[Zawgyi]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းယူခဲ့တာ တနှစ် ကြာလာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် တိုင်းပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေနဲ့ မတည်မငြိမ် အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယ်။ မငြိမ်းချမ်းသေးတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အမျိုးသမီးတွေပူးပေါင်း ပါဝင်မှုက ဘယ်လောက် အရေးကြီး နေပါလဲ။ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင် လှုပ်ရှားနေကြသလဲ။ အကန့်အသတ် စိန်ခေါ်မှု ဘာတွေ ရှိနေလဲ။ ဘာတွေ ပြုပြင် ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်နေလဲ။ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင်မှု အနာဂတ် အလားအလာတွေကို အမျိုးသမီးရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မခင်လေးကို ဆက်သွယ် မေးမြန်းပြီး ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေး တင်ဆက်ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းယူခဲ့တာ တနှစ် ကြာလာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် တိုင်းပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေနဲ့ မတည်မငြိမ် အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယ်။ မငြိမ်းချမ်းသေးတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အမျိုးသမီးတွေပူးပေါင်း ပါဝင်မှုက ဘယ်လောက် အရေးကြီး နေပါလဲ။ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင် လှုပ်ရှားနေကြသလဲ။ အကန့်အသတ် စိန်ခေါ်မှု ဘာတွေ ရှိနေလဲ။ ဘာတွေ ပြုပြင် ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်နေလဲ။ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင်မှု အနာဂတ် အလားအလာတွေကို အမျိုးသမီးရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မခင်လေးကို ဆက်သွယ် မေးမြန်းပြီး ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေး တင်ဆက်ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းယူခဲ့တာ တနှစ် ကြာလာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် တိုင်းပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေနဲ့ မတည်မငြိမ် အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယ်။ မငြိမ်းချမ်းသေးတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အမျိုးသမီးတွေပူးပေါင်း ပါဝင်မှုက ဘယ်လောက် အရေးကြီး နေပါလဲ။ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင် လှုပ်ရှားနေကြသလဲ။ အကန့်အသတ် စိန်ခေါ်မှု ဘာတွေ ရှိနေလဲ။ ဘာတွေ ပြုပြင် ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်နေလဲ။ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင်မှု အနာဂတ် အလားအလာတွေကို အမျိုးသမီးရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မခင်လေးကို ဆက်သွယ် မေးမြန်းပြီး ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေး တင်ဆက်ထားပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ တနှစ်တာ ကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေတွေက မတည်ငြိမ်မှုတွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ပျက်သုဉ်းတဲ့ အခြေအနေတွေ တွေ့ခဲ့ရပြီးပါပြီ။ ဒီလို မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင်မှုက ဘယ်လောက် အရေးကြီးပါလဲ။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ နိုင်ငံရေး ဖြစ်စဉ်တလျှောက် လူမှုရေးဘဝတွေမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုက အရေးကြီးပါတယ်။ တန်းတူ အရေးကြီးပါတယ်။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ သူတို့ဟာ တိုင်းပြည်လူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်ကျော်လည်း ရှိတယ်။ နောက်တခုကတော့ ကိုယ်စားပြုမှုအားဖြင့် ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း လူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်ကျော် ရှိတာတင်မက မငြိမ်းချမ်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်နေတဲ့အကျိုးဆက်တွေကို တိုက်ရိုက်ခံစားရ တာက အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယ်တွေက ပိုများပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက် တိုက်ရိုက် သက်ရောက်ခံစားရသူတွေရဲ့ အသံ၊ သူတို့ရဲ့ဒုက္ခ၊ သူတို့က ဘယ်လို ဖြေရှင်းပေးရင် ပြေလည်နိုင်မယ်လို့ ဆိုတဲ့ အကြံပြုချက်တွေ မပါဘဲနဲ့တော့ ကျမတို့က ဘယ်ဟာမှ ဆောင်ရွက်လို့ ထိရောက်တဲ့ အောင်မြင်မှု ရမယ်လို့တော့ ကျမတို့ မယုံကြည်ပါဘူး။ ဒီအမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်စေခြင်း အားဖြင့် ဆွေးနွေးပွဲတွေ၊ လိပ်ခဲတည်းလည်း ဖြစ်နေတာတွေ၊ အရမ်းကို အရေးတကြီး တဘက်နဲ့တဘက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေက ကြားကနေ ဖြောင့်ဖျပြီး ပြေလည်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်တဲ့ သာဓကတွေလည်း ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေကို ငြိမ်းချမ်းရေး စကားဝိုင်းမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ အခြား နေရာတွေမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ပါဝင်ဆောင်ရွက်စေခြင်းအားဖြင့် လိုအပ်တဲ့ လိုချင်တဲ့ရည်မှန်းချက်ကို ပိုပြီးတော့ မြန်မြန် ရောက်တယ် ဆိုတာကို ကျမတို့က တိုက်တွန်း နှိုးဆော်ရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။”
ဆိုတော့ လက်ရှိ အခြေအနေမှာရော မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှု လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ ပါဝင် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါမလဲ။
“ဟုတ်ကဲ့ပါ။ ဒါဆိုရင်တော့ ကျမတို့က နှစ်ပိုင်း ပြောရမှာပေါ့နော်။ စစ်အာဏာမသိမ်းခင် အရင်တုန်းကတော့ NCA လမ်းကြောင်းကနေလည်း သွားကြတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ နည်းပညာပိုင်းအားဖြင့်ပဲ ဖြစ်စေ၊ ပံ့ပိုးကူညီသူ အပိုင်းကပဲဖြစ်စေ၊ ကိုယ်စားလှယ်အားဖြင့် ဖြစ်စေ တက်ရောက်တာတွေ ကျမတို့ သတိထားမိပါတယ်။ ကျမ ကိုယ်တိုင် ကတော့ ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်မှုမရှိပေမဲ ဒီငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ ကျမတို့ရဲ့ အမျိုးသမီး အစုအဖွဲ့တွေကို ကိုယ်စားပြုပြီးတော့ တက်ရောက်တဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ ဟိုးအရင်ကထက် ဟာရင်တော့ အမျိုးသမီးတွေက ပိုပြီးတော့ အသံထွက်လာနိုင်တယ်။ ပါဝင်လာ နိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အားရလောက်တဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသံကို တကယ်ကို အလေးထားပြီးတော့ စဉ်းစားပေးတာကတော့ အားနည်းနေသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့က လုံး၀ မရှိတာထက် စာရင်တော့ နည်းနည်းလေး ရှိလာတာကိုလည်း ကျမတို့က ကြိုဆိုပါတယ်။”
“ဒါပေမဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ ပုံစံတမျိုး ပြောင်းသွားပြီလို့ ကျမတို့ ယူဆပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ဒီ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို၊ NCA နဲ့တကွ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို စစ်အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် ပျက်ပြယ်သွားပြီလို့ တချို့သော တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောကြတာကိုလည်း ကျမတို့ နားထောင်ဖူးပါတယ်။ ယေဘုယျ ခြုံပြောရရင်တော့ စစ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့၊ မတရား သိမ်းထားတဲ့သူကနေ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းအောင်၊ နေ့စဉ် သတ်ဖြတ်နေတဲ့ သူကနေ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကို ဦးဆောင်ပါမယ် ဆိုတာတော့ ဘယ်လိုမှ အဓိပ္ပါယ်မရှိတဲ့ လုပ်ငန်း ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီဟာကိုတော့ ကျမ တကိုယ်တည်း ပြောရရင်တော့ အယုံအကြည် မရှိပါဘူး။
“အဲ့ဒီတော့ အခု ကျမတို့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ သွားမယ့်ပုံစံကတော့ ပုံစံတမျိုး ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဘာလဲဆိုရင် အခုသွားနေတဲ့ NUCC ၊ NUG နဲ့အတူ အခြားသော နိုင်ငံရေး ပလက်ဖောင်းတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ အဲ့ဒီ ပလက်ဖောင်းတွေ ကတဆင့် ကျမတို့ ကြားကာလ ရှိမယ်။ ပြီးတဲ့အခါမှာ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံ သွားဖို့အတွက် အသွင်ကူးပြောင်းရေး လုပ်တဲ့ကာလတွေမှာ ဒီ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်က တပါတည်း ပါသွားမယ်လို့ ကျမ ထင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ပါသွားတဲ့အခါမှာ စောစောက ကျမ ပြောခဲ့တဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေ အစုအဖွဲ့တွေမှာ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်စားပြုမှုကလည်း အခုဆိုရင် ပါနေပါပြီ။ အဲ့ဒီအတွက် ရှေ့လျှောက်သွားမယ့် လမ်းကြောင်းမှာတော့ မတူတဲ့ အခင်းအကျင်းနဲ့အတူ အမျိုးသမီးတွေကလည်း ဆက်ပြီးတော့ ရှိသွားမယ်။ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ ဆွေးနွေးမှု တွေနဲ့အတူ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကို သွားကြမယ်လို့တော့ ကျမ ကတော့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံဖြစ်စဉ်တွေကို ပြန်ကြည့်ရင်တော့ အမျိုးသမီးတွေဟာ နိုင်ငံတည်ဆောက်တဲ့ ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ ပါဝင်ခဲ့ကြတာ အထင်အရှား ရှိပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် အပါအဝင် နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ အများအပြား ပါဝင် ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဦးဆောင်မှုကဏ္ဍမှာ ကြည့်ရင်တော့ အမျိုးသမီးတွေကို သိပ်ပြီးတော့ တွေ့ရလေ့ မရှိပါဘူး။ ဒါဟာ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ အမျိုးသမီးတွေကို နိုင်ငံရေး ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေရဲ့ ဦးဆောင်မှုကဏ္ဍမှာ ပါဝင်ဖို့အတွက် ဘာတွေက အကန့်အသတ် စိန်ခေါ်မှုတွေ ဖြစ်နေပါလဲရှင့်။
“အဓိက ကတော့ ကျမတို့ရဲ့ အရိုးစွဲနေတဲ့ အမြင်တွေ၊ အယူအဆတွေက ပြဿနာလို့ ထင်ပါတယ်။ အမျိုးသမီး ဆိုရင် ဒါပဲလုပ်ရမယ်။ အမျိုးသားဆိုရင် ဒါပဲ လုပ်ရမယ်။ ဒါပဲ လုပ်တတ်တယ်ဆိုတဲ့ အမြင်တွေ။ ဒါတွေက အဓိက ပြဿနာ ဖြစ်နေတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့ အစဉ်အဆက်မှာလည်း ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေက မပါခဲ့တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံရေး ဖြစ်စဉ်တွေမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဦးဆောင်မှုကဏ္ဍတွေမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ပါခဲ့တယ်။ အရေအတွက် အားဖြင့်တော့ နည်းကောင်း နည်းလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုက အားနည်တာလို့ ကျမတို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့ အခု နွေဦးတော်လှန်ရေး ကာလမှာတော့ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေ အပေါ်မှာ မြင်တဲ့အမြင်တွေ၊ အမျိုးသမီးတွေ အပေါ်မှာထားတဲ့ သဘောထားတွေ၊ ယုံကြည်အားကိုးမှုတွေက တော့ တမျိုးတဖုံ ပြောင်းလဲသွားပြီလို့ ကျမ ကတော့ ယုံကြည်ပါတယ်။
“အခု တောထဲမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ စစ်ရေးအရ ခုခံမှု လုပ်ဖို့အတွက် ဆိုရင်လည်း အမျိုးသမီးငယ်တွေက ပါတယ်။ အခု ဦးဆောင်မှု ဖြစ်တဲ့ NUG ၊ NUCC တွေမှာဆိုရင်လည်း အမျိုးသမီးတွေက ရှေ့တန်းက ပါနေတဲ့အခါကျတော့ ဘာပဲပြောပြော ကျမတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တွေလို့ ယူဆထားတဲ့ အမျိုးသားတွေနဲ့ ပြည်သူလူထု ကတော့ ဒီအမျိုးသမီးတွေဟာ ဘယ်ကဏ္ဍမှာမဆို ဆောင်ရွက်နိုင်တယ်။ သတ္တိရော ဗျတ္တိရော ရှိတယ်ဆိုတာကို အသိအမှတ် ပြုသွားမယ်လို့ထင်တယ်။ ဒီကနေ စပြီးတော့ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေကို ဒီ့ထက်ပိုပြီးတော့ စွမ်းဆောင်ရည်အရ အသိအမှတ် ပြုမယ်ဆိုရင်တော့ ရှေ့မှာ ဒီ့ထက်ပိုပြီး ခေါင်းဆောင်မှုနေရာမှာ ပါဝင်လာနိုင်မယ်လို့ ထင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမ စိုးရိမ်တာ တခုလည်း ထပ်ပြီးတော့ ပြောချင်ပါတယ်။ အခက်အခဲ ကာလမှာ ဒုက္ခထဲမှာတော့ ကျမတို့အမျိုးသမီးတွေကို ရှေ့တန်းကို ပို့ပြီးတော့ အဆင်ပြေပြေနဲ့ ချောချောမွေ့မွေ့ နဲ့၊ အေးအေးဆေးဆေးနဲ့ တာဝန်တွေယူ၊ စည်းစိမ်တွေ ယူရမယ့်အချိန်မှာတော့ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေကို မေ့လျော့ထားမှာကိုတော့ ကျမ အင်မတန် စိုးရိမ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကတော့ ကျမ ထပ်ခါတလဲလဲလည်း သတိပေးနေမယ့် ကိစ္စလည်း ဖြစ်ပါတယ်။”
အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်းမှုကဏ္ဍ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ ပိုမို ပါဝင်လာနိုင်ဖို့အတွက် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကရော ဘာတွေ ပံ့ပိုး ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုပါသလဲ။ ဘာတွေ ပြုပြင် ပြောင်းလဲ ရလိမ့်မလဲ။
