ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း နှင့် တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း နှင့် တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး

မြန်မာ့နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုသမိုင်းမှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာ အဓိကနေရာမှာ ပါဝင်နေတယ်ဆိုတာကိုတော့ ဘယ်သူမှ မငြင်းသာဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လွတ်လပ်ရေးရပြီး နှစ်ပေါင်း (၇၀) ကျော်လာခဲ့တဲ့ အခုအချျိန်မှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့တိုင်းရင်းသားအရေး ဆောင်ရွက်ချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တိုင်းရင်းသားတချို့မေးခွန်းထုတ်လာတာ ကြားရပါတယ်။ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ ဗိုလ်ချုပ်သည် တိုင်းရင်းသားအရေးကို စိတ်ရင်းစေတနာမှန်နဲ့ေ ဆာင်ရွက်ခဲ့သလား။ ဒါမှမဟုတ် လျစ်လျူရှုခဲ့ပါသလား။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ဂျက်ဆင် (Judson) တက္ကသိုလ် ဂုဏ်ထူးဆောင် သမိုင်းပါမောက္ခ ဒေါက်တာနော်အင်ဂျလင်း နဲ့ ကျနော် ကျော်ဇံသာတို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။

ဗိုလ်ချပ်အောင်ဆန်းဟာ ပြည်ထာင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ဖြစ်မြောက်အောင် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့ သူ ဖြစ်တယ်လို့ ဒေါက်တာအင်ဂျလင်းက အခုလိုစပြောပါတယ်၊

ဖြေ ။ ။ Union of Burma အဲ့ဒီနာမည်ကို ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက တောင်းခံခဲ့တာပါ။ ဒါကြောင့် သူကိုတော့ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် ဗိသုကာတယောက်အနေနဲ့တော့ လက်ခံပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် တခြားနေရာကိုတော့ ရှည်ရှည်ဝေးဝေး မပြောဘူးလေ။ ပင်လုံကိစ္စမှာ သူက အင်္ဂလိပ်အစိုးရနဲ့ ဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာ သူကနေ အင်္ဂလိပ်အစိုးရကနေ အောင်ဆန်း-အတ္တလီစာချုပ် (Aung San-Atlee Agreement) မှာ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ နယ်စပ်အုပ်ချုပ်ရေးမှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ သဘောတူညီချက်ကို ရယူပြီးတော့ ဒီလူတွေက ပြည်ထောင်စုထဲ ဝင်ချင်သလား၊ မဝင်ချင်ဘူးလားဆိုတာကို လေ့လာခဲ့တယ်။ လေ့လာတဲ့အခါမှာ တကယ်ပဲ ကြိုးစားပြီးတော့ သွားပြီးတော့ စည်းရုံးတယ်။ ရှမ်း၊ ကချင်၊ ချင်းတွေကို သူစည်းရုံးနိုင်တယ်။ အဲဒီအပြင် သူကို အဲဒီလူတွေအားလုံးကလည်း လေးစားတယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေ တောင်းဆိုတဲ့အချက်တွေကိုလည်း သူက လိုက်လျောတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အဲဒီမှာဦးဆောင်တဲ့ Lord Bottomley ကိုယ်တိုင်က သူ့ကို ချီးမွမ်းတယ်။ သူတို့အံ့သြတယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေ တောင်းဆိုတဲ့အချက်တွေကို သူ လိုက်ခံပြီးတော့၊ ဆွေးနွေးတယ်။ သူလက်ခံနိုင်တာကို သူလက်ခံတယ်။ ရိုးရိုးသားသား၊ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပဲ ပြောပြီးတော့ အားလုံးဆွေးနွေးပြီးတော့ အောင်မြင်တယ်ပေါ့။ အဲဒါကြောင့် သူ့ကို Unifier အနေနဲ့ လက်ခံပါတယ်။

မေး ။ ။ ဒါပေမဲ့ အခုအခါကြတော့ တချို့တိုင်းရင်းသားတွေက မေးခွန်းထုတ်လာကြတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဟာ သူတို့တိုင်းရင်းသားတွေအတွက် ဘာမှမလုပ်ခဲ့ဖူးဘူူးဆိုပြီးတော့ ပြောကြပါတယ်။ ဘာမှထိထိရောက်ရောက် အကောင်အထည်မဖော်ဘူး - lip service ပဲ ပေးသွားခဲ့တယ် ဆိုပြီးတော့ ပြောကြတာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စကို ဆရာမ ဘာပြောချင်ပါလဲ။

