မြန်မာအမျိုးသမီးတွေ အခွင့်အရးချိုးဖောက်ခံရမှု ဂျော့တောင်း တက္ကသိုလ် အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲ
{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ ကာလတလျှောက်လုံး ဆိုးဝါးတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေ နဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေဟာ ခံစားနေကြရတဲ့အကြောင်း အွန်လိုင်း ဆွေးနွေးပွဲတခုကို အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တော်မှာ မနေ့က ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက လူအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ အမျိုးသမီးတွေ နဲ့ နိုင်ငံတကာ ပညာရှင်တွေ တက်ရောက်ကြတဲ့ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲ အကြောင်းကို ကိုခင်မောင်စိုးမင်း က ပြောပြပါမယ်။
A Critical Moment for Burma “မြန်မာအတွက် အတိမ်းအစောင်းမခံတဲ့ ကာလ” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲမှာ အဓိကအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေအပေါ်မှာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ရဲ့ ရက်စစ်ကြမ်းကြမ်းမှုတွေ အကြောင်းကို ပါဝင်တက်ရောက်ကြသူတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။ အဲဒီ ဆွေးနွေးပွဲမှာ Georgetown တက္ကသိုလ် အမျိုးသမီးရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး နဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ Melanne Verveer က Morderater အဖြင့် ဦးဆောင် ဆွေးနွေးပါတယ်။
" မြန်မာ အမျိုးသမီးတွေ နဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေဟာ ဒီမိုကရေစီ အရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ ရှေ့တန်းကနေ ပါဝင်ကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြရမှာ အင်မတန်ကို သတ္တိပြောင်မြောက်ကြပြီး ဦးဆောင်မှုနေရာကနေ ပါဝင်ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီရေး၊ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ အနာဂတ် နဲ့ သူတို့ရဲ့ ရပိုင်ခွင့်တွေအတွက် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားနေကြပြီး အဲဒီအတွက်လည်း ကြီးမားတဲ့ စွန့်စားမှုနဲ့အတူ အန္တရာယ်တွေလည်း ကြုံတွေကြရပါတယ်။ အဲဒီအတွက် သူတို့ဟာ တာဝန်ခံမှု၊ တရားမျှတမှုတွေ ရရှိဖို့အတွက် နိုင်ငံတကာ က သူတို့နဲ့အတူ သွေးစည်းညီညွတ်မှုကြဖို့ တောင်းဆိုနေကြပါတယ်"
ဒါအပြင် အဲဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံအမတ်ကြီး Chris Lu လည်း တက်ရောက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက ဆိုးဝါးလှတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်ရကြောင်း ပြောပါတယ်။
"အကြမ်းဖက်ခံရသူ အားလုံးအတွက် တရားမျှတမှုရရှိဖို့၊ တာဝန်ခံမှု ရှိဖို့ နဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ချက်ချင်းရပ်ဖို့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု အနေနဲ့ အဆက်မပြတ် တိုက်တွန်းနေပါတယ်။ မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နဲ့ တခြားဒေသတွေက ပဋိပက္ခ အကြပ်အတည်းကြောင့် ထိခိုက်ခံရသူတွေအားလုံးကို အကူအညီပေးနိုင်ဖို့အတွက် ဒေါ်လာသန်းပေါင်း တထောင် ခုနှစ်ရာ ကျော် ကူညီထောက်ပံ့ထားပါတယ် ။အသက်တွေ ကယ်ဆယ်ဖို့အတွက် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ အဲဒီဒေသမှာ အမေရိကန် က အများဆုံး ကူညီနေပါတယ်။
အဲဒီဆွေးနွေးပွဲကို ကြားကာလ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ NUG ရဲ့ အမျိုးသမီး၊ ကလေးသူငယ် နဲ့ လူငယ်ရေးရာ ဝန်ကြီး နော်စူဆန်နာ လှလှစိုး လည်း တက်ရောက်ပြီး စစ်ကောင်စီ လက်အောက် မြန်မာနိုင်ငံ ရဲ့ အခြေအနေတွေကိုရှင်းပြပါတယ်။
" စစ်ကောင်စီ ဟာ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ တိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ ကြိုးပေးသတ်တာတွေ နဲ့ ကျောင်းသား ကလေးငယ်တွေကို သတ်ဖြတ်ခံရလို့ မိခင်တွေရဲ့ ရင်ကွဲမှုတွေကို ကျမတို့ ကြားနေ သိနေကြရပါတယ်။ ဒါတွေဟာ မနှစ် ၂ဝ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး တိုင်းပြည်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားကတည်းကတိုင် ကျမတို့နိုင်ငံမှာ တကယ်ကို ဖြစ်ပျက်နေတာပါပဲ"
ဆွေးနွေးပွဲမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ကျေးရွာတွေကို မီးရှို့တာ၊ လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် မူကြိုကျောင်းသားငယ်လေးတွေ သေဆုံးကုန်တာ အပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို ဗွီဒီယိုနဲ့ ပြသခဲ့ပါတယ်။
ဒါအပြင် ဆွေးနွေးပွဲကို မြန်မာ အမျိုးသမီးရေး လှုပ်ရှားသူတွေဖြစ်ကြတဲ့ WPN အမျိုးသမီး ငြိမ်းချမ်ရေး ကွန်ယက် ရဲ့ ဒါရိုက်တာ မဝေဝေနု၊ မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီးအဖွဲ့ချုပ် WLB နဲ့ Sister 2 Sister အဖွဲ့က Thinzar Shunlei တို့လည်း လူ့အခွင့်အရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှု ကိစ္စတွေကို ဆွေးနွေးကြပါတယ်။
.......................................................