“အဓိက ကတော့ ကျမ ခုနက ပြောသလို အရိုးစွဲနေတဲ့ အယူအဆ စွဲတွေကို ဖျောက်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဆိုတော့ လုပ်ရမှာတွေတော့ အများကြီးပဲ။ အထူးသဖြင့် ဘာလုပ်ဖို့ လိုသလဲ ဆိုရင်တော့ အမျိုးသမီးသည်လည်း လူသားတယောက်ဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့အမြင်။ သူ့မှာလည်း စွမ်းဆောင်ရည် ရှိတယ်။ သူလည်း လုပ်နိုင်တယ်။ အခြေအနေပေးရင် ဒီအမျိုးသမီးတွေက သူတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပြဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်မျိုးကို ဦးဆောင်သူ၊ အထူးသဖြင့်တော့ အမျိုးသားတွေရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ရှိနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေဘက်ကလည်း - ရတဲ့အခွင့်အရေးကို ဘယ်တော့မှ လက်လွတ်မခံဘဲ ကိုယ့်ရဲ့အသံကို သူတို့ကြားအောင် ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အော်နေဖို့ လိုတယ်။ တခါတရံမှာ ကျမတို့က စ စ ချင်းမှာတော့ noise ပေါ့။ ဆူညံသံ လို ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ကျမတို့က သိပ် ပါချင်တယ်။ သိပ် ပြောချင်တယ် ဆိုပြီး ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒီ noise ကနေ တဖြည်းဖြည်း voice ဖြစ်အောင် ကျမတို့ လုပ်လို့ ရပါတယ်။ ထိရောက်တဲ့အသံ ဖြစ်အောင် လုပ်လို့ ရပါတယ်။”
“အမျိုးသားတွေနဲ့ ကျန်တဲ့ ပြည်သူလူထုကိုလည်း ပြောချင်တာကတော့ - အမျိုးသမီးသည်လည်း လူသားတယောက် ဖြစ်တယ်။ LGBT သည်လည်း လူသားတယောက် ဖြစ်တယ်။ အဲ့ဒီအတွက် ခွဲခြားမှုတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ခုချိန်ကတည်းက လျှော့ချဖို့ ကြိုးစားရမယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ကျမတို့ တောက်လျှောက် ပြောပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ စစ်အာဏာရှင်ကိုပဲ တော်လှန်တာ မဟုတ်ဘူး။ အရိုးစွဲ တရားသေ ဝါဒတွေ၊ အယူအဆတွေ၊ လူမျိုးစွဲ ဝါဒစွဲ၊ ကြီးနိုင်ငယ်ညှင်း အားလုံးကို ဖြိုချမယ့် အတွေးအခေါ် တော်လှန်ရေး ဖြစ်တယ်။ ဒီအတွေးအခေါ် တော်လှန်ရေးမှာ ကျားမ ခွဲခြားမှုတွေ၊ တန်းတူညီမျှမှု မပေးတာတွေကိုပါ ကျမတို့က တော်လှန်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီတော်လှန်ရေးကို အထူးပဲ ကျမတို့အမျိုးသမီးတွေ ဘက်ကလည်း အားစိုက်ပြီး လုပ်ဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ကျမ က မြင်ပါတယ်။”
ဒီ နွေဦးတော်လှန်ရေး ကာလအလွန် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေ ပုံမှန် ပြန်ဖြစ်လာတဲ့အခါ၊ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် ရရှိလာတဲ့အခါ ကျရင် အမျိုးသမီးတွေ ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ ပူးပေါင်း ပါဝင်လာမှု အလားအလာ ပိုကောင်းလာမယ်လို့ မြင်မိပါလား။
“ကျမ မြင်ပါတယ်။ ဒါကိုတော့ ကျမ အကောင်းမြင်တယ်။ အကောင်းမြင်တယ် ဆိုတဲ့အခါမှာ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေ အတွက်တင် မက ပါဘူး။ ကိုယ်စားပြု မခံရတဲ့ လူနည်းစုတွေ အတွက်ပါ ပိုပြီးတော့ ပါဝင်မှုတွေ ရလာမယ်။ သူတို့အသံတွေကိုပါ ပိုပြီး ထည့်သွင်း စဉ်းစားလာမယ့် အခင်းအကျဉ်း တရပ်ကို ရမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ ဒါကလည်း ကျမတို့ ထိုင်နေလို့လည်း မရဘူး။ ကျမတို့ တောက်လျှောက် တော်လှန်ရေး အောင်မြင်ပြီးတော့ အခင်းအကျင်းသစ်ကို သွားတဲ့အခါမှာ ကျမတို့ အမျိုးသမီးပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ LGBT ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မသန်စွမ်းသူပဲဖြစ်ဖြစ် လူနည်းစုတွေ အားလုံးက ပါဝင်ပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့အသံတွေကိုလည်း ပါဝင်နိုင်အောင် ကြိုးစားရမယ်လို့ ထင်တယ်။
