၂၀၁၉ အတွင်း သမ္မတထရမ့်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အောင်မြင်ခဲ့သလား

(Zawgyi / Unicode)

အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ဟာ သူ့လက်ထက်မှာ အရင် အမေရိကန်သမ္မတတွေထက် စွမ်းစွမ်းတမံ ဆောင်ရွက်ပြမယ်ဆိုပြီး အာဏာရှင် မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်ကို မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် နယ်မြေထဲထိ သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့သလို အမေရိကန်ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်တယ်ဆိုပြီး အီရန်နိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံ ၆ နိုင်ငံကြား ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ စာချုပ်ကနေ နုတ်ထွက်ပြီးတဲ့နောက် အီရန်ကို ဆက်လက်ဖိအားတွေ ပေးခဲ့တာပါ။ အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားသာ ပထမ ဆိုပြီးတော့လည်း တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဆင်နွှဲလာတာကလည်း နှစ်နဲ့ချီ ကြာနေပါပြီ။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း သမ္မတ Trump ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွေ ဘယ်လောက် မှန်မှန်ကန်ကန် ချမှတ်နိုင်ခဲ့လဲ၊ ဘယ်လောက်ထိ အောင်မြင်ခဲ့လဲ ဆိုတာတွေကို ကိုအောင်အောင်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ရဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း သူ့ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ ကိစ္စတွေမှာတော့ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ အီရန် နျူကလီးယားအရေး၊ ရုရှားနဲ့ ဆီးရီးယား၊ NATO အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ဆက်ဆံရေး၊ တရုတ်နဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ စတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေက ထိပ်ဆုံးက ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဝင်ရောက်လာစမှာပဲ သမ္မတ Trump က မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် Kim Jong Un ဆီကနေ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ဖိတ်ကြားစာ ရရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီလိုစာမျိုး ဘယ်တုန်းကမှ မြောက်ကိုရီးယားဘက်က မရေးခဲ့ဖူးဘူး။ ဥက္ကဋ္ဌကြီး Kim နဲ့ ခိုင်မာတဲ့ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပြီလို့လည်း ပြောပါတယ်။ Kim Jong Un ကလည်း အမေရိကန်သမ္မတနဲ့ တွေ့ဆုံလို ဆွေးနွေးလိုပြီး ကမ္ဘာကြီးအနေနဲ့ ဝိုင်းဝန်းကြိုဆိုကြမယ့် အဖြေတခုတော့ ထွက်နိုင်လိမ့်မယ်ဆိုပြီး ပြောဆိုခဲ့တာကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ တောင်ကိုရီးယား စစ်ပွဲကြီး တရားဝင် အဆုံးသတ်ပြီလို့တောင် ကြေညာတော့မလား မျှော်လင့်ခဲ့ကြတာပါ။ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်နဲ့ သမ္မတ Trump တို့ဟာ ဟနွိုင်းက Metropole ဟိုတယ်မှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။ ပထမအကြိမ် စင်ကာပူ ထိပ်သီးညီလာခံလိုပဲ ဒီ ဒုတိယအကြိမ်ဟာလည်း အောင်မြင်မှု ရရှိလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း Trump က ပြောပါတယ်။

"ဥက္ကဋ္ဌကြီး Kim နဲ့ တွေ့ဆုံရတာ ဂုဏ်ယူစရာပါ။ အထူးသဖြင့် ကော်ဇောနီခင်းပြီး ကျနော်တို့နှစ်ဦးကို ဂါရဝပြုပြီးတော့ အခုလို ကြိုဆိုကြတဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှာ အတူတကွ တွေ့ဆုံရတာ သိပ်ကို ဂုဏ်ယူပါတယ်။ ကျနော်တို့နှစ်ဦးရဲ့ ပထမအကြိမ် ညီလာခံဟာ သိပ်ကို အောင်မြင်ခဲ့တယ်လို့ ကျနော် ယူဆပါတယ်။ ဒီတကြိမ် ထိပ်သီးညီလာခံဟာ ပထမတကြိမ်နဲ့ တန်းတူ ဒါမှမဟုတ် ပိုအောင်မြင်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။”

အဲဒီနေ့ ညစာစားပွဲ မတိုင်ခင် ကိုရီးယား စကားပြန်နှစ်ဦးက လွဲလို့ တခြား ဘယ်သူမှမပါတဲ့ ခေါင်းဆောင်ကြီးနှစ်ဦးကြား သီးခြား ဆွေးနွေးခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း နောက်တရက်မှာတော့ ထင်သလို အဆင်ပြေချောမွေ့မလာဘဲ စောစီးစွာ ဆွေးနွေးပွဲအစီအစဉ်တွေ အဆုံးသတ်ပြီး သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပပါတယ်။ နျူကလီးယား ဖျက်သိမ်းရေးကိစ္စ မလုပ်ခင် ချမှတ်ထားတဲ့ ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုအားလုံး ဖယ်ရှားပေးဖို့ မြောက်ကိုရီးယားဘက်က တောင်းဆိုတဲ့အတွက် ဆွေးနွေးပွဲ ရှေ့မဆက်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ သမ္မတ Trump က ပြောပါတယ်။ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီး ရလဒ်ကောင်းတွေ ဖန်တီးရာမှာ အင်မတန်တော်သူ ဖြစ်တယ်လို့ ကြွေးကြော်လေ့ရှိတဲ့ သမ္မတ Donad Trump ဟာ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ ဒုတိယအကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့ပေမယ့်လည်း ဘာရလဒ်မှ ထွက်မလာခဲ့ပါဘူး။

