(Zawgyi/Unicode)
ရက်ပေါင်း (၇) ရက်သာလိုတော့တဲ့ အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကြိုတင်မဲပေးတဲ့ အမေရိကန်ပြည်သူပေါင်း သန်း (၆၀) ကျော်ရှိသွားပြီးဖြစ်ပြီး အဲဒီထဲမှာမြန်မာနွယ်ဖွားအများအပြားပါဝင်ကြပါတယ်။ ဒါအပြင် နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲနေ့မှာ မဲထည့်ဖို့ ပြင်ဆင်နေသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု စိုးရိမ်မှုတွေကြားက မြန်မာနွယ်ဖွားတွေ အမေရိကန်သမ္မတလောင်းရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်မဲထည့်နေကြတာ ဘာကြောင့်လဲ။ မအင်ကြင်းနိုင်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ကိုဗစ်-၁၉ကပ်ရောဂါကာလ အမေရိကန် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် သက်ဆိုင်ရာမဲရုံတွေမှာ လူကိုယ်တိုင်သွားပြီး ကြိုတင်မဲပေးကြသူအရေအတွက်ဟာ အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲသက်တမ်းမှာ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့ အရေအတွက်စံချိန်ကို ချိုးသွားကြောင်း အမေရိကန်သတင်းဌာနတွေမှာ ဖေါ်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါအပြင် စာတိုက်ကနေ ကြိုတင်မဲပေးခဲ့သူတွေလည်းရှိပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ အိုဟိုင်းယိုးပြည်နယ် Cincinnati မြို့မှာနေတဲ့ မြန်မာနွယ်ဖွား အငြိမ်းစား ရဲအရာရှိ ဦးလှမြင့် လည်းပါဝင်ပါတယ်။
“ ကြိုတင်ပြီးတော့ ပေးနိုင်တဲ့ မဲပေးပါတယ် ။ မဲပေးတော့ နည်းလမ်း ၂ မျိုးရှိတာကို စာတိုက်ကနေလည်း ပြန်ပို့လို့ရတယ် ၊ လူကိုယ်တိုင်လည်း Vote on Election ရုံးမှာ သွားပို့လို့ရတယ်။ အဲဒီမှာ Drop box ရှိတဲ့နေရာမှာ ၊ နောက်ပြီးတော့ စာတိုက်ပုံးမှာလည်းထည့်လို့ရပါတယ်။ ကျနော်တော့ ကြိုတင်လုပ်လိုက်တယ် ကျနော်ပို့တဲ့မဲ ရတယ် ၊ မရဘူးဆိုတာ Check လုပ်လို့လည်းရတော့ သူတို့က ရပြီးပြီ အားလုံး ဘာမှ ချို့ယွင်းချက်မရှိလို့ လက်ခံလိုက်ပြီးပြီ ဆိုတာ အတည်ပြုချက် ရပါတယ်။
မေး။ ။ဒီ နိုဝင်ဘာ ၃ ရက် ရွေးကောက်ပွဲက ကပ်ရောဂါ ကာလ ပြင်ဆင်ထားတဲ့အပိုင်းကိုရော အန်ကယ် ဘယ်လိုတွေ့ရသလဲရှင့်။
ဖြေ။ ။ စိုးရိမ်သောကတွေကတော့ ရှိတော့ ရှိတာပေါ့နော် မဲပေးမယ့်လူတွေ အနေနဲ့ ။ ဒါပေမယ့်လို့ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေကလည်း အတတ်နိုင်ဆုံးတော့ စိတ်ချလုံခြုံစွာနဲ့ ရောဂါမကူးစက်အောင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေလုပ်ထားတာတော့ ရှိပြီးသားဆိုတော့ ရောဂါကို သိပ်ကြောက်ရွံ့တဲ့အနေအထားကတော့ သိပ်မတွေ့ပါဘူး။