“အဲ့ဒီတော့ နိုင်ငံရေးအရ ဦးဆာင်တဲ့သူတွေကလည်း အသံမထွက်နိုင်တဲ့ သူတွေရဲ့ အသံတွေကိုပါ ထည့်သွင်း စဉ်းစားပြီး သက်ဆိုင်ရာ အစုအဖွဲ့တွေမှာ ပိုပြီး ကိုယ်စားပြု ပါဝင်နိုင်အောင် ကြိုးစားပေးမယ် ဆိုရင်တော့ ကျမတို့ လာမယ့် အခင်းအကျင်းသစ်ဟာ အရင်က ကျမတို့ ကြုံရဖူးတဲ့ အခင်းအကျင်းတွေနဲ့ အတူ ပိုပြီးတော့ အောင်မြင်တဲ့ တကယ့် အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့၊ အနှစ်သာရ ရှိတဲ့၊ ရေရှည် တည်တံ့မယ့် ငြိမ်းချမ်းရေး မျိုး ဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်မယ်လို့ ယူဆတယ်။ အဲ့ဒီလိုမဟုတ်ဘဲ မည်ကာမတ္တ အမျိုးသားတွေပဲ၊ သို့မဟုတ် တစုတဖွဲ့ ပဲ ဦးဆောင်တဲ့ အပြောင်းအလဲမျိုးကို သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ကျမတို့ သံသရာက လည်နေဦးမှာပဲ။ အဲဒီလို မဖြစ်အောင်တော့ ကျမတို့ အားလုံးက ဝိုင်းပြီးတော့ တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားရမယ်လို့ ထင်တယ်။ အဲ့ဒီလို ကြိုးစားတဲ့အခါမှာလည်း ကျမတို့ စိတ်လည်း ရှည်ရမယ်။ တချို့ကိစ္စတွေမှာ ကျမတို့ တွန်းတွန်းထိုးထိုး ပြောစရာလိုရင်လည်း ကျမတို့ပြောရမယ်။ ကျမတို့ အားလုံးတော့ ပင်ပန်းကြမှာပဲ။ အဲ့ဒီပင်ပမ်းတဲ့နည်းတူ ကျမတို့ရမယ့် အကျိုးဆက်ကလည်း၊ အသီးအပွင့်ကလည်း သိပ်ချိုမြိန်မယ်လို့တော့ ကျမ မျှော်လင့်ပါတယ်။”
အခုလို အချိန်ပေး ဖြေကြားပေးတာ ကျေးဇူး အများကြီးတင်ပါတယ်။
“ကျမကလည်း ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်။ ”
=======================================
[Unicode]
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးယူခဲ့တာ တနှဈ ကွာလာခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ တိုငျးပွညျတှငျး လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှနေဲ့ မတညျမငွိမျ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယျ။ မငွိမျးခမြျးသေးတဲ့ တိုငျးပွညျမှာ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ အမြိုးသမီးတှပေူးပေါငျး ပါဝငျမှုက ဘယျလောကျ အရေးကွီး နပေါလဲ။ ငွိမျးခမြျးရေး ကွိုးပမျးမှုတှမှော အမြိုးသမီးတှေ ဘယျလို ပုံစံနဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျ လှုပျရှားနကွေသလဲ။ အကန့ျအသတျ စိနျခေါျမှု ဘာတှေ ရှိနလေဲ။ ဘာတှေ ပွုပွငျ ပွောငျးလဲဖို့ လိုအပျနလေဲ။ မွနျမာ့ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျမှု အနာဂတျ အလားအလာတှကေို အမြိုးသမီးရေး တကျကွှလှုပျရှားသူ မခငျလေးကို ဆကျသှယျ မေးမွနျးပွီး ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေး တငျဆကျထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးယူခဲ့တာ တနှဈ ကွာလာခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ တိုငျးပွညျတှငျး လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှနေဲ့ မတညျမငွိမျ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယျ။ မငွိမျးခမြျးသေးတဲ့ တိုငျးပွညျမှာ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ အမြိုးသမီးတှပေူးပေါငျး ပါဝငျမှုက ဘယျလောကျ အရေးကွီး နပေါလဲ။ ငွိမျးခမြျးရေး ကွိုးပမျးမှုတှမှော အမြိုးသမီးတှေ ဘယျလို ပုံစံနဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျ လှုပျရှားနကွေသလဲ။ အကန့ျအသတျ စိနျခေါျမှု ဘာတှေ ရှိနလေဲ။ ဘာတှေ ပွုပွငျ ပွောငျးလဲဖို့ လိုအပျနလေဲ။ မွနျမာ့ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျမှု အနာဂတျ အလားအလာတှကေို အမြိုးသမီးရေး တကျကွှလှုပျရှားသူ မခငျလေးကို ဆကျသှယျ မေးမွနျးပွီး ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေး တငျဆကျထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးယူခဲ့တာ တနှဈ ကွာလာခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ တိုငျးပွညျတှငျး လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှနေဲ့ မတညျမငွိမျ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယျ။ မငွိမျးခမြျးသေးတဲ့ တိုငျးပွညျမှာ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ အမြိုးသမီးတှပေူးပေါငျး ပါဝငျမှုက ဘယျလောကျ အရေးကွီး နပေါလဲ။ ငွိမျးခမြျးရေး ကွိုးပမျးမှုတှမှော အမြိုးသမီးတှေ ဘယျလို ပုံစံနဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျ လှုပျရှားနကွေသလဲ။ အကန့ျအသတျ စိနျခေါျမှု ဘာတှေ ရှိနလေဲ။ ဘာတှေ ပွုပွငျ ပွောငျးလဲဖို့ လိုအပျနလေဲ။ မွနျမာ့ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျမှု အနာဂတျ အလားအလာတှကေို အမြိုးသမီးရေး တကျကွှလှုပျရှားသူ မခငျလေးကို ဆကျသှယျ မေးမွနျးပွီး ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေး တငျဆကျထားပါတယျ။
စဈတပျအာဏာသိမျးထားတဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ တနှဈတာ ကာလအတှငျး မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနတှေကေ မတညျငွိမျမှုတှနေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး ပကြျသုဉျးတဲ့ အခွအေနတှေေ တှေ့ခဲ့ရပွီးပါပွီ။ ဒီလို မတညျမငွိမျ ဖွဈနတေဲ့ နိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေး၊ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှေ ကွိုးပမျးမှုတှမှော အမြိုးသမီးတှရေဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျမှုက ဘယျလောကျ အရေးကွီးပါလဲ။
