အမေရိကန်ဟာ ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ ၁၉ ဘီလျံကျော် ပေးခဲ့ပြီးပါပြီ။ ယူကရိန်းအနေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ဘယ်လိုလက်နက်မျိုးတွေ အသုံးပြုတာ အထိရောက်ဆုံးဖြစ်မလဲ၊ ရှေ့ဆက် ဘာတွေဆက်လုပ်မလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပန်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်ဆိုင်ရာ VOA သတင်းထောက် Carla Babb ရဲ့သတင်းကို ကိုအောင်အောင် တင်ပြထားပါတယ်။
ကိုဗစ် ၁၉ ကာလအတွင်း အမျာသုံးသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးယာဉ်စီးနင်းခဟာ အတော်များများအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ဒီပြသနာကို ဖြေရှင်းဖို့ တာဝန်ရှိသူတွေ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ ကိုအောင်အောင် တင်ပြပေးပါလိ့မ်မယ်။
အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံမှာ မိန်းကလေးငယ်တွေ ကျောင်းတက်ခွင့် ပိတ်ပင်ထားခံထားရချိန်မှာ Khost ပြည်နယ် ရေဒီယို အသံလွင့်ဌာန တခုက မိန်းခလေးတွေအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး ပညာသင်ပေးတဲ့ အပတ်စဉ် သင်္ခန်းစာ အစီအစဉ်တွေကို ထုတ်လွှင့်ပေးနေပါတယ်။ VOA သတင်းထောက် Shaista Sadat Lami သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုအောင်အောင်တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အမေရိကန် ဘတ်စကတ်ဘောကစားသမား Brittney Griner နဲ့ ရုရှား လက်နက်မှောင်ခိုကူးသူ Viktor Bout တို့ ကို အမေရိကန်နဲ့ ရုရှားတို့က အကျဉ်းသားလဲလှယ်ရေးအစီအရ အပြန်အလှန် လွှတ်ပေးခဲ့တာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အမေရိကန်အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေက မှတ်ချက်ပေး ပြောဆိုနေကြဆဲပါ။ ကိုအောင်အောင်တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အီရန်ဆန္ဒပြပွဲမှာ ဖမ်းခံရသူတဦးကို အီရန်အစိုးရ ပထမဆုံးကွပ်မျက်၊ တရုတ်သမ္မတရှီကျင်းပင် ဆော်ဒီအာရေးဗျနိုင်ငံကို သွားရောက်၊ အင်ဒိုနီးရှားမှာ အိမ်ထောင်ဖက်မဟုတ်သူနဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု ရာဇဝတ်မှုမြောက် လွှတ်တော်သတ်မှတ်၊ ဒီလို တပတ်အတွင်းထိပ်တန်းရောက် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေကို မအိသန့်စင်နဲ့ ကိုအောင်အောင် တင်ဆက်ထားပါတယ်။
အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်ရော အောက်လွှတ်တော်မှာပါအများစုဖြစ်နေတဲ့ဒီမိုကရက်တွေ အတွက် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုထိန်းချုပ်ဖို့၊လိင်တူလက်ထပ်သူတွေကိုအကာအကွယ်ပေးဖို့ရန်ပုံငွေ၊သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်အပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အလုပ်များတဲ့ နှစ်တနှစ်ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ကိုအောင်အောင်ကတင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် KBC ရဲ့အကြီးအကဲ သိက္ခာတော်ရဆရာ ဒေါက်တာ ခလမ်ဆမ်ဆွမ်ကို စစ်ကောင်စီက ထိန်းသိမ်းထားတာ တရက်ကြာသွားပေမဲ့ ခုအချိန်အထိ အဆက်အသွယ်မရသေးသလို ဘာကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရသလဲဆိုတာ ဘာမှမသိရသေးဘူးလို့ KBC တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာကော်ဖီကို ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဖြန့်ချီရောင်းချဖို့ ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့ ဉာဏ်ကြီးရှင်ရှမ်းတောင်မြင့် ကော်ဖီတည်ထောင်သူ ကိုငွေထွန်းက ပြောပါတယ်။ ထိုင်းတွေအကြိုက် အရသာမျိုးရအောင် ဖန်တီးပြီး ဈေးကွက်ထိုးဖေါက်နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ရေမြေခြားမှ ရုပ်ပုံလွှာ အစီအစဉ်မှာ ကိုအောင်အောင်က တင်ဆက်ထားပါတယ်။
ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ဟာ အင်မတန် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ စစ်ဖြစ်ကြောင်း အနောက်နိုင်ငံတွေက သတ်မှတ် ပြောထားတာပါ။ ဆောင်းရာသီမှာရုရှားတွေဟာ ယူကရိန်းလူထုအတွက် လိုအပ်တဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။ ကိုအောင်အောင် တင်ပြထားပါတယ်။
“ကလေးတွေ မှာ ရိုက်ရာတွေ ဒဏ်ရာတွေပါတယ်။ နောက်ကျောမှာ ရေနွေးပူလောင်းခံထားရတာမျိုး ပါတယ်။ မျက်ခုံးအပေါ်မှာ ကွဲရာတွေပါတယ်။ လက်တွေ ခြေထောက်တွေ အနာတရဖြစ်နေတာတွေ ပါတယ်။ အဲမှာ နင်းလိုက်တဲ့အရာတွေတွေ့တယ်။ ဘယ်သူ့ ဘွတ်ဖိနပ်အရာလဲ ကျနော်မသဲကွဲဘူး။ ဘွတ်ဖိနပ်အရာတော့တွေ့တယ်။” (ကူညီရေးအဖွဲ့ဝင်)