ဖြေ ။ ။ အဲဒီကိစ္စကတော့ ဥပဒေကြီးကို ရေးဆွဲနေတဲ့အချိန်မှာပဲ သူက အသတ်ခံလိုက်ရတဲ့အခါမှာ နောက်ပိုင်း သူလုပ်တဲ့အလုပ် မဟုတ်တော့ဘူးလေ။ သူ့အနေနဲ့တုန်းကတော့ တကယ့်ကိုခွဲခွင့် (၁၀) နှစ်ပြည့်ရင် တိုင်းရင်းသားတွေက မကြိုက်ရင်ထွက်ပါဆိုတာကို အခွင့်အရေးပေးခဲ့တယ်။ ဆိုတော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ အဲဒါကို လမ်းကြောင်းခဲ့ပေးပါတယ်။ သူကိုယ်တိုင်က ဥပမာ ကရင်ဆိုလို့ရှိရင် ဗိုလ်ချုပ်ခန့်လိုက်တာပဲ။ အဲဒီလို ယုံကြည်စွာနဲ့ လုပ်ခဲ့တယ်။ ဥပမာ တချို့ပါလီမန်လွှတ်တော်တွေက ဘာတောင်းဆိုသလဲဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို ဗုဒ္ဓဘာသာနိုင်ငံ လုပ်ပါဆိုပြီးတော့ အခြေခံဥပဒေထဲမှာ ရေးစေချင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါကို သူလက်မခံခဲ့ဘူး။ အဲဒါမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ဒါမှမဟုတ် လုပ်ပေးတာ၊ မလုပ်ပေးတာကတော့ သူက စောစောစီးစီး အသတ်ခံလိုက်ရတဲ့အခါမှာ သူလုပ်ရမယ့်အလုပ်ကို ဆက်လုပ်ခွင့် မရှိဘူးလေ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ နောက်တခုက ခွဲထွက်ပိုင်ခွင့်ပေးတာက သူက အမှန်တကယ်ကို တိုင်းရင်းသားတွေဟာ လွတ်လပ်ရေးရပြီး (၁၀) နှစ်နေရင် ပြည်ထောင်စုထဲမှာ နေရတာကို လုံးဝပျော်ပိုက်သွားလိမ့်မယ်။ ခွဲထွက်ချင်စိတ်လည်း မရှိတော့ဘူး။ သီးခြားစိတ်လည်း ပပျောက်သွားမယ်လို့ သူ တကယ်ယုံကြည်ခဲ့လို့လား။ သို့တည်းမဟုတ် လွတ်လပ်ရေးကို (၁) နှစ်အတွင်း လိုချင်တယ်။ Atlee နဲ့ သဘောတူညီချက် လုပ်ထားပြီးတော့ ချက်ချင်းပြန်ပြောဖို့ လိုနေလို့များ အပူတပင် လိုက်လျောခဲ့ရတဲ့သဘောတူညီချက်များလား။ ဆရာမ အဲဒါကို ဘယ်လိုသဘောရပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ အပူတပြင်းကြောင့်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အားလုံးက သူကို ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့အခါမှာ Lord Bottomley ရဲ့ မှတ်တမ်းတွေမှာနဲ့ သူတို့အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းတွေမှာပါ သူ အခြေအတင်ဆွေးနွေးပြီးတော့မှ မကြိုက်ရင် မကြိုက်သလို ဟိုလူဒီလူ တိုင်းရင်းသားကိုယ်စားလှယ်တွေကပြောရင် သူက အဲဒါတွေကို ဒီအချက်ဒီလို ယုံကြည်အောင် ဘာတွေလုပ်ပေးမယ်၊ မယုံကြည်ရင် မလုပ်နိုင်တာဟာတွေကို မလုပ်နိုင်ဘူးလို့ သူငြင်းခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အပူတပြင်းကြောင့် လက်ခံလိုက်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူ တကယ်ပဲယုံကြည်တယ်။ လုပ်ကြည့်ပါ။ သူနဲ့လုပ်ကြည့်ရင် သူမဟုတ်ရင် သူတို့မမှန်ဘူးဆိုရင် မြင်လာမှာပဲပေါ့။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းနဲ့ တကယ်ပဲ စိတ်ထားမှန်စွာနဲ့ပဲ ဒါကိုကမ်းလှမ်းပြီးတော့ လက်ခံခဲ့တယ်ဆိုတာကိုတော့ အထောက်အထားတွေအရ ယူဆရပါတယ်။

မေး ။ ။ နောက် သူက လန်ဒန်ကို သွားပြီးတော့ Atlee နဲ့ လွတ်လပ်ရေးကိစ္စ ဆွေးနွေးနေတုန်းမှာ ရှမ်းပြည်က စော်ဘွားတချို့က အောင်ဆန်းဟာ ငါတို့ကိုယ်စားလှယ် မဟုတ်ဘူးလို့ ကြေးနန်းရိုက်လိုက်တဲ့အတွက် ပြန်လာရတယ်ဆိုတော့ နည်းနည်းအဲဒီကိစ္စမှာ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ နည်းခဲ့ပါသလား။ အဲဒီကို မသွားခင်ကတည်းက တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဟာ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု ဘယ်တုန်းကများ ရှိခဲ့ပါသလဲ။ အထူးသဖြင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးလို့ ဖဆပလ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ သူတို့ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုတွေ ရှိပါသလား။

ဖြေ ။ ။ လန်ဒန်ကို မသွားခင်ကတည်းက အပြန်အလှန်စာတွေ တခုနဲ့တခု ဆွေးနွေးထားပြီသားရှိတယ်။ တိုင်းရင်းသားကိစ္စတွေလည်း ပါပြီသားရှိတယ်။ အဲဒီတိုင်းရင်းသားကိစ္စတွေမှာ အခေါ်အဝေါ်ကတော့ schedule area အဲဒီကိစ္စတွေကို ပါရမယ်ဆိုတာကို လန်ဒန်မသွားခင်ကတည်းက ရှိပြီသားပါ။ အဲဒီအချိန်မှာတော့ အလှုပ်ရှားဆုံးကတော့ ကရင်တွေပါ။ အဲဒီတိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ စကားတွေပြောပြီးမှ သူက သွားတယ်။ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေ ကရင်တွေနဲ့ နည်းနည်းတော့ အဆင်မပြေတာရှိတယ်။ အဆင်ပြေတာရှိတယ်။ သို့သော် ဆိုလိုတာက အဲဒီအချက်ကို သူသိပြီသား ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အစကတည်းက သူက ဒါကိုသိပြီသား။ ဒါပေမဲ့ ရှမ်းစော်ဘွားတွေနဲ့ ရှမ်းကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့က ဘာတွေအဆက်အသွယ်ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာ မတွေ့ဖူးဘူး။ လောလောဆယ်တော့ အသေးစိတ်တွေ မတွေ့ပါဘူး။ အရှေ့ပိုင်းမှာ ဆက်သွယ်ထားတာတွေ။ ဒါပေမဲ့ (၁၉၄၆) ပတ်ဝန်းကျင်မှာတော့ ရှမ်းခေါင်းဆောင်တွေက အဲဒီအချိန်တုန်းက သူတို့ပုံမှန်ဆက်ဆံလာပြီးတော့ ရှမ်းလူထုက အောင်ဆန်းအပေါ်မှာ ခြွင့်ချက်မရှိဘဲ ထောက်ခံတယ်ဆိုတာကို သိရတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အဲဒီ ၁၉၄၆ ခု၊ မတ်လမှာ ရှမ်းကိုယ်စားလှယ် ခေါင်းဆောင်ကြီးတယောက်က အောင်ဆန်းကို တွေ့ချင်လို့ သူ့အိမ်ကိုလာတယ်။ သူက အောင်ဆန်းနဲ့ တွေ့ပြီးတော့ ရွှေဒင်္ဂါတွေကို ပေးခဲ့တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အောင်ဆန်းကို ယုံကြည်လို့ သူက ခေါင်းဆောင်ကောင်း။ သူက အောင်ဆန်းကိုပဲ ပေးချင်တယ်ဆိုတော့ အောင်ဆန်းက သူ လက်ခံလို့မရဘူး။ ဖဆပလကိုပဲ ပေးပါဆိုပြီးပြောပေမယ့် သူက အောင်ဆန်းကိုပဲ တိုက်ရိုက်ပေးချင်တယ်လို့ ပေးသွားတယ်။ အဲဒီလောက်အထိ ရှမ်းကိုယ်စားလှယ်က ယုံကြည်ပြီးပေးတဲ့အခါမှာ သူက အဲဒါကို ဘဏ္ဍာရေးမှူး ဦးနုကို ပေးလိုက်တယ်။ အဲဒီလိုမျိုး အဆက်အသွယ်တွေ ရှိတာကိုတော့ တွေ့ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ အသေးစိတ် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးတာတော့ မတွေ့ဘူး။

