(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်တပ်ကို အထောက်အကူဖြစ်စေတဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ ဆက်မလုပ်ကြဖို့ နိုင်ငံတကာ စီးပွါးရေးလုပ်ငန်း ကုမ္ပဏီကြီးတွေကို အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken က တိုက်တွန်း တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
စစ်တပ်က ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေ အပေါ် သတ်ဖြတ်၊ ရိုက်နှက် ဖမ်းဆီးတာအပါအဝင် ကျယ်ပြန့်တဲ့ကျူးလွန်မှုတွေ အတွက်အမေရိကန်အစိုးရက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး Antony Blinken က အင်္ဂါနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံက လုံခြုံရေးတပ်တွေရဲ့ ခုလိုလုပ်ဆောင်နေမှုတွေနဲ့ တခြား ကျယ်ပြန့်တဲ့ ချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် အမေရိကန်အစိုးရက အပြင်းထန်ဆုံး ရှုတ်ချပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင် အနေနဲ့ မတရားဖမ်းဆီးထားသူ အားလုံးကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေက အဖွဲ့ဝင်တွေ၊ သတင်းသမားတွေ၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်တွေကို စစ်တပ်နဲ့ရဲတွေရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုတွေ ချက်ချင်းရပ်ပစ်ဖို့နဲ့ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ထားတဲ့ အစိုးရကို အာဏာပြန်လွှဲပေးဖို့ ဆက်ပြီး တောင်းဆိုပါတယ်” လို့ ပြောသွားတာပါ။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနရဲ့ နိုင်ငံတကာ ၂၀၂၀ လူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာကို မတ်လ ၃၀ အင်္ဂါနေ့ ထုတ်ပြန်ချိန်မှာ ဝန်ကြီး Blinken က သူ့မိန့်ခွန်းထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခုလို ပြောကြားခဲ့တာပါ။
၂၀၂၀ အစီရင်ခံစာရေးပြီးတဲ့နောက်မှာမှ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တာဖြစ်ပေမယ့် အဲဒီအချိန်ကစပြီး ဖြစ်ပွားနေတာတွေကို အားလုံးက မြင်တွေ့နေရတာကြောင့် ဒါကို အမေရိကန်အစိုးရက ထောက်ပြပြောဆိုရမှာ ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့တာပါ။
မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အထူးသဖြင့် တပ်မတော်နေ့ ကျင်းပချိန်မှာ နိုင်ငံတဝှမ်း ဆန္ဒပြပြည်သူပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တာ အပါအဝင် အကြမ်းမဖက်ဆန္ဒပြနေသူရော ဘေးမှာ ရပ်ကြည့်နေသူတွေကိုပါ ပစ်ခတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ဒီအထဲမှာ အသက် ၅ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်တွေပါ ပါဝင်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
အခုလို ကျူးလွန်သူတွေ ထိုက်သင့်တဲ့ အပြစ်ဒဏ်ကျခံရစေဖို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သူ့မိတ်ဆွေတွေ မဟာမိတ်တွေ အထူးသဖြင့် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေနဲ့ အတူလက်တွဲ ဆောင်ရွက်ဖို့ သန္နိဋ္ဌာန် ချထားတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
ကမ္ဘာတဝှမ်း နိုင်ငံတွေက ဒီမိုကရေစီနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့် အခြေအနေ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာအကြောင်း ပြောကြားမှာ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ယူဂန်ဒါ၊ ဗင်နီဇွဲလား၊ ဘီလားရုစ် စတဲ့ နိုင်ငံတွေက နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံတွေကို ထင်သလို ဖမ်းဆီး၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပမ်းမှုတွေ၊ အီသီယိုးပီးယား နိုင်ငံ Tigray ဒေသ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကိုလည်း ဝန်ကြီး Blinken ထည့်သွင်းပြောဆိုသွားပါတယ်။
............
