တရုတ်သမ္မတ ခရီးစဉ်က ဘယ်လိုရလဒ်တွေ ထွက်လာမလဲ

တရုတ်သမ္မတ ခရီးစဉ်က ဘယ်လိုရလဒ်တွေ ထွက်လာမလဲ

အခုတလော သတင်းတေထွက်ပေါ်နေတဲ့အတိုင်း တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်လည်ပတ်ဖြစ်မယ်ဆိုရင် နှစ်နိုင်ငံ အကျိုးတူကိစ္စရပ်တွေကို လက်တွေ့တိုးမြှင့်ဖော်ဆောင်တာထက်၊ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ထားရှိပြီးဖြစ်တဲ့ တရုတ်ရဲ့ထောက်ခံအားပေးမှုကို အခိုင်အမာ ထပ်မံပြသတဲ့သဘောသာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Stimson မူဝါဒလေ့လာရေးအဖွဲ့ ပူးတွဲညွှန်ကြားရေးမှူး Yun Sun က ဆိုပါတယ်။ တရုတ်မူဝါဒရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ Yun Sun နဲ့ ဦးကျော်ဇံသာတို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။

မေး ။ ။ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping မြန်မာနိုင်ငံကို လာမယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်နေပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကြိုတင်သုံးသပ်ချက်လေး လုပ်ချင်တဲ့သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီခရီးစဉ်က ဘယ်လောက်ထူးခြားသလဲဆိုတာကို ဦးစွာသုံးသပ်စေချင်ပါတယ်။

ဖြေ ။ ။ တကယ်လို့ ဒီခရီးစဉ် တကယ်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် သတင်းထွက်ပေါ်ပျံ့နံှ့မှုဟာ နှစ်ဘက်အစိုးရတွေက တရားဝင်ထုတ်ပြန်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ သတင်းထွက်ပေါ်လာတယ်ဆိုတာ ထူးခြားချက်ဖြစ်တယ်လို့ ပထမဦးဆုံး ပြောချင်ပါတယ်။ ဒုတိယအချက်ဟာ ရှင်ပြောသလိုပါပဲ ဒီလနှောင်းပိုင်းမှာ ဖြစ်မြောက်လာမယ်ဆိုရင် ဒါဟာ Xi Jinping အနေနဲ့ ၂၀၁၃ မှာ တရုတ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ် လာရောက်မယ့် ခရီးစဉ်လည်း ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

နောက်တချက်က ပြီးခဲ့တဲ့ (၆) နှစ်၊ (၇) နှစ် ကာလအတွင်းမှာ Xi Jinping က ကျန်တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေအားလုံးကို သွားရောက်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံကို ချန်ထားခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ခဲ့တာ တိကျတဲ့အကြောင်း ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးခံစားမှုတွေကို တရုတ်က မြင်ထားတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကလည်း အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးပြန်ကောင်းလာတော့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရရဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာကို တရုတ်တို့ဘက်က မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုအချိန်မှာ Xi Jinping မြန်မာနိုင်ငံကို သွားတဲ့ခရီးစဉ်ဟာ တရုတ်-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးအတွက် စာမျက်နှာအသစ်။ ဒါမှမဟုတ် ခေတ်သစ်တစ်ခုကို စတင်လိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ။ ။ ဒါ့အပြင် အခုအချိန်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းမှာ အကျဉ်းအကျပ်ကြုံနေရတဲ့ကာလလို့ ပြောရင်မှားမယ် မဟုတ်ပါဘူး။ ဆိုတော့ ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping လာရောက်လည်ပတ်တာဟာ အခွင့်အခါကောင်းတဲ့ အချက်တချက်လို့ သုံးသပ်ရင်ကော ရမလား။

ဖြေ ။ ။ ဒါဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အနေနဲ့ The Hague မြို့က ICJ မှာ သွားရောက်ထွက်ဆိုပြီး တစ်လတိတိ ပြည့်ပြီးချိန်ဖြစ်တော့ ဒီခရီးစဉ်ဟာ နှစ်နိုင်ငံသွေးစည်းညီညွှတ်မှုကို အခိုင်အမာပြသလိုက်တာ၊ ထောက်ခံမှုကို အခိုင်အမာပြသလိုက်တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံတကာမှာ အထီးကျန်ဖြစ်နိုင်ချေ ရှိနိုင်ပေမယ့်လဲ မိမိတို့ တရုတ်နိုင်ငံကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အခက်တွေ့ချိန်၊ ကူညီတဲ့မိတ်ဆွေစစ် ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြသလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီရှုထောင့်ကကြည့်မယ်ဆိုရင် တရုတ်သမ္မတရဲ့ ဒီခရီးစဉ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နိုင်ငံတကာအခင်းအကျင်းမှာ သိပ်ထူးခြားအရေးပါတယ်လို့ ကျမ ထင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ နောက်ပြည်တွင်းရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကြည့်မယ်ဆိုရင်လဲ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ကြီးထွားလာနေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရခိုင်နဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စဟာ တော်တော်လေး အခြေအနေဆိုးလာနေပါတယ်။ ဒီကိစ္စဟာ AA က တရုတ်ရဲ့ စီးပွားရေးစီမံကိန်းတွေကို မနှောင့်ယှက်သမျှ ကာလပတ်လုံး ကြိုက်တာလုပ်လို့ တရုတ်က လွှတ်ပေးထားတယ်ဆိုပြီး သုံးသပ်သူတချို့လည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒီကိစ္စမှာကော အခု တရုတ်သမ္မတလာရောက်တုန်း တစုံတရာ ဝင်ရောက်ဖြန့်ဖြေပေးနိုင်မယ့် အလားအလာတွေ ပေါ်ထွက်လာနိုင်တယ်လို့ ယူဆနိုင်ပါသလား။