မေး ။ ။ နောက်တခုက ဆရာမစောစောကပြောတဲ့ ကရင်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ အများကြီးရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီတိုင်းရင်းသားတွေထဲမှာမှ ကရင်တွေရဲ့ ပုန်ကန်မှု။ ကရင်တော်လှန်ရေး ပထမဦးဆုံး စပြီးတော့ ဖြစ်လာရတာက အဓိကအားဖြင့် သူတို့ဆွေးနွေးမှုက ဘာများမကျေလည်မှု ရှိခဲ့လို့လဲ။ ဘာဖြစ်လို့ သဘောတူညီမှု မရနိုင်ခဲ့တာလဲဆိုတာကို ပြောပြပါ ဆရာမ။

ဖြေ ။ ။ ကရင်တော်လှန်ရေးကတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသေပြီးမှ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ ရှေ့ပိုင်းမှာတော့ တော်တော်လေး အခြေအတင် တယောက်နဲ့တယောက် ဆွေးနွေးကြတယ်။ အထူးသဖြင့် ၁၉၄၃ ခုနှစ် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အချိန်အတွင်းမှာ BIA တပ်နဲ့ ကရင်တွေ တော်တော်လေး ပြဿနာတက်တဲ့အခါမှာ ကရင်အများကြီး အသတ်ခံရတယ်။ မြောင်းမြမှာ အသတ်ခံရတဲ့အခါမှာ BIA ကနေ ရဲဘော်တွေ၊ အရာရှိတွေက အဲဒီရွာတွေ၊ မြို့တွေမှာ သွားပြီးတော့ လူသတ်မှုတွေ ဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်တဲ့အခါမှာ ဝန်ကြီးတပါးတောင် အသတ်ခံရပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စကို ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက သူတို့မှားပါတယ်။ မှားတယ်ဆိုတာကို သူကိုယ်တိုင် ဝန်ခံပြီးတော့၊ စည်းရုံးပြီးတော့ ဒေါက်တာစံစီးဖိုး၊ စောဘဦးကြီးတို့ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ကရင်-ဗမာ ချစ်ကြည်ရေးကို ပြန်ပြီးတော့ လုပ်တဲ့အခါမှာ ဒေါက်တာဘမော် အစိုးရအဖွဲ့ထဲမှာ သူတို့ပါလာကြတယ်။ နောက်ပိုင်း စစ်ကြီးလည်းပြီရော ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနဲ့ လက်တွဲလုပ်ခဲ့တဲ့ စံဖိုးသင်၊ စောကြာဒိုးတို့က ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ ဖဆပလထဲမှာ ပါလာတယ်။ စောဘဦးကြီးကလည်း အဲဒီမှာ ဝန်ကြီးတပါး ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ နောက်ပိုင်းကြတော့ ကရင်ဗဟိုအဖွဲ့ကို ဖွဲ့ပြီးတဲ့အခါမှာ သူတို့ကနေ ကရင်ပြည်နယ် သီးသန့်တောင်းဆိုခဲ့တယ်။

မေး ။ ။ ဒီနေရာမှာ ကျနော် မေးချင်တာက ကရင်နဲ့ပဲ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြဿနာ စဖြစ်ရသလဲ။ အဲဒီမှာ schedule areas လို့ခေါ်တဲ့ ရှမ်းတို့၊ အခြားတိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ မဖြစ်ဘဲနဲ့