“သဘောတူညီချက်ကို ဒီကနေ့ လက်မှတ်ထိုးလို့ ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလို လက်မှတ်ထိုးလိုက်ပြန်ရင်လည်း ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ အလုပ်မဖြစ်ဘူး၊ သူလုပ်ခဲ့တာ တလွဲပဲ စသဖြင့် လူတွေက ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆွေးနွေးပွဲ ဘာအဖြေမှ မထွက်ဘဲ ဒီအတိုင်း အဆုံးသတ်လိုက်ဖို့လည်း ပြင်ဆင်ထားရမှာပါ။”

အမေရိကန် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ ဒီလိုနဲ့ ခပ်ကျဲကျဲသာ ရှိခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ဇွန်လလယ်အနီးမှာ Kim Jong Un က Trump ဆီကို စာရေးသား ပေးပို့ခဲ့ပြန်ပါတယ။် သိပ်နွေးထွေးပြီး ပုဂ္ဂိိုလ်ရေးအရ ရေးထားတဲ့ စာတစောင် ဖြစ်တယ်လို့ Trump က သတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။ သူ့လက်ထက်မှာ မြောက်ကိုရီးယားဘက်က နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှု ရပ်ဆိုင်းခဲ့ကြောင်း ပြောကြားရင်း နောက်ထပ်ဆွေးနွေးပွဲ ရှိလာနိုင်တဲ့ အကြောင်းလည်း အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း မြောက်ကိုရီးယားအရေး သူ့လက်ထက်မှာ ပြေလည်ချင်ပုံရတဲ့ Trump နဲ့ Kim Jong Un တို့ဟာ ဇွန် ၃၀ ရက်နေ့မှာ တတိယအကြိမ်မြောက်အနေနဲ့ တောင်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား နယ်စပ်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် သမ္မတ Trump ဟာ သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေရင်း မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံကို သွားရောက်တဲ့ ပထမဆုံး အမေရိကန်သမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတ Trump ဟာ နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ ရေးဆွဲထားတဲ့ နယ်စပ်မျဉ်းကို ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး နယ်စပ်က Panmunjom ကျေးရွာမှာ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် Kim Jong Un နဲ့ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်တော့ နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်နှစ်ယောက်ဟာ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဘက်အခြမ်းကို ပြန်ပြီးတော့ လမ်းလျှောက်ဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။

Kim Jong Un က “သမ္မတ မွန်းက ဒီနေရာမှာတွေ့မယ့်လို့ မနေ့မနက်က လှမ်းပြောတဲ့ အချိန်တုန်းကဆိုရင် အတော်ကို အံ့အားသင့်သွားပါတယ်။ အဲဒီနောက် မနေ့က နှောင်းပိုင်းမှာပဲ တရားဝင် အကြောင်းကြားစာကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။” လို့ ပြောပါတယ်။

သူတို့နှစ်ယောက် တွေ့ဆုံမှုကို ၂ မိနစ်လောက်ပဲ ကြာမှာဖြစ်တယ်လို့ သမ္မတ Trump က ပြောထားပေမယ့်လည်း သူတို့ ၂ မိနစ် ၅၀ လောက် ကြာမြင့်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သူနဲ့ Kim Jong Un တို့ အလုပ်သဘော ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြန်လည်စတင်နိုင်အောင် အဖွဲ့တွေ့ဖွဲ့ဖို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်လို့ ဆွေးနွေးမှုအပြီး သမ္မတ Trump က ပြောပါတယ်။

“တခုခုတော့ အဖြေထွက်လာတာကို တွေ့ကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်သင့်တာတွေ ဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ ခပ်မြန်မြန် လုပ်လိုက်တာ မဟုတ်ဘဲ ဖြစ်သင့်တာတွေကို လုပ်ဖို့ စဉ်းစားထားပါတယ်။”

အဲဒီနောက်တော့ နှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးဟာ ခပ်ကျဲကျဲ ပြန်ဖြစ်လာပြီး မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ဒုံးကျည်တွေ စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ခဲ့သလို အမေရိကန်ကလည်း တောင်ကိုရီးယားနဲ့ ပူးတွဲပြီး စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခဲ့ကြပြန်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ကုန်မှာ အဖြေရလဒ် တခုခုထွက်ဖို့ ရက်သတ်မှတ်ထားခဲ့ပေမယ့်လည်း ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေ အလုံးစုံ ဖယ်ရှားပေးဖို့ မြောက်ကိုရီးယားဘက်က တောင်းဆိုမှုတွေဟာ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုပြီး အမေရိကန်ဘက်က ပယ်ချထားသလို အမေရိကန်တွေ ဖြစ်စေချင်တဲ့ အလုံးစုံ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးကိုလည်း မြောက်ကိုရီးယားဘက်က လက်မခံတာကြောင့် ဒီနှစ်အတွင်း ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ် ပြဿနာဟာ ပြေလည်မှုမရဘဲ အဆုံးသတ်မယ့်ပုံ ရှိနေပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း သမ္မတ Donald Trump ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွေထဲ အီရန် နျူကလီးယားအရေးနဲ့ အစိုးရအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ဖို့ဆိုတာလည်း ထိပ်ဆုံးက ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီလအတွင်း အီရန် အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံရဲ့ သြဇာအကြီးဆုံး လုံခြုံရေးအဖွဲ့ အီရန် တော်လှန်ရေးပြည်စောင့်တပ် (IRGC) ကို အမေရိကန် အစိုးရက ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်နဲ့ နိုင်ငံခြားအစိုးရ အစိတ်အပိုင်းတခုကို အကြမ်းဖက်ဝါဒစွဲ အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ အိမ်ဖြူတော် ကြေညာချက်ထွက်ပြီး မိနစ်ပိုင်း အကြာမှာပဲ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Mike Pompeo က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန စင်မြင့်ကနေ IRGC ဟာ ကမ္ဘာတလွှား အကြမ်းဖက်ဝါဒစွဲ ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို ဖွဲ့စည်းစီမံ ဆောင်ရွက်နေတယ်လု့ိ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

