့ ဆောငျရှကျနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။ တနညျးအားဖွင့ျ ပွောရရငျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ တောျလှနျရေး အဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ ဘုံရညျမှနျးခကြျကွီးကတော့ စဈအာဏာရှငျစနဈ ခြုပျငွိမျရေးနဲ့ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစု တညျထောငျရေး ဖွဈပါတယျ။ နှေဦးတောျလှနျရေးအငျအားစုတှကေလညျး ဖယျဒရယျပွညျထောငျစု ထူထောငျနိုငျဖို့၊ စဈအာဏာရှငျစနဈ ခြုပျငွိမျးဖို့ လုပျကွတာ ဖွဈတဲ့အတှကျ နညျးနာတှေ၊ ဖောျဆောငျတဲ့နညျးနာတှေ၊ ရပျတညျမှုတှကေ အတှငျသဏ်ဍာနျတှေ မတူပမေယ့ျ ဘုံရညျမှနျးခကြျ၊ ဦးတညျခကြျတူတဲ့အတှကျ ကိုယ့ျအတိုငျးအတာနဲ့ကိုယျ ဆောငျရှကျကွတာ ဖွဈပါတယျ။ ဆောငျရှကျနိုငျတဲ့ အတိုငျးအတာ ဒီဂရီကတော့ ကှာခွားမှု ရှိပမေယ့ျလို့ ဦးတညျခကြျခငြျးကတော့ အတူတူပါပဲ။
မေး ။ ။ ကနြောျနောကျဆုံးတခု မေးခငြျပါတယျ။ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှေ ခှနျမွင့ျထှနျးတို့အပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှအေနနေဲ့ ပွညျတှငျးငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ စေ့စပျဆှေးနှေးရမယျ။ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးရမယျဆိုပွီးတော့ လုပျခဲ့ပွီးတော့ အခုဆိုရငျ NCA တနိုငျငံလုံး အပဈရပျစဲရေးစာခြုပျ သဘောတူညီခကြျတှေ ထှကျလာခဲ့ပွီးပါပွီ။ ဒါပမေဲ့လဲ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးမှာ အခွအေနအေရ ဒသေအလိုကျ လကျနကျကိုငျလှုပျရှားမှုတှေ ပိုပွီးတော့ အားကောငျးလာတယျ။ ပိုပွီးတော့ အဲဒီဘကျကို ဦးတညျလာနတောကို သတိထားမိပါတယျ။ အဲဒီတော့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျက နောကျပွနျဆုတျသှားပွီလား။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျတို့ကတော့ အဲဒီဟာကို PPST က ပွီးခဲ့တဲ့ အစညျးအဝေးတှမှော တရားဝငျထုတျပွနျကွညောခဲ့တာ ရှိပါတယျ။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုရငျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရလဒျကို ပယျဖကြျတယျလို့ စဈကောငျစီက ကွငွောလိုကျတာဟာ ကနြောျတို့တိုငျးရဲ့ ဒီမိုကရစေီ ကူးပွောငျးမှုကို နောကျဆုတျသှားစတေယျ။ နိုငျငံရေးပွူနာတှကေို နိုငျငံရေးနညျးနဲ့ ဖွရှေငျးနိုငျဖို့အတှကျကို ကွီးစှာသော အဟန့ျအတား ဖွဈစတေယျလို့ ကနြောျတို့ တရားဝငျထုတျပွနျ ပွောထားပွီ ဖွဈပါတယျ။ ဒီနေ့ စဈကောငျစီ အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ ဖွဈစဉျက ကနြောျတို့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျကို ရပျတန့ျသှားတဲ့အပွငျ၊ ကနြောျတို့တိုငျးပွညျမှာ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျး၊ စီးပှားရေး၊ စဈရေး၊ နိုငျငံရေး၊ လူမှုရေး အထှထှေအေကပြျအတညျးတှကေို ဖနျတီးလိုကျတာလို့ပဲ တငျပွခငြျပါတယျ။
ကိုသားညှှန့ျဦး ။ ။ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ။ အခုလို ဖွကွေားပေးတာ။