ဖြေ ။ ။ ကျွန်မအထင်မှာတော့ AA အပေါ်မှာ တရုတ်ရဲ့ ထိန်းချုပ်နိုင်မှုနဲ့ပက်သတ်ပြီး နည်းနည်းချဲ့ကားထားတယ်လို့ထင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ AAဟာ သူ့ကိုယ်ပိုင်မူဝါဒကို စိတ်တိုင်းကျ ရေးဆွဲချမှတ်ပြီးတော့ သူ့ဟာသူ လှုပ်ရှားနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ရွှေလီ၊ မူဆယ်ကနေ မန္တလေးထိ ဖောက်လုပ်ထားတဲ့ တရုတ်ရဲ့ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်မှာ AA ဟာပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီတုန်းက တိုက်ခိုက်ခဲ့တာတွေ ရှိပါတယ်။ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေး စင်္ကြန်ံအတွက် အနှောက်အယှက်တွေ အများကြီးဖြစ်စေခဲ့တာပါ။ ဒါကိုကြည့်မယ်ဆို ရှင်ပြောတာတွေနဲ့ကွဲလွဲနေပါတယ်။ တရုတ်က AA အပေါ ်မှာ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုရင် ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေ ဘယ်ဖြစ်လာပါ့မလဲ။

မေး ။ ။ အိုကေ။ အဲဒီတော့ တရုတ်က ပါဝင် ပတ်သက်မရှိဘူးလို့ဆိုရင် ဒီAA နဲ့ဖြစ်နေတဲ့ ပဋိပက္ခပေါ်မှာ တရုတ်ရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘယ်လိုသုံးသပ်ချင်ပါသလဲ။Yun Sun ရဲ့အမြင်ကိုလည်း ပြောပါအုန်း။
ဖြေ ။ ။ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့မြန်မာအစိုးရ မကြာခဏ မေ့လျော့နေတဲ့ ကိစ္စကတော့ ပြည်ပ အထောက်အပံ့မပါဘဲ တပ်မတော်က KIA ဒါမှမဟုတ် AA ဒါမှမဟုတ် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် အဖွဲ့တို့ကို ပျောက်ကြားစစ်နဲ့ အနိုင်တိုက်နိုင်တယ်လို့ ယူဆထားတာပါ။ ဒါဟာ အထင်နဲ့ပြောတဲ့ကိစ္စ ဖြစ်နေပေမယ့်လဲ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးဟာ နောက်ဆုံးတနေ့မှာတော့ ဗမာလူများစုနဲ့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုကြားမှာသာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနဲ့ တရုတ် နှစ်နိုင်ငံ သင့်မြတ်ရေး မဟုတ်ပါဘူး။

မေး ။ ။ ဒါပေမဲ့ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စမှာတော့ တရုတ်ကသာ ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေကို မရပ်ဆိုင်းခဲ့ဘူးဆိုရင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဟာ ချုပ်ငြိမ်သွားမှာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တိုက်ပွဲတွေလည်း ဆက်လျက်ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နေပါအုံးမယ်။ ဆိုတော့ ဒီကိစ္စပြေလည်ဖို့အတွက် တရုတ်က လုပ်ပေးခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ အခု AA ကိစ္စမှာ ဘာကြောင့် တရုတ်က လုပ်မပေးနိုင်တာလဲ။