“IRGC ဟာ တရားဝင် စစ်တပ်အဖွဲ့အစည်းပုံ ဟန်ဆောင်ထားပေမယ့် ကျနော်တို့ကို အရူးလာလုပ်လို့ မရပါဘူး။ ဒီအဖွဲ့အစည်းဟာ ပုံမှန်ဆိုသလို လက်နက်အားကိုးနဲ့ ဥပဒေချိုးဖောက်ပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝှမ်း အကြမ်းဖက်မှုတွေကို စနစ်တကျ စုဖွဲ့ပြီး လုပ်နေပါတယ်။”

အီရန်ကလည်း အလားတူ တုံ့ပြန်ကြေညာခဲ့တာကြောင့် စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိလာခဲ့တဲ့နောက် အမေရိကန်က USS Abraham Lincoln လေယာဉ်တင် တိုက်ခိုက်ရေးသင်္ဘော အုပ်စုနဲ့ B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ် ၄ စင်း အရှေ့အလယ်ပိုင်းကို ပို့လွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ နျူကလီးယားဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကနေ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က အမေရိကန် နုတ်ထွက်ခဲ့သလို အီရန်သမ္မတကလည်း နုတ်ထွက်တော့မယ်လို့ ကြေညာပါတယ်။ အီရန်အတွက်ပဲ ဖြစ်နေပြီး သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ ကျန်သူအားလုံးအတွက်ကတော့ ဘယ်လိုမှ အကျိုးမရှိဘူးလို့ ဆိုပြီး အမေရိကန်က နုတ်ထွက်တာပါ။

“ပဲ့ထိန်းတပ် ဒုံးလက်နက် စမ်းသပ်ခွင့် အီရန်ကို ပေးထားတယ်။ ဒါပေမယ့် အီရန်က နေရာအတော်များများကို ခင်ဗျားတို့ စစ်ဆေးခွင့်မရှိဘူး။ အဲဒီထဲက အချို့နေရာတွေဟာ နျူကလီးယားလက်နက် ထုတ်လုပ်ဖို့ လုပ်နေတဲ့ အထင်ရှားဆုံးနေရာတွေ ဖြစ်နေတယ်။ ဒါတွေကို ပြောင်းပစ်ရမယ်။ အခြားအချက်တွေကိုလည်း ပြောင်းပစ်ရပါမယ်။”

ဇွန်လလယ်ပိုင်းက အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့မှာ နော်ဝေနဲ့ ဂျပန်ပိုင် ရေနံတင်သင်္ဘော ၂ စင်းကို တိုက်ခိုက်မှု၊ အမေရိကန်ရဲ့ မောင်းသူမဲ့ ဒရုန်းယာဉ်ကို Hormuz ရေလက်ကြားအနီးက နိုင်ငံတကာ ဝေဟင်ပိုင်နက်အတွင်း အီရန်တို့ ပစ်ချခဲ့တာလို့ အမေရိကန်က ပြောဆိုထားပြီးနောက်မှာတော့ နှစ်နိုင်ငံကြား စစ်ဖြစ်လုနီးပါး အခြေအနေကို ရောက်ခဲ့ပြီးနောက် အီရန် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် Ayatollah Ali Khamenei ကို အတိအကျ ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အီရန်အပေါ် ဘဏ္ဍာရေးအရ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုသစ်ကို အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump က ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာနဲ့ ဆက်ဆံရေး တင်မာနေတဲ့ အီရန်မှာ နိုဝင်ဘာလလယ်ပိုင်း အရောက်မှာတော့ အစိုးရ ထောက်ပံ့ကြေးပေးနေတဲ့ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြှင့်တင်ခဲ့တာကြောင့် လူသေဆုံးမှုတွေ ရှိခဲ့တဲ့အထိ ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီလို အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုကြောင့် အီရန်ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှု ဒေါ်လာ သန်းထောင်ပေါင်းများစွာကို အမှန်တကယ် ထိန်းချုပ်လိုက်နိုင်မှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အမေရိကန်ဘက်ကတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့လည်း လိုလားနေတာပါ။

Trump က “သူတို့ကို ကူညီချင်ပါတယ်။ သူတို့အကျိုးကိုလည်း လိုလားတာကြောင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားဖို့ အဆင်သင့်ပါ။ ဒါပေမယ့် နျူကလီးယားလက်နက် သူတို့မှာ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်မရှိပါဘူး။ တချို့တွေက အမေရိကန်အနေနဲ့ လက်ရှိ အီရန်အစိုးရ ပြုတ်ကျအောင် အားထုတ်နေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဒါလည်း မမှန်ပါဘူး။” လို့ ပြောပါတယ်။

နိုဝင်ဘာလဆန်း အီရန်နိုင်ငံက Fordow နျူကလီးယားစက်ရုံမှာ ယူရေနီယံ သန့်စင်မှုတွေ ပြန်လည်လုပ်ဆောင်နေပြီလို့ အီရန် အဏုမြူစွမ်းအင် အေဂျင်စီက ဒီကနေ့ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

