ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်မှုများ ဆက်လုပ်နေကြဦးမလား

MYANMAR-POLITICS/PRISON -A smuggled sketch shows people inside of Myanmar's Insein prison with a written date April 17, 2021, in this undated picture obtained by REUTERS

ဒဂုံတက္ကသိုလ်ကျောင်းသား (၇) ယောက်ကို စစ်ကောင်စီ စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်ထားတဲ့အတိုင်း တကယ်ကွပ်မျက်တော့မလားဆိုတာ လူတိုင်း စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ စစ်ကိုင်းတိုင်း တမူးမြို့မှာ အမျိုးသမီးတဦးကို ဒလန်လို့ စွပ်စွဲပြီး ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်တဲ့ကိစ္စဟာလည်း ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စရာ ကောင်းလှပါတယ်။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေများအသင်း ဥက္ကဋ္ဌဦးကြီးမြင့်ကတော့ ဒီလုပ်ရပ် ၂ ခုလုံး တရားဥပဒေနဲ့ မကိုက်ညီဘူးဆိုပြီး အပြင်းအထန်ရှုတ်ချပါတယ်။ လွှတ်တော်ရှေ့နေကြီး ဦးကြီးမြင့်နဲ့ ဦးကျော်ဇံသာ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။

မေး ။ ။ ကျနော် ဦးကြီးမြင့်နဲ့ ဆွေးနွေးစရာအကြောင်းက ပေါ်လာပြန်ပြီ။ အဲဒါကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပါတယ်။ ပထမတခုကတော့ ဒဂုံတက္ကသိုလ်က ကျောင်းသားတွေကို သေဒဏ်အမိန့် ချမှတ်ထားတဲ့ကိစ္စနဲ့ နောက်တခုကတော့ တမူးမြို့မှာ အမျိုးသမီးတယောက်ကို ဒလန်လို့ စွပ်စွဲပြီးတော့ လမ်းပေါ်မှာ နေ့ခင်းကြောင်တောင် သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်က ဥပဒေမဲ့လို့သုံးတော့ ဒဂုံတက္ကသိုလ်သမဂ္ဂက ကျောင်းသားတွေကို သေဒဏ်ချမှတ်ထားတာ၊ သတ်တော့မသတ်သေးဘူးပေါ့။ သေဒဏ်မစီရင်သေးဘူး။ အင်းစိန်ထောင်ထဲမှာရှိတဲ့ စစ်ခုရုံးက ချမှတ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒါကို ဥပဒေမဲ့လို့သုံးတာ မှန်ပါသလား။ သူတို့ဟာ တရားဥပေဒအရ စနစ်တကျ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်တာ ခံရတာလား။ ဥပဒေအရ ရှေ့နေရှေ့ရပ်ငှားပြီးတော့ ခုခံချေပခွင့်ကော ရခဲ့သလား စတာတွေကို လွှမ်းခြုံပြီတော့ သုံးသပ်ပေးပါ။

ဖြေ ။ ။ ကျနော်လည်း အဲဒါကို စိတ်ထိခိုက်ရတာတွေ များလွန်အားကြီးလို့ ဘယ်လိုမှ လက်မခံနိုင်ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သားသမီးချင်း ကိုယ်ချင်စာကြည့်မယ်ဆိုရင် ကျောင်းသားတွေကိုချတဲ့ အပြစ်က အလွန်ပြင်းထန်တယ်။ အဲဒါတချက်ပေါ့။ နောက်တချက်က ဘာလဲဆိုတော့ ဥပဒေနဲ့ ဘယ်လောက်လောက် ညီလဲမညီသလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ ကြည့်ပြီတော့ စိတ်မချမ်းသာတာဟာ အဲဒါအဓိကပဲ။ ဥပဒေနဲ့ မညီမညွှတ် အမိန့်ချခံရတယ်ဆိုတဲ့အပေါ်မှာ ပိုစိတ်ထိခိုက်တာ အဲဒါပါ။ တော်လှန်ရေးမှာ လူတွေသေကြမယ်။ သတ်ကြမယ်။ ကိုယ့်ယုံကြည်ချက် ကိုယ်လုပ်ကြတယ်။ ဒါတွေက တော်လှန်ရေးမှာပဲ ဖြတ်သန်းရမှာပဲ။ ကျနော်တို့လည်းမိရင် သေမှာပဲ။ ဒါပေမဲ့ ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်တာကြတော့ လုံးဝလက်မခံနိုင်ဘူး။ ညဖမ်းသွားပြီးတော့ မနက်အလောင်းလာယူဆိုတာမျိုးတွေ။ နောက် လမ်းပေါ်မှာ ပစ်သတ်ထားတာမျိုးတွေ။ ဥပမာ ဘီလင်းမှာဆိုရင် မိတယ်။ မိပြီးတော့ လမ်းပေါ်မှာတင် ပစ်သတ်ပြီး၊ ရွှံဗွက်ထဲ မြုပ်ပစ်ထားခဲ့တာ။ အဲဒါ အမတ် ဖြစ်တယ်။

တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ စနစ်တကျ ရုံးတင်လား။ မဟုတ်ဘူးဗျ။ ကလေးတွေကို ဖမ်းသွားတယ်။ ဖမ်းသွားတော့လဲ မိဘတွေက မသိရဘူး။ ဘယ်ရောက်လို့ ဘယ်ရောက်နေမှန်း မသိရဘူး။ ရောက်နေတာ ပါဆယ်လည်းပေးခွင့် မရှိ။ ရှေ့နေလည်း ခေါ်ခွင့်မရှိဘူး။ ထောင်တွင်းမှာပဲ စစ်ခုရုံးနဲ့စစ်တယ်။ သူတို့က ဆင်ခြင်ပေးတာက စစ်ခုရုံးဖြစ်လို့ ရှေ့နေ မလိုဘူးတဲ့။ အဲဒီလိုပြောတယ်။ အဲဒီတော့ ဒါက စစ်သားတွေ မဟုတ်ဘူးလေ။ အရပ်သားတွေ။ အရပ်သားတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေကို လိုက်နာရမယ်။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေမှာ ဘယ်လိုပြဌာန်းထားသလဲဆိုတော့ သေဒဏ်ထိုက်သင့်သော အမှုတွေကို ရှေ့နေမပါလို့ မရဘူး။ ရှေ့နေမပါဘဲချတဲ့ အပြစ်က ပျက်ပြယ်တယ်။ တရားမဝင်ဘူးလို့ ဒီလိုပြဌာန်းထားတာ။ အဲဒီတော့ မင်းတို့ ရှေ့နေငှားမလား။ နိုင်ငံတော်က ငှားပေးရမလားလို့ အဲဒီလိုမေးရတယ်။ မေးပြီးတော့မှ ကျနော် မငှားနိုင်ပါဘူး။ မငှားဘူး။ ဖြစ်ချင်တာဖြစ်ဆိုရင်တောင် နိုင်ငံတော်က ငှားကိုငှားပေးရတယ်။ အဲဒီလို နိုင်ငံတော်ကလည်း ငှုားမပေးဘူးဆိုရင် ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေအရ အရပ်သားတွေကိုစစ်တဲ့ အမှုတွေက ပျက်ပြယ်တယ်။ တရားမဝင်ဘူးပေါ့။ အဲဒီလို တရားမဝင်တဲ့ဟာကို လုပ်နေသမျှ ဒါဟာလူသတ်မှုပဲ။ လူသတ်မှု ကျူးလွန်တယ်လို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အခုက တရားရုံးက ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်တယ်။ သေဒဏ်ပေးတယ်ဆိုပြီတော့ ကိုဂျင်မီတို့ အမှုတုန်းကလည်း သေဒဏ်ချမှတ်တဲ့အချိန်မှာ တခေါက်၊ ဦးကြီးမြင်နဲ့ကျနော် ဆွေးနွေးပါတယ်။ ဦးကြီးမြင့်က ယုံတောင်မယုံနိုင်ဘူး။ ဒီလိုဟာကတော့ သတ်မယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ သတ်လည်းမသတ်ပါစေနဲ့လို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်သတ်တယ်။ ပြစ်ဒဏ်စီရင်လိုက်တယ်။ ကွပ်မျက်လိုက်တယ်။ ဆိုတော့ အခုကော အဲဒီလို ဖြစ်လာမလေလားလို့ လူတိုင်းစိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ကျနော်လည်း စိုးရိမ်တယ်။ ဘယ်လိုများ ဖြစ်လာနိုင်မလဲ ထင်ပါသလဲ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နိုင်ငံတကာကလည်း ကိုဂျင်မီတို့ကို ကွပ်မျက်ပြီးနောက်မှာ ဖိအားတွေပေးလာတယ်ဆိုတော့ အခု သူတို့က ဒါကိုလိုက်လျောချင်တဲ့သဘောနဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသမားတချို့ကို လွှတ်ပေးတယ်။ နိုင်ငံခြားသားတွေကို လွှတ်ပေးတယ်။ နောက်မကြာခင် သူတို့ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မှာကို လမ်းဖြောင့်အောင်လည်း လုပ်ချင်တယ်ဆိုတော့ ဒီအခြေအနေမှာ ဒါမျိုးတွေလုပ်ပြမလား။ ဘယ်လိုထင်ပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ အဲဒီ့လုပ်ရဲပါ့မလား ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီတော့ သူတို့က ဘာမဆိုလုပ်ရဲတယ်လို့ ပြောထားပြီသား။ ဒါပေမဲ့ ဒီတခါတော့ မလုပ်ရဲလောက်ဘူး။ မလုပ်လောက်ဘူးလို့ ကျနော်က ပြောချင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့ ဒီလိုပြောတာလဲဆိုတော့ တစ်က ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ့်ကိစ္စက ပြည်တွင်းပြည်ပ ထောက်ခံမှု လိုချင်တယ်။ ဒါကို အလွန်ရက်စက်တဲ့ဟာမျိုးတွေကို သူတို့ ဆင်ခြင်လိမ့်မယ်လို့ တချက်ထင်တယ်။ နောက်တချက်က ဂျင်မီတို့ကို သတ်လိုက်တဲ့ကိစ္စမှာ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီထိ ရောက်သွားပြီတော့ ရှုတ်ချခံရတာ။ အဲဒီတော့ ရုရှား၊ တရုတ် ရှိနေတဲ့ကြားထဲက ရှုတ်ချခံရတာ။ အဲဒါကြီးကို နောက်တကြိမ် ကျူးလွန်မယ်လို့ ကျနော်ကတော့ မထင်ဘူး။ လုပ်လည်းမလုပ်သင့်ဘူး။ ဒီတခါ ကလေးတွေကို လုပ်မယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေး အရမ်းပြင်းထန်ပြီတော့ မီးတောက်ကြီးက အရမ်းကြီးပြီတော့ ဒီတိုင်းသူပြည်သားတွေက တော်ရုံတန်ရုံ စိတ်ပျော့သွားမယ်။ ခွင့်လွှတ်မယ့်လူတွေတောင် ခွင့်မလွှတ်တော့ဘူး။ နောက် သူတို့ထဲမှာလည်း စိတ်ဝမ်းကွဲမှုတွေ ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်။ ပြီးတော့ ကိုဂျင်မီတို့ကိစ္စနဲ့လည်း ထပ်တူမတူဘူးဗျ။ တကယ်ကြတော့ သတ်တဲ့လူကို မိချင်မှမိမယ်။ မိရင်လဲ သတ်တဲ့လူက တယောက်ထဲက ပစ်သတ်တာ။ ကျန်တဲ့လူတွေက အတူရှိနေတယ်ဆိုတာ အပြစ်ပေးခံရတာဆိုတော့ ကိုဂျင်မီတို့ကိစ္စနဲ့လည်း မတူဘူး။