ဖြေ ။ ။ ကရင်နဲ့ပဲ ဘာကြောင့် ဖြစ်ရသလဲဆိုရင် ရှမ်းတို့ ကချင်တို့က Schedule Areas မှာ နယ်ခြားအုပ်ချုပ်ရေးမှာ ရှိတယ်။ ကရင်တွေက မြောင်းမြ၊ ပုသိမ်မှာ ရှိတယ်။ တခါ အခြားတိုင်းတွေမှာလည်း ရှိနေတော့ ကရင်တွေက လိုချင်တာက ကရင်ပြည်နယ်ဆိုတာကို တနင်္သာရီဘက်ကနေ ကြားက ကရင်နီနယ်တွေ အခု ကယားလို့ခေါ်တဲ့ နယ်တွေ အကုန်လုံးအပါအဝင် … (မြစ်ဝကျွန်းပေါ်က နယ်တွေလဲ ပါဝင်စေချင်တာပေါ့) - ဟုတ်တယ် .. အဲဒါတွေ အကုန်လုံးကို တောင်းဆိုခဲ့တဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ ပြဿနာ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက ဘယ်လောက် ပြတ်သားသလဲဆိုရင် သူလုပ်ပေးပါမယ်။ သူအစည်းအဝေး လာတက်တယ်။ ကရင်တွေရဲ့ အစည်းအဝေးကို ခဏခဏ သူတက်တယ်။ သူက ကရင်လူငယ်အသင်းအဖွဲ့မှာ စံဖိုးသင်၊ မန်းဝင်းမောင်၊ မန်းဘခိုင်တို့က ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနဲ့ အရမ်းရင်းနှီးပြီးတော့ သူကို ယုံကြည်တယ်။ အဲဒီမှာ သူလုပ်တယ်။ တဘက်ကလဲ စောဘဦးကြီးတို့က လိုချင်တဲ့အပိုင်းကို တောင်းဆိုတဲ့အချက်တွေမှာ ကရင်ပြည်နယ်အတိုင်းကို သူမပေးနိုင်ဘူး။ အဲဒါဟာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖွဲ့စည်းဖို့က ရွေးကောက်ပွဲထဲ ဝင်ရောက်ပါဝင်ကြပါလို့ အဲဒီလိုပြောခဲ့တယ်။ တချို့ကရင်တွေက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံကိုဆွဲဖို့လုပ်ပြီး၊ ရွေးကောက်ပွဲကို မဝင်ဘူး။ ကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ မဝင်ဘဲ၊ နှုတ်ထွက်ခဲ့ကြတယ်။ နယ်စပ်က ရှမ်း၊ ကချင်၊ ချင်းတို့ကြတော့ အစောကတည်းက ပြဿနာ မရှိခဲ့ကြဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ သူတို့က ပင်လုံမှာပဲ အစည်းအဝေးပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ကြတယ်။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အဓိက ကရင်နဲ့ သဘောထားကွဲလွဲခဲ့တဲ့ ကိစ္စမှာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသကိုပါ ကရင်ပြည်နယ်ထဲမှာ ထည့်သွင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုတဲ့ကိစ္စလည်း ပါဝင်တဲ့သဘောပေါ့။ နောက်ပေးချင်တဲ့ မေးခွန်းက BIA ကို ဂျပန်မှာ ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်။ ဂျပန်နဲ့ပေါင်းပြီး ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ် ဆိုပေမယ့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက အင်္ဂလိပ်နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးတဲ့နောက်မှာ ဂန္ဓီသဘောတူညီချက်အရ စစ်တပ်ကို ပြန်ဖွဲ့တဲ့အခါ အင်္ဂလိပ်ပုံစံ ပြန်ဖွဲ့ခဲ့တယ် မဟုတ်ဘူးလား။ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်နဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ ဖွဲ့စည်းတာ။ ဘာကြောင့် မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်ရဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းပုံစံနဲ့ ဖြစ်မလာဘဲနဲ့ အခုဆိုရင် လူတချို့က ပြောလာကြတယ် ဒေသခံတွေ ဆက်ဆံတာ၊ ပြုမှုတာတွေက အင်္ဂလိပ်တွေဆီက ရရှိခဲ့တဲ့ Professional Army ပုံစံမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဂျပန်ဆီက သင်လာတဲ့ စစ်တပ်ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်လို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ဆရာမ ဘယ်လိုပြောလိုပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ တကယ်တမ်းကြတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက အင်္ဂလိပ်ပုံစံ စစ်တပ်ကို ပြန်ဖွဲပတယ်ဆိုပေမယ့်လဲ လွတ်လပ်ရေးရပြီးတဲ့အခါမှာ ဘယ်လိုဖြစ်လာသလဲဆိုတော့ အခုနပြောသလိုပါပဲ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်က ဗိုလ်ချုပ်တွေ ခန့်ပေးတာ စစ်သေနာပတိချုပ်က ဗိုလ်ချုပ်စမစ်ဒွန်း၊ ဒုတိယစစ်သေနာပတိချုပ်က ဗိုလ်မှူးချုပ်စောကြာဒိုး၊ စစ်ထောက်ချုပ်တွေက စောဒေါ်နီ၊ တပ်မတော်လေ ဦးစီးချုပ်ကလည်း စောရှီးရှိုး အဲဒီလိုမျိုးတွေ ခန့်လိုက်တဲ့အခါမှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက လက်ခံလိုက်ပြီးတော့ General Smith Dun ကို လူကြီးအဖြစ် လက်ခံထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ၁၉၄၉ ကရင်အရေးအခင်းဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ဗိုလ်ချုပ်စမစ်ဒွန်းအပါအဝင် အားလုံး ဗြိတိသျှလေ့ကျင့်ပေးတဲ့ လူတွေအကုန်လုံးက ထွက်သွားရတယ်။ ထွက်တဲ့အခါမှာ နောက်ဆုံးရှင်းရှင်းပြောရရင်တော့ သိပ်ပြီးတော့ အတွေ့အကြုံမရှိတဲ့ စစ်တပ်ကို ဂျပန်က တက်လာတဲ့ BIA တပ်က စစ်ဗိုလ်တွေက ပြောင်းလဲဦးဆောင်တဲ့အခါမှာ အဲဒီဘက်ကိုနွှယ်သွားလို့ ရတာပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး ပြောလို့ရပါတယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ -- ပါမောက္ခ နော်အင်ဂျလင်း (Naw Angelene) ဟာ “Aung San and the Struggle for Burmese Independence” စာအုပ်ကို ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

Unicode========

မွနျမာ့နိုငျငံ လှတျလပျရေး ကွိုးပမျးမှုသမိုငျးမှာ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးရဲ့ အခနျးကဏ်ဍဟာ အဓိကနရောမှာ ပါဝငျနတေယျဆိုတာကိုတော့ ဘယျသူမှ မငွငျးသာဘူးလို့ ထငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လှတျလပျရေးရပွီး နှဈပေါငျး (၇၀) ကြောျလာခဲ့တဲ့ အခုအခြြိနျမှာ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးရဲ့တိုငျးရငျးသားအရေး ဆောငျရှကျခကြျနဲ့ ပတျသကျလို့ တိုငျးရငျးသားတခြို့မေးခှနျးထုတျလာတာ ကွားရပါတယျ။ ဘာကွောင့ျပါလဲ။ ဗိုလျခြုပျသညျ တိုငျးရငျးသားအရေးကို စိတျရငျးစတေနာမှနျနဲ့ေ ဆာငျရှကျခဲ့သလား။ ဒါမှမဟုတျ လစြျလြူရှုခဲ့ပါသလား။ အမရေိကနျ ပွညျထောငျစု ဂကြျဆငျ (Judson) တက်ကသိုလျ ဂုဏျထူးဆောငျ သမိုငျးပါမောက်ခ ဒေါကျတာနောျအငျဂလြငျး နဲ့ ကနြောျ ကြောျဇံသာတို့ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။