အီရန်နဲ့ နိုင်ငံတကာကြား ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ရရှိထားတဲ့ နျူကလီးယားဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ထဲမှာ Fordow နျူကလီးယားစက်ရုံမှာ ယူရေနီယံ သန့်စင်တာနဲ့ သန့်စင်မှုနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေ မလုပ်ဖို့ တားမြစ်ထားတာပါ။

သမ္မတ Donald Trump အာဏာရလာပြီးနောက်ပိုင်း အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားသာ ပထမဆိုတဲ့ မူဝါဒကို ကိုင်စွဲရင်း အရင်အစိုးရအနေနဲ့ ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ နတ်ဖ်တာကို နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေး စာချုပ်တွေကို ဖျက်သိမ်းပြီး အသစ်ပြန်လည် သဘောတူညီချက် ရယူခဲ့သလို တရုတ်နိုင်ငံနဲ့လည်း ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဆင်နွှဲနေပါတယ်။

ဉာဏပစ္စည်း မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက်ပြီး ခိုးယူမှု နည်းပညာ အတင်းအဓမ္မ လွှဲပြောင်းမှုနဲ့ ကွန်ပျူတာ Hack လုပ်မှု စတဲ့ပြဿနာတွေ ရှိနေတာကို တရုတ်ဘက်က လက်ခံပေမယ့် အမေရိကန် တောင်းဆိုချက်တွေ အားလုံးကို မလိုက်လျောနိုင်တာကြောင့် တရုတ်နဲ့ အမေရိကန် သွင်းကုန်ခွန်တွေ အပြန်အလှန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံပြီး ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဆင်နွှဲနေတာပါ။

သမ္မတ Trump နဲ့ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping ဟာ ဂျပန်မှာကျင်းပတဲ့ G20 နိုင်ငံတွေရဲ့ ဆွေးနွေးပွဲပြင်ပမှာ သီးခြားတွေ့ဆုံခဲ့ပေမယ့်လည်း ဘာမှ ထူးထူးခြားခြား ရလဒ် ထွက်မလာပါဘူး။ အခုလို ညှိနှိုင်းမရ ဖြစ်နေချိန်မှာပဲ သမ္မတ Donald Trump က တရုတ်နဲ့ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ရဖို့ အချိန်အကန့်အသတ် မထားကြောင်းနဲ့ ၂၀၂၀ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးချိန်လောက်အထိ စောင့်ဆိုင်းမှာ ဖြစ်တဲ့အကြောင်း ဒီလအစောပိုင်းမှာ ပြောကြားထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့်လည်း တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြား မကြာခင်က ရရှိခဲ့တဲ့ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီမှုအတွက် သမ္မတ Xi Jinping နဲ့ တွေ့တဲ့အခါ လက်မှတ်ထိုးပွဲလုပ်မယ်လို့ သမ္မတ Trump က ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့မှာ ပြောကြားခဲ့ပြန်ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံဘက်ကတော့ ကုန်သွယ်ရေးကိစ္စ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြား အနီးကပ် ဆက်သွယ် ဆွေးနွေးနေကြပေမယ့် ဆက်လက်ညှိနှိုင်းနေဆဲပဲလို့ ပြောထားပါတယ်။

------------------------------------

(Unicode)

၂၀၁၉ အတှငျး သမ်မတထရမ့ျရဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒ အောငျမွငျခဲ့သလား

အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump ဟာ သူ့လကျထကျမှာ အရငျ အမရေိကနျသမ်မတတှထေကျ စှမျးစှမျးတမံ ဆောငျရှကျပွမယျဆိုပွီး အာဏာရှငျ မွောကျကိုရီးယားခေါငျးဆောငျကို မွောကျကိုရီးယားနိုငျငံပိုငျ နယျမွထေဲထိ သှားရောကျတှေ့ဆုံခဲ့သလို အမရေိကနျရဲ့ အကြိုးစီးပှားကို ထိခိုကျတယျဆိုပွီး အီရနျနိုငျငံနဲ့ ကမ်ဘာ့အငျအားကွီးနိုငျငံ ၆ နိုငျငံကွား ခြုပျဆိုခဲ့တဲ့ စာခြုပျကနေ နုတျထှကျပွီးတဲ့နောကျ အီရနျကို ဆကျလကျဖိအားတှေ ပေးခဲ့တာပါ။ အမရေိကနျ အကြိုးစီးပှားသာ ပထမ ဆိုပွီးတော့လညျး တရုတျနိုငျငံနဲ့ ကုနျသှယျရေးစဈပှဲ ဆငျနှှဲလာတာကလညျး နှဈနဲ့ခြီ ကွာနပေါပွီ။ ၂၀၁၉ ခုနှဈအတှငျး သမ်မတ Trump ရဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒတှေ ဘယျလောကျ မှနျမှနျကနျကနျ ခမြှတျနိုငျခဲ့လဲ၊ ဘယျလောကျထိ အောငျမွငျခဲ့လဲ ဆိုတာတှကေို ကိုအောငျအောငျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။

အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump ရဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှဈအတှငျး သူ့ရဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒဆိုငျရာ ကိစ်စတှမှောတော့ မွောကျကိုရီးယားနဲ့ အီရနျ နြူကလီးယားအရေး၊ ရုရှားနဲ့ ဆီးရီးယား၊ NATO အဖှဲ့ဝငျတှနေဲ့ ဆကျဆံရေး၊ တရုတျနဲ့ ကုနျသှယျရေးစဈပှဲ စတဲ့ ကိစ်စရပျတှကေ ထိပျဆုံးက ရှိနခေဲ့ပါတယျ။ ၂၀၁၉ ခုနှဈ ဝငျရောကျလာစမှာပဲ သမ်မတ Trump က မွောကျကိုရီးယားခေါငျးဆောငျ Kim Jong Un ဆီကနေ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ ဖိတျကွားစာ ရရှိတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒီလိုစာမြိုး ဘယျတုနျးကမှ မွောကျကိုရီးယားဘကျက မရေးခဲ့ဖူးဘူး။ ဥက်ကဋ်ဌကွီး Kim နဲ့ ခိုငျမာတဲ့ဆကျဆံရေး တညျဆောကျနိုငျခဲ့ပွီလို့လညျး ပွောပါတယျ။ Kim Jong Un ကလညျး အမရေိကနျသမ်မတနဲ့ တှေ့ဆုံလို ဆှေးနှေးလိုပွီး ကမ်ဘာကွီးအနနေဲ့ ဝိုငျးဝနျးကွိုဆိုကွမယ့ျ အဖွတေခုတော့ ထှကျနိုငျလိမ့ျမယျဆိုပွီး ပွောဆိုခဲ့တာကွောင့ျ မွောကျကိုရီးယားနဲ့ တောငျကိုရီးယား စဈပှဲကွီး တရားဝငျ အဆုံးသတျပွီလို့တောငျ ကွညောတော့မလား မြှောျလင့ျခဲ့ကွတာပါ။ မွောကျကိုရီးယားခေါငျးဆောငျနဲ့ သမ်မတ Trump တို့ဟာ ဟနှိုငျးက Metropole ဟိုတယျမှာ ဖဖေောျဝါရီ ၂၇ ရကျနေ့က တှေ့ဆုံခဲ့ကွပါတယျ။ ပထမအကွိမျ စငျကာပူ ထိပျသီးညီလာခံလိုပဲ ဒီ ဒုတိယအကွိမျဟာလညျး အောငျမွငျမှု ရရှိလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး Trump က ပွောပါတယျ။

"ဥက်ကဋ်ဌကွီး Kim နဲ့ တှေ့ဆုံရတာ ဂုဏျယူစရာပါ။ အထူးသဖွင့ျ ကောျဇောနီခငျးပွီး ကနြောျတို့နှဈဦးကို ဂါရဝပွုပွီးတော့ အခုလို ကွိုဆိုကွတဲ့ ဗီယကျနမျနိုငျငံမှာ အတူတကှ တှေ့ဆုံရတာ သိပျကို ဂုဏျယူပါတယျ။ ကနြောျတို့နှဈဦးရဲ့ ပထမအကွိမျ ညီလာခံဟာ သိပျကို အောငျမွငျခဲ့တယျလို့ ကနြောျ ယူဆပါတယျ။ ဒီတကွိမျ ထိပျသီးညီလာခံဟာ ပထမတကွိမျနဲ့ တနျးတူ ဒါမှမဟုတျ ပိုအောငျမွငျလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျထငျပါတယျ။”

အဲဒီနေ့ ညစာစားပှဲ မတိုငျခငျ ကိုရီးယား စကားပွနျနှဈဦးက လှဲလို့ တခွား ဘယျသူမှမပါတဲ့ ခေါငျးဆောငျကွီးနှဈဦးကွား သီးခွား ဆှေးနှေးခဲ့ပါသေးတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး နောကျတရကျမှာတော့ ထငျသလို အဆငျပွခြေောမှေ့မလာဘဲ စောစီးစှာ ဆှေးနှေးပှဲအစီအစဉျတှေ အဆုံးသတျပွီး သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲ ကငြျးပပါတယျ။ နြူကလီးယား ဖကြျသိမျးရေးကိစ်စ မလုပျခငျ ခမြှတျထားတဲ့ ပိတျဆို့ဒဏျခတျမှုအားလုံး ဖယျရှားပေးဖို့ မွောကျကိုရီးယားဘကျက တောငျးဆိုတဲ့အတှကျ ဆှေးနှေးပှဲ ရှေ့မဆကျနိုငျခဲ့ဘူးလို့ သမ်မတ Trump က ပွောပါတယျ။ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးပွီး ရလဒျကောငျးတှေ ဖနျတီးရာမှာ အငျမတနျတောျသူ ဖွဈတယျလို့ ကွှေးကွောျလေ့ရှိတဲ့ သမ်မတ Donad Trump ဟာ မွောကျကိုရီးယားနဲ့ ဒုတိယအကွိမျ တှေ့ဆုံခဲ့ပမေယ့ျလညျး ဘာရလဒျမှ ထှကျမလာခဲ့ပါဘူး။

“သဘောတူညီခကြျကို ဒီကနေ့ လကျမှတျထိုးလို့ ရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီလို လကျမှတျထိုးလိုကျပွနျရငျလညျး ဒီသဘောတူညီခကြျဟာ အလုပျမဖွဈဘူး၊ သူလုပျခဲ့တာ တလှဲပဲ စသဖွင့ျ လူတှကေ ပွောနိုငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဆှေးနှေးပှဲ ဘာအဖွမှေ မထှကျဘဲ ဒီအတိုငျး အဆုံးသတျလိုကျဖို့လညျး ပွငျဆငျထားရမှာပါ။”