မေး ။ ။ သူတို့တွေကို တရားရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်တယ်ဆိုတဲ့အခါမှာ ကျနော် ဘာကိုသွားသတိရသလဲဆိုတော့ ကိုဂျင်မီတို့ကို ကွပ်မျက်လိုက်ပြီနောက် သတင်းစာရှင်လင်းပွဲမှာ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရက ပြောတယ်။ တကြိမ်မက ဆယ်ကြိမ်လောက်ပေးဖို့ကောင်းတာ - အခိုင်အမာပြောတာဆိုတော့ ဒီတကြိမ် လုပ်အုံးမလားဆိုတာကို စိုးရိမ်သွားတယ်။

ဖြေ ။ ။ အဲဒီတုန်းက လုပ်ခဲ့တာ NLD မို့ မဲပြီးတော့ လုပ်ခဲ့တာ။ အခုဟာက ကလေးတွေက NLD လည်း မဟုတ်ဘူး။ နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ သာမန်သားသမီးတွေပဲ။ အဲဒီတော့ ထပ်တူတော့ မတူဘူး။ လုပ်ရက်ရင်လုပ်ပေါ့ တိုင်းပြည်ကတော့ အရမ်းနာကျင်သွားလိမ့်မယ်။ ကမ္ဘာကြီးကလည်း သူတို့အပေါ်မှာ အရမ်းအထင်သေးသွားလိမ့်မယ်။ ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲကိုတော့ ကြိမ်းသေပေါက် ထိခိုက်မှာ။ အဲဒါကတော့ အသေအချာပဲ။

မေး ။ ။ တကယ်တော့ မြန်မာပြည်မှာ အခုသေဒဏ်ပေးထားတဲ့လူပေါင်း ရာကျော်ရှိတယ်လို့ AAPP စာရင်းအရ သိရပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာမှ သိပ်မကြာသေးခင်က မန္တလေးမှာ ငါးယောက်ကို သေဒဏ်စီရင်ခဲ့တယ်။ သတ်ခဲ့တယ်ဆိုပြီတော့ သတင်းတွေလည်း ထွက်ခဲ့တယ်။ အဲဒါကို ဦးကြီးမြင့် ကြားမိပါသေးလား။

ဖြေ ။ ။ ကြားတယ်။ တကယ်မဟုတ်ဘူးတဲ့။ ကျနော်တို့က သတင်းတွေကို အတော်စီစစ်ပြီတော့ လက်ခံနေရတယ်။ တကယ် သေဒဏ်မပေးပါဘူး။ မဟုတ်ပါဘူး။

မေး ။ ။ ဟုတ်ကဲ့။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ နောက်တခုက တမူးမှာ မိန်းကလေးတယောက်ကို လမ်းပေါ်မှာ နေ့ခင်းကြောင်တောင် ဒလန်ဆိုပြီတော့ စွပ်စွဲပြီးသတ်တယ်ဆိုပြီး သတင်းတွေက အများကြီးထွက်နေပါတယ်။ တကယ်လဲ ပုံတွေနဲ့ တက်လာတာကို တွေ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စကို ဘယ်လိုပြောကြမလဲ။ ဘယ်သူက တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိအောင် လုပ်ကြမလဲ။ PDF တွေကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ တော်လှန်ရေးအင်အားစုကြီးတွေ၊ အဖွဲ့ကြီးတွေ မရှိဘူးလား။ အဲဒီအဖွဲ့တွေက ဒီကိစ္စကို တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိအောင် မလုပ်နိုင်ဘူးလားဆိုတာကို စဉ်းစားမိပါတယ်။ ဦးကြီးမြင့်သဘောလည်း ပြောပါအုံး။