ဖြေ ။ ။ ကောင်းပါပြီ။ ပထမဦးဆုံး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ထောက်ခံအားပေးခဲ့တာက တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုကာလတုန်းက ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီကာလတုန်းက တရုတ်က တော်လှန်သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ Revolutionary Foreign Policy ကို ချမှတ်ပြီးတော့ တော်လှန်ရေးကို ပြည်ပတင်ပို့ရေး လုပ်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီမူဝါဒကို တရုတ်နိုင်ငံက အခုအခါမှာ မကျင့်သုံးတော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် အနေအထားက လုံးဝခြားနားပါတယ်။ ဒုတိယအချက်က တရုတ်ထောက်ခံအားပေးမှု ရပ်ဆိုင်းလိုက်တော့ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပြိုကွဲပြီးတော့ တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်တလွှားမှာ တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေကို ဖန်တီးလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ တရုတ်ဟာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနဲ့ တိုင်းရင်းသားအုပ်စုတွေအပေါ်မှာ ထောက်ပံ့မှု ၁၉၉၀ အစောပိုင်းကတည်းက ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါပြီ။ အဲဒီအချိန်မှာ မြန်မာအစိုးရဟာ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ သဘောတူညီမှု ရယူပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်အကူအညီမပါဘဲ လုပ်ခဲ့တာပါ။ ဒီနေရာမှာ လူတွေယူဆကြတာကတော့ တရုတ်မြှောက်ပေးလို့ ဗကပ ကြီးထွားခဲ့တယ်။ တရုတ်အကူအညီ ရပ်ဆိုင်းခဲ့လို့ ဗကပ ကျရှုံးသွားတယ်။ အလားတူပဲ အခု တရုတ်က တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေကို ထောက်ခံအားပေးနေတယ်လို့ မှတ်ယူထားကြတာပါ။ ဒီလိုပြောနိုင်ဖို့ အထောက်အထားတွေ အများကြီး သုတေသနလုပ်ဖို့ လိုပါသေးတယ်။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အခုတရုတ်သမ္မတရဲ့ ခရီးစဉ်ဟာ တိုင်းရင်းသားပဋိပက္ခတွေ ပြေလည်ရေးအတွက် တစုံတရာ အပြုသဘောဆောင်မယ့် လက္ခဏာ ဖြစ်လာနိုင်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး မတွေ့ရဘူးဆိုတော့ တခြားမျှော်လင့်ချက်တွေကော ဘာတွေရှိနိုင်မလဲ။ တရုတ်ဘက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ စီးပွားရေးရင်းနှီးမြုပ်နံှမှုတွေ လုပ်နေကြတယ်ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ စီးပွားရေးစီမံကိန်းတွေဖြစ်တဲ့ CMEC လို့ခေါ်တဲ့ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြန်တို့၊ ကျောက်ဖြူအထူးစီးပွားရေးဇုန်ကိစ္စတို့ ဒီကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ဆက်စပ်ပြီး တွေးပါအုံး။

ဖြေ ။ ။ ဒီခရီးစဉ်က တရုတ်ဘာလိုချင်လဲဆိုတာကို ပိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့ မေးခွန်းလို့ ထင်ပါတယ်။ ရှင်ပြောတဲ့ CMEC လို့ခေါ်တဲ့ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြန် တည်ဆောက်ရေးစီမံကိန်းတွေဟာ စတင်နေပါပြီ။ Xi Jinping လာရောက်လည်ပတ်ခြင်း မရှိတဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ (၁၀) နှစ်တာ ကာလအတွင်းမှာ စတင်ခဲ့တာပါ။ နောက် ရိုဟင်ဂျာပြဿနာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အခက်ကြုံတဲ့ကိစ္စမှာလည်း ထောက်ခံမှုကိုလည်း ဒီသမ္မတ မလာရောက်ဘဲနဲ့ စတင်ပြသထားပြီ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် Xi Jinping ရဲ့ ခရီးစဉ်ဟာ အပေါ်ယံလူမြင်ကောင်းအောင်လုပ်မယ့် Symbolic သဘောသာ ဖြစ်တယ်လို့သာ ပြောချင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးလမ်းကြောင်းဟာ အပြုသဘောနဲ့ တည်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ စီမံကိန်းတွေ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ ရှိနေပြီသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီခရီးစဉ်ဟာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမှာ ထိုးဖောက်ကျော်လွှာမှု Breakthrough တစ်ခု မဟုတ်ဘဲနဲ့ အပေါ်ယံသဘော၊ စတိသဘော Symbolic သာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ ကျောက်ဖြူအထူးစီးပွားရေးဇုန်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အခြေအနေကတော့ အပြုသဘော ဆက်လက်ဖြစ်ထွန်းနေတယ်။ အလုပ်ဖြစ်နေတယ်လို့ အသေအချာ ပြောနိုင်ပါရဲ့လား။ တချို့လူတွေက ဒီစီမံကိန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သိပ်ဘဝင်မကျကြဘူး။ အထူးသဖြင့် ဒေသခံတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားမပါဘူးလို့ ညီးညူးသံတွေ ကြားနေရတယ်ဆိုတော့ ဒီခရီးစဉ်မှာ ဒီပြဿနာတွေ ပြေလည်ရေး လျော့ပါးသွားစရာကော မတွေ့ဘူးလား။