“မွနျမာနိုငျငံမှာ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျမှ မဟုတျဘူးပေါ့နောျ။ နိုငျငံရေး ဖွဈစဉျတလြှောကျ လူမှုရေးဘဝတှမှောလညျး အမြိုးသမီးတှရေဲ့ ပါဝငျမှုက အရေးကွီးပါတယျ။ တနျးတူ အရေးကွီးပါတယျ။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ သူတို့ဟာ တိုငျးပွညျလူဦးရရေဲ့ ထကျဝကျကြောျလညျး ရှိတယျ။ နောကျတခုကတော့ ကိုယျစားပွုမှုအားဖွင့ျ ကွည့ျမယျဆိုရငျလညျး လူဦးရရေဲ့ ထကျဝကျကြောျ ရှိတာတငျမက မငွိမျးခမြျးခွငျးကွောင့ျ ဖွဈနတေဲ့အကြိုးဆကျတှကေို တိုကျရိုကျခံစားရ တာက အမြိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယျတှကေ ပိုမြားပါတယျ။ အဲ့ဒီအတှကျ တိုကျရိုကျ သကျရောကျခံစားရသူတှရေဲ့ အသံ၊ သူတို့ရဲ့ဒုက်ခ၊ သူတို့က ဘယျလို ဖွရှေငျးပေးရငျ ပွလေညျနိုငျမယျလို့ ဆိုတဲ့ အကွံပွုခကြျတှေ မပါဘဲနဲ့တော့ ကမြတို့က ဘယျဟာမှ ဆောငျရှကျလို့ ထိရောကျတဲ့ အောငျမွငျမှု ရမယျလို့တော့ ကမြတို့ မယုံကွညျပါဘူး။ ဒီအမြိုးသမီးတှေ ပါဝငျစခွေငျး အားဖွင့ျ ဆှေးနှေးပှဲတှေ၊ လိပျခဲတညျးလညျး ဖွဈနတောတှေ၊ အရမျးကို အရေးတကွီး တဘကျနဲ့တဘကျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဖွဈနတေဲ့ကိစ်စတှမှော အမြိုးသမီးတှကေ ကွားကနေ ဖွောင့ျဖပြွီး ပွလေညျအောငျ ဆောငျရှကျပေးနိုငျတဲ့ သာဓကတှလေညျး ကမ်ဘာပေါျမှာ ရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှကေို ငွိမျးခမြျးရေး စကားဝိုငျးမှာပဲ ဖွဈဖွဈ၊ အခွား နရောတှမှောပဲ ဖွဈဖွဈ ပါဝငျဆောငျရှကျစခွေငျးအားဖွင့ျ လိုအပျတဲ့ လိုခငြျတဲ့ရညျမှနျးခကြျကို ပိုပွီးတော့ မွနျမွနျ ရောကျတယျ ဆိုတာကို ကမြတို့က တိုကျတှနျး နှိုးဆောျရခွငျး ဖွဈပါတယျ။”
ဆိုတော့ လကျရှိ အခွအေနမှောရော မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး ကွိုးပမျးမှု လုပျငနျးစဉျတှမှော အမြိုးသမီးတှေ ဘယျလို ပုံစံနဲ့ ပါဝငျ ဆောငျရှကျနတေယျလို့ ပွောနိုငျပါမလဲ။
“ဟုတျကဲ့ပါ။ ဒါဆိုရငျတော့ ကမြတို့က နှဈပိုငျး ပွောရမှာပေါ့နောျ။ စဈအာဏာမသိမျးခငျ အရငျတုနျးကတော့ NCA လမျးကွောငျးကနလေညျး သှားကွတယျ။ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျတှမှော အမြိုးသမီးတှဟော နညျးပညာပိုငျးအားဖွင့ျပဲ ဖွဈစေ၊ ပံ့ပိုးကူညီသူ အပိုငျးကပဲဖွဈစေ၊ ကိုယျစားလှယျအားဖွင့ျ ဖွဈစေ တကျရောကျတာတှေ ကမြတို့ သတိထားမိပါတယျ။ ကမြ ကိုယျတိုငျ ကတော့ ကိုယျတိုငျ တကျရောကျမှုမရှိပမေဲ ဒီငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှမှော ကမြတို့ရဲ့ အမြိုးသမီး အစုအဖှဲ့တှကေို ကိုယျစားပွုပွီးတော့ တကျရောကျတဲ့သူတှလေညျး ရှိတယျ။ ဟိုးအရငျကထကျ ဟာရငျတော့ အမြိုးသမီးတှကေ ပိုပွီးတော့ အသံထှကျလာနိုငျတယျ။ ပါဝငျလာ နိုငျတယျ။ ဒါပမေဲ့ အားရလောကျတဲ့ ကိုယျစားပွုမှုနဲ့ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ အသံကို တကယျကို အလေးထားပွီးတော့ စဉျးစားပေးတာကတော့ အားနညျးနသေေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကမြတို့က လုံး၀ မရှိတာထကျ စာရငျတော့ နညျးနညျးလေး ရှိလာတာကိုလညျး ကမြတို့က ကွိုဆိုပါတယျ။”
“ဒါပမေဲ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးတဲ့ နောကျပိုငျးမှာတော့ ပုံစံတမြိုး ပွောငျးသှားပွီလို့ ကမြတို့ ယူဆပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲ ဆိုတော့ ဒီ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှကေို၊ NCA နဲ့တကှ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှကေို စဈအာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အတှကျ ပကြျပွယျသှားပွီလို့ တခြို့သော တိုငျးရငျးသား ခေါငျးဆောငျတှကေ ပွောကွတာကိုလညျး ကမြတို့ နားထောငျဖူးပါတယျ။ ယဘေုယြ ခွုံပွောရရငျတော့ စဈအာဏာသိမျးထားတဲ့၊ မတရား သိမျးထားတဲ့သူကနေ ဦးဆောငျပွီးတော့ ငွိမျးခမြျးအောငျ၊ နေ့စဉျ သတျဖွတျနတေဲ့ သူကနေ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျကို ဦးဆောငျပါမယျ ဆိုတာတော့ ဘယျလိုမှ အဓိပ်ပါယျမရှိတဲ့ လုပျငနျး ဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီဟာကိုတော့ ကမြ တကိုယျတညျး ပွောရရငျတော့ အယုံအကွညျ မရှိပါဘူး။
