[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်ဆင်ရေးတွေအတွင်း ရိုဟင်ဂျာတွေကို အစုအဝေးလိုက် သတ်ဖြတ်မှုနဲ့ တခြားရာဇဝတ်မှုတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စစ်သားနှစ်ဦးရဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေဟာ ယုံကြည်နိုင်လောက်တဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေဖြစ်တယ်လို့ Fortify Rights လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ရဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Matthew Smith က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
တပ်ကထွက်ပြေးပြီးတဲ့နောက် ရခိုင်လက်နက်ကိုင် (AA) အဖွဲ့ရှေ့မှာ အဲဒီစစ်သားနှစ်ဦး ထွက်ဆိုခဲ့တာဖြစ်ပြီး AA က ရိုက်ကူးမှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ ဗွီဒီယိုကို သူတို့ကိုယ်တိုင်ကြည့်ပြီးတော့ ဆန်းစစ်ခဲ့တာလို့ Matthew Smith ကပြောပါတယ်။ ဒီစစ်သားနှစ်ဦး ထွက်ဆိုထားတဲ့ထဲမှာ အဓိကအရေးပါတဲ့ အချက်တွေက ဘာတွေပါလဲ ... သူတို့ရဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေကရော ဘယ်လောက် ယုံကြည်ရလောက်ပါသလဲ ... ဒီမေးခွန်းတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး Fortify Rights အဖွဲ့ရဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Matthew Smith ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ကိုကျော်ကျော်သိန်းက တင်ပြထားပါတယ်။
ခြေလျင်တပ်ရင်း ၅၆၅ ကလို့ပြောတဲ့ အသက် ၃၃ နှစ်အရွယ် ကိုမျိုးဝင်းထွန်းဆိုသူနဲ့ခြေလျင်တပ်ရင်း ၃၅၃ ကလို့ပြောတဲ့ အသက် ၃၀ အရွယ် ကိုဇော်နိုင်ထွန်းဆိုသူတို့နှစ်ဦးဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှာ တပ်သားတွေအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတာကနေ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလနဲ့ ဇွန်လတွေမှာ တပ်ကနေ အသီးသီး ထွက်ပြေးခဲ့ကြသူတွေဖြစ်တယ်လို့ Fortify Rights ရဲ့ ဒီကနေ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထားပါတယ်။
တပ်ကထွက်ပြေးပြီးတဲ့နောက် AA အဖွဲ့ဆီရောက်သွားပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၆ နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွေကလုပ်ခဲ့တဲ့ တပ်မတော်စစ်ဆင်ရေးတွေအတွင်း သူတို့ ပါဝင်ခဲ့တာတွေ၊ ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်တွေကို အစုအဝေးလိုက် သတ်ဖြတ်တာအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ကျူးလွန်ခဲ့ကြတယ်ဆိုတာတွေကို ဝန်ခံပြောဆိုခဲ့တာပါ။ သူတို့ထွက်ဆိုခဲ့တဲ့ထဲက အဓိကအရေးပါတဲ့အချက်တွေကို Matthew Smith က အနှစ်ချုပ်ပြောပြပါတယ်။