ဖြေ ။ ။ ဒီကိစ္စမှာ ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်း စီမံကိန်းပမာဏကို အများကြီးလျှော့ချဖို့ သဘောတူညီထားကြပြီးပြီလို့ သိရပါတယ်။ ပထမအဆင့်မှာ အကျိုးအမြတ်ရှိတယ်ဆိုရင် နောက်တဆင့်မှာ ဆက်လုပ်နေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက် အထူးစီးပွားရေးဇုန် စက်မှုကဏ္ဍမှာတော့ မြန်မာဘက်က ဘယ်လိုသတ်မှတ်ချက်တွေ ထားရှိတယ်ဆိုတာကို ပြောရပါမယ်။ ကျောက်ဖြူရင်းနှီးမြုပ်နံှရေးကိစ္စမှာ တရုတ်စိတ်ဝင်စားမှုကတော့ လုံးဝသေချာပါတယ်။ ဒါဟာ သူတို့အကျိုးစီးပွားကိစ္စပါ။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုသတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ လုပ်ကြမလဲဆိုတာပါပဲ။
မေး ။ ။ နောက်မပြီးမပြတ် ဖြစ်နေသေးတဲ့ ကိစ္စတခု ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ မြစ်ဆုံကိစ္စပါပဲ။ တချို့က သုံးသပ်ကြတယ် မြစ်ဆုံကို တရုတ်ဘက်က ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခွင့် မရရင်တောင်မှ ဒီကျောက်ဖြူစီမံကိန်းတို့၊ စီးပွားရေးစင်္ကြန်စတဲ့ တခြားစီးပွားရေးရင်းနှီးမြုပ်နံှမှုတွေ အခွင့်အရေး ရသွားပြီဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် မြစ်ဆုံကိစ္စကို တရုတ်က မေ့မေ့ပျောက်ပျောက် ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်၊ ကျေနပ်သွားလိမ့်မယ်လို့ တွက်ကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒါ ဖြစ်နိုင်ပါသလား။
ဖြေ ။ ။ ဒီ စီမံကိန်းတွေက သီးခြားစီမံကိန်းတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ တခုနဲ့တခု ချိတ်ဆက်နေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ တခြားစီမံကိန်းတွေကို ပေးထားပြီးပြီဆိုတော့ မြစ်ဆုံကိစ္စကို တရုတ်တို့ မေ့ပျောက်သွားလိမ့်မယ်လို့ ထင်ရင်တော့ ဒီစီမံကိန်းတွေဟာ သီးခြားတရုတ်ကုမ္ပဏီတွေက လုပ်နေတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အချုပ်ပြောရရင် တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping ရဲ့ အခုတကြိမ် မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်တဲ့ ခရီးစဉ်က Symbolic လို့ပဲ လုံးဝမှတ်ချက်ချရမယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။ သိပ်မထူးခြားဘူးဆိုတဲ့ သဘောလို့ ပြောချင်လား။

ဖြေ ။ ။ ထူးခြားတဲ့ ခရီးစဉ်လို့ ထင်ပါတယ်။ Symbolic လို့ ကျမပြောခဲ့တာက Xi Jinping က ၂၀၀၉ ကစပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို မလာရောက်ခဲ့တာ။ ပြီးတော့ ဒါဟာ သူ့ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှခရီးစဉ်ထဲမှာ နောက်ဆုံးခရီးစဉ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကြောင့်ပဲ ထူးခြားတဲ့သဘောရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လဲ ဒီခရီးစဉ်ကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား စီမံကိန်းတွေအတွက် အောင်မြင်ကျော်လွှာဖို့အတွက် တခုခု ဖြစ်လာပါ့မလားဆိုတာကိုတော့ ဖြစ်လာမယ်လို့ ကျမ မထင်ပါဘူး။

==Unicode==

အခုတလော သတငျးတှေ ထှကျပေါျနတေဲ့အတိုငျး တရုတျသမ်မတ Xi Jinping မွနျမာနိုငျငံကို လာရောကျ လညျပတျဖွဈမယျဆိုရငျ နှဈနိုငျငံ အကြိုးတူကိစ်စရပျတှကေို လကျတှေ့တိုးမွှင့ျဖောျဆောငျတာထကျ၊ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ထားရှိပွီးဖွဈတဲ့ တရုတျရဲ့ထောကျခံအားပေးမှုကို အခိုငျအမာ ထပျမံပွသတဲ့သဘောသာ ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ အမရေိကနျပွညျထောငျစု Stimson မူဝါဒလေ့လာရေးအဖှဲ့ ပူးတှဲညှှနျကွားရေးမှူး Yun Sun က ဆိုပါတယျ။ တရုတျမူဝါဒရေးရာ ကြှမျးကငြျသူ Yun Sun နဲ့ ဦးကြောျဇံသာတို့ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။

မေး ။ ။ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping မွနျမာနိုငျငံကို လာမယျလို့ သတငျးတှေ ထှကျနပေါတယျ။ ဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကွိုတငျသုံးသပျခကြျလေး လုပျခငြျတဲ့သဘော ဖွဈပါတယျ။ ဒီခရီးစဉျက ဘယျလောကျထူးခွားသလဲဆိုတာကို ဦးစှာသုံးသပျစခေငြျပါတယျ။

ဖွေ ။ ။ တကယျလို့ ဒီခရီးစဉျ တကယျဖွဈလာမယျဆိုရငျ သတငျးထှကျပေါျပြံ့နံှ့မှုဟာ နှဈဘကျအစိုးရတှကေ တရားဝငျထုတျပွနျတာ မဟုတျဘဲနဲ့ သတငျးထှကျပေါျလာတယျဆိုတာ ထူးခွားခကြျဖွဈတယျလို့ ပထမဦးဆုံး ပွောခငြျပါတယျ။ ဒုတိယအခကြျဟာ ရှငျပွောသလိုပါပဲ ဒီလနှောငျးပိုငျးမှာ ဖွဈမွောကျလာမယျဆိုရငျ ဒါဟာ Xi Jinping အနနေဲ့ ၂၀၁၃ မှာ တရုတျနိုငျငံခေါငျးဆောငျ ဖွဈလာပွီးနောကျ မွနျမာနိုငျငံကို ပထမဦးဆုံးအကွိမျ လာရောကျမယ့ျ ခရီးစဉျလညျး ဖွဈပါလိမ့ျမယျ။

နောကျတခကြျက ပွီးခဲ့တဲ့ (၆) နှဈ၊ (၇) နှဈ ကာလအတှငျးမှာ Xi Jinping က ကနြျတဲ့ အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံတှအေားလုံးကို သှားရောကျခဲ့ပွီးနောကျ မွနျမာနိုငျငံကို ခနြျထားခဲ့ပါတယျ။ ဒီလိုဖွဈခဲ့တာ တိကတြဲ့အကွောငျး ရှိပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တရုတျဆန့ျကငြျရေးခံစားမှုတှကေို တရုတျက မွငျထားတယျ။ မွနျမာနိုငျငံကလညျး အနောကျနိုငျငံတှနေဲ့ ဆကျဆံရေးပွနျကောငျးလာတော့ ဦးသိနျးစိနျအစိုးရရဲ့ အနောကျနိုငျငံတှဆေိုငျရာ မဟာဗြူဟာကို တရုတျတို့ဘကျက မေးခှနျးထုတျစရာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အခုအခြိနျမှာ Xi Jinping မွနျမာနိုငျငံကို သှားတဲ့ခရီးစဉျဟာ တရုတျ-မွနျမာ ဆကျဆံရေးအတှကျ စာမကြျနှာအသဈ။ ဒါမှမဟုတျ ခတျေသဈတဈခုကို စတငျလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။

မေး ။ ။ ဒါ့အပွငျ အခုအခြိနျဟာ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးမှာ အကဉြျးအကပြျကွုံနရေတဲ့ကာလလို့ ပွောရငျမှားမယျ မဟုတျပါဘူး။ ဆိုတော့ ဒီလိုအခြိနျမြိုးမှာ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping လာရောကျလညျပတျတာဟာ အခှင့ျအခါကောငျးတဲ့ အခကြျတခကြျလို့ သုံးသပျရငျကော ရမလား။

ဖွေ ။ ။ ဒါဟာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအနနေဲ့ The Hague မွို့က ICJ မှာ သှားရောကျထှကျဆိုပွီး တဈလတိတိ ပွည့ျပွီးခြိနျဖွဈတော့ ဒီခရီးစဉျဟာ နှဈနိုငျငံသှေးစညျးညီညှှတျမှုကို အခိုငျအမာပွသလိုကျတာ၊ ထောကျခံမှုကို အခိုငျအမာပွသလိုကျတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံဟာ နိုငျငံတကာမှာ အထီးကနြျဖွဈနိုငျခြေ ရှိနိုငျပမေယ့ျလဲ မိမိတို့ တရုတျနိုငျငံကတော့ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ အခကျတှေ့ခြိနျ၊ ကူညီတဲ့မိတျဆှစေဈ ဖွဈတယျဆိုတာကို ပွသလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီရှုထောင့ျကကွည့ျမယျဆိုရငျ တရုတျသမ်မတရဲ့ ဒီခရီးစဉျဟာ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ နိုငျငံတကာအခငျးအကငြျးမှာ သိပျထူးခွားအရေးပါတယျလို့ ကမြ ထငျပါတယျ။

မေး ။ ။ နောကျပွညျတှငျးရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ကွည့ျမယျဆိုရငျလဲ စဈရေးပဋိပက်ခတှေ ကွီးထှားလာနခြေိနျ ဖွဈပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ရခိုငျနဲ့ ဖွဈနတေဲ့ကိစ်စဟာ တောျတောျလေး အခွအေနဆေိုးလာနပေါတယျ။ ဒီကိစ်စဟာ AA က တရုတျရဲ့ စီးပှားရေးစီမံကိနျးတှကေို မနှောင့ျယှကျသမြှ ကာလပတျလုံး ကွိုကျတာလုပျလို့ တရုတျက လှှတျပေးထားတယျဆိုပွီး သုံးသပျသူတခြို့လညျး ရှိနပေါတယျ။ ဒီကိစ်စမှာကော အခု တရုတျသမ်မတလာရောကျတုနျး တစုံတရာ ဝငျရောကျဖွန့ျဖွပေေးနိုငျမယ့ျ အလားအလာတှေ ပေါျထှကျလာနိုငျတယျလို့ ယူဆနိုငျပါသလား။

