စစ်ကောင်စီကို ဖိအားတွေ တိုးမြှင့်ဖို့ ကုလလူ့အခွင့်အရေးကိုယ်စားလှယ် တိုက်တွန်း

[[ Zawgyi ]]

မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖိအားပေနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေ ရှိနေပြီး၊ နိုင်ငံတကာက ထိထိရောက်ရောက် အသုံးချဖို့ လိုတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ် Tom Andrews ကပြောလိုက်ပါတယ်။

“စစ်ကောင်စီအတွက် လိုအပ်နေတဲ့ လက်နက်၊ ငွေကြေးနဲ့ အသိမှတ်ပြုမှု ဆိုတဲ့ အချက် ၃ ချက်ကို ပစ်မှတ်ထား အရေးယူတဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ၊ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေ တိုးမြှင့်ပေးအပ်ဖို့ အရေးတကြီး လိုအပ်နေပြီး၊ ဒါဟာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက အကူညီပေးနိုင်တဲ့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။” သောကြာနေ့က နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂ ရုံးချုပ်မှာ ကျင်းပတဲ့ အထွေထွေညီလာခံ တတိယကော်မတီမှာ မြန်မာနိုင်ငံအရေး တင်ပြရာမှာ အထူးကိုယ်စားလှယ် ပြောဆိုသွားတာပါ။

မြန်မာစစ်အာဏာပိုင်တွေအပေါ် ဖိအားပေးရာမှာ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက ညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ ထိရောက်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့လည်း တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်ကောင်စီအတွက် အဓိက ဝင်ငွေရပေါက်ရလမ်း ဖြစ်နေတဲ့ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓါတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။ မြန်မာပြည်သူတွေ စစ်တပ်ပိုင်ကုမ္ပဏီထုတ် ပစ္စည်းတွေကို မဝယ်ပဲနေတာ၊ အခွန်မပေးတာ၊ မီတာခ မဆောင်တာလို ကိုယ့်နည်းကိုယ်ဟန်နဲ့ အရေးယူ ဒဏ်ခတ်မှုတွေဟာ ထိရောက်မှု ရှိတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။

မကြာသေးခင်ကပဲ အာဆီယံက ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပွဲမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်ကို တက်ခွင့်မပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီးနောက် ရက်ပိုင်း အတွင်းမှာပဲ ထောင်ချီတဲ့ အကျဉ်းသားတွေ လွှတ်ပေးဖို့ စစ်ကောင်စီက ကြေညာတာဟာ ဖိအားတွေဟာ လက်တွေ့ အလုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။

မြန်မာစစ်ကောင်စီ နိုင်ငံခြားရေးဌာနကတော့ အာဆီယံအသင်းရဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေနဲ့ မညီတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အဖြစ် လက်မခံနိုင်ကြောင်း သောကြာနေ့မှာပဲ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပြီး ထပ်မံတုန့်ပြန်ထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး ၇ နိုင်ငံ G-7 နဲ့ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ အစည်းအဝေးမှာလည်း မြန်မာစစ်ကောင်စီကို မဖိတ်ဖို့ အိမ်ရှင်ဗြိတိန်နိုင်ငံက ဒီသီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ ကြေညာထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီကို ဖိအားတွေ တိုးမြှင့်ဖို့ ကုလလူ့အခွင့်အရေးကိုယ်စားလှယ် တိုက်တွန်း

{{ Unicode }}

စဈကောငျစီကို ဖိအားတှေ တိုးမွှင့ျဖို့ ကုလလူ့အခှင့ျအရေးကိုယျစားလှယျ တိုကျတှနျး
မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုငျငံရေး အကပြျအတညျးတှကေို ဖွရှေငျးနိုငျဖို့ အာဏာသိမျး စဈခေါငျးဆောငျတှကေို ဖိအားပနေိုငျတဲ့ နညျးလမျးတှေ ရှိနပွေီး၊ နိုငျငံတကာက ထိထိရောကျရောကျ အသုံးခဖြို့ လိုတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ လူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ အထူးကိုယျစားလှယျ Tom Andrews ကပွောလိုကျပါတယျ။

“စဈကောငျစီအတှကျ လိုအပျနတေဲ့ လကျနကျ၊ ငှကွေေးနဲ့ အသိမှတျပွုမှု ဆိုတဲ့ အခကြျ ၃ ခကြျကို ပဈမှတျထား အရေးယူတဲ့ တခြိနျတညျးမှာပဲ၊ မွနျမာပွညျသူတှအေတှကျ လူသားခငြျးစာနာမှု အကူအညီတှေ တိုးမွှင့ျပေးအပျဖို့ အရေးတကွီး လိုအပျနပွေီး၊ ဒါဟာ မွနျမာပွညျသူတှအေတှကျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက အကူညီပေးနိုငျတဲ့ အကောငျးဆုံးနညျးလမျးဖွဈမယျလို့ ယုံကွညျပါတယျ။” သောကွာနေ့က နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂ ရုံးခြုပျမှာ ကငြျးပတဲ့ အထှထှေညေီလာခံ တတိယကောျမတီမှာ မွနျမာနိုငျငံအရေး တငျပွရာမှာ အထူးကိုယျစားလှယျ ပွောဆိုသှားတာပါ။

မွနျမာစဈအာဏာပိုငျတှအေပေါျ ဖိအားပေးရာမှာ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက ညီညီညှတျညှတျနဲ့ ထိရောကျအောငျ ဆောငျရှကျဖို့လညျး တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ စဈကောငျစီအတှကျ အဓိက ဝငျငှရေပေါကျရလမျး ဖွဈနတေဲ့ ရနေံနဲ့ သဘာဝဓါတျငှေ့လုပျငနျးကို ဒဏျခတျအရေးယူပေးဖို့လညျး တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။ မွနျမာပွညျသူတှေ စဈတပျပိုငျကုမ်ပဏီထုတျ ပစ်စညျးတှကေို မဝယျပဲနတော၊ အခှနျမပေးတာ၊ မီတာခ မဆောငျတာလို ကိုယ့ျနညျးကိုယျဟနျနဲ့ အရေးယူ ဒဏျခတျမှုတှဟော ထိရောကျမှု ရှိတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။

မကွာသေးခငျကပဲ အာဆီယံက ထိပျသီးအစညျးအဝေးပှဲမှာ စဈခေါငျးဆောငျကို တကျခှင့ျမပေးဖို့ ဆုံးဖွတျလိုကျပွီးနောကျ ရကျပိုငျး အတှငျးမှာပဲ ထောငျခြီတဲ့ အကဉြျးသားတှေ လှှတျပေးဖို့ စဈကောငျစီက ကွညောတာဟာ ဖိအားတှဟော လကျတှေ့ အလုပျဖွဈတယျဆိုတာ ထငျရှားကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။

မွနျမာစဈကောငျစီ နိုငျငံခွားရေးဌာနကတော့ အာဆီယံအသငျးရဲ့ လုပျထုံးလုပျနညျးတှနေဲ့ မညီတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျအဖွဈ လကျမခံနိုငျကွောငျး သောကွာနေ့မှာပဲ ကွညောခကြျထုတျပွနျပွီး ထပျမံတုန့ျပွနျထားပါတယျ။ ကမ်ဘာ့အငျအားကွီး ၇ နိုငျငံ G-7 နဲ့ အာဆီယံ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှရေဲ့ အစညျးအဝေးမှာလညျး မွနျမာစဈကောငျစီကို မဖိတျဖို့ အိမျရှငျဗွိတိနျနိုငျငံက ဒီသီတငျးပတျထဲမှာပဲ ကွညောထားပါတယျ။