Zawgyi/Unicode
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြသပိတ်တွေနိုင်ငံတဝန်း ဆက်ဖြစ်နေချိန် မှာပဲ ရန်ကုန်နဲ့မုံရွာမြို့တွေမှာ ဒီနေ့ မနက်ပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေ မရှိပေမယ့် အာဏာပိုင်တွေဘက်ကတော့ လုံခြုံရေးတွေ တိုးမြှင့်ချထားတာတွေရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ နိုင်ငံတဝန်းကပေါက်ကွဲမှုတွေနဲ့ ဆန္ဒပြပွဲ အခြေအနေ အကြောင်းကိုတော့ ဆက်သွယ်စုံစမ်းထားတဲ့ ကိုရန်နိုင်က ပြောပြပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
ရန်ကုန်တိုင်းထဲက မြို့နယ်တချို့နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း မုံရွာမြို့တွေမှာ ဒီနေ့ မနက်အစောပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ် ထဲမှာ ဒီနေ့ မနက်အစောပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုတချို့ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နတ်စင်လမ်းထိပ် မှာလည်း ဗုံးတလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့တယ်လို့ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်မှာ နေထိုင်သူတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ ဒီဘက်မှာ ဗုံးပေါက်တာကကျတော့ နတ်စင်လမ်းမှာ ပေါက်တာ။ သူက မနက် ၄ နာရီမှာ ဗုံးပေါက်တယ်။ ဒီဘက် သရက်တောဘက်မှာကကျတော့ မနက် ၇ နာရီမှာတွေ့တာ၊ ၃ လုံးလောက်တွေ့တယ်လို့ ကြားတယ်။ ရဝတရုံး (ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံး) မှာတွေ့တာပေါ့နော်။ သာဓုလမ်းက သာဓုရပ်ကွက်ရုံးမှာတွေ့ တယ်လို့လည်း ပြောတယ်။ လုံခြုံရေးကတော့ အဲဒီအချိန်လောက်ပဲ နာရီဝက် ၁ နာရီ လောက်ကိုပဲ သူတို့ ပိတ်လိုက်တာ၊ ပြီးတော့ ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်။ အခုကတော့ မရှိတော့ဘူး။ ဖြစ်တဲ့အချိန်တုန်းကတော့ နာရီဝက်လောက် လမ်းတွေပိတ် လိုက်တယ်။ ဒီဘက် ဆင်မလိုက်နားကနေ တောက်လျှောက်ပိတ်ထားတာ။”အဲဒီ ပေါက်ကွဲမှုတွေကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသေဆုံးမှုရှိတယ်လို့ အခုချိန်ထိ မသိရသေးပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ဦးကြွယ်ဟိုးလမ်း နဲ့ ကမ်းနားလမ်းထိပ်မှာလည်း ဒီနေ့ မနက်အစောပိုင်းကပဲ နောက်ထပ် ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးတွေ အရင်ထက် များနေတာ တွေ့ရတယ်လို့ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်မှာ နေထိုင်တဲ့ ဒေသခံနောက်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်တာ မနက် ၃ နာရီခွဲဝန်းကျင်လို့ပြောတယ်။ ၃ နာရီခွဲဝန်းကျင်ပဲ၊ အဲဒီမှာပေါက်သွားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဗုံးက ၃ လုံးမှာ ၁ လုံးပဲ ပေါက်လို့ ပြောတယ်။ အဲဒီလို ပေါက်ပေါက်ချင်းမှာပဲ သူတို့တွေရောက်ချလာတာ။ အထိအခိုက်မရှိပါဘူး၊ အရမ်း ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်တော့ မဟုတ်ဘူး။ လုံခြုံရေးကတော့ ပုံမှန်ထက်တော့ များတယ်။ လုံခြုံရေးက အဲဒီလမ်းထိပ်ကိုတော့ စစ်ကားတွေ စောင့်ထားတာပေါ့။ စစ်ကားက ၆ စင်း ကျော်လောက်တော့ရှိမယ်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အားကတော့ များတယ်။ ၅၀ - ၆၀ အဲဒီဝန်းကျင်တော့ရှိတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကားအသေးတွေလည်း ပါတယ်။ double-cab လေးတွေလည်း ပါတယ်။ လမ်းထိပ်မှာရပ်ထားပြီးတော့ လမ်းထဲမှာ ဆင်းစောင့်နေကြတာ။ အလုံဘက်မှာတော့ မနေ့ကဖြစ်သွားတဲ့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဧည့်စာရင်းတွေ အကုန်ဝင်စစ်တယ်။”
ဒါ့အပြင် စမ်းချောင်းမြို့နယ် ဗဟိုလမ်းပေါ်က အာရှတော်ဝင်ဆေးရုံနားမှာလည်း ဒီနေ့ မနက်အစောပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုတခုဖြစ်ပွား ခဲ့ပါသေးတယ်။ မနေ့တုန်းကတော့ ကြည့်မြင်တိုင်ဘူတာကနေ ထွက်လာတဲ့ မြို့ပတ်ရထားပေါ်မှာပါလာတဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၆ ယောက်ဟာ ပန်းလှိုင်လမ်းဘူတာနားမှာ ပစ်ခတ်ခံရတာကြောင့် ၄ ယောက်သေဆုံးပြီး အဲဒီနားတဝိုက်မှာ လုံခြုံရေးတွေက လိုက်လံရှာဖွေတာတွေ လုပ်နေတယ်လို့ စမ်းချောင်းမြို့နယ်မှာ နေုထိုင်သူတဦးကပြောပါတယ်။
တချိန်တည်းမှာပဲ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ မုံရွာမြို့မှာလည်း မြို့လယ်ခေါင်က နာရီစင်အနီးမှာ ဒီနေ့ မနက်ပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
“သူတို့စပြီးတော့ လုံခြုံရေးယူထားတဲ့ နာရီစင်နားမှာ ဗုံးပေါက်ကွဲတယ်ဗျ။ အဲဒါကတော့ ကျနော်တို့နဲ့ ဆန္ဒပြတဲ့အချိန်နဲ့ တပြိုင်တည်းလိုလို မှာဖြစ်တာ၊ ၈ နာရီလောက်မှာဖြစ်တယ်လို့ကျနော်တို့ ကြားတယ်။”
မုံရွာဆန္ဒပြသပိတ်ခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုခန့်ဝေဖြိုးပြောပြခဲ့တာပါ။ မုံရွာမှာတော့ အခုရက်ပိုင်းတွေအတွင်း လုံခြုံရေးတွေ တင်းတင်းကြပ်ကြပ်ချထားပြီး အဲဒီလို လုံခြုံရေးတွေ တင်းကြပ်ထားတဲ့ကြားကပဲ ဒီနေ့မနက် ၈ နာရီလောက်က ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ မုံရွာ ပင်မသပိတ်စစ်ကြောင်းက လူငယ် ၁၀၀ လောက်ဟာ ဈေးဟောင်းမှာ စုဝေးပြီးတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ မတရားတဲ့အမိန့် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ မုံရွာဆန္ဒပြသပိတ်ခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုခန့်ဝေဖြိုးက ဗီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ မနက်ပိုင်းကတော့ လုံခြုံရေးတော်တော်လေးတင်းကြပ်တယ်။ နေရာအနှံ့ အပြားမှာ သူတို့ချထားတယ်။ အဲဒီကြားထဲကနေ ကျနော်တို့ မုံရွာပင်မသပိတ်ကတော့ ရအောင်ထွက်ခဲ့တာပါ။ စစ်ကောင်စီရဲ့ အမိန့်တွေကို နာခံစရာမလိုဘဲနဲ့ ပုံမှန် အတိုင်းပဲ ကိုယ့်ရဲ့ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားဖို့ပေါ့၊ အဲဒါကိုတိုက်တွန်းတဲ့အနေနဲ့ ကျနော်တို့ ဒီဆန္ဒပြပွဲကိုလုပ်တာ။”
ဒါ့အပြင် မန္တလေး၊ ပခုက္ကူ၊ ကလေး၊ ဆားလင်းကြီး၊ တန့်ဆည်၊ လုံးခင်း၊ ဖယ်ခုံ၊ ထားဝယ်၊ ဘားအံ၊ စတဲ့မြို့တွေမှာလည်း စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြတဲ့အနေနဲ့ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေက “မတရားတဲ့အမိန့်အာဏာဟူသမျှဖီဆန်ကြ” ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်သံတွေ နဲ့ ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