ဖြေ ။ ။ အဲဒါတွေကလည်း ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို ပြည်သူတွေက ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်ဖွဲ့ပြီး တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ နိုင်ငံမှာ အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း နည်းတာမဟုတ်ဘူး။ ရာနဲ့ချီ ရှိနေတယ်။ အဲဒါတွေက သူတို့ချင်းလဲ မိတ်ဖက်ချိတ်ဆက်ထားတာ ရှိတယ်။ မလုပ်ထားတာ ရှိတယ်။ NUG အောက်ကို ဝင်တာရှိတယ်။ မဝင်တာရှိတယ်။ ကိုအောင်မျိုးမင်းကိုယ်တိုင် ပြောတယ်။ သူတို့လည်း ဒီကိစ္စကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပါတယ်။ အဲဒါကို သူတို့က ကြေညာတယ်။ ဘာမှတော့ ထွက်မလာသေးဘူး။ ပထမတော့ ဒါက စကစ စိတ်ဓါတ်စစ်ဆင်ရေး လုပ်တာလား။ သူတို့က မကြာခဏ လုပ်တတ်တယ်။ အယောင်ဆောင်ပြီး လုပ်တတ်တယ်ဆိုတော့။ အခုကြတော့ ကျနော်က ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တခုခုက လုပ်တာများလားဆိုတဲ့အပေါ်မှာ သံသယတော့ နည်းနည်းတော့ဝင်တယ်။ အလွန်လည်းရက်စက်တယ်။ လုံးဝ လုံးဝ လက်မခံနိုင်ဘူး။ တစ်ရာရာခိုင်နှုန်း လက်မခံနိုင်ဘူး။ ဘယ်သူကလုပ်လုပ် ယဉ်ကျေးတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ကြည့်ကြည့်၊ ဒီမိုကရေစီကို အကြောင်းပြလို့ပဲဖြစ်ဖြစ် ဘာဖြစ်လို့ပဲပြပြ သတ်သတ်၊ ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်မှုတွေကို ကျနော် လုံးဝဆန့်ကျင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလိုဖြစ်ရတာလဲဆိုတော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ဖွဲ့ပြီး၊ ဘယ်အောက်မှာမှ မရှိဘူး။ သူတို့ဘာသာ အလျှူငွေကောက်ပြီး လုပ်တယ်။ တချို့ဆိုရင် ဓါးပြတိုက်တဲ့ လုတဲ့အဆင့်လောက်အထိ ရောက်တယ်လို့ ကြားသိရတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့တွေလည်း အရေးယူသင့်ပြီ။ တချို့ဆိုရင် ကိုယ့်အချင်းချင်းကို တိုက်ခိုက်ပြီး တားနေတဲ့ကြားထဲကနေ သတ်ဖြတ်တာတွေ ရှိတယ်။ ရှိနေတော့ အဲဒီလူတွေကို ဖမ်းချုပ်ပြီး၊ NUG က စစ်ဆေးတယ်။ သေနတ်တွေဖြုတ်တယ်။ အဲဒီဘက်မှာ စစ်ကိုင်းဘက်မှာ ဖြစ်တယ်။ ဥပဒေနဲ့အညီ စစ်ဆေးပြီး အပြစ်ပေးရမယ့်အလုပ်မျိုး ဖြစ်တယ်။ နောက်တခါ စကစ က အယောင်ဆောင်လုပ်တာလည်း မဖြစ်ပါစေနဲ့လို့ ကျနော်လည်း ဆုတောင်းပါတယ်။

စည်းလွတ်ကမ်းလွတ် ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ဒီမိုကရေစီ ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာဖြစ်စေ ကျနော်တို့က ထိန်းနိုင်သိမ်းနိုင်တဲ့ ထောင်တွေလည်း ထားနိုင်ပြီ။ ဥပဒေနဲ့အညီ စစ်နိုင်ပြီဆိုရင် အဲဒီအမှုတွေက ပြန်ဖော်ပြီးတော့ စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ လုပ်ထားတာတွေကို နောက်ဆုံးတော့ အရေးယူရမှာပဲ။ အဲဒီလိုပဲ စကစက လုပ်ထားတဲ့ ပြစ်မှုတွေကိုလည်း နောက်ဆုံးကြ အရေးယူရမှာပဲ။

မေး ။ ။ အဲဒီလိုအခြေအနေမျိုးကို ရောက်လာဖို့ိကို နည်းနည်းမှန်းကြည့်ပါအုံး။ ဒီမိုကရေစီ ဖြစ်ပြီတော့ နှစ်ဘက်စလုံးရဲ့ စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်မှုတွေကို အရေးယူနိုင်မယ့် အခြေအနေရောက်ဖို့ ဘယ်လောက်ကြာအုံးမလဲ။

ဖြေ ။ ။ အဲဒါကတော့ ခင်များတို့ ကျနော်တို့တွေ ပြည်သူလူထုက ပြောနေရမှာ အော်နေရမှာ။ အခုလို ခင်များတို့ မီဒီယာကနေ ပြောပေးနေရမှာ။ အဲဒီတော့မှ ဆင်ခြင်နိုင်မှာ။ သူတို့လည်း ဆင်ခြင်နိုင်ရင် ဆင်ခြင်။ မဆင်ခြင်နိုင်ရင်လည်းနေ။ ကိုယ့်ဘက်က အချင်းချင်းတော့ ပြောနေရမှာ။ မီဒီယာတွေကနေတဆင့် ပြောနေရမှာ။ သတိပေးနေရမှာ။ ငါ့လူတွေ လုပ်တာမို့ တစ်ရာရာခိုင်နှုန်း မှန်တယ်လို့ အဲဒီလိုတော့ ပြောလို့မရဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ ပြောနေမယ်။ ထောက်ပြနေမယ်။ မင်းတို့ ဥပဒေမဲ့လုပ်ရင် မင်းတို့လည်း တချိန်မှာ အရေးယူခံရမယ်ဆိုတာကို အခုကတည်းက သူတို့ကို ကျနော်တို့က Notice စာ ပေးထားရမယ်။ အဲဒါကတော့ လုပ်ကိုလုပ်ရမယ်။

=== Unicode ===

ဒဂုံတက်ကသိုလျကြောငျးသား (၇) ယောကျကို စဈကောငျစီ စဈခုံရုံးက သဒေဏျခမြှတျထားတဲ့အတိုငျး တကယျကှပျမကြျတော့မလားဆိုတာ လူတိုငျး စိုးရိမျနကွေပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ စဈကိုငျးတိုငျး တမူးမွို့မှာ အမြိုးသမီးတဦးကို ဒလနျလို့ စှပျစှဲပွီး ရကျရကျစကျစကျ သတျဖွတျတဲ့ကိစ်စဟာလညျး ထိတျလန့ျတုနျလှုပျစရာ ကောငျးလှပါတယျ။ ပွညျထောငျစုရှေ့နမြေားအသငျး ဥက်ကဋ်ဌဦးကွီးမွင့ျကတော့ ဒီလုပျရပျ ၂ ခုလုံး တရားဥပဒနေဲ့ မကိုကျညီဘူးဆိုပွီး အပွငျးအထနျရှုတျခပြါတယျ။ လှှတျတောျရှေ့နကွေီး ဦးကွီးမွင့ျနဲ့ ဦးကြောျဇံသာ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။

