[Zawgyi/Unicode]
တပ်မတော်က အပစ်ရပ်ကာလ ၁ လ ထပ်မံသက်တမ်းတိုးကြောင်း ကြေညာလိုက်ပေမဲ့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ ရခိုင်ဒေသ မပါဝင်တဲ့အပေါ် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူတွေရဲ့ အမြင်တွေကို ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
တပ်မတော်က COVID 19 ကာကွယ် ထိန်းချုပ် ကုသရေးနဲ့ ထာဝရ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး စက်တင်ဘာလကုန်ထိ သက်တမ်း တစ်လ တိုးမြှင့်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပေမဲ့ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့တွေ ရှိရာနေရာတွေ မပါဝင်ဘူးလို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဒီအတွက်လည်း အစိုးရက အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့နဲ့ ARSA အဖွဲ့တွေလှုပ်ရှားရာ ရခိုင်ပြည်နယ် ပါဝင်မှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် တဘက်သတ်အပစ်ရပ် ကြေညာချက်ဟာ အကျိုးမရှိနိုင်ဘူးလို့ AA နဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ TNLA ခေါ် တအန်း(ပလောင်)အဖဲ့ွက ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ ဗိုလ်မှုး တာ့အိုက်ကျော်က ပြောပါတယ်။
“အထူးသဖြင့်က သူတို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာတိုင်း AA လှုပ်ရှားတဲ့ဒေသ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်က မပါဘူး။ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ တခြားဒေသက တိုက်ပွဲ အဲလောက် ဖြစ်တာမှ မရှိဘဲ။ တကယ့်တကယ် တိုက်ပွဲပြင်းထန်တာက ရခိုင်မှာ ဖြစ်တာပေါ့နော်။ အဓိကကတော့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်တဲ့နေရာမှာ ဦးစားပေးပြီးတော့ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်။ ကျန်တဲ့ဒေသက အဲလောက် တိုက်ပွဲပြင်းထန်တာမရှိဘူး။”
AA ရခိုင် ၊ TNLA တအန်း(ပလောင်)၊ MNDAA ကိုးကန့်နဲ့ KIA ကချင်အဖွဲ့တွေဟာ NCA ခေါ် တစ်နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာအပစ်ရပ်စာချုပ်မှာ မပါဝင်သေးဘဲ အစိုးရနဲ့ နှစ်ဘက်အပစ်ရပ်စာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးရေးအတွက် ဆွေးနွေးနေဆဲ မဟာမိတ်အဖွဲ့တွေဖြစ်ပါတယ်။ AA၊ TNLA ၊ MNDAA အဖွဲ့ ၃ဖွဲ့ ပါဝင်တဲ့ ညီနောင်မဟာမိတ်အဖွဲ့ကလည်း ဆဌမအကြိမ် အဖြစ် အပစ်ရပ်သက်တမ်း ၃လ တိုးမြှင့်ကြောင်း ဒီနှစ် ဇွန်လ တစ်ရက်နေ့က ကြေညာထားပြီး ဒီကြေညာချက်ဟာ သြဂုတ်လကုန်အထိဖြစ်ပါတယ်။ သက်တမ်းထပ် တိုး၊ မတိုးကတော့ ပြန်လည်ဆွေးနွေးထုတ်ပြန်မယ်လို့လည်း TNLA ပြောခွင့်ရသူက ပြောဆိုထားပါတယ်။