ဖွေ ။ ။ ကြှနျမအထငျမှာတော့ AA အပေါျမှာ တရုတျရဲ့ ထိနျးခြုပျနိုငျမှုနဲ့ပကျသတျပွီး နညျးနညျးခြဲ့ကားထားတယျလို့ထငျပါတယျ။ တကယျတော့ AAဟာ သူ့ကိုယျပိုငျမူဝါဒကို စိတျတိုငျးကြ ရေးဆှဲခမြှတျပွီးတော့ သူ့ဟာသူ လှုပျရှားနတောလညျး ဖွဈပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ ရှှလေီ၊ မူဆယျကနေ မန်တလေးထိ ဖောကျလုပျထားတဲ့ တရုတျရဲ့ဆကျသှယျရေး လမျးကွောငျးတဈလြှောကျမှာ AA ဟာပွီးခဲ့တဲ့ နှရောသီတုနျးက တိုကျခိုကျခဲ့တာတှေ ရှိပါတယျ။ တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေး စငျ်ကွနျံအတှကျ အနှောကျအယှကျတှေ အမြားကွီးဖွဈစခေဲ့တာပါ။ ဒါကိုကွည့ျမယျဆို ရှငျပွောတာတှနေဲ့ကှဲလှဲနပေါတယျ။ တရုတျက AA အပေါ ျမှာ ထိနျးခြုပျနိုငျစှမျးရှိတယျဆိုရငျ ဒီတိုကျခိုကျမှုတှေ ဘယျဖွဈလာပါ့မလဲ။

မေး ။ ။ အိုကေ။ အဲဒီတော့ တရုတျက ပါဝငျ ပတျသကျမရှိဘူးလို့ဆိုရငျ ဒီAA နဲ့ဖွဈနတေဲ့ ပဋိပက်ခပေါျမှာ တရုတျရေးရာ ကြှမျးကငြျသူတဈယောကျအနနေဲ့ ဘယျလိုသုံးသပျခငြျပါသလဲ။Yun Sun ရဲ့အမွငျကိုလညျး ပွောပါအုနျး။
ဖွေ ။ ။ မွနျမာပွညျသူတှနေဲ့မွနျမာအစိုးရ မကွာခဏ မေ့လြော့နတေဲ့ ကိစ်စကတော့ ပွညျပ အထောကျအပံ့မပါဘဲ တပျမတောျက KIA ဒါမှမဟုတျ AA ဒါမှမဟုတျ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျ အဖှဲ့တို့ကို ပြောကျကွားစဈနဲ့ အနိုငျတိုကျနိုငျတယျလို့ ယူဆထားတာပါ။ ဒါဟာ အထငျနဲ့ပွောတဲ့ကိစ်စ ဖွဈနပေမေယ့ျလဲ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ ပွနျလညျသင့ျမွတျရေးဟာ နောကျဆုံးတနေ့မှာတော့ ဗမာလူမြားစုနဲ့ တိုငျးရငျးသားလူနညျးစုကွားမှာသာ ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနဲ့ တရုတျ နှဈနိုငျငံ သင့ျမွတျရေး မဟုတျပါဘူး။

မေး ။ ။ ဒါပမေဲ့ ဗမာပွညျကှနျမွူနဈပါတီနဲ့ ပတျသကျတဲ့ကိစ်စမှာတော့ တရုတျကသာ ကူညီထောကျပံ့မှုတှကေို မရပျဆိုငျးခဲ့ဘူးဆိုရငျ ဗမာပွညျကှနျမွူနဈပါတီဟာ ခြုပျငွိမျသှားမှာ မဟုတျဘဲနဲ့ တိုကျပှဲတှလေညျး ဆကျလကြျဖွဈကောငျးဖွဈနပေါအုံးမယျ။ ဆိုတော့ ဒီကိစ်စပွလေညျဖို့အတှကျ တရုတျက လုပျပေးခဲ့တယျလို့ ပွောရမှာပါ။ အခု AA ကိစ်စမှာ ဘာကွောင့ျ တရုတျက လုပျမပေးနိုငျတာလဲ။

