ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေပြန်စနိုင်ဖို့ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်သွားမယ်လို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီက ပြောဆိုကမ်းလှမ်းနေမှုအပေါ် ကြိုဆိုတယ်လို့ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ RCSS က ပြောပါတယ်။ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေဖြစ်လာရေး RCSS အနေနဲ့ ဘယ်လိုသဘောထားရှိလဲဆိုတာ စုံစမ်းမေးမြန်းထားတာကို ကိုကျော်ကျော်သိန်းပြောပြပါမယ်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်က အင်အားကြီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းလက်နက်ကိုင် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ RCSS က ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးခြင်း ဖိတ်ခေါ်ချက်ဟာ လက်ရှိ အထွေထွေနိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်း ဖြေရှင်းနိုင်ရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်နိုင်ရေးကို ရည်မှန်းပါက ကြိုဆိုတယ်လို့ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ RCSS ရဲ့ ၂၂ ကြိမ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်အစည်းအဝေးနဲ့ တတိယအကြိမ်မြောက် ကောင်စီကွန်ဂရက်ကို ဇန်နဝါရီလ ၁၆ ရက်ကနေ ၁၇ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲရဲ့ ဖိတ်ခေါ်ချက်ကို ကြိုဆိုကြောင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ သူတို့ရဲ့သဘောထား ရပ်တည်ချက်ကို RCSS ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှုးခမ်းစံက VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ သူ့ရဲ့အနှစ်သာရကျတော့ ၃ ချက်ရှိတယ်။ RCSS အနေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးသာ နိုင်ငံရေး ဖြေရှင်းချက် ဖြစ်တယ်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဆိုတဲ့နေရာမှာ တစ်ဖွဲ့ဆွေးနွေးမယ်၊ တစ်ဖွဲ့ မဆွေးနွေးဘူး။ တစ်ဖွဲ့ကို တိုက်မယ်၊ တစ်ဖွဲ့ကို အပစ်အခတ်ရပ်မယ် အဲလိုမျိုး ဆိုလိုတာမဟုတ်ဘူး။ အားလုံး ပါဝင်နိုင်ရေး ကို ဆိုလိုတာဖြစ်တယ်။ နောက်တစ်ခုကျတော့ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးကို ရည်မှန်းပါက ကြိုဆိုသည်ဆိုတာ၊ အဲဒီ ကြိုဆိုတဲ့အချက်ဟာ သွားဆွေးနွေးမယ်၊ သွားမဆွေးနွေးဘူး။ အဲဒါကို ဆိုလိုတာမဟုတ်ဘူး။ စစ်တပ်ဘက်က တကယ်ဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ရပ်တည်ချက်နဲ့ တူညီတဲ့အတွက် ကြိုဆိုတာဖြစ်တယ်။ တကယ် ဆွေးနွေးမယ်။ အားလုံးလည်းပါဝင်မယ်။ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုလည်းရှိမယ်။ ကန့်သတ်မှုလည်း မရှိဘူးဆိုရင်တော့ ဒါ ဆွေးနွေးမယ်လို့ အဓိပါ္ပယ် သက်ရောက်တယ် ခင်ဗျ။ ”
RCSS နဲ့ ဘယ်တော့၊ ဘယ်အဆင့်နဲ့ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတာမျိုး စစ်ကောင်စီဘက်က အတိအကျ ကမ်းလှမ်းတာမျိုးတော့ မရှိသေးဘူးလို့လည်း သူကပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထဲမှာ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို အပြီးသတ်ရအောင်လုပ်သွားမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ပြောကြားထားသလို၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ တခါးဖွင့်ထားတယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကလည်း ပြောကြားထားချိန်မှာ နိုင်ငံရေးပြဿနာအဖြေရှာရေး ဆွေးနွေးမှာကို ကြိုဆိုတယ်လို့ RCSS ကဆုံးဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရှမ်းပြည်ဖွဲ့စည်းပုံရေးဆွဲရေးအတွက် ရှမ်းပြည်အမျိုးသားညီလာခံကျင်းပမှာဖြစ်သလို ရှမ်းပြည်နယ်က အခြားတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲနိုင်ဖို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသွားဖို့ကိုလည်း RCSS က ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ RCSS ရဲ့ တတိယအကြိမ် ကောင်စီကွန်ဂရက်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံရေးလေ့လာသူ စိုင်းထွန်းအောင်လွင်က အခုလို သုံးသပ်ထားပါတယ်။
“ စစ်တပ်ရဲ့ ဆွေးနွေးမှုက အားလုံး အကျပ်အတည်းအားလုံးဖြေရှင်းရေး ဆိုတဲ့ ကိစ္စမှာလည်း လောလောဆယ်က အခက်အခဲတော်တော်ရှိနိုင်တဲ့ ကိစ္စလို့တော့ ထင်တယ်။ တဘက်မှာလည်း သူက စစ်တပ်အခန်းကဏ္ဍကို ပစ်ပယ်ထားတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ အဲတော့ ဘာထူးခြားတာတွေ့ရလဲ ဆိုတော့ တခြားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကတော့၊ တချို့အဖွဲ့တွေကတော့ နိုင်ငံရေးအစိုးရမဟုတ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံရေး အရ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စမျိုးကို လက်တွန့်တာတို့၊ တော်တော်လေး သတိထားတဲ့ issue ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ သူကတော့ ဒါကို massage ပေးတဲ့ သဘောမျိုးဖြစ်တာပေါ့နော်။ အဲတော့ အင်အားစုအားလုံးပါရေးဆိုတာ၊ လက်ရှိအကျပ်အတည်းကိုလည်း ဖြေရှင်းရေးဆိုတာ နည်းနည်းလေးတော့ စွန့်စား၊ Risk ယူပြီးမှ သူ လုပ်တဲ့ statement လို့တော့ ယူဆမိပါတယ်။”
RCSS အဖွဲ့ဟာ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းက UWSA ၀ နဲ့ PNLO ပအိုဝ်း စတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်ရေး ပဋိပက္ခဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို လက်ရှိမှာလည်း SSPP/SSA ရှမ်းမြောက်၊ TNLA တအန်း(ပလောင်) စတဲ့ လက်နက်ကိုင် တွေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ်က အခြားတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲနိုင်ဖို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ထားပေမဲ့ ဒီအချက်ကို အောင်မြင်အောင် မဆောင်ရွက်နိုင်ရင်၊ ရှမ်းပြည်ဖွဲ့စည်းပုံ ရေးဆွဲရေး အတွက် ရှမ်းပြည် အမျိုးသားညီလာခံကျင်းပရာမှာ အဖွဲ့အစည်း စုံစုံလင်လင်တက်ရောက်ရေး ဟာလည်း အကန့်အသတ်တွေ ရှိနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်တာတွေ ရှိနေပါတယ်။
ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ RCSS အဖွဲ့ရဲ့ ၂၂ ကြိမ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်အစည်းအဝေးနဲ့ တတိယအကြိမ် ကောင်စီကွန်ဂရက်ကို ကိုယ်စားလှယ် ၂၄၅ ဦးတက်ရောက်ခဲ့ပြီး ကောင်စီဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွတ်ဆစ် ဦးဆောင်တဲ့ ၂၁ ဦးပါ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီကို ပြန်လည်ရွေးခြယ်ခဲ့ပါတယ်။
RCSS ဟာ ၂၀၁၅ခုနှစ်က တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ် NCA ကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၇ဖွဲ့နဲ့အတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ အဖွဲ့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
......................................................................................