မွနျမာစဈတပျ အထောကျအကူဖွဈမယ့ျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ရပျဆိုငျးဖို့ ဝနျကွီး Blinken တိုကျတှနျး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ အာဏာသိမျးထားတဲ့ စဈတပျကို အထောကျအကူဖွဈစတေဲ့ စီးပှားရေး လုပျငနျးတှေ ဆကျမလုပျကွဖို့ နိုငျငံတကာ စီးပှါးရေးလုပျငနျး ကုမ်ပဏီကွီးတှကေို အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Antony Blinken က တိုကျတှနျး တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
စဈတပျက ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွပွညျသူတှေ အပေါျ သတျဖွတျ၊ ရိုကျနှကျ ဖမျးဆီးတာအပါအဝငျ ကယြျပွန့ျတဲ့ကြူးလှနျမှုတှေ အတှကျအမရေိကနျအစိုးရက ပွငျးပွငျးထနျထနျ ရှုတျခကြွောငျး အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး Antony Blinken က အငျ်ဂါနေ့မှာ ပွောကွားလိုကျပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံက လုံခွုံရေးတပျတှရေဲ့ ခုလိုလုပျဆောငျနမှေုတှနေဲ့ တခွား ကယြျပွန့ျတဲ့ ခြိုးဖောကျမှုတှအေတှကျ အမရေိကနျအစိုးရက အပွငျးထနျဆုံး ရှုတျခပြါတယျ။ စဈအာဏာရှငျ အနနေဲ့ မတရားဖမျးဆီးထားသူ အားလုံးကို ပွနျလှှတျပေးဖို့၊ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှကေ အဖှဲ့ဝငျတှေ၊ သတငျးသမားတှေ၊ အလုပျသမားသမဂ်ဂအဖှဲ့ဝငျတှကေို စဈတပျနဲ့ရဲတှရေဲ့ သတျဖွတျမှုတှေ ခကြျခငြျးရပျပဈဖို့နဲ့ ဒီမိုကရစေီနညျးကြ ရှေးကောကျထားတဲ့ အစိုးရကို အာဏာပွနျလှှဲပေးဖို့ ဆကျပွီး တောငျးဆိုပါတယျ” လို့ ပွောသှားတာပါ။
အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဌာနရဲ့ နိုငျငံတကာ ၂၀၂၀ လူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာ အစီရငျခံစာကို မတျလ ၃၀ အငျ်ဂါနေ့ ထုတျပွနျခြိနျမှာ ဝနျကွီး Blinken က သူ့မိန့ျခှနျးထဲမှာ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျပွီး ခုလို ပွောကွားခဲ့တာပါ။
၂၀၂၀ အစီရငျခံစာရေးပွီးတဲ့နောကျမှာမှ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးခဲ့တာဖွဈပမေယ့ျ အဲဒီအခြိနျကစပွီး ဖွဈပှားနတောတှကေို အားလုံးက မွငျတှေ့နရေတာကွောင့ျ ဒါကို အမရေိကနျအစိုးရက ထောကျပွပွောဆိုရမှာ ဖွဈကွောငျးပွောကွားခဲ့တာပါ။
မွနျမာစဈတပျဟာ အထူးသဖွင့ျ တပျမတောျနေ့ ကငြျးပခြိနျမှာ နိုငျငံတဝှမျး ဆန်ဒပွပွညျသူပေါငျး ၁၀၀ ကြောျကို သတျဖွတျခဲ့တာ အပါအဝငျ အကွမျးမဖကျဆန်ဒပွနသေူရော ဘေးမှာ ရပျကွည့ျနသေူတှကေိုပါ ပဈခတျခဲ့တာ ဖွဈကွောငျးနဲ့ ဒီအထဲမှာ အသကျ ၅ နှဈအရှယျ ကလေးငယျတှပေါ ပါဝငျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
အခုလို ကြူးလှနျသူတှေ ထိုကျသင့ျတဲ့ အပွဈဒဏျကခြံရစဖေို့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုက သူ့မိတျဆှတှေေ မဟာမိတျတှေ အထူးသဖွင့ျ အာဆီယံ အဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှနေဲ့ အတူလကျတှဲ ဆောငျရှကျဖို့ သန်နိဋ်ဌာနျ ခထြားတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
ကမ်ဘာတဝှမျး နိုငျငံတှကေ ဒီမိုကရစေီနဲ့ လှတျလပျခှင့ျ အခွအေနေ နှဈပတျလညျ အစီရငျခံစာအကွောငျး ပွောကွားမှာ တရုတျ၊ ရုရှား၊ ယူဂနျဒါ၊ ဗငျနီဇှဲလား၊ ဘီလားရုဈ စတဲ့ နိုငျငံတှကေ နိုငျငံရေးအတိုကျအခံတှကေို ထငျသလို ဖမျးဆီး၊ နှိပျစကျညှဉျးပမျးမှုတှေ၊ အီသီယိုးပီးယား နိုငျငံ Tigray ဒသေ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကေိုလညျး ဝနျကွီး Blinken ထည့ျသှငျးပွောဆိုသှားပါတယျ။