အမရေိကနျ မွောကျကိုရီးယား ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ဆကျဆံရေးဟာ ဒီလိုနဲ့ ခပျကြဲကြဲသာ ရှိခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ ဇှနျလလယျအနီးမှာ Kim Jong Un က Trump ဆီကို စာရေးသား ပေးပို့ခဲ့ပွနျပါတယ။ျ သိပျနှေးထှေးပွီး ပုဂ်ဂိုလျရေးအရ ရေးထားတဲ့ စာတစောငျ ဖွဈတယျလို့ Trump က သတငျးထောကျတှကေို ပွောပါတယျ။ သူ့လကျထကျမှာ မွောကျကိုရီးယားဘကျက နြူကလီးယား စမျးသပျမှု ရပျဆိုငျးခဲ့ကွောငျး ပွောကွားရငျး နောကျထပျဆှေးနှေးပှဲ ရှိလာနိုငျတဲ့ အကွောငျးလညျး အရိပျအမွှကျ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး မွောကျကိုရီးယားအရေး သူ့လကျထကျမှာ ပွလေညျခငြျပုံရတဲ့ Trump နဲ့ Kim Jong Un တို့ဟာ ဇှနျ ၃၀ ရကျနေ့မှာ တတိယအကွိမျမွောကျအနနေဲ့ တောငျနဲ့ မွောကျကိုရီးယား နယျစပျမှာ တှေ့ဆုံခဲ့ကွပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သမ်မတ Trump ဟာ သမ်မတအဖွဈ တာဝနျထမျးဆောငျနရေငျး မွောကျကိုရီးယားနိုငျငံကို သှားရောကျတဲ့ ပထမဆုံး အမရေိကနျသမ်မတ ဖွဈလာခဲ့ပါတယျ။ သမ်မတ Trump ဟာ နှဈနိုငျငံကွားမှာ ရေးဆှဲထားတဲ့ နယျစပျမဉြျးကို ဖွတျကြောျဝငျရောကျခဲ့ပွီး နယျစပျက Panmunjom ကြေးရှာမှာ မွောကျကိုရီးယားခေါငျးဆောငျ Kim Jong Un နဲ့ လကျဆှဲနှုတျဆကျခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီနောကျတော့ နှဈနိုငျငံ ခေါငျးဆောငျနှဈယောကျဟာ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံဘကျအခွမျးကို ပွနျပွီးတော့ လမျးလြှောကျဝငျခဲ့ကွပါတယျ။

Kim Jong Un က “သမ်မတ မှနျးက ဒီနရောမှာတှေ့မယ့ျလို့ မနေ့မနကျက လှမျးပွောတဲ့ အခြိနျတုနျးကဆိုရငျ အတောျကို အံ့အားသင့ျသှားပါတယျ။ အဲဒီနောကျ မနေ့က နှောငျးပိုငျးမှာပဲ တရားဝငျ အကွောငျးကွားစာကို ရရှိခဲ့ပါတယျ။” လို့ ပွောပါတယျ။

သူတို့နှဈယောကျ တှေ့ဆုံမှုကို ၂ မိနဈလောကျပဲ ကွာမှာဖွဈတယျလို့ သမ်မတ Trump က ပွောထားပမေယ့ျလညျး သူတို့ ၂ မိနဈ ၅၀ လောကျ ကွာမွင့ျခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။ သူနဲ့ Kim Jong Un တို့ အလုပျသဘော ဆှေးနှေးမှုတှေ ပွနျလညျစတငျနိုငျအောငျ အဖှဲ့တှေ့ဖှဲ့ဖို့ သဘောတူခဲ့ကွတယျလို့ ဆှေးနှေးမှုအပွီး သမ်မတ Trump က ပွောပါတယျ။

“တခုခုတော့ အဖွထှေကျလာတာကို တှေ့ကွမှာပါ။ ဒါပမေယ့ျ ဖွဈသင့ျတာတှေ ဖွဈဖို့လိုပါတယျ။ ခပျမွနျမွနျ လုပျလိုကျတာ မဟုတျဘဲ ဖွဈသင့ျတာတှကေို လုပျဖို့ စဉျးစားထားပါတယျ။”

အဲဒီနောကျတော့ နှဈနိုငျငံကွား ဆကျဆံရေးဟာ ခပျကြဲကြဲ ပွနျဖွဈလာပွီး မွောကျကိုရီးယားဘကျက ဒုံးကညြျတှေ စမျးသပျပဈလှှတျခဲ့သလို အမရေိကနျကလညျး တောငျကိုရီးယားနဲ့ ပူးတှဲပွီး စဈရေးလေ့ကငြ့ျခဲ့ကွပွနျပါတယျ။ ဒီနှဈကုနျမှာ အဖွရေလဒျ တခုခုထှကျဖို့ ရကျသတျမှတျထားခဲ့ပမေယ့ျလညျး ပိတျဆို့ဒဏျခတျမှုတှေ အလုံးစုံ ဖယျရှားပေးဖို့ မွောကျကိုရီးယားဘကျက တောငျးဆိုမှုတှဟော မဖွဈနိုငျဘူးဆိုပွီး အမရေိကနျဘကျက ပယျခထြားသလို အမရေိကနျတှေ ဖွဈစခေငြျတဲ့ အလုံးစုံ လကျနကျဖကြျသိမျးရေးကိုလညျး မွောကျကိုရီးယားဘကျက လကျမခံတာကွောင့ျ ဒီနှဈအတှငျး ကိုရီးယားကြှနျးဆှယျ ပွူနာဟာ ပွလေညျမှုမရဘဲ အဆုံးသတျမယ့ျပုံ ရှိနပေါတယျ။

