ဒေသတခုလုံးကို ရိုက်ခတ်လာနေတဲ့ မြန်မာပြဿနာကို အာဆီယံ ကိုင်တွယ်ရခက်နေချိန် မြန်မာကို အာဆီယံက ထုတ်ပစ်နိုင်မလား။ သို့တည်းမဟုတ် မြန်မာကပဲ နှုတ်ထွက်နိုင်ပါသလား။ အာဆီယံနဲ့ မြန်မာ သီးခြား ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနေဖို့ ဆိုတာကော ဖြစ်နိုင်ပါသလား။ မြန်မာအရေးသုံးသပ်သူ ISP (Myanmar) မြန်မာနိုင်ငံမဟာဗျူဟာနဲ့ မူဝါဒလေ့လာရေးအဖွဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးအောင်သူငြိမ်းနဲ့ ဦးကျော်ဇံသာ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။
မေး ။ ။ ကျနော် ဒီနေ့ဆွေးနွေးချင်တာကတော့ မြန်မာနဲ့ အာဆီယံအကြား ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာပါပဲ။ တကယ်တော့ ကျနော် ပထမစဉ်းစားတာကတော့ မြန်မာဟာ အာဆီယံက နှုတ်ထွက်မလားဆိုပြီးတော့ စဉ်းစားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လဲ အာဆီယံထဲမှာလဲ မြန်မာကို ထုတ်ပြစ်ချင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတချို့ ရှိနေလေတော့ ကျနော် မေးသင့်တဲ့မေးခွန်းဟာ မြန်မာဟာ အာဆီယံက နှုတ်ထွက်မလားဆိုတာထက်၊ မြန်မာနဲ့ အာဆီယံ အိုးစားကွဲတော့မလားဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပထမဦးဆုံးကတော့ မြန်မာက အာဆီယံကနေ နှုတ်ထွက်မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းအနံ့တချို့လဲ မြန်မာပြည်တွင်းကနေ ကြားနေရပါတယ်ဆိုတော့ အဲဒါဟာ ဘယ်လောက်ဖြစ်နိုင်သလဲဆိုတာနဲ့ တကယ်ကော ထွက်နိုင်သလားဆိုတာကို ပထမဦးဆုံးပြောပါ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်မြင်တာကတော့ သဘောထားတင်းမာသူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနပိုင်းက သဘောထားတင်းမာတဲ့လူတွေ ရှိတယ်။ နောက်တခါ တချို့အကြံပေးနေသူတွေလည်း ရှိတယ်။ သူတို့က ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း တင်းတင်းမာမာ ဆောင်းပါးတွေ ရေးကြတာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါအပြင်မှာ နောက်တခါမှာ အခု အင်ဒိုနီးရှားက အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာရင်၊ ဖိအားတွေပေးလာရင် နှုတ်ထွက်ဖို့ဆိုတဲ့ အသံမျိုးတွေလည်း ဖြစ်တယ်။ ဖြစ်တော့ ကျနော်မြင်တာကတော့ အာဆီယံက ဘယ်လောက်အရေးပါသည်ဖြစ်စေ၊ အရေးမပါသည်ဖြစ်စေ ကျနော်တို့ရဲ့ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့ကြီးဖြစ်တော့ နှုတ်မထွက်သင့်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ နောက်တခုကြတော့ လောလောဆယ် ကမ္ဘောဒီးယားက ပိုပြီးတော့စာနာမှု ပေးနိုင်တယ်၊ ပိုနားလည်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ ကမ္ဘောဒီးယား လက်ရှိဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ အခွင့်ကောင်းယူသင့်တယ်လို့လည်း ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ အာဆီယံပေါ်မှာ သဘောထားအယူအဆ နှစ်မျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒါ ဘယ်ဘက်က အားသာနိုင်မယ် ထင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်မြင်တာကတော့ realist လက်တွေ့ကျတဲ့အုပ်စုကပဲ အနိုင်ရမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဒေသဆိုင်ရာကိစ္စတွေလည်း ပစ်ပယ်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ နောက်တခုက အာဆီယံက အသုံးမကျဘူးဆိုရင်တောင်မှ ကမ္ဘာကြီးကို ဆက်ဆံဖို့၊ နောက်ထပ် တံခါးပေါက်။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့အနေအထားမှာတော့ စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက အစည်းအဝေးတွေတက်ခွင့် မရဘူး။ ကျန်တဲ့ဝန်ကြီးတွေကတော့ သက်ဆိုင်ရာအစည်းအဝေးတွေ သွားနေကြပါတယ်။ ကျနော်မြင်တာကတော့ လက်ရှိပူးပေါင်းဆက်ဆံရေး အခြေအနေကို ဆက်ထားတာပဲ ကောင်းပါတယ်။