ရုရားရဲ့ ယူကရိန်းစစ်ရာဇဝတ်မှုများအရေးယူရေး အထူးတရားရုံးဖွဲ့စည်းဖို့ ဥရောပကော်မရှင် တိုက်တွန်း၊ တရုတ်ဆန္ဒပြပွဲနောက် ကိုဗစ်ကန့်သတ်ချက်တွေ လျှော့ချ၊ ကမ္ဘာ့ဖလားဘောလုံးပွဲ ပထမဆုံးအမျိုးသမီးကွင်းလယ်ဒိုင် ခန့်၊ ဒီလို တပတ်အတွင်းထိပ်တန်းရောက် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေကို မအိသန့်စင်နဲ့ ကိုအောင်အောင် တင်ဆက်ထားပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ တရုတ် ၂ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဂျိုးဘိုင်ဒန် သမ္မတဖြစ်လာပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ် လူချင်းတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွေ တရားဝင် ဖွင့်လှစ်ထားရှိဖို့ သဘောတူခဲ့ကြပါတယ်။ ကိုအောင်အောင်တင်ပြပေးပါမယ်။
“တရက်လုံးလုံး မီးမလာတဲ့အခါ အလုပ်တွေမလုပ်ရတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ မီးစက်တွေသုံးတဲ့အခါကျတော့ ဆီဈေးကတက်တော့လည်း စရိတ်တွေ များတယ်ပေါ့နော်။ မီးပုံမှန် မှန်တယ်ဆိုရင် ဆီဈေးတွေကျ၊ ကုန်ဈေးနှုန်းကျရင် product တွေကို ဈေးချလိုက်ရင် ညီမတို့လည်း ဝင်ငွေက ပုံမှန်ပြန်လည်ပတ်သွားမှာ။” (သံပန်း၊ သံတခါးလုပ်ငန်းရှင်)
ခါဆန်ကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာချိန်မှာမြို့ခံတွေကဝမ်းသာပျော်ရွှင်စွာကြိုဆိုကြတာကို ဗီဒီယိုထဲမှာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်းအစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေ ခါဆန်ကို ရောက်မလာခင်မှာသတင်းယူကြတဲ့ သတင်းထောက်တွေရဲ့ သတင်းယူခွင့်ကို ခုအခါတာဝန်ရှိသူတွေက ပြန်ရုပ်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။ကိုအောင်အောင်တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မန္တလေးတိုင်း ထိန်ပန်းရွာမှာ တပ်စွဲတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ပစ်ခတ်မှုမှာ အရပ်သားတချို့ ထိခိုက်မှုရှိခဲ့ပြီး စစ်ကိုင်း ခင်ဦးမြို့နယ် ကျေးရွာတွေမှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ၁၁ ရက်တာ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုအတွင်း အိမ် ၇၀၀ ကျော် မီးလောင်ပြီး အရပ်သား ၁၃ ဦး သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။
နယူးယောက် မြို့က ခရစ်စမတ်ဈေးဟာ ကမ္ဘ့ာအကောင်းဆုံးဈေးဖြစ်တယ်လို့ Planet Cruise ခရီးသွား အေဂျင်စီက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်စတင်ခဲ့တဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်နောက်ပိုင်း မြို့ခံတွေရာ ခရီးသွားတွေနဲ့ပါ ပြန်လည်စည်ကားလာတဲ့ နယူးယောက်ဈေးတန်းအကြောင်း ကိုအောင်အောင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖေါ်မှုတွေကို ထောက်ခံကြောင်း အမေရိကန်ဘက်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဆန္ဒပြမှုတွေ ဖြစ်လာစေတဲ့ အကြောင်းရင်းဖြစ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ Zero COVID မူဝါဒနဲ့ ပတ်သတ်ပြီးတော့ စကားလုံး သတိထား ရွေးချယ် ပြောဆိုပါတယ်။ ကိုအောင်အောင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
"ကျောက်တန်းရွာအထိကတော့ ပြန်နေကြတယ်။ သံဆိပ်မှာလည်း ရှိတယ်၊ ပဒဲကောမှာလည်းရှိတယ်ဆိုတော့ သူတို့က မပြန်ရဲကြဘူး။ ညည ပစ်သံတွေ အမြဲတမ်းကြားရတယ်။ မပြန်လာရင် ရွာတွေမီးရှို့မယ်၊ အိမ်တွေမီးရှို့မယ် ပြောတော့ တချို့ကလည်းကြောက်တာပေါ့။ ကြောက်ပေမဲ့လည်း ဘယ်ပြန်ရဲမလဲ၊ ကိုယ့်အသက်နဲ့ရင်းပြီး။" (ရွှေကျင်ဒေသခံ)
အမေရိကန် သမ္မတ ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ယူကရိန်းကို အကူအညီပေးဖို့ ရန်ပုံငွေ ရရှိအောင် ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ နောင်နှစ်ဇန်နဝါရီလ ရီပါပလစ်ကန်တွေ ထိန်းချုပ်မယ့် အောက်လွှတ်တော် ပြန်မစခင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃၇ ဘီလျံ ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်နေတာနဲ့ ပတ်သတ်လို့ Michelle Quinn ပေးပို့ထားတဲ့ သတင်းကို ကိုအောင်အောင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မလေးရှားရွေးကောက်ပွဲ အန်နွာအီဘရာဟမ်အနိုင်ရပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်၊ အင်ဒိုနီးရှား အနောက်ဂျားဗားကျွန်းငလျင် လူ ၂၇၀ ကျော်သေဆုံး၊ တရုတ်နိုင်ငံ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု မြင့်တက်၊ ဒီလို သီတင်းပတ်တွင်း ထိပ်တန်းရောက် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေကို မအိသန့်စင်နဲ့ ကိုအောင်အောင် တင်ဆက်ထားပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်