၂၀၁၉ ခုနှဈအတှငျး သမ်မတ Donald Trump ရဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒတှထေဲ အီရနျ နြူကလီးယားအရေးနဲ့ အစိုးရအပွောငျးအလဲ ဖွဈဖို့ဆိုတာလညျး ထိပျဆုံးက ရှိနခေဲ့ပါတယျ။ ဧပွီလအတှငျး အီရနျ အစ်စလာမ်မဈ သမ်မတနိုငျငံရဲ့ သွဇာအကွီးဆုံး လုံခွုံရေးအဖှဲ့ အီရနျ တောျလှနျရေးပွညျစောင့ျတပျ (IRGC) ကို အမရေိကနျ အစိုးရက ပထမဆုံးအကွိမျအဖွဈနဲ့ နိုငျငံခွားအစိုးရ အစိတျအပိုငျးတခုကို အကွမျးဖကျဝါဒစှဲ အဖှဲ့အဖွဈ သတျမှတျလိုကျပါတယျ။ အိမျဖွူတောျ ကွညောခကြျထှကျပွီး မိနဈပိုငျး အကွာမှာပဲ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Mike Pompeo က နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန စငျမွင့ျကနေ IRGC ဟာ ကမ်ဘာတလှှား အကွမျးဖကျဝါဒစှဲ ဆောငျရှကျခကြျတှကေို ဖှဲ့စညျးစီမံ ဆောငျရှကျနတေယျလု့ိ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။

“IRGC ဟာ တရားဝငျ စဈတပျအဖှဲ့အစညျးပုံ ဟနျဆောငျထားပမေယ့ျ ကနြောျတို့ကို အရူးလာလုပျလို့ မရပါဘူး။ ဒီအဖှဲ့အစညျးဟာ ပုံမှနျဆိုသလို လကျနကျအားကိုးနဲ့ ဥပဒခြေိုးဖောကျပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝှမျး အကွမျးဖကျမှုတှကေို စနဈတကြ စုဖှဲ့ပွီး လုပျနပေါတယျ။”

အီရနျကလညျး အလားတူ တုံ့ပွနျကွညောခဲ့တာကွောင့ျ စိုးရိမျမှုတှေ ရှိလာခဲ့တဲ့နောကျ အမရေိကနျက USS Abraham Lincoln လယောဉျတငျ တိုကျခိုကျရေးသငျ်ဘော အုပျစုနဲ့ B-52 ဗုံးကွဲလယောဉျ ၄ စငျး အရှေ့အလယျပိုငျးကို ပို့လှှတျခဲ့ပါတယျ။ နြူကလီးယားဆိုငျရာ သဘောတူညီခကြျကနေ ၂၀၁၈ ခုနှဈက အမရေိကနျ နုတျထှကျခဲ့သလို အီရနျသမ်မတကလညျး နုတျထှကျတော့မယျလို့ ကွညောပါတယျ။အီရနျအတှကျပဲ ဖွဈနပွေီး သဘောတူညီခကြျ လကျမှတျထိုးထားတဲ့ ကနြျသူအားလုံးအတှကျကတော့ ဘယျလိုမှ အကြိုးမရှိဘူးလို့ ဆိုပွီး အမရေိကနျက နုတျထှကျတာပါ။

“ပဲ့ထိနျးတပျ ဒုံးလကျနကျ စမျးသပျခှင့ျ အီရနျကို ပေးထားတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အီရနျက နရောအတောျမြားမြားကို ခငျဗြားတို့ စဈဆေးခှင့ျမရှိဘူး။ အဲဒီထဲက အခြို့နရောတှဟော နြူကလီးယားလကျနကျ ထုတျလုပျဖို့ လုပျနတေဲ့ အထငျရှားဆုံးနရောတှေ ဖွဈနတေယျ။ ဒါတှကေို ပွောငျးပဈရမယျ။ အခွားအခကြျတှကေိုလညျး ပွောငျးပဈရပါမယျ။”

ဇှနျလလယျပိုငျးက အိုမနျပငျလယျကှေ့မှာ နောျဝနေဲ့ ဂပြနျပိုငျ ရနေံတငျသငျ်ဘော ၂ စငျးကို တိုကျခိုကျမှု၊ အမရေိကနျရဲ့ မောငျးသူမဲ့ ဒရုနျးယာဉျကို Hormuz ရလေကျကွားအနီးက နိုငျငံတကာ ဝဟေငျပိုငျနကျအတှငျး အီရနျတို့ ပဈခခြဲ့တာလို့ အမရေိကနျက ပွောဆိုထားပွီးနောကျမှာတော့ နှဈနိုငျငံကွား စဈဖွဈလုနီးပါး အခွအေနကေို ရောကျခဲ့ပွီးနောကျ အီရနျ ဘာသာရေးခေါငျးဆောငျ Ayatollah Ali Khamenei ကို အတိအကြ ပဈမှတျထားတဲ့ အီရနျအပေါျ ဘဏ်ဍာရေးအရ ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုသဈကို အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump က ခမြှတျလိုကျပါတယျ။

နိုငျငံတကာနဲ့ ဆကျဆံရေး တငျမာနတေဲ့ အီရနျမှာ နိုဝငျဘာလလယျပိုငျး အရောကျမှာတော့ အစိုးရ ထောကျပံ့ကွေးပေးနတေဲ့ လောငျစာဆီဈေးနှုနျးကို ၅၀ ရာခိုငျနှုနျးအထိ မွှင့ျတငျခဲ့တာကွောင့ျ လူသဆေုံးမှုတှေ ရှိခဲ့တဲ့အထိ ဆန်ဒပွပှဲတှေ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။