နိုငျငံရေးအရဆှေးနှေးအဖွရှောဖို့ RCSS လိုလား
ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျတှပွေနျစနိုငျဖို့ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုတှလေုပျသှားမယျလို့ မွနျမာစဈကောငျစီက ပွောဆိုကမျးလှမျးနမှေုအပေါျ ကွိုဆိုတယျလို့ ရှမျးပွညျတောငျပိုငျးလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ဖွဈတဲ့ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီ RCSS က ပွောပါတယျ။ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးမှုတှဖွေဈလာရေး RCSS အနနေဲ့ ဘယျလိုသဘောထားရှိလဲဆိုတာ စုံစမျးမေးမွနျးထားတာကို ကိုကြောျကြောျသိနျးပွောပွပါမယျ။
ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျက အငျအားကွီး လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တဈခုဖွဈတဲ့ ရှမျးပွညျတောငျပိုငျးလကျနကျကိုငျ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီ RCSS က ဗိုလျခြုပျမှုးကွီး မငျးအောငျလှိုငျရဲ့ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးခွငျး ဖိတျခေါျခကြျဟာ လကျရှိ အထှထှေနေိုငျငံရေးအကပြျအတညျး ဖွရှေငျးနိုငျရေးနဲ့ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစုတညျဆောကျနိုငျရေးကို ရညျမှနျးပါက ကွိုဆိုတယျလို့ ပွောကွားလိုကျပါတယျ။ RCSS ရဲ့ ၂၂ ကွိမျမွောကျ နှဈပတျလညျအစညျးအဝေးနဲ့ တတိယအကွိမျမွောကျ ကောငျစီကှနျဂရကျကို ဇနျနဝါရီလ ၁၆ ရကျကနေ ၁၇ ရကျနေ့အထိ ကငြျးပခဲ့ပွီးနောကျ စဈကောငျစီအကွီးအကဲရဲ့ ဖိတျခေါျခကြျကို ကွိုဆိုကွောငျး ဆုံးဖွတျခကြျခခြဲ့ကွတာဖွဈပါတယျ။ ဒီဆုံးဖွတျခကြျနဲ့ပတျသကျတဲ့ သူတို့ရဲ့သဘောထား ရပျတညျခကြျကို RCSS ရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ဗိုလျမှုးခမျးစံက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ သူ့ရဲ့အနှဈသာရကတြော့ ၃ ခကြျရှိတယျ။ RCSS အနနေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေးသာ နိုငျငံရေး ဖွရှေငျးခကြျ ဖွဈတယျ။ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေးဆိုတဲ့နရောမှာ တဈဖှဲ့ဆှေးနှေးမယျ၊ တဈဖှဲ့ မဆှေးနှေးဘူး။ တဈဖှဲ့ကို တိုကျမယျ၊ တဈဖှဲ့ကို အပဈအခတျရပျမယျ အဲလိုမြိုး ဆိုလိုတာမဟုတျဘူး။ အားလုံး ပါဝငျနိုငျရေး ကို ဆိုလိုတာဖွဈတယျ။ နောကျတဈခုကတြော့ ဖကျဒရယျ ပွညျထောငျစုတညျဆောကျရေးကို ရညျမှနျးပါက ကွိုဆိုသညျဆိုတာ၊ အဲဒီ ကွိုဆိုတဲ့အခကြျဟာ သှားဆှေးနှေးမယျ၊ သှားမဆှေးနှေးဘူး။ အဲဒါကို ဆိုလိုတာမဟုတျဘူး။ စဈတပျဘကျက တကယျဆှေးနှေးမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ ရပျတညျခကြျနဲ့ တူညီတဲ့အတှကျ ကွိုဆိုတာဖွဈတယျ။ တကယျ ဆှေးနှေးမယျ။ အားလုံးလညျးပါဝငျမယျ။ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုလညျးရှိမယျ။ ကန့ျသတျမှုလညျး မရှိဘူးဆိုရငျတော့ ဒါ ဆှေးနှေးမယျလို့ အဓိပါ်ပယျ သကျရောကျတယျ ခငျဗြ။ ”