NCA စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ NMSP မွန်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ရဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဝင် နိုင်အောင်မငေးကတော့ တပ်မတော်ရဲ့ အပစ်ရပ်ကြေညာချက်ကို ကြိုဆိုလိုက်ပေမဲ့၊ လတ်တလော တပ်မတော်နဲ့ တိုက်ခိုက်နေတဲ့ AA အဖွဲ့အပါအဝင် အားလုံးပါဝင်ရေးအတွက်လည်း အခုလို တိုက်တွန်းပါတယ်။
“Ceasefire အတွက် ကြေညာတာကတော့ ကျနော်တို့က အမြဲတမ်း ကြိုဆိုတယ်။ ဒါ AA မပါဘူးဆို တစ်စုံလုံးမဖြစ်တော့ ဒါ ကျနော်တို့ကလည်း ပါစေချင်တယ်ပေါ့။ AA ပါမှ ပိုပြီးတော့ သင့်မြတ်မယ်။ အခုချိန်ဆို COVID ကာလအချိန်ဖြစ်တော့ ပိုပြီးတော့ ပါသင့်တယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့် တပ်မတော်ရော၊ အစိုးရ၊ လွှတ်တော်ရော သဘောထား ကြီးမှုကို ပြရမယ်။ ပြသင့်တယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ သဘောထားအမြင်ပေါ့။”
တပ်မတော်ဘက်က အရင် အပစ်ရပ်ကြေညာချက်တွေမှာ AA မပါဝင်တဲ့အတွက် တိုက်ပွဲတွေ မရပ်စဲခဲ့ကြောင်း၊ ဒါကြောင့် တပ်မတော်အနေနဲ့ နည်းလမ်းသစ် ရှာဖွေသင့်ကြောင်းလည်း လည်း အကြံပြုပြောကြားပါတယ်။
နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးကတော့ COVID ဖြစ်ပွားချိန် တိုက်ပွဲတွေမရပ်ဆိုင်းတဲ့အတွက် ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်ခဲနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။
“စစ်တွေ၊ မြောက်ဦးလို COVID 19 ရောဂါကူးစက်မှု မြန်နှုန်းမြင့်နေတဲ့နေရာတွေမှာ စစ်ပွဲ မရပ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒီရောဂါ ကုသ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ဖို့တော့ အဟန့်အတားဖြစ်လိမ့်မယ် ထင်ပါတယ်။ လောလောဆယ် အင်တာနက် မြန်နှုန်းမြင့်တွေ ဖွင့်မပေးနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ သတင်းအချက်အလက် မျှဝေတာရော ကုသကာကွယ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ လမ်းညွှန်ချက် ပေးဖို့ရာရော အကန့်အသတ်တွေ အများကြီးရှိနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။”
အစိုးရ နဲ့ AA အပါအဝင် မဟာမိတ်အဖွဲ့တွေအကြားနှစ်ဘက်အပစ်ရပ်စာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးရေးအတွက် ဆွေးနွေးတာတွေဟာလည်း ဒီနှစ်ဆန်းတည်းက ရပ်တန့်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ အပစ်ရပ်ကြေညာချက်မှာ AA ကို ချန်လှပ်ထားတာဟာ ကျန်မဟာမိတ်အဖွဲ့တွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သလို ဆွေးနွေးပွဲတွေ အောင်မြင်ဖို့ဆိုရင် AA ကို နိုင်ငံရေးအရ ထွက်ပေါက် ပေးဖို့ လိုအပ်မယ်လို့လည်း ဦးမောင်မောင်စိုးက သုံးသပ်ထားပါတယ်။