မေး ။ ။ မြန်မာစစ်တပ်က တခါတုန်းကလဲ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကာလတုန်းကလဲ နှစ်ပေါင်းများစွာ အာဆီယံထဲမှာ မဝင်ဘဲနေခဲ့တယ်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှ စဝင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာလဲ အာဆီယံဘက်က လက်ခံတာလဲ၊ အဓိကစဉ်းစားချက်တခုက သူတို့သာ လက်မခံဘူးဆိုရင် တရုတ်ရင်ခွင်ထဲကို ပိုရောက်သွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်နဲ့ မြန်မာကို အာဆီယံထဲမှာ ဆွဲထည့်ထားဖို့ လိုတယ်လို့ တွေးခဲ့ကြတယ်လို့ တချို့တွေ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ အခုကော မြန်မာနိုင်ငံဟာ အာဆီယံက နှုတ်ထွက်မယ်ဆိုရင် တရုတ်ဘက်ကို ပိုရောက်သွားနိုင်သလား။ တရုတ်ကို ပိုအားကိုးနိုင်လို့လား။ နိုင်ငံတကာအခင်းအကျင်းမှာ အခုအခါမှာ အာဆီယံက နှုတ်ထွက်လိုက်ရင်။
ဖြေ ။ ။ အခုအချိန်မှာတော့ ကြည့်ရတာ တရုတ်ထက်စာရင် ရုရှားထက် ပိုပြီးတော့ ဆက်ဆံရေးနီးချင်တဲ့ ပုံမျိုးတော့ ဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။ အာဆီယံဘက်ပိုင်းကို ကြည့်တဲ့အခါကြတော့ အာဆီယံမှာ community ကွန်မြူနီတီလို့ခေါ်တဲ့ အသိုက်အဝန်းတွေ ရှိပါတယ်။ Economic Community, Security Community, နောက်တခါ Social စသည်ဖြင့် ရှိတဲ့အခါကြတော့ အဲဒီအစည်းအဝေးတွေမှာတော့ အခုအချိန်အထိ တက်တက်ကြွကြွ လှုပ်ရှားနေတုန်း တွေ့ပါတယ်။ နောက်တခါ RCEP လို့ခေါ်တဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဆိုတာတွေလည်းရှိတော့ နှုတ်ထွက်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့အတွက် အခွင့်အရေးနစ်နာစရာတွေ အများကြီးအကြောင်းရှိတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နှုတ်မထွက်ရင် မြန်မာက အာဆီယံရဲ့ ဖြစ်စေချင်တာကို လုံးဝလက်မခံဘူး၊ ခေါင်းမာမာနဲ့ တင်းခံနေတယ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုဆက်သွားကြမလဲ။ အာဆီယံဘက်က ဘယ်လိုစဉ်းစားလာမလဲ။
ဖြေ ။ ။ အာဆီယံကိုယ်တိုင်လဲ Never United ဘယ်အခါကမှ စည်းလုံးညီညွှတ်မှု မရှိပါဘူး။ ဆိုတော့ အာဆီယံထဲမှာ မြန်မာနဲ့ သင့်မြတ်ပြီးတော့ ပူးပေါင်းလုပ်ချင်တဲ့ အုပ်စုတွေ ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်း၊ ဗိယက်နမ်တို့က ဒီအထဲပါပါလိမ့်မယ်။ သဘောထားတင်းမာတာ အဓိကအားဖြင့် မလေးရှား၊ စင်္ကာပူလည်း တခါတရံ ဝေဖန်တာတွေ ရှိတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားတော့ သေချာတော့ မပြောနိုင်ဘူး။ အဲဒီလို အနေအထားမှာ အာဆီယံထဲမှာ မြန်မာကို ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာကို ညှိနှိုင်းလို့ မရတဲ့ အခြေအနေမျိုး ရှိပါတယ်။ နောက်တခါ ပြဿနာကလဲ အမေရိကန်က၊ အာဆီယံကို အသုံးချပြီးတော့ မြန်မာကို ဖိအားပေးတာထက်စာရင် တရုတ်ကို ပိုပြီးတော့ Geopolitics ပထဝီနိုင်ငံရေး ကစားတဲ့သဘောမျိုးပါတော့ အာဆီယံထဲမှာလဲ ဘယ်တော့မှ ညီညွှတ်တဲ့သဘောထားမျိုး ရလာဖို့က ခက်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်မြင်တာကတော့ ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်သွားနေအုံးမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ တချို့က သုံးသပ်ကြတယ်။ တလောက ပါမောက္ခ Thitinan ရေးတဲ့ ဆောင်းပါးတပုဒ်ကို ကျနော် ဖတ်ရတယ်။ အာဆီယံဟာ အရင်တုန်းက အာဆီယံမျိုး မဟုတ်တော့ဘူး။ အခုနပြောတဲ့ ကွန်မြူနီတီတွေလည်း အားလုံးညီညွှတ်တဲ့ ကွန်မြူနီတီ ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူး။ မြန်မာကိစ္စမှာလဲ သူတို့ ပြဿနာ၊ သဘောထားတွေ ကွဲကြတယ်။ နောက်တခါ ယူကရိန်းကိစ္စမှာလဲ သူတို့ သဘောထားကွဲကြတယ်။ အဲဒီလို သဘောထားကွဲကြတဲ့ကိစ္စတွေ အများကြီးရှိလာနေတော့ အာဆီယံကိုယ်နှိုက်က အဲဒီလိုတပေါင်းတစည်းတည်း လုပ်ဖို့ဆိုတာထက် အုပ်စုလိုက်၊ သူ့ဆန္ဒနဲ့သူလုပ်မှ ဖြစ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင် အာဆီယံဟာ ပြဿနာတခုတည်းမှာ ထစ်နေပြီးတော့၊ ရှေ့မတိုးနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေမယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။ အဲဒါကို ကိုအောင်သူငြိမ်းလည်း ဖတ်မိမယ်ထင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုသဘောမြင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ဟုတ်ပါတယ်။ သူ့ဆွေးနွေးတဲ့အချက်ကလဲ ကျနော်ထင်တာ မှန်မမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒီနေ့ ကမ္ဘာအခင်းအကျင်းမှာလဲ ပထဝီနိုင်ငံရေး တင်းမာမှုတွေ ရှိတယ်။ တခြားအခြေအနေတွေမှာဖြစ်တော့ အာဆီယံထဲမှာလဲ ဒီကိစ္စတွေပေါ်မှာ အမြဲတမ်း သဘောထားတညီတည်းရဖို့ ခက်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နောက်တခုက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝါဒ - ဟိုး ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း အာဏာသိမ်းပြီကတည်းက တိုင်းပြည်ဟာ Isolation နိုင်ငံတကာနဲ့ ဝင်စွက်ဖက်ဖို့ အများကြီးရှောင်ကျဉ်ခဲ့တယ်။ ဘက်မလိုက်ဝါဒကို တိတိကျကျ ကျင့်သုံးခဲ့တယ်။ လွတ်လွတ်လပ်လပ် နေချင်ကြတယ်။ ဘက်မလိုက်ကနေတောင်မှ နှုတ်ထွက်ခဲ့တယ်။ ဘက်မလိုက်အဖွဲ့ဟာ တဘက်ယိမ်းသွားပြီဆိုပြီးတော့ ကျူဘားမှာလုပ်တဲ့အချိန်မှာ နှုတ်ထွက်ခဲ့တယ် ထင်ပါတယ်။ ဆိုတော့ အခုနောက်ပိုင်း ၉၇ ခုနှစ်မတိုင်မီမှာ သူတို့ဟာ Isolation Policy ထက် Insulation နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကြားထဲဝင်ပြီး အကာအကွယ်လိုချင်တဲ့သဘောမျိုးကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ အခုမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အာဆီယံနဲ့ ဆက်ဆံရေးတင်းမာလာတဲ့အခါကြတော့ သူ့ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝါဒက အခုန Isolation ပြန်သွားမှာလား။ သီးခြားအထီးကျန်နေဖို့များ ပြန်ပြီးစဉ်းစားလာနိုင်သလား။ အဲဒါကိုလဲ ကျနော်တွေးမိတယ်။
ဖြေ ။ ။ အခုန ဦးကျော်ဇံသာ ပြောသလိုဆိုရင် ကျနော်ထင်တာတော့ Insulation ရုရှားနဲ့ နီးကပ်အောင်နေပြီးတော့ အကာအကွယ်ယူချင်တဲ့ သဘောမျိုးလဲ ရှိနိုင်ပါတယ်။ အခုဖြစ်နေတဲ့ ရေနံလောင်စာ အခက်အခဲ။ နောက်တခါ ကျန်တဲ့ဖိအားတွေပေါ်မှာ သူတို့သက်သာရာ သက်သာကြောင်း။ တရုတ်နိုင်ငံဘက်ကတော့ လက်ရှိ စစ်ကောင်စီနဲ့ သိပ်နီးကပ်တဲ့ အခြေအနေမျိုးတော့ မတွေ့ရဘူး။ အဲဒီလိုအနေအထားမှာတော့ ကျနော်မြင်တာ Normalization ပုံမှန်ဖြစ်ရေးကို ပြန်သွားသင့်တယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ဦးသိန်းစိန်ကာလတုန်းကလဲ သူတို့အစိုးရ တက်လာပြီးနောက်မှ Normalization ဆိုပြီးတော့ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ပြေလည်အောင်လုပ်တဲ့ကိစ္စတွေ။ ဒါတွေက ကျနော်ထင်တယ် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်ကော၊ စီးပွားရေးနဲ့ ကျန်တဲ့အကျိုးစီးပွားတွေအတွက်ပါ အရေးကြီးတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ ဒါတွေက ဖြစ်သင့်တာတွေ၊ လက်တွေ့မှာကော တကယ်ရှေ့တိုးနိုင်ကြမလား။ အာဆီယံကရော သူတို့ မူ (၅) ချက်ကို အလျှော့ပေးမလား။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တွေ့ခွင့်တောင်းတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်က အရမ်းစိုးရိမ်မယ်ထင်ပါတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒါကို လိုက်လျောမလား။ နောက် စစ်ကောင်စီက မကြာခင်လုပ်လာမယ့်ဆိုတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကိုရော အာဆီယံက အသိအမှတ်ပြု၊ ထောက်ခံပါ့မလား။ အဲဒါလဲ စဉ်းစားစရာ ရှိတယ်။ တကယ်လို့ အဲဒါတွေကို လက်မခံခဲ့ဘူးဆိုရင်ကော