မေး။ ။ ဆိုတော့ အခု ကြိုတင်မဲပေးတဲ့ အရေအတွက်ကလည်း အမေရိကန်မှာ အခုဆိုရင် သန်း ၅၀ ကျော်သွားပြီဆိုတဲ့အပိုင်းပေါ့နော် လူတွေ ကြိုတင်မဲ ပေးကြတဲ့ အနေအထားမှာရော ကြိုတင်မဲတွေက စိတ်ချရမှု ရှိမလား ။ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့အပေါ်မှာ အန်ကယ့်အမြင် ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ဖြေ။ ။ ကျနော်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပတဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့တွေကို လုံး၀ ယုံကြည်ပါတယ်။ ဘက်လိုက်မှု လုံးဝမရှိနိုင်ဘူးလို့ပဲ ထင်တယ်။ အမျိုးမျိုးတော့ ပြောကြတာပေါ့နော် စာတိုက်က ပေးတာတွေ ကြိုတင်မဲပေးတာတွေက မသမာမှုတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ကျနော်ကတော့ အဲလိုမထင်ပါဘူး။”
အလားတူ နယူးရောက် အထက်ပြည်နယ် ဘာဖဲလိုးမြို့က အသေးစား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကိုမင်းနိုင်ကလည်း သူတို့ပြည်နယ်ဘက်မှာ ကပ်ရောဂါကာလကြားက လူတွေ ရွေးကောက်ပွဲကို စိတ်ဝင်တစားနဲ့ ဆန္ဒမဲ ကြိုတင်ပေးနေကြတာကို တွေ့ရတယ်လို့အခုလို ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"လူတွေကတော့ စိတ်ဝင်တစားနဲ့ မဲပေးနေတာတွေ စပြီးတော့ မဲပေးနေတာတွေရှိတယ်။ ဒီ COVID ကြောင့်ဖြစ်တယ် အဲဒီအပေါ်မှာ မဲထွက်ပေးတဲ့လူတွေ နည်းမယ်လို့ ထင်ရပေမယ့် ကြိုတင်မဲ ပေးမယ့် မဲရုံတွေမှာ လူတွေက တန်းစီပြီး ပေးနေကြတာတွေလည်း တွေ့မိတယ်ဆိုတော့ အခက်အခဲကြားတွေထဲကပဲ ပေးနေတာတွေ တွေ့မိတယ်ပေါ့နော်။
မေး။။အခု ဒီအမေရိကန်မှာ မဲပေးတဲ့ သူတွေထဲမှာလည်း မဲပေးပိုင်ခွင့်အနေအထားတွေပေါ့နော် တချို့ ဒီအသိုင်းအဝိုင်းတွေ Immigrants တွေ နောက်ပြီးတော့ လူမည်းအသိုင်းအဝိုင်းတွေ၊ နောက်ပြီးတော့Homeless တွေ ဒီ ID မရှိသူတွေ မဲပေးခွင့်ဆုံးရှုံးနေတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားတွေ ပြောဆိုဆွေးနွေးတာတွေလည်း တွေ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီဘက်မှာရော လူထုရဲ့ မဲပေးပိုင်ခွင့် အနေအထားရော ဘယ်လိုရှိသလဲရှင့်။
ဖြေ။ ။ ဟုတ်တယ်အဲဒီအခြေအနေကတော့ နေရာတိုင်းမှာ ရှိနေမှာပဲ။ ဒါကျနော်မြင်ရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာဆိုရင် လူမည်းမိတ်ဆွေတချို့ ၊ ကျနော်ကတော့ အလုပ်သဘောအရ လူအများကြီးနဲ့ ဆက်ဆံနေရတယ်ဆိုတော့ လူပေါင်းစုံနဲ့ တွေ့နေရတယ်။ အဲဒီမှာ လူမည်းမိတ်ဆွေတချို့ဆိုရင် မဲ သူတို့ကတော့ ပေးလို့မရဘူး ၊ အဲဒီမှာ အံသြတယ် ဟုတ်လား ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့သူပြောတယ် သူ Crime ဖြစ်ပြီးတော့ထောင်ကျဖူးတယ်။ အခုထောင်က လွှတ်လာပြီ ဒီလိုကောင်းကောင်းနေပေမယ့် မဲပေးခွင့် ၊ မဲပေးပိုင်ခွင့်တွေ ရုပ်သိမ်းခြင်းခံထားရတယ်။ သူ့လိုလူမျိုးတွေ အများကြီးပေါ့ ဒီလိုမဲပေးပိုင်ခွင့်တွေ ရုပ်သိမ်းခြင်းခံရတာ ပြစ်မှုနဲ့ ထောင်ကျဖူးတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ငါတို့ မဲပေးလို့ မရဘူးဆိုတာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။”
သူကိုယ်တိုင်လည်း ကပ်ရောဂါကို စိုးရိမ်ပေမဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက် ရွေးကောက်ပွဲနေ့မှာ မဲပေးဖို့ ပြင်ဆင်ထားပုံကိုလည်း အခုလို ပြောပြပါတယ်။
” ကျနော်ကတော့ မဲရုံ၀ မှာ ကြိမ်းသေ ထားပေးမယ့် hand sanitizer လက်ဆေးရည်ကို သုံးမယ်။ ကိုယ်တိုင်လည်း နှာခေါင်းစည်း ပါသွားမယ်။ လူကြားထဲမှာလည်း ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်တွေ လိုက်နာပြီး နာရီပိုင်းလောက်တောင် မကြာတဲ့ မဲပေးရမှာကို တဦးချင်း တာဝန်ကျေအောင် လုပ်ဖို့ ကိစ္စကတော့ အတတ်နိုင်ဆုံးလုပ်ဖြစ်အောင် လုပ်မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်။”
လက်ရှိ လူထုဆန္ဒစစ်တမ်းကောက်ယူချက်တွေအရ ဒီမိုကရက် သမ္မတလောင်း Joe Biden က ရီပါပလင်ကန် သမ္မတလောင်း လက်ရှိသမ္မတ Donald Trump ထက် လူကြိုက် ပိုများနေတယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
.........
အမရေိကနျသမ်မတရှေးကောကျပှဲ ကွိုတငျမဲပေးသူပေါငျး သနျး ၆၀ ကြောျထဲမွနျမာနှယျဖှားတှလေညျး ပါဝငျ
(Unicode)
ရကျပေါငျး (၇) ရကျသာလိုတော့တဲ့ အမရေိကနျသမ်မတရှေးကောကျပှဲအတှကျ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့ အမရေိကနျပွညျသူပေါငျး သနျး (၆၀) ကြောျရှိသှားပွီးဖွဈပွီး အဲဒီထဲမှာမွနျမာနှယျဖှားအမြားအပွားပါဝငျကွပါတယျ။ ဒါအပွငျ နိုဝငျဘာ ၃ ရကျနေ့ ရှေးကောကျပှဲနေ့မှာ မဲထည့ျဖို့ ပွငျဆငျနသေူတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျမှု စိုးရိမျမှုတှကွေားက မွနျမာနှယျဖှားတှေ အမရေိကနျသမ်မတလောငျးရှေးကောကျပှဲမှာ ပါဝငျမဲထည့ျနကွေတာ ဘာကွောင့ျလဲ။ မအငျကွငျးနိုငျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ကိုဗဈ-၁၉ကပျရောဂါကာလ အမရေိကနျ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ သကျဆိုငျရာမဲရုံတှမှော လူကိုယျတိုငျသှားပွီး ကွိုတငျမဲပေးကွသူအရအေတှကျဟာ အမရေိကနျရှေးကောကျပှဲသကျတမျးမှာ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့ အရအေတှကျစံခြိနျကို ခြိုးသှားကွောငျး အမရေိကနျသတငျးဌာနတှမှော ဖေါျပွခဲ့ကွပါတယျ။ ဒါအပွငျ စာတိုကျကနေ ကွိုတငျမဲပေးခဲ့သူတှလေညျးရှိပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ အိုဟိုငျးယိုးပွညျနယျ Cincinnati မွို့မှာနတေဲ့ မွနျမာနှယျဖှား အငွိမျးစား ရဲအရာရှိ ဦးလှမွင့ျ လညျးပါဝငျပါတယျ။
“ ကွိုတငျပွီးတော့ ပေးနိုငျတဲ့ မဲပေးပါတယျ ။ မဲပေးတော့ နညျးလမျး ၂ မြိုးရှိတာကို စာတိုကျကနလေညျး ပွနျပို့လို့ရတယျ ၊ လူကိုယျတိုငျလညျး Vote on Election ရုံးမှာ သှားပို့လို့ရတယျ။ အဲဒီမှာ Drop box ရှိတဲ့နရောမှာ ၊ နောကျပွီးတော့ စာတိုကျပုံးမှာလညျးထည့ျလို့ရပါတယျ။ ကနြောျတော့ ကွိုတငျလုပျလိုကျတယျ ကနြောျပို့တဲ့မဲ ရတယျ ၊ မရဘူးဆိုတာ Check လုပျလို့လညျးရတော့ သူတို့က ရပွီးပွီ အားလုံး ဘာမှ ခြို့ယှငျးခကြျမရှိလို့ လကျခံလိုကျပွီးပွီ ဆိုတာ အတညျပွုခကြျ ရပါတယျ။
မေး။ ။ဒီ နိုဝငျဘာ ၃ ရကျ ရှေးကောကျပှဲက ကပျရောဂါ ကာလ ပွငျဆငျထားတဲ့အပိုငျးကိုရော အနျကယျ ဘယျလိုတှေ့ရသလဲရှင့ျ။
ဖွေ။ ။ စိုးရိမျသောကတှကေတော့ ရှိတော့ ရှိတာပေါ့နောျ မဲပေးမယ့ျလူတှေ အနနေဲ့ ။ ဒါပမေယ့ျလို့ ကနြျးမာရေး ဝနျကွီးဌာနတို့ သကျဆိုငျရာ ဌာနတှကေလညျး အတတျနိုငျဆုံးတော့ စိတျခလြုံခွုံစှာနဲ့ ရောဂါမကူးစကျအောငျ ကွိုတငျပွငျဆငျမှုတှလေုပျထားတာတော့ ရှိပွီးသားဆိုတော့ ရောဂါကို သိပျကွောကျရှံ့တဲ့အနအေထားကတော့ သိပျမတှေ့ပါဘူး။
မေး။ ။ ဆိုတော့ အခု ကွိုတငျမဲပေးတဲ့ အရအေတှကျကလညျး အမရေိကနျမှာ အခုဆိုရငျ သနျး ၅၀ ကြောျသှားပွီဆိုတဲ့အပိုငျးပေါ့နောျ လူတှေ ကွိုတငျမဲ ပေးကွတဲ့ အနအေထားမှာရော ကွိုတငျမဲတှကေ စိတျခရြမှု ရှိမလား ။ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့အပေါျမှာ အနျကယ့ျအမွငျ ဘယျလိုရှိပါသလဲ။
ဖွေ။ ။ ကနြောျကတော့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပတဲ့ ဘုတျအဖှဲ့တှကေို လုံး၀ ယုံကွညျပါတယျ။ ဘကျလိုကျမှု လုံးဝမရှိနိုငျဘူးလို့ပဲ ထငျတယျ။ အမြိုးမြိုးတော့ ပွောကွတာပေါ့နောျ စာတိုကျက ပေးတာတှေ ကွိုတငျမဲပေးတာတှကေ မသမာမှုတှေ ဖွဈနိုငျတယျလို့ ကနြောျကတော့ အဲလိုမထငျပါဘူး။”
အလားတူ နယူးရောကျ အထကျပွညျနယျ ဘာဖဲလိုးမွို့က အသေးစား စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျကိုမငျးနိုငျကလညျး သူတို့ပွညျနယျဘကျမှာ ကပျရောဂါကာလကွားက လူတှေ ရှေးကောကျပှဲကို စိတျဝငျတစားနဲ့ ဆန်ဒမဲ ကွိုတငျပေးနကွေတာကို တှေ့ရတယျလို့အခုလို ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