မေး ။ ။ ကနြောျ ဦးကွီးမွင့ျနဲ့ ဆှေးနှေးစရာအကွောငျးက ပေါျလာပွနျပွီ။ အဲဒါကတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ တရားဥပဒမေဲ့ သတျဖွတျမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပါတယျ။ ပထမတခုကတော့ ဒဂုံတက်ကသိုလျက ကြောငျးသားတှကေို သဒေဏျအမိန့ျ ခမြှတျထားတဲ့ကိစ်စနဲ့ နောကျတခုကတော့ တမူးမွို့မှာ အမြိုးသမီးတယောကျကို ဒလနျလို့ စှပျစှဲပွီးတော့ လမျးပေါျမှာ နေ့ခငျးကွောငျတောငျ သတျဖွတျခဲ့တဲ့ကိစ်စ ဖွဈပါတယျ။ ကနြောျက ဥပဒမေဲ့လို့သုံးတော့ ဒဂုံတက်ကသိုလျသမဂ်ဂက ကြောငျးသားတှကေို သဒေဏျခမြှတျထားတာ၊ သတျတော့မသတျသေးဘူးပေါ့။ သဒေဏျမစီရငျသေးဘူး။ အငျးစိနျထောငျထဲမှာရှိတဲ့ စဈခုရုံးက ခမြှတျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ အဲဒါကို ဥပဒမေဲ့လို့သုံးတာ မှနျပါသလား။ သူတို့ဟာ တရားဥပဒေအရ စနဈတကြ ပွဈဒဏျခမြှတျတာ ခံရတာလား။ ဥပဒအေရ ရှေ့နရှေေ့ရပျငှားပွီးတော့ ခုခံခြပေခှင့ျကော ရခဲ့သလား စတာတှကေို လှှမျးခွုံပွီတော့ သုံးသပျပေးပါ။

ဖွေ ။ ။ ကနြောျလညျး အဲဒါကို စိတျထိခိုကျရတာတှေ မြားလှနျအားကွီးလို့ ဘယျလိုမှ လကျမခံနိုငျဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ သားသမီးခငြျး ကိုယျခငြျစာကွည့ျမယျဆိုရငျ ကြောငျးသားတှကေိုခတြဲ့ အပွဈက အလှနျပွငျးထနျတယျ။ အဲဒါတခကြျပေါ့။ နောကျတခကြျက ဘာလဲဆိုတော့ ဥပဒနေဲ့ ဘယျလောကျလောကျ ညီလဲမညီသလဲဆိုတဲ့အပေါျမှာ ကွည့ျပွီတော့ စိတျမခမြျးသာတာဟာ အဲဒါအဓိကပဲ။ ဥပဒနေဲ့ မညီမညှှတျ အမိန့ျခခြံရတယျဆိုတဲ့အပေါျမှာ ပိုစိတျထိခိုကျတာ အဲဒါပါ။ တောျလှနျရေးမှာ လူတှသေကွေမယျ။ သတျကွမယျ။ ကိုယ့ျယုံကွညျခကြျ ကိုယျလုပျကွတယျ။ ဒါတှကေ တောျလှနျရေးမှာပဲ ဖွတျသနျးရမှာပဲ။ ကနြောျတို့လညျးမိရငျ သမှောပဲ။ ဒါပမေဲ့ ဥပဒမေဲ့ သတျဖွတျတာကွတော့ လုံးဝလကျမခံနိုငျဘူး။ ညဖမျးသှားပွီးတော့ မနကျအလောငျးလာယူဆိုတာမြိုးတှေ။ နောကျ လမျးပေါျမှာ ပဈသတျထားတာမြိုးတှေ။ ဥပမာ ဘီလငျးမှာဆိုရငျ မိတယျ။ မိပွီးတော့ လမျးပေါျမှာတငျ ပဈသတျပွီး၊ ရှှံဗှကျထဲ မွုပျပဈထားခဲ့တာ။ အဲဒါ အမတျ ဖွဈတယျ။

တက်ကသိုလျကြောငျးသားတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ စနဈတကြ ရုံးတငျလား။ မဟုတျဘူးဗြ။ ကလေးတှကေို ဖမျးသှားတယျ။ ဖမျးသှားတော့လဲ မိဘတှကေ မသိရဘူး။ ဘယျရောကျလို့ ဘယျရောကျနမှေနျး မသိရဘူး။ ရောကျနတော ပါဆယျလညျးပေးခှင့ျ မရှိ။ ရှေ့နလေညျး ခေါျခှင့ျမရှိဘူး။ ထောငျတှငျးမှာပဲ စဈခုရုံးနဲ့စဈတယျ။ သူတို့က ဆငျခွငျပေးတာက စဈခုရုံးဖွဈလို့ ရှေ့နေ မလိုဘူးတဲ့။ အဲဒီလိုပွောတယျ။ အဲဒီတော့ ဒါက စဈသားတှေ မဟုတျဘူးလေ။ အရပျသားတှေ။ အရပျသားတှနေဲ့ ပတျသကျရငျ ပွဈမှုဆိုငျရာကငြ့ျထုံးဥပဒကေို လိုကျနာရမယျ။ ပွဈမှုဆိုငျရာကငြ့ျထုံးဥပဒမှော ဘယျလိုပွဌာနျးထားသလဲဆိုတော့ သဒေဏျထိုကျသင့ျသော အမှုတှကေို ရှေ့နမေပါလို့ မရဘူး။ ရှေ့နမေပါဘဲခတြဲ့ အပွဈက ပကြျပွယျတယျ။ တရားမဝငျဘူးလို့ ဒီလိုပွဌာနျးထားတာ။ အဲဒီတော့ မငျးတို့ ရှေ့နငှေားမလား။ နိုငျငံတောျက ငှားပေးရမလားလို့ အဲဒီလိုမေးရတယျ။ မေးပွီးတော့မှ ကနြောျ မငှားနိုငျပါဘူး။ မငှားဘူး။ ဖွဈခငြျတာဖွဈဆိုရငျတောငျ နိုငျငံတောျက ငှားကိုငှားပေးရတယျ။ အဲဒီလို နိုငျငံတောျကလညျး ငှုားမပေးဘူးဆိုရငျ ပွဈမှုဆိုငျရာကငြ့ျထုံးဥပဒအေရ အရပျသားတှကေိုစဈတဲ့ အမှုတှကေ ပကြျပွယျတယျ။ တရားမဝငျဘူးပေါ့။ အဲဒီလို တရားမဝငျတဲ့ဟာကို လုပျနသေမြှ ဒါဟာလူသတျမှုပဲ။ လူသတျမှု ကြူးလှနျတယျလို့ပဲ ပွောခငြျပါတယျ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အခုက တရားရုံးက ပွဈဒဏျခမြှတျလိုကျတယျ။ သဒေဏျပေးတယျဆိုပွီတော့ ကိုဂငြျမီတို့ အမှုတုနျးကလညျး သဒေဏျခမြှတျတဲ့အခြိနျမှာ တခေါကျ၊ ဦးကွီးမွငျနဲ့ကနြောျ ဆှေးနှေးပါတယျ။ ဦးကွီးမွင့ျက ယုံတောငျမယုံနိုငျဘူး။ ဒီလိုဟာကတော့ သတျမယျလို့ မထငျပါဘူး။ သတျလညျးမသတျပါစနေဲ့လို့ ပွောတယျ။ ဒါပမေဲ့ တကယျသတျတယျ။ ပွဈဒဏျစီရငျလိုကျတယျ။ ကှပျမကြျလိုကျတယျ။ ဆိုတော့ အခုကော အဲဒီလို ဖွဈလာမလလေားလို့ လူတိုငျးစိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ကနြောျလညျး စိုးရိမျတယျ။ ဘယျလိုမြား ဖွဈလာနိုငျမလဲ ထငျပါသလဲ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ နိုငျငံတကာကလညျး ကိုဂငြျမီတို့ကို ကှပျမကြျပွီးနောကျမှာ ဖိအားတှပေေးလာတယျဆိုတော့ အခု သူတို့က ဒါကိုလိုကျလြောခငြျတဲ့သဘောနဲ့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသမားတခြို့ကို လှှတျပေးတယျ။ နိုငျငံခွားသားတှကေို လှှတျပေးတယျ။ နောကျမကွာခငျ သူတို့ရှေးကောကျပှဲလုပျမှာကို လမျးဖွောင့ျအောငျလညျး လုပျခငြျတယျဆိုတော့ ဒီအခွအေနမှော ဒါမြိုးတှလေုပျပွမလား။ ဘယျလိုထငျပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ အဲဒီ့လုပျရဲပါ့မလား ဆိုတာနဲ့ ပတျသကျပွီတော့ သူတို့က ဘာမဆိုလုပျရဲတယျလို့ ပွောထားပွီသား။ ဒါပမေဲ့ ဒီတခါတော့ မလုပျရဲလောကျဘူး။ မလုပျလောကျဘူးလို့ ကနြောျက ပွောခငြျတယျ။ ဘာဖွဈလို့ ဒီလိုပွောတာလဲဆိုတော့ တဈက ရှေးကောကျပှဲလုပျမယ့ျကိစ်စက ပွညျတှငျးပွညျပ ထောကျခံမှု လိုခငြျတယျ။ ဒါကို အလှနျရကျစကျတဲ့ဟာမြိုးတှကေို သူတို့ ဆငျခွငျလိမ့ျမယျလို့ တခကြျထငျတယျ။ နောကျတခကြျက ဂငြျမီတို့ကို သတျလိုကျတဲ့ကိစ်စမှာ ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီထိ ရောကျသှားပွီတော့ ရှုတျခခြံရတာ။ အဲဒီတော့ ရုရှား၊ တရုတျ ရှိနတေဲ့ကွားထဲက ရှုတျခခြံရတာ။ အဲဒါကွီးကို နောကျတကွိမျ ကြူးလှနျမယျလို့ ကနြောျကတော့ မထငျဘူး။ လုပျလညျးမလုပျသင့ျဘူး။ ဒီတခါ ကလေးတှကေို လုပျမယျဆိုရငျ တောျလှနျရေး အရမျးပွငျးထနျပွီတော့ မီးတောကျကွီးက အရမျးကွီးပွီတော့ ဒီတိုငျးသူပွညျသားတှကေ တောျရုံတနျရုံ စိတျပြော့သှားမယျ။ ခှင့ျလှှတျမယ့ျလူတှတေောငျ ခှင့ျမလှှတျတော့ဘူး။ နောကျ သူတို့ထဲမှာလညျး စိတျဝမျးကှဲမှုတှေ ဖွဈသှားလိမ့ျမယျ။ ပွီးတော့ ကိုဂငြျမီတို့ကိစ်စနဲ့လညျး ထပျတူမတူဘူးဗြ။ တကယျကွတော့ သတျတဲ့လူကို မိခငြျမှမိမယျ။ မိရငျလဲ သတျတဲ့လူက တယောကျထဲက ပဈသတျတာ။ ကနြျတဲ့လူတှကေ အတူရှိနတေယျဆိုတာ အပွဈပေးခံရတာဆိုတော့ ကိုဂငြျမီတို့ကိစ်စနဲ့လညျး မတူဘူး။