ဗိုလျခပြျအောငျဆနျးဟာ ပွညျထာငျစုမွနျမာနိုငျငံ ဖွဈမွောကျအောငျ ဦးဆောငျစညျးရုံးခဲ့ သူ ဖွဈတယျလို့ ဒေါကျတာအငျဂလြငျးက အခုလိုစပွောပါတယျ၊

ဖွေ ။ ။ Union of Burma အဲ့ဒီနာမညျကို ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက တောငျးခံခဲ့တာပါ။ ဒါကွောင့ျ သူကိုတော့ ပွညျထောငျစုမွနျမာနိုငျငံ တညျထောငျခဲ့တဲ့ ပုဂ်ဂိုလျ ဗိသုကာတယောကျအနနေဲ့တော့ လကျခံပါတယျ။ ဥပမာအားဖွင့ျ တခွားနရောကိုတော့ ရှညျရှညျဝေးဝေး မပွောဘူးလေ။ ပငျလုံကိစ်စမှာ သူက အငျ်ဂလိပျအစိုးရနဲ့ ဆှေးနှေးတဲ့အခါမှာ သူကနေ အငျ်ဂလိပျအစိုးရကနေ အောငျဆနျး-အတ်တလီစာခြုပျ (Aung San-Atlee Agreement) မှာ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ နယျစပျအုပျခြုပျရေးမှာရှိတဲ့ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ သဘောတူညီခကြျကို ရယူပွီးတော့ ဒီလူတှကေ ပွညျထောငျစုထဲ ဝငျခငြျသလား၊ မဝငျခငြျဘူးလားဆိုတာကို လေ့လာခဲ့တယျ။ လေ့လာတဲ့အခါမှာ တကယျပဲ ကွိုးစားပွီးတော့ သှားပွီးတော့ စညျးရုံးတယျ။ ရှမျး၊ ကခငြျ၊ ခငြျးတှကေို သူစညျးရုံးနိုငျတယျ။ အဲဒီအပွငျ သူကို အဲဒီလူတှအေားလုံးကလညျး လေးစားတယျ။ တိုငျးရငျးသားတှေ တောငျးဆိုတဲ့အခကြျတှကေိုလညျး သူက လိုကျလြောတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အဲဒီမှာဦးဆောငျတဲ့ Lord Bottomley ကိုယျတိုငျက သူ့ကို ခြီးမှမျးတယျ။ သူတို့အံ့သွတယျ။ တိုငျးရငျးသားတှေ တောငျးဆိုတဲ့အခကြျတှကေို သူ လိုကျခံပွီးတော့၊ ဆှေးနှေးတယျ။ သူလကျခံနိုငျတာကို သူလကျခံတယျ။ ရိုးရိုးသားသား၊ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပဲ ပွောပွီးတော့ အားလုံးဆှေးနှေးပွီးတော့ အောငျမွငျတယျပေါ့။ အဲဒါကွောင့ျ သူ့ကို Unifier အနနေဲ့ လကျခံပါတယျ။

မေး ။ ။ ဒါပမေဲ့ အခုအခါကွတော့ တခြို့တိုငျးရငျးသားတှကေ မေးခှနျးထုတျလာကွတယျ။ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးဟာ သူတို့တိုငျးရငျးသားတှအေတှကျ ဘာမှမလုပျခဲ့ဖူးဘူူးဆိုပွီးတော့ ပွောကွပါတယျ။ ဘာမှထိထိရောကျရောကျ အကောငျအထညျမဖောျဘူး - lip service ပဲ ပေးသှားခဲ့တယျ ဆိုပွီးတော့ ပွောကွတာ ရှိပါတယျ။ အဲဒီကိစ်စကို ဆရာမ ဘာပွောခငြျပါလဲ။