"လူတှကေတော့ စိတျဝငျတစားနဲ့ မဲပေးနတောတှေ စပွီးတော့ မဲပေးနတောတှရှေိတယျ။ ဒီ COVID ကွောင့ျဖွဈတယျ အဲဒီအပေါျမှာ မဲထှကျပေးတဲ့လူတှေ နညျးမယျလို့ ထငျရပမေယ့ျ ကွိုတငျမဲ ပေးမယ့ျ မဲရုံတှမှော လူတှကေ တနျးစီပွီး ပေးနကွေတာတှလေညျး တှေ့မိတယျဆိုတော့ အခကျအခဲကွားတှထေဲကပဲ ပေးနတောတှေ တှေ့မိတယျပေါ့နောျ။
မေး။။အခု ဒီအမရေိကနျမှာ မဲပေးတဲ့ သူတှထေဲမှာလညျး မဲပေးပိုငျခှင့ျအနအေထားတှပေေါ့နောျ တခြို့ ဒီအသိုငျးအဝိုငျးတှေ Immigrants တှေ နောကျပွီးတော့ လူမညျးအသိုငျးအဝိုငျးတှေ၊ နောကျပွီးတော့Homeless တှေ ဒီ ID မရှိသူတှေ မဲပေးခှင့ျဆုံးရှုံးနတေယျဆိုတဲ့ အနအေထားတှေ ပွောဆိုဆှေးနှေးတာတှလေညျး တှေ့ရပါတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒီဘကျမှာရော လူထုရဲ့ မဲပေးပိုငျခှင့ျ အနအေထားရော ဘယျလိုရှိသလဲရှင့ျ။
ဖွေ။ ။ ဟုတျတယျအဲဒီအခွအေနကေတော့ နရောတိုငျးမှာ ရှိနမှောပဲ။ ဒါကနြောျမွငျရတဲ့ ပတျဝနျးကငြျမှာဆိုရငျ လူမညျးမိတျဆှတေခြို့ ၊ ကနြောျကတော့ အလုပျသဘောအရ လူအမြားကွီးနဲ့ ဆကျဆံနရေတယျဆိုတော့ လူပေါငျးစုံနဲ့ တှေ့နရေတယျ။ အဲဒီမှာ လူမညျးမိတျဆှတေခြို့ဆိုရငျ မဲ သူတို့ကတော့ ပေးလို့မရဘူး ၊ အဲဒီမှာ အံသွတယျ ဟုတျလား ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့သူပွောတယျ သူ Crime ဖွဈပွီးတော့ထောငျကဖြူးတယျ။ အခုထောငျက လှှတျလာပွီ ဒီလိုကောငျးကောငျးနပေမေယ့ျ မဲပေးခှင့ျ ၊ မဲပေးပိုငျခှင့ျတှေ ရုပျသိမျးခွငျးခံထားရတယျ။ သူ့လိုလူမြိုးတှေ အမြားကွီးပေါ့ ဒီလိုမဲပေးပိုငျခှင့ျတှေ ရုပျသိမျးခွငျးခံရတာ ပွဈမှုနဲ့ ထောငျကဖြူးတာဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ ငါတို့ မဲပေးလို့ မရဘူးဆိုတာမြိုးတှလေညျး ရှိတယျ။”
သူကိုယျတိုငျလညျး ကပျရောဂါကို စိုးရိမျပမေဲ့ နိုဝငျဘာလ ၃ ရကျ ရှေးကောကျပှဲနေ့မှာ မဲပေးဖို့ ပွငျဆငျထားပုံကိုလညျး အခုလို ပွောပွပါတယျ။
” ကနြောျကတော့ မဲရုံ၀ မှာ ကွိမျးသေ ထားပေးမယ့ျ hand sanitizer လကျဆေးရညျကို သုံးမယျ။ ကိုယျတိုငျလညျး နှာခေါငျးစညျး ပါသှားမယျ။ လူကွားထဲမှာလညျး ဆောငျရနျရှောငျရနျတှေ လိုကျနာပွီး နာရီပိုငျးလောကျတောငျ မကွာတဲ့ မဲပေးရမှာကို တဦးခငြျး တာဝနျကြအေောငျ လုပျဖို့ ကိစ်စကတော့ အတတျနိုငျဆုံးလုပျဖွဈအောငျ လုပျမယျလို့ ဆုံးဖွတျထားတယျ။”
လကျရှိ လူထုဆန်ဒစဈတမျးကောကျယူခကြျတှအေရ ဒီမိုကရကျ သမ်မတလောငျး Joe Biden က ရီပါပလငျကနျ သမ်မတလောငျး လကျရှိသမ်မတ Donald Trump ထကျ လူကွိုကျ ပိုမြားနတေယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။