တပ်မတော်က ၂၀၁၈ ခု ဒီဇင်ဘာလကနေ ၂၀၁၉ ခု စက်တင်ဘာလအထိ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့အတွက် စစ်တိုင်းဌာနချုပ် ၅ ခု နယ်မြေမှာ ၉ လတာ အပစ်ရပ်ကြေညာခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီလို ကြေညာခဲ့စဉ်ကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ် မပါဝင်ခဲ့ပါဘူး။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အခြေစိုက် သံတမန်တွေကတော့ ကပ်ရောဂါကာလမှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရပ်စဲထားကြဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ဖူးပါတယ်။
[Unicode Version]
တပျမတောျအပဈရပျကွညောခကြျ ရခိုငျပါသင့ျကွောငျး တိုကျတှနျးခကြျတှေ ထှကျပေါျ
တပျမတောျက အပဈရပျကာလ ၁ လ ထပျမံသကျတမျးတိုးကွောငျး ကွညောလိုကျပမေဲ့ တိုကျပှဲတှဖွေဈနတေဲ့ ရခိုငျဒသေ မပါဝငျတဲ့အပေါျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှနေဲ့ နိုငျငံရေးသုံးသပျသူတှရေဲ့ အမွငျတှကေို ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
တပျမတောျက COVID 19 ကာကှယျ ထိနျးခြုပျ ကုသရေးနဲ့ ထာဝရ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ ရညျရှယျပွီး စကျတငျဘာလကုနျထိ သကျတမျး တဈလ တိုးမွှင့ျကွောငျး ကွညောခဲ့ပမေဲ့ အကွမျးဖကျအဖှဲ့တှေ ရှိရာနရောတှေ မပါဝငျဘူးလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ဒီအတှကျလညျး အစိုးရက အကွမျးဖကျ အဖှဲ့အစညျးတှအေဖွဈ သတျမှတျထားတဲ့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့နဲ့ ARSA အဖှဲ့တှလှေုပျရှားရာ ရခိုငျပွညျနယျ ပါဝငျမှာ မဟုတျတဲ့အတှကျ တဘကျသတျအပဈရပျ ကွညောခကြျဟာ အကြိုးမရှိနိုငျဘူးလို့ AA နဲ့ မဟာမိတျဖွဈတဲ့ TNLA ခေါျ တအနျး(ပလောငျ)အဖဲ့ှက ပွနျကွားရေး တာဝနျခံ ဗိုလျမှုး တာ့အိုကျကြောျက ပွောပါတယျ။
“အထူးသဖွင့ျက သူတို့ ထုတျပွနျကွညောတိုငျး AA လှုပျရှားတဲ့ဒသေ ရခိုငျပွညျနယျဘကျက မပါဘူး။ ပွောမယျဆိုရငျတော့ တခွားဒသေက တိုကျပှဲ အဲလောကျ ဖွဈတာမှ မရှိဘဲ။ တကယ့ျတကယျ တိုကျပှဲပွငျးထနျတာက ရခိုငျမှာ ဖွဈတာပေါ့နောျ။ အဓိကကတော့ တိုကျပှဲပွငျးထနျတဲ့နရောမှာ ဦးစားပေးပွီးတော့ ဆောငျရှကျသင့ျတယျ။ ကနြျတဲ့ဒသေက အဲလောကျ တိုကျပှဲပွငျးထနျတာမရှိဘူး။”
AA ရခိုငျ ၊ TNLA တအနျး(ပလောငျ)၊ MNDAA ကိုးကန့ျနဲ့ KIA ကခငြျအဖှဲ့တှဟော NCA ခေါျ တဈနိုငျငံလုံး ဆိုငျရာအပဈရပျစာခြုပျမှာ မပါဝငျသေးဘဲ အစိုးရနဲ့ နှဈဘကျအပဈရပျစာခြုပျ လကျမှတျရေးထိုးရေးအတှကျ ဆှေးနှေးနဆေဲ မဟာမိတျအဖှဲ့တှဖွေဈပါတယျ။ AA၊ TNLA ၊ MNDAA အဖှဲ့ ၃ဖှဲ့ ပါဝငျတဲ့ ညီနောငျမဟာမိတျအဖှဲ့ကလညျး ဆဌမအကွိမျ အဖွဈ အပဈရပျသကျတမျး ၃လ တိုးမွှင့ျကွောငျး ဒီနှဈ ဇှနျလ တဈရကျနေ့က ကွညောထားပွီး ဒီကွညောခကြျဟာ သွဂုတျလကုနျအထိဖွဈပါတယျ။ သကျတမျးထပျ တိုး၊ မတိုးကတော့ ပွနျလညျဆှေးနှေးထုတျပွနျမယျလို့လညျး TNLA ပွောခှင့ျရသူက ပွောဆိုထားပါတယျ။