“အဲ့ဒီတော့ အခု ကမြတို့ စဈအာဏာသိမျးပွီးတဲ့ နောကျပိုငျးမှာ သှားမယ့ျပုံစံကတော့ ပုံစံတမြိုး ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဒါဟာ ဘာလဲဆိုရငျ အခုသှားနတေဲ့ NUCC ၊ NUG နဲ့အတူ အခွားသော နိုငျငံရေး ပလကျဖောငျးတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ အဲ့ဒီ ပလကျဖောငျးတှေ ကတဆင့ျ ကမြတို့ ကွားကာလ ရှိမယျ။ ပွီးတဲ့အခါမှာ ဖကျဒရယျ ဒီမိုကရစေီ နိုငျငံ သှားဖို့အတှကျ အသှငျကူးပွောငျးရေး လုပျတဲ့ကာလတှမှော ဒီ ငွိမျးခမြျးရေး ဖွဈစဉျက တပါတညျး ပါသှားမယျလို့ ကမြ ထငျပါတယျ။ အဲ့ဒီလို ပါသှားတဲ့အခါမှာ စောစောက ကမြ ပွောခဲ့တဲ့ သကျဆိုငျရာ အဖှဲ့အစညျးတှေ အစုအဖှဲ့တှမှော ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှေ ကိုယျစားပွုမှုကလညျး အခုဆိုရငျ ပါနပေါပွီ။ အဲ့ဒီအတှကျ ရှေ့လြှောကျသှားမယ့ျ လမျးကွောငျးမှာတော့ မတူတဲ့ အခငျးအကငြျးနဲ့အတူ အမြိုးသမီးတှကေလညျး ဆကျပွီးတော့ ရှိသှားမယျ။ အဓိပ်ပါယျရှိတဲ့ ဆှေးနှေးမှု တှနေဲ့အတူ ဖကျဒရယျ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံကို သှားကွမယျလို့တော့ ကမြ ကတော့ မြှောျလင့ျထားပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံဖွဈစဉျတှကေို ပွနျကွည့ျရငျတော့ အမြိုးသမီးတှဟော နိုငျငံတညျဆောကျတဲ့ ကဏ်ဍအသီးသီးမှာ ပါဝငျခဲ့ကွတာ အထငျအရှား ရှိပါတယျ။ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျ အပါအဝငျ နိုငျငံရေးဖွဈစဉျတှမှော အမြိုးသမီးတှေ အမြားအပွား ပါဝငျ ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဦးဆောငျမှုကဏ်ဍမှာ ကွည့ျရငျတော့ အမြိုးသမီးတှကေို သိပျပွီးတော့ တှေ့ရလေ့ မရှိပါဘူး။ ဒါဟာ ဘာကွောင့ျပါလဲ။ အမြိုးသမီးတှကေို နိုငျငံရေး ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှရေဲ့ ဦးဆောငျမှုကဏ်ဍမှာ ပါဝငျဖို့အတှကျ ဘာတှကေ အကန့ျအသတျ စိနျခေါျမှုတှေ ဖွဈနပေါလဲရှင့ျ။
“အဓိက ကတော့ ကမြတို့ရဲ့ အရိုးစှဲနတေဲ့ အမွငျတှေ၊ အယူအဆတှကေ ပွူနာလို့ ထငျပါတယျ။ အမြိုးသမီး ဆိုရငျ ဒါပဲလုပျရမယျ။ အမြိုးသားဆိုရငျ ဒါပဲ လုပျရမယျ။ ဒါပဲ လုပျတတျတယျဆိုတဲ့ အမွငျတှေ။ ဒါတှကေ အဓိက ပွူနာ ဖွဈနတေယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကမြတို့ အစဉျအဆကျမှာလညျး ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှကေ မပါခဲ့တာတော့ မဟုတျပါဘူး။ နိုငျငံရေး ဖွဈစဉျတှမှောပဲ ဖွဈဖွဈ၊ ဦးဆောငျမှုကဏ်ဍတှမှောပဲဖွဈဖွဈ ပါခဲ့တယျ။ အရအေတှကျ အားဖွင့ျတော့ နညျးကောငျး နညျးလိမ့ျမယျ။ ဒါပမေဲ့ အသိအမှတျပွုမှုက အားနညျတာလို့ ကမြတို့ ပွောလို့ရပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကမြတို့ အခု နှေဦးတောျလှနျရေး ကာလမှာတော့ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှေ အပေါျမှာ မွငျတဲ့အမွငျတှေ၊ အမြိုးသမီးတှေ အပေါျမှာထားတဲ့ သဘောထားတှေ၊ ယုံကွညျအားကိုးမှုတှကေ တော့ တမြိုးတဖုံ ပွောငျးလဲသှားပွီလို့ ကမြ ကတော့ ယုံကွညျပါတယျ။
“အခု တောထဲမှာပဲဖွဈဖွဈ၊ စဈရေးအရ ခုခံမှု လုပျဖို့အတှကျ ဆိုရငျလညျး အမြိုးသမီးငယျတှကေ ပါတယျ။ အခု ဦးဆောငျမှု ဖွဈတဲ့ NUG ၊ NUCC တှမှောဆိုရငျလညျး အမြိုးသမီးတှကေ ရှေ့တနျးက ပါနတေဲ့အခါကတြော့ ဘာပဲပွောပွော ကမြတို့ရဲ့ နိုငျငံရေး ခေါငျးဆောငျတှလေို့ ယူဆထားတဲ့ အမြိုးသားတှနေဲ့ ပွညျသူလူထု ကတော့ ဒီအမြိုးသမီးတှဟော ဘယျကဏ်ဍမှာမဆို ဆောငျရှကျနိုငျတယျ။ သတ်တိရော ဗြတ်တိရော ရှိတယျဆိုတာကို အသိအမှတျ ပွုသှားမယျလို့ထငျတယျ။ ဒီကနေ စပွီးတော့ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှကေို ဒီ့ထကျပိုပွီးတော့ စှမျးဆောငျရညျအရ အသိအမှတျ ပွုမယျဆိုရငျတော့ ရှေ့မှာ ဒီ့ထကျပိုပွီး ခေါငျးဆောငျမှုနရောမှာ ပါဝငျလာနိုငျမယျလို့ ထငျတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကမြ စိုးရိမျတာ တခုလညျး ထပျပွီးတော့ ပွောခငြျပါတယျ။ အခကျအခဲ ကာလမှာ ဒုက်ခထဲမှာတော့ ကမြတို့အမြိုးသမီးတှကေို ရှေ့တနျးကို ပို့ပွီးတော့ အဆငျပွပွေနေဲ့ ခြောခြောမှေ့မှေ့ နဲ့၊ အေးအေးဆေးဆေးနဲ့ တာဝနျတှယေူ၊ စညျးစိမျတှေ ယူရမယ့ျအခြိနျမှာတော့ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှကေို မေ့လြော့ထားမှာကိုတော့ ကမြ အငျမတနျ စိုးရိမျပါတယျ။ အဲ့ဒါကတော့ ကမြ ထပျခါတလဲလဲလညျး သတိပေးနမေယ့ျ ကိစ်စလညျး ဖွဈပါတယျ။”
အမြိုးသမီးတှေ နိုငျငံရေး ဦးဆောငျးမှုကဏ်ဍ၊ ငွိမျးခမြျးရေး ကွိုးပမျးမှုတှမှော ပိုမို ပါဝငျလာနိုငျဖို့အတှကျ လူမှုအသိုငျးအဝိုငျးကရော ဘာတှေ ပံ့ပိုး ဆောငျရှကျဖို့ လိုပါသလဲ။ ဘာတှေ ပွုပွငျ ပွောငျးလဲ ရလိမ့ျမလဲ။