မွနျမာအမြိုးသမီးတှေ အခှင့ျအရးခြိုးဖောကျခံရမှု ဂြော့တောငျး တက်ကသိုလျ အှနျလိုငျးဆှေးနှေးပှဲ
{{Zawgyi/Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံမှာ အာဏာသိမျး စဈကောငျစီ အုပျခြုပျနတေဲ့ ကာလတလြှောကျလုံး ဆိုးဝါးတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှကေို အထူးသဖွင့ျ အမြိုးသမီးတှေ နဲ့ မိနျးကလေးငယျတှဟော ခံစားနကွေရတဲ့အကွောငျး အှနျလိုငျး ဆှေးနှေးပှဲတခုကို အမရေိကနျ ပွညျထောငျစု ၊ ဝါရှငျတနျဒီစီမွို့တောျမှာ မနေ့က ပွုလုပျခဲ့ပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးက လူအခှင့ျအရေး လှုပျရှားသူ အမြိုးသမီးတှေ နဲ့ နိုငျငံတကာ ပညာရှငျတှေ တကျရောကျကွတဲ့ အဲဒီဆှေးနှေးပှဲ အကွောငျးကို ကိုခငျမောငျစိုးမငျး က ပွောပွပါမယျ။
A Critical Moment for Burma “မွနျမာအတှကျ အတိမျးအစောငျးမခံတဲ့ ကာလ” ဆိုတဲ့ ခေါငျးစဉျနဲ့ အှနျလိုငျးဆှေးနှေးပှဲမှာ အဓိကအားဖွင့ျ မွနျမာနိုငျငံက အမြိုးသမီးတှနေဲ့ မိနျးကလေးငယျတှအေပေါျမှာ အာဏာသိမျး စဈကောငျစီ ရဲ့ ရကျစဈကွမျးကွမျးမှုတှေ အကွောငျးကို ပါဝငျတကျရောကျကွသူတှကေ ပွောဆိုကွပါတယျ။ အဲဒီ ဆှေးနှေးပှဲမှာ Georgetown တက်ကသိုလျ အမြိုးသမီးရေး၊ ငွိမျးခမြျးရေး နဲ့ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ အမှုဆောငျ ဒါရိုကျတာ Melanne Verveer က Morderater အဖွင့ျ ဦးဆောငျ ဆှေးနှေးပါတယျ။
" မွနျမာ အမြိုးသမီးတှေ နဲ့ မိနျးကလေးငယျတှဟော ဒီမိုကရစေီ အရေးလှုပျရှားမှုမှာ ရှေ့တနျးကနေ ပါဝငျကွပါတယျ။ သူတို့ဟာ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွခဲ့ကွရမှာ အငျမတနျကို သတ်တိပွောငျမွောကျကွပွီး ဦးဆောငျမှုနရောကနေ ပါဝငျကွပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ ဒီမိုကရစေီရေး၊ လုံခွုံစိတျခရြတဲ့ အနာဂတျ နဲ့ သူတို့ရဲ့ ရပိုငျခှင့ျတှအေတှကျ ရုနျးကနျလှုပျရှားနကွေပွီး အဲဒီအတှကျလညျး ကွီးမားတဲ့ စှန့ျစားမှုနဲ့အတူ အန်တရာယျတှလေညျး ကွုံတှကွေရပါတယျ။ အဲဒီအတှကျ သူတို့ဟာ တာဝနျခံမှု၊ တရားမြှတမှုတှေ ရရှိဖို့အတှကျ နိုငျငံတကာ က သူတို့နဲ့အတူ သှေးစညျးညီညှတျမှုကွဖို့ တောငျးဆိုနကွေပါတယျ"