RCSS နဲ့ ဘယျတော့၊ ဘယျအဆင့ျနဲ့ ဆှေးနှေးမယျဆိုတာမြိုး စဈကောငျစီဘကျက အတိအကြ ကမျးလှမျးတာမြိုးတော့ မရှိသေးဘူးလို့လညျး သူကပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အခု ၂၀၂၂ ခုနှဈထဲမှာ ထာဝရငွိမျးခမြျးရေးကို အပွီးသတျရအောငျလုပျသှားမယျလို့ စဈကောငျစီက ပွောကွားထားသလို၊ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှနေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးဖို့ တခါးဖှင့ျထားတယျလို့ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျကလညျး ပွောကွားထားခြိနျမှာ နိုငျငံရေးပွူနာအဖွရှောရေး ဆှေးနှေးမှာကို ကွိုဆိုတယျလို့ RCSS ကဆုံးဖွတျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ရှမျးပွညျဖှဲ့စညျးပုံရေးဆှဲရေးအတှကျ ရှမျးပွညျအမြိုးသားညီလာခံကငြျးပမှာဖွဈသလို ရှမျးပွညျနယျက အခွားတိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ အပဈအခတျရပျစဲနိုငျဖို့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးသှားဖို့ကိုလညျး RCSS က ဆုံးဖွတျခဲ့ပါတယျ။ RCSS ရဲ့ တတိယအကွိမျ ကောငျစီကှနျဂရကျရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျနဲ့ပတျသကျပွီး နိုငျငံရေးလေ့လာသူ စိုငျးထှနျးအောငျလှငျက အခုလို သုံးသပျထားပါတယျ။
“ စဈတပျရဲ့ ဆှေးနှေးမှုက အားလုံး အကပြျအတညျးအားလုံးဖွရှေငျးရေး ဆိုတဲ့ ကိစ်စမှာလညျး လောလောဆယျက အခကျအခဲတောျတောျရှိနိုငျတဲ့ ကိစ်စလို့တော့ ထငျတယျ။ တဘကျမှာလညျး သူက စဈတပျအခနျးကဏ်ဍကို ပဈပယျထားတာတော့ မဟုတျဘူး။ အဲတော့ ဘာထူးခွားတာတှေ့ရလဲ ဆိုတော့ တခွားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေတော့၊ တခြို့အဖှဲ့တှကေတော့ နိုငျငံရေးအစိုးရမဟုတျတဲ့အတှကျ နိုငျငံရေး အရ ဆှေးနှေးမယျဆိုတဲ့ ကိစ်စမြိုးကို လကျတှန့ျတာတို့၊ တောျတောျလေး သတိထားတဲ့ issue ဖွဈတဲ့အခြိနျမှာ သူကတော့ ဒါကို massage ပေးတဲ့ သဘောမြိုးဖွဈတာပေါ့နောျ။ အဲတော့ အငျအားစုအားလုံးပါရေးဆိုတာ၊ လကျရှိအကပြျအတညျးကိုလညျး ဖွရှေငျးရေးဆိုတာ နညျးနညျးလေးတော့ စှန့ျစား၊ Risk ယူပွီးမှ သူ လုပျတဲ့ statement လို့တော့ ယူဆမိပါတယျ။”
RCSS အဖှဲ့ဟာ ရှမျးပွညျနယျအတှငျးက UWSA ၀ နဲ့ PNLO ပအိုဝျး စတဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှနေဲ့ စဈရေး ပဋိပက်ခဖွဈခဲ့ဖူးသလို လကျရှိမှာလညျး SSPP/SSA ရှမျးမွောကျ၊ TNLA တအနျး(ပလောငျ) စတဲ့ လကျနကျကိုငျ တှနေဲ့ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈနတောပါ။
ရှမျးပွညျနယျက အခွားတိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ အပဈအခတျရပျစဲနိုငျဖို့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးသှားမှာ ဖွဈကွောငျး ဆုံးဖွတျထားပမေဲ့ ဒီအခကြျကို အောငျမွငျအောငျ မဆောငျရှကျနိုငျရငျ၊ ရှမျးပွညျဖှဲ့စညျးပုံ ရေးဆှဲရေး အတှကျ ရှမျးပွညျ အမြိုးသားညီလာခံကငြျးပရာမှာ အဖှဲ့အစညျး စုံစုံလငျလငျတကျရောကျရေး ဟာလညျး အကန့ျအသတျတှေ ရှိနိုငျကွောငျး သုံးသပျတာတှေ ရှိနပေါတယျ။
ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီ RCSS အဖှဲ့ရဲ့ ၂၂ကွိမျမွောကျ နှဈပတျလညျအစညျးအဝေးနဲ့ တတိယအကွိမျ ကောငျစီကှနျဂရကျကို ကိုယျစားလှယျ ၂၄၅ ဦးတကျရောကျခဲ့ပွီး ကောငျစီဥက်ကဌ ဗိုလျခြုပျကွီး ယှတျဆဈ ဦးဆောငျတဲ့ ၂၁ ဦးပါ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျ ကောျမတီကို ပွနျလညျရှေးခွယျခဲ့ပါတယျ။
RCSS ဟာ ၂၀၁၅ခုနှဈက တဈနိုငျငံလုံးပဈခတျတိုကျခိုကျမှုရပျစဲရေးသဘောတူစာခြုပျ NCA ကို တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ ၇ဖှဲ့နဲ့အတူ လကျမှတျရေးထိုးခဲ့တဲ့ အဖှဲ့လညျး ဖွဈပါတယျ။