ဖွေ ။ ။ အဲဒီကိစ်စကတော့ ဥပဒကွေီးကို ရေးဆှဲနတေဲ့အခြိနျမှာပဲ သူက အသတျခံလိုကျရတဲ့အခါမှာ နောကျပိုငျး သူလုပျတဲ့အလုပျ မဟုတျတော့ဘူးလေ။ သူ့အနနေဲ့တုနျးကတော့ တကယ့ျကိုခှဲခှင့ျ (၁၀) နှဈပွည့ျရငျ တိုငျးရငျးသားတှကေ မကွိုကျရငျထှကျပါဆိုတာကို အခှင့ျအရေးပေးခဲ့တယျ။ ဆိုတော့ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒမှော အဲဒါကို လမျးကွောငျးခဲ့ပေးပါတယျ။ သူကိုယျတိုငျက ဥပမာ ကရငျဆိုလို့ရှိရငျ ဗိုလျခြုပျခန့ျလိုကျတာပဲ။ အဲဒီလို ယုံကွညျစှာနဲ့ လုပျခဲ့တယျ။ ဥပမာ တခြို့ပါလီမနျလှှတျတောျတှကေ ဘာတောငျးဆိုသလဲဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံကို ဗုဒ်ဓဘာသာနိုငျငံ လုပျပါဆိုပွီးတော့ အခွခေံဥပဒထေဲမှာ ရေးစခေငြျတယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲဒါကို သူလကျမခံခဲ့ဘူး။ အဲဒါမြိုးတှေ ရှိတယျ။ ဒါမှမဟုတျ လုပျပေးတာ၊ မလုပျပေးတာကတော့ သူက စောစောစီးစီး အသတျခံလိုကျရတဲ့အခါမှာ သူလုပျရမယ့ျအလုပျကို ဆကျလုပျခှင့ျ မရှိဘူးလေ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ နောကျတခုက ခှဲထှကျပိုငျခှင့ျပေးတာက သူက အမှနျတကယျကို တိုငျးရငျးသားတှဟော လှတျလပျရေးရပွီး (၁၀) နှဈနရေငျ ပွညျထောငျစုထဲမှာ နရေတာကို လုံးဝပြောျပိုကျသှားလိမ့ျမယျ။ ခှဲထှကျခငြျစိတျလညျး မရှိတော့ဘူး။ သီးခွားစိတျလညျး ပပြောကျသှားမယျလို့ သူ တကယျယုံကွညျခဲ့လို့လား။ သို့တညျးမဟုတျ လှတျလပျရေးကို (၁) နှဈအတှငျး လိုခငြျတယျ။ Atlee နဲ့ သဘောတူညီခကြျ လုပျထားပွီးတော့ ခကြျခငြျးပွနျပွောဖို့ လိုနလေို့မြား အပူတပငျ လိုကျလြောခဲ့ရတဲ့သဘောတူညီခကြျမြားလား။ ဆရာမ အဲဒါကို ဘယျလိုသဘောရပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ အပူတပွငျးကွောင့ျတော့ မဟုတျပါဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အားလုံးက သူကို ဆှေးနှေးခဲ့တဲ့အခါမှာ Lord Bottomley ရဲ့ မှတျတမျးတှမှောနဲ့ သူတို့အစညျးအဝေးမှတျတမျးတှမှောပါ သူ အခွအေတငျဆှေးနှေးပွီးတော့မှ မကွိုကျရငျ မကွိုကျသလို ဟိုလူဒီလူ တိုငျးရငျးသားကိုယျစားလှယျတှကေပွောရငျ သူက အဲဒါတှကေို ဒီအခကြျဒီလို ယုံကွညျအောငျ ဘာတှလေုပျပေးမယျ၊ မယုံကွညျရငျ မလုပျနိုငျတာဟာတှကေို မလုပျနိုငျဘူးလို့ သူငွငျးခဲ့ပါတယျ။ အဲဒါမြိုးတှေ ရှိပါတယျ။ အဲဒါကွောင့ျ အပူတပွငျးကွောင့ျ လကျခံလိုကျတာ မဟုတျပါဘူး။ သူ တကယျပဲယုံကွညျတယျ။ လုပျကွည့ျပါ။ သူနဲ့လုပျကွည့ျရငျ သူမဟုတျရငျ သူတို့မမှနျဘူးဆိုရငျ မွငျလာမှာပဲပေါ့။ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးနဲ့ တကယျပဲ စိတျထားမှနျစှာနဲ့ပဲ ဒါကိုကမျးလှမျးပွီးတော့ လကျခံခဲ့တယျဆိုတာကိုတော့ အထောကျအထားတှအေရ ယူဆရပါတယျ။

မေး ။ ။ နောကျ သူက လနျဒနျကို သှားပွီးတော့ Atlee နဲ့ လှတျလပျရေးကိစ်စ ဆှေးနှေးနတေုနျးမှာ ရှမျးပွညျက စောျဘှားတခြို့က အောငျဆနျးဟာ ငါတို့ကိုယျစားလှယျ မဟုတျဘူးလို့ ကွေးနနျးရိုကျလိုကျတဲ့အတှကျ ပွနျလာရတယျဆိုတော့ နညျးနညျးအဲဒီကိစ်စမှာ ကွိုတငျပွငျဆငျမှုမြား နညျးခဲ့ပါသလား။ အဲဒီကို မသှားခငျကတညျးက တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးဟာ ထိတှေ့ဆကျဆံမှု ဘယျတုနျးကမြား ရှိခဲ့ပါသလဲ။ အထူးသဖွင့ျ ဒုတိယကမ်ဘာစဈပွီးလို့ ဖဆပလ ဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈလာတဲ့အခါမှာ သူတို့ကွိုတငျညှိနှိုငျးမှုတှေ ရှိပါသလား။

ဖွေ ။ ။ လနျဒနျကို မသှားခငျကတညျးက အပွနျအလှနျစာတှေ တခုနဲ့တခု ဆှေးနှေးထားပွီသားရှိတယျ။ တိုငျးရငျးသားကိစ်စတှလေညျး ပါပွီသားရှိတယျ။ အဲဒီတိုငျးရငျးသားကိစ်စတှမှော အခေါျအဝေါျကတော့ schedule area အဲဒီကိစ်စတှကေို ပါရမယျဆိုတာကို လနျဒနျမသှားခငျကတညျးက ရှိပွီသားပါ။ အဲဒီအခြိနျမှာတော့ အလှုပျရှားဆုံးကတော့ ကရငျတှပေါ။ အဲဒီတိုငျးရငျးသားခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ စကားတှပွေောပွီးမှ သူက သှားတယျ။ တိုငျးရငျးသားခေါငျးဆောငျတှေ ကရငျတှနေဲ့ နညျးနညျးတော့ အဆငျမပွတောရှိတယျ။ အဆငျပွတောရှိတယျ။ သို့သောျ ဆိုလိုတာက အဲဒီအခကြျကို သူသိပွီသား ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အစကတညျးက သူက ဒါကိုသိပွီသား။ ဒါပမေဲ့ ရှမျးစောျဘှားတှနေဲ့ ရှမျးကိုယျစားလှယျတှနေဲ့က ဘာတှအေဆကျအသှယျရှိခဲ့တယျဆိုတာ မတှေ့ဖူးဘူး။ လောလောဆယျတော့ အသေးစိတျတှေ မတှေ့ပါဘူး။ အရှေ့ပိုငျးမှာ ဆကျသှယျထားတာတှေ။ ဒါပမေဲ့ (၁၉၄၆) ပတျဝနျးကငြျမှာတော့ ရှမျးခေါငျးဆောငျတှကေ အဲဒီအခြိနျတုနျးက သူတို့ပုံမှနျဆကျဆံလာပွီးတော့ ရှမျးလူထုက အောငျဆနျးအပေါျမှာ ခွှင့ျခကြျမရှိဘဲ ထောကျခံတယျဆိုတာကို သိရတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုရငျ အဲဒီ ၁၉၄၆ ခု၊ မတျလမှာ ရှမျးကိုယျစားလှယျ ခေါငျးဆောငျကွီးတယောကျက အောငျဆနျးကို တှေ့ခငြျလို့ သူ့အိမျကိုလာတယျ။ သူက အောငျဆနျးနဲ့ တှေ့ပွီးတော့ ရှှဒေငျ်ဂါတှကေို ပေးခဲ့တယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အောငျဆနျးကို ယုံကွညျလို့ သူက ခေါငျးဆောငျကောငျး။ သူက အောငျဆနျးကိုပဲ ပေးခငြျတယျဆိုတော့ အောငျဆနျးက သူ လကျခံလို့မရဘူး။ ဖဆပလကိုပဲ ပေးပါဆိုပွီးပွောပမေယ့ျ သူက အောငျဆနျးကိုပဲ တိုကျရိုကျပေးခငြျတယျလို့ ပေးသှားတယျ။ အဲဒီလောကျအထိ ရှမျးကိုယျစားလှယျက ယုံကွညျပွီးပေးတဲ့အခါမှာ သူက အဲဒါကို ဘဏ်ဍာရေးမှူး ဦးနုကို ပေးလိုကျတယျ။ အဲဒီလိုမြိုး အဆကျအသှယျတှေ ရှိတာကိုတော့ တှေ့ခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ အသေးစိတျ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးတာတော့ မတှေ့ဘူး။