ဖွေ ။ ။ ကောငျးပါပွီ။ ပထမဦးဆုံး ဗမာပွညျကှနျမွူနဈပါတီကို ထောကျခံအားပေးခဲ့တာက တရုတျယဉျကြေးမှုကာလတုနျးက ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီကာလတုနျးက တရုတျက တောျလှနျသော နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒ Revolutionary Foreign Policy ကို ခမြှတျပွီးတော့ တောျလှနျရေးကို ပွညျပတငျပို့ရေး လုပျခဲ့တာပါ။ အဲဒီမူဝါဒကို တရုတျနိုငျငံက အခုအခါမှာ မကငြ့ျသုံးတော့ပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ အနအေထားက လုံးဝခွားနားပါတယျ။ ဒုတိယအခကြျက တရုတျထောကျခံအားပေးမှု ရပျဆိုငျးလိုကျတော့ ဗမာပွညျကှနျမွူနဈပါတီ ပွိုကှဲပွီးတော့ တရုတျ-မွနျမာ နယျစပျတလှှားမှာ တိုငျးရငျးသားအငျအားစုတှကေို ဖနျတီးလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ ဆိုတော့ တရုတျဟာ ဗမာပွညျကှနျမွူနဈပါတီနဲ့ တိုငျးရငျးသားအုပျစုတှအေပေါျမှာ ထောကျပံ့မှု ၁၉၉၀ အစောပိုငျးကတညျးက ရပျဆိုငျးခဲ့ပါပွီ။ အဲဒီအခြိနျမှာ မွနျမာအစိုးရဟာ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ သဘောတူညီမှု ရယူပွီးတော့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျနိုငျခဲ့ပါတယျ။ တရုတျအကူအညီမပါဘဲ လုပျခဲ့တာပါ။ ဒီနရောမှာ လူတှယေူဆကွတာကတော့ တရုတျမွှောကျပေးလို့ ဗကပ ကွီးထှားခဲ့တယျ။ တရုတျအကူအညီ ရပျဆိုငျးခဲ့လို့ ဗကပ ကရြှုံးသှားတယျ။ အလားတူပဲ အခု တရုတျက တိုငျးရငျးသားအငျအားစုတှကေို ထောကျခံအားပေးနတေယျလို့ မှတျယူထားကွတာပါ။ ဒီလိုပွောနိုငျဖို့ အထောကျအထားတှေ အမြားကွီး သုတသေနလုပျဖို့ လိုပါသေးတယျ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အခုတရုတျသမ်မတရဲ့ ခရီးစဉျဟာ တိုငျးရငျးသားပဋိပက်ခတှေ ပွလေညျရေးအတှကျ တစုံတရာ အပွုသဘောဆောငျမယ့ျ လက်ခဏာ ဖွဈလာနိုငျမယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုး မတှေ့ရဘူးဆိုတော့ တခွားမြှောျလင့ျခကြျတှကေော ဘာတှရှေိနိုငျမလဲ။ တရုတျဘကျကတော့ မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ စီးပှားရေးရငျးနှီးမွုပျနံှမှုတှေ လုပျနကွေတယျဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ စီးပှားရေးစီမံကိနျးတှဖွေဈတဲ့ CMEC လို့ခေါျတဲ့ တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွနျတို့၊ ကြောကျဖွူအထူးစီးပှားရေးဇုနျကိစ်စတို့ ဒီကိစ်စတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့လညျး ဆကျစပျပွီး တှေးပါအုံး။

ဖွေ ။ ။ ဒီခရီးစဉျက တရုတျဘာလိုခငြျလဲဆိုတာကို ပိုပွီးတော့ စိတျဝငျစားဖို့ကောငျးတဲ့ မေးခှနျးလို့ ထငျပါတယျ။ ရှငျပွောတဲ့ CMEC လို့ခေါျတဲ့ တရုတျ-မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွနျ တညျဆောကျရေးစီမံကိနျးတှဟော စတငျနပေါပွီ။ Xi Jinping လာရောကျလညျပတျခွငျး မရှိတဲ့ လှနျခဲ့တဲ့ (၁၀) နှဈတာ ကာလအတှငျးမှာ စတငျခဲ့တာပါ။ နောကျ ရိုဟငျဂြာပွူနာနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အခကျကွုံတဲ့ကိစ်စမှာလညျး ထောကျခံမှုကိုလညျး ဒီသမ်မတ မလာရောကျဘဲနဲ့ စတငျပွသထားပွီ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ Xi Jinping ရဲ့ ခရီးစဉျဟာ အပေါျယံလူမွငျကောငျးအောငျလုပျမယ့ျ Symbolic သဘောသာ ဖွဈတယျလို့သာ ပွောခငြျပါတယျ။ တကယျတော့ နှဈနိုငျငံ ဆကျဆံရေးလမျးကွောငျးဟာ အပွုသဘောနဲ့ တညျရှိနတော ဖွဈပါတယျ။ ဒီ စီမံကိနျးတှေ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုတှေ ရှိနပွေီသာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီခရီးစဉျဟာ နှဈနိုငျငံဆကျဆံရေးမှာ ထိုးဖောကျကြောျလှှာမှု Breakthrough တဈခု မဟုတျဘဲနဲ့ အပေါျယံသဘော၊ စတိသဘော Symbolic သာ ဖွဈတယျလို့ ပွောခငြျပါတယျ။