မေး ။ ။ သူတို့တှကေို တရားရုံးက သဒေဏျခမြှတျတယျဆိုတဲ့အခါမှာ ကနြောျ ဘာကိုသှားသတိရသလဲဆိုတော့ ကိုဂငြျမီတို့ကို ကှပျမကြျလိုကျပွီနောကျ သတငျးစာရှငျလငျးပှဲမှာ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရက ပွောတယျ။ တကွိမျမက ဆယျကွိမျလောကျပေးဖို့ကောငျးတာ - အခိုငျအမာပွောတာဆိုတော့ ဒီတကွိမျ လုပျအုံးမလားဆိုတာကို စိုးရိမျသှားတယျ။

ဖွေ ။ ။ အဲဒီတုနျးက လုပျခဲ့တာ NLD မို့ မဲပွီးတော့ လုပျခဲ့တာ။ အခုဟာက ကလေးတှကေ NLD လညျး မဟုတျဘူး။ နှေဦးတောျလှနျရေးရဲ့ သာမနျသားသမီးတှပေဲ။ အဲဒီတော့ ထပျတူတော့ မတူဘူး။ လုပျရကျရငျလုပျပေါ့ တိုငျးပွညျကတော့ အရမျးနာကငြျသှားလိမ့ျမယျ။ ကမ်ဘာကွီးကလညျး သူတို့အပေါျမှာ အရမျးအထငျသေးသှားလိမ့ျမယျ။ ၂၀၂၃ ရှေးကောကျပှဲကိုတော့ ကွိမျးသပေေါကျ ထိခိုကျမှာ။ အဲဒါကတော့ အသအေခြာပဲ။

မေး ။ ။ တကယျတော့ မွနျမာပွညျမှာ အခုသဒေဏျပေးထားတဲ့လူပေါငျး ရာကြောျရှိတယျလို့ AAPP စာရငျးအရ သိရပါတယျ။ အဲဒီအထဲမှာမှ သိပျမကွာသေးခငျက မန်တလေးမှာ ငါးယောကျကို သဒေဏျစီရငျခဲ့တယျ။ သတျခဲ့တယျဆိုပွီတော့ သတငျးတှလေညျး ထှကျခဲ့တယျ။ အဲဒါကို ဦးကွီးမွင့ျ ကွားမိပါသေးလား။

ဖွေ ။ ။ ကွားတယျ။ တကယျမဟုတျဘူးတဲ့။ ကနြောျတို့က သတငျးတှကေို အတောျစီစဈပွီတော့ လကျခံနရေတယျ။ တကယျ သဒေဏျမပေးပါဘူး။ မဟုတျပါဘူး။

မေး ။ ။ ဟုတျကဲ့။ ကြေးဇူးတငျပါတယျ။ နောကျတခုက တမူးမှာ မိနျးကလေးတယောကျကို လမျးပေါျမှာ နေ့ခငျးကွောငျတောငျ ဒလနျဆိုပွီတော့ စှပျစှဲပွီးသတျတယျဆိုပွီး သတငျးတှကေ အမြားကွီးထှကျနပေါတယျ။ တကယျလဲ ပုံတှနေဲ့ တကျလာတာကို တှေ့ရတယျလို့ ပွောပါတယျ။ အဲဒီကိစ်စကို ဘယျလိုပွောကွမလဲ။ ဘယျသူက တာဝနျယူမှု၊ တာဝနျခံမှုရှိအောငျ လုပျကွမလဲ။ PDF တှကေို ထိနျးခြုပျထားတဲ့ တောျလှနျရေးအငျအားစုကွီးတှေ၊ အဖှဲ့ကွီးတှေ မရှိဘူးလား။ အဲဒီအဖှဲ့တှကေ ဒီကိစ်စကို တာဝနျယူမှု၊ တာဝနျခံမှုရှိအောငျ မလုပျနိုငျဘူးလားဆိုတာကို စဉျးစားမိပါတယျ။ ဦးကွီးမွင့ျသဘောလညျး ပွောပါအုံး။