“အဓိက ကတော့ ကမြ ခုနက ပွောသလို အရိုးစှဲနတေဲ့ အယူအဆ စှဲတှကေို ဖြောကျဖို့ လိုပါတယျ။ ဆိုတော့ လုပျရမှာတှတေော့ အမြားကွီးပဲ။ အထူးသဖွင့ျ ဘာလုပျဖို့ လိုသလဲ ဆိုရငျတော့ အမြိုးသမီးသညျလညျး လူသားတယောကျဖွဈတယျ ဆိုတဲ့အမွငျ။ သူ့မှာလညျး စှမျးဆောငျရညျ ရှိတယျ။ သူလညျး လုပျနိုငျတယျ။ အခွအေနပေေးရငျ ဒီအမြိုးသမီးတှကေ သူတို့ရဲ့ စှမျးဆောငျရညျကို ပွဖို့ အဆငျသင့ျ ဖွဈတယျဆိုတဲ့ အတှေးအခေါျမြိုးကို ဦးဆောငျသူ၊ အထူးသဖွင့ျတော့ အမြိုးသားတှရေဲ့ စိတျထဲမှာ ရှိနဖေို့ လိုအပျပါတယျ။ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှဘေကျကလညျး - ရတဲ့အခှင့ျအရေးကို ဘယျတော့မှ လကျလှတျမခံဘဲ ကိုယ့ျရဲ့အသံကို သူတို့ကွားအောငျ ကယြျကယြျလောငျလောငျ အောျနဖေို့ လိုတယျ။ တခါတရံမှာ ကမြတို့က စ စ ခငြျးမှာတော့ noise ပေါ့။ ဆူညံသံ လို ဖွဈလိမ့ျမယျ။ ကမြတို့က သိပျ ပါခငြျတယျ။ သိပျ ပွောခငြျတယျ ဆိုပွီး ဖွဈလိမ့ျမယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒီ noise ကနေ တဖွညျးဖွညျး voice ဖွဈအောငျ ကမြတို့ လုပျလို့ ရပါတယျ။ ထိရောကျတဲ့အသံ ဖွဈအောငျ လုပျလို့ ရပါတယျ။”
“အမြိုးသားတှနေဲ့ ကနြျတဲ့ ပွညျသူလူထုကိုလညျး ပွောခငြျတာကတော့ - အမြိုးသမီးသညျလညျး လူသားတယောကျ ဖွဈတယျ။ LGBT သညျလညျး လူသားတယောကျ ဖွဈတယျ။ အဲ့ဒီအတှကျ ခှဲခွားမှုတှကေို တတျနိုငျသမြှ ခုခြိနျကတညျးက လြှော့ခဖြို့ ကွိုးစားရမယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ကမြတို့ တောကျလြှောကျ ပွောပါတယျ။ နှေဦးတောျလှနျရေးဟာ စဈအာဏာရှငျကိုပဲ တောျလှနျတာ မဟုတျဘူး။ အရိုးစှဲ တရားသေ ဝါဒတှေ၊ အယူအဆတှေ၊ လူမြိုးစှဲ ဝါဒစှဲ၊ ကွီးနိုငျငယျညှငျး အားလုံးကို ဖွိုခမြယ့ျ အတှေးအခေါျ တောျလှနျရေး ဖွဈတယျ။ ဒီအတှေးအခေါျ တောျလှနျရေးမှာ ကြားမ ခှဲခွားမှုတှေ၊ တနျးတူညီမြှမှု မပေးတာတှကေိုပါ ကမြတို့က တောျလှနျမှာဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီတောျလှနျရေးကို အထူးပဲ ကမြတို့အမြိုးသမီးတှေ ဘကျကလညျး အားစိုကျပွီး လုပျဖို့ လိုတယျလို့လညျး ကမြ က မွငျပါတယျ။”
ဒီ နှေဦးတောျလှနျရေး ကာလအလှနျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနေ ပုံမှနျ ပွနျဖွဈလာတဲ့အခါ၊ ဒီမိုကရစေီ ပွနျလညျ ရရှိလာတဲ့အခါ ကရြငျ အမြိုးသမီးတှေ ငွိမျးခမြျးရေး တညျဆောကျတဲ့ လုပျငနျးတှမှော ပူးပေါငျး ပါဝငျလာမှု အလားအလာ ပိုကောငျးလာမယျလို့ မွငျမိပါလား။
“ကမြ မွငျပါတယျ။ ဒါကိုတော့ ကမြ အကောငျးမွငျတယျ။ အကောငျးမွငျတယျ ဆိုတဲ့အခါမှာ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှေ အတှကျတငျ မက ပါဘူး။ ကိုယျစားပွု မခံရတဲ့ လူနညျးစုတှေ အတှကျပါ ပိုပွီးတော့ ပါဝငျမှုတှေ ရလာမယျ။ သူတို့အသံတှကေိုပါ ပိုပွီး ထည့ျသှငျး စဉျးစားလာမယ့ျ အခငျးအကဉြျး တရပျကို ရမယျလို့ မြှောျလင့ျတယျ။ ဒါကလညျး ကမြတို့ ထိုငျနလေို့လညျး မရဘူး။ ကမြတို့ တောကျလြှောကျ တောျလှနျရေး အောငျမွငျပွီးတော့ အခငျးအကငြျးသဈကို သှားတဲ့အခါမှာ ကမြတို့ အမြိုးသမီးပဲ ဖွဈဖွဈ၊ LGBT ပဲဖွဈဖွဈ၊ မသနျစှမျးသူပဲဖွဈဖွဈ လူနညျးစုတှေ အားလုံးက ပါဝငျပွီးတော့ ကိုယ့ျရဲ့အသံတှကေိုလညျး ပါဝငျနိုငျအောငျ ကွိုးစားရမယျလို့ ထငျတယျ။
“အဲ့ဒီတော့ နိုငျငံရေးအရ ဦးဆာငျတဲ့သူတှကေလညျး အသံမထှကျနိုငျတဲ့ သူတှရေဲ့ အသံတှကေိုပါ ထည့ျသှငျး စဉျးစားပွီး သကျဆိုငျရာ အစုအဖှဲ့တှမှော ပိုပွီး ကိုယျစားပွု ပါဝငျနိုငျအောငျ ကွိုးစားပေးမယျ ဆိုရငျတော့ ကမြတို့ လာမယ့ျ အခငျးအကငြျးသဈဟာ အရငျက ကမြတို့ ကွုံရဖူးတဲ့ အခငျးအကငြျးတှနေဲ့ အတူ ပိုပွီးတော့ အောငျမွငျတဲ့ တကယ့ျ အဓိပ်ပါယျရှိတဲ့၊ အနှဈသာရ ရှိတဲ့၊ ရရှေညျ တညျတံ့မယ့ျ ငွိမျးခမြျးရေး မြိုး ဖွဈအောငျ လုပျနိုငျမယျလို့ ယူဆတယျ။ အဲ့ဒီလိုမဟုတျဘဲ မညျကာမတ်တ အမြိုးသားတှပေဲ၊ သို့မဟုတျ တစုတဖှဲ့ ပဲ ဦးဆောငျတဲ့ အပွောငျးအလဲမြိုးကို သှားမယျဆိုရငျတော့ ကမြတို့ သံသရာက လညျနေဦးမှာပဲ။ အဲဒီလို မဖွဈအောငျတော့ ကမြတို့ အားလုံးက ဝိုငျးပွီးတော့ တတျနိုငျသမြှ ကွိုးစားရမယျလို့ ထငျတယျ။ အဲ့ဒီလို ကွိုးစားတဲ့အခါမှာလညျး ကမြတို့ စိတျလညျး ရှညျရမယျ။ တခြို့ကိစ်စတှမှော ကမြတို့ တှနျးတှနျးထိုးထိုး ပွောစရာလိုရငျလညျး ကမြတို့ပွောရမယျ။ ကမြတို့ အားလုံးတော့ ပငျပနျးကွမှာပဲ။ အဲ့ဒီပငျပမျးတဲ့နညျးတူ ကမြတို့ရမယ့ျ အကြိုးဆကျကလညျး၊ အသီးအပှင့ျကလညျး သိပျခြိုမွိနျမယျလို့တော့ ကမြ မြှောျလင့ျပါတယျ။”
အခုလို အခြိနျပေး ဖွကွေားပေးတာ ကြေးဇူး အမြားကွီးတငျပါတယျ။
“ကမြကလညျး ကြေးဇူးတငျပါတယျရှငျ။ ”