မေး ။ ။ ကြောကျဖွူအထူးစီးပှားရေးဇုနျနဲ့ ပတျသကျပွီး အခွအေနကေတော့ အပွုသဘော ဆကျလကျဖွဈထှနျးနတေယျ။ အလုပျဖွဈနတေယျလို့ အသအေခြာ ပွောနိုငျပါရဲ့လား။ တခြို့လူတှကေ ဒီစီမံကိနျးနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ သိပျဘဝငျမကကြွဘူး။ အထူးသဖွင့ျ ဒသေခံတှရေဲ့ အကြိုးစီးပှားမပါဘူးလို့ ညီးညူးသံတှေ ကွားနရေတယျဆိုတော့ ဒီခရီးစဉျမှာ ဒီပွူနာတှေ ပွလေညျရေး လြော့ပါးသှားစရာကော မတှေ့ဘူးလား။

ဖွေ ။ ။ ဒီကိစ်စမှာ ကြောကျဖွူရနေကျဆိပျကမျး စီမံကိနျးပမာဏကို အမြားကွီးလြှော့ခဖြို့ သဘောတူညီထားကွပွီးပွီလို့ သိရပါတယျ။ ပထမအဆင့ျမှာ အကြိုးအမွတျရှိတယျဆိုရငျ နောကျတဆင့ျမှာ ဆကျလုပျနရေမှာ ဖွဈပါတယျ။ နောကျ အထူးစီးပှားရေးဇုနျ စကျမှုကဏ်ဍမှာတော့ မွနျမာဘကျက ဘယျလိုသတျမှတျခကြျတှေ ထားရှိတယျဆိုတာကို ပွောရပါမယျ။ ကြောကျဖွူရငျးနှီးမွုပျနံှရေးကိစ်စမှာ တရုတျစိတျဝငျစားမှုကတော့ လုံးဝသခြောပါတယျ။ ဒါဟာ သူတို့အကြိုးစီးပှားကိစ်စပါ။ ဒါပမေဲ့ ဘယျလိုသတျမှတျခကြျတှနေဲ့ လုပျကွမလဲဆိုတာပါပဲ။
မေး ။ ။ နောကျမပွီးမပွတျ ဖွဈနသေေးတဲ့ ကိစ်စတခု ပွောခငြျပါတယျ။ ဒါကတော့ မွဈဆုံကိစ်စပါပဲ။ တခြို့က သုံးသပျကွတယျ မွဈဆုံကို တရုတျဘကျက ဆကျလကျလုပျကိုငျခှင့ျ မရရငျတောငျမှ ဒီကြောကျဖွူစီမံကိနျးတို့၊ စီးပှားရေးစငျ်ကွနျစတဲ့ တခွားစီးပှားရေးရငျးနှီးမွုပျနံှမှုတှေ အခှင့ျအရေး ရသှားပွီဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ မွဈဆုံကိစ်စကို တရုတျက မေ့မေ့ပြောကျပြောကျ ဖွဈသှားလိမ့ျမယျ၊ ကြနေပျသှားလိမ့ျမယျလို့ တှကျကွတာတှေ ရှိပါတယျ။ အဲဒါ ဖွဈနိုငျပါသလား။
ဖွေ ။ ။ ဒီ စီမံကိနျးတှကေ သီးခွားစီမံကိနျးတှေ ဖွဈကွပါတယျ။ တခုနဲ့တခု ခြိတျဆကျနတော မဟုတျပါဘူး။ တခွားစီမံကိနျးတှကေို ပေးထားပွီးပွီဆိုတော့ မွဈဆုံကိစ်စကို တရုတျတို့ မေ့ပြောကျသှားလိမ့ျမယျလို့ ထငျရငျတော့ ဒီစီမံကိနျးတှဟော သီးခွားတရုတျကုမ်ပဏီတှကေ လုပျနတေယျလို့ ပွောခငြျပါတယျ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အခြုပျပွောရရငျ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping ရဲ့ အခုတကွိမျ မွနျမာနိုငျငံကို လာရောကျတဲ့ ခရီးစဉျက Symbolic လို့ပဲ လုံးဝမှတျခကြျခရြမယျဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။ သိပျမထူးခွားဘူးဆိုတဲ့ သဘောလို့ ပွောခငြျလား။

ဖွေ ။ ။ ထူးခွားတဲ့ ခရီးစဉျလို့ ထငျပါတယျ။ Symbolic လို့ ကမြပွောခဲ့တာက Xi Jinping က ၂၀၀၉ ကစပွီးတော့ မွနျမာနိုငျငံကို မလာရောကျခဲ့တာ။ ပွီးတော့ ဒါဟာ သူ့ရဲ့ အရှေ့တောငျအာရှခရီးစဉျထဲမှာ နောကျဆုံးခရီးစဉျဆိုတဲ့ အခကြျတှကွေောင့ျပဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒီအခကြျတှကွေောင့ျပဲ ထူးခွားတဲ့သဘောရှိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လဲ ဒီခရီးစဉျကွောင့ျ နှဈနိုငျငံကွား စီမံကိနျးတှအေတှကျ အောငျမွငျကြောျလှှာဖို့အတှကျ တခုခု ဖွဈလာပါ့မလားဆိုတာကိုတော့ ဖွဈလာမယျလို့ ကမြ မထငျပါဘူး။