မေး ။ ။ နောကျတခုက ဆရာမစောစောကပွောတဲ့ ကရငျခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ ဆှေးနှေးမှုတှေ အမြားကွီးရှိခဲ့တယျလို့ ပွောတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒီတိုငျးရငျးသားတှထေဲမှာမှ ကရငျတှရေဲ့ ပုနျကနျမှု။ ကရငျတောျလှနျရေး ပထမဦးဆုံး စပွီးတော့ ဖွဈလာရတာက အဓိကအားဖွင့ျ သူတို့ဆှေးနှေးမှုက ဘာမြားမကြလေညျမှု ရှိခဲ့လို့လဲ။ ဘာဖွဈလို့ သဘောတူညီမှု မရနိုငျခဲ့တာလဲဆိုတာကို ပွောပွပါ ဆရာမ။

ဖွေ ။ ။ ကရငျတောျလှနျရေးကတော့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးသပွေီးမှ ဖွဈခဲ့တာပါ။ ရှေ့ပိုငျးမှာတော့ တောျတောျလေး အခွအေတငျ တယောကျနဲ့တယောကျ ဆှေးနှေးကွတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ၁၉၄၃ ခုနှဈ ဒုတိယကမ်ဘာစဈအခြိနျအတှငျးမှာ BIA တပျနဲ့ ကရငျတှေ တောျတောျလေး ပွူနာတကျတဲ့အခါမှာ ကရငျအမြားကွီး အသတျခံရတယျ။ မွောငျးမွမှာ အသတျခံရတဲ့အခါမှာ BIA ကနေ ရဲဘောျတှေ၊ အရာရှိတှကေ အဲဒီရှာတှေ၊ မွို့တှမှော သှားပွီးတော့ လူသတျမှုတှေ ဖွဈတယျ။ အဲဒီလိုဖွဈတဲ့အခါမှာ ဝနျကွီးတပါးတောငျ အသတျခံရပါတယျ။ အဲဒီကိစ်စကို ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက သူတို့မှားပါတယျ။ မှားတယျဆိုတာကို သူကိုယျတိုငျ ဝနျခံပွီးတော့၊ စညျးရုံးပွီးတော့ ဒေါကျတာစံစီးဖိုး၊ စောဘဦးကွီးတို့ ဦးဆောငျပွီးတော့ ကရငျ-ဗမာ ခစြျကွညျရေးကို ပွနျပွီးတော့ လုပျတဲ့အခါမှာ ဒေါကျတာဘမောျ အစိုးရအဖှဲ့ထဲမှာ သူတို့ပါလာကွတယျ။ နောကျပိုငျး စဈကွီးလညျးပွီရော ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးနဲ့ လကျတှဲလုပျခဲ့တဲ့ စံဖိုးသငျ၊ စောကွာဒိုးတို့က ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးရဲ့ ဖဆပလထဲမှာ ပါလာတယျ။ စောဘဦးကွီးကလညျး အဲဒီမှာ ဝနျကွီးတပါး ဖွဈလာခဲ့တယျ။ နောကျပိုငျးကွတော့ ကရငျဗဟိုအဖှဲ့ကို ဖှဲ့ပွီးတဲ့အခါမှာ သူတို့ကနေ ကရငျပွညျနယျ သီးသန့ျတောငျးဆိုခဲ့တယျ။

မေး ။ ။ ဒီနရောမှာ ကနြောျ မေးခငြျတာက ကရငျနဲ့ပဲ ဘာကွောင့ျ ဒီလိုပွူနာ စဖွဈရသလဲ။ အဲဒီမှာ schedule areas လို့ခေါျတဲ့ ရှမျးတို့၊ အခွားတိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ မဖွဈဘဲနဲ့

ဖွေ ။ ။ ကရငျနဲ့ပဲ ဘာကွောင့ျ ဖွဈရသလဲဆိုရငျ ရှမျးတို့ ကခငြျတို့က Schedule Areas မှာ နယျခွားအုပျခြုပျရေးမှာ ရှိတယျ။ ကရငျတှကေ မွောငျးမွ၊ ပုသိမျမှာ ရှိတယျ။ တခါ အခွားတိုငျးတှမှောလညျး ရှိနတေော့ ကရငျတှကေ လိုခငြျတာက ကရငျပွညျနယျဆိုတာကို တနငျ်သာရီဘကျကနေ ကွားက ကရငျနီနယျတှေ အခု ကယားလို့ခေါျတဲ့ နယျတှေ အကုနျလုံးအပါအဝငျ … (မွဈဝကြှနျးပေါျက နယျတှလေဲ ပါဝငျစခေငြျတာပေါ့) - ဟုတျတယျ .. အဲဒါတှေ အကုနျလုံးကို တောငျးဆိုခဲ့တဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ ပွူနာ ဖွဈတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက ဘယျလောကျ ပွတျသားသလဲဆိုရငျ သူလုပျပေးပါမယျ။ သူအစညျးအဝေး လာတကျတယျ။ ကရငျတှရေဲ့ အစညျးအဝေးကို ခဏခဏ သူတကျတယျ။ သူက ကရငျလူငယျအသငျးအဖှဲ့မှာ စံဖိုးသငျ၊ မနျးဝငျးမောငျ၊ မနျးဘခိုငျတို့က ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးနဲ့ အရမျးရငျးနှီးပွီးတော့ သူကို ယုံကွညျတယျ။ အဲဒီမှာ သူလုပျတယျ။ တဘကျကလဲ စောဘဦးကွီးတို့က လိုခငြျတဲ့အပိုငျးကို တောငျးဆိုတဲ့အခကြျတှမှော ကရငျပွညျနယျအတိုငျးကို သူမပေးနိုငျဘူး။ အဲဒါဟာ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒကေို ဖှဲ့စညျးဖို့က ရှေးကောကျပှဲထဲ ဝငျရောကျပါဝငျကွပါလို့ အဲဒီလိုပွောခဲ့တယျ။ တခြို့ကရငျတှကေ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံကိုဆှဲဖို့လုပျပွီး၊ ရှေးကောကျပှဲကို မဝငျဘူး။ ကိုယျစားလှယျအနနေဲ့ မဝငျဘဲ၊ နှုတျထှကျခဲ့ကွတယျ။ နယျစပျက ရှမျး၊ ကခငြျ၊ ခငြျးတို့ကွတော့ အစောကတညျးက ပွူနာ မရှိခဲ့ကွဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ သူတို့က ပငျလုံမှာပဲ အစညျးအဝေးပွီးတော့ ဆုံးဖွတျကွတယျ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ အဓိက ကရငျနဲ့ သဘောထားကှဲလှဲခဲ့တဲ့ ကိစ်စမှာ မွဈဝကြှနျးပေါျဒသေကိုပါ ကရငျပွညျနယျထဲမှာ ထည့ျသှငျးပေးဖို့ တောငျးဆိုတဲ့ကိစ်စလညျး ပါဝငျတဲ့သဘောပေါ့။ နောကျပေးခငြျတဲ့ မေးခှနျးက BIA ကို ဂပြနျမှာ ဖှဲ့စညျးခဲ့တယျ။ ဂပြနျနဲ့ပေါငျးပွီး ဖှဲ့စညျးခဲ့တယျ ဆိုပမေယ့ျ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက အငျ်ဂလိပျနဲ့ ညှိနှိုငျးပွီးတဲ့နောကျမှာ ဂန်ဓီသဘောတူညီခကြျအရ စဈတပျကို ပွနျဖှဲ့တဲ့အခါ အငျ်ဂလိပျပုံစံ ပွနျဖှဲ့ခဲ့တယျ မဟုတျဘူးလား။ အငျ်ဂလိပျစဈတပျနဲ့ ပေါငျးပွီးတော့ ဖှဲ့စညျးတာ။ ဘာကွောင့ျ မွနျမာစဈတပျဟာ အငျ်ဂလိပျစဈတပျရဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးပုံစံနဲ့ ဖွဈမလာဘဲနဲ့ အခုဆိုရငျ လူတခြို့က ပွောလာကွတယျ ဒသေခံတှေ ဆကျဆံတာ၊ ပွုမှုတာတှကေ အငျ်ဂလိပျတှဆေီက ရရှိခဲ့တဲ့ Professional Army ပုံစံမြိုး မဟုတျဘဲနဲ့ ဂပြနျဆီက သငျလာတဲ့ စဈတပျပုံစံမြိုး ဖွဈနတေယျလို့ သုံးသပျကွပါတယျ။ ဆရာမ ဘယျလိုပွောလိုပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ တကယျတမျးကွတော့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက အငျ်ဂလိပျပုံစံ စဈတပျကို ပွနျဖှဲပတယျဆိုပမေယ့ျလဲ လှတျလပျရေးရပွီးတဲ့အခါမှာ ဘယျလိုဖွဈလာသလဲဆိုတော့ အခုနပွောသလိုပါပဲ အငျ်ဂလိပျစဈတပျက ဗိုလျခြုပျတှေ ခန့ျပေးတာ စဈသနောပတိခြုပျက ဗိုလျခြုပျစမဈဒှနျး၊ ဒုတိယစဈသနောပတိခြုပျက ဗိုလျမှူးခြုပျစောကွာဒိုး၊ စဈထောကျခြုပျတှကေ စောဒေါျနီ၊ တပျမတောျလေ ဦးစီးခြုပျကလညျး စောရှီးရှိုး အဲဒီလိုမြိုးတှေ ခန့ျလိုကျတဲ့အခါမှာ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးက လကျခံလိုကျပွီးတော့ General Smith Dun ကို လူကွီးအဖွဈ လကျခံထားတယျ။ ဒါပမေဲ့ ၁၉၄၉ ကရငျအရေးအခငျးဖွဈပွီး နောကျပိုငျးမှာ ဗိုလျခြုပျစမဈဒှနျးအပါအဝငျ အားလုံး ဗွိတိသြှလေ့ကငြ့ျပေးတဲ့ လူတှအေကုနျလုံးက ထှကျသှားရတယျ။ ထှကျတဲ့အခါမှာ နောကျဆုံးရှငျးရှငျးပွောရရငျတော့ သိပျပွီးတော့ အတှေ့အကွုံမရှိတဲ့ စဈတပျကို ဂပြနျက တကျလာတဲ့ BIA တပျက စဈဗိုလျတှကေ ပွောငျးလဲဦးဆောငျတဲ့အခါမှာ အဲဒီဘကျကိုနှှယျသှားလို့ ရတာပေါ့။ အဲဒီလိုမြိုး ပွောလို့ရပါတယျ။

**

ဦးကြောျဇံသာ -- ပါမောက်ခ နောျအငျဂလြငျး (Naw Angelene) ဟာ “Aung San and the Struggle for Burmese Independence” စာအုပျကို ရေးသားထုတျဝခေဲ့သူ ဖွဈပါတယျ။