ဘယ်လိုရှေ့တိုးကြမလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်ထင်တာက အာဆီယံက လက်ရှိ Consensus (၅) ချက်ကို ပြန်ပြီးတော့ Revise လုပ်တာမျိုး၊ ပြန်လည်ပြင်ဆင်လျှော့တာမျိုး ဒါမျိုးလဲ ဖြစ်နိုင်မယ်ထင်ပါတယ်။ တဘက်မှာလဲ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အခုအချိန်မှာ ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ ပေးတွေ့လို့ရှိရင် ဒါက အခွင့်ကောင်းလို့ထင်တယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ကဒ်ဟာ အခုအချိန်အထိ အရေးပါနေတုန်းလို့ ယူဆပါတယ်။ နောက်တခုကြတော့ ဒီလိုပေးတွေ့ခြင်းအားဖြင့် တဘက်မှာ နိုင်ငံတကာဖိအားတွေ လျော့သွားနိုင်သလို၊ တဘက်မှာလဲ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စကို ထောက်ခံဖို့၊ အခြေအနေတွေက အများကြီးဖြစ်လာနိုင်တယ်။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ အာဆီယံဘက်က ဘာလျှော့ပေးနိုင်မလဲ။ အခုကတော့ ကမ္ဘောဒီးယားက ဥက္ကဋ္ဌ။ သူကတော့ အစကတည်းက သူကိုယ်တိုင်ကလဲ သိပ်မထူးဘူးလို့ လူတွေက ပြောနေကြတော့၊ သူကတော့ ဖြစ်နိုင်တယ်။ စစ်ကောင်စီကို လက်ခံချင်တယ်။ သင့်မြတ်အောင် နည်းမျိုးစုံနဲ့ ကြိုးစားချင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အင်ဒိုနီးရှား ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာချိန်မှာ အဲဒီလို သဘောထားမျိုးထားနိုင်ပါ့မလား။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်မြင်တာကတော့ အာဆီယံဘက်က အပြုသဘောနဲ့ ချဉ်းကပ်တဲ့ပုံစံမျိုးတွေလဲ ပြန်ပြီးတော့ စဉ်းစားကောင်း စဉ်းစားလာနိုင်ပါတယ်။ နောက်တခုက အင်ဒိုနီးရှားဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လို့ရှိရင်၊ ဘယ်လို position မျိုးယူမယ်၊ ဘယ်လိုရပ်တည်ချက်မျိုး လုပ်မယ်ဆိုတာတော့ ပြောဖို့ခက်သေးတဲ့ အနေအထားပါပဲ။ အဲဒီတော့ ကျနော်မြင်တာတော့ ဒေသတွင်းမှာ ကျနော်တို့နိုင်ငံ အခြေအနေကတော့ A Lost Cause နိုင်ငံတွေတော်တော်များများက စိတ်ပျက်လက်ပျက် အနေအထားလဲ ရှိပါတယ်။ တဘက်မှာကြတော့ မဖြစ်သာလို့၊ ဆက်ဆံနေရတဲ့ ပုံစံမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီလိုပဲ အကျပ်အတည်းနဲ့ ဆက်သွားမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ တကယ်လို့ အဆိုးဆုံးဖြစ်လာပြီး မြန်မာနိုင်ငံဟာ အာဆီယံပြင်ပကို ရောက်သွားသည်ဆိုသည့်တိုင် အာဆီယံနိုင်ငံတွေက မြန်မာနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု မလုပ်ဘဲနဲ့ ဘယ်ဖြစ်မလဲ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြဿနာက ဒေသကို ရိုက်ခတ်နေတာတို့ ဘာတို့ အများကြီးပေါ့။ စီးပွားရေးကိစ္စ၊ အဲဒီလိုကိစ္စတွေ ရှိနေတော့၊ အာဆီယံနဲ့ မြန်မာတို့ လုံးဝမခေါ်မပြောနေလို့ ဖြစ်ပါ့မလား။ တကယ်လို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်သည့်တိုင်အောင်။ နောက်ဆုံး အဆိုးဆုံးထိ စဉ်းစားကြည့်တာပါ။ ဘယ်လိုဆက်သွားနိုင်မလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်မြင်တာကတော့ အာဆီယံက မြန်မာကိုထုတ်ပစ်ဖို့ဆိုတာ တော်တော်ကို မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ မြန်မာဘက်က နှုတ်ထွက်မယ်ဆိုရင်တော့ အတော်မိုက်မဲရာကြတဲ့ လုပ်ရပ်ပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ တကယ်လို့ အဆိုးဆုံးအခြေအနေ ဖြစ်ခဲ့ရင်တောင်မှ ကျနော်တို့က နိုင်ငံတကာနဲ့ ဆက်ဆံရေး လိုပါတယ်။ တံခါးပိတ်ပြီးတော့ Isolation နေလို့ မရပါဘူး။ ဒီကြားထဲမှာ အချို့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ ရှိတယ်။ GMS တို့ Mekong-Lancang Cooperation (MLC) ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကိစ္စတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကလဲ လုံလောက်တဲ့ကိစ္စ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ ကျနော် တခုဖြည့်စွတ်မေးချင်တာက အခု NUG ကို အလေးအနက် ဆက်ဆံချင်တဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံတချို့ရဲ့ သဘောထားကို တွေ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ ICJ ကိစ္စမှာလဲ မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုဖို့ကိစ္စ၊ စစ်ကောင်စီနဲ့အပြိုင် NUG က ကြိုးစားခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ အခု အာဆီယံနဲ့ စစ်ကောင်စီ ဆက်ဆံရေး မပြေလည်တဲ့အခါမှာ NUG ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ဘယ်လို ဖြစ်လာနိုင်မယ် ထင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ လက်ရှိအနေအထားမှာတော့ ပြောဖို့ခက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိအနေအထားအထိတော့ NUG ကို Alternative အခြားရွေးချယ်စရာ အစားထိုးစရာ အစိုးရတရပ်လိုတော့ မြင်တာတော့ အားနည်းနေပါသေးတယ်။
==== Unicode ===
ဒသေတခုလုံးကို ရိုကျခတျလာနတေဲ့ မွနျမာပွူနာကို အာဆီယံ ကိုငျတှယျရခကျနခြေိနျ မွနျမာကို အာဆီယံက ထုတျပဈနိုငျမလား။ သို့တညျးမဟုတျ မွနျမာကပဲ နှုတျထှကျနိုငျပါသလား။ အာဆီယံနဲ့ မွနျမာ သီးခွား ကငျးကငျးရှငျးရှငျးနဖေို့ ဆိုတာကော ဖွဈနိုငျပါသလား။ မွနျမာအရေးသုံးသပျသူ ISP (Myanmar) မွနျမာနိုငျငံမဟာဗြူဟာနဲ့ မူဝါဒလေ့လာရေးအဖှဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးအောငျသူငွိမျးနဲ့ ဦးကြောျဇံသာ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။
မေး ။ ။ ကနြောျ ဒီနေ့ဆှေးနှေးခငြျတာကတော့ မွနျမာနဲ့ အာဆီယံအကွား ဖွဈနတေဲ့ ပွူနာပါပဲ။ တကယျတော့ ကနြောျ ပထမစဉျးစားတာကတော့ မွနျမာဟာ အာဆီယံက နှုတျထှကျမလားဆိုပွီးတော့ စဉျးစားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လဲ အာဆီယံထဲမှာလဲ မွနျမာကို ထုတျပွဈခငြျတဲ့ အစိတျအပိုငျးတခြို့ ရှိနလေတေော့ ကနြောျ မေးသင့ျတဲ့မေးခှနျးဟာ မွနျမာဟာ အာဆီယံက နှုတျထှကျမလားဆိုတာထကျ၊ မွနျမာနဲ့ အာဆီယံ အိုးစားကှဲတော့မလားဆိုတဲ့ သဘောမြိုး ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ပထမဦးဆုံးကတော့ မွနျမာက အာဆီယံကနေ နှုတျထှကျမယျဆိုတဲ့ သတငျးအနံ့တခြို့လဲ မွနျမာပွညျတှငျးကနေ ကွားနရေပါတယျဆိုတော့ အဲဒါဟာ ဘယျလောကျဖွဈနိုငျသလဲဆိုတာနဲ့ တကယျကော ထှကျနိုငျသလားဆိုတာကို ပထမဦးဆုံးပွောပါ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျမွငျတာကတော့ သဘောထားတငျးမာသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနပိုငျးက သဘောထားတငျးမာတဲ့လူတှေ ရှိတယျ။ နောကျတခါ တခြို့အကွံပေးနသေူတှလေညျး ရှိတယျ။ သူတို့က ကုလသမဂ်ဂနဲ့ ပတျသကျလို့လညျး တငျးတငျးမာမာ ဆောငျးပါးတှေ ရေးကွတာတှေ ရှိတယျ။ အဲဒါအပွငျမှာ နောကျတခါမှာ အခု အငျဒိုနီးရှားက အာဆီယံအလှည့ျကြ ဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈလာရငျ၊ ဖိအားတှပေေးလာရငျ နှုတျထှကျဖို့ဆိုတဲ့ အသံမြိုးတှလေညျး ဖွဈတယျ။ ဖွဈတော့ ကနြောျမွငျတာကတော့ အာဆီယံက ဘယျလောကျအရေးပါသညျဖွဈစေ၊ အရေးမပါသညျဖွဈစေ ကနြောျတို့ရဲ့ ဒသေဆိုငျရာအဖှဲ့ကွီးဖွဈတော့ နှုတျမထှကျသင့ျဘူးလို့ ထငျပါတယျ။ နောကျတခုကွတော့ လောလောဆယျ ကမ်ဘောဒီးယားက ပိုပွီးတော့စာနာမှု ပေးနိုငျတယျ၊ ပိုနားလညျနိုငျတဲ့ အခွအေနမှော ကမ်ဘောဒီးယား လကျရှိဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈနတေဲ့အခြိနျမှာ အခှင့ျကောငျးယူသင့ျတယျလို့လညျး ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ အာဆီယံပေါျမှာ သဘောထားအယူအဆ နှဈမြိုး ဖွဈနတောပေါ့။ အဲဒါ ဘယျဘကျက အားသာနိုငျမယျ ထငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျမွငျတာကတော့ realist လကျတှေ့ကတြဲ့အုပျစုကပဲ အနိုငျရမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ကနြောျတို့ ဒသေဆိုငျရာကိစ်စတှလေညျး ပဈပယျလို့ မရနိုငျပါဘူး။ နောကျတခုက အာဆီယံက အသုံးမကဘြူးဆိုရငျတောငျမှ ကမ်ဘာကွီးကို ဆကျဆံဖို့၊ နောကျထပျ တံခါးပေါကျ။ ဒါပမေဲ့ လကျတှေ့အနအေထားမှာတော့ စဈကောငျစီဥက်ကဋ်ဌက အစညျးအဝေးတှတေကျခှင့ျ မရဘူး။ ကနြျတဲ့ဝနျကွီးတှကေတော့ သကျဆိုငျရာအစညျးအဝေးတှေ သှားနကွေပါတယျ။ ကနြောျမွငျတာကတော့ လကျရှိပူးပေါငျးဆကျဆံရေး အခွအေနကေို ဆကျထားတာပဲ ကောငျးပါတယျ။