ဒါအပွငျ အဲဒီဆှေးနှေးပှဲမှာ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ အမရေိကနျ သံအမတျကွီး Chris Lu လညျး တကျရောကျပွီး မွနျမာနိုငျငံက ဆိုးဝါးလှတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှအေတှကျ စိတျအနှောကျအယှကျဖွဈရကွောငျး ပွောပါတယျ။
"အကွမျးဖကျခံရသူ အားလုံးအတှကျ တရားမြှတမှုရရှိဖို့၊ တာဝနျခံမှု ရှိဖို့ နဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှေ ခကြျခငြျးရပျဖို့ အမရေိကနျ ပွညျထောငျစု အနနေဲ့ အဆကျမပွတျ တိုကျတှနျးနပေါတယျ။ မွနျမာ၊ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ နဲ့ တခွားဒသေတှကေ ပဋိပက်ခ အကွပျအတညျးကွောင့ျ ထိခိုကျခံရသူတှအေားလုံးကို အကူအညီပေးနိုငျဖို့အတှကျ ဒေါျလာသနျးပေါငျး တထောငျ ခုနှဈရာ ကြောျ ကူညီထောကျပံ့ထားပါတယျ ။အသကျတှေ ကယျဆယျဖို့အတှကျ လူသားခငြျးစာနာမှု အကူအညီ အဲဒီဒသေမှာ အမရေိကနျ က အမြားဆုံး ကူညီနပေါတယျ။
အဲဒီဆှေးနှေးပှဲကို ကွားကာလ အမြိုးသား ညီညှတျရေး အစိုးရ NUG ရဲ့ အမြိုးသမီး၊ ကလေးသူငယျ နဲ့ လူငယျရေးရာ ဝနျကွီး နောျစူဆနျနာ လှလှစိုး လညျး တကျရောကျပွီး စဈကောငျစီ လကျအောကျ မွနျမာနိုငျငံ ရဲ့ အခွအေနတှေကေိုရှငျးပွပါတယျ။
" စဈကောငျစီ ဟာ နေ့စဉျနေ့တိုငျး သတျဖွတျမှုတှေ၊ တိုကျခိုကျမှုတှေ၊ ကွိုးပေးသတျတာတှေ နဲ့ ကြောငျးသား ကလေးငယျတှကေို သတျဖွတျခံရလို့ မိခငျတှရေဲ့ ရငျကှဲမှုတှကေို ကမြတို့ ကွားနေ သိနကွေရပါတယျ။ ဒါတှဟော မနှဈ ၂ဝ၂၁ ဖဖေောျဝါရီ စဈအာဏာသိမျးပွီး တိုငျးပွညျကို ထိနျးခြုပျဖို့ ကွိုးစားကတညျးကတိုငျ ကမြတို့နိုငျငံမှာ တကယျကို ဖွဈပကြျနတောပါပဲ"
ဆှေးနှေးပှဲမှာ စဈကောငျစီတပျဖှဲ့တှရေဲ့ ကြေးရှာတှကေို မီးရှို့တာ၊ လကွေောငျးကနေ တိုကျခိုကျမှုကွောင့ျ မူကွိုကြောငျးသားငယျလေးတှေ သဆေုံးကုနျတာ အပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှကေို ဗှီဒီယိုနဲ့ ပွသခဲ့ပါတယျ။
ဒါအပွငျ ဆှေးနှေးပှဲကို မွနျမာ အမြိုးသမီးရေး လှုပျရှားသူတှဖွေဈကွတဲ့ WPN အမြိုးသမီး ငွိမျးခမြျရေး ကှနျယကျ ရဲ့ ဒါရိုကျတာ မဝဝေနေု၊ မွနျမာနိုငျငံ အမြိုးသမီးအဖှဲ့ခြုပျ WLB နဲ့ Sister 2 Sister အဖှဲ့က Thinzar Shunlei တို့လညျး လူ့အခှင့ျအရေး၊ လူသားခငြျးစာနာမှု ကိစ်စတှကေို ဆှေးနှေးကွပါတယျ။