ဖွေ ။ ။ အဲဒါတှကေလညျး ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှကေို ပွညျသူတှကေ ကိုယ့ျဘာသာကိုယျဖှဲ့ပွီး တောျလှနျတိုကျခိုကျနတေဲ့ နိုငျငံမှာ အဖှဲ့အစညျးတှကေလညျး နညျးတာမဟုတျဘူး။ ရာနဲ့ခြီ ရှိနတေယျ။ အဲဒါတှကေ သူတို့ခငြျးလဲ မိတျဖကျခြိတျဆကျထားတာ ရှိတယျ။ မလုပျထားတာ ရှိတယျ။ NUG အောကျကို ဝငျတာရှိတယျ။ မဝငျတာရှိတယျ။ ကိုအောငျမြိုးမငျးကိုယျတိုငျ ပွောတယျ။ သူတို့လညျး ဒီကိစ်စကို စုံစမျးစဈဆေးနပေါတယျ။ အဲဒါကို သူတို့က ကွညောတယျ။ ဘာမှတော့ ထှကျမလာသေးဘူး။ ပထမတော့ ဒါက စကစ စိတျဓါတျစဈဆငျရေး လုပျတာလား။ သူတို့က မကွာခဏ လုပျတတျတယျ။ အယောငျဆောငျပွီး လုပျတတျတယျဆိုတော့။ အခုကွတော့ ကနြောျက ကာကှယျရေးအဖှဲ့တခုခုက လုပျတာမြားလားဆိုတဲ့အပေါျမှာ သံသယတော့ နညျးနညျးတော့ဝငျတယျ။ အလှနျလညျးရကျစကျတယျ။ လုံးဝ လုံးဝ လကျမခံနိုငျဘူး။ တဈရာရာခိုငျနှုနျး လကျမခံနိုငျဘူး။ ဘယျသူကလုပျလုပျ ယဉျကြေးတဲ့ လူ့အဖှဲ့အစညျးမှာ လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ကွည့ျကွည့ျ၊ ဒီမိုကရစေီကို အကွောငျးပွလို့ပဲဖွဈဖွဈ ဘာဖွဈလို့ပဲပွပွ သတျသတျ၊ ဥပဒမေဲ့ သတျဖွတျမှုတှကေို ကနြောျ လုံးဝဆန့ျကငြျတယျ။ ဘာဖွဈလို့ အဲဒီလိုဖွဈရတာလဲဆိုတော့ ကိုယ့ျဘာသာကိုယျ ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှေ ဖှဲ့ပွီး၊ ဘယျအောကျမှာမှ မရှိဘူး။ သူတို့ဘာသာ အလြှူငှကေောကျပွီး လုပျတယျ။ တခြို့ဆိုရငျ ဓါးပွတိုကျတဲ့ လုတဲ့အဆင့ျလောကျအထိ ရောကျတယျလို့ ကွားသိရတယျ။ အဲဒီအဖှဲ့တှလေညျး အရေးယူသင့ျပွီ။ တခြို့ဆိုရငျ ကိုယ့ျအခငြျးခငြျးကို တိုကျခိုကျပွီး တားနတေဲ့ကွားထဲကနေ သတျဖွတျတာတှေ ရှိတယျ။ ရှိနတေော့ အဲဒီလူတှကေို ဖမျးခြုပျပွီး၊ NUG က စဈဆေးတယျ။ သနေတျတှဖွေုတျတယျ။ အဲဒီဘကျမှာ စဈကိုငျးဘကျမှာ ဖွဈတယျ။ ဥပဒနေဲ့အညီ စဈဆေးပွီး အပွဈပေးရမယ့ျအလုပျမြိုး ဖွဈတယျ။ နောကျတခါ စကစ က အယောငျဆောငျလုပျတာလညျး မဖွဈပါစနေဲ့လို့ ကနြောျလညျး ဆုတောငျးပါတယျ။

စညျးလှတျကမျးလှတျ ဖွဈတယျဆိုရငျတော့ ကနြောျတို့ ဒီမိုကရစေီ ဖွဈလာတဲ့အခါမှာဖွဈစေ ကနြောျတို့က ထိနျးနိုငျသိမျးနိုငျတဲ့ ထောငျတှလေညျး ထားနိုငျပွီ။ ဥပဒနေဲ့အညီ စဈနိုငျပွီဆိုရငျ အဲဒီအမှုတှကေ ပွနျဖောျပွီးတော့ စညျးမဲ့ကမျးမဲ့ လုပျထားတာတှကေို နောကျဆုံးတော့ အရေးယူရမှာပဲ။ အဲဒီလိုပဲ စကစက လုပျထားတဲ့ ပွဈမှုတှကေိုလညျး နောကျဆုံးကွ အရေးယူရမှာပဲ။

မေး ။ ။ အဲဒီလိုအခွအေနမြေိုးကို ရောကျလာဖို့ိကို နညျးနညျးမှနျးကွည့ျပါအုံး။ ဒီမိုကရစေီ ဖွဈပွီတော့ နှဈဘကျစလုံးရဲ့ စညျးမဲ့ကမျးမဲ့ ဥပဒမေဲ့ သတျဖွတျမှုတှကေို အရေးယူနိုငျမယ့ျ အခွအေနရေောကျဖို့ ဘယျလောကျကွာအုံးမလဲ။

ဖွေ ။ ။ အဲဒါကတော့ ခငျမြားတို့ ကနြောျတို့တှေ ပွညျသူလူထုက ပွောနရေမှာ အောျနရေမှာ။ အခုလို ခငျမြားတို့ မီဒီယာကနေ ပွောပေးနရေမှာ။ အဲဒီတော့မှ ဆငျခွငျနိုငျမှာ။ သူတို့လညျး ဆငျခွငျနိုငျရငျ ဆငျခွငျ။ မဆငျခွငျနိုငျရငျလညျးနေ။ ကိုယ့ျဘကျက အခငြျးခငြျးတော့ ပွောနရေမှာ။ မီဒီယာတှကေနတေဆင့ျ ပွောနရေမှာ။ သတိပေးနရေမှာ။ ငါ့လူတှေ လုပျတာမို့ တဈရာရာခိုငျနှုနျး မှနျတယျလို့ အဲဒီလိုတော့ ပွောလို့မရဘူး။ ကနြောျတို့ကတော့ ပွောနမေယျ။ ထောကျပွနမေယျ။ မငျးတို့ ဥပဒမေဲ့လုပျရငျ မငျးတို့လညျး တခြိနျမှာ အရေးယူခံရမယျဆိုတာကို အခုကတညျးက သူတို့ကို ကနြောျတို့က Notice စာ ပေးထားရမယျ။ အဲဒါကတော့ လုပျကိုလုပျရမယျ။