မေး ။ ။ မွနျမာစဈတပျက တခါတုနျးကလဲ စဈအုပျခြုပျရေးကာလတုနျးကလဲ နှဈပေါငျးမြားစှာ အာဆီယံထဲမှာ မဝငျဘဲနခေဲ့တယျ။ ၁၉၉၇ ခုနှဈမှ စဝငျခဲ့တယျ။ အဲဒီမှာလဲ အာဆီယံဘကျက လကျခံတာလဲ၊ အဓိကစဉျးစားခကြျတခုက သူတို့သာ လကျမခံဘူးဆိုရငျ တရုတျရငျခှငျထဲကို ပိုရောကျသှားနိုငျတယျဆိုတဲ့ စဉျးစားခကြျနဲ့ မွနျမာကို အာဆီယံထဲမှာ ဆှဲထည့ျထားဖို့ လိုတယျလို့ တှေးခဲ့ကွတယျလို့ တခြို့တှေ့ရပါတယျ။ ဆိုတော့ အခုကော မွနျမာနိုငျငံဟာ အာဆီယံက နှုတျထှကျမယျဆိုရငျ တရုတျဘကျကို ပိုရောကျသှားနိုငျသလား။ တရုတျကို ပိုအားကိုးနိုငျလို့လား။ နိုငျငံတကာအခငျးအကငြျးမှာ အခုအခါမှာ အာဆီယံက နှုတျထှကျလိုကျရငျ။
ဖွေ ။ ။ အခုအခြိနျမှာတော့ ကွည့ျရတာ တရုတျထကျစာရငျ ရုရှားထကျ ပိုပွီးတော့ ဆကျဆံရေးနီးခငြျတဲ့ ပုံမြိုးတော့ ဖွဈတယျလို့ ကနြောျထငျတယျ။ အာဆီယံဘကျပိုငျးကို ကွည့ျတဲ့အခါကွတော့ အာဆီယံမှာ community ကှနျမွူနီတီလို့ခေါျတဲ့ အသိုကျအဝနျးတှေ ရှိပါတယျ။ Economic Community, Security Community, နောကျတခါ Social စသညျဖွင့ျ ရှိတဲ့အခါကွတော့ အဲဒီအစညျးအဝေးတှမှောတော့ အခုအခြိနျအထိ တကျတကျကွှကွှ လှုပျရှားနတေုနျး တှေ့ပါတယျ။ နောကျတခါ RCEP လို့ခေါျတဲ့ စီးပှားရေးဆိုငျရာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု ဆိုတာတှလေညျးရှိတော့ နှုတျထှကျမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့အတှကျ အခှင့ျအရေးနဈနာစရာတှေ အမြားကွီးအကွောငျးရှိတယျလို့ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ နှုတျမထှကျရငျ မွနျမာက အာဆီယံရဲ့ ဖွဈစခေငြျတာကို လုံးဝလကျမခံဘူး၊ ခေါငျးမာမာနဲ့ တငျးခံနတေယျဆိုတော့ ဘယျလိုဆကျသှားကွမလဲ။ အာဆီယံဘကျက ဘယျလိုစဉျးစားလာမလဲ။
ဖွေ ။ ။ အာဆီယံကိုယျတိုငျလဲ Never United ဘယျအခါကမှ စညျးလုံးညီညှှတျမှု မရှိပါဘူး။ ဆိုတော့ အာဆီယံထဲမှာ မွနျမာနဲ့ သင့ျမွတျပွီးတော့ ပူးပေါငျးလုပျခငြျတဲ့ အုပျစုတှေ ရှိပါတယျ။ ကမ်ဘောဒီးယား၊ ထိုငျး၊ ဗိယကျနမျတို့က ဒီအထဲပါပါလိမ့ျမယျ။ သဘောထားတငျးမာတာ အဓိကအားဖွင့ျ မလေးရှား၊ စငျ်ကာပူလညျး တခါတရံ ဝဖေနျတာတှေ ရှိတယျ။ အငျဒိုနီးရှားတော့ သခြောတော့ မပွောနိုငျဘူး။ အဲဒီလို အနအေထားမှာ အာဆီယံထဲမှာ မွနျမာကို ဘယျလိုလုပျရမလဲဆိုတာကို ညှိနှိုငျးလို့ မရတဲ့ အခွအေနမြေိုး ရှိပါတယျ။ နောကျတခါ ပွူနာကလဲ အမရေိကနျက၊ အာဆီယံကို အသုံးခပြွီးတော့ မွနျမာကို ဖိအားပေးတာထကျစာရငျ တရုတျကို ပိုပွီးတော့ Geopolitics ပထဝီနိုငျငံရေး ကစားတဲ့သဘောမြိုးပါတော့ အာဆီယံထဲမှာလဲ ဘယျတော့မှ ညီညှှတျတဲ့သဘောထားမြိုး ရလာဖို့က ခကျတယျလို့ ထငျပါတယျ။ အဲဒီတော့ ကနြောျမွငျတာကတော့ ဒီအတိုငျးပဲ ဆကျသှားနအေုံးမယျလို့ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ တခြို့က သုံးသပျကွတယျ။ တလောက ပါမောက်ခ Thitinan ရေးတဲ့ ဆောငျးပါးတပုဒျကို ကနြောျ ဖတျရတယျ။ အာဆီယံဟာ အရငျတုနျးက အာဆီယံမြိုး မဟုတျတော့ဘူး။ အခုနပွောတဲ့ ကှနျမွူနီတီတှလေညျး အားလုံးညီညှှတျတဲ့ ကှနျမွူနီတီ ဖွဈဖို့ဆိုတာ မဖွဈနိုငျတော့ဘူး။ မွနျမာကိစ်စမှာလဲ သူတို့ ပွူနာ၊ သဘောထားတှေ ကှဲကွတယျ။ နောကျတခါ ယူကရိနျးကိစ်စမှာလဲ သူတို့ သဘောထားကှဲကွတယျ။ အဲဒီလို သဘောထားကှဲကွတဲ့ကိစ်စတှေ အမြားကွီးရှိလာနတေော့ အာဆီယံကိုယျနှိုကျက အဲဒီလိုတပေါငျးတစညျးတညျး လုပျဖို့ဆိုတာထကျ အုပျစုလိုကျ၊ သူ့ဆန်ဒနဲ့သူလုပျမှ ဖွဈမယျ။ ဒါမှမဟုတျရငျ အာဆီယံဟာ ပွူနာတခုတညျးမှာ ထဈနပွေီးတော့၊ ရှေ့မတိုးနိုငျဘဲ ဖွဈနမေယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။ အဲဒါကို ကိုအောငျသူငွိမျးလညျး ဖတျမိမယျထငျပါတယျ။ ဘယျလိုသဘောမွငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ဟုတျပါတယျ။ သူ့ဆှေးနှေးတဲ့အခကြျကလဲ ကနြောျထငျတာ မှနျမမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဒီနေ့ ကမ်ဘာအခငျးအကငြျးမှာလဲ ပထဝီနိုငျငံရေး တငျးမာမှုတှေ ရှိတယျ။ တခွားအခွအေနတှေမှောဖွဈတော့ အာဆီယံထဲမှာလဲ ဒီကိစ်စတှပေေါျမှာ အမွဲတမျး သဘောထားတညီတညျးရဖို့ ခကျပါတယျ။
မေး ။ ။ နောကျတခုက မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံခွားရေးဝါဒ - ဟိုး ဗိုလျခြုပျနဝေငျး အာဏာသိမျးပွီကတညျးက တိုငျးပွညျဟာ Isolation နိုငျငံတကာနဲ့ ဝငျစှကျဖကျဖို့ အမြားကွီးရှောငျကဉြျခဲ့တယျ။ ဘကျမလိုကျဝါဒကို တိတိကကြြ ကငြ့ျသုံးခဲ့တယျ။ လှတျလှတျလပျလပျ နခေငြျကွတယျ။ ဘကျမလိုကျကနတေောငျမှ နှုတျထှကျခဲ့တယျ။ ဘကျမလိုကျအဖှဲ့ဟာ တဘကျယိမျးသှားပွီဆိုပွီးတော့ ကြူဘားမှာလုပျတဲ့အခြိနျမှာ နှုတျထှကျခဲ့တယျ ထငျပါတယျ။ ဆိုတော့ အခုနောကျပိုငျး ၉၇ ခုနှဈမတိုငျမီမှာ သူတို့ဟာ Isolation Policy ထကျ Insulation နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးကွားထဲဝငျပွီး အကာအကှယျလိုခငြျတဲ့သဘောမြိုးကို တှေ့ခဲ့ရပါတယျ။ ဆိုတော့ အခုမွနျမာနိုငျငံရဲ့ အာဆီယံနဲ့ ဆကျဆံရေးတငျးမာလာတဲ့အခါကွတော့ သူ့ရဲ့ နိုငျငံခွားရေးဝါဒက အခုန Isolation ပွနျသှားမှာလား။ သီးခွားအထီးကနြျနဖေို့မြား ပွနျပွီးစဉျးစားလာနိုငျသလား။ အဲဒါကိုလဲ ကနြောျတှေးမိတယျ။
ဖွေ ။ ။ အခုန ဦးကြောျဇံသာ ပွောသလိုဆိုရငျ ကနြောျထငျတာတော့ Insulation ရုရှားနဲ့ နီးကပျအောငျနပွေီးတော့ အကာအကှယျယူခငြျတဲ့ သဘောမြိုးလဲ ရှိနိုငျပါတယျ။ အခုဖွဈနတေဲ့ ရနေံလောငျစာ အခကျအခဲ။ နောကျတခါ ကနြျတဲ့ဖိအားတှပေေါျမှာ သူတို့သကျသာရာ သကျသာကွောငျး။ တရုတျနိုငျငံဘကျကတော့ လကျရှိ စဈကောငျစီနဲ့ သိပျနီးကပျတဲ့ အခွအေနမြေိုးတော့ မတှေ့ရဘူး။ အဲဒီလိုအနအေထားမှာတော့ ကနြောျမွငျတာ Normalization ပုံမှနျဖွဈရေးကို ပွနျသှားသင့ျတယျလို့ ကနြောျထငျပါတယျ။ ဦးသိနျးစိနျကာလတုနျးကလဲ သူတို့အစိုးရ တကျလာပွီးနောကျမှ Normalization ဆိုပွီးတော့ အနောကျနိုငျငံတှနေဲ့ ပွလေညျအောငျလုပျတဲ့ကိစ်စတှေ။ ဒါတှကေ ကနြောျထငျတယျ ကနြောျတို့နိုငျငံရဲ့ အနာဂတျကော၊ စီးပှားရေးနဲ့ ကနြျတဲ့အကြိုးစီးပှားတှအေတှကျပါ အရေးကွီးတယျလို့ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ ဒါတှကေ ဖွဈသင့ျတာတှေ၊ လကျတှေ့မှာကော တကယျရှေ့တိုးနိုငျကွမလား။ အာဆီယံကရော သူတို့ မူ (၅) ခကြျကို အလြှော့ပေးမလား။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တှေ့ခှင့ျတောငျးတယျ။ စဈကောငျစီဘကျက အရမျးစိုးရိမျမယျထငျပါတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒါကို လိုကျလြောမလား။ နောကျ စဈကောငျစီက မကွာခငျလုပျလာမယ့ျဆိုတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကိုရော အာဆီယံက အသိအမှတျပွု၊ ထောကျခံပါ့မလား။ အဲဒါလဲ စဉျးစားစရာ ရှိတယျ။ တကယျလို့ အဲဒါတှကေို လကျမခံခဲ့ဘူးဆိုရငျကော ဘယျလိုရှေ့တိုးကွမလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျထငျတာက အာဆီယံက လကျရှိ Consensus (၅) ခကြျကို ပွနျပွီးတော့ Revise လုပျတာမြိုး၊ ပွနျလညျပွငျဆငျလြှော့တာမြိုး ဒါမြိုးလဲ ဖွဈနိုငျမယျထငျပါတယျ။ တဘကျမှာလဲ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ အခုအခြိနျမှာ ကမ်ဘောဒီးယားဝနျကွီးခြုပျနဲ့ ပေးတှေ့လို့ရှိရငျ ဒါက အခှင့ျကောငျးလို့ထငျတယျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျရဲ့ ကဒျဟာ အခုအခြိနျအထိ အရေးပါနတေုနျးလို့ ယူဆပါတယျ။ နောကျတခုကွတော့ ဒီလိုပေးတှေ့ခွငျးအားဖွင့ျ တဘကျမှာ နိုငျငံတကာဖိအားတှေ လြော့သှားနိုငျသလို၊ တဘကျမှာလဲ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲကိစ်စကို ထောကျခံဖို့၊ အခွအေနတှေကေ အမြားကွီးဖွဈလာနိုငျတယျ။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ အာဆီယံဘကျက ဘာလြှော့ပေးနိုငျမလဲ။ အခုကတော့ ကမ်ဘောဒီးယားက ဥက်ကဋ်ဌ။ သူကတော့ အစကတညျးက သူကိုယျတိုငျကလဲ သိပျမထူးဘူးလို့ လူတှကေ ပွောနကွေတော့၊ သူကတော့ ဖွဈနိုငျတယျ။ စဈကောငျစီကို လကျခံခငြျတယျ။ သင့ျမွတျအောငျ နညျးမြိုးစုံနဲ့ ကွိုးစားခငြျတယျ။ ဒါပမေဲ့ အငျဒိုနီးရှား ဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈလာခြိနျမှာ အဲဒီလို သဘောထားမြိုးထားနိုငျပါ့မလား။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျမွငျတာကတော့ အာဆီယံဘကျက အပွုသဘောနဲ့ ခဉြျးကပျတဲ့ပုံစံမြိုးတှလေဲ ပွနျပွီးတော့ စဉျးစားကောငျး စဉျးစားလာနိုငျပါတယျ။ နောကျတခုက အငျဒိုနီးရှားဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈလို့ရှိရငျ၊ ဘယျလို position မြိုးယူမယျ၊ ဘယျလိုရပျတညျခကြျမြိုး လုပျမယျဆိုတာတော့ ပွောဖို့ခကျသေးတဲ့ အနအေထားပါပဲ။ အဲဒီတော့ ကနြောျမွငျတာတော့ ဒသေတှငျးမှာ ကနြောျတို့နိုငျငံ အခွအေနကေတော့ A Lost Cause နိုငျငံတှတေောျတောျမြားမြားက စိတျပကြျလကျပကြျ အနအေထားလဲ ရှိပါတယျ။ တဘကျမှာကွတော့ မဖွဈသာလို့၊ ဆကျဆံနရေတဲ့ ပုံစံမြိုးလညျး ရှိပါတယျ။ ဒီလိုပဲ အကပြျအတညျးနဲ့ ဆကျသှားမယျလို့ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ တကယျလို့ အဆိုးဆုံးဖွဈလာပွီး မွနျမာနိုငျငံဟာ အာဆီယံပွငျပကို ရောကျသှားသညျဆိုသည့ျတိုငျ အာဆီယံနိုငျငံတှကေ မွနျမာနဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံမှု မလုပျဘဲနဲ့ ဘယျဖွဈမလဲ၊ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ပွူနာက ဒသေကို ရိုကျခတျနတောတို့ ဘာတို့ အမြားကွီးပေါ့။ စီးပှားရေးကိစ်စ၊ အဲဒီလိုကိစ်စတှေ ရှိနတေော့၊ အာဆီယံနဲ့ မွနျမာတို့ လုံးဝမခေါျမပွောနလေို့ ဖွဈပါ့မလား။ တကယျလို့ အာဆီယံအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံ မဟုတျသည့ျတိုငျအောငျ။ နောကျဆုံး အဆိုးဆုံးထိ စဉျးစားကွည့ျတာပါ။ ဘယျလိုဆကျသှားနိုငျမလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျမွငျတာကတော့ အာဆီယံက မွနျမာကိုထုတျပဈဖို့ဆိုတာ တောျတောျကို မဖွဈနိုငျပါဘူး။ မွနျမာဘကျက နှုတျထှကျမယျဆိုရငျတော့ အတောျမိုကျမဲရာကွတဲ့ လုပျရပျပဲ ဖွဈပါလိမ့ျမယျ။ တကယျလို့ အဆိုးဆုံးအခွအေနေ ဖွဈခဲ့ရငျတောငျမှ ကနြောျတို့က နိုငျငံတကာနဲ့ ဆကျဆံရေး လိုပါတယျ။ တံခါးပိတျပွီးတော့ Isolation နလေို့ မရပါဘူး။ ဒီကွားထဲမှာ အခြို့ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုတှေ ရှိတယျ။ GMS တို့ Mekong-Lancang Cooperation (MLC) ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေးကိစ်စတှေ ရှိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒါကလဲ လုံလောကျတဲ့ကိစ်စ မဟုတျဘူးလို့ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ ကနြောျ တခုဖွည့ျစှတျမေးခငြျတာက အခု NUG ကို အလေးအနကျ ဆကျဆံခငြျတဲ့ အာဆီယံနိုငျငံတခြို့ရဲ့ သဘောထားကို တှေ့ရပါတယျ။ ဆိုတော့ ICJ ကိစ်စမှာလဲ မွနျမာနိုငျငံကို ကိုယျစားပွုဖို့ကိစ်စ၊ စဈကောငျစီနဲ့အပွိုငျ NUG က ကွိုးစားခဲ့တာကို တှေ့ရပါတယျ။ အခု အာဆီယံနဲ့ စဈကောငျစီ ဆကျဆံရေး မပွလေညျတဲ့အခါမှာ NUG ရဲ့ အခနျးကဏ်ဍ ဘယျလို ဖွဈလာနိုငျမယျ ထငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ လကျရှိအနအေထားမှာတော့ ပွောဖို့ခကျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျရှိအနအေထားအထိတော့ NUG ကို Alternative အခွားရှေးခယြျစရာ အစားထိုးစရာ အစိုးရတရပျလိုတော့ မွငျတာတော့ အားနညျးနပေါသေးတယျ။