NCA စာခြုပျကို လကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ NMSP မှနျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ရဲ့ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျ ကောျမတီဝငျ နိုငျအောငျမငေးကတော့ တပျမတောျရဲ့ အပဈရပျကွညောခကြျကို ကွိုဆိုလိုကျပမေဲ့၊ လတျတလော တပျမတောျနဲ့ တိုကျခိုကျနတေဲ့ AA အဖှဲ့အပါအဝငျ အားလုံးပါဝငျရေးအတှကျလညျး အခုလို တိုကျတှနျးပါတယျ။
“Ceasefire အတှကျ ကွညောတာကတော့ ကနြောျတို့က အမွဲတမျး ကွိုဆိုတယျ။ ဒါ AA မပါဘူးဆို တဈစုံလုံးမဖွဈတော့ ဒါ ကနြောျတို့ကလညျး ပါစခေငြျတယျပေါ့။ AA ပါမှ ပိုပွီးတော့ သင့ျမွတျမယျ။ အခုခြိနျဆို COVID ကာလအခြိနျဖွဈတော့ ပိုပွီးတော့ ပါသင့ျတယျပေါ့။ ဒါကွောင့ျ တပျမတောျရော၊ အစိုးရ၊ လှှတျတောျရော သဘောထား ကွီးမှုကို ပွရမယျ။ ပွသင့ျတယျ။ ကနြောျတို့ရဲ့ သဘောထားအမွငျပေါ့။”
တပျမတောျဘကျက အရငျ အပဈရပျကွညောခကြျတှမှော AA မပါဝငျတဲ့အတှကျ တိုကျပှဲတှေ မရပျစဲခဲ့ကွောငျး၊ ဒါကွောင့ျ တပျမတောျအနနေဲ့ နညျးလမျးသဈ ရှာဖှသေင့ျကွောငျးလညျး လညျး အကွံပွုပွောကွားပါတယျ။
နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဦးမောငျမောငျစိုးကတော့ COVID ဖွဈပှားခြိနျ တိုကျပှဲတှမေရပျဆိုငျးတဲ့အတှကျ ကပျရောဂါ ထိနျးခြုပျဖို့ ခကျခဲနိုငျကွောငျး သုံးသပျပွောဆိုပါတယျ။
“စဈတှေ၊ မွောကျဦးလို COVID 19 ရောဂါကူးစကျမှု မွနျနှုနျးမွင့ျနတေဲ့နရောတှမှော စဈပှဲ မရပျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဒီရောဂါ ကုသ ကာကှယျ ထိနျးခြုပျဖို့တော့ အဟန့ျအတားဖွဈလိမ့ျမယျ ထငျပါတယျ။ လောလောဆယျ အငျတာနကျ မွနျနှုနျးမွင့ျတှေ ဖှင့ျမပေးနိုငျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ သတငျးအခကြျအလကျ မြှဝတောရော ကုသကာကှယျရေးနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ လမျးညှှနျခကြျ ပေးဖို့ရာရော အကန့ျအသတျတှေ အမြားကွီးရှိနတောကို တှေ့ရပါတယျ။”
အစိုးရ နဲ့ AA အပါအဝငျ မဟာမိတျအဖှဲ့တှအေကွားနှဈဘကျအပဈရပျစာခြုပျ လကျမှတျရေးထိုးရေးအတှကျ ဆှေးနှေးတာတှဟောလညျး ဒီနှဈဆနျးတညျးက ရပျတန့ျနတောဖွဈပါတယျ။ လကျရှိ အပဈရပျကွညောခကြျမှာ AA ကို ခနြျလှပျထားတာဟာ ကနြျမဟာမိတျအဖှဲ့တှနေဲ့ ဆကျဆံရေးအပေါျ သကျရောကျမှုရှိနိုငျသလို ဆှေးနှေးပှဲတှေ အောငျမွငျဖို့ဆိုရငျ AA ကို နိုငျငံရေးအရ ထှကျပေါကျ ပေးဖို့ လိုအပျမယျလို့လညျး ဦးမောငျမောငျစိုးက သုံးသပျထားပါတယျ။
တပျမတောျက ၂၀၁၈ ခု ဒီဇငျဘာလကနေ ၂၀၁၉ ခု စကျတငျဘာလအထိ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးဖို့အတှကျ စဈတိုငျးဌာနခြုပျ ၅ ခု နယျမွမှော ၉ လတာ အပဈရပျကွညောခဲ့ဖူးပါတယျ။ ဒီလို ကွညောခဲ့စဉျကလညျး ရခိုငျပွညျနယျ မပါဝငျခဲ့ပါဘူး။
ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျနဲ့ မွနျမာနိုငျငံ အခွစေိုကျ သံတမနျတှကေတော့ ကပျရောဂါကာလမှာ တိုကျခိုကျမှုတှေ ရပျစဲထားကွဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့ဖူးပါတယျ။