ဒီလို အရေးယူ ဆောငျရှကျမှုကွောင့ျ အီရနျရဲ့ ပိုငျဆိုငျမှု ဒေါျလာ သနျးထောငျပေါငျးမြားစှာကို အမှနျတကယျ ထိနျးခြုပျလိုကျနိုငျမှာ ဖွဈတယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အမရေိကနျဘကျကတော့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့လညျး လိုလားနတောပါ။

Trump က “သူတို့ကို ကူညီခငြျပါတယျ။ သူတို့အကြိုးကိုလညျး လိုလားတာကွောင့ျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားဖို့ အဆငျသင့ျပါ။ ဒါပမေယ့ျ နြူကလီးယားလကျနကျ သူတို့မှာ ပိုငျဆိုငျခှင့ျမရှိပါဘူး။ တခြို့တှကေ အမရေိကနျအနနေဲ့ လကျရှိ အီရနျအစိုးရ ပွုတျကအြောငျ အားထုတျနတေယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။ ဒါလညျး မမှနျပါဘူး။” လို့ ပွောပါတယျ။

နိုဝငျဘာလဆနျး အီရနျနိုငျငံက Fordow နြူကလီးယားစကျရုံမှာ ယူရနေီယံ သန့ျစငျမှုတှေ ပွနျလညျလုပျဆောငျနပွေီလို့ အီရနျ အဏုမွူစှမျးအငျ အဂေငြျစီက ဒီကနေ့ ကွညောလိုကျပါတယျ။

အီရနျနဲ့ နိုငျငံတကာကွား ၂၀၁၅ ခုနှဈက ရရှိထားတဲ့ နြူကလီးယားဆိုငျရာ သဘောတူညီခကြျထဲမှာ Fordow နြူကလီးယားစကျရုံမှာ ယူရနေီယံ သန့ျစငျတာနဲ့ သန့ျစငျမှုနဲ့ ဆကျစပျတဲ့ လုပျရပျတှေ မလုပျဖို့ တားမွဈထားတာပါ။

သမ်မတ Donald Trump အာဏာရလာပွီးနောကျပိုငျး အမရေိကနျ အကြိုးစီးပှားသာ ပထမဆိုတဲ့ မူဝါဒကို ကိုငျစှဲရငျး အရငျအစိုးရအနနေဲ့ ခြုပျဆိုခဲ့တဲ့ နတျဖျတာကို နိုငျငံတကာ ကုနျသှယျရေး စာခြုပျတှကေို ဖကြျသိမျးပွီး အသဈပွနျလညျ သဘောတူညီခကြျ ရယူခဲ့သလို တရုတျနိုငျငံနဲ့လညျး ကုနျသှယျရေးစဈပှဲ ဆငျနှှဲနပေါတယျ။

ဉာဏပစ်စညျး မူပိုငျခှင့ျ ခြိုးဖောကျပွီး ခိုးယူမှု နညျးပညာ အတငျးအဓမ်မ လှှဲပွောငျးမှုနဲ့ ကှနျပြူတာ Hack လုပျမှု စတဲ့ပွူနာတှေ ရှိနတောကို တရုတျဘကျက လကျခံပမေယ့ျ အမရေိကနျ တောငျးဆိုခကြျတှေ အားလုံးကို မလိုကျလြောနိုငျတာကွောင့ျ တရုတျနဲ့ အမရေိကနျ သှငျးကုနျခှနျတှေ အပွနျအလှနျ တိုးမွှင့ျကောကျခံပွီး ကုနျသှယျရေးစဈပှဲ ဆငျနှှဲနတောပါ။

သမ်မတ Trump နဲ့ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping ဟာ ဂပြနျမှာကငြျးပတဲ့ G20 နိုငျငံတှရေဲ့ ဆှေးနှေးပှဲပွငျပမှာ သီးခွားတှေ့ဆုံခဲ့ပမေယ့ျလညျး ဘာမှ ထူးထူးခွားခွား ရလဒျ ထှကျမလာပါဘူး။ အခုလို ညှိနှိုငျးမရ ဖွဈနခြေိနျမှာပဲ သမ်မတ Donald Trump က တရုတျနဲ့ ကုနျသှယျရေး သဘောတူညီခကြျရဖို့ အခြိနျအကန့ျအသတျ မထားကွောငျးနဲ့ ၂၀၂၀ သမ်မတ ရှေးကောကျပှဲ ပွီးခြိနျလောကျအထိ စောင့ျဆိုငျးမှာ ဖွဈတဲ့အကွောငျး ဒီလအစောပိုငျးမှာ ပွောကွားထားပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျလညျး တရုတျနဲ့ အမရေိကနျကွား မကွာခငျက ရရှိခဲ့တဲ့ ကုနျသှယျရေးသဘောတူညီမှုအတှကျ သမ်မတ Xi Jinping နဲ့ တှေ့တဲ့အခါ လကျမှတျထိုးပှဲလုပျမယျလို့ သမ်မတ Trump က ဒီဇငျဘာ ၁၉ ရကျနေ့မှာ ပွောကွားခဲ့ပွနျပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံဘကျကတော့ ကုနျသှယျရေးကိစ်စ တရုတျနဲ့ အမရေိကနျကွား အနီးကပျ ဆကျသှယျ ဆှေးနှေးနကွေပမေယ့ျ ဆကျလကျညှိနှိုငျးနဆေဲပဲလို့ ပွောထားပါတယျ။

၂၀၁၉ အတွင်း သမ္မတထရမ့်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အောင်မြင်ခဲ့သလား