"ဒီစစ်သားနှစ်ဦးစလုံးဟာ မတူတဲ့ မြို့နှစ်မြို့မှာ တာဝန်ကျခဲ့တယ်ဆိုတဲ့အချက်က အရေးပါတဲ့အချက်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ တူညီတဲ့အချိန်ကာလ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်မှာ တယောက်က မောင်းတောမှာရှိခဲ့ပြီး နောက်တယောက်က ဘူးသီးတောင်မှာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရိုဟင်ဂျာတွေအားလုံးကို ရှင်းပစ်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် သတ်ဖြတ်ပစ်ဖို့ သူတို့ရဲ့ အထက်အရာရှိတွေက အမိန့်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတာ နှစ်ယောက်စလုံးက ထွက်ဆိုထားပါတယ်။ ဒီအချက်က လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ဆိုးရွားရက်စက်လှတဲ့ ပြစ်မှုတွေကို ကျူးလွန်ဖို့ နေရာဒေသအသီးသီးမှာ ရောက်နေခဲ့တဲ့ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့တွေအတွက် စစ်တပ်တွင်းမှာ တူညီတဲ့အမိန့်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတာကို ရည်ညွှန်းနေပါတယ်။ ဒါက သိပ်ကို အရေးပါတဲ့အချက်ပါ။ နောက်ထပ် သိပ်အရေးပါတဲ့အချက်ကတော့ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယ် အယောက် ၁၈၀ ထိကို သတ်ဖြတ်တာမှာ သူတို့ပါဝင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ဒီလူနှစ်ယောက်က ဝန်ခံထွက်ဆိုထားတဲ့အချက်ပါ။ ပြောထားတဲ့ထဲမှာ မုဒိန်းကျင့်တာ၊ လိင်ပိုင်းအဓမ္မပြုကျင့်တာတွေနဲ့ဆိုင်တဲ့ အချက်တွေလည်း ပါပါတယ်။ ဒါကလည်း လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အရင်က မှတ်တမ်းတင်ထားတာတွေနဲ့ ကိုက်ညီပြီး သိပ်ကိုအရေးပါတဲ့ ထွက်ဆိုချက်ဖြစ်ပါတယ်။"
စစ်သားနှစ်ဦးရဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေဟာ သူတို့ဆီမှာရော၊ ကုလသမဂ္ဂမှာပါ ရှိထားတဲ့ အထောက်အထားမှတ်တမ်းတွေနဲ့ ကိုက်ညီတယ်လို့လည်း Matthew Smith ကပြောပါတယ်။
"ဒီမြန်မာစစ်သားနှစ်ဦး ပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့ ထွက်ဆိုထားတဲ့ ဗွီဒီယိုနှစ်ခုကို ကျနော်တို့ သေသေချာချာ ဆန်းစစ် သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့အမြင်အရ ဗွီဒီယိုထဲမှာ သူတို့ပြောထားတာတွေဟာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာတွေကို ကျနော်တို့ မှတ်တမ်းတင်ထားတွေနဲ့ ကိုက်ညီရုံသာမက ကုလသမဂ္ဂ အချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့က မှတ်တမ်းတင်ထားတာတွေနဲ့ပါ ကိုက်ညီပါတယ်။ ထွက်ဆိုထားတဲ့ထဲက အသေးစိတ်အတော်များများဟာ အရင်က မှတ်တမ်းတင်ထားတာတွေနဲ့ ကိုက်ညီပါတယ်။ ဒီအချက်တွေနဲ့ တခြားအချက်တွေအရ ပြောထားတဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေဟာ ယုံကြည်လောက်ပါတယ်။"
လက်ရှိမှာ သူတို့နှစ်ဦးဟာ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားခုံရုံး (ICC) ရှိတဲ့ နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ The Hague မြို့မှာရောက်နေပြီလို့ Fortify Rights အဖွဲ့ကရော၊ ကနေဒါ CBC ရုပ်သံလွှင့်သတင်းဌာနနဲ့ အမေရိကန် The New York Times သတင်းဌာနတို့ကပါ ပြောထားပါတယ်။ ICC ဘက်ကတော့ ဒီအခြေအနေပေါ်မှာ အတည်ပြုတာမျိုး ဒါမှမဟုတ် ငြင်းဆိုတာမျိုးမလုပ်ဘဲ စစ်သားနှစ်ဦးကို ထိန်းသိမ်းထားတယ်ဆိုတာကိုပဲ ငြင်းထားတာလို့ Matthew Smith ကပြောပါတယ်။
"အကြောင်းအရာတစ်ခုလုံးနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူတို့မငြင်းပါဘူး၊ "ထိန်းသိ်မ်းထားတယ်" ဆိုတဲ့ ပြောဆိုချက်ကိုပဲ ငြင်းတာပါ။ ဒီအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တကယ့်အကြောင်းအရာက ဘာလဲဆိုတော့ အရပ်သားတွေကို အစုအဝေးလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်က စစ်သားနှစ်ဦး The Hague မှာရောက်နေတယ်ဆိုတာပါ။ ဒါက မကြုံစဖူးကိစ္စပါ။ ဒါဟာ ရိုဟင်ဂျာလူထုအတွက်သာမက မြန်မာစစ်တပ်က ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ဆိုးရွားရက်စက်လှတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့သူတွေ အားလုံးအတွက်ပါ အရေးကြီးတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။"
ရှေ့ဆက်ဘာဖြစ်မယ်ဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိသေးဘူးလို့ Matthew Smith ကပြောပြီး သူတို့အနေနဲ့တော့ ICC ကို တိုက်တွန်းထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ဒီလူနှစ်ယောက်ကို စစ်ဆေးစီရင်ပြီး အတွင်းလူ မျက်မြင်သက်သေတွေအဖြစ် သူတို့နဲ့ လက်တွဲလုပ်ဆောင်ဖို့ ICC ကို ကျနော်တို့ အားပေးတိုက်တွန်းနေပါတယ်။ ဒါတွေအားလုံးဖြစ်လာဖို့က တရားရုံးအနေနဲ့ သတ်မှတ် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေအတိုင်း လုပ်ရပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီရည်ရွယ်ချက်တခုခု အလွယ်တကူ ရလာလိမ့်မယ်ဆိုတာမျိုးတော့ ကျနော်မပြောချင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ မေ ျှာ်လင့်ပါတယ်။ တရားရုံးပေါ်မှာလည်း ကျနော်တို့ အပြည့်အဝယုံကြည်ပါတယ်။ ICC ဟာ ဒီကနေ့ ကျနော်တို့ကမ္ဘာမှာ သိပ်ကိုအရေးပါတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခုပါ။ သူတို့ လုပ်ဆောင်နေတာတွေအပေါ် ကျနော်တို့ယုံကြည်ပါတယ်။ သူတို့ကို အထောက်အကူပြုဖို့ ကျနော်တို့ တတ်နိုင်တာမှန်သမ ျှ လုပ်ဆောင်ပေးချင်ပါတယ်။"
ဒီစစ်သားနှစ်ဦးနဲ့ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးဖို့ မြန်မာအစိုးရနဲ့ စစ်ဘက် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ရိုက်တာကဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် ဖုန်းလက်ခံဖြေဆိုခြင်းမရှိခဲ့ဘူးလို့ ရိုက်တာသတင်းတပုဒ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာလို့ခေါ်ဆိုတာကို မြန်မာအစိုးရက လက်မခံသလို ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ကျူးလွန်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာတွေ မရှိဘူးလို့ အစိုးရကရော တပ်မတော်ကပါ အကြိမ်ကြိမ် ငြင်းဆိုထားပါတယ်။
..........
[Unicode]
ရခိုငျပွညျနယျ စဈဆငျရေးတှအေတှငျး ရိုဟငျဂြာတှကေို အစုအဝေးလိုကျ သတျဖွတျမှုနဲ့ တခွားရာဇဝတျမှုတှမှော ပါဝငျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စဈသားနှဈဦးရဲ့ ထှကျဆိုခကြျတှဟော ယုံကွညျနိုငျလောကျတဲ့ ထှကျဆိုခကြျတှဖွေဈတယျလို့ Fortify Rights လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ရဲ့ အမှုဆောငျအရာရှိခြုပျ Matthew Smith က ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
တပျကထှကျပွေးပွီးတဲ့နောကျ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ (AA) အဖှဲ့ရှေ့မှာ အဲဒီစဈသားနှဈဦး ထှကျဆိုခဲ့တာဖွဈပွီး AA က ရိုကျကူးမှတျတမျးတငျထားတဲ့ ဗှီဒီယိုကို သူတို့ကိုယျတိုငျကွည့ျပွီးတော့ ဆနျးစဈခဲ့တာလို့ Matthew Smith ကပွောပါတယျ။ ဒီစဈသားနှဈဦး ထှကျဆိုထားတဲ့ထဲမှာ အဓိကအရေးပါတဲ့ အခကြျတှကေ ဘာတှပေါလဲ ... သူတို့ရဲ့ ထှကျဆိုခကြျတှကေရော ဘယျလောကျ ယုံကွညျရလောကျပါသလဲ ... ဒီမေးခှနျးတှနေဲ့ပတျသကျပွီး Fortify Rights အဖှဲ့ရဲ့ အမှုဆောငျအရာရှိခြုပျ Matthew Smith ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ကိုကြောျကြောျသိနျးက တငျပွထားပါတယျ။
ခွလေငြျတပျရငျး ၅၆၅ ကလို့ပွောတဲ့ အသကျ ၃၃ နှဈအရှယျ ကိုမြိုးဝငျးထှနျးဆိုသူနဲ့ခွလေငြျတပျရငျး ၃၅၃ ကလို့ပွောတဲ့ အသကျ ၃၀ အရှယျ ကိုဇောျနိုငျထှနျးဆိုသူတို့နှဈဦးဟာ မွနျမာ့တပျမတောျမှာ တပျသားတှအေဖွဈ တာဝနျထမျးဆောငျနတောကနေ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ၊ မလေနဲ့ ဇှနျလတှမှော တပျကနေ အသီးသီး ထှကျပွေးခဲ့ကွသူတှဖွေဈတယျလို့ Fortify Rights ရဲ့ ဒီကနေ့ထုတျပွနျခကြျမှာ ပွောထားပါတယျ။
တပျကထှကျပွေးပွီးတဲ့နောကျ AA အဖှဲ့ဆီရောကျသှားပွီး ရခိုငျပွညျနယျမှာ ၂၀၁၆ နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈတှကေလုပျခဲ့တဲ့ တပျမတောျစဈဆငျရေးတှအေတှငျး သူတို့ ပါဝငျခဲ့တာတှေ၊ ရိုဟငျဂြာမှတျဆလငျတှကေို အစုအဝေးလိုကျ သတျဖွတျတာအပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှု ကြူးလှနျခဲ့ကွတယျဆိုတာတှကေို ဝနျခံပွောဆိုခဲ့တာပါ။ သူတို့ထှကျဆိုခဲ့တဲ့ထဲက အဓိကအရေးပါတဲ့အခကြျတှကေို Matthew Smith က အနှဈခြုပျပွောပွပါတယျ။
"ဒီစဈသားနှဈဦးစလုံးဟာ မတူတဲ့ မွို့နှဈမွို့မှာ တာဝနျကခြဲ့တယျဆိုတဲ့အခကြျက အရေးပါတဲ့အခကြျလို့ ကနြောျထငျပါတယျ။ တူညီတဲ့အခြိနျကာလ ပတျဝနျးကငြျလောကျမှာ တယောကျက မောငျးတောမှာရှိခဲ့ပွီး နောကျတယောကျက ဘူးသီးတောငျမှာ ရှိနခေဲ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ရိုဟငျဂြာတှအေားလုံးကို ရှငျးပဈဖို့ ဒါမှမဟုတျ သတျဖွတျပဈဖို့ သူတို့ရဲ့ အထကျအရာရှိတှကေ အမိန့ျပေးခဲ့တယျဆိုတာ နှဈယောကျစလုံးက ထှကျဆိုထားပါတယျ။ ဒီအခကြျက လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ ဆိုးရှားရကျစကျလှတဲ့ ပွဈမှုတှကေို ကြူးလှနျဖို့ နရောဒသေအသီးသီးမှာ ရောကျနခေဲ့တဲ့ တပျရငျးတပျဖှဲ့တှအေတှကျ စဈတပျတှငျးမှာ တူညီတဲ့အမိန့ျပေးခဲ့တယျဆိုတာကို ရညျညှှနျးနပေါတယျ။ ဒါက သိပျကို အရေးပါတဲ့အခကြျပါ။ နောကျထပျ သိပျအရေးပါတဲ့အခကြျကတော့ အမြိုးသား၊ အမြိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယျ အယောကျ ၁၈၀ ထိကို သတျဖွတျတာမှာ သူတို့ပါဝငျခဲ့တယျဆိုတာ ဒီလူနှဈယောကျက ဝနျခံထှကျဆိုထားတဲ့အခကြျပါ။ ပွောထားတဲ့ထဲမှာ မုဒိနျးကငြ့ျတာ၊ လိငျပိုငျးအဓမ်မပွုကငြ့ျတာတှနေဲ့ဆိုငျတဲ့ အခကြျတှလေညျး ပါပါတယျ။ ဒါကလညျး လူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ အရငျက မှတျတမျးတငျထားတာတှနေဲ့ ကိုကျညီပွီး သိပျကိုအရေးပါတဲ့ ထှကျဆိုခကြျဖွဈပါတယျ။"
စဈသားနှဈဦးရဲ့ ထှကျဆိုခကြျတှဟော သူတို့ဆီမှာရော၊ ကုလသမဂ်ဂမှာပါ ရှိထားတဲ့ အထောကျအထားမှတျတမျးတှနေဲ့ ကိုကျညီတယျလို့လညျး Matthew Smith ကပွောပါတယျ။
"ဒီမွနျမာစဈသားနှဈဦး ပွဈမှုကြူးလှနျခဲ့တယျလို့ ထှကျဆိုထားတဲ့ ဗှီဒီယိုနှဈခုကို ကနြောျတို့ သသေခြောခြာ ဆနျးစဈ သုံးသပျခဲ့ပါတယျ။ ကနြောျတို့အမွငျအရ ဗှီဒီယိုထဲမှာ သူတို့ပွောထားတာတှဟော ၂၀၁၆ ခုနှဈနဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈအတှငျး ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဖွဈပကြျခဲ့တာတှကေို ကနြောျတို့ မှတျတမျးတငျထားတှနေဲ့ ကိုကျညီရုံသာမက ကုလသမဂ်ဂ အခကြျအလကျရှာဖှရေေးအဖှဲ့က မှတျတမျးတငျထားတာတှနေဲ့ပါ ကိုကျညီပါတယျ။ ထှကျဆိုထားတဲ့ထဲက အသေးစိတျအတောျမြားမြားဟာ အရငျက မှတျတမျးတငျထားတာတှနေဲ့ ကိုကျညီပါတယျ။ ဒီအခကြျတှနေဲ့ တခွားအခကြျတှအေရ ပွောထားတဲ့ ထှကျဆိုခကြျတှဟော ယုံကွညျလောကျပါတယျ။"
လကျရှိမှာ သူတို့နှဈဦးဟာ နိုငျငံတကာ ရာဇဝတျတရားခုံရုံး (ICC) ရှိတဲ့ နယျသာလနျနိုငျငံ၊ The Hague မွို့မှာရောကျနပွေီလို့ Fortify Rights အဖှဲ့ကရော၊ ကနဒေါ CBC ရုပျသံလှှင့ျသတငျးဌာနနဲ့ အမရေိကနျ The New York Times သတငျးဌာနတို့ကပါ ပွောထားပါတယျ။ ICC ဘကျကတော့ ဒီအခွအေနပေေါျမှာ အတညျပွုတာမြိုး ဒါမှမဟုတျ ငွငျးဆိုတာမြိုးမလုပျဘဲ စဈသားနှဈဦးကို ထိနျးသိမျးထားတယျဆိုတာကိုပဲ ငွငျးထားတာလို့ Matthew Smith ကပွောပါတယျ။
"အကွောငျးအရာတဈခုလုံးနဲ့ပတျသကျပွီး သူတို့မငွငျးပါဘူး၊ "ထိနျးသျိမျးထားတယျ" ဆိုတဲ့ ပွောဆိုခကြျကိုပဲ ငွငျးတာပါ။ ဒီအခွအေနနေဲ့ပတျသကျပွီး တကယ့ျအကွောငျးအရာက ဘာလဲဆိုတော့ အရပျသားတှကေို အစုအဝေးလိုကျ သတျဖွတျခဲ့တဲ့ မွနျမာစဈတပျက စဈသားနှဈဦး The Hague မှာရောကျနတေယျဆိုတာပါ။ ဒါက မကွုံစဖူးကိစ်စပါ။ ဒါဟာ ရိုဟငျဂြာလူထုအတှကျသာမက မွနျမာစဈတပျက ကြူးလှနျခဲ့တဲ့ ဆိုးရှားရကျစကျလှတဲ့ လုပျရပျတှကေနေ လှတျမွောကျခဲ့သူတှေ အားလုံးအတှကျပါ အရေးကွီးတယျလို့ ကနြောျထငျပါတယျ။"
ရှေ့ဆကျဘာဖွဈမယျဆိုတာ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မရှိသေးဘူးလို့ Matthew Smith ကပွောပွီး သူတို့အနနေဲ့တော့ ICC ကို တိုကျတှနျးထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"ဒီလူနှဈယောကျကို စဈဆေးစီရငျပွီး အတှငျးလူ မကြျမွငျသကျသတှေအေဖွဈ သူတို့နဲ့ လကျတှဲလုပျဆောငျဖို့ ICC ကို ကနြောျတို့ အားပေးတိုကျတှနျးနပေါတယျ။ ဒါတှအေားလုံးဖွဈလာဖို့က တရားရုံးအနနေဲ့ သတျမှတျ လုပျထုံးလုပျနညျးတှအေတိုငျး လုပျရပါလိမ့ျမယျ။ အဲဒီရညျရှယျခကြျတခုခု အလှယျတကူ ရလာလိမ့ျမယျဆိုတာမြိုးတော့ ကနြောျမပွောခငြျပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ မေ ြှာျလင့ျပါတယျ။ တရားရုံးပေါျမှာလညျး ကနြောျတို့ အပွည့ျအဝယုံကွညျပါတယျ။ ICC ဟာ ဒီကနေ့ ကနြောျတို့ကမ်ဘာမှာ သိပျကိုအရေးပါတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတခုပါ။ သူတို့ လုပျဆောငျနတောတှအေပေါျ ကနြောျတို့ယုံကွညျပါတယျ။ သူတို့ကို အထောကျအကူပွုဖို့ ကနြောျတို့ တတျနိုငျတာမှနျသမ ြှ လုပျဆောငျပေးခငြျပါတယျ။"
ဒီစဈသားနှဈဦးနဲ့ပတျသကျပွီး မှတျခကြျပေးဖို့ မွနျမာအစိုးရနဲ့ စဈဘကျ ပွောခှင့ျရပုဂ်ဂိုလျတှကေို ရိုကျတာကဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျ ဖုနျးလကျခံဖွဆေိုခွငျးမရှိခဲ့ဘူးလို့ ရိုကျတာသတငျးတပုဒျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာလို့ခေါျဆိုတာကို မွနျမာအစိုးရက လကျမခံသလို ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ ရညျရှယျခကြျရှိရှိ ကြူးလှနျလုပျဆောငျခဲ့တာတှေ မရှိဘူးလို့ အစိုးရကရော တပျမတောျကပါ အကွိမျကွိမျ ငွငျးဆိုထားပါတယျ။