=======
Unicode
ရနျကုနျနဲ့မုံရှာ အသေးစားပေါကျကှဲမှုမြားဖွဈပှား
စဈအာဏာသိမျးမှုကိုဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွသပိတျတှနေိုငျငံတဝနျး ဆကျဖွဈနခြေိနျ မှာပဲ ရနျကုနျနဲ့မုံရှာမွို့တှမှော ဒီနေ့ မနကျပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှုတှေ ဆကျတိုကျဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီဗုံးပေါကျကှဲမှုကွောင့ျ ထိခိုကျသဆေုံးမှုတှေ မရှိပမေယ့ျ အာဏာပိုငျတှဘေကျကတော့ လုံခွုံရေးတှေ တိုးမွှင့ျခထြားတာတှရှေိတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ နိုငျငံတဝနျးကပေါကျကှဲမှုတှနေဲ့ ဆန်ဒပွပှဲ အခွအေနေ အကွောငျးကိုတော့ ဆကျသှယျစုံစမျးထားတဲ့ ကိုရနျနိုငျက ပွောပွပေးမှာဖွဈပါတယျ။
ရနျကုနျတိုငျးထဲက မွို့နယျတခြို့နဲ့ စဈကိုငျးတိုငျး မုံရှာမွို့တှမှော ဒီနေ့ မနကျအစောပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှုတှေ ဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ ရနျကုနျမွို့ ကွည့ျမွငျတိုငျမွို့နယျ ထဲမှာ ဒီနေ့ မနကျအစောပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှုတခြို့ဖွဈပှားခဲ့ပွီး နတျစငျလမျးထိပျ မှာလညျး ဗုံးတလုံး ပေါကျကှဲခဲ့တယျလို့ ကွည့ျမွငျတိုငျမွို့နယျမှာ နထေိုငျသူတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ ဒီဘကျမှာ ဗုံးပေါကျတာကကတြော့ နတျစငျလမျးမှာ ပေါကျတာ။ သူက မနကျ ၄ နာရီမှာ ဗုံးပေါကျတယျ။ ဒီဘကျ သရကျတောဘကျမှာကကတြော့ မနကျ ၇ နာရီမှာတှေ့တာ၊ ၃ လုံးလောကျတှေ့တယျလို့ ကွားတယျ။ ရဝတရုံး (ရပျကှကျ အုပျခြုပျရေးမှူးရုံး) မှာတှေ့တာပေါ့နောျ။ သာဓုလမျးက သာဓုရပျကှကျရုံးမှာတှေ့ တယျလို့လညျး ပွောတယျ။ လုံခွုံရေးကတော့ အဲဒီအခြိနျလောကျပဲ နာရီဝကျ ၁ နာရီ လောကျကိုပဲ သူတို့ ပိတျလိုကျတာ၊ ပွီးတော့ ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျတယျ။ အခုကတော့ မရှိတော့ဘူး။ ဖွဈတဲ့အခြိနျတုနျးကတော့ နာရီဝကျလောကျ လမျးတှပေိတျ လိုကျတယျ။ ဒီဘကျ ဆငျမလိုကျနားကနေ တောကျလြှောကျပိတျထားတာ။”အဲဒီ ပေါကျကှဲမှုတှကွေောင့ျ ထိခိုကျဒဏျရာရသဆေုံးမှုရှိတယျလို့ အခုခြိနျထိ မသိရသေးပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ ဦးကွှယျဟိုးလမျး နဲ့ ကမျးနားလမျးထိပျမှာလညျး ဒီနေ့ မနကျအစောပိုငျးကပဲ နောကျထပျ ပေါကျကှဲမှုဖွဈပှားခဲ့ပွီး လုံခွုံရေးတှေ အရငျထကျ မြားနတော တှေ့ရတယျလို့ ကွည့ျမွငျတိုငျမွို့နယျမှာ နထေိုငျတဲ့ ဒသေခံနောကျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ပေါကျကှဲမှုဖွဈတာ မနကျ ၃ နာရီခှဲဝနျးကငြျလို့ပွောတယျ။ ၃ နာရီခှဲဝနျးကငြျပဲ၊ အဲဒီမှာပေါကျသှားတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဗုံးက ၃ လုံးမှာ ၁ လုံးပဲ ပေါကျလို့ ပွောတယျ။ အဲဒီလို ပေါကျပေါကျခငြျးမှာပဲ သူတို့တှရေောကျခလြာတာ။ အထိအခိုကျမရှိပါဘူး၊ အရမျး ကွီးကွီးကယြျကယြျတော့ မဟုတျဘူး။ လုံခွုံရေးကတော့ ပုံမှနျထကျတော့ မြားတယျ။ လုံခွုံရေးက အဲဒီလမျးထိပျကိုတော့ စဈကားတှေ စောင့ျထားတာပေါ့။ စဈကားက ၆ စငျး ကြောျလောကျတော့ရှိမယျ။ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ဝငျအငျအားကတော့ မြားတယျ။ ၅၀ - ၆၀ အဲဒီဝနျးကငြျတော့ရှိတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကားအသေးတှလေညျး ပါတယျ။ double-cab လေးတှလေညျး ပါတယျ။ လမျးထိပျမှာရပျထားပွီးတော့ လမျးထဲမှာ ဆငျးစောင့ျနကွေတာ။ အလုံဘကျမှာတော့ မနေ့ကဖွဈသှားတဲ့ကိစ်စနဲ့ပတျသကျပွီး ဧည့ျစာရငျးတှေ အကုနျဝငျစဈတယျ။”
ဒါ့အပွငျ စမျးခြောငျးမွို့နယျ ဗဟိုလမျးပေါျက အာရှတောျဝငျဆေးရုံနားမှာလညျး ဒီနေ့ မနကျအစောပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှုတခုဖွဈပှား ခဲ့ပါသေးတယျ။ မနေ့တုနျးကတော့ ကွည့ျမွငျတိုငျဘူတာကနေ ထှကျလာတဲ့ မွို့ပတျရထားပေါျမှာပါလာတဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ ၆ ယောကျဟာ ပနျးလှိုငျလမျးဘူတာနားမှာ ပဈခတျခံရတာကွောင့ျ ၄ ယောကျသဆေုံးပွီး အဲဒီနားတဝိုကျမှာ လုံခွုံရေးတှကေ လိုကျလံရှာဖှတောတှေ လုပျနတေယျလို့ စမျးခြောငျးမွို့နယျမှာ နေုထိုငျသူတဦးကပွောပါတယျ။
တခြိနျတညျးမှာပဲ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွပှဲတှဖွေဈနတေဲ့ မုံရှာမွို့မှာလညျး မွို့လယျခေါငျက နာရီစငျအနီးမှာ ဒီနေ့ မနကျပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှုဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။
“သူတို့စပွီးတော့ လုံခွုံရေးယူထားတဲ့ နာရီစငျနားမှာ ဗုံးပေါကျကှဲတယျဗြ။ အဲဒါကတော့ ကနြောျတို့နဲ့ ဆန်ဒပွတဲ့အခြိနျနဲ့ တပွိုငျတညျးလိုလို မှာဖွဈတာ၊ ၈ နာရီလောကျမှာဖွဈတယျလို့ကနြောျတို့ ကွားတယျ။”
မုံရှာဆန်ဒပွသပိတျခေါငျးဆောငျတဦးဖွဈတဲ့ ကိုခန့ျဝဖွေိုးပွောပွခဲ့တာပါ။ မုံရှာမှာတော့ အခုရကျပိုငျးတှအေတှငျး လုံခွုံရေးတှေ တငျးတငျးကွပျကွပျခထြားပွီး အဲဒီလို လုံခွုံရေးတှေ တငျးကွပျထားတဲ့ကွားကပဲ ဒီနေ့မနကျ ၈ နာရီလောကျက ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ မုံရှာ ပငျမသပိတျစဈကွောငျးက လူငယျ ၁၀၀ လောကျဟာ ဈေးဟောငျးမှာ စုဝေးပွီးတော့ စဈကောငျစီရဲ့ မတရားတဲ့အမိန့ျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွတာဖွဈတယျလို့ မုံရှာဆန်ဒပွသပိတျခေါငျးဆောငျတဦးဖွဈတဲ့ ကိုခန့ျဝဖွေိုးက ဗီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ မနကျပိုငျးကတော့ လုံခွုံရေးတောျတောျလေးတငျးကွပျတယျ။ နရောအနှံ့ အပွားမှာ သူတို့ခထြားတယျ။ အဲဒီကွားထဲကနေ ကနြောျတို့ မုံရှာပငျမသပိတျကတော့ ရအောငျထှကျခဲ့တာပါ။ စဈကောငျစီရဲ့ အမိန့ျတှကေို နာခံစရာမလိုဘဲနဲ့ ပုံမှနျ အတိုငျးပဲ ကိုယ့ျရဲ့ရောငျးဝယျ ဖောကျကားဖို့ပေါ့၊ အဲဒါကိုတိုကျတှနျးတဲ့အနနေဲ့ ကနြောျတို့ ဒီဆန်ဒပွပှဲကိုလုပျတာ။”
ဒါ့အပွငျ မန်တလေး၊ ပခုက်ကူ၊ ကလေး၊ ဆားလငျးကွီး၊ တန့ျဆညျ၊ လုံးခငျး၊ ဖယျခုံ၊ ထားဝယျ၊ ဘားအံ၊ စတဲ့မွို့တှမှောလညျး စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွတဲ့အနနေဲ့ ဆန်ဒပွပွညျသူတှကေ “မတရားတဲ့အမိန့ျအာဏာဟူသမြှဖီဆနျကွ” ဆိုတဲ့ ကွှေးကွောျသံတှေ နဲ့ ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။
#MyanmarMilitaryCoup #MyanmarViolence